Đề tài Lịch sử hình thành và phát triển của kiểm toán thế giới Big4

MỤC LỤC

 

A. QUÁ TRÌNH RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA KIỂM TOÁN .4

I. Kiểm toán thế giới ra đời .4

II. Sự hình thành của nhóm 8 công ty kiểm toán lớn mạnh nhất .5

III. Quá trình sáp nhập của 8 đại gia kiểm toán 6

1. Big 6 (1989 – 1998) .7

1.1. Ernst & Whinney sáp nhập với Arthur Young .7

1.2. Deloitte Haskins & Sells sát nhập với Touche Ross . .8

2. Big 5 (1998 - 2001) .10

 

B. HOẠT ĐỘNG CỦA BIG5 11

I. KPMG .11

II. ERNST & Young 13

III. Price Water Coopers (PWC) . 16

IV. Deloitte . .17

V. Arthur Anderson . .19

1. Khái quát . 19

2. Danh tiếng . 20

3. Anderson Consulting and Accenture . 20

 

C. ENRON SCANDAL – ARTHUR ANDERSON BIẾN MẤT 21

I. Vài nét về Enron . 21

II. Dấu hiệu và diễn biến của vụ bê bối 22

III. Hậu quả . 24

1. Enron . 24

2. Arthur Anderson . 25

IV. Nguyên nhân . 26

1. Sự lạm dụng các SPE và các giao dịch nội bộ 26

1.1 Che dấu nợ trên bảng cân đối kế toán 26

1.2 Thổi phồng doanh thu và lợi nhuận .26

2. Phản ứng dây chuyền .27

3. Vấn đề kế toán 28

4. Liên minh kế toán kiểm toán Enron – Athur Andersen .28

V. Vai trò Arthur Anderson trong câu chuyện Enron . 28

VI. Bài học . 30

 

D. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA BIG4 HIỆN NAY- KIỂM TOÁN VN

I. Big 4 hiện nay . 31

II. Kiểm toán Việt Nam .35

 

doc40 trang | Chia sẻ: leddyking34 | Lượt xem: 6459 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Lịch sử hình thành và phát triển của kiểm toán thế giới Big4, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Y.com Buổi đầu lịch sử Ernst & Young là kết quả của một loạt các vụ sáp nhập của các tổ chức kế toán lớn mạnh. Năm 1903, công ty của Ernst & Ernst được thành lập tại Cleveland bởi Alwin C. Ernst và anh trai của ông Theodore và vào năm 1906. Sau đó Ernst & Ernst kết hợp với Whinney Smith & Whinney năm 1979, tạo ra Ernst & Whinney, lập tức trở thành công ty kiểm toán kế toán lớn thứ tư thế giới lúc bấy giờ. Năm 1989, công ty Ernst & Whinney sáp nhập Arthur Young toàn cầu để tạo ra Ernst & Young.  Việc sáp nhập Ernst & Young đã tạo ra một công ty với 6.100 đối tác và 2 giám đốc điều hành, Ray Groves từ Ernst & Whinney và William Gladstone từ Arthur Young. Các công ty mới được thành lập đã thu $ 4270000000 trong năm 1989. Thực tế việc sáp nhập vào năm 1989 đã cơ bản được xem như là một động thái cạnh tranh thông minh, mặc dù một số nhà quan sát cho rằng việc sáp nhập có thể là khó khăn do sự khác biệt nhận thức trong các phong cách quản lý, với Ernst & Whinney và Arthur Young hệ thống quản lý phân cấp nhiều hơn. Để loại bỏ chồng chéo lên nhau tạo ra bởi việc sáp nhập và giảm chi phí biên chế của nó, công ty cắt giảm nhân viên của mình vào năm 1991 và loại bỏ nhiều đối tác. Mặc dù doanh thu đã giảm nhẹ trong cuối những năm 1980, những năm 1990 doanh thu sớm đã được giảm nhưng đều đặn tăng lên. Thu từ quản lý rủi ro của Ernst & Young và nhóm dịch vụ thống kê bảo hiểm đã tăng 7,4 % năm 1990-1991, từ $ 9.500.000 đến 10.200.000 $. Tổng doanh thu tăng từ 5 tỷ USD năm 1990 đến $ 5.4tỷ năm 1991 và 5,7 tỷ USD trong năm 1992. Ernst & Young có tăng trưởng đáng kể trong năm 1997, mặc dù bị ảnh hưởng bởi một vụ kiện 4tỷ USD cáo buộc công ty không đúng đắn đối việc tái cơ cấu của Merry-Go-Round vào năm 1993. Tổng doanh thu tăng từ $ 7.8 năm 1996 lên 9,1 tỉ đô vào năm 1997. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi tăng 30 % doanh thu tư vấn thuế và tăng 18 % doanh thu thuế trên toàn thế giới, một lĩnh vực mà Ernst & Young dẫn đầu Big Six. Công ty cũng đẩy mạnh hiệu quả của nó vào năm 1997, nâng cao thu nhập tính trên mỗi nhân viên là 10%/năm, đến 238.360 $. Doanh thu tiếp tục tăng ngoạn mục trong năm 1998, đạt 10900000000 $, tăng gần 20 % Dịch vụ EY có bốn dòng dịch vụ chính và chia sẻ doanh thu trong năm 2010:  Bảo hiểm (47%): bao gồm tài chính kiểm toán (lõi bảo đảm), và gian lận tra & Dịch vụ tranh chấp. Dịch vụ tư vấn (17%): bao gồm bốn dòng: thống kê bảo hiểm, rủi ro CNTT và đảm bảo, rủi ro, và hiệu suất cải thiện. Thuế dịch vụ (27%): bao gồm kinh doanh Tuân thủ thuế, vốn con người, gián tiếp thuế, quốc tế dịch vụ thuế Thuế, Kế toán & Dịch vụ tư vấn rủi ro, giao dịch thuế. Dịch vụ tư vấn giao dịch (TAS) (9%): bao gồm thương mại, bất động sản, tài chính và thuế thẩm định , sáp nhập và mua lại , mô hình định giá, kinh doanh, tái cơ cấu doanh nghiệp và dịch vụ tích hợp. III. Price Water coopers(PWC) PricewaterhouseCoopers Loại Thành viên công ty có cấu trúc pháp lý khác nhau Cả hai công ty Mỹ và Anh: hợp tác trách nhiệm hữu hạn Công nghiệp Dịch vụ chuyên nghiệp Được thành lập 1849 (London)  Trụ sở chính London , Vương quốc Anh  (Toàn cầu) New York City , New York (Hoa Kỳ) Diện tích phục vụ Trên toàn thế giới Chủ chốt Dennis Nally ( Senior Partner )  Sản phẩm Đảm bảo Tư vấn thuế Tư vấn Tư vấn tài chính Thống Kê Bảo Hiểm Pháp lý Doanh thu US $ 26600000000 (2010)  Nhân viên 161.000  Website pwc.com Buổi đầu lịch sử Năm 1998, Price Waterhouse Coopers sáp nhập với Lybrand để hình thành Công ty PricewaterhouseCoopers ( PwC) nỗ lực để đạt được một quy mô mà có thể đưa công ty đến một vị thế mới . Kể từ khi PwC chịu trách nhiệm kiểm toán cho phần lớn của các công ty lớn nhất thế giới, PwC đã chịu áp lực ngày càng tăng. Để tránh xung đột về lợi ích, PwC không cung cấp dịch vụ tư vấn cho khách hàng kiểm toán của mình. Điều này đã bắt đầu giới hạn thị trường tiềm năng của nó.  Dịch vụ PricewaterhouseCoopers cung cấp ba dòng dịch vụ chính:  Dịch vụ bảo hiểm Tư vấn thuế (thuế quốc tế lập kế hoạch và tuân thủ pháp luật thuế địa phương, tư vấn nguồn nhân lực, và giá chuyển nhượng ) Tư vấn - chủ yếu là hoạt động tư vấn bao gồm chiến lược, hiệu suất cải tiến, giao dịch dịch vụ, kinh doanh phục vụ, Tài chính doanh nghiệp, doanh nghiệp thẩm định giá, và quản lý khủng hoảng trong nhiều lĩnh vực chuyên môn như kế toán, thống kê bảo hiểm tư vấn. IV. Deloitte Deloitte Loại  công ty tư nhân Công nghiệp Dịch vụ chuyên nghiệp Được thành lập London, Anh , Vương quốc Anh (1845) Người sáng lập (s) William Welch Deloitte Trụ sở chính New York City, New York ,Hoa Kỳ Diện tích phục vụ Trên toàn thế giới Chủ chốt John P. Connolly ( Chủ tịch ) James Quigley ( CEO )  Dịch vụ Kiểm toán Tư vấn Tư vấn tài chính Thuế Rủi ro doanh nghiệp Doanh thu  US $ 26600000000 (2010) Nhân viên 170.000 (tháng tám 2010) Website Deloitte.com / toàn cầu Buổi đầu lịch sử Năm 1952 Deloitte sáp nhập với Haskins & Sell để hình thành Deloitte Haskins & Sell. Năm 1989 Deloitte Haskins & Sell tại Mỹ sáp nhập với Touche Ross ở Mỹ để hình thành Deloitte & Touche. Dịch vụ Kiểm toán : Cung cấp cho các tổ chức các dịch vụ kế toán truyền thống và dịch vụ kiểm toán, cũng như các dịch vụ trong quản lý rủi ro doanh nghiệp , an ninh thông tin và bảo mật , chất lượng dữ liệu và tính toàn vẹn, rủi ro dự án, quản lý liên tục kinh doanh, kiểm toán nội bộ và CNTT kiểm soát đảm bảo.  Tư vấn : Giúp khách hàng bằng cách cung cấp dịch vụ trong các lĩnh vực ứng dụng doanh nghiệp, tích hợp công nghệ, chiến lược và hoạt động, vốn con người, và thời gian ngắn-gia công phần mềm . Tư vấn tài chính: Cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính doanh nghiệp bao gồm cả tranh chấp, cá nhân và thương mại phá sản , pháp lý, xem tài liệu, và định giá.  Thuế : Giúp khách hàng tăng giá trị tài sản ròng của mình thực hiện việc định giá chuyển nhượng và các hoạt động về thuế quốc tế của các công ty đa quốc gia, giảm thiểu nghĩa vụ thuế của họ, thực hiện hệ thống máy tính thuế, và cung cấp tư vấn của những tác động về thuế của quyết định kinh doanh khác nhau.  Các dịch vụ khác: cung cấp các dịch vụ chuyên ngành cho các khách hàng trong các lĩnh vực quốc tế chuẩn mực báo cáo tài chính ( IFRS ), khách hàng đến Trung Quốc,  Nhật Bản , và các quốc gia khác. V. Arthur Andersen 1. Khái quát Loại Trách nhiệm hữu hạn đối tác Công nghiệp Kế toán Dịch vụ chuyên nghiệp Thuế Tư vấn Giấy phép của Kế toán Công chứng hàng đầu vào năm 2002 Được thành lập 1913 Trụ sở chính Chicago , Illinois , Mỹ Sản phẩm Dịch vụ chuyên nghiệp Doanh thu US $ 9300000000 (năm 2002) Nhân viên  200 vào năm 2007 85.000 (năm 2002) Website www.andersen.com Năm 1913, Arthur Andersen và Clarence Delaney, cả hai đều từ Price Waterhouse, mua lại Công ty kiểm toán Illinois và thành lập Andersen, Delaney & Co sau đó đổi tên thành Arthur Andersen & Co. Doanh thu mỗi năm(triệu USD) nguồn: thông cáo báo chí của công ty 2.Danh tiếng Andersen, từng lãnh đạo công ty cho tới năm 1947 khi ông chết, là một người theo đuổi các chuẩn mực đặc biệt cao trong ngành kiểm toán kế toán. Là một biểu trưng về tính trung thực, ông cho rằng trách nhiệm của kiểm toán viên là vì lợi ích của nhà đầu tư chứ không phải là ban giám đốc của khách hàng. Đã có nhiều trường hợp Andersen chịu mất khách hàng lớn chứ không ký xác nhận cho các báo cáo không chính xác. Người kế nhiệm Leonard Spacek tiếp tục nhấn mạnh vào sự trung thực này. Trong nhiều năm, khẩu hiệu của Andersen là "Think straight, talk straight." Tới thập kỷ 80, các chuẩn mực trong ngành bị giảm do các công ty kiểm toán cố gắng cân bằng giữa cam kết độc lập và phát triển dịch vụ tư vấn. Andersen cũng không là ngoại lệ. Bộ phận tư vấn của Andersen phát triển nhanh tới mức trở thành doanh thu chính và các giám đốc kiểm toán được khuyến khích tìm kiếm cơ hội cho tư vấn từ các khách hàng kiểm toán hiện hữu. Tới cuối thập kỷ 90, Andersen đã tăng gấp ba doanh thu trên cổ phiếu. 3.Andersen Consulting và Accenture Bộ phận tư vấn nhanh chóng trở nên quan trọng vào thập kỷ 70 và 80 với tốc độ tăng trưởng nhanh hơn rất nhiều so với các bộ phận đã chín muồi như kế toán, kiểm toán và thuế. Tỉ lệ tăng trưởng chênh lệch dẫn tới các giám đốc tư vấn cho là họ không nhận được phần xứng đáng trong lợi nhuận của công ty và vì thế bắt đầu xảy ra rạn vỡ ngày càng lớn. Năm 1989, Arthur Andersen và Andersen Consulting trở thành hai công ty độc lập của Andersen Worldwide. Andersen tăng cường sử dụng dịch vụ kế toán kiểm toán để tìm kiếm khách hàng cho Andersen Consulting có lợi nhuận hấp dẫn hơn. Hai công ty vẫn có xung đột trong suốt thập kỷ 90. Andersen Consulting thu được lợi nhuận khổng lồ trong thập kỷ này. Tuy vậy, các nhà tư vấn vẫn chuyển tiền ngược lại cho Arthur Andersen. Năm 2000, Kết luận của Phòng thương mại quốc tế cho phép Andersen Consulting tách thành công ty độc lập hoàn toàn và phải trả 1.2 tỉ đô la Mỹ cho Arthur Andersen và Andersen Consulting cũng không được sử dụng tên Andersen nữa. Vì vậy, Andersen Consulting đổi tên thành Accenture vào ngày 01 tháng 01 năm 2001. Enron scandal – Arthur Andersen biến mất I. Vài nét về Enron: Tiền thân của Enron là công ty Khí tự nhiên miền Bắc, thành lập năm 1932 tại Omaha, Nebraska. Năm 1979, công ty đã tổ chức cơ cấu lại trở thành Internorth of Omaha. Năm 1985, trên cơ sở sáp nhập hai công ty Houston Natural Gas và Internorth of Omaha, đổi tên công ty thành Enteron (ruột), với ý tưởng là bộ phận không thể thiếu trong quá trình tiêu hóa. Nhưng cái tên này nhanh chóng được rút gon lại chỉ còn Enron khoảng năm 1990. Nhờ những quy định mới về tự do hóa thị trường năng lượng Mỹ trong thập niên 90, họ đã lột xác từ một hãng làm ăn mờ nhạt thành tập đoàn có thể thay đổi sự cân bằng trong lĩnh vực kinh doanh năng lượng. Luật chính sách năng lượng năm 1992 buộc các công ty nhỏ phải mở cửa đường truyền tải điện cho hệ thống phân phối của Enron. Ngoài ra, Enron kiếm rất nhiều tiền từ việc mua bán trên thị trường năng lượng. Trên thực tế, họ chỉ là những nhà buôn sắp xếp hợp đồng giữa người mua và bán rồi lấy tiền hoa hồng. Trong tay Enron, thị trường năng lượng ngang hàng với một sự đầu cơ tài chính. Hãng này đã xây dựng những nhà máy trị giá hàng triệu USD khắp thế giới nhưng chỉ sở hữu chúng khi giá năng lượng lên ngôi, khi gặp khó khăn thì bán ngay lập tức. Nhờ hoạt động tài chính thuận lợi, Enron đã vươn sang các mặt hàng như giấy, nước, nhựa, kim loại và phương tiện viễn thông. Năm 2000, Enron là một trong 7 công ty Mỹ có doanh số hơn 100 tỷ USD, lợi nhuận lên tới 10 tỷ USD. Hệ thống thông tin đại chúng, điển hình là tạp chí Fortune luôn đánh bóng Enron là công ty có nhiều tiềm năng nhất với số vốn kinh doanh 63 tỷ USD. Tại thời điểm xảy ra vụ bê bối năm 2001, Enron nắm trong tay cơ sở vật chất kỹ thuật cực kỳ giá trị, hoạt động tại trên 30 quốc gia trên thế giới (trong đó có Việt Nam), giao dich với hơn 30 sản phẩm khác nhau, sở hữu 38 nhà máy điện, gần 60 vạn km đường ống dẫn dầu và khí đốt, hàng loạt các công ty con về các ngành kinh doanh khác như giấy, thép, hóa dầu, nhựa… Sự phát triển của Enron 1985 2000 Số lượng nhân viên 15076 18000 Các nước có hoạt động 4 Trên 30 Tài sản (tỷ đôla) 12 33 Đánh giá (Forturn 500) Không có 18 II. Dấu hiệu và diễn biến của vụ bê bối Năm 2000 Tháng 3: CEO Enron, Kenneth Lay bị cáo buộc gian lận báo cáo hàng năm năm 1999. Jeffrey Skilling, giám đốc điều hành (COO) của Enron  bị cáo buộc có dấu hiệu gian lận cho Arthur Andersen LLP về dữ liệu tài chính năm 1999. Tháng 8, giá cổ phiếu Enron leo cao mức kỷ lục: 90$/cổ phiếu Tháng 8 và tháng 11, K. Lay tiếp tục bị cáo buộc gian lận báo cáo tài chính hàng quý cho quý II và III năm 2000. Năm 2001 Từ ngày 22 – 25 tháng 1, COO Enron, J. Skilling liên tục đưa ra các yêu cầu gian lận các báo cáo tài chính nhằm dối gạt các nhà đầu tư. 6 – 2, Enron được tạp chí Fortune bình chọn là một trong những công ty sáng tạo nhất tại Mỹ lần thứ 6 liên tiếp. 5 – 5, giá cổ phiếu Enron đóng cửa là 59,78$ 23 – 7, giá cổ phiếu Enron tiếp tục sụt giảm còn 47$, gây mất lòng tin nghiêm trọng cho các nhà đầu tư. 14 – 8, vì lý do cá nhân, Skilling từ chức. K. Lay tuyên bố “ Tuyệt đối không có vấn đề kế toán, không có vấn đề kinh doanh, không có vấn đề dự trữ, không có vấn đề che dấu sự thật” 15 – 8, Sherron Watkins, một phó chủ tịch phát triển của Enron, đã phát hiện ra các sai phạm kế toán của công ty và gửi thư đến cho K. Lay. 16 – 10: Enron công bố lỗ quý thứ ba là $ 618,000,000. 31 – 10, Ủy ban chứng khoán và hối đoái Mỹ (SEC) bắt đầu mở cuộc điều tra chính thức về kế toán của Enron và các đối tác. Arthur Andersen, công ty kiểm toán của Enron, đã tiếp tay cho nó bằng cách tiêu hủy các tài liệu liên quan đến sai phạm. Giá cổ phiếu Enron tụt dốc không phanh, chỉ còn khoảng 0,6$/ cổ phiếu. 8 – 11, Enron công bố nó phóng đại lợi nhuận bằng cách $ 586,000,000 trong năm năm. SEC yêu cầu các nhân viên Arthur Andersen có liên quan đến Enron hầu tòa. 2 – 12, Enron thông báo phá sản. Năm 2002 9 – 1, Bộ Tư pháp Mỹ xác nhận bắt đầu một cuộc điều tra hình sự vụ phá sản Enron. 10 – 1, Arthur Andersen thừa nhận đã hủy tài liệu của Enron, từ tháng 9 đến tháng 11. 3 – 5,  Enron đề xuất thành lập một công ty mới tạm gọi là Công ty Năng lượng OpCo . Nếu được chấp thuận, OpCo sẽ có tài sản cốt lõi của Enron, bao gồm 15.000 dặm đường ống tài sản, 75.000 dặm tài sản phân phối, 6.700 mega watt, và 12.000 nhân viên. Năm 2003 11 – 7, Enron đề xuất kế hoạch cơ cấu lại công ty. Năm 2004 6 – 1, Tòa án New York phê duyệt đề xuất cơ cấu lại của Enron. Theo kế hoạch này, chủ nợ sẽ nhận được $ 11000000000 bằng tiền mặt và chứng khoán. 11 – 2, J. Skilling bị bắt với 35 tội danh gian lận, giao dịch nội gián,… 7 – 7, cựu CEO Kenneth Lay  bị truy tố bởi Tòa án Hoa Kỳ. Năm 2005 Các Tòa án tối cao phán quyết về mặt lý thuyết Andersen miễn tội để tiếp tục hoạt động. Tuy nhiên thiệt hại mà vụ Enron mang đến đã khiến cho nó không còn có thể hoạt động được nữa kể cả với quy mô hạn chế. III. Hậu quả 1. Enron Những người chịu thiệt hại nặng nề nhất chính là các cổ đông và nhân viên của công ty. - Giá cổ phiếu của Enron lên đến đỉnh cao 90 đô la vào tháng 8/2000. Một năm sau đó, vào tháng 10/2001 công ty thông báo lỗ 638 triệu USD trong quý 3/2001 và giá trị vốn cổ đông giảm 1,2 tỉ USD. Dự kiến các chủ nợ sẽ thu hồi được 1/5 số tiền 74 tỉ USD của họ. - 17.000 nhân viên của Enron sẽ mất tiền hưu trí của họ. Tuy Enron tuyên bố dành riêng 200 triệuUSD để chuyển trách nhiệm lương hưu sang các công ty bảo hiểm, chính phủ cho biết số tiền này chắc chắn không đủ. - Các cổ đông sẽ mất toàn bộ giá trị cổ phiếu. - Tài sản của Enron được đem bán đấu giá để trả nợ, thu được khoảng 11 tỉ. Giá trị cổ phiếu Enron từ 23-8-2000 đến 11-1-2002 2. Arthur Andersen Ngay sau khi bị kết tội, Andersen lập tức phải đối mặt với hàng loạt vụ kiện khác, với tổng số thiệt hại của khách hàng lên tới 300 tỉ USD. Andersen phá sản, hàng loạt các cuộc thương lượng mua bán diễn ra. KPMG đồng ý thu nạp 23 chi nhánh "ở ngoài nước Mỹ" của Andersen với cái giá rẻ mạt là 284 triệu USD năm 2002. Andersen Việt Nam được KPMG mua lại với hợp đồng trong đó có điều khoản đảm bảo việc làm cho toàn bộ nhân viên hiện có của Andersen Việt Nam. Một trong ngũ đại gia là Ernst & Young đã chiếm được phần lớn những khách hàng và chuyên gia của Andersen ở Mỹ. Các công ty nhỏ hơn cũng kiếm được phần chia. Công ty tư vấn Hitachi Consulting của Nhật thuê lại 400 chuyên gia của Andersen, một trong số đó đến nay đã trở thành Tổng Giám đốc của Hitachi Consulting. Đó là kết cục của Arthur Andersen, một công ty kiểm toán hàng đầu thế giới, với 85.000 chuyên gia và 89 năm lịch sử, đến nay chỉ còn không đầy 200 người, chủ yếu để hầu kiện trong các vụ kiện của cổ đông trong các công ty khách hàng trước đây. IV. Nguyên nhân 1. Sự lạm dụng SPE và các giao dịch nội bộ SPE (Special Purpose Entity) là các công ty con được Enron thành lập ra để đứng tên tài sản, đồng thời gánh chịu và cô lập các rủi ro tài chính. Ví dụ, khi Enron phát triển thêm đường ống, công ty có thể lập ra một SPE. Đơn vị SPE này sẽ làm chủ đường ống và thế chấp ngay ống này để vay tiền xây dựng. Enron vẫn được sử dụng đường ống này và lấy doanh thu từ đường ống để thanh toán cho chủ nợ. Theo cách này, bảng cân đối kế toán của công ty không thể hiện cả tài sản (đường ống) lẫn trách nhiệm nợ tương ứng. Mặc dù các chuyên gia cho rằng một công ty có đến bốn hay năm đối tác như vậy đã là quá nhiều. Nhưng số lượng các SPE của Enron đã tăng lên trong nhiều năm. Vào thời điểm sụp đổ, Enron có đến 900 SPE. Các SPE chính được hình thành bởi Enron từ năm 1997 chẳng hạn như Chewco, LJM1 và LJM2 các công ty này đã giúp Enron dành được nhiều mục tiêu kế toán đặc biệt. Che dấu nợ trên bảng cân đối kế toán Enron sẽ cố gắng chuyển nợ và các tài sản có liên quan đến một trong nhứng SPE. Mục đích chính của SPE trong trường hợp này là để cho các SPE vay vốn và không hiển thị các khoản nợ này trong sổ sách của Enron Thổi phồng doanh thu và lợi nhuận Enron đã bán tài sản cho các SPE với giá đã được thổi phồng lên để tạo ra lợi nhuận giả tạo. Công ty cũng mua qua bán lại với SPE để tăng doanh số và giảm bớt mức độ dao động của lợi nhuận. Ví dụ: Trong tháng sáu năm 2000 Enron bán cho LJM2(một trong những SPE của Enron) một loại sợi đen với giá 100 triệu USD, nhưng thực sự nó chỉ có giá trị khoảng 33 triệu USD. Việc mua bán đã được thực hiện tại một mức giá tăng cao, cho phép Enron ghi một mức lợi nhuận $ 67.000.000 về thương mại. Enron cũng được sử dụng "Sham Swap". Có hoạt động Sham Swap khi hai công ty trao đổi tài sản để ghi doanh thu và tránh một khoản thua lỗ. Trong trường hợp này lợi nhuận sẽ được chia thành hai loại. Một là lợi nhuận được thêm vào báo cáo tài chính của Enron và hai là lợi nhuận được thêm vào quỹ dự phòng.  Quỹ này có thể được sử dụng để che dấu thua lỗ. Nghiệp vụ này của Enron đã cho phép họ tăng giá trị của tài sản và giao dịch trong khi rủi ro bản chất thật sự của họ bị che khuất. Che dấu các tài sản họat động không hiệu quả: Enron đã dùng các phần lớn các SPE cho mục đích này. Ví dụ: Enron chuyển các khoản đầu tư kém hiệu suất như Rhymths Netconnections cho các SPE do đó bất kỳ sự sụt giảm tiếp theo trong giá trị của những tài sản này sẽ không được công nhận trên báo cáo tài chính của Enron. Năm 2000 và 2001 Enron cũng đã có thể ẩn dấu khoản thua lỗ khoảng 1 tỷ USD kém hiệu quả cho các SPE Quản lý các khoản thu nhập - Báo cáo doanh thu và lợi nhuận khi mong muốn. Nghiệp vụ kế toán này đạt được khi Enron có các giao dịch phức tạp với các SPE tên tuổi như Braveheart, LJM1 và Chewco.  Ví dụ, Enron đã có thể chuyển nhượng hợp đồng kinh doanh lâu dài với Blockbuster Video cho một SPE để SPE này đạt được doanh thu 111USD triệu. Ngoài các nghiệp vụ trên, Enron đã tạo ra quan hệ đối tác với một số ngân hàng, một trong số này là jp morgan và Citigroup. Các tổ chức tài chính phối hợp với các công ty năng lượng (đã phá sản hiện nay) để thực hiện các mánh khóe tài chính, các thỏa thuận đó cho phép Enron thổi phồng lợi nhuận của mình, che giấu các khoản nợ đang phát triển và đẩy giá cổ phiếu của nó cao hơn và cao hơn. Cùng với nhau, các ngân hàng và công ty môi giới đã huy động cho Enron ít nhất là 6 tỷ đồng thông qua các các khoản nợ hoặc phát hành cổ phiếu để bán cho nhà đầu tư không nghi ngờ từ năm 1996 đến năm 2001.Một khoản tiền khoảng 4tỷ USD được đưa vào các SPE của Enron như Jedi, Chewco và LJM1 và LJM2. Các giao dịch thường được sắp xếp vội vàng vào cuối năm trên giấy tờ mà không tuân thủ chặt chẽ các chuẩn mực trong kế toán. Các ngân hàng thu được "hàng trăm triệu USD từ hoa hồng bảo lãnh và phí tư vấn cũng như từ các mức lãi suất tăng cao khi họ tính phí cho các khoản vay của Enron.  2. Phản ứng dây chuyền Dù cho chỉ có rất ít vốn chủ sở hữu nhưng các SPE có thể vay ngân hàng với hai lý do. Thứ nhất, các chủ nợ tin tưởng là Enron đã ký hợp đồng sử dụng tài sản của SPE nên hoạt động của SPE được bảo đảm. Thứ hai, họ tin là Enron đã bảo lãnh rủi ro cho các khoản vay của SPE. Bản thân Enron cũng đi vay để phát triển mở rộng. Nhưng một công ty không thể vay quá nhiều do các điều khoản hạn chế của chủ nợ. Enron đã sáng tạo ra một xảo thuật hợp pháp trong đó Enron, SPE, và công ty JP-Morgan đã dùng các hợp đồng hoán chuyển làm cho nợ dài hạn được thể hiện trên bảng cân đối như “trách nhiệm chứng khoán”. Chủ yếu Enron sử dụng uy tín của mình để bảo lãnh vay nợ cho SPE nhưng chính nó cũng chuyển các khoản thua lỗ của mình sang SPE. Vì vậy qua thời gian trách nhiệm nợ của SPE càng tăng, mà lại không có khả năng chi trả. Thêm vào đó là trách nhiệm nợ của chính bản thân Enron. Điều này đã đẩy Enron vào hoàn cảnh mất khả năng thanh toán nghiêm trọng. Vì vậy một khi các báo cáo tài chính không hợp pháp của Enron được công khai thì kéo theo đó toàn bộ các trách nhiệm nợ liên quan đến Enron cũng bị phanh phui. Thực tế này đã dân đến phản ứng dây chuyền, sự sụp đổ của toàn bộ hệ thống giữa Enron và các SPE. 3 Vấn đề kế toán Có rất nhiều những tranh cãi xung quanh vấn đề kế toán Enron. Thực tế là vào khoảng thời điểm 2001 vẫn chưa có các quy định về báo cáo hợp nhất. Lúc đó quy tắc kế toán dựa trên “nguyên tắc 3%” điều này có nghĩa là nếu các công ty con có ít nhất 3% vốn thuộc sở hữu của tập đoàn thì sẽ không cần phải thực hiện các báo cáo hợp nhất. Tỷ lệ này được coi là quá thấp. Thêm vào đó nếu cổ phần của Enron chỉ ở dưới 50% tổng cổ phần của SPE, sổ sách của Enron không phải thể hiện tài sản và trách nhiệm nợ của SPE. Enron đã lợi dụng kẽ hở này cùng với các SPE thao tác các nghiệp vụ trên báo cáo tài chính của mình để thổi phồng doanh thu và lợi nhuận che dấu thua lỗi. Trong khi thực tế thì phần lớn đều là các giao dịch nội bộ. Và hơn thế Enron có đến 900 SPE nhưng hầu hết đều đặt ở các nước ưu đãi thuế hay dễ dãi về luật kế toán. Enron sử dụng những SPE này để thao túng các báo cáo tài chính, che giấu các nhà đầu tư những thông tin lẽ ra phải công bố, và khai thác các khác biệt về luật kế toán tài chính cũng như luật kế toán thuế. 4. Liên minh kế toán kiểm toán Enron – Athur Adersen Vấn đề này sẽ được làm rõ trong phần V V. Vai trò của Athur Andersen trong câu chuyện Enron  Nguyên nhân quan trọng nhất trong vụ tai tiếng Enron đó chính là việc thổi phồng doanh thu và lợi nhuận công ty, che dấu thua lỗ. Việc làm này của Enron không thể thực hiện được nếu không có sự thông đồng của Athur Andersen, công ty kiểm toán của Enron lúc bấy giờ. Những hoạt động tài chính của Enron đều được dựa trên sự thiết kế và vận hành của điều mà nhiều nhà phân tích đặt tên là "những liên minh ma quái". Một mạng lưới chằng chịt quan hệ giữa Enron, một số quan chức chính phủ và đặc biệt là Công ty kiểm toán Arthur Andersen đã giúp cho Enron. Mối quan hệ giữa Andersen với khách hàng không chỉ là tư vấn và kiểm toán mà còn là nguồn cung cấp lãnh đạo tài chính. Kế toán trưởng Richard Causay của Enron - Kiến trúc sư thiết kế ra hệ thống lừa dối cổ đông- nguyên là người của Andersen. Giám đốc Tài chính của Enron trước Andrew Fastow là Jeffrey McMahon nguyên cũng từ Andersen chuyển sang. Điểm lý thú là Andersen đã ký hợp đồng làm tư vấn cho Enron, sau đó chính mình lại đóng vai trò kiểm toán để xác nhận những báo cáo tài chính của Enron. Phí tư vấn và kiểm toán đều là những con số khổng lồ. Ví dụ, năm 2000, phí tư vấn là 27 triệu USD và phí tư vấn là 25 triệu USD Tổng giám đốc điều hành Arthur Andersen, ông Joe Berardino thừa nhận họ đã phạm sai lầm nghiêm trọng. Tuy khẳng định rằng Arthur Andersen đã làm tất cả để hạn chế thấp nhất khả năng đổ vỡ của Enron, nhưng họ lại hủy hầu hết tài liệu có liên quan đến vụ việc, ngay cả khi Ủy ban Chứng khoán đã mở cuộc điều tra. Đây không phải là lần đầu tiên Andersen gặp rắc rối. Nhưng tất cả các lần rắc rối trước, Andersen đều thoát ra bằng cách chi tiền "dàn xếp" với bên nguyên đơn. Luật pháp Mỹ cho phép bên bị đơn chi tiền để dàn xếp các vụ kiện dân sự trong khi vẫn không nhận lỗi. Nhưng đến vụ Enron thì Andersen không còn có thể dàn xếp, vì đây là vụ án hình sự. Ngoài các lỗi như không phát hiện được những bất thường trong hồ sơ kế toán của Enron, giúp Enron nổi danh trên thị trường trong khi thực chất đang thua lỗ nặng.. thì Andersen đã bị buộc một tội hình sự nghiêm trọng là cố ý cản trở công việc điều tra thông qua việc tiêu hủy hàng ngàn tài liệu có liên quan đến Enron. Lời bào chữa duy nhất của Andersen là việc tiêu hủy tài liệu chỉ là "quy trình bình thường" và công ty vẫn lưu giữ những tài liệu ở mức tối thiểu theo luật định. VI. Bài học  Ngoài những nguyên nhân về tổ chức tài chính, kẽ hở trong luật doanh nghiệp, luật chứng khoán đã bị Enron tận dụng thì một câu chuyện nữa cũng được đặt ra đó là đạo đức kinh doanh kiểm toán. Chúng ta biết rằng, Khi một người dùng 90.000 đô la để mua 100 cổ phiếu của Enron, sau đó vài tháng toàn bộ số cổ phiếu này bán được 10 đô la, anh ta phải tự hỏi điều gì đã xảy ra? Thứ nhất, anh ta đã mua theo phong trào của thị trường mà không nhìn vào báo cáo tài chính của công ty. Thứ hai, dù nhìn vào báo cáo tài chính thì một người bình thường cũng khô

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docLịch sử hình thành và phát triển của kiểm toán thế giới – big4.doc
Tài liệu liên quan