Giáo án Toán 7 - Đồ thị của hàm số y = ax

ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ y = ax (a ≠ 0) I.MỤC TIÊU +Kiến thức: HS biết được khái niệm đồ thị của hàm số, biết dạng đồ thị của hàm số y = ax (a 0). +Kỹ năng: Biết cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax. +Thái độ: Cẩn thận, chính xác khi vẽ đồ thị. II.CHUẨN BỊ 1.Giáo viên. -Bài soạn, thước thẳng. 2.Học sinh. -Thước thẳng, chuẩn bị bài về nhà III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC 1.Ổn định tổ chức. -Kiểm tra sĩ số : 7A: /37. Vắng: .................................................................................................................................... ... 7B: /38. Vắng: .................................................................................................................................... ... 2.Kiểm tra. HS1.Vẽ hệ trục toạ độ Oxy và đánh dấu các điểm có toạ độ (-2,3), (-1;2); (0;-1); (0,5;1), (1,5;-2). GV bố trí học sinh làm ở góc bảng thứ I để sử dụng cho bài mới. HS1. Lên bảng thực hiện. GV nhận xét, bỏ sung. 3.Bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1. Đồ thị của hàm số là gì ? GV chỉ vào phần bài vừa kiểm tra và giới thiệu: Tập hợp các điểm biểu diễn các cặp số như thế gọi là đồ thị của hàm số y = f(x) -Vậy em hiểu đồ thị hàm số là gì? 1. Đồ thị của hàm số là gì ? y -2 - 1,5 3 2 1,5 x Vậy để vẽ đồ thị hàm số y=f(x) ta phải làm những bước nào? O -2 *Khái niệm: Đồ thị của hàm số là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x, y) trên mặt phẳng toạ độ. +Cách vẽ: -Vẽ hệ trục toạ độ Oxy -Xác định trên mặt phẳng toạ độ các điểm biểu diễn các cặp giá trị (x; y) của hàm số. Hoạt động 2. Đồ thị của hàm số y = ax (a  0) Xét hàm số y = 2x có dạng y = ax với a = 2. -Hàm số này có bao nhiêu cặp số (x; y)? Cho HS làm ?2 2. Đồ thị của hàm số y = ax (a 0) Cho hàm số y = 2x HS đứng tại chỗ trả lời Hàm số y = 2x (x là biến số) Hàm số này có vô số cặp (x; y) Các điểm còn lại nằm trên đường thẳng đi qua 2 điểm (-2; -4) và (2; 4) Đồ thị của hàm số y = ax(a  0) là một -Các điểm còn lại có nằm trên đường thẳng đi qua 2 điểm (-2; -4) và (2; 4) không? Đây là đồ thị hàm số dạng y=ax (a 0), theo em đồ thị có dạng gì và đi qua điểm đặc biệt nào? Vậy để vẽ được đồ thị của hàm số y = ax (a 0) ta cần biết mấy điểm của đồ thị ? Trong đó có điểm nào ta luôn biết không? Cho HS suy nghĩ làm ?4 đường thẳng đi qua gốc toạ độ. Trả lời ?3 Ta cần biết 2 điểm phân biệt của đồ thị. Cả lớp cùng làm. Một HS lên bảng a) Chọn x = 2  y – 1 A(2; 1) *Nhận xét: Yêu cầu HS đọc phần nhận xét SGK. -Hãy vẽ đồ thị của hàm số y = -1,5x và nêu cách vẽ? Ví dụ : Vẽ đồ thị của hàm số y =-1,5x -Vẽ hệ trục tọa độ Oxy -Xác định một điểm A(2; -3) thuộc đồ thị hàm số -Vẽ đường thẳng OA  đường thẳng này là đồ thị hàm số y= -1,5x 4.Củng cố. -Đồ thị của hàm số là gì? HS trả lời … -Đồ thị của hàm số y = ax(a  0) là đường như thế nào? -Muốn vẽ đồ thị hàm số cần qua mấy bước? Bài 39.Tr.71.SGK. Vẽ đồ thị hàm số y = x và y =-x. GV nhận xét … Làm bài tập vào vở, một HS lên bảng vẽ. 5.Hướng dẫn. -Học bài theo SGK. -Làm bài tập 40, 41, 42.Tr.72.SGK. -Giờ sau Luyện tập. LUYỆN TẬP. I.MỤC TIÊU +Kiến thức: Củng cố khái niệm đồ thị của hàm số, đồ thị của hàm số y = ax (a 0) +Kỹ năng: Rèn kĩ năng vẽ đồ thị của hàm số y = ax (a  0). -Biết kiểm tra điểm thuộc đồ thị, điểm không thuộc đồ thị. -Biết cách xác định hệ số a khi biết đồ thị hàm số. +Thái độ: Cẩn thận, chính xác khi vẽ đồ thị. II.CHUẨN BỊ 1.Giáo viên. -Thước thẳng chia khoảng, phấn mầu bảng phụ. 2.Học sinh. -Thước thẳng, giấy kẻ có ô vuông. III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC 1.Ổn định tổ chức. -Kiểm tra sĩ số : 7A: /37. Vắng: .................................................................................................................................... ... 7B: /38. Vắng: .................................................................................................................................... ... 2.Kiểm tra. HS1.Đồ thị hàm số y = ax (a ≠ 0) là gì? GV nhận xét … HS1. Lên bảng thực hiện. HS nhận xét, bỏ sung. 3.Bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1. Chữa bài tập về nhà. Cho HS làm bài tập 41 +Hướng dẫn: Điểm M (x0; y0) thuộc đồ thị hàm số y = f(x) nếu y0 = f(x0) Gọi một HS nhận xét Vẽ đồ thị minh hoạ (cách 2). Bài 41.Tr.72.SGK. Một HS lên bảng thực hiện. Cho hàm số y =-3x Xét điểm A(- 1 3 ; 1) ta thay x = 1 3  vào y =-3x ta có: 1y 3 1 3    Điểm 1A ;1 3      thuộc đồ thị hàm số y =-3x +Tương tự: B (- 1 3 ; -1) không thuộc đồ thị hàm số y =-3x. C(0; 0) thuộc đồ thị hàm số y =-3x HS nhận xét bài làm Hoạt động 2. Luyện tập. Yêu cầu học sinh đọc đề bài 42 SGK a) Để xác định hệ số a ta phải làm gì? b) Đánh dấu điểm trên đồ thị có hoành độ bằng 2 1 bằng cách nào? c) Đánh dấu điểm trên đồ thị có tung độ bằng (-1) bằng cách nào? Treo bảng phụ có đề bài. Cho học sinh làm bài theo nhóm. Quan sát các nhóm làm việc. Bài 42.Tr.72.SGK. a. A( 2; 1) Thay x = 2; y = 1 vào công thức y = ax ta có 1 = a.2  a = 1 2 1 2  y x b. Điểm B( 1 2 ; 1 4 ) c. Điểm C(-2; -1) Bài 43.Tr.72.SGK. Các nhóm trao đổi chéo bài và nhận xét dựa trên đáp án của GV. Muốn tính f(2) ta làm như thế nào? (thay x=2 vào công thức của hàm số) Cho HS trả lời miệng bài 43 Tr.73. a) f(2) =-1; f(-2) = 1; f(4) =-2 f(0) = 0 b) y = -1  x = 2 y = 0  x = 0 y =2,5  x =-5 c) y dương  x âm y âm  x dương. 4.Củng cố. -Cách vẽ đồ thị hàm số y = ax. -Cách xác định tung độ hoặc hoành độ của một điểm thuọc đồ thị. -Cách xác định hàm số dựa vào đồ thị. Cho HS làm bài 44.Tr.73.SGK. HS trả lời các câu hỏi GV đưa ra. Làm bài tập 44.SGK.Tr.73. 5.Hướng dẫn. -Xem lại các dạng bài tập đã chữa. -Bài tập về nhà 45, 47, 48, 49, 50 Tr.73, 74, 76, 77.SGK. -Đọc bài đọc thêm: Đồ thị hàm số ay (a 0) x   -Chuẩn bị câu hỏi ôn tập