Đề tài Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm với việc tăng cường quản trị doanh nghiệp tại Công ty cổ phần Diêm Thống Nhất

c xí nghiệp... chiếm khoảng 22% tổng chi phí sản xuất trong kỳ. Tất cả các chi phí này đều được tập hợp chung cho toàn bộ bộ phận sản xuất, cuối kỳ tiến hành phân bổ cho từng xí nghiệp theo tiêu thức chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Hiện nay, tại công ty chưa tiến hành tách chi phí sản xuất chung thành chi phí sản xuất chung cố định và chi phí sản xuất chung biến đổi, cũng như chưa tiến hành phân bổ chi phí này theo quy định của Bộ Tài chính vì kế toán ở đây nhận thấy tính chưa hợp lý của việc làm này. 2.3.1. Tài khoản sử dụng Chi phí sản xuất chung phát sinh trong quý được tập hợp vào bên Nợ TK627-Chi phí sản xuất chung theo từng nội dung chi phí. TK 6271- Chi phí nhân viên phân xưởng TK 6272- Chi phí nguyên vật liệu TK 6273- Chi phí công cụ dụng cụ TK 6274- Chi phí khấu hao TSCĐ TK 6277- Chi phí dịch vụ mua ngoài TK 6278- Chi phí bằng tiền khác 2.3.2. Hạch toán chi phí sản xuất chung a) Hạch toán chi phí nhân viên phân xưởng Chi phí nhân viên phân xưởng gồm các khoản phải trả cho nhân viên quản lý và phục vụ sản xuất tại xí nghiệp như: Tiền lương, phụ cấp, các khoản trích theo lương, tiền ăn ca của công nhân viên trong các xí nghiệp... Nhân viên quản lý xí nghiệp không trực tiếp sản xuất ra sản phẩm mà ở cương vị quản lý về lao động cũng như về vật chất trong đơn vị như: Giám đốc xí nghiệp, thủ kho xí nghiệp, nhân viên kinh tế... Căn cứ vào các tài liệu liên quan, hàng tháng Phòng Tổ chức lao động tính lương cho nhân viên phân xưởng như sau: Lương nhân viên phân xưởng Hệ số lương Lương tối thiểu của công ty Hệ số hoàn thành công việc = x x Trong đó: ỹ Lương tối thiểu là mức lương do công ty điều chỉnh theo doanh thu của công ty từng tháng, nhưng không được thấp hơn mức lương cơ bản của Nhà Nước. ỹ Hệ số hoàn thành do Giám đốc công ty quy định cho từng bộ phận công việc. Tổng lương và thực lĩnh của nhân viên phân xưởng cũng được tính tương tự như lương của công nhân sản xuất. Cuối quý, căn cứ vào Bảng thanh toán lương của từng bộ phận sản xuất, xí nghiệp và Bảng tổng hợp lương toàn doanh nghiệp hàng tháng, kế toán tiền lương tiến hành định khoản như sau: Với số liệu Quý IV/2003 (ĐVT: đồng) a, Nợ TK 6271 : 54.604.070 Có TK 334 : 46.645.262 Có TK 338 : 7.958.808 - TK 3382 : 932.906 - TK 3383 : 6.199.325 - TK 3384 : 826.577 b, Nợ TK 6271 : 147.573.934 Có TK 1111 : 66.327.869 Có TK 335 : 81.246.065 Kế toán mở sổ chi tiết TK 6271 (Biểu số 11- trang 40). Hiện nay, công ty không lập Bảng kê số 6 để theo dõi TK 335, nên không theo dõi được khoản trích trước tiền ăn ca. Chi phí nhân viên phân xưởng được phân bổ cho từng xí nghiệp theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, số liệu cụ thể được thể hiện trên Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội (Biểu số 09 – Trang 36). Từ đây, làm căn cứ ghi vào Bảng kê số 4 (Biểu số 21-trang 59), Nhật ký chứng từ số 7 (Biểu số 22-trang 60). Cuối quý, căn cứ vào số liệu trên Nhật ký chứng từ số 7 để vào Sổ Cái TK 627 (Trang 52). Biểu số 11: Công ty CP Diêm Thống Nhất Phòng Tài vụ Sổ chi tiết TK 6271 Chi phí nhân viên phân xưởng Quý IV năm 2003 ĐVT: Đồng Số CT Ngày CT Ngày GS Diễn giải ĐƯ PS Nợ PS Có PC 608 12/11/03 12/11/03 Chi tiền ăn giữa ca của CNV xí nghiệp 1111 66.327.869 BH15%QIV 31/12/03 31/12/03 Phân bổ 15 % BH vào chi phí 3383 6.199.325 BH 2% QIV 31/12/03 31/12/03 Phân bổ 2% BH vào chi phí 3384 826.577 CCA T12 31/12/03 31/12/03 Phân bổ cơm ca tháng 12 335 81.246.065 KPCĐ 2%QIV 31/12/03 13/12/03 Phân bổ 2% KPCĐ vào chi phí 3382 932.906 PBL QIV 31/12/03 31/12/03 Phân bổ tiền lương Quý IV/2003 334 46.645.262 Kết chuyển chi phí nhân viên PX 154 202.178.004 Tổng cộng 202.178.004 202.178.004 b) Hạch toán chi phí nguyên vật liệu Bao gồm các khoản chi phí về vật liệu xuất dùng chung tại xí nghiệp như: Vật liệu điện, hộp giấy, măng co, dầu mỡ... Căn cứ vào chứng từ xuất kho vật tư trong kỳ, kế toán thực hiện tổng hợp, phân loại theo thứ, loại vật liệu thực tế xuất dùng theo giá bình quân liên hoàn, tập hợp vào bên Nợ TK 6272. Cuối quý, kế toán tiến hành phân bổ cho từng xí nghiệp theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, làm căn cứ lập Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ (Biểu số 05-Trang 28). Kế toán phản ánh các nghiệp vụ phát sinh theo định khoản sau: (Quý IV năm 2003) ĐVT: Đồng Nợ TK6272 : 90.831.180 Có TK152 : 90.831.180 Căn cứ vào Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, kế toán ghi vào Bảng kê số 4 (Biểu số 21-trang 59), Nhật ký chứng từ số 7 (Biểu số 22 –trang 60). Cuối quý, căn cứ vào số liệu trên Nhật ký chứng từ số 7 để vào Sổ Cái TK 627 (Trang 52). c) Hạch toán chi phí công cụ dụng cụ Tại công ty, dụng cụ xuất dùng chủ yếu là các loại chổi quét, sơn, đá mài, khoá, kẹp sắt, đồ dùng văn phòng có giá trị thấp, kìm, dao, găng tay cao su, mũ vải, giầy vải,... Chi phí công cụ dụng cụ xuất dùng thường có giá trị nhỏ xuất dùng một lần, kế toán hạch toán thẳng vào chi phí mà không thông qua TK 142 – Chi phí trả trước. Căn cứ vào các chứng từ xuất kho công cụ dụng cụ, kế toán vật tư nhập vào máy tính, máy tự động tính ra đơn giá xuất cho từng loại vật tư theo phương pháp tính giá bình quân liên hoàn. Chi phí công cụ dụng cụ sử dụng chung tại các xí nghiệp phát sinh trong kỳ được tập hợp chung trên TK 6273, cuối quý kế toán tiến hành phân bổ cho từng xí nghiệp theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, làm căn cứ lập Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ (Biểu số 05- Trang 28). Kế toán phản ánh các nghiệp vụ phát sinh theo định khoản sau: Quý IV năm 2003 (ĐVT: Đồng) Nợ TK 6273 : 40.152.729 Có TK 1531 : 40.152.729 Căn cứ vào Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, kế toán ghi vào Bảng kê số 4 (Biểu số 21-trang 59), Nhật ký chứng từ số 7 (Biểu số 22 -trang 60). Cuối quý, căn cứ vào số liệu trên Nhật ký chứng từ số 7 để vào Sổ Cái TK 627 (Trang 52). d) Hạch toán chi phí khấu hao TSCĐ Tại kỳ kế toán Quý IV năm 2003, doanh nghiệp đang thực hiện trích khấu hao theo QĐ 166/1999/QĐ-BTC ngày 30/12/1999 của Bộ Tài chính về “Chế độ trích quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định”. Nguyên tắc đánh giá giá trị của TSCĐ trên sổ kế toán như sau: Giá trị còn lại trên sổ kế toán của TSCĐ Nguyên giá TSCĐ Số khấu hao luỹ kế của TSCĐ = - Từ năm 2004, doanh nghiệp đã bắt đầu tiến hành trích khấu hao TSCĐ theo QĐ 206/2003/QĐ-BTC ngày 12/12/2003 về ban hành Chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định. Tài sản cố định ở Công ty cổ phần Diêm Thống Nhất bao gồm nhiều loại khác nhau, có giá trị ban đầu tương đối lớn như nhà xưởng, máy móc thiết bị, phương tiện vận tải... nếu phục vụ sản xuất tại các xí nghiệp thì tập hợp chi phí khấu hao tài sản cố định của các tài sản đó phát sinh trong kỳ vào bên Nợ TK 6274. Hiện nay, công ty áp dụng phương pháp khấu hao tuyến tính để xác định số khấu hao TSCĐ tính vào chi phí sản xuất chung trong kỳ. Công thức tính như sau: Mức khấu hao TSCĐ hàng năm Nguyên giá TSCĐ Tỷ lệ khấu hao hàng năm = x Mức khấu hao TSCĐ trong quý = Mức khấu hao TSCĐ hàng năm 4 Tỷ lệ khấu hao do Nhà nước quy định cụ thể, nhưng do yêu cầu sản xuất, công ty Diêm Thống Nhất có thể tính tỷ lệ khấu hao cao hơn. Cụ thể tỷ lệ trích khấu hao hàng năm của từng loại TSCĐ của công ty như sau: Tài sản cố định Tỷ lệ khấu hao năm Máy móc thiết bị công tác 10% Nhà cửa 6% Vật kiến trúc 2% Thiết bị động lực 6% Phương tiện vận tải 10% Thiết bị truyền dẫn 8% Dụng cụ quản lý 8% (Nguồn Phòng Tài vụ- Công ty Diêm Thống Nhất) Để theo dõi việc trích khấu hao cho từng loại tài sản, kế toán TSCĐ mở Sổ khấu hao tài sản cố định (Biểu số 12 – Trang 44). Căn cứ vào Sổ khấu hao tài sản cố định, kế toán lập Sổ chi tiết phân bổ khấu hao (Biểu số 13 – Trang 45) theo định khoản sau: Quý IV năm 2003 (ĐVT: Đồng) Nợ TK 6274 : 78.123.161 Có TK 2141 : 78.123.161 Đồng thời ghi Nợ TK 009: 78.123.161 Biểu số 12: Công ty CP Diêm Thống Nhất Phòng Tài vụ Sổ khấu hao tài sản cố định Từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2003 ĐVT: Đồng Tài sản Nguyên giá Lượng khấu hao Tên Số hiệu Tổng số NS ... Tổng số NS ... Nhà cửa vật kiến trúc Nhà sản xuất Nhà tán hồng lân Nhà PXND Nhà xẻ nẹp bao bì Nhà để máy tiện 2 Nhà gò rèn ... 2112 ... 13.003.428.098 5.241.562.189 59.472.000 505.817.000 867.725.872 64.893.702 52.038.000 ... 13.003.428.098 5.241.562.189 59.472.000 505.817.000 867.725.872 64.893.702 52.038.000 ... 389.172.914 105.539.630 - 32.547.512 55.920.109 2.163.124 3.353.560 ... 389.172.914 105.539.630 - 32.547.512 55.920.109 2.163.124 3.353.560 ... Tổng cộng 27.784.091.874 27.784.091.874 935.660.345 935.660.345 Biểu số 13: Công ty CP Diêm Thống Nhất Phòng Tài vụ Sổ chi tiết phân bổ khấu hao (Trích) Từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2003 ĐVT: Đồng STT Tài sản TK ghi Nợ & đối tượng sử dụng TK ghi Có 2141 2142 2143 1 Nhà xén kẻ 6274 1.029.226 2 Nhà để máy tiện 2 6274 2.163.124 3 Nhà điện nguội 2 6274 1.778.156 4 Nhà nồi hơi 1 6274 1.508.232 5 Kho thành phẩm 2 6274 5.156.106 6 Hồ ngâm gỗ 6274 14.161.449 7 Vận thăng Liên Xô 6274 416.667 ... ... ... ... 25 Kho thiết bị 6414 1.786.500 26 Xe KIA 6414 7.276.497 ... ... ... ... Tổng cộng 179.417.548 Cuối quý, từ số liệu ở sổ chi tiết phân bổ khấu hao, kế toán lập Bảng tổng hợp phân bổ khấu hao quý IV năm 2003. Biểu số 14: Công ty CP Diêm Thống Nhất Phòng Tài vụ Bảng tổng hợp phân bổ khấu hao Quý IV năm 2003 ĐVT: Đồng Tài khoản ghi Nợ và đối tượng sử dụng Tài khoản ghi Có 2141 2142 2143 6274 6274- Chi phí khấu hao TSCĐ 78.123.161 Tổng cộng 78.123.161 6352 6352- Chi phí tài chính khác 17.607.170 Tổng cộng 17.607.170 6414 6414- Chi phí khấu hao TSCĐ 24.465.879 Tổng cộng 24.465.879 6424 6242- Chi phí khấu hao TSCĐ 59.221.338 Tổng cộng 59.221.338 Tổng cộng 179.417.548 Tổng đối tượng sử dụng: 4 Ngày 31 tháng 12 năm2003 Người lập biểu Kế toán trưởng Số liệu trên các bảng trên sẽ là cơ sở để kế toán tiến hành phân bổ cho từng xí nghiệp theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, làm căn cứ ghi vào Bảng kê 4 (Biểu số 21-trang 59), Nhật ký chứng từ 7 (Biểu số 22-trang 60). Cuối quý, căn cứ vào số liệu trên Nhật ký chứng từ số 7 để vào Sổ Cái TK 627 (Trang 52). e) Hạch toán chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí dịch vụ mua ngoài ở công ty cổ phần Diêm Thống Nhất bao gồm chi phí về điện, các dịch vụ khác như thanh toán tiền gia công ống đáy thuê ngoài, thanh toán tiền sữa bồi dưỡng độc hại... Trong quý IV năm 2003, căn cứ vào các chứng từ gốc ví dụ như hoá đơn tiền điện, phiếu chi ... kế toán sẽ tiến hành định khoản như sau: (ĐVT: đồng) Nợ TK 6277 : 310.128.800 Có TK 1111, 3311,141,1121 : 310.128.800 (Trích Phiếu chi số 1046) Phiếu chi Số 1046 Ngày 03 tháng 12 năm 2003 Nợ TK 6277 Có TK 1111 - Họ và tên người nhận tiền: Nguyễn Thị Lan - Địa chỉ: Tiên Du – Bắc Ninh - Lý do chi: Chi tiền gia công ống đáy thuê ngoài - Số tiền: 1.215.900 đ (viết bằng chữ) Một triệu hai trăm mười lăm nghìn chín trăm đồng chẵn. Kèm theo 01 chứng từ gốc... Thủ trưởng đơn vị Kế toán trưởng Người lập phiếu Thủ quỹ Người nhận tiền Hàng ngày, kế toán cập nhật các chứng từ như phiếu chi, hoá đơn tiền điện... vào máy tính, máy tính sẽ kết xuất ra sổ chi tiết TK 6277 (Biểu số 15 – T48). Từ số liệu trên sổ chi tiết, kế toán phân bổ cho từng xí nghiệp theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, làm căn cứ lập Bảng kê số 4 (Biểu số 21-trang 59), Nhật ký chứng từ số 7 (Biểu số 22-trang 60). Cuối quý, căn cứ vào số liệu trên Nhật ký chứng từ số 7 để vào Sổ Cái TK 627 (Trang 52). Biểu số 15: Công ty CP Diêm Thống Nhất Phòng Tài vụ Sổ chi tiết TK 6277 Chi phí dịch vụ mua ngoài Quý IV năm 2003 ĐVT: Đồng Số CT Ngày CT Ngày GS Diễn giải ĐƯ PS Nợ PS Có PC 856 30/11/03 30/11/03 Thanh toán tiền XD tường rào 111 16.651.706 PC 1046 3/12/03 3/12/03 Thanh toán tiền gia công ống đáy thuê ngoài 111 1.215.900 Điện T10 31/10/03 31/10/03 Điện sử dụng tháng 10/2003 331 89.170.315 Điện T11 30/11/03 30/11/03 Điện sử dụng tháng 11/03 331 92.187.500 Điện T12 31/12/03 31/12/03 Điện sử dụng tháng 12/03 331 101.448.519 TƯ 174 31/12/03 31/12/03 TT sữa bồi dưỡng độc hại T10,11,12 141 9.454.560 Kết chuyển chi phí dịch vụ mua ngoài 154 310.128.500 Tổng cộng 310.128.500 310.128.500 f) Hạch toán chi phí bằng tiền khác Chi phí bằng tiền khác bao gồm các khoản chi bồi dưỡng bốc que, chi tiền áo sơ mi... được tập hợp vào bên Nợ TK 6278 – Chi phí bằng tiền khác. Căn cứ vào các chứng từ gốc (phiếu chi), kế toán định khoản như sau: Quý IV/2003 (ĐVT: Đồng) Nợ TK 6278 : 764.209 Có TK 1111 : 764.209 Kế toán mở sổ chi tiết TK 6278 tương tự như trên. Từ số liệu trên sổ chi tiết, kế toán phân bổ cho từng xí nghiệp theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, làm căn cứ lập Bảng kê số 4 (Biểu số 21-trang 59), Nhật ký chứng từ số 7 (Biểu số 22-trang 60). Cuối quý, căn cứ vào số liệu trên Nhật ký chứng từ số 7 để vào Sổ Cái TK 627 (Trang 52). g) Hạch toán chi phí sản xuất của xí nghiệp Cơ Nhiệt Tại Công ty cổ phần Diêm Thống Nhất ngoài 3 xí nghiệp sản xuất chính còn tổ chức một bộ phận sản xuất phụ trợ, đó là xí nghiệp Cơ Nhiệt. Xí nghiệp này nhiệm vụ sửa chữa điện, máy móc thiết bị, vận hành lò hơi, gia công chế biến lại các vật tư mua về chưa sử dụng được, và các sửa chữa cần thiết khác phục vụ cho sản xuất của các xí nghiệp chính. Xí nghiệp Cơ Nhiệt được tổ chức thành 3 tổ: Tổ Cơ điện, tổ Lò hơi và tổ sửa chữa, chế tạo sản phẩm. Căn cứ vào các chứng từ thanh toán tiền điện, phiếu lĩnh vật tư, phiếu chi, bảng thanh toán lương, bảo hiểm xã hội, và các chứng từ liên quan khác, kế toán tập hợp tất cả các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất tại xí nghiệp Cơ Nhiệt vào bên Nợ TK 1368 – Phải thu nội bộ khác. TK này có thể có số dư bên Nợ hoặc bên Có. Tại xí nghiệp này, giám đốc xí nghiệp trực tiếp làm nhiệm vụ tính ra giá thành các sản phẩm phụ mà xí nghiệp cung cấp cho sản xuất chính: vật tư gia công lại nhập kho hoặc xuất sử dụng ngay; các dịch vụ sửa chữa điện, máy móc thiết bị... Căn cứ vào giá thành mà xí nghiệp cung cấp, hàng quý kế toán tính ra giá trị vật tư gia công lại nhập kho hoặc xuất ra sử dụng luôn (thường là sử dụng ngay) và chi phí sữa chữa máy móc thiết bị, điện, vận hành lò hơi... Vật tư nhập kho kế toán hạch toán vào bên Nợ TK 152, vật tư xuất ra sử dụng luôn hoặc các chi phí sửa chữa khác kế toán tập hợp vào bên Nợ TK 627. Từ các chứng từ gốc và các sổ sách liên quan khác kế toán lập Nhật ký chứng từ số 10 (Biểu số 16 – Trang 51). Trong quý IV/2003, TSCĐ tại xí nghiệp đã khấu hao hết nên không phải trích khấu hao, vật tư gia công lại không nhập kho mà trực tiếp xuất dùng, kế toán ghi tăng chi phí sản xuất chung. Từ các chứng từ gốc, các sổ sách liên quan khác và Nhật ký chứng từ số 10, kế toán lập Bảng kê số 4 (Biểu số 21-trang 59), Nhật ký chứng từ số 7 (Biểu số 22-trang 60). Cuối quý, căn cứ vào số liệu trên Nhật ký chứng từ số 7 để vào Sổ Cái TK 627 (Trang 52). Biểu số 16: Công ty CP Diêm Thống Nhất Phòng Tài vụ Nhật ký chứng từ số 10 Ghi Có TK 1368 ĐVT: Đồng STT Diễn giải SDĐK Ghi Nợ TK 1368, Ghi Có các TK Ghi Có TK 1368, Ghi Nợ TK SDCK Nợ Có 1111 152 1531 334 338 Cộng 627 .. Nợ Có 1 XN CN - Điện - Hơi - SC, CTSP 6.100.995 6.692.011 1.780.075 2.382.356 2.529.580 72.176.741 5.921.539 55.504.121 10.751.081 49.315.526 8.705.185 607.698 40.002.643 66.733.039 17.726.769 23.401.016 25.605.254 9.812.570 2.724.054 3.434.760 3.653.756 204.729.887 36.857.622 85.329.951 82.542.314 210.830.882 Tổng 6.100.995 6.692.011 72.176.741 49.315.526 66.733.039 9.812.570 204.729.887 210.830.882 Ngày 31 tháng 12 năm 2003 Kế toán ghi sổ Kế toán tổng hợp Kế toán trưởng Biểu số 17: Công ty CP Diêm Thống Nhất Phòng Tài vụ Sổ Cái Tài khoản 627 Năm 2003 ĐVT: Đồng Số dư đầu năm Nợ Có - - Ghi Có các TK đối ứng Nợ với TK này ... Quý IV TK1111 TK3311 TK 152 TK1531 TK 334 TK 338 TK 335 TK1368 TK2141 TK 141 84.959.684 282.806.334 90.831.180 40.152.729 46.645.262 7.958.808 81.246.065 210.830.882 78.123.161 9.454.560 Cộng phát sinh Nợ Có 933.008.665 933.008.665 Số dư cuối quý Nợ Có - - Toàn bộ chi phí sản xuất chung sẽ được kế toán tiến hành phân bổ cho từng xí nghiệp theo tiêu thức chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (đã trừ phế liệu thu hồi) như sau: Mức phân bổ chi phí sản xuất chung cho từng xí nghiệp Chi phí sản xuất chung Tổng chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tại từng XN = x Từ công thức trên ta có: ỹ Chi phí sản xuất chung tại xí nghiệp Que Diêm là: = (933.008.665/2.162.883.722) x 943.017.303 = 406.791.778 (đồng) Trong đó: - Chi phí sản xuất chung cho Que mộc xuất khẩu là: = (406.791.778/943.017.303) x 160.312.942 = 69.154.602 (đồng) - Chi phí sản xuất chung cho Diêm hộp nội địa là: = 406.791.778 – 69.154.602 = 337.637.176 (đồng) ỹ Chi phí sản xuất chung tại xí nghiệp Hộp Diêm là: = (933.008.665/2.162.883.722) x 670.493.954 = 289.232.686 (đồng) ỹ Chi phí sản xuất chung tại xí nghiệp Bao Gói là: = 933.008.665 – 406.791.778 – 289.232.686 = 236.984.201 (đồng) Cụ thể từng loại chi phí sản xuất chung phân bổ cho từng đối tượng được thể hiện trong Bảng kê số 4 (Biểu số 20-trang 64). 2.4. Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp Công ty cổ phần Diêm Thống Nhất thực hiện hạch toán tổng hợp hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên, do vậy cuối kỳ kế toán tiến hành kết chuyển toàn bộ chi phí bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung sang TK 154. TK này được chi tiết cho từng xí nghiệp như sau: TK 1541 : Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang tại xí nghiệp Que Diêm TK 1542 : Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang tại xí nghiệp Hộp Diêm TK 1543 : Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang tại xí nghiệp Bao Gói Căn cứ vào các Bảng phân bổ, sổ chi tiết, Sổ Cái các TK 621, 622, 627 và việc phân bổ chi phí sản xuất chung cho từng đối tượng hạch toán chi phí như trên, kế toán tổng hợp tiến hành kết chuyển chi phí sản xuất. Với số liệu Quý IV/2003, kế toán tiến hành định khoản như sau với xí nghiệp Que Diêm: (ĐVT: Đồng) ỹ Kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Nợ TK 1541 : 943.017.303 Có TK 6211 : 943.017.303 ỹ Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp Nợ TK 1541 : 232.704.144 Có TK 6221 : 232.704.144 ỹ Kết chuyển chi phí sản xuất chung Nợ TK 1541 : 407.885.421 Có TK 627 - XN Que : 407.885.421 2.5. Đánh giá sản phẩm dở dang tại công ty cổ phần Diêm Thống Nhất Chi phí sản xuất tập hợp được trong kỳ không chỉ liên quan đến khối lượng sản phẩm hoàn thành mà còn liên quan đến sản phẩm dở dang cuối kỳ. Do vậy, muốn tính giá thành thực tế sản phẩm hoàn thành cần thiết phải xác định phần chi phí tính cho sản phẩm dở dang. Đây là một trong những yếu tố chi phối đến tính chính xác của giá thành sản phẩm hoàn thành. Dđk + Cn Dck = Sht + Sdd x Sdd Căn cứ vào biên bản kiểm kê cuối quý tại mỗi xí nghiệp, trên cơ sở kết quả kiểm kê về mặt số lượng, kế toán đơn vị tính toán chi phí của sản phẩm dở dang dựa trên phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Công thức: Trong đó: + Dđk, Dck: Chi phí sản phẩm dở dang đầu kỳ, cuối kỳ. + Cn: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp phát sinh trong kỳ + Sht: Số lượng sản phẩm hoàn thành trong kỳ + Sdd: Số lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ Do đặc điểm của từng công đoạn sản xuất, công ty xác định sản phẩm dở dang tại mỗi xí nghiệp như sau: Xí nghiệp Que Diêm: Que mộc (chưa đánh bóng) Xí nghiệp Hộp Bao : Đáy Xí nghiệp Bao gói : Không có sản phẩm dở dang Xí nghiệp Bao gói là khâu sản xuất cuối cùng của sản phẩm diêm hộp nội địa, thực hiện công việc bỏ bao (bỏ diêm vào hộp diêm), quét phấn, dán nhãn sau đó phong chục, phong cây, phong kiện và nhập kho thành phẩm. Dựa trên năng suất mỗi ngày của công nhân bỏ bao, bộ phận phục vụ sản xuất tại xí nghiệp này sẽ nhận tổng số kiện ống và đáy tương ứng tại kho xí nghiệp Hộp bao đáp ứng nhu cầu sản xuất trong ngày do vậy xí nghiệp Bao gói ít khi có sản phẩm dở dang cuối kỳ, nếu có thì đó là diêm xanh, diêm phấn, diêm nhãn. Kết quả kiểm kê ngày 31/12/2003 (Cuối quý IV/2003) như sau: Bộ phận Số lượng SP dở dang Số lượng SP hoàn thành Xí nghiệp Que Diêm Que mộc: 3,7 tấn ỹ 45,2 tấn que mộc XK ỹ 34.614 kiện diêm hộp NĐ Xí nghiệp Hộp Diêm Đáy: 1.152 kiện ỹ 34.614 kiện diêm hộp NĐ Xí nghiệp Bao Gói - ỹ 34.614 kiện diêm hộp NĐ (Nguồn : Phòng Tài vụ - Công ty cổ phần Diêm Thống Nhất) ỉ Đánh giá sản phẩm dở dang tại xí nghiệp Que Diêm: Tại xí nghiệp này chi phí sản xuất trong kỳ phát sinh phục vụ sản xuất cho hai đối tượng thành phẩm que mộc xuất khẩu và chi tiết sản phẩm que diêm thuốc (là một bộ phận của sản phẩm diêm hộp nội địa sau này). Do đặc điểm công nghệ sản xuất: Gỗ sau khi chặt thành que, qua khâu đánh bóng, sấy điện thu được ngay thành phẩm là que mộc xuất khẩu và một bộ phận que mộc khác được tiếp tục chấm thuốc trở thành que diêm thuốc. Hai đối tượng sản xuất này có cùng tính chất như nhau cũng như mức độ hao phí nguyên vật liệu chính là gỗ tuy nhiên lượng que diêm thuốc sản xuất không được xác định ngay tại khâu này mà phải đến cuối quy trình (Tại xí nghiệp Bao Gói) mới tính toán số lượng que diêm thuốc đã sản xuất hoàn thành trong kỳ, do vậy, Phòng Kỹ thuật công ty đã xây dựng thông số kỹ thuật để quy đổi đơn vị tính là kiện về tấn như sau: Một kiện diêm hộp nội địa chứa 0.004 tấn (4 Kg) que mộc (không kể lượng thuốc đầu diêm) để quy đổi hai đối tượng trên về cùng một loại que mộc có cùng tính chất, chỉ khác nhau về mục đích sử dụng: xuất khẩu hoặc để sản xuất diêm hộp. Như vậy, khối lượng sản xuất của xí nghiệp Que Diêm Quý IV/2003 là: 45,2 tấn + 34.614 kiện x 0,004 tấn = 45,2 + 138,456 = 183,656 (tấn) Giá trị sản phẩm dở dang cuối quý III/2003 (Đánh giá theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp) trên sổ chi tiết TK 1541 là: 19.301.461 (đồng). Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ tại xí nghiệp Que Diêm là: 19.301.461 + 943.017.303 Dck XNQue = 183,656 + 3,7 x 3,7 = 19.004.352(đ) ỉ Đánh giá sản phẩm dở dang tại xí nghiệp Hộp Diêm: Xí nghiệp Hộp có nhiệm vụ sản xuất hộp diêm (ống và đáy) là những bộ phận khác để tạo nên thành phẩm diêm hộp nội địa. Giá trị sản phẩm dở dang cuối quý IV/2003 (Đánh giá theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp) là: 20.053.359 (đồng) Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ tại xí nghiệp Hộp Diêm là: 20.053.359 + 670.493.954 Dck XNHộp = 34.614 + 1152 x 1152 = 22.242.088(đ) ỉ Xí nghiệp Bao Gói không có sản phẩm dở dang cuối kỳ. Tổng hợp chi phí sản xuất kinh doanh dở dang cuối kỳ là: = 19.004.352 + 22.242.088 = 41.246.440 (Đồng) Từ đây, kế toán mở sổ chi tiết TK 154 cho từng xí nghiệp, Số liệu từ các sổ chi tiết được tổng hợp ghi vào Nhật ký chứng từ số 7 (Biểu số 22 – Trang 60), Sổ Cái TK 154 (Biểu số 23 – Trang 63). Biểu số 18: Sổ chi tiết TK 1541 (Trích) Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang tại xí nghiệp Que Diêm ĐVT: Đồng Dư đầu kỳ: 19.301.461 Nội dung TK ĐƯ PS Nợ PS Có Kết chuyển chi phí NVL TT 6211 943.017.303 Kết chuyển chi phí NCTT 6221 232.704.144 Kết chuyển chi phí SX Chung 627-QD 407.885.421 Nhập kho thành phẩm 155 1.583.903.977 Cộng 1.583.606.868 1.583.903.977 Dư cuối kỳ: 19.004.352 Biểu số 19: Sổ chi tiết TK 1542 (Trích) Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang tại xí nghiệp Hộp Diêm Dư đầu kỳ: 20.053.359 ĐVT: Đồng Nội dung TK ĐƯ PS Nợ PS Có Kết chuyển chi phí NVL TT 6212 670.493.954 Kết chuyển chi phí NCTT 6222 305.495.562 Kết chuyển chi phí SX Chung 627-HD 288.631.570 Nhập kho thành phẩm 155 1.262.432.357 Cộng 1.264.621.086 1.262.432.357 Dư cuối kỳ: 22.242.088 Biểu số 20: Sổ chi tiết TK 1543 (Trích) Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang tại xí nghiệp Bao Gói Dư đầu kỳ: - ĐVT: Đồng Nội dung TK ĐƯ PS Nợ PS Có Kết chuyển chi phí NVL TT 6213 549.372.465 Kết chuyển chi phí NCTT 6223 606.856.652 Kết chuyển chi phí SX Chung 627-BG 236.491.674 Nhập kho thành phẩm 155 1.392.720.791 Cộng 1.392.720.791 1.392.720.791 Dư cuối kỳ: - Biểu số 21: Bảng kê số 4 Biểu số 22: Nhật ký chứng từ số 7 Nhật ký chứng từ số 7 Phần II: Chi phí sản xuất kinh doanh theo yếu tố Quý IV năm 2003 ĐVT: Đồng S T T Tên các TK CFSXKD Yếu tố Chi phí sản xuất kinh doanh Luân chuyển nội bộ không tính vào CFSXKD Tổng cộng chi phí Nguyên vật liệu Nhiên liệu động lực Tiền lương và các khoản phụ cấp BHXH, BHYT, KPCĐ Khấu hao TSCĐ Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí bằng tiền khác Cộng 1 TK 154 4.240.948.745 4.240.948.745 2 TK 136 210.830.882 210.830.882 3 TK 621 2.162.883.722 2.162.883.722 4.504.510 2.167.388.232 4 TK 622 978.158.623 166.897.735 1.145.056.358 1.145.056.358 5 TK 627 51.059.915 79.923.994 46.645.262 7.958.808 78.123.161 282.806.334 175.296.309 933.008.665 933.008.665 6 TK 641 14.648.857 59.264.186 75.148.618 8.058.320 24.465.879 9.531.940 255.089.353 446.207.153 446.207.153 7 TK 642 17.504.497 22.402.907 313.270.2