Chuyên đề Phương hướng và biện pháp thúc đẩy mặt hàng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam thời kỳ 2001 - 2010
MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU 1 CHƯƠNG I 3 I. KHÁI QUÁT VỀ XUẤT KHẨU VÀ VAI TRÒ CỦA XUẤT KHẨU TRONG NỀN KINH TẾ QUỐC DÂN 3 1. Cơ sở khoa học của Thương mại Quốc tế và hoạt động xuất khẩu 3 1.1. Lý thuyết Trọng thương về Thương mại quốc tế 3 1.2. Học thuyết " Lợi thế tuyệt đối " của Adam Smith 3 1.3. Học thuyết " Lợi thế tương đối hay lợi thế so sánh" của David-Ricardo 4 2. Vai trò của xuất khẩu trong nền kinh tế quốc dân 4 2.1. Xuất khẩu tạo nguồn vốn cho nhập khẩu và tích luỹ phát triển sản xuất, phục vụ công nghiệp hoá đất nước 5 2.2. Xuất khẩu đóng góp vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thúc đẩy sản xuất phát triển 6 2.3. Xuất khẩu có vai trò tích cực đổi mới trang thiết bị và công nghệ sản xuất 6 2.4.Xuất khẩu có tác động tích cực tới việc giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống của nhân dân 6 2.5. Xuất khẩu là cơ sở để mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại của nước ta 7 II. XUẤT KHẨU THUỶ SẢN VÀ VAI TRÒ CỦA NÓ TRONG HỆ THỐNG CÁC MẶT HÀNG XUẤT KHẨU CHỦ LỰC CỦA VIỆT NAM 7 III. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI XUẤT KHẨU THUỶ SẢN Ở VIỆT NAM 10 1. Môi trường quốc tế 10 2.Môi trường văn hoá xã hội 11 3. Môi trường kinh tế và công nghệ 12 4. Môi trường chính trị và luật pháp 14 5. Môi trường địa lý và cơ sở hậu cần nghề cá 14 IV. KINH NGHIỆM XUẤT KHẨU THUỶ SẢN CỦA MỘT SỐ CÁC QUỐC GIA TRÊN THẾ GIỚI 14 1. Thái Lan 14 2. Ấn Độ 16 3. Trung Quốc 17 4. Malaysia 18 V. NHỮNG VẤN ĐỀ RÚT RA CHO XUẤT KHẨU TRONG MỘT NỀN KINH TẾ MỞ QUY MÔ NHỎ NHƯ VIỆT NAM 19 CHƯƠNG 2 21 I. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU THUỶ SẢN THẾ GIỚI VÀ TRIỂN VỌNG XUẤT KHẨU THUỶ SẢN TRONG THỜI GIAN TỚI 21 1. Khái quát tình hình xuất khẩu thuỷ sản thế giới 21 1.1. Nhu cầu về thuỷ sản thế giới 21 1.2. Sản lượng thuỷ sản thế giới 22 1.3.Tình hình thương mại thuỷ sản thế giới 24 1.4. Diễn biến giá thuỷ sản trên thị trường thế giới 27 2. triển vọng xuất khẩu thuỷ sản trong thời gian tới 28 II. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU THUỶ SẢN CỦA VIỆT NAM 30 1. Tiềm năng của ngành thuỷ sản Việt Nam 30 1.1. Lợi thế về tự nhiên 30 1.2. Lợi thế về lao động 33 1.3. Tàu thuyền và các ngư cụ 34 1.4. Các dịch vụ của ngành 35 2.Sản lượng thuỷ sản xuất khẩu 36 3. Kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản 40 4. Cơ cấu sản phẩm thuỷ sản xuất khẩu 42 5.Cơ cấu thị trường xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam 44 5.1.Thị trường Nhật Bản 45 5.2.Thị trường Mỹ 47 5.3.Thị trường EU 49 5.4. Thị trường Trung Quốc-Hồng Kông 51 5.5. Các thị trường khác 52 6.Diễn biến giá thuỷ sản xuất khẩu Việt Nam 54 7.Công nghệ chế biến và chất lượng của hàng thuỷ sản xuất khẩu 57 8. Cơ cấu chủ thể tham gia hoạt động xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam 58 II. NHỮNG KẾT QUẢ RÚT RA TỪ QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU 59 1.Xu hướng xuất khẩu thuỷ sản thế giớí thế giới và triển vọng đối với Việt Nam 59 2.Tiềm năng của ngành thuỷ sản của nước ta 60 3.Những thành tựu đã đạt được trong xuất khẩu thuỷ sản 60 4. Những tồn tại cần khắc phục 61 CHƯƠNG III 65 I.CÁC QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG HƯỚNG ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU THUỶ SẢN CỦA VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2010 65 1.Các quan điểm về đẩy mạnh xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam đến năm 2010 65 2. Mục tiêu phát triển ngành thuỷ sản đến năm 2010 65 3. Phương hướng phát triển xuất khẩu thuỷ sản ở nước ta 66 3.1. Tăng nhanh sản lượng và kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản 66 3.2.Tiếp tục đa dạng hoá thị trường xuất khẩu thuỷ sản 68 3.3.Phát triển thêm nhiều mặt hàng thuỷ sản xuất khẩu mới 68 3.4.Tăng giá thuỷ sản xuất khẩu trong điều kiện đảm bảo cạnh tranh 68 3.5. Đầu tư cho ngành thuỷ sản 68 II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU THUỶ SẢN VIỆT NAM 69 1. Quy hoạch phát triển sản xuất nguyên liệu, chống thất thoát sau thu hoạch và quản lý thị trường nguyên liệu 69 1.1. Quy hoạch phát triển sản xuất nguyên liệu theo nhóm sản phẩm chủ yếu, gắn chặt chẽ với chế biến và thị trường tiêu thụ 69 1.2. Nhập khẩu nguyên liệu 71 1.3. Chống thất thoát sau thu hoạch và quản lý thị trường nguyên liệu 71 2. Mở rộng thị trường tiêu thụ 72 3. Tăng cường năng lực công nghệ chế biến 73 4. Tăng cường công tác quản lý và nâng cao chất lượng 74 5. Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả đầu tư 75 6. Khoa học và công nghệ 76 7. Đa dạng hoá các doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu - vận dụng linh hoạt các phương thức mua bán quốc tế 77 8. Phát triển nguồn nhân lực 77 KẾT LUẬN 79
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Chuyên đề Phương hướng và biện pháp thúc đẩy mặt hàng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam thời kỳ 2001 - 2010, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng s¶n xuÊt t«m gièng (chñ yÕu lµ t«m só): m¹ng líi s¶n xuÊt gièng ®· h×nh thµnh ë hÇu hÕt c¸c tØnh ven biÓn. C¶ níc hiÖn cã 2669 tr¹i t«m gièng, s¶n xuÊt kho¶ng 10tû t«m P15, bíc ®Çu ®· ®¸p øng ®îc mét phÇn nhu cÇu gièng. Tuy nhiªn, c¸c c¬ së cha cã ®ñ c«ng nghÖ hoµn chØnh ®Ó s¶n xuÊt t«m s¹ch bÖnh; HÖ thèng s¶n xuÊt thøc ¨n: toµn quèc hiÖn nay cã 40 c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n c«ng nghiÖp cho nu«i t«m só víi tæng c«ng suÊt 30.000 tÊn/ n¨m. Thøc ¨n s¶n xuÊt, nh×n chung, cha ®¸p øng nhu cÇu vÒ chÊt vµ sè lîng, gi¸ thµnh cao do chi phÝ ®Çu vµo cha hîp lý. Mét sè m« h×nh nu«i b¸n th©m canh (nu«i t«m), th©m canh (nu«i c¸ lång) cßn ph¶i nhËp thøc ¨n níc ngoµi, g©y l·ng phÝ ngo¹i tÖ.
* DÞch vô hËu cÇn khai th¸c h¶i s¶n:
- C¬ khÝ ®ãng söa tµu thuyÒn: HiÖn cã 702 c¬ së víi n¨ng lùc ®ãng míi 4000 chiÕc/n¨m c¸c lo¹i tµu vá gç tõ 400 CV trë xuèng vµ c¸c lo¹i tµu vá s¾t tõ 250 CV trë xuèng; n¨ng lùc söa ch÷a 8.000 chiÕc/ n¨m. C«ng nghÖ ®ãng míi tµu thuyÒn chñ yÕu trªn c¶ níc lµ ®ãng vá gç, ®ãng míi vá s¾t rÊt h¹n chÕ, chØ tËp trung ë hai xÝ nghiÖp c¬ khÝ H¹ Long vµ c¬ khÝ Nhµ BÌ. Sù ph©n bè c¸c c¬ së trong c¶ níc theo vïng l·nh thæ lµ : MiÒn B¾c cã 7 c¬ së ; B¾c trung bé cã 145 c¬ së; Nam Trung Bé 385 c¬ së; §«ng Nam Bé 95 c¬ së vµ T©y Nam Bé cã 70 c¬ së .
- C¬ së bÕn c¶ng c¸: TÝnh ®Õn n¨m 2000 sè bÕn c¶ng c¸ ®· vµ ®ang x©y dùng cã 70 c¶ng, trong ®è 54 c¶ng thuéc vïng ven biÓn, 16 c¶ng trªn tuyÕn ®¶o. Tæng chiÒu dµi bÕn c¶ng lµ 4146 m. Sè bÕn c¶ng c¸ ®· ®a vµo sö dông lµ 48 c¶ng. HÖ thèng h¹ tÇng dÞch vô nh cung cÊp nguyªn liÖu, níc ®¸ b¶o qu¶n, níc sinh ho¹t, dÞch vô söa ch÷a tµu thuyÒn ®Òu ®îc x©y dùng trªn c¶ng. Mét sè c¶ng cßn bè trÝ kho tµng b¶o qu¶n, nhµ m¸y chÕ biÕn. Tuy nhiªn, vÒ tæng thÓ hÖ thèng c¶ng c¸ níc ta cha hoµn thiÖn. Sè c¶ng c¸ hiÖn cã chñ yÕu chØ ®¶m øng nhu cÇu neo ®Ëu cña tµu thuyÒn, cha t¹o ®îc c¸c côm c¶ng c¸ trung t©m cho tõng vïng, ®Æc biÖt cha cã c¬ së tr¸nh vµ tró b·o, c¸c c¬ së cøu n¹n cho tµu thuyÒn.
- DÞch vô cung cÊp nguyªn vËt liÖu, thiÕt bÞ, hÖ thèng tiªu thô s¶n phÈm: c¬ së dÞch vô s¶n xuÊt líi sîi bao b× hiÖn cã 4 xÝ nghiÖp s¶n xuÊt víi n¨ng lùc s¶n xuÊt líi sîi 2000 tÊn/ n¨m, 7400 tÊn/ n¨m dÞch vô vËt t. DÞch vô cung cÊp nguyªn liÖu vµ níc ®¸ b¶o qu¶n tuy cha cã hÖ thèng cung cÊp víi quy m« lín nhng n¨ng lùc phôc vô t¬ng ®èi tèt. Riªng viÖc cung cÊp thiÕt bÞ phô tïng m¸y tµu, dông cô hµng h¶i cha ®îc qu¶n lý theo hÖ thèng.
2.S¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu
Nguån nguyªn liÖu cung cÊp cho xuÊt khÈu chñ yÕu tõ hai nguån chÝnh lµ: tõ nguån khai th¸c h¶i s¶n vµ nguån nu«i trång thuû s¶n. Nhê nh÷ng lîi thÕ vÒ tù nhiªn nh: bê biÓn dµi, khÝ hËu nhiÖt ®íi, hÖ sinh th¸i phong phó, n¨ng suÊt cao vµ nhiÒu lo¹i cã gi¸ trÞ kinh tÕ,…
Khai th¸c h¶i s¶n: vÉn lu«n gi÷ vai trß quan träng trong ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n. GÇn ®©y, khai th¸c h¶i s¶n cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn s¶n lîng n¨m sau cao h¬n n¨m tríc, gãp phÇn ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu. S¶n lîng khai th¸c h¶i s¶n ViÖt Nam kh«ng ngõng t¨ng, gãp phÇn lµm t¨ng s¶n lîng thuû s¶n giµnh cho xuÊt khÈu .
C¬ cÊu s¶n phÈm khai th¸c h¶i s¶n còng cã nhiÒu thay ®æi: ng d©n ®· chó träng khai th¸c nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh: t«m, mùc, c¸ ngõ ®¹i d¬ng, c¸ hång....MÆt kh¸c, viÖc s¶n xuÊt trªn biÓn kh«ng cßn quan t©m ®Õn sè lîng mµ chñ yÕu ®Õn gi¸ trÞ vµ chÊt lîng s¶n phÈm. HiÖu qu¶ cña chuyÕn ®i biÓn ®îc tÝnh b»ng sè lîng vµ gi¸ trÞ hµng thuû s¶n xuÊt khÈu víi nh÷ng ®èi tîng khai th¸c chÝnh lµ nh÷ng lo¹i h¶i s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao.
Tæng s¶n lîng h¶i s¶n khai th¸c trong 10 n¨m gÇn ®©y t¨ng liªn tôc (kho¶ng 6,6%/ n¨m). Riªng giai ®o¹n 1991-1995 t¨ng víi tèc ®é 7,5%/n¨m; giai ®o¹n 1996-2000 t¨ng b×nh qu©n 9%/n¨m. N¨m 2000 tæng s¶n lîng khai th¸c h¶i s¶n ®¹t 1.280.590 tÊn. S¶n lîng t¨ng theo ®Çu t vµ h¹n chÕ bëi møc ®é c¹n kiÖt. C¬ cÊu s¶n phÈm theo c¸c vïng l·nh thæ ®îc tr×nh bµy ë b¶ng díi ®©y:
B¶ng13: C¬ cÊu s¶n lîng khai th¸c h¶i s¶n theo vïng l·nh thæ n¨m 2000
Vïng
S¶n lîng
%
B¾c bé
71500
5,6
B¾c Trung bé
123980
9,7
Nam Trung bé
361050
28,3
§«ng Nam bé
138830
11,0
T©y Nam bé
582100
45,4
C¶ níc
1277460
100
Nguån: qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ngµnh thuû s¶n ®Õn n¨m 2010
S¶n lîng khai th¸c h¶i s¶n t¨ng trong thêi gian qua lµ nhê cã sù t¨ng cêng ®Çu t vµo Ch¬ng tr×nh khai th¸c xa bê.N¨m 2000, ngµnh ®· ®Çu t duy tr× 79.017 tµu thuyÒn m¸y (t¨ng gÊp 10517 chiÕc so víi n¨m 1996), víi tæng c«ng suÊt 3,1 triÖu CV (t¨ng 5,3 lÇn so víi 1996), sè lîng tµu ®¸nh b¾t xa bê ®· cã 5.896 chiÕc víi c«ng suÊt kho¶ng 1 triÖu CV, t¨ng 332 chiÕc so víi 1999, chøng tá xu híng ®Çu t cña ngµnh ®· chó träng ®ãng tµu cã c«ng suÊt lín ®Ó khai th¸c h¶i s¶n ë c¸c ng trêng xa bê. Bªn c¹nh ®ã,s¶n lîng khai th¸c h¶i s¶n t¨ng trong thêi gian qua cßn do c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®· tÝch cùc tham gia vµo ch¬ng tr×nh ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê : ®Õn nay cã 452 Hîp t¸c x· khai th¸c h¶i s¶n víi 15.650 x· viªn vµ 1875 tµu, cã 5542 tËp ®oµn vµ tæ hîp t¸c ®¸nh c¸. Ng d©n ®· dÇn n¾m b¾t ®îc ng trêng, kü thuËt khai th¸c nªn tû lÖ s¶n phÈm ®a vµo xuÊt khÈu t¨ng 15% so víi n¨m 1999. Ngoµi ra c«ng t¸c b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n cßn ®· dîc t¨ng cêng, tµu kiÓm ng ®· ®îc ®Çu t trang bÞ cho tÊt c¶ c¸c tØnh ven biÓn tõ TW ®Õn ®Þa ph¬ng, c¬ së ®· triÓn khai m¹nh mÏ viÖc thùc hiÖn Ph¸p LÖnh b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n vµ ChØ thÞ 01/1998/CT-TTg cña Thñ Tíng ChÝnh Phñ.
B¶ng 14: Tæng s¶n lîng, gi¸ trÞ xuÊt khÈu
N¨m
ChØ tiªu
1991
1995
%so n¨m 1991
2000
%so n¨m 1995
%so n¨m 1991
Tæng SLTS (1.000tÊn)
1.060
1.414
133
2003,7
142
189
Gi¸ trÞ XKTS (triÖu USD)
262
550
212
1402,17
255
535
Gi¸ trÞ tæng SLTS (tû.®)
9.400
14.700
156
20.198
137
215
Nguån: Qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ngµnh thuû s¶n ®Õn n¨m 2010
VÒ s¶n lîng thuû s¶n tèc ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m giai ®o¹n 1991-1995 lµ 8,25%, giai ®o¹n 1995-2000: 11%, giai ®o¹n 1991-2000: 22%.
VÒ gi¸ trÞ xuÊt khÈu t¨ng binhg qu©n hngf n¨m giai ®o¹n 1991-1995 lµ 28%, giai ®o¹n 1995-2000: 39%, giai ®o¹n 1991-2000: 109%.
Tû träng GDP cña ngµnh thuû s¶n trong tæng GDP toµn quèc giai ®o¹n 1995-2000 kho¶ng 3%. Riªng GDP thuû s¶n trong tæng GDP c¸c tØnh duyªn h¶i miÒn Trung lµ 7% vµ ®ång b¨ng s«ng Cöu Long lµ 8%. GDP toµn ngµnh thuû s¶n n¨m 1995 ®¹t 6.664 tû VN§, n¨m 2000 ®· ®¹t tíi 13.538 tû VN§.
Tæng gi¸ trÞ s¶n lîng thuû s¶n t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m giai ®o¹n 1991-1995 lµ 13%, giai ®o¹n 1995-2000: 9%, giai ®o¹n 1991-2000: 29%.
Thµnh tùu ®· ®¹t ®îc ®ang t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cho ngµnh thuû s¶n ph¸t triÓn theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
Tuy nhiªn, s¶n lîng khai th¸c h¶i s¶n kh«ng thÓ t¨ng kÞp víi tèc ®é ph¸t triÓn cña nhu cÇu tiªu dïng do khai th¸c h¶i s¶n bÞ h¹n chÕ bëi møc ®é c¹n kiÖt vµ yªu cÇu b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n. V× vËy, ®Ó gãp phÇn gi¶i quyÕt nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh, chÊt lîng cao cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n, bªn c¹nh ph¸t triÓn khai th¸c ngoµi kh¬i, ph¶i kÕt hîp nu«i trång thuû s¶n.
B¶ng 15: S¶n lîng thuû s¶n nu«i trång
N¨m
Tæng sè (tÊn)
ChØ sè ph¸t triÓn (n¨m tríc=100)-%
1990
162076
98,3
1991
168104
103,7
1992
172899
102,9
1993
188061
108,8
1994
344084
183,0
1995
389069
113,1
1996
423038
108,7
1997
414593
98,0
1998
425031
102,5
1999
480767
113,1
2000
525555
109,3
Nguån: Niªn gi¸m thèng kª 2000
Cïng víi viÖc t¨ng cêng ®Çu t cho c¸c ph¬ng tiÖn khai th¸c, nghÒ nu«i trång thuû s¶n còng tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh theo híng t¨ng s¶n lîng, øng dông tiÕn bé c«ng nghÖ sinh häc trong chän vµ lai gièng ®i ®«i víi C«ng nghiÖp ho¸ s¶n xuÊt thøc ¨n. Thùc hiÖn NghÞ §Þnh 773/Q§-TTg ngµy 21/12/1994 cña Thñ tíng ChÝnh Phñ vÒ viÖc khai th¸c, sö dông ®Êt hoang ho¸, b·i båi ven s«ng, ven biÓn vµ mÆt níc ë vïng ®ång b»ng, diÖn tÝch ®a vµo nu«i trång thuû s¶n
Trong nhiÒu n¨m qua, nhê diÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n t¨ng, nªn s¶n lîng nu«i trång thuû s¶n t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Tõ n¨m 1995, diÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n chØ cã 585.000 ha th× n¨m 2000 t¨ng lªn lµ 652.000 ha (trong ®ã cã 251.000 ha diÖn tÝch nu«i t«m só). Do ®ã, ®· cung cÊp ®¸ng kÓ cho nhu cÇu s¶n lîng thuû s¶n dµnh cho xuÊt khÈu.
S¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu theo tõng nhãm mÆt hµng thay ®æi râ rÖt :
S¶n lîng t«m ®«ng l¹nh xuÊt khÈu t¨ng ®Òu n¨m 2000 s¶n lîng t«m ®«ng l¹nh xuÊt khÈu gi¶m cßn 66.704 tÊn, nhng kim ng¹ch mÆt hµng nµy t¨ng trëng víi tèc ®é nhanh nhÊt.
S¶n lîng mùc ®«ng l¹nh xuÊt khÈu còng t¨ng ®Òu, tõ 11.300 tÊn (n¨m 1995) t¨ng lªn ®¹t 21.241 tÊn, møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m mùc ®«ng l¹nh giai ®o¹n 1995-2000 ®¹t 13,45%.
S¶n lîng c¸ ®«ng l¹nh xuÊt khÈu n¨m 2000 lµ 56.052 tÊn. S¶n lîng mùc kh« xuÊt khÈu ®¹t møc t¨ng trëng cao nhÊt trong tÊt c¶ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, n¨m 2000 s¶n lîng mùc kh« xuÊt khÈu t¨ng lªn lµ 26.424 tÊn.
S¶n lîng thuû s¶n giµnh cho xuÊt khÈu theo nhãm mÆt hµng cho thÊy : ViÖt Nam chñ yÕu vÉn xuÊt khÈu t«m, c¸, vµ mùc. Trong ®ã, t«m chiÕm tû träng lín nhÊt trong s¶n lîng thuû s¶n giµnh cho xuÊt khÈu (kho¶ng 30-55%). Tuy nhiªn, nh÷ng n¨m gÇn ®©y s¶n lîng mùc kh« ®ang t¨ng nhanh, ®Æc biÖt lµ vµo n¨m 2000. Nh×n chung, s¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam t¨ng lµ nhê xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm trªn.
V× vËy, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thuû s¶n trong thêi gian tíi, ViÖt Nam cÇn t¨ng s¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu, muèn vËy cÇn ph¶i ®Çu t nhiÒu h¬n n÷a cho n©ng cÊp vµ ®ãng míi tµu phï hîp víi khai th¸c ngoµi kh¬i, chèng thÊt thu sau thu ho¹ch vµ b¶o qu¶n tèt h¬n s¶n lîng khai th¸c ®îc nh»m t¨ng s¶n lîng khai th¸c h¶i s¶n. Bªn c¹nh ®ã ph¶i ph¸t triÓn diÖn tÝch vµ ph¬ng thøc nu«i trång thuû s¶n nh»m t¨ng nhanh s¶n lîng nu«i trång thuû s¶n, chó ý ph¸t triÓn nu«i trång nh÷ng lo¹i cã gi¸ trÞ vµ nh÷ng lo¹i mµ thÞ trêng cÇn nh t«m, c¸, nhuyÔn thÓ...
3. Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n
Trong nh÷ng n¨m qua do gi¸ c¶ vµ s¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu cßn ®ang ë møc cao nªn vÒ gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû s¶n cña c¶ níc vÉn ®¹t kh¸ cao. N¨m 1996, s¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu t¨ng 17,85% (t¨ng 22.800 tÊn) so víi n¨m 1995; vµ gi¸ trÞ còng t¨ng 21,81% (t¨ng 120 triÖu USD) so víi n¨m 1995.
B¶ng 16: kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n
N¨m
S¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu (tÊn)
Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n (triÖu USD)
Møc ®é t¨ng trëng
VÒ s¶n lîng
VÒ gi¸ trÞ kim ng¹ch
±
%
±
%
1995
127.700
550
1996
150.500
670
28.800
17,85
120
21,81
1997
187.850
776,4
37.350
24,81
106,4
15,88
1998
209.630
858,6
21.780
11,59
82,2
10,58
1999
235.000
971,1
25.370
12,1
112,5
13,18
2000
291.923
1.478,6
56.920
24,2
507,5
52,26
Nguån : Vô Tæng hîp KTQD – Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T
Sang n¨m 1997, tuy s¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu t¨ng 24,81% (t¨ng 27.350 tÊn); kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n t¨ng 106,4 triÖu USD nhng tèc ®é t¨ng chËm h¬n n¨m 1996, chØ ®¹t 15,88%. Nguyªn nh©n cña tèc ®é t¨ng chËm nµy lµ do cuéc khñng ho¶ng Tµi chÝnh- TiÒn tÖ b¾t ®Çu ë khu vùc §«ng Nam ¸ sau ®ã lan réng ra toµn cÇu. Tuy nhiªn kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n t¨ng lµ do ta ®· b¾t ®Çu më réng nhiÒu thÞ trêng míi nh thÞ trêng EU, Mü,...
N¨m 1998 lµ n¨m tåi tÖ nhÊt ®èi víi ngµnh thuû s¶n tèc ®é t¨ng trëng, gi¸ trÞ gia t¨ng vÒ s¶n lîng vµ gia t¨ng vÒ gi¸ trÞ kim ng¹ch gi¶m sót ®¸ng kÓ do hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng ®Ó l¹i. S¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu chØ t¨ng 11,59%, s¶n lîng xuÊt khÈu t¨ng 21.780 tÊn so víi n¨m 1997, vÒ gi¸ trÞ kim ng¹ch còng chØ t¨ng 10,58% so víi n¨m 1997. Nguyªn nh©n cña sù gi¶m sót nµy lµ do gi¸ c¶ xuÊt khÈu trung b×nh n¨m 1998 gi¶m 1% so víi n¨m 1997, mét sè thÞ trêng truyÒn thèng bÞ thu hÑp, vÝ dô nh thÞ trêng NhËt B¶n còng chØ b»ng 90% so víi n¨m 1997.
Trong n¨m 1999, t×nh h×nh cã vÎ tiÕn triÓn h¬n. S¶n lîng xuÊt khÈu ®· t¨ng 12,1% cã nghÜa lµ t¨ng 25375 tÊn (n¨m 1999 ®¹t 235000 tÊn), kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cã t¨ng trëng caoo h¬n lµ 13,1% cô thÓ n¨m 1999 gi¸ trÞ kim ng¹ch t¨ng lªn 112,5 triÖu USD. Nguyªn nh©n cña sù t¨ng trëng nµy lµ do gi¸ c¶ cã phÇn t¨ng æn ®Þnh h¬n, gi¸ c¶ xuÊt khÈu trung b×nh t¨ng 1% so víi n¨m 1998; bªn c¹nh ®ã ta ®· më réng ®îc thÞ trêng vµ t¨ng thÞ phÇn xuÊt khÈu sang EU vµ Mü.
N¨m 2000, ngµnh thuû s¶n ®· t¹o ®îc bíc ®ét ph¸ míi, kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n vît 1 tû USD, cô thÓ lµ ®¹t 1478,6 tû USD (chiÕm tû träng 10.23% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ níc), t¨ng 52,26% so víi n¨m 1999 cã nghÜa lµ t¨ng 507,5 triÖu USD, ®· ®a ngµnh thuû s¶n xÕp vÞ trÝ sè 3 (chØ sau dÇu th« vµ dÖt may). S¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu còng t¨ng 24,2% cã nghÜa lµ t¨ng 56.923 triÖu USD so víi n¨m 1999. VËy trong giai ®o¹n 1995-2000, møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m cña kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam lµ 21,87%.
Nguyªn nh©n chñ yÕu gãp phÇn lµm t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n lµ do gi¸ xuÊt khÈu thuû s¶n thÕ giíi t¨ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hµng thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam. MÆt kh¸c lµ do ta ®· t¨ng cêng ®Çu t n©ng cao tr×nh ®é chÕ biÕn vµ ®· thùc hiÖn hiÖu qu¶ viÖc ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng xuÊt khÈu thuû s¶n. §Æc biÖt lµ do 49 doanh nghiÖp cña ViÖt Nam ®îc vµo danh s¸ch I xuÊt khÈu thuû s¶n cña EU vµ 60 doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu vµo B¾c Mü.
4. C¬ cÊu s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu
S¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chñ yÕu ®îc ®Ò cËp ë 4 nhãm s¶n phÈm sau: t«m ®«ng l¹nh; mùc ®«ngl¹nh; c¸ ®«ng l¹nh vµ mùc kh«.
Dï ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam ®· cè g¾ng ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu nhng s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu cña níc ta vÉn chñ yÕu lµ ë d¹ng s¬ chÕ, tû träng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp (chiÕm 14-15% lîng hµng xuÊt khÈu). Tuy nhiªn, nh÷ng n¨m gÇn ®©y do cã sù ®Çu t ngµy cµng t¨ng nªn tû träng c¸c s¶n phÈm gi¸ trÞ gia t¨ng ngµy cµng cao, n¨m 1999 chØ ®¹t 19,7% th× n¨m 2000 ®¨ t¨ng lªn 35%, dÇn dÇn h¹n chÕ xuÊt khÈu s¶n phÈm thuû s¶n díi d¹ng nguyªn liÖu th«.
B¶ng 17: C¬ cÊu s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu
§.vÞ: TÊn
Nhãm mÆt hµng xuÊt khÈu
1995
1996
1997
1998
1999
2000
S L
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
T«m ®«ng l¹nh
65.500
52,08
70.000
46,51
72.800
38,75
74.200
35,39
76.000
32,34
66.704
22,84
Mùc ®«ng l¹nh
11.300
8,85
14.500
9,63
18.800
10,0
19.450
9,29
21.096
10,0
21.241
7,27
C¸ ®«ng l¹nh
31.400
24,59
41.000
27,24
49.200
26,19
53.000
52,28
8.600
27,66
56.052
19,2
Mùc kh«
4.000
3,13
4.000
2,26
6.000
3,19
7.680
3,67
65.000
3,66
26.424
9,05
Thuû s¶n kh¸c
14.500
11,35
21.000
13,95
41.050
21,85
55.300
26,37
64.330
26,34
121.502
41.62
Tæng céng
127.700
100
150.500
100
187.850
100
209.630
100
235.000
100
291.923
100
Nguån : Bé Thuû s¶n.
XÐt vÒ chñng lo¹i mÆt hµng, c¬ cÊu s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu lµ mÊt c©n ®èi. N¨m 1995, mÆt hµng t«m ®«ng l¹nh chiÕm tû träng cao (52,08%) trong tæng s¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu nhng ®Õn 1999 tû träng nµy gi¶m xuèng cßn 32,34%, sang n¨m 2000 tû träng nµy chØ cßn 22,84%, møc gi¶m thÊp nhÊt nhng kim ng¹ch xuÊt khÈu t«m ®«ng l¹nh l¹i t¨ng lªn 318,2 tr.USD so víi n¨m 1995. Tuy nhiªn, kim ng¹ch xuÊt khÈu t«m ®«ng l¹nh ngµy cµng t¨ng chøng tá gi¸ trÞ gia t¨ng cña m¨t hµng nµy ngµy cµng t¨ng.
C¸ ®«ng l¹nh lµ mÆt hµng xuÊt khÈu quan träng xÕp thø hai cña ViÖt Nam sau t«m ®«ng l¹nh. Tû träng cña mÆt hµng nµy ngµy cµng t¨ng trong c¬ cÊu c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. N¨m 1995, c¸ ®«ng l¹nh chØ chiÕm tû träng 24,59% nhng ®Õn n¨m 1999 mÆt hµng nµy chiÕm tû träng 52,28% ®¹t møc cao nhÊt, nhng ®Õn n¨m 2000 tû träng nµy gi¶m xuèng chØ cßn 19,2%. Tuy tû träng cã gi¶m song kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy ngµy cµng t¨ng, t¨ng tõ 94 Tr.USD n¨m 1995 ®Õn 165,79 Tr.USD vµo n¨m 2000).
Mùc ®«ng l¹nh thêng chiÕm tû träng 7-10% trong tæng sè s¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu, trong n¨m 1995 ®Õn 1997 (tõ 8,85% ®Õn 10%), sau ®ã gi¶m xuèng 7,27% vµo n¨m 2000.
Mùc kh« chiÕm tû träng t¬ng ®èi thÊp trong tæng s¶n lîng thuû s¶n xuÊt khÈu, n¨m 1995 mÆt hµng nµy chØ chiÕm tû träng 3,13% nhng t¨ng vµo nhng n¨m 1998 (3,67%), n¨m 1999 (3,66%),vµ n¨m 2000 (9,05%), kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy còng t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y,n¨m 1995 chØ ®¹t 30 Tr.USD th× ®Õn n¨m 2000 ®¹t 211,32 Tr.USD. §©y lµ mÆt hµng ®¹t møc t¨ng trëng cao nhÊt trong c¸c nhãm s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu trong n¨m 2000, ®a tû träng mÆt hµng nµy vît lªn vÞ trÝ sè 3 sau t«m vµ c¸. Mùc kh« chñ yÕu ®îc xuÊt khÈu sang thÞ trêng Trung Quèc vµ Hång K«ng trong n¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy t¨ng vät nhê nhu cÇu t¨ng cao khi Trung Quèc thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n.
Bªn c¹nh ®ã, c¸c nhãm s¶n phÈm kh¸c còng gãp phÇn lµm t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n trong thêi gian qua nh : c¸c mÆt hµng s¶n phÈm chÕ biÕn, nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá, cua ghÑ, ®Æc s¶n biÓn. C¸c nhãm hµng nµy còng ph¸t triÓn m¹nh, trong 11 th¸ng ®Çu n¨m 2000 ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu trªn 211,7 Tr.USD, t¨ng trªn 58,4% so víi cïng kú n¨m ngo¸i, chiÕm tû träng 16.2% trong kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n. §©y còng lµ th¾ng lîi cña viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu, ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng xuÊt khÈu thuû s¶n .
KÕt luËn, c¬ cÊu s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam thêi gian qua kho¶ng h¬n 90% lµ d¹ng s¶n phÈm t¬i, íp ®«ng, ®«ng l¹nh (riªng gi¸p x¸c vµ nhuyÔn thÓ lµ 80-85%). Sù mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu c¸c d¹ng s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu cña ta mét mÆt ph¶n ¸nh thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam trong xuÊt khÈu thuû s¶n, mÆt kh¸c l¹i thÓ hiÖn sù yÕu kÐm cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn thuû s¶n cña níc nhµ, nhng ®©y còng lµ tiÒm n¨ng ®Ó ViÖt Nam cã thÓ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm xuÊt khÈu nh»m t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n trong thêi gian tíi. C¬ cÊu mÆt hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cÇn phï hîp t¬ng ®èi víi c¬ cÊu xuÊt khÈu thuû s¶n cña thÕ giíi : t¨ng h¬n n÷a tû träng xuÊt khÈu ®å hép (ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng míi nh ®å hép c¸ ngõ hay t«m hép ch¼ng h¹n), t¨ng tû träng c¸ vµ t¨ng tû träng thuû s¶n cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao trong c¬ cÊu hµng thuû s¶n t¬i, íp ®«ng, ®«ng l¹nh vµ gi¶m tû träng hµng ®«ng l¹nh s¬ chÕ.
5.C¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam
Theo thèng kª cña FAO n¨m 1999, ViÖt Nam ®øng thø 29 trªn thÕ giíi vµ ®øng thø 4 trong c¸c níc ASEAN vÒ xuÊt khÈu thuû s¶n. H¬n 10 n¨m qua, c«ng t¸c ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ, tõ chç chØ xuÊt sang hai thÞ trêng trung gian chñ yÕu lµ Singapore vµ Hång K«ng, ngµy nay c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam ®· cã mÆt ë 62 quèc gia trªn kh¾p thÕ giíi vµ ®îc nhiÒu quèc gia a chuéng. §Æc biÖt vµo n¨m 2000, ViÖt Nam ®· cã 49 doanh nghiÖp ®îc EU c«ng nhËn vµo danh s¸ch I xuÊt khÈu thuû s¶n vµ nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá, 60 doanh nghiÖp ®îc c«ng nhËn xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng B¾c Mü ®· gãp phÇn lµm t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam.
ThÞ trêng xuÊt khÈu thuû s¶n chÝnh cña ViÖt Nam lµ : NhËt B¶n, Mü, EU, vµ Trung Quèc-Hång K«ng. Trong nh÷ng n¨m 1996, thÞ trêng xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam chñ yÕu lµ thÞ trêng NhËt B¶n (chiÕm tû träng kho¶ng 47,6%), nhng sau n¨m 1997, cuéc khñng ho¶ng Tµi chÝnh-TiÒn TÖ ë khu vùc §«ng Nam ¸ ®· ¶nh hëng ®Õn dung lîng thÞ trêng cña ViÖt Nam, tû träng gi¶m xuèng cßn 46,4%. NhËn thøc ®îc ®iÒu nµy, ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu thùc hiÖn tÝch cùc trong viÖc ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng, cô thÓ lµ ®· gi¶m ®îc tû träng thÞ trêng NhËt B¶n xuèng 33% vµo n¨m 2000, ®Ó tr¸nh phô thuéc vµo mét thÞ trêng duy nhÊt, tiÕp tôc më réng sang kh¸c thÞ trêng kh¸c, vµ ViÖt Nam ®· thµnh c«ng trong viÖc ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng. Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam t¨ng m¹nh ë thÞ trêng Mü, EU, Trung Quèc-Hång K«ng; vµ tû träng trong kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n c¶ níc ë c¸c thÞ trêng nµy ngµy cµng t¨ng nhÊt lµ vµo n¨m 2000, nh ë thÞ trêng Mü tû träng t¨ng tõ 4,5% t¨ng lªn 20,58%, ë thÞ trêng Trung Quèc- Hång K«ng tû träng t¨ng tõ 13,7 lªn 19,8%.
B¶ng 18: C¬ cÊu thÞ trêng thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam
§¬n vÞ: kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n: triÖu USD
N¨m
1996
1997
1998
1999
2000
KNXKTS c¶ níc
670
776
858,6
971
1478,6
KNXKTS vµo NhËt B¶n
319,34
360,413
347,103
412,378
488,022
Tû träng
47,6
46,4
40,4
42,46
33
KNXKTS vµo Mü
28,527
42,652
81,551
125,595
304,359
Tû träng
4,25
5,5
9,5
13
20,58
KNXKTS vµo EU
34,799
69,619
91,539
89,113
100,263
Tû träng
5,2
8,97
10,66
9,17
6,78
KNXKTS vµo TQ-HK
91,881
118,013
137,515
117,098
293,156
Tû träng
13,7
15,2
16,01
12,06
19,8
KNXKTS vµo thÞ trêng kh¸c
195,453
185,303
200,89
226,816
Tû träng
32,1
24,7
23,3
23,25
19,9
Nguån : Qui ho¹ch tæng thÓ Ph¸t triÓn Kinh tÕ – X· héi
5.1.ThÞ trêng NhËt B¶n
NhËt B¶n hiÖn lµ thÞ trêng chÝnh cña hµng xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam. Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n sang thÞ trêng nµy thêng xuyªn ®¹t 3400-4000 Tr.USD, chiÕm kho¶ng 50% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam. N¨m 1997 ®Õn nay ®· gi¶m xuèng cßn 42,46% (n¨m 1999) vµ 33% vµo n¨m 2000.Tuy nhiªn, kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng nµy t¨ng lªn ®Õn 412,378 Tr.USD (1999) vµ 488,022 Tr.USD (2000).
ViÖc gi¶m tû träng nµy ®îc gi¶i thÝch nh sau:
N¨m 1997, do ¶nh hëng cña biÕn ®éng kinh tÕ trong khu vùc vµ do sù mÊt gi¸ cña ®ång Yªn. MÆt kh¸c, do mét sè níc bÞ ®×nh chØ hay bÞ h¹n chÕ xuÊt hµng sang EU nªn ®· chuyÓn híng vµo thÞ trêng kh¸c trong ®ã cã thÞ trêng NhËt B¶n, ®· t¹o c¹nh tranh gay g¾t víi hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, ChÝnh phñ NhËt B¶n t¨ng thuÕ b¸n hµng ®· khiÕn hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam t¹i NhËt B¶n gi¶m vÒ tû träng. Tuy nhiªn, NhËt B¶n vÉn lµ thÞ trêng chiÕm tû träng xuÊt khÈu lín nhÊt trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña níc ta vµ bÊt cø sù biÕn ®éng nµo thÞ trêng nµy còng ®Òu g©y ¶nh hëng lín ®Õn xuÊt khÈu thuû s¶n cña níc ta.
N¨m 1998, tuy cã suy gi¶m lín, nhng thÞ trêng NhËt B¶n vÉn chiÕm tû träng 40,4% kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña c¶ níc, ®¹t trÞ gi¸ 347,103 Tr.USD vµ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu lín thø hai vµo NhËt B¶n chØ sau dÇu th«.
N¨m 1999, NhËt B¶n vÉn ®îc coi lµ thÞ trêng chÝnh ®èi víi xuÊt khÈu thuû s¶n cña níc ta. Kinh tÕ cña NhËt B¶n ®· dÇn håi phôc, gi¸ thuû s¶n nhËp khÈu ®îc phÇn nµo c¶i thiÖn ®«i chót, ®Æc biÖt do Quèc héi NhËt võa quy ®Þnh nghiªm ngÆt h¬n vÒ viÖc h¹n chÕ khai th¸c thuû s¶n trong 5 n¨m tíi ®· khiÕn cho c©n b»ng cung cÇu vÒ cung øng thuû s¶n thay ®æi theo híng cung kh«ng ®ñ cÇu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng nµy ®¹t 412,378 Tr.USD, chiÕm 42,46% kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n c¶ níc.
N¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ trêng nµy t¨ng 75,644 Tr.USD, tøc t¨ng 118,3% so víi n¨m 1999 nhng tû träng l¹i gi¶m tíi møc thÊp nhÊt tõ tríc tíi nay, ®¹t 33%. Sù suy gi¶m vÒ tû träng do nÒn kinh tÕ NhËt B¶n vÉn cßn bÞ suy tho¸i, ®ång Yªn (JPY) vÉn cßn bÞ mÊt gi¸ so víi ®ång USD. Tuy nhiªn, nÕu so víi tû träng 80% cña thÞ trêng NhËt vµo ®Çu thËp kû 90 hoÆc 46,4% n¨m 1997 th× cã thÓ dÔ dµng thÊy râ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng, gi¶m sù lÖ thuéc vµo mét thÞ trêng duy nhÊt cña xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam.
Tuy nhiªn, khã kh¨n hiÖn nay cña ViÖt Nam lµ hµng thuû s¶n ViÖt Nam xuÊt sang thÞ trêng NhËt B¶n vÉn cha ®îc hëng chÕ ®é u ®·i. Sau khi ViÖt Nam gia nhËp APEC ( th¸ng 11 n¨m 1998), thuÕ suÊt nhËp khÈu hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam vµo NhËt vÉn cha ®îc thay ®æi ®¸ng kÓ so víi c¸c níc trong khu vùc nh : Th¸i Lan, Indonexia, Ên §é,....ThuÕ suÊt cña T«m vÉn cao h¬n 3% so víi níc kh¸c, mùc cao h¬n 6-7%, ®iÒu nµy g©y ¶nh hëng ®Õn viÖc c¸c nhµ nhËp khÈu ®Þnh gi¸ mua ®èi víi s¶n phÈm cña ta. Víi cïng mét mÆt hµng chÊt lîng ngang nhau, gi¸ mua cña ta thÊp h¬n vµ lîng mua còng thÊp h¬n so víi c¸c níc trong khu vùc.
KÕt luËn: t¹i thÞ trêng khæng lå nµy thÞ phÇn cña ViÖt Nam vÉn cßn khiªm tèn, gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam chØ chiÕm 2,9% cho thÊy tiÒm n¨ng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng nµy cßn lín. NÕu chóng ta khai th¸c triÖt ®Ó h¬n n÷a thÞ trêng truyÒn thèng nµy th× kh¶ n¨ng t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam lµ cßn nhiÒu triÓn väng.V× vËy, muèn t¨ng thÞ phÇn ë thÞ trêng nµy th× ViÖt Nam cÇn nhanh chãng c¶i tiÕn c«ng nghÖ chÕ biÕn hµng thuû s¶n xuÊt khÈu ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm; bªn c¹nh ®ã, cÇn ®a d¹ng ho¸ h¬n n÷a s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu nh ®å hép, nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá, ....Theo dù kiÕn th× vµo n¨m 2001 tèc ®é t¨ng trëng cña thÞ trêng nµy chØ lµ 34%.
5.2.ThÞ trêng Mü
ThÞ trêng Mü lµ mét trong nh÷ng thÞ trêng tiªu thô thuû s¶n cao nhÊt thÕ giíi vµ lµ thÞ trêng quan träng xÕp thø hai cña hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, chØ sau NhËt B¶n. Trung b×nh mét n¨m ngêi Mü ph¶i chi kho¶ng 50 tû USD cho mÆt hµng nµy.
NÒn kinh tÕ Mü lµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhÊt thÕ giíi, b×nh qu©n GDP ®Çu ngêi rÊt cao, ®¹t 33.900 USD (n¨m 1999), møc t¨ng trëng trung b×nh kho¶ng 4%/n¨m. Søc tiªu dïng cña ngêi Mü rÊt cao, ®Æc biÖt lµ hµng thuû s¶n, trung b×nh mçi n¨m ngêi Mü tiªu thô hÕt kho¶ng 14,9 pounds thuû s¶n t¬ng ®¬ng 8 kg, t¨ng 44,6% so víi 10,3 pounds n¨m 1960, vµ 19,5% so víi 12,5pounds n¨m 1980. Theo thèng kª cña Bé Thuû S¶n Mü, ngêi Mü hiÖn sö dông xÊp xØ 80% tæng lîng thuû s¶n thÕ giíi, trong sè ®ã h¬n mét nöa cã nguån gèc tõ nhËp khÈu.T¹i Mü nhiÒu c¬ së chÕ biÕn ph¶i sö dông nguyªn liÖu ngo¹i nhËp. Kho¶ng 1000 c¬ së
Các file đính kèm theo tài liệu này:
100348.doc
