Hiệu quả kinh tế khi các xí nghiệp mỏ chuyển sang mua điện ở cấp điện áp 35 kV

HIỆU QUẢ KINH TẾ KHI CÁC XÍ NGHIỆP MỎ CHUYỂN SANG MUA ĐIỆN Ở CẤP ĐIỆN ÁP 35 kV KS. Phạm Thanh Liêm Viện Khoa học Công nghệ Mỏ “Chương trình mục tiêu Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả” đang được triển khai trên diện rộng trong các ngành công nghiệp, trong đó có ngành Than. Trong thời gian qua, kết hợp với các đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Viện Khoa học Công nghệ Mỏ đã thực hiện việc kiểm toán và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, trong đó có điện năng cho một số xí nghiệp trong ngành. Điều các xí nghiệp đang quan tâm là hiệu quả kinh tế trong quá trình triển khai áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng điện năng đã được đề xuất trong các công trình này. Hiện tại, có một thực tế là còn có một số xí nghiệp mỏ đang quản lý vận hành các trạm biến áp 35/6 kV nhưng các công tơ mua bán điện lại được lắp ở phía 6 kV và việc thanh toán tiền điện hàng tháng đều được thanh toán theo biểu giá ở cấp điện áp 6 kV. Tuy nhiên, từ ngày 1/3/2009, giá điện năm 2009 được thực hiện theo Quyết định số 21/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ,  ban hành ngày 12/2/2009 cùng với Thông tư số 05/TT-BCT của Bộ Công thương về giá bán điện năm 2009 và Hướng dẫn thực hiện, ban hành ngày 26/2/2009 và theo biểu giá này thì giá điện ở cấp điện áp này cao hơn nhiều so với ở cấp điện áp 35 kV. Việc chuyển mua điện từ cấp điện áp 6 kV lên cấp điện áp 35 kV đã được đề cập đến nhiều, nhưng việc tính toán hiệu quả cụ thể đối với một đơn vị sử dụng điện lại chưa được đề cập. Vì vậy, trong bài báo này chúng tôi muốn trình bày rõ hơn hiệu quả kinh tế khi chuyển đổi việc mua bán điện lên cấp điện áp 35 kV để các đơn vị tham khảo. I) Thông tin yêu cầu và phương pháp tính toán: 1) Thông số cần có để tính toán chuyển mua điện từ 6kV sang mua 35kV a) Các thông số kỹ thuật của máy biến áp (;; Sđm; ; ); b) Đơn giá tiền điện theo công tơ ba giá; c) Thống kê số liệu tiêu thụ điện theo công tơ 3 giá 3 năm gần nhất của xí nghiệp. 2) Hiệu suất của máy biến áp được tính theo công thức sau đây: (1) Trong đó: - Tổn hao công suất không tải của máy biến áp (kW); - Tổn hao công suất ngắn mạch (kW); - Công suất định mức (kVA); - Hệ số công suất ở phía sơ cấp; - Hệ số mang tải. Để hệ số mang tải có hiệu suất cực đại II) Ví dụ tính toán khi thực hiện việc chuyển đổi sang mua điện ở cấp điện áp 35 kV cho Công ty tuyển than Hòn Gai: Thông số của máy biến áp MBA 4800 kVA 35/6,6 của Công ty được nêu trong Bảng 1 Bảng 1. Các thông số kỹ thuật của máy biến áp TT S (kVA) DPo (kW) io (%) Un (%) DPn (kW) Cosj 1 4.800 5,756 0,65 6,9 38,5 0,80 Biểu giá điện ở cấp điện áp 35 kV và 6 kV theo Quyết định số 21/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ được nêu trong Bảng 2. Bảng 2. Biểu giá điện ở cấp điện áp 35 kV và 6 kV. Biểu giá điện Giờ bình thường Giờ cao điểm Giờ thấp điểm Biểu giá 35kV; (đ/kwh) 870 475 1.755 Biểu giá 5kV; (đ/kwh) 920 510 1.830 Tỉ lệ giảm (%) 5,43 6,86 4,10 Hình 1: Biểu đồ hiệu suất máy biến áp khi tải thay đổi Bảng 3: Hiệu suất máy biến áp khi tải thay đổi Chỉ tiêu Hệ số mang tải b (%) 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Hiệu suất (%) 98,43 99,06 99,21 99,23 99,21 99,16 99,09 99,02 98,94 98,86 Điện năng tiêu thụ năm 2008 ở cấp điện áp 6 kV của Công ty được nêu trong Bảng 4. Trong trường hợp này hệ số mang tải của máy biến áp để có hiệu suất cực đại sẽ là: Hiệu suất cực đại của máy biến áp tương ứng với : Từ số liệu tiêu thụ điện năng năm 2008 ta có thể tính chi phí khi mua ở cấp điện áp 6kV trong năm này là: SC6 = 5.102.163*920+1.717.435*510+2.565.010*1830 = 10.263.850.110 đ Bảng 4. Điện năng tiêu thụ năm 2008 và điện năng tính toán khi chuyển sang cấp điện áp 35 kV Tháng Điện năng tiêu thụ năm 2008 ở cấp điện áp 6 kV (kWh) Điện năng tiêu thụ khi chuyển đổi sang cấp điện áp 35 kV (kWh) Giờ bình thường Giờ cao điểm Giờ thấp điểm Giờ bình thường Giờ cao điểm Giờ thấp điểm Tháng 1 379.534 132.593 193.579 385.604 134.713 196.675 Tháng 2 413.151 143.940 208.925 419.758 146.242 212.266 Tháng 3 423.674 149.925 218.313 430.449 152.323 221.804 Tháng 4 536.287 182.467 264.865 544.863 185.385 269.101 Tháng 5 356.599 120.555 183.312 362.302 122.483 186.244 Tháng 6 439.774 157.097 224.597 446.807 159.609 228.189 Tháng 7 432.398 141.931 215.678 439.313 144.201 219.127 Tháng 8 412.436 134.870 203.916 419.032 137.027 207.177 Tháng 9 435.418 153.998 213.702 442.381 156.461 217.120 Tháng 10 460.962 159.128 234.072 468.334 161.673 237.815 Tháng 11 398.871 140.770 200.306 405.250 143.021 203.509 Tháng 12 413.059 100.161 203.745 419.665 101.763 207,003 Tổng 5.102.163 1.717.435 2.565.010 5.183.758 1.744.901 2.606.030 Từ các số liệu về hiệu suất máy biến áp khi tải thay đổi (Bảng 3) và Hình 1 ta có thể thấy hiệu suất thấp nhất của máy biến áp lúc nó mang tải 10% là 98,43. Với hiệu suất đó ta tính được tổng điện năng tiêu thụ trong năm 2008 nếu mua điện ở cấp điện áp 35kV. Các kết quả tính toán được ghi trong Bảng 4. Lúc đó, chi phí khi mua ở cấp điện áp 35 kV sẽ là: SC35 = 5.183.758*870+1.744.901*475+2.606.030*1755 = 9.912.279.860.đ; Chi phí tiết kiệm được khi chuyển đổi việc mua điện từ cấp điện áp 6 kV sang mua điện ở cấp điện áp 35 kV sẽ là: E= SC6 - SC35 = 10.263.850.110 – 9.912.279.860 = 351.570.250 đ III. Kết luận: Chuyển đổi việc mua điện từ cấp điện áp 6 kV sang 35 kV mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho xí nghiệp. Việc chuyển đối này không có gì phức tạp, chi phí đẩu tư thiết bị để tiến hành việc chuyển đổi cũng không quá tốn kém và hoàn toàn có thể bù đắp các chi phí này trong thời gian ngắn do tiết kiệm chi phí điện năng hàng tháng của xí nghiệp. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Kỹ Thuật Điện/ Đặng Văn Đào. –H : Giáo dục, 1994,- 188 27cm 6C2 Mã số : 7B201T5 2. Брускин Д.Э. и др. Электрические машины: В 2-х ч. Ч.1, 2-е изд. Перераб. И доп. М.: Высш. шк., 1987. 319 с.: ил.