Đề tài Lạm phát và hậu quả của lạm phát

Lêi nãi ®Çu L¹m ph¸t lµ ph¹m trï kinh tÕ tæng hîp, lµ thuéc tÝnh vèn cã vµ lµ b¹n ®ång hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong thêi ®¹i ngµy nay, l¹m ph¸t lµ vÊn trung t©m vµ nh¹y c¶m hµng ®Çu cña ®êi sèng kinh tÕ – x· héi c¶ ë cÊp quèc gia vµ quèc tÕ. ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t rÊt réng lín, nã t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng vµ c¶ ®êi sèng cña mäi ng­êi d©n. L¹m ph¸t cã t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp, nhanh hoÆc chËm, tÝch cùc hay tiªu cùc ®Õn toµn bé c¸c lÜnh vùc vµ khÝa c¹nh ho¹t ®éng cña chÝnh phñ, doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n, ®Õn c¸c quan hÖ vµ nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. H¬n n÷a, c¸c nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t rÊt ®a d¹ng vµ bao qu¸t c¶ trong lÜnh vùc cung vµ cÇu, s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ tiªu dïng, c¶ c¸c nh©n tè bªn trong lÉn bªn ngoµi. NÕu chóng ta kh«ng cã nh÷ng gi¶i ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mét c¸ch thÝch ®¸ng th× nã sÏ g©y ra nh÷ng hËu qu¶ kh«ng thÓ nµo l­êng tr­íc ®­îc. V× vËy nghiªn cøu l¹m ph¸t vµ t×m c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®èi phã víi l¹m ph¸t lu«n lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch vµ cÇn thiÕt, nã cã ý nghÜa thêi sù c¶ vÒ lý thuyÕt lÉn thùc tÕ. §Ó t×m hiÓu vÊn ®Ò mét c¸ch cô thÓ vµ râ rµng h¬n em ®· chän ®Ò tµi: “L¹m ph¸t vµ hËu qu¶ cña l¹m ph¸t”. néi dung I. Kh¸i qu¸t chung vÒ l¹m ph¸t. 1. Kh¸i niÖm vÒ l¹m ph¸t. L¹m ph¸t lµ mét hiÖn t­îng cña tiÒn tÖ, ®­îc biÓu hiÖn ë sù mÊt gi¸( gi¶m gi¸) cña tiÒn tÖ, mµ sù mÊt gi¸ cña tiÒn tÖ l¹i biÓu hiÖn râ rÖt nhÊt ai còng thÊy ®­îc lµ sù t¨ng gi¸ b×nh qu©n cña tÊt c¶ mäi thø hµng ho¸. L¹m ph¸t x¶y ra khi gi¸ c¶ mäi thø hµng ho¸, dÞch vô vµ chi phÝ ®Òu t¨ng tuy víi tèc ®é vµ tû lÖ kh«ng ®Òu, thø t¨ng nhanh, thø t¨ng chËm, thø t¨ng nhiÒu, thø t¨ng Ýt, nh­ng nãi chung mäi thø ®Òu t¨ng gi¸. TÊt c¶ mäi lo¹i tiÒn, c¶ tiÒn vµng vµ tiÒn giÊy ®Òu bÞ mÊt gi¸. TrÒn thÕ giíi tõ x­a ®Õn nay chØ cã l¹m ph¸t tiÒn giÊy, kh«ng hÒ cã l¹m ph¸t tiÒn vµng. Bëi v×, trong chÕ ®é l­u th«ng tiÒn vµng nÕu khèi l­îng tiÒn vµng v­ît qu¸ nhu cÇu l­u th«ng th× phÇn thõa sÏ tù ®éng rót ra khái l­u th«ng ®Ó lµm ph­¬ng tiÖn cÊt gi÷. TiÒn vµng kh«ng mÊt gi¸ trong tr­êng hîp nµy. Trong chÕ ®é l­u th«ng tiÒn giÊy, th× mçi khi ph¸t hµnh nã vµo l­u th«ng qu¸ møc, nã kh«ng tù ®éng rót ra khái l­u th«ng ®­îc. Tãm l¹i, l¹m ph¸t lµ hiÖn t­îng ph¸t hµnh thõa tiÒn giÊy so víi l­îng tiÒn cÇn thiÕt cho l­u th«ng lµm cho gi¸ c¶, mäi thø hµng ho¸ t¨ng lªn. L¹m ph¸t cµng cao th× ®ång tiÒn cµng bÞ mÊt gi¸ nhiÒu. L¹m ph¸t ®­îc ®o b»ng chØ sè gi¸ tøc lµ sè trung b×nh cña gi¸ hµng ho¸ tiªu dïng hoÆc gi¸ c¶ s¶n xuÊt. ChØ sè gi¸ c¶ ®­îc sö dông phæ biÕn nhÊt lµ chØ sè gi¸ hµng ho¸ tiªu dïng ( viÕt t¾t lµ CPI). 2. C¸c nguyªn nh©n g©y lªn l¹m ph¸t. L¹m ph¸t lµ kÕt qu¶ cña tæng hoµ nhiªu nguyªn nh©n kinh tÕ x· héi, mçi lo¹i l¹m ph¸t ®Æc tr­ng cã nh÷ng nhãm nguyªn nh©n ®Æc tr­ng vµ b¶n th©n nh÷ng nguyªn nh©n ®ã còng kh«ng gièng nhau. Tuy nhiªn, dï ®a d¹ng vµ kh¸c nhau ®Õn ®©u th× nguyªn nh©n cña c¸c cuéc l¹m ph¸t th­êng chñ yÕu lµ. - Nh÷ng nguyªn nh©n liªn quan ®Õn sù bÊt cËp vµ kÐm hiÖu qu¶ cña c¸c chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt vÜ m« nh­ ph¸t hµnh tiÒn qu¸ møc nh»m ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu cña chÝnh phñ lµm t¨ng d­ cÇu tæng qu¸t; ®Þnh møc l·i suÊt tiÕt kiÖm vµ cho vay thÊp h¬n møc l¹m ph¸t - Do chi phÝ s¶n xuÊt trong n­íc gia t¨ng: chi phÝ qu¶n lý, tiÒn l­¬ng lao ®éng, nguyªn liÖu, vËt t­ - Ngoµi ra cßn do nguyªn nh©n “ bÊt kh¶ kh¸ng” liªn quan ®Õn thiªn tai, lò lôt, h¹n h¸n, ®éng ®Êt, khiÕn cung sôt gi¶m ®ét ngét so víi cÇu - ChiÕn tranh, khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, gi¸ c¶ thÕ giíi t¨ng. - Bªn c¹nh ®ã cã thÓ cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c ®i liÒn víi néi chiÕn, ®Êu tranh chÝnh trÞ vµ c¸i gäi lµ kú väng vÒ l¹m ph¸t, tøc lµ viÖc ng­êi lao ®éng, ng­êi tiªu dïng vµ doanh nghiÖp ®Òu dù kiÕn sÏ cã l¹m ph¸t trong t­¬ng lai, nªn ®­a ra nh÷ng yªu cÇu, ®èi s¸ch thÝch øng “ sím”, do ®ã lµm kÐo dµi, thËm chÝ t¨ng xung lùc l¹m ph¸t t­¬ng lai. H¬n n÷a, trªn thÕ giíi ®ang næi lªn nguy c¬ g©y ra l¹m ph¸t g¾n liÒn víi kü thuËt tiÒn tÖ ®iÖn tö – mét thùc tiÔn míi mÎ cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ kü thuËt hiÖn ®¹i. ViÖc phæ cËp réng r·i hai d¹ng tiÒn ®iÖn tö hiÖn nay lµ “ thÎ th«ng minh” vµ “ tiÒn kü thuËt sè” th× bªn c¹nh nh÷ng tiÖn lîi kh«ng thÓ phñ nhËn ®­îc, chóng còng sÏ g©y ra mét sè lo ng¹i cã c¬ së nh­ : + NÕu tiÒn kü thuËt sè chiÕm vÞ trÝ cña c¸c cuèn sÐc thanh to¸n ë c¸c ng©n hµng, th× nhu cÇu trung ­¬ng ph¸t hµnh sÏ gi¶m, tøc lµ vai trß cña tiÒn mÆt sÏ gi¶m. + Tèc ®é l­u chuyÓn cña tiÒn do xö lý giao dÞch trªn m¹ng sÏ nhanh h¬n, t¹o nguy c¬ g©y ra l­îng tiÒn “d­ thõa” t­¬ng ®èi so víi tr­íc- mét ¸p lùc lµm gia t¨ng l¹m ph¸t - mÆc dï l­îng cung tiÒn vÉn tu©n theo møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ 3. C¸c møc l¹m ph¸t. Trong l¹m ph¸t tiÒn tÖ, ng­êi ta ph©n biÖt cã ba møc l¹m ph¸t kh¸c nhau ®ã lµ l¹m ph¸t võa ph¶i, l¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t. - L¹m ph¸t võa ph¶i: Lµ lo¹i l¹m ph¸t khi gi¸ c¶ t¨ng chËm, d­íi 10% mét n¨m. Cßn gäi lµ l¹m ph¸t mét con sè ( tõ 1% ®Õn 9% mét n¨m). Trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t võa ph¶i, gi¸ c¶ t­¬ng ®èi kh«ng kh¸c møc b×nh th­êngbao nhiªu, tiÒn gi÷u ®­îc phÇn lín gi¸ trÞ cña nã tõ n¨m nµy qua n¨m kh¸c, tiÒn kh«ng bÞ mÊt gi¸. - L¹m ph¸t phi m·: Lµ lo¹i l¹m ph¸t khi gi¸ t¨ng víi tû lÖ hai hoÆc ba con sè nh­ 20%, 100% mét n¨m. Khi l¹m ph¸t phi m· kÐo dµi sÏ n¶y sinh nh÷ng biÕn d¹ng nghiªm träng cho nÒn kinh tÕ. §ång tiÒn mÊt gi¸ nhanh chãng, nh©n d©n tr¸nh gi÷ tiÒn mÆt mµ tÝch tr÷ hµng tiªu dïng, cho vay víi l·i suÊt cao h¬n b×nh th­êng hoÆc mua vµng, ®«la, nhµ. §ång tiÒn mÊt gi¸ nhanh chãng, nªn c¸c hîp ®ång ký kÕt ®Òu b»ng hiÖn vËt hay ngo¹i tÖ m¹nh. Trong khi l·i suÊt danh nghÜa rÊt cao th× l·i suÊt thùc tÕ xuèng tíi ©m 50% hoÆc ©m 100%. - Siªu l¹m ph¸t: Lµ thêi kú cã møc l¹m ph¸t rÊt lín. NÕu trong l¹m ph¸t phi m·, nÒn kinh tÕ cã vÎ cßn sèng sãt ®­îc th× trong siªu l¹m ph¸t, nÒn kinh tÕ xem nh­ ®ang ®i dÇn vµo câi chÕt. Trong thêi kú siªu l¹m ph¸t tèc ®é chu chuyÓn tiÒn t¨ng ghª gím. ë §øc cuèi thêi kú siªu l¹m ph¸t tèc ®é chu chuyÓn tiÒn t¨ng 30 lÇn II. Nh÷ng t¸c ®éng cña l¹m ph¸t. L¹m ph¸t t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn nÒn kinh tÕ, lµm thay ®æi møc ®é vµ h×nh thøc s¶n l­îng, ®ång thêi t¹o ra sù ph©n phèi l¹i thu nhËp vµ cña c¶i x· héi. H¬n n÷a, l¹m ph¸t t¸c ®éng ®Õn nÒn kinh tÕ theo c¶ hai h­íng tiªu cùc vµ tÝch cùc. 1. C¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña l¹m ph¸t. T¸c h¹i cña l¹m ph¸t tû lÖ thuËn víi tèc ®é l¹m ph¸t, víi møc ®é c¸c tiÕn triÓn kh«ng thÓ dù b¸o tr­íc vµ v­ît ra khái kh¶ n¨ng ®iÒu tiÕt, kiÒm chÕ cña chÝnh phñ. L¹m ph¸t phi m· vµ siªu l¹m ph¸t lµ nh÷ng tai ho¹ khñng khiÕp cho ®êi sèng kinh tÕ- x· héi cña mét n­íc. L¹m ph¸t( chñ yÕu lµ l¹m ph¸t tõ hai ch÷ sè trë lªn) cã thÓ g©y ra c¸c t¸c ®éng - V× lµm rèi lo¹n chøc n¨ng th­íc ®o gi¸ trÞ cña tiÒn nªn l¹m ph¸t xuyªn t¹c, bãp mÐo, lµm biÕn d¹ng c¸c yÕu tè vµ tÝn hiÖu thÞ tr­êng, lµm cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi, ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng æn ®Þnh. Vai trß ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ cña chÝnh phñ th«ng qua tiÒn tÖ vµ thuÕ còng bÞ suy gi¶m do møc thuÕ trë nªn v« nghÜa tr­íc tèc ®é t¨ng l¹m ph¸t trong thêi kú phi m· hoÆc siªu l¹m ph¸t. - L¹m ph¸t lµm biÕn d¹ng hµnh vi kinh doanh, ®Æc biÖt lµ hµnh vi ®Çu t­, do lµm mÊt kh¶ n¨ng tÝnh to¸n hîp lý vÒ lîi nhuËn. L¹m ph¸t kiÒm h·m c¸c ®Çu t­ dµi h¹n vµ kÝch thÝch ®Çu t­ ng¾n h¹n th­êng lµ tµi s¶n mang l¹i l·i vèn, cã tÝnh ®Çu c¬( c¸c bÊt ®éng s¶n, kim lo¹i quý) g©y ra t×nh tr¹ng khan hiÕm hµng ho¸ kh«ng b×nh th­êng vµ l·ng phÝ. - Lµm suy yÕu, thËm chÝ ph¸ vì thÞ tr­êng vèn vµ tÝn dông. Sù bÊt æn ®Þnh gi¸ c¶ trong t­¬ng lai lµm suy gi¶m lßng tin vµ g©y khã kh¨n cho sù lùa chän c¸c quyÕt ®Þnh cña c¶ ng­êi göi tiÒn lÉn c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh- tÝn dông, t¸c ®éng xÊu ®Õn c¸c ng©n hµng tiÕt kiÖm. L¹m ph¸t th­êng t¹o ra c¸c t×nh huèng l·i suÊt thùc tÕ ©m khiÕn tiÕt kiÖm gi¶m sót vµ chuyÓn h­íng ra khái ®Çu t­ s¶n xuÊt. Bëi vËy, l¹m ph¸t th­êng ®i kÌm víi suy tho¸i kinh tÕ. - H¬n n÷a viÖc ph©n phèi thu nhËp th­êng kÐm ®ång ®Òu trong c¸c thêi kú l¹m ph¸t. Mét sè ng­êi n¾m gi÷ c¸c hµng ho¸ cã gi¸ c¶ t¨ng th× trë nªn giµu cã vµ ng­îc l¹i, ng­êi cã hµng ho¸ mµ gi¸ c¶ kh«ng t¨ng hoÆc t¨ng chËm sÏ nghÌo ®i, møc l­¬ng thùc tÕ còng sôt gi¶m lµm tæn h¹i ®Õn møc sèng thùc tÕ cña ng­êi cã thu nhËp thÊp vµ cè ®Þnh. - L¹m ph¸t lµm t¨ng nguy c¬ ph¸ s¶n do vì nî vµ lµm t¨ng chi phÝ dÞch vô nî n­íc ngoµi tÝnh b»ng ngo¹i tÖ cña c¶ doanh nghiÖp lÉn chÝnh phñ. - Sù mÊt æn ®Þnh cña gi¸ c¶ vµ tiÒn tÖ cßn lµm m«i tr­êng kinh doanh trong n­íc xÊu ®i, cïng víi nã lµ sù ra ®i cña nh÷ng dßng vèn trong n­íc. L¹m ph¸t kÐo theo gi¸ c¶ hµng nhËp khÈu trë nªn ®¾t ®á h¬n. L¹m ph¸t cao ( th­êng trªn 40%) lu«n g¾n víi th©m hôt tµi chÝnh lín. 2. Lîi Ých cña l¹m ph¸t. Bªn c¹nh nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc, l¹m ph¸t cßn cã mét sè lîi Ých nhÊt ®Þnh. Víi tèc ®é l¹m ph¸t võa ph¶i ( th­êng lµ tõ 2% ®Õn d­íi 5%/ n¨m ë nhòng n­íc ph¸t triÓn vµ d­íi 10%/ n¨m ë nh÷ng n­íc kÐm ph¸t triÓn) vµ víi “ chØ sè ho¸” l¹m ph¸t cïng c¸c kü thuËt thÝch øng kh¸c cã thÓ ®em l¹i mét sè lîi Ých nh­ sau: - L¹m ph¸t tùa nh­u dÇu mì gióp “ b«i tr¬n” nÒ kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn nµo ®ã, cã thÓ th«ng qua l¹m ph¸t tõ 2– 4%/ n¨m ®Ó bá ngá kh¶ n¨ng cã nh÷ng l·i suÊt thùc ©m, cã t¸c dông kÝch thÝch tiªu dïng, vay nî vµ ®Çu t­, do ®ã gi¶m bít thÊt nghiÖp x· héi, kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ x· héi. Tèc ®é l¹m ph¸t d­íi 4%/ n¨m ®­îc hÇu hÕt c¸c chuyªn gia kinh tÕ vµ c¸c chÝnh phñ trªn thÕ giíi coi lµ b×nh th­êng , thËm chÝ lµ cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n­íc. - Cho phÐp chÝnh phñ cã thªm kh¶ n¨ng lùa chän c¸c c«ng cô kÝch thÝch ®Çu vµo nh÷ng lÜnh vùc kÐm ­u tiªn th«ng qua më réng tÝn dông vµ tµi trî l¹m ph¸t. Gióp ph©n phèi l¹i thu nhËp vµ c¸c nguån lùc x· héi theo c¸c ®Þnh h­íng môc tiªu vµ trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh chän läc. III. Thùc tr¹ng l¹m ph¸t ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. 1. Thùc tr¹ng. ë ViÖt Nam, t×nh tr¹ng gi¶m ph¸t trong nhiÒu n¨m liÒn nh÷ng ®Õn n¨m 2002 chuyÓn sang l¹m ph¸t nhÑ, l¹m ph¸t b»ng 2/3 t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Trong thêi kú 1976 - 1998, ®éng th¸i cña l¹m ph¸t cã d¹ng h×nh sin lín ®­îc h×nh thµnh tõ chuçi h×nh sin nhá néi hµm. VÒ c¬ b¶n, thêi kú 76 -86 lµ thêi kú l¹m ph¸t t¨ng liªn tôc tuy kh«ng ®Òu vµ ®¹t ®Ønh cao nhÊt vµo n¨m 1986. Sau ®ã lµ sù sôt gi¶m víi hai nÊc thêi ®iÓm ghi nhËn râ rÖt lµ n¨m 1989 vµ 1992. §iÓm thÊp nhÊt ®­îc ghi nhËn vµo n¨m 1997, møc thÊp kû lôc ®Õn khã tin. Nh­ng kÓ tõ gi÷a n¨m 1998, ¸p lùc l¹m ph¸t b¾t ®Çu gia t¨ng m¹nh, xÊp xØ møc 10% cho c¶ n¨m. Nhê cã sù ®­a môc tiªu chèng l¹m ph¸t lªn vÞ trÝ hµng ®Çu vµ g¾n liÒn víi ®æi míi toµn diÖn hÖ thèng qu¶n lý, thi hµnh chÝnh s¸ch gi¸ c¶ thÞ tr­êng, chÝnh s¸ch tµi chÝnh- tiÒn tÖ- tÝn dông chÆt chÏ, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ khu vùcNhê ®ã mµ ViÖt Nam ®· ®¹t v­ît møc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991- 1995. L¹m ph¸t ®­îc kiÒm chÕ, gi¸ tiÒn ®­îc æn ®Þnh vµ cñng cè, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn, lµm t¨ng sù ®oµn ®Êt n­íc vµ niÒm tin cña nh©n d©n víi chÝnh phñ, uy tÝn vµ vÞ thÕ ViÖt anm trªn tr­êng quèc tÕ ®­îc n©ng lªn. Cã thÓ nãi, vÒ c¬ b¶n, ViÖt Nam ®· ra khái khñng ho¶ng, b­íc vµo thêi kú míi æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Xu h­íng gia t¨ng l¹m ph¸t sÏ cßn kh¶ n¨ng kÐo dµi cïng víi sù gia t¨ng søc Ðp khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ khu vùc ®Õn nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ ViÖt Nam. Tuy vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, kÓ tõ n¨m 1992, n¨m ViÖt Nam ®­îc Tæ chøc tiÒn tÖ ch©u ¢u vµ Tæ chøc tiÒn tÖ ch©u ¸ bÇu lµ “ ChÝnh phñ qu¶n lý kinh tÕ ®Êt n­íc tèt nhÊt ch©u ¸” ®Õn nay, l¹m ph¸t ë ViÖt Nam ®· thùc sù v­ît qua t×nh tr¹ng “ bÊt kham” ®Ó ®¹t tíi tr¹ng th¸i «n hoµ vµ bÞ kiÒm chÕ kh¸ chñ ®éng vµ v÷ng ch¾c tõ phÝa ChÝnh phñ. §©y lµ mét thµnh tÝch ®­îc c¶ thÕ giíi ghi nhËn vµ kh©m phôc mµ kh«ng ph¶i n­íc cã nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi nµo còng ®¹t ®­îc. Trong thêi gian tíi, cïng víi sù tiÕp tôc qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ, l¹m ph¸t ë n­íc ta sÏ vÉn mang tÝnh chÊt ®Æc tr­ng cña nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi. 2. ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta. - Lµm thiÕu hôt ng©n s¸ch nhµ n­íc, mÊt c©n ®èi c¸n c©n thanh to¸n, ngo¹i th­¬ng, nî n­íc ngoµi nÆng nÒ. HiÖn nay sè nî n­íc ngoµi cña ViÖt Nam ®· kh¸ lín. NÕu ch­a kÓ kho¶n nî b»ng róp huyÓn ®æi cho ®Õn nay vÉn ch­a cã ph­¬ng thøc thanh to¸n, th× riªng kho¶n nî b»ng ngo¹i tÖ m¹nh ®· lªn tíi 6,7 tû USD n¨m 1994 vµ hiÖn nay ®· t¨ng gÊp ®«i, kho¶ng 13 tû USD. - T×nh tr¹ng thÊt nghiÖp ë ViÖt Nam cßn rÊt nÆng nÒ ( riªng khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc, tû lÖ thÊt nghiÖp vµ nghØ kh«ng l­¬ng chiÕm tõ 8% - 12%). - T¹o ra c¸c lç hæng luËt ph¸p lµm t¨ng tÖ n¹n tham nhòng. - G©y mÊt lßng tin ë nh©n d©n, ng­êi d©n th­êng mua vµng dù tr÷ hoÆc ®æi lÊy ngo¹i tÖ. - T×nh h×nh kinh tÕ cña ®Êt n­íc ph¸t triÓn chËm, h¹n chÕ sù ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc hay doang nghiÖp n­íc ngoµi, lµm gi¶m kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu. - G¸nh nî cña c¸c doanh nghiÖp vÒ thuÕ hay c¸c nghÜa vô tµi chÝnh lµm yÕu ®i sù v÷ng ch¾c ng©n s¸ch nhµ n­íc, lµm t¨ng c¸c xung lùc g©y bÊt æn ®Þnh chung cho nÒn tµi chÝnh – tiÒn tÖ, lµm xÊu ®i hÖ sè tÝn nghiÖm vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ quèc gia. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn lµm xÊu ®i tæng cung nÒn kinh tÕ, g©y søc Ðp gia t¨ng l¹m ph¸t. 3. Gi¶i ph¸p ®èi phã. - BÞt chÆt nh÷ng lç hæng thÊt thu, thÊt tho¸t ng©n s¸ch nhµ n­íc thÊt thu tõ thuÕ, tõ c¸c dù ¸n ®Çu t­ nhµ n­íc do c¬ cÊu ®Çu t­ ch­a phï hîp vµ sö dông vèn ®Çu t­ kÐm hiÖu qu¶. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã chóng ta cÇn ph¶i: + Gi¶m ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, t¨ng ®Çu t­ vµo thiÕt bÞ m¸y mãc, ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. + TËp trung ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó kh¾c phôc: sù chªnh lÖch qu¸ xa vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn gi÷a c¸c vïng, ph¸t triÓn nh÷ng yÕu tè kÝch thÝch ®Çu t­ t­ nh©n. - HÖ thèng ng©n hµng lµnh m¹nh, hiÖn ®¹i vµ thÞ tr­êng vèn ph¸t triÓn sÏ ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh­ kiÒm chÕ v÷ng ch¾c l¹m ph¸t ë ViÖt Nam. - LÊp kÝn nh÷ng lç hæng luËt ph¸p mµ cã thÓ lµ n¬i xuÊt ph¸t vµ Èn nÊp cña tÖ tham nhòng. T¹o c¬ chÕ phßng ngõa vµ trÊn ¸p tham nhòng cã hiÖu lùc. Th­êng xuyªn tiÕn hµnh “lµm trong s¹ch” bé m¸y nhµ n­íc tõ trªn xuèng. Bªn c¹nh ®ã cßn ph¶i t¨ng c­êng trang bÞ c¬ së vËt chÊt – kü thuËt cho c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc. Cac thñ tôc hµnh chÝnh ph¶i ®¬n gi¶n ho¸, c«ng b»ng, c«ng khai, thèng nhÊt, nhanh chãng vµ trùc tiÕp ( nh­ ë Hµ Néi viÖc cÊp ®¨ng ký xe ph¶i dùa vµo 54 lo¹i giÊy tê) - §Ó tiÕn tíi viÖc c©n ®èi v÷ng ch¾c ng©n s¸ch nhµ n­íc th× viÖc nu«i d­ìng vµ ph¸t triÓn c¸c nguån thu, ®i ®«i víi viÖc thu hÑp vµ ®Þnh h­íng l¹i còng nh­ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch nhµ n­íc sÏ ph¶i lµ nguyªn t¾c nÒn t¶ng cho c«ng t¸c ng©n s¸ch nhµ n­íc, chø kh«ng ph¶i lµ tiÕp tôc tËn thu vµ t¨ng chi tiªu ng©n s¸ch nhµ n­íc mét c¸ch chñ quan, duy ý chÝ. - BiÕn ®éng cña l¹m ph¸t ë ViÖt Nam tuú thuéc rÊt lín vµo kÕt qu¶ c¶i c¸ch khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. CÇn ph¶i gi¶m thiÓu bao cÊp ng©n s¸ch cho khu vùc doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®Ó dµnh vèn chi ng©n s¸ch nhµ n­íc cho ­u tiªn chiÕn l­îc vµ t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn x· héi. B¶o ®¶m sù ho¹t ®éng b×nh th­êng cña guång m¸y s¶n xuÊt x· héi. Kh«ng ®­îc “g©y sèc’ vµ lµm gi¶m sót s¶n xuÊt, gi¶m sót t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ thu ng©n s¸ch nhµ n­íc, còng kh«ng ®­îc phÐp lµm t¨ng vät tû lÖ thÊt nghiÖp x· héi. - C¸c chøng kho¸n – hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i ®­îc h×nh thµnh phong phó, ®a d¹ng h¬n. Ngoµi ra cßn ph¶i x©y dùng ®«ng bé hÖ thèng ph¸p lý cho sù vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nãi chung, cña thÞ tr­êng chøng kho¸n nãi riªng. Tæ ch­c th«ng tin tuyªn truyÒn réng r·i trong x· héi vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n, g¹t bá ®­îc sù e ng¹i còng nh­ t¹o ®­îc lßng tin cña nh©n d©n. §ång thêi cßn ph¶i cã biÖn ph¸p cô thÓ vµ hiÖu qu¶ phßng ngõa nh÷ng t¸c h¹i cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. - Gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nh©n lùc vµ x· héi võa lµ yªu cÇu néi dung, võa lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt hµng ®Çu ®Ó ®¶m b¶o sù thµnh c«ng cña chÝnh s¸ch chèng l¹m ph¸t triÖt ®Ó trong t­¬ng lai. + Gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m thiÓu n¹n thÊt nghiÖp. + Ph¸t triÓn hÖ thèng an ninh x· héi. + Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, khuyÕn khÝch vµ träng dông nh©n tµi - Cã c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c¸c kho¶n nî thuÕ hay c¸c nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c mµ doanh nghiÖp ph¶i nép. - ChÝnh phñ cÇn t¨ng c­êng nh÷ng gi¶i ph¸p tµi chÝnh - tiÒn tÒ theo h­íng c©n b»ng, kh«ng ph¸t hµnh l­îng tiÒn qu¸ møc cÇn thiÕt, n©ng cao tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc. KÕt luËn Nh­ vËy, qua ®©y chóng ta ®· cã thÓ nhËn thøc râ h¬n ®­îc vÒ l¹m ph¸t vµ còng thÊy rÊt râ nh÷ng t¸c ®éng xÊu cña l¹m ph¸t g©y ra ®èi víi nÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam nãi riªng còng nh­ cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi nãi chung. §èi phã vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t lµ mét “c«ng nghÖ” phøc t¹p vµ ®­îc ®iÒu chØnh uyÓn chuyÓn phï hîp víi tõng lo¹i l¹m ph¸t vµ t×nh h×nh cô thÓ cña mçi n­íc. L¹m ph¸t lµ c¨n bÖnh m·n tÝnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, l¹m ph¸t cã c¶ t¸c h¹i lÉn Ých lîi. NÕu mét n­íc cã thÓ duy tr×, kiÒm chÕ, ®iÒu tiÕt ®­îc møc l¹m ph¸t võa ph¶i phï hîp vµ cã lîi cho thóc ®Èy t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ cña m×nh, th× ë ®ã l¹m ph¸t kh«ng cßn lµ c¨n bÖnh nguy hiÓm ®èi víi nÒn kinh tÕ n÷a. Khi ®ã, l¹m ph¸t sÏ trë thµnh c«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ kh¸ ®¾c lùc. Nh­ng ®èi víi l¹m ph¸t phi m· hay siªu l¹m ph¸t th× kh«ng thÓ dù ®o¸n vµ ®iÒu tiÕt ®­îc ®· g©y ra nh÷ng t¸c h¹i râ rÖt cho nÒn kinh tÕ vµ trë thµnh c¨n bÖnh hiÓm nghÌo cÇn ®iÒu trÞ tÝch cùc vµ ®óng c¸ch.  Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu.. 1 I. Kh¸i qu¸t chung vÒ l¹m ph¸t. 2 1. Kh¸i niÖm vÒ l¹m ph¸t.. 2 2. C¸c nguyªn nh©n g©y ra l¹m ph¸t. 2 3. C¸c møc l¹m ph¸t.. 3 II. Nh÷ng t¸c ®éng cña l¹m ph¸t... 4 1. C¸c t¸c ®éng tiªu cùc cña l¹m ph¸t... 4 2. Lîi Ých cña l¹m ph¸t.. 5 III. Thùc tr¹ng l¹m ph¸t ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y... 6 1. Thùc tr¹ng. 6 2. ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta. 7 3. Gi¶i ph¸p ®èi phã.. 7 KÕt luËn 10 ********************************************* *********************** Tµi liÖu tham kh¶o. - PTS. NguyÔn Minh Phong ( chñ biªn) – Lý thuyÕt l¹m ph¸t, gi¶m ph¸t vµ thùc tiÔn ë ViÖt Nam- Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia, n¨m 2000. - PGS. Lª ThÕ T­êng ( chñ biªn ) – Gi¸o tr×nh tµi chÝnh