Chuyên đề Một số ý kiến góp phần hoàn thiện công tác đa dạng hoá sản phẩm tại nhà máy Chỉ khâu Hà Nội

ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó, nhiÒu mµu s¾c míi l¹ xuÊt hiÖn. *MÆt hµng sîi PE 100%: MÆt hµng nµy còng phong phó ®a d¹ng, gåm nhiÒu chi sè tõ Ne 40/1 dïng ®Ó dÖt kim ®Õn sîi Ne20/2, 40/2, 20/3, 40/3, 50/3, 60/3, 20/9... dïng lµm chØ may vµ dÖt v¶i. MÆt hµng nµy chñ yÕu s¶n xuÊt cho liªn doanh Coast Tootal Phong Phó vµ c«ng ty dÖt Phong Phó bao thÇu. *MÆt hµng sîi gia c«ng: Chñ yÕu lµm gia c«ng may truyÒn thèng cho khèi EC vÒ mÆt hµng b¶o hé lao ®éng th«ng qua c«ng ty dÖt Phong Phó. Ngoµi ra, nhµ m¸y cßn may gia c«ng cho c«ng ty Textaco...§Õn n¨m 1996, nhµ m¸y m¸y ngõng gia c«ng mÆt hµng nµy. BiÓu sè 2: C¬ cÊu mÆt hµng qua c¸c n¨m: MÆt hµng 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 1.ChØ may -Cotton -Pªc« -May Cn 20/3 50/3 60/3 76/3 102/3 40/2 20/3 60/3 102/3 40/2 40/2 60/3 40/2 60/3 40/2 60/3 40/2 60/3 40/2 20/3 19/2 30/2 40/2 60/3 40/2 2.ChØ thªu, ren -ChØ thªu -ChØ ren 30/2 20/3 30/2 20/3 30/2 20/3 30/2 20/3 30/2 20/3 30/2 20/3 30/2 20/3 30/2 20/3 3.SîiPE 20/3 20/2 42/2 42/3 42/1 42/2 50/3 60/3 20/2 20/3 42/2 42/3 50/2 60/3 20/2 20/3 42/2 42/3 50/2 60/3 20/2 20/3 42/2 42/3 50/2 60/3 20/2 20/3 42/2 42/3 50/2 60/3 20/2 20/3 20/4 42/2 42/3 50/2 60/3 4. Sîi®¬n (cotton) Sîi Visco Kachiboshi Néi ®Þa Polynozic 30/2 30/2 + 20/2 + + 30/2 + 20/2 + + 30/2 + 20/2 + + Qua b¶ng trªn ta thÊy c¬ cÊu mÆt hµng thay ®æi ®a d¹ng phong phó qua c¸c n¨m ®ång thêi nhµ m¸y còng chuyªn t©m vµo viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, c¶i tiÕn mÉu m·, mµu s¾c theo nhu cÇu thÞ tr­êng, kh¸ch hµng. 2.2.2.§Æc ®iÓm nguªn vËt liÖu lµm nªn s¶n phÈm: Mét ®iÓm cÇn chó ý lµ nhµ m¸y chØ kh©u Hµ Néi kh«ng tù s¶n xuÊt ®­îc nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. V× vËy, nhµ m¸y ph¶i nhËp nguyªn vËt liÖu tõ n­íc ngoµi, hoÆc tõ c¸c b¹n hµng trong n­íc. Cô thÓ lµ: -ChØ thªu, chØ ren ®­îc chÕ biÕn tõ sîi cotton mua cña c¸c c«ng ty trong n­íc nh­: nhµ m¸y sîi Hµ Néi, c«ng ty VÜnh Phó... Sîi PE ®­îc s¶n xuÊt tõ x¬ PE nhËp tõ n­íc ngoµi mµ chñ yÕu la cña Malaisia, §µi Loan, Th¸i Lan... theo ph­¬ng thøc CIF. X¬ PE nµy do c«ng ty dÖt Phong Phó nhËp vÒ vµ cung cÊp cho nhµ m¸y, nhµ m¸y kh«ng ®­îc giao dÞch trùc tiÕp víi c¸c b¹n hµng nµy. NghÜa lµ vÒ mÆt ®Çu vµo, nhµ m¸y kh«ng ph¶i lo, tÊt c¶ do c«ng ty mÑ bao thÇu gièng nh­ trong c¬ chÕ bao cÊp. BiÓu sè 3:Mét sè nghuyªn vËt liÖu chñ yÕu nhµ m¸y sö dông ®Ó cÊu thµnh nªn s¶n phÈm (N¨m 1999) Lo¹i Tªn NVL Nhu cÇu tÊn/n¨m Gi¸ ®/c©n Gi¸ trÞ triÖu ® % gi¸ trÞ % A X¬ b«ng PE Sîi cotton 19/2 1000 360 14000 32000 14000 11520 44.22 36.39 80.61 B Sîi cotton 40/2 Sîi cotton 30/2 Sîi cotton 20/2 48 36 35 50000 43000 42000 2400 1548 1470 7.58 4.89 4.64 17.11 C Ho¸ chÊt SiO2 NaOH Na2SO4 Na2CO3 H2O2 L¬ (tÈy tr¾ng) Sapamin Thuèc nhuém ®en Thuèc nhuém xanh Thuèc nhuém ®á Thuèc nhuém cam X¨ng c«ng nghÖ Lo¹i kh¸c 24 60 70 7.2 18 0.48 2.4 0.06 0.03 0.03 0.03 12000lÝt 1000 3600 1300 2000 6000 200000 14000 180000 480000 950000 450000 5500 24 216 91 14.4 108 96 33.6 10.8 14.4 28.5 13.5 66 5.8 0.08 0.68 0.29 0.045 0.34 0.303 0.11 0.034 0.045 0.1 0.042 0.21 0.001 2.28 Tõ b¶ng trªn cã thÓ thÊy, nguyªn vËt liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc chia lµm hai lo¹i: NVLC: lµ c¸c lo¹i NVL trùc tiÕp t¹o nªn thùc thÓ s¶n phÈm nh­ x¬ b«ng PE (chiÕm 44,22%), sîi cotton 19/2, 40/2, 30/2, 20/2 (chiÕm 17,11%). X¬ b«ng chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu nguyªn vËt liÖu lµm nªn thµnh phÈm. N­íc ta trång ®­îc Ýt, chÊt l­îng x¬ b«ng kh«ng cao, kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu trong n­íc. V× vËy, chñ yÕu ph¶i nhËp ngo¹i víi gi¸ cao. NVL phô:lµ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu còng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ng nã gi¸n tiÕp t¹o nªn s¶n phÈm nh­ c¸c lo¹i ho¸ chÊt, thuèc nhuém, x¨ng c«ng nghÖ... NVL ®¸p øng kÞp thêi, ®óng tiÕn ®é, ®ång bé, chÝnh x¸c, ®¶m b¶o vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i, phï hîp víi yªu cÇu kü thuËt... ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, vßng quay vèn nhanh. §èi víi c¸c nguyªn vËt liÖu kh«ng cã s½n trªn thÞ tr­êng, c«ng ty tæ chøc thu mua, dù tr÷ ®Ó khi cÇn lµ cã nguyªn vËt liÖu cung cÊp cho s¶n xuÊt. Nhµ m¸y còng tËn dông tèi ®a nguyªn vËt liÖu, phÕ liÖu, cè g¾ng ®¹t ®­îc thµnh phÈm lo¹i xuÊt khÈu víi tû lÖ cao, gi¶m bít lo¹i I, II. C«ng t¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu cµng ®­îc hoµn thiÖn, ®¹t ®é chÝnh x¸c cao, tiªu chuÈn tèt. §Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu ®­îc x©y dùng cho mçi n¨m s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p cã c¨n cø khoa häc, dùa vµo thùc tÕ quy tr×nh s¶n xuÊt c«ng nghÖ s¶n phÈm cña nhµ m¸y, chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu vµ ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu toµn ngµnh dÖt- may. BiÓu sè 4: KÕt qu¶ thùc hiÖn ®Þnh møc tiªu hao NVL n¨m 1999: NVL tiªu hao §¬n vÞ tÝnh KÕ ho¹ch Thùc hiÖn % so víi kÕ ho¹ch % so víi n¨m 1998 X¬ PE % 4.0 4.2 gÇn ®¹t t­¬ng ®­¬ng Sîi lµm chØ % 8.0 7.7 ®¹t t­¬ng ®­¬ng Xót kg/tÊn chØ 750 625 ®¹t t­¬ng ®­¬ng C¸c vËt t­ kh¸c <®Þnh møc £®Þnh møc Nhµ m¸y lu«n theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc ®Ó cã kÕ ho¹ch söa ®æi ®Þnh møc cho phï hîp víi tõng ®ît s¶n xuÊt, tõng l« hµng. C«ng t¸c dù tr÷, b¶o qu¶n NVL ®­îc kiÓm tra chÆt chÏ, tr¸nh t×nh tr¹ng mÊt m¸t, thÊt tho¸t, l·ng phÝ NVL, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c h¹ch to¸n vËt t­ chÝnh x¸c vµ nhanh chãng... Nhê c«ng t¸c ®Þnh møc, qu¶n lý vµ sö dông NVL mét c¸ch chÆt chÏ, cã hÖ thèng nªn nhµ m¸y ®· tiÕt kiÖm ®­îc kh¸ lín chi phÝ mµ vÉn duy tr× ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm. 2.2.3.§Æc ®iÓm m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ: S¶n phÈm cña nhµ m¸y ®­îc s¶n xuÊt bëi mét d©y chuyÒn c«ng nghÖ kh«ng phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y. §©y lµ xu thÕ phæ biÕn vµ nhµ m¸y ®· n¾m b¾t nhanh chãng. Tr­íc ®©y, m¸y mãc thiÕt bÞ ®Çu t­ do nhµ m¸y hoÆc c¸c xÝ nghiÖp c¬ khÝ cña nghµnh dÖt s¶n xuÊt cung øng (nh­ guång gç, guång ®¶o, nåi nÊu) hoÆc do Trung Quèc viÖn trî (m¸y ®Ëu, m¸y xe, m¸y èng...).HÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ nµy ®­îc l¾p ®Æt vµo n¨m 1975 nay ®· trë nªn l¹c hËu, thËm chÝ ®· hÕt khÊu hao nh­ng vÉn sö dông tèt, phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt cña nhµ m¸y. NhËn thÊy viÖc thùc hiÖn ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ g¾n liÒn viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nhµ m¸y nªn ®Õn cuèi n¨m 1993, ®Çu n¨m 1994, nhµ m¸y ®· ®Çu t­ thªm mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt sîi PE 100% cña h·ng Ricter (§øc) nh­: m¸y ch¶i, m¸y ghÐp, m¸y sîi... N¨m 1997, nhµ m¸y tiÕp tôc më réng s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng: chØ néi ®Þa, chØ Polynozic, sîi Kachiboshi...V× vËy, nhµ m¸y m¹nh d¹n vay vèn ng©n hµng ®Ó mua s¾m mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ cao cÊp cña BaLan (m¸y èng), cña Trung Quèc (m¸y xe) vµ cña §øc (m¸y th«..). M¸y tuy lµ ®å dïng råi nh­ng phï hîp víi yªu cÇu s¶n xuÊt cña nhµ m¸y. MÆt kh¸c, do cã ®éi ngò kü s­ kü thuËt s¸ng t¹o, nhiÖt t×nh c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ, ®éi ngò c«ng nh©n tinh th«ng nghÒ nghiÖp nªn s¶n phÈm s¶n xuÊt cã chÊt l­îng cao, phï hîp yªu cÇu cña tæ chøc, kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc. Tæng sè m¸y mãc thiÕt bÞ cña nhµ m¸y ChØ kh©u Hµ Néi gåm 21 lo¹i m¸y, sè liÖu cô thÓ nh­ sau: BiÓu sè 5 STT Tªn N­íc s¶n xuÊt N¨m mua Sè l­îng %GTCL 1 Cung b«ng §øc (Ricter) 1996 1 60 2 M¸y ch¶i §øc (Ricter) 1993 7 20 3 M¸y ghÐp §øc (Ricter) 1993 4 20 4 M¸y th« §øc (Ricter) 1997 3 80 5 M¸y sîi con §øc (Ricter) 1979,1993 5 - 6 M¸y ®Ëu Trung Quèc 1979 3 0 7 M¸y xe Trung Quèc 1979,1997 14 8 M¸y èng TQ, BaLan 1979,1997 6 9 M¸y ®èt Trung Quèc 1979 1 0 10 Guång gç ViÖt Nam 1979 2 0 11 M¸y lµm bãng Trung Quèc 1979 1 0 12 Nåi nÊu 1979 1 cÆp 0 13 GiÆt axÝt Trung Quèc 1979 1 0 14 Nhuém phun Trung Quèc 1979,1999 4 15 Nhuém piston Trung Quèc 1979 1 0 16 M¸y sÊy Trung Quèc 1979 2 0 17 GiËt sãng Trung Quèc 1979 1 0 18 Guång ®¶o ViÖt Nam 1979 1 0 19 M¸y cuén chØ Trung Quèc 1979 8 0 20 èng thµnh phÈm Trung Quèc 1979 1 0 21 Lß h¬i Trung Quèc 1995 1 20 Ngoµi ra, cßn mét sè m¸y kh¸c nh­ thiÕt bÞ, m¸y mãc phôc vô trong phßng thÝ nghiÖm, tr¹m b¬m n­íc phôc vô s¶n xuÊt. Do ®Æc ®iÓm TSC§ cña nhµ m¸y ®­îc nhËp tõ Trung Quèc, Ba Lan, §øc, tuy phï hîp víi n¨ng lùc cña nhµ m¸y, nh­ng lµ ®å cò, l¹c hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ gíi, nªn nhµ m¸y cã chÕ ®é qu¶n lý vµ sö dông TSC§ ®Æc biÖt vµ h÷u hiÖu. Nhµ m¸y cã mét ®éi ngò kü s­ lµnh nghÒ, b¶n th©n gi¸m ®èc tr­íc lµ tr­ëng phßng- kü s­ sîi viÖn c«ng nghÖ dÖt sîi nªn m¸y mãc thiÕt bÞ ®­îc kiÓm tra söa ch÷a ®Þnh kú, trung- ®¹i tu, söa ch÷a lín, b¶o d­ìng th­êng xuyªn, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp. MÆt kh¸c, ®éi ngò c«ng nh©n ®­îc ®µo t¹o, huÊn luyÖn c¸ch sö dông, b¶o qu¶n m¸y tèt nhÊt. V× thÕ, gi¶m ®­îc c¸c sù cè ®ét xuÊt lµm ®øt d©y chuyÒn, háng hãc nhá Ýt x¶y ra, b¶o ®¶m an toµn lao ®éng. Kh©u vÖ sinh c«ng nghiÖp còng ®­îc thùc hiÖn tèt nªn gi¶m ®­îc c¸c lçi ngo¹i quan trªn th©n sîi, chÊt l­îng chØ cotton tèt h¬n, møc ®ång bé vÒ mµu s¾c cao h¬n. §Æc biÖt trong n¨m 1999, nhµ m¸y chó träng ®Çu t­ theo chiÒu s©u vµ ®­îc sù quan t©m cña c«ng ty, nhµ m¸y ®· n©ng cÊp mét sè thiÕt bÞ nh­: mua m¸y nÐn khÝ kiÓu trôc vÝt thay cho m¸y nÐn cò, mua c©n ®iÖn tö, mua thªm sóng cÖ sinh, trang bÞ thªm m¸y vi tÝnh, chÕ t¹o m¸y mµng co. Ngoµi ra, nhµ m¸y còng dÇn dÇn hoµn chØnh c«ng nghÖ kÐo sîi tõ x¬ T 333, x¬ Nanlon, tÈy sîi Kachiboshi... §iÒu nµy ¶nh h­ëng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty. M¸y mãc thiÕt bÞ ®ãng mét vai trß kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm còng nh­ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, thóc ®Èy ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. ViÖc nhµ m¸y tÝch cùc ®Èy m¹nh n©ng cÊp, t©n trang m¸y mãc thiÕt bÞ chøng tá quyÕt t©m cè g¾ng ®i lªn cña nhµ m¸y trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Nhµ m¸y thùc hiÖn khÊu hao TSC§ theo ph­¬ng ph¸p ®­êng th¼ng theo quy ®Þnh sè 1062 / TC / Q§ /CSTC do Bé TC ban hµnh: sö dông mét tû lÖ khÊu hao cè ®Þnh, song vÉn cã thÓ linh ho¹t ¸p dông theo t×nh h×nh s¶n xuÊt cña nhµ m¸y vµ m«i tr­êng kinh doanh (Khi m¸y mãc cã nguy c¬ l¹c hËu nhanh th× t¨ng møc khÊy hao biÕn ®éng tõ 7-15%/ n¨m). 5.T×nh h×nh sö dông vèn: BiÓu sè 6: C¬ cÊu vèn vµ nguån vèn cña nhµ m¸y qua c¸c n¨m: ChØ tiªu 1995 1996 1997 1998 1999 Theo c¬ cÊu 9.789739606 10.513930867 13.172412564 12.930260434 14.530242541 Vèn L§ 4.505783721 4.279197497 4.551592303 5.628751073 4.214683163 Vèn C§ 5.292955885 6.234733370 8.620820261 6.761509361 10.288559288 Theo nguån 9.789739606 10.513930867 13.172412564 12.930260434 14.530242541 Vèn CSH 6.796500549 7.220474621 7.258004781 7.675546084 8.419760497 Vèn vay 3.002239057 3.293456246 5.914407783 4.714714350 6.110481594 BiÓu sè 7: Tû lÖ t¨ng tr­ëng vèn qua c¸c n¨m (%): ChØ tiªu 1996 1997 1998 1999 Vèn L§ 94,97 106,37 123,67 75,36 Vèn C§ 117,79 138,27 78,43 152,16 Vèn CSH 106,24 100,52 105,72 109,70 Vèn vay 109,70 118,80 79,71 129,60 Tæng vèn 107,30 125,29 94,06 117,27 TÝnh ®Õn n¨m 1999, tæng nguån vèn lµ 14.530.242.541 ®ång vµ ®Òu tËp trung vµo s¶n xuÊt. Tõ b¶ng ta thÊy, n¨m 1999, nhµ m¸y ®· ®Çu t­ vÒ chiÒu s©u cho TSC§ kh¸ lín, t¨ng vèn cè ®Þnh lªn 152,16% trong khi vèn l­u ®éng gi¶m ®¸ng kÓ (do tån kho gi¶m, tiÒn gi¶m) chøng tá xu h­íng ®Çu t­ ®Ó më réng s¶n xuÊt ngµy cµng cao. Nguån vèn cña nhµ m¸y lu«n ®­îc ®¶m b¶o, hµng n¨m, mét phÇn lîi nhuËn ®­îc trÝch vµo vèn bæ sung theo mét tû lÖ cè ®Þnh. BiÓu sè 8: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n n¨m 1999: Tµi s¶n §Çu n¨m Cuèi n¨m Nguån §Çu n¨m Cuèi n¨m I.TSL§ 5628751073 4214683163 I.Nî 4714714350 6110481954 -TiÒn 621583085 210951138 -Nî NH¹n 4714714350 6110481954 -Ph¶i thu 1766593955 1256144501 -Hµng tån 3221890990 2768430524 -TSL§ # 18683043 6157000 II.TSC§ 6716509361 10288559288 II.NVCSH 7675546084 8419760497 -GTCL 6716509361 10288559288 -Quü 7675546084 8419760497 -NGi¸ 18828803319 23756991650 -Hao mßn -12067293958 -13468432362 Tæng 12390260434 14530242541 12390260434 14530242541 BiÓu sè 9: ChØ tiªu 1998(%) 1999(%) 1.C¬ cÊu vèn TSC§/TS TSL§/TS 54,57 45,43 70,81 29,19 2.TØ suÊt lîi nhuËn -TØ suÊt lîi nhuËn/ doanh thu -TØ suÊt lîi nhuËn/vèn -TØ suÊt lîi nhuËn/VCSH 1,9 5,1 8,23 2,45 6,5 11,21 3.T×nh h×nh tµi chÝnh -Kh¶ n¨ng thanh to¸n -TØ suÊt thanh to¸n tøc thêi -TØ suÊt tµi trî -TØ suÊt thanh to¸n cña vèn l­u ®éng 1,194 0,132 0,62 0,11 0,694 0,034 0,579 0,0497 4.Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng 5,93 6,84 5.HÖ sè doanh lîi vèn kinh doanh 2,69 2,65 6.HÖ sè doanh lîi vèn chñ së h÷u 4,34 4,57 6.§Æc ®iÓm lao ®éng- tiÒn l­¬ng: 6.1.VÒ lao ®éng: Lùc l­îng lao ®éng trong doanh nghiÖp lµ nh©n tè cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. C«ng nghÖ dï cã hiÖn ®¹i ®Õn ®©u th× con ng­ên vÉ lu«n lµ yÕu tè c¬ b¶n t¸c ®éng ®Õn quy tr×nh s¶n xuÊt, ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc thùc hiÖn môc tiªu doanh nghiÖp ®Ò ra. Nhµ m¸y ChØ kh©u Hµ Néi tõ khi ®­îc thµnh lËp ®Õn nay ®· kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng vÒ mäi mÆt, kÓ c¶ vÒ lùc l­îng lao ®éng. BiÓu sè10: B¶ng kª t×nh h×nh lao ®éng tõ n¨m 1990 ®Õn nay: N¨m Tæng sè lao ®éng Chªnh lÖch Lao ®éng n÷ % n÷ 1990 686 - 397 55,25 1991 645 -41 357 55,35 1992 610 -35 345 56,56 1993 581 -29 377 64,89 1994 467 -114 299 64,03 1995 456 -11 297 65,13 1996 445 -11 295 66,29 1997 245 -200 158 64,49 1998 282 37 169 59,93 1999 294 12 186 63,27 2000 (dù kiÕn) 300 6 192 64,00 ChuyÓn dÇn c¬ chÕ qu¶n lý tõ bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, nhµ m¸y lu«n n¨ng ®éng nh¹y bÐn, s¸ng t¹o, ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vµ do ®ã thùc hiÖn gi¶m biªn chÕ dÇn qua c¸c n¨m, trÎ ho¸ ®éi ngò lao ®éng. Trong ®ã, tû lÖ lao ®éng n÷ b×nh qu©n chiÕm 64,17% tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 1999. BiÓu sè11: Tr×nh ®é lao ®éng: N¨m ChØ tiªu 1996 1997 1998 1999 ST§ % ST§ % ST§ % ST§ % Tæng sè lao ®éng 445 100 245 100 282 100 294 100 Lao ®éng cã tr×nh ®é §H 36 8,54 43 17,55 51 18,09 55 18,7 Lao ®éng cã tr×nh ®é C§, TC 56 12,58 47 19,18 55 19,5 61 20,75 Lao ®éng cã tr×nh ®é PT 351 78,88 155 63,27 176 62,41 178 60,55 Tr×nh ®é lao ®éng ngµy cµng n©ng cao, tû lÖ lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc, Cap §¼ng, Trung cÊp t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, tû lÖ lao ®éng Phæ th«ng gi¶m xuèng. Tuy nhiªn, lao ®éng bËc Phæ th«ng vÉn cßn chiÕm qu¸ lín trong c¬ cÊu lao ®éng: 78,88% n¨m 1996, 63,27% n¨m 1997 vµ 62,41% n¨m 1998, 60,55% n¨m 1999. Nhµ m¸y ®ang chó träng n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng: N¨m 1999, cã 20 kü s­, 61 lao ®éng trung cÊp, 55 lao ®éng lµ lao ®éng bËc §¹i häc chÝnh quy, T¹i chøc..., bËc thî b×nh qu©n lµ 4; 98 lao ®éng bËc 5,6,7 (chiÕm 31,33% tæng sè c«ng nh©n). BiÓu sè 12: Tr×nh ®é c«ng nh©n n¨m 1999 BËc thî C«ng nh©n c«ng nghÖ C«ng nh©n phôc vô Tæng Tû träng(%) Sè CN Tû träng(%) Sè CN Tû träng(%) 2 15 7,61 1 1,92 16 6.43 3 61 36,04 19 36,54 80 36.14 4 39 24,87 16 30,77 55 26.11 5 48 19,29 8 15,38 56 18.47 6 29 9,65 6 11,54 35 10.04 7 5 2,54 2 3,85 7 2.81 å 197 100 52 100 249 100 BiÓu sè 13: KÕt cÊu lao ®éng n¨m 1999: ChØ tiªu Sè ng­êi Tû träng (%) Tæng sè lao ®éng 294 100 C¸n bé qu¶n lý 32 10,89 C«ng nh©n s¶n xuÊt vµ c«ng nh©n phôc vô 249 84,69 B¶o vÖ, lao vô, dÞch vô 13 4,42 Lùc l­îng lao ®éng ngµy cµng ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, giíi tÝnh, ®­îc ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, kh«ng chång chÐo; ®¶m b¶o mäi kh©u, mäi bé phËn cã sù ®ång bé ¨n khíp, cã mèi quan hÖ chÆt chÏ trªn ph¹m vi toµn doanh nghiÖp; ®¶m b¶o s¶n xuÊt c©n ®èi, nhÞp nhµng, liªn tôc, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cao. Tuy nhiªn, lùc l­îng lao ®éng cã ®é tuæi kh¸ cao, ®«i khi vÉn cã m©u thuÉn gi÷a c¸c c¸ nh©n, bé phËn, g©y mÊt ®oµn kÕt néi bé. 6.2.VÒ tiÒn l­¬ng: BiÓu sè 14: TiÒn l­¬ng lao ®éng: N¨m Tæng quü l­¬ng L­¬ng b×nh qu©n Chªnh lÖch Tû lÖ % t¨ng l­¬ng b×nh qu©n 1995 159277608 3349293 - - 1996 194853930 437874 88581 25,36 1997 199410400 813920 376046 85,88 1998 257716698 913889 99969 12,28 1999 282930900 962350 48461 5,3 Theo sè liÖu cho thÊy l­¬ng b×nh qu©n t¨ng dÇn qua c¸c n¨m vµ ®Æc biÖt cao tõ n¨m 1997, chøng tá ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao, ®êi sèng ng­êi lao ®éng ®­îc n©ng cao, lao ®éng h¨ng h¸i lµm viÖc, g¾n lîi Ých riªng víi lîi Ých chung cña toµn doanh nghiÖp. 7.M«i tr­êng kinh doanh cña nhµ m¸y: 7.1.ThÞ tr­êng vµ ®èi thñ c¹nh tranh: S¶n phÈm nhµ m¸y s¶n xuÊt ra ®­îc chia lµm 4 lo¹i: chØ may, chØ ren, chØ thªu, vµ sîi PE 100%. ChØ thªu, chØ ren: phôc vô cho kh¸ch hµng thñ c«ng mÜ nghÖ: Lo¹i chØ nµy ®­îc c¸c thî thñ c«ng t¹i c¸c tØnh thªu vµ mãc thµnh c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt hoÆc ¸o Kim«n«, kh¨m phñ, ga tr¶i gi­êng... ®Ó xuÊt kh©ñ. V× vËy, s¶n phÈm nhµ m¸y s¶n xuÊt ra ®­îc xuÊt kh©ñ gi¸n tiÕp, do ®ã thÞ tr­êng cña mÆt hµng nµy phô thuéc chñ yÕu vµo thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Tr­íc ®©y, trong thêi bao cÊp, hµng thñ c«ng mÜ nghÖ ®­îc xuÊt theo nghÞ ®inh th­ víi c¸c n­íc trong phª x· héi chñ nghÜa nªn mÆt hµng chØ thªu, ren nhµ m¸y s¶n xuÊt ra cung cÊp chñ yÕu cho tæng c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ (ARTEXPORT). Trong giai ®o¹n c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa §«ng ¢u sôp ®æ th× thÞ tr­êng hµng thñ c«ng mü nghÖ víi c¸c n­íc trong khu vùc I còng mÊt chç ®øng, c¸c hîp ®ång lín bÞ huû bá, kÐo theo s¶n phÈm chØ thªu, ren nhµ m¸y s¶n xuÊt ra kh«ng tiªu thô ®­îc. Tõ cuèi n¨m 1992, thÞ tr­êng hµng thñ c«ng mü nghÖ cña n­íc ta ngµy cµng ®­îc më réng víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®· kÐo theo s­ ph¸t triÓn trë l¹i cña mÆt hµng chØ thªu, ren. Kh«ng nh­ tr­íc ®©y, c¸c mÆt hµng chØ thªu ®ßi hái gam mµu rùc rì: ®á cê, vµng, xanh... vµ chØ ren chØ cã mµu tr¨ng, kem. §Õn nay, do ®ßi hái cña c¸c kh¸ch hµng cao cÊp vµ sµnh sái nh­ Ph¸p, Italia, NhËt..., nhµ m¸y ®· s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thªu, ren ®a d¹ng vµ phong phó h¬n víi c¸c gam mµu ®éc ®¸o. Tõ khi ®Êt n­íc më cöa, c¸c kh¸ch s¹n, nhµ hµng mäc lªn nh­ nÊm ®ßi hái trang thiÕt bÞ néi thÊt hiÖn ®¹i, nªn s¶n phÈm thªu, ren còng cã thªm thÞ tr­êng trong n­íc. ChuyÓn dÇn sang c¬ chÕ míi, c¬ cÊu kh¸ch hµng nhµ m¸y còng thay ®æi tõ chç lµ c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng mua s¶n l­îng lín, ®Õn nay chñ yÕu lµ c¸c kh¸ch hµng míi vµ mua lÎ. §èi thñ c¹nh tranh: t¹m thêi, tr­íc m¾t chØ cã mét sè c¬ së thñ c«ng s¶n xuÊt nhá, nhuém mµu b»ng c¸c lo¹i thuèc rÎ tiÒn, ®é d©y phai lín, nªn kh«ng c¹nh tranh ®­îc vÒ mÆt chÊt l­îng. Tr­íc m¾t, nhµ m¸y vÉn ®éc quyÒn vÒ mÆt hµng nµy, nh­ng trong t­¬ng lai, nÕu nhu cÇu thÞ tr­êng ngµy cµng t¨ng, ch¾c ch¾n sÏ cã ®èi thñ míi. Lo¹i chØ chuyªn dïng cho may mÆc hµng xuÊt kh©ñ vµ néi ®Þa: Tõ thêi bao cÊp, mÆt hµng chØ may, mäi n¨m nhµ m¸y s¶n xuÊt hµng tr¨m tÊn víi c¸c chñng lo¹i chØ cotton, Pªco, nh­ng mét vµi n¨m gÇn ®©y, do gi¸ b«ng x¬ thÕ giíi t¨ng cao, nªn chØ cotton vµ Pªco mÊt h¼n chç ®øng trªn thÞ tr­êng do kh«ng c¹nh tranh ®­îc víi mÆt hµng sîi PE 100% vÒ chÊt l­îng, c­êng lùc cao h¬n, gi¸ h¹ h¬n. Cho ®Õn nay, nhµ m¸y chØ cßn chiÕm ­u thÕ trªn thÞ tr­êng vÒ mÆt hµng cotton tr¾ng dïng may kh¨n b«ng xuÊt kh©ñ. V× vËy, thÞ tr­êng mÆt hµng nµy gi¸n tiÕp phô thuéc vµo thÞ tr­êng n­íc ngoµi. C¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng cßn rÊt Ýt, chñ yÕu lµ c¸c xÝ nghiÖp may, kh©u xuÊt kh©ñ trªn thÞ tr­êng miÒn B¾c nh­ c«ng ty Minh Khai, Liªn hiÖp DÖt Nam §Þnh, dÖt Kim Hµ Néi, c«ng ty dÖt Hµ §«ng... §èi thñ c¹nh tranh chÝnh lµ c«ng ty liªn doanh Coast Tootal Phong Phó, chuyªn s¶n xuÊt sîi PE 100%, dïng cho m¸y c«ng nghiÖp vµ c¸c c¬ së t­ nh©n lµm chØ mang nh·n m¸c cña nhµ m¸y nh­ lµng TriÒu Khóc- Hµ Néi. Sîi PE 100%: MÆt hµng nµy nhµ m¸y ch­a cã kh¶ n¨ng xuÊt kh©ñ trùc tiÕp, thÞ tr­êng néi ®i¹ vÉn lµ chÝnh, mét phÇn gi¸n tiÕp xuÊt kh©ñ th«ng qua mét vµi c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. C¸c c«ng ty nµy mua sîi PE Ne 40/1, ®Ó dÖt v¶i, dÖt kim hoÆc lµm chØ may quÇn ¸o xuÊt ®i. S¶n phÈm sîi PE 100% ®­îc tiªu thô chñ yÕu t¹i 2 thµnh phè lín: Hµ Néi vµ Hå ChÝ Minh. HiÖn t¹i, kh¸ch hµng lín nhÊt cña mÆt hµng nµy lµ liªn doanh Coast Tootal Phong Phó. Víi 2 mÆt hµng sîi PE 100%, nhµ m¸y cã tíi hµng chôc ®èi thñ c¹nh tranh vµ lµ nh÷ng doanh nghiÖp ®· ho¹t ®éng l©u n¨m trªn thÞ tr­êng, giµu kinh nghiÖm vµ cã hÖ thèng c¸c b¹n hµng truyÒn thèng. 7.2.Nhµ cung øng: X¬ PE nhËp tõ n­íc ngoµi: Malaxia, §µi Loan, Hång K«ng... B«ng: nhµ m¸y sîi Hµ Néi, c«ng ty dÖt VÜnh Phó... Ho¸ chÊt: §øc Giang... II.Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm t¹i nhµ m¸y ChØ kh©u Hµ Néi: 1.Thùc tr¹ng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm t¹i nhµ m¸y: TiÒn th©n cña nhµ m¸y ChØ kh©u Hµ Néi lµ mét ph©n x­ëng s¶n xuÊt chØ may cña nhµ m¸y dÖt 8/3 (thµnh lËp n¨m 1976). B­íc vµo ho¹t ®éng, ph©n x­ëng chØ ®­îc phÐp s¶n xuÊt chØ may ®¸nh cuén (lo¹i 500m, 1000m...) phôc vô may c«ng nghiÖp vµ chØ ®¸nh cuén (lo¹i 50m, 100m, 200m...) phôc vô tiªu dïng. Mµu s¾c, mÉu m·, nh·n m¸c...cßn ®¬n gi¶n. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, nhµ m¸y kh«ng ph¶i lo ®Çu ra, ®Çu vµo, kh«ng ph¶i quan t©m ®Õn nhu cÇu thÞ tr­êng, s¶n xuÊt chØ theo nhiÖm vô cña nhµ m¸y dÖt 8/3 giao vÒ sè l­îng, chñng lo¹i. Do vËy, nhµ m¸y ch­a quan t©m chó ý ®Õn viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. N¨m 1985, theo quyÕt ®Þnh cña Bé c«ng nghiÖp nhÑ, nhµ m¸y ChØ kh©u t¸ch khái nhµ m¸y dÖt 8/3, chÝnh thøc trë thµnh mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®éc lËp. T¸ch khái nhµ m¸y dÖt 8/3, ®©y võa lµ mét c¬ héi võa lµ nét th¸ch thøc lín ®èi víi nhµ m¸y ChØ kh©u Hµ Néi. C¬ héi ë chç: nhµ m¸y ®­îc tù m×nh tiÕp xóc víi thÞ tr­êng, tù kh¼ng ®Þnh m×nh, ®­îc tù do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Th¸ch thøc ë chç: nhµ m¸y t¸ch ra vµo ®óng thêi ®iÓm ®Êt n­íc ®ang chuyÓn m×nh tõ c¬ chÕ bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, nhµ m¸y ph¶i tù t×m thÞ tr­êng cho m×nh, t×m c¸c b¹n hµng cung øng ®Çu vµo thuËn lîi võa t×m kh¸ch hµng tiªu thô s¶n phÈm. NÕu chØ tr«ng chê vµo nh÷ng b¹n hµng truyÒn thèng tr­íc ®©y th× doanh nghiÖp kh«ng ®ñ sèng, lµm ¨n lç l·i ra sao, nhµ m¸y phØa tù chÞu tr¸ch nhiÖm. §øng tr­íc t×nh thÕ nµy, nhµ m¸y b¾t ®Çu chó ý, quan t©m ®Õn vÊn ®Ò ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, më réng chñng lo¹i s¶n phÈm ®Ó t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn nhµ m¸y. Lóc nµy, vÊn ®Ò ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cßn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc míi mÎ ®èi víi nhµ m¸y. Tuy nhiªn, nhµ m¸y nhËn thÊy chØ cã ®i theo ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, nhµ m¸y míi tån t¹i, ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn ®­îc trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. 1.1.HÖ thèng s¶n phÈm truyÒn thèng cña nhµ m¸y: Ngµy ®Çu míi thµnh lËp, nhµ m¸y chØ s¶n xuÊt s¶n phÈm chñ yÕu lµ chØ may phôc vô s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. §©y lµ s¶n phÈm chÝnh thøc cña nhµ m¸y vµ trë thµnh s¶n phÈm truyÒn thèng. s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i (Ne 20/3, 20/2, 30/2, 30/3, 40/2, 40/3, 60/2, 60/3, 50/2...), vÒ kÝch cì (50m, 100m, 200m, 400...), vÒ bao gãi (®ãng hép: 24 cuén/ hép hay ®ãng gãi nilon 24 cuén / hép...). ChÊt l­îng s¶n phÈm rÊt tèt, ®é co gi·n, ®é dai ®­îc ®¶m b¶o, kh«ng bë bôc nh­ t­ nh©n lµm. Tuy nhiªn, mµu chØ lóc ®ã chñ yÕu lµ c¸c mµu tr¾ng, xanh bé ®éi, ®en, ®á vµ mét sè mµu kh¸c. N¨m 1992, sau khi s¸t nhËp víi c«ng ty dÖt Phong Phó vµ t¸ch mét phÇn nhµ m¸y kiªn doanh víi h·ng King (Anh), c«ng ty dÖt Phong Phó ®· quyÕt ®Þnh chuyÓn phÇn lín nhiÖm vô s¶n xuÊt chØ may cho liªn doanh Coast Tootal Phong Phó bëi liªn doanh cã ®iÒu kiÖn lµm tèt h¬n rÊt nhiÒu vµ thùc tÕ ®ã ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh, liªn doanh ngµy cµng më réng chñng lo¹i, kÝch cì, phæ trªn 1000 lo¹i mµu s¾c, kiÓu d¸ng còng rÊt phong phó. HiÖn nay, liªn doanh Coast Tootal Phong Phó ®ang lµ doanh nghiÖp ®éc quyÒn s¶n xuÊt c¸c lo¹i chØ may, næi tiÕng trong ngµnh dÖt may ViÖt Nam vµ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Nhµ m¸y ChØ kh©u Hµ Néi vÉn tiÕp tôc s¶n xuÊt mÆt hµng nµy nh­ng thu hÑp dÇn danh môc s¶n phÈm, s¶n xuÊt víi sè l­îng rÊt nhá, lµ nh÷ng lo¹i mµ liªn doanh kh«ng s¶n xuÊt hoÆc gia c«ng cho liªn doanh. BiÓu sè 15: C¬ cÊu mÆt hµng truyÒn thèng cña nhµ m¸y: ChØ may 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 Cotton 60/3 50/3 20/3 60/3 20/3 102/3 60/3 40/2 - 60/3 - - 60/3 - - 60/3 - - 19/2 20/3 30/2 60/3 - - May CN Cotton 40/2 40/2 40/2 40/2 40/2 40/2 40/2 40/2 Pªco 102/3 102/3 - - - - - - Nh­ vËy ta thÊy, tõ n¨m 1992, s¶n phÈm chØ may cña nhµ m¸y ®· bÞ thu hÑp rÊt nhiÒu: ®èi víi chØ cotton, chØ cßn lo¹i 60/3 cßn trô ®­îc nh­ng s¶n xuÊt nhá, dÌ dÆt. S¶n phÈm chØ Pªco chuyÓn h¼n sang cho bªn liªn doanh thùc hiÖn. Riªng vÒ chØ may c«ng nghiÖp cotton 40/2, nhµ m¸y vÉn duy tr× ®­îc s¶n xuÊt vµ liªn tôc ph¸t triÓn. BiÓu sè 16:T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô chØ may c«ng nghiÖp 40/2: N¨m 1996 1997 1998 1999 KH TH KH TH KH TH KH TH S¶n xuÊt 5000 5239,2 5700 6417,4 6000 5625,4 20000 21174,5 Tiªu thô 5567,8 6325,7 5891,3 21490,1 Tån 1090,7 1182,4 943,5 627,9 N¨m 1998, dù kiÕn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt lµ 6000 kg, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nhµ m¸y nhËn thÊy nhu cÇu n¨m 1998 cã xu h­íng gi¶m nªn diÒu chØnh l¹i s¶n xuÊt. V× vËy, s¶n phÈm s¶n xuÊt kh«ng ®¹t chØ tiªu kÕ ho¹ch. M«i tr­êng kinh doanh biÕn ®éng kh«ng ngõng, cuèi n¨m 1998, ®Çu n¨m 1999, ViÖt Nam nhËn ®­îc nhiÒu ®¬n ®Æt hµng s¶n xuÊt c¸c lo¹i kh¨n b«ng xuÊt kh©ñ sang thÞ tr­êng EU, EC, NhËt, §µi Loan, Hång K«ng... V× vËy, nhu cÇu chØ may c«ng nghiÖp 40/2 t¨ng vät. Nhµ m¸y dù kiÕn s¶n xuÊt 20.000