Khóa luận Khảo sát thành phần hóa học cao etyl acetat của cây nam sâm đứng boerhaavia erecta l. họ bông phấn (nyctaginaceae)

huận tràng với liều dùng 15 g/ngày, ngày dùng hai lần. Có nơi dùng chữa ho dưới dạng thuốc bột, thuốc sắc hoặc thuốc pha uống như trà (10 g/1 lít nước sôi), nếu pha rượu thì chỉ dùng 2-5 g bột rễ mỗi ngày. Có rất nhiều các nghiên cứu dược lý về cây Boerhaavia diffusa L. đã được thực hiện trên thế giới cụ thể như: nghiên cứu về khả năng chữa bỏng[12]; khả năng lợi tiểu và điều hòa huyết áp[24,59]; khả năng nhuận tràng[40]; khả năng chống co giật[6]; khả năng chống nhiễm độc gan[52]; dùng để chữa các triệu chứng của bệnh thận[38,58]; các bệnh về gan, túi mật và đường tiểu[15,16]; khả năng miễn dịch và kháng khuẩn[9,10,37,41,44,56,60]; khả năng chống co thắt[21]; khả năng giảm đường huyết của cao nước của lá[42,47]. Năm 2003, ở Ấn Độ, Rupjyoti Bharali và cộng sự[53] tiến hành nghiên cứu khả năng ngăn ngừa ung thư da trên chuột của dịch chiết thân lá của cây Boerhaavia diffusa ban đầu đã cho thấy rằng dịch chiết thân lá của cây có khả năng ngăn ngừa sự hình thành các tác nhân gây ung thư da. Năm 2007, đã có các nghiên cứu trên chuột về khả năng chống stress của dịch chiết metanol của cây[35,51] và nhận thấy cao metanol có khả năng chống stress, các nghiên cứu đi sâu tiếp tục được tiến hành. Ngoài ra người ta cũng đã nghiên cứu trên chuột khả năng làm giảm đau[28] của dịch chiết lá tươi của cây. Năm 2008, ở Nigeria, C.O.Ojowundu và cộng sự[19] tiến hành nghiên cứu về các chất dinh dưỡng có trong cây Boerhaavia diffusa L. và báo cáo cho thấy hàm lượng các vitamin và các khoáng chất trong cây cao (Bảng 1.2 và 1.3). Ngoài ra báo cáo còn cho thấy cây Boerhaavia diffusa L. có khả năng chống oxy hóa và giảm stress cao. Năm 2009, Tillán Hood và cộng sự đã tiến hành nghiên cứu để xác định tác dụng của dịch nước chiết xuất từ Boerhaavia erecta L. đến chức năng bảo vệ gan trên cơ thể chuột. Kết quả cho thấy dịch chiết của cây có khả năng chống lại sự tổn thương gan trên cơ thể chuột gây ra bởi carbon tetracloride[31]. Năm 2010, ở Ấn Độ, Rajeswari và Krishnakumari tiến hành nghiên cứu để xác định tổng lượng phenol và flavonoid trong dịch chiết xuất methanol của lá cây Boerhavia erecta L., đây là những hợp chất quan trọng đóng vai trò là chất chống oxy hóa, chống ung thư, Kết quả nghiên cứu cho thấy trong lá cây có một lượng đáng kể phenol và flavonoid[45]. Bảng 1.1: Tổng hàm lượng phenol và flavonoid Thành phần thực vật Hàm lượng (mg/100 mg) Tổng lượng phenol 85.90 ± 1.97 Tổng lượng flavonoid 11.39 ± 0.86 Ở nước ta, tuy trong dân gian, cây Nam sâm bò đã được sử dụng để chữa hen suyễn, phù thũng, thiếu máu, ho và làm thuốc nhuận tràng[2], nhưng vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về thành phần hóa học cũng như dược tính của cây mọc ở Việt Nam. 1.2. NGHIÊN CỨU VỀ THÀNH PHẦN HÓA HỌC 1.2.1. Hàm lượng các thành phần, các vitamin và khoáng chất trong cây Nam sâm bò ở Nigeria[19] Bảng 1.2: Hàm lượng các thành phần có trong cây Nam sâm bò Bảng 1.3: Hàm lượng các vitamin có trong cây Nam sâm bò Loại vitamin Hàm lượng (mg/100g) Vitamin C 44.80 ± 5.78 Vitamin B3 97.00 ± 8.01 Vitamin B2 22.00 ± 4.25 Bảng 1.4: Hàm lượng các khoáng chất có trong cây Nam sâm bò Khoáng chất Hàm lượng (mg/100gr) Natri 162.50 ± 4.56 Kali 0.91 ± 0.07 Calci 174.0 ± 2.73 Sắt 0.012 ± 0.001 Thành phần Hàm lượng (%) Protein 2.26 ± 0.02 Chất béo 1.61 ± 0.06 Carbohydrat 10.56 ± 0.12 Chất xơ 2.40 ± 0.03 Độ ẩm 82.22 ± 4.16 Tro 0.96 ± 0.01 Magie 8.68 ± 0.06 Mangan 0.43 ± 0.02 Iod 0.02 ± 0.00 Nhôm 0.46 ± 0.03 Đồng Không phát hiện Kẽm Không phát hiện 1.2.2. Cấu trúc hóa học của một số hợp chất cô lập được từ chi Boerhavia.  Steroid HO H 1 2 3 44 55 66 7 88 9 10 11 1122 14 13 15 1166 17 1188 1199 2200 2211 2222 2233 24 2255 26 227 28 2299 HO HO H O OH OH OH HO H β-Sitosterol[32,49] Campesterol[32] Ecdysone[32] O H 22 223 O HO HO OH OH O H 1 22 33 4 55 6 77 8 99 1100 11 1122 14 13 15 1166 17 18 1199 220 21 22 23 2244 2255 226 22 7 28 29 O HO HO OH OH β-Sitosterol 3-O-β-D-glucopyranoside (Daucosterol)[32,49] β-Stigmasterol 3-O-β-D-glucopyranoside[32]  Triterpen  Flavonoid Boerhavilanostenyl benzoate[11] Boerhavisterol[11] Ursolic acid[32,49] O H O O O O HO OH OHO HO COOHH Boeravinone A[8,27,34] Boeravinone C[8,27,34] Boeravinone B[8,27,34] O O O A OH H33C HO OCH33 BCD 11 2 3 4 667aa8 9 10 1111 1122 11aa 4aa 1111aa 1122aa 66aa O O O OH HO H3C OH O O OH H OH H33CO H33C OH O O O OOH H33C HO OH OCH3 O O HO H3C OH O OH OH O O OH H3C HO O OH O Boeravinone D[8,27,34] Boeravinone F[8,27,34] Boeravinone E[8,27,34] HO H 2222 2233 O H O HO HO OH OH Stigmasterol[32] Campesterol 3-O-β-D-glucopyranoside[32] O O OOH H3C HO OH O O HO OH O OH O O HO OH O OH Boeravinone J[4] Coccineone B[4,7,11,21] Coccineon A[7] Boeravinone G[22] Boeravinone I[4] Boeravinone H[22] O O OOH H3CO OH OCH3 O O OOH H3CO H33C OH OCH33 O O OH OH H3C H3CO OH O 10-Demethylboeravinone C[21] Coccineone D[7] Coccineone E[4,7,21] H3CO OH O O H OH O OH HO OH O O H OH O OH O O OH H OH O H3CO H3CO 6-O-Demethylboerhavinone H[11,21] 9-O-Methyl-10- hydroxycoccineone B[21] Diffusarotenoid[11] O O OH OH OOH H3C H33CO O O H33CO HO OH O OH O O HO H3C OH O OH O O 5,7-Dihydroxy-3',4'-dimethoxy-6,8- dimethylflavone[11] 4',3,7-Trihydroxy-3'- methylflavone[11 3',3,5-Trihydroxy-7- methoxyflavone[11] O CH3 HO H3C OH O OCH33 OCH3 1 2 3 4455 66 77 8 1'' 2'' 3'' 44'' 55'' 6'' O O HO OH OH CH33 O OH OOH H3CO OH 2'-O-Methylabronisoflavone[21] Eupalitin[11,50] Kaempferol[27] OHO H33C OH O OCH3 OH3CO OH OH OH H3CO O O O OH OH HO OH O O O OH HO OH OH33CHO HO OH O OH OH OH O O O O OH HO OH OH33CHO HO OH O OH OH OH O H3CO Kaempferol 3-O-robinobioside [11,27]] 6-Methoxykaempferol 3-O-robinobioside[30] O OOOH H3CO H3CO OH O HO HO O OH OHO HO OH OH O O O OH HO OH OH OH33CHO HO OH O OH OH OH O Eupalitin 3-O-β-D- galactopyranosyl-(1-2)-β-D- glucopyranoside[11, 30] Quercetin 3-O-robinobioside[11,27] OHO OH OH OH OH HO O OH OH OH OH Procyanidin B2 OHO OH OH OH HO O OH OH OH OH HO Procyanidin B1  Alkaloid[26,32,36] Các alkaloid chiếm hàm lượng lớn trong cây nam sâm bò (2%). Gồm các chất Punarnavine-1, Punarnavine-2, Hypoxanthine-9-L-arabinofuranoside, Punarnavoside , Neobetanin-5-β-D-glucopyranoside và Amarantin. OHO OH O OH OH OH O O OOH H3CO H33CO OH O HO HO OH OH O OOOH H3CO H3CO OH O OH HO O OH O OH HO OH OH Quercetin [11,27] Eupalitin 3-O-β-D- galactopyranoside[11,30,49,50] Eupalitin 3-O-β-D- galactopyranosyl-(1-2)-β-D- galactopyranoside[11,30] N N COOH HOOC COOH O HO O HO HO OH O HO HOOC OH O Amarantin N N COOH HOOC COOH O HO O HO HO OH OH Neobetanin 5-β-D-glucopyranoside  Lignan[11,36] Năm 1991, Lami và cộng sự đã cô lập được từ rễ cây nam sâm bò hai hợp chất lignan là liriodendrin và syringaresinol mono-β-D- glycoside. O OH O OH O HO HO OH O OH Punarnavoside[8,11,27] Syringaresinol-mono-β-D-glucose O OH OCH33 OH OCH33H33CO O OCH33 O HO HO OH OH H O OH OCH33 OH OCH33H33CO HO OCH33 H Syringaresinol O OH OCH3 O OCH3H3CO O OCH3 O HO HO OH OH O HO OH OH CH2OH H Lidriodendrin Borhavine (Dihydroisofuroxanthone) O O OH CH3CH3 OCH3 O O OCH3  Carbohydrate[11,36]: Fructose, Galactose, Glucose, Xylose, Sucrose.  Xanthone[11,36]  Amino acid[27]: Cystine, glycine, histidine, lisine, methionine, phenylalanine, proline, tryptophan, alanine, acid aspartic, acid glutamic, leucine, serine, threonine, tyrosine, valine.  Các acid béo[11,49,61] CH3―(CH2)14―COOH : Acid hexadecanoic (Acid palmitic) CH3―(CH2)16―COOH : Acid octadecanoic (Acid stearic) CH3―(CH2)18―COOH : Acid eicosanoic ( Acid arachidic) CH3―(CH2)20―COOH : Acid docosanoic (Acid behenic) CH3―(CH2)7―CH=CH―(CH2)7―COOH : Acid 9-octadecenoic (Acid oleic) CHƯƠNG 2: NGHIÊN CỨU VÀ KẾT QUẢ Bột thân lá khô (3.8 kg) Cao metanol thô (245 g) Phần thân lá tươi Cao eter dầu hỏa (38.1 g) Cao etyl acetat (25.1 g) Cao metanol còn lại (160 g) - Ngâm dầm với metanol - Lọc, cô quay thu hồi dung môi Trích lỏng- lỏng với ete dầu hỏa và etyl acetat Phơi khô, xay nhuyễn - Tiến hành sắc ký cột với hệ dung môi phân cực tăng dần H:EA (8:2 - 0:10), EA:M (10:0 - 5:5). - Cô quay, thu hồi dung môi. - Sử dụng sắc ký lớp mỏng để kiểm tra và gom các phân đoạn. EA.A (3.9 g) EA.B (4.5 g) EA.C (2.3 g) EA.D (7.1 g) EA.E (2.1 g) EA.F (3.5 g) C:M:N (8:2:0.1) EA.F2 (0.4 g) EA.F3 (0.72 g) EA.F4 (0.45 g) EA.F5 (0.83 g) EA.F1 (0.58g) Sơ đồ 2.1: quy trình điều chế các loại cao 2.1. THU HÁI VÀ XỬ LÝ MẪU Mẫu cây tươi Nam sâm đứng được thu hái tại Thủ Đức vào tháng 9 năm 2009. Cây đã được nhận danh tên khoa học là Boerhaavia erecta L. bởi Dược sĩ Phan Đức Bình, Phó Tổng biên tập Tạp chí Thuốc và Sức Khỏe, Hội Dược học Việt Nam. Sau khi thu hái, cây được rửa sạch, sấy khô, xay nhuyễn thu được bột khô (3.8 kg). 2.2. ĐIỀU CHẾ CÁC LOẠI CAO Bột cây khô phần thân lá (3.8 kg) được trích kiệt bằng metanol theo phương pháp ngâm dầm ở nhiệt độ phòng, lọc, cô quay thu hồi dung môi, thu được cao metanol thô (245 g). Từ cao metanol thô, tiến hành trích lỏng- lỏng lần lượt với ete dầu hòa và etyl acetat thu được cao eter dầu hỏa (38.1 g), cao etyl acetat (25.1 g) và phần cao metanol còn lại (160.0 g). Quy trình điều chế các loại cao được trình bày trong sơ đồ 2.1 Bảng 2.1: Khối lượng và thu suất các loại cao thu được so với cao metanol ban đầu Loại cao (ký hiệu ) Trọng lượng (g) Thu suất (%) Eter dầu hỏa (ED) Etyl acetat (EA) Metanol (M) 38.1 25.1 160 15.55 10.24 65.31 Tổng cộng 223.2 91.10 2.3. TRÍCH LY, CÔ LẬP MỘT SỐ HỢP CHẤT HỮU CƠ TRONG CÂY NAM SÂM ĐỨNG 2.3.1. Sắc ký cột trên cao etyl acetat của sơ đồ 2.1 Thực hiện sắc ký cột trên cao etyl acetat (25.1 g) với silica gel pha thường bằng hệ dung môi phân cực tăng dần từ hệ hexan: etyl acetat (8:2 – 0:10), etyl acetat: metanol (10:0 – 5:5) thu được 6 phân đoạn được trình bày trong sơ đồ 2.1. 2.3.2. Sắc ký cột trên phân đoạn EA.F của cao etyl acetat Phân đoạn EA.F (3.5 g) của cao etyl acetat được sắc ký cột silica gel, giải ly bằng hệ dung môi phân cực cloroform: metanol: nước (8:2:0.1). Kết quả sắc ký lớp mỏng cho thấy phân đoạn EA.F1 và EA.F3 có các vết chính rõ, đẹp. Do đó được chọn để sắc ký cột. Các phân đoạn còn lại sẽ được tiếp tục khảo sát sau. 2.3.2.1. Sắc ký cột trên phân đoạn EA.F1 của cao etyl acetat Phân đoạn F1 của cao etyl acetat (580 mg) được sắc ký cột silica gel nhiều lần, giải ly bằng hệ dung môi cloroform: metanol: nước (8:2:0.1), kết quả sắc ký cột được trình bày trong bảng 2.2. Bảng 2.2: Kết quả sắc ký cột silica gel trên phân đoạn EA-F1 Phân đoạn Số thứ tự lọ Dung môi giải ly Trọng lượng cao (mg) Nhận xét (bằng sắc ký lớp mỏng) F1-1 1 - 15 C:M:N (8:2:0.1) 68 Vết dài. Không khảo sát F1-2 15 - 23 C:M:N (8:2:0.1) 110 Một vết chính. Sẽ khảo sát sau F1-3 24 - 39 C:M:N (8:2:0.1) 180 Cô lập được EREC-EA25 F1-4 39- 51 C:M:N (8:2:0.1) 135 Nhiều vết. Không khảo sát Hợp chất EREC-EA25 (10 mg) có dạng tinh thể hình kim, màu vàng, tan trong metanol. 2.3.2.1. Sắc ký cột trên phân đoạn EA.F1 của cao etyl acetat Phân đoạn F3 của cao etyl acetat (720 mg) được sắc ký cột silica gel nhiều lần, giải ly bằng hệ dung môi cloroform: metanol: nước (8:2:0.1), kết quả sắc ký cột được trình bày trong bảng 2.3. Bảng 2.3: Kết quả sắc ký cột silica gel trên phân đoạn EA-F3 Phân đoạn Số thứ tự lọ Dung môi giải ly Trọng lượng cao (mg) Nhận xét (bằng sắc ký lớp mỏng) F3-1 1 - 10 C:M:N (8:2:0.1) 100 Vết dài. Không khảo sát F3-2 11 - 27 C:M:N (8:2:0.1) 135 Cô lập được EREC-EA26 F3-3 28 - 40 C:M:N (8:2:0.1) 87 Một vết chính. Sẽ khảo sát sau F3-4 41 - 52 C:M:N (8:2:0.1) 145 Nhiều vết. Không khảo sát F3-5 53 - 67 C:M:N (8:2:0.1) 180 Một vết chính. Sẽ khảo sát sau Hợp chất EREC-EA26 (8 mg) có dạng bột, vô định hình màu vàng, tan trong metanol. 2.4. KHẢO SÁT CẤU TRÚC HÓA HỌC CỦA CÁC HỢP CHẤT CÔ LẬP ĐƯỢC 2.4.1. Khảo sát cấu trúc hóa học của của hợp chất 1 (EREC- EA25)  Hợp chất 1 thu được từ phân đoạn EA.F của cao etyl acetat, có đặc điểm sau: - Hợp chất 1 có dạng tinh thể hình kim, màu vàng, tan trong dung môi metanol. - Nhiệt độ nóng chảy: 231- 232 0C. - Sắc ký lớp mỏng giải ly bằng hệ dung môi cloroform: metanol: nước (8: 2: 0.1) hiện hình bằng dung dịch acid H2SO4 30%, sấy bản ở 1000C cho một vết màu vàng có giá trị Rf= 0.5; và hiện hình bằng dung dịch FeCl3/ ancol, sấy nhẹ cho một vết màu xanh đen. - Phổ 1H-NMR (CD3OD) (Phụ lục 1, 1A, 1B), phổ 13C-NMR (CD3OD) (Phụ lục 2), phổ HSQC (Phụ lục 3), phổ HMBC (Phụ lục 4, 4A, 4B, 4C) được trình bày trong bảng 2.4.  Biện luận cấu trúc: Hợp chất 1 có sắc ký lớp mỏng khi hiện hình bằng dung dịch acid H2SO4 cho một vết màu vàng, hiện hình bằng dung dịch FeCl3/ ancol, cho màu xanh đen, nên hợp chất 1 có thể là một flavon.  Phổ 1H-NMR có năm tín hiệu proton nằm trong vùng từ trường δH 6.5-8 ppm, là tín hiệu của proton gắn với vòng thơm. - Tín hiệu mũi đôi tại δH 6.21 (1H, d, J = 1.5 Hz) và mũi đơn tại δH 6.39 (1H, s) thể hiện 2 proton ghép cặp meta của vòng A là H-6 và H-8. - Hai tín hiệu mũi đôi tại δH 7.71 (1H, d, J = 1.5 Hz, H-2’), δH 6,84 (1H, d, J = 8.5, H-5’) và một mũi đôi-đôi tại δH 7.59 (1H, dd, J = 6.5; 2.0, H-6’) của hệ thống ghép ABX cho biết rằng có nhóm thế tại vị trí 3’ và 4’ trên vòng B. - Phổ 1H-NMR còn có 1 mũi đôi tại δH 5.24 (1H, d, J = 7.5) là tín hiệu của proton anomer H-1’’, kết hợp với các tín hiệu trong vùng từ trường δH 3.2- 3.8 ppm cho biết có sự hiện diện của một đơn vị đường.  Phổ 13C-NMR cho thấy hợp chất 1 có 21 carbon. - Có 15 tín hiệu carbon nằm trong trường thấp (>90ppm). Trong đó có 14 carbon thơm của phần aglycon trong vùng từ trường δC 90-170 ppm, một carbon carbonyl >C=O tại δC 179.6 (C-4), một carbon acetal δC 104.5 (C- 1”). Các tín hiệu còn lại nằm trong vùng trường cao (60-80 ppm) củng cố nhận định hợp chất có mang một đơn vị đường. - Carbon metylen –CH2– mang oxy tại δC 62.7 ppm là C-6 của đường glucose. - Tín hiệu carbon tứ cấp tại δC 135.7 ppm là tín hiệu đặc trưng của C-3 của khung flavonol. - Phổ HMBC cho thấy tín hiệu tương quan của proton anomer C-1’’ của đơn vị đường với C-3 của khung flavonol ở δC 135.7 ppm, chứng tỏ flavonol này có mang nhóm đường ở C-3. Phân tích các dữ liệu phổ nghiệm của hợp chất 1 và so sánh với số liệu phổ nghiệm của hợp chất quercetin 3-O-β-D-glucopyranoside[ 5,13,33,43] được trình bày trong bảng 2.4, cho thấy sự tương đồng. Vậy, cấu trúc của hợp chất 1 được đề nghị là quercetin 3-O-β-D-glucopyranoside. Bảng 2.4: Phổ 1H, 13C-NMR và HMBC của hợp chất 1. Vị trí Loại carbon EREC-EA25 Quercetin 3-O-β-D- glucopyranoside δH ppm (J, Hz) δC ppm HMBC (1H→13C) δH ppm (J, Hz) δC ppm 2 >C= - 159.1 - - 159.0 3 >C= - 135.8 - - 135.0 4 >C= - 179.6 - - 179.4 5 >C= - 163.1 - - 163.0 6 =CH- 6.21 (d, 1.5) 100.0 5, 7, 8, 10 6.20 (d, 1.9) 99.0 7 >C= - 166.1 - - 166.2 8 =CH- 6.39 (s) 94.8 6, 7, 9, 10 6.38 (d, 1.9) 94.7 9 >C= - 158.5 - - 158.5 10 >C= - 105.8 - - 105.6 1’ >C= - 123.2 - - 123.0 2’ =CH- 7.71 (d, 1.5) 117.7 2, 3’, 4’, 6’ 7.7 (d, 2.0) 116.0 3’ >C= - 145.9 - - 145.9 4’ >C= - 149.9 - - 149.8 5’ =CH- 6.84 (d, 8.5) 116.1 3’, 4’, 6’ 6.87 (d, 8.5) 117.5 6’ =CH- 7.59 (dd, 6.5, 2.0) 123.2 2, 2’, 4’ 7.62 (dd, 8.5,2.0) 123.1 1’’ >CH- 5.24 (d, 7.5) 104.5 3, 3’’ 5.20 (d, 7.2) 104.0 2’’ >CH- 3.48 (dd) 75.8 1’’, 3’’ 3.06 (m) 73.7 3’’ >CH- 3.43 (dd) 78.2 2’’, 4’’ 3.30 (m) 76.1 4’’ >CH- 3.35 (dd) 71.3 6’’ 3.36 (m) 71.2 5’’ >CH- 3.22 (m) 78.4 4’’ 3.21 (m) 76.4 6’’ -CH2-a 3.71 (dd, 11.5, 2) 62.7 4’’ 3.72 (m) 61.5 6’’ -CH2-b 3.57 (dd, 5.5, 12) 62.7 5’’ 3.40 (m) OO HO OH H H H H H OH OH 2 O H HO H HO H H OHH OH 3 45 6 1' 7 8 9 10 O 2' 3' 4' 5' 6" 1" 2"5" 3" 4" 6' 2.4.2. Khảo sát cấu trúc hóa học của hợp chất 2 (EREC- EA26)  Hợp chất 2 thu được từ phân đoạn EA.F của cao etyl acetat, có đặc điểm sau: - Hợp chất có dạng bột vô định hình màu vàng, tan trong dung môi metanol. - Sắc ký lớp mỏng giải ly bằng hệ dung môi cloroform: metanol: nước (8: 2: 0.1) hiện hình bằng dung dịch acid H2SO4 30%, sấy bản ở 1100C cho một vết màu vàng có giá trị Rf= 0.4; và hiện hình bằng dung dịch FeCl3/ ancol, sấy nhẹ cho một vết màu xanh đen. - Phổ 1H-NMR (CD3OD) (Phụ lục 5, 5A, 5B, 5C), phổ 13C-NMR (CD3OD) (Phụ lục 6, 6A), phổ DEPT-NMR (Phụ lục 7), phổ HSQC (Phụ lục 8, 8A), phổ HMBC (Phụ lục 9, 9A, 9B, 9C, 9D) được trình bày trong bảng 2.5.  Biện luận cấu trúc:  Phổ 1H-NMR của 2 tương tự với phổ của hợp chất 1, cũng chia ra hai vùng tín hiệu rõ rệt. - Trong vùng từ trường δH 6.5-8.0 ppm, có sự khác biệt ở cấu trúc nhân thơm của vòng B. Phổ 1H-NMR của 2 xuất hiện hai tín hiệu mũi đôi, ghép cặp orto với nhau tại δH 8.08 (2H, d, J = 8.5 Hz) và 6.92 (2H, d, J = 9 Hz) lần lượt là tín hiệu của proton H-2’, 6’ và H-3’, 5’. Quercetin 3-O-β-D-glucopyranoside Trong vùng từ trường δH 3.0-5.0 ppm xuất hiện thêm các tín hiệu khác. Tín hiệu ở δH 4.53 (1H, d, J = 1.5) là tín hiệu của proton anomer thứ hai H-1’’’, ngoài ra tại δH 1.14 (3H, d, J = 6.5 Hz) là tín hiệu đặc trưng của proton nhóm metyl H-6’’’ của đường rhamnopyranose. Từ đây, có thể xác định hợp chất 2 có thêm một đơn vị đường α-L-rhamnopyranose.  Phổ 13C-NMR kết hợp phổ DEPT-NMR cho thấy hợp chất có 27 carbon. Ngoài tín hiệu tương tự như phổ 13C-NMR của hợp chất 1, hợp chất 2 còn xuất hiện thêm một carbon acetal δC 101.0 (C-1’’’), bốn carbon metin mang oxy trong vùng δC 65-80 ppm (C-2’’’; C-3’’’; C-4’’’; C-5’’’), và một carbon metyl bão hòa δC 16.5 ppm (C-6”’). Đây là tín hiệu đặc trưng của phần đường L-rhamnose. - Tín hiệu của –CH2– xuất hiện tại δC 67.2 ppm, kết hợp với phổ HMBC cho thấy proton anomer thứ hai H-1”’ cho tương quan với C-6” chứng tỏ đơn vị đường thứ hai gắn với đơn vị đường thứ nhất qua cầu nối 1-6. So sánh số liệu phổ nghiệm của hợp chất 2 với hợp chất 1 và với kaempferol 3-O-β-D-rutinoside[14,43,57] được trình bày trong bảng 2.3 cho thấy sự tương đồng. Vậy cấu trúc của EREC- EA26 được đề nghị là kaempferol 3-O-β-D-rutinoside. Bảng 2.5: Phổ 1H, 13C-NMR và HMBC của hợp chất 2. Vị trí Loại carbon EREC-EA26 Kaempferol 3-O-β- D-rutinoside δH ppm (J, Hz) δC ppm HMBC (1H→13C) δH ppm (J, Hz) δC ppm 2 >C= - 158.1 - - 156.4 3 >C= - 134.1 - - 133.1 4 >C= - 178.1 - - 177.2 5 >C= - 161.1 - - 161.1 6 =CH- 6.24 (d, 2.0) 98.6 5, 7, 8, 10 6.2 (br, s) 98.7 7 >C= - 164.6 - - 164.0 8 =CH- 6.43 (d, 2.0) 93.6 6, 7, 9, 10 6.4(br, s) 93.7 9 >C= - 157.2 - - 156.7 10 >C= - 104.3 - - 103.7 1’ >C= - 121.4 - - 120.7 2’,6’ =CH- 8.08 (d, 8.5) 134.1 2’, 3’, 4’,5’, 6’ 7.98 (d, 8.7) 130.7 3’,5’ =CH- 6.92 (d, 9.0) 131.0 1’, 3’, 4’, 5’ 6.88 (d, 8.7) 115.0 4’ >C= - 160.1 - - 159.8 1” >CH- 5.14 (d, 7.0) 103.2 3, 2’’ 5.3 (d, 6.9) 101.3 2” >CH- - 74.4 - - 74.1 3” >CH- - 75.9 1’’, 5’’ - 76.3 4” >CH- 3.28 (d, 5.0) 68.3 3’’ - 69.8 5” >CH- - 76.8 - - 75.6 6” -CH2-a 3.83 (d, 9.5) 67.2 4’’, 1’’’ - 66.8 6” -CH2-b 3.37 ( d, 0.5) - - 1”’ >CH- 5.14 (d, 1.5) 101.0 6’’, 2’’’ 4.39 (br,s) 100.7 2’” >CH- 3.66 (dd, 3.5, 1.5) 70.7 3’’’ - 70.2 3’” >CH- 3.55 (dd, 9.0, 3.5) 71.0 4’’’ - 70.5 4’” >CH- 3.30 (d, 6.0) 72.5 2’’’ - 71.7 5’” >CH- 68.3 - - 68.1 6’” -CH3 1.14 (d, 6.5) 16.5 4’’’, 5’’’ 1.1 (d, 6.4) 17.6 O O HO OH H H H H H H OH 2 O HO HO OH 3 45 6 1' 7 8 9 10 O 2' 3' 4' 5' 6" 1" 2"5" 3" 4" 6' O OH O HO HO H3C 1"' 2"' 3"' 4'" 5"' 6"' Kaempferol 3-O-β-D-rutinoside CHƯƠNG 3:KẾT LUẬN Quá trình nghiên cứu cây Nam sâm đứng Berhaavia erecta L. thuộc họ bông phấn (Nyctaginaceae), thu hái tại Thủ Đức, đã thu được kết quả sau: 3.1. CÔ LẬP CÁC HỢP CHẤT HỮU CƠ Phần thân lá cây Nam sâm đứng tươi sau khi phơi khô, được điều chế thành cao metanol bằng phương pháp ngâm dầm ở nhiệt độ thường. Kế đó, sử dụng phương pháp trích lỏng- lỏng để phân chia cao metanol thành các loại cao khác nhau. Thu suất của các cao so với cao metanol ban đầu: cao ete dầu hỏa (15.55%), cao etyl acetat (10,24%) và cao metanol còn lại (65,31%). Cao etyl acetat được lựa chọn để nghiên cứu trong khóa luận này. Từ cao etyl acetat, bằng phương pháp sắc ký cột silica gel đã tách được thành 6 phân đoạn. Phân đoạn EA.F đã được lựa chọn để tiếp tục nghiên cứu. Từ phân đoạn EA.F đã cô lập được 2 hợp chất, ký hiệu là EREC- EA25 và EREC- EA26. Sử dụng các phương pháp hóa lý hiện đại NMR (một chiều và hai chiều), kết hợp so sánh với các tài liệu tham khảo, đã xác định được cấu trúc các hợp chất hữu cơ cô lập được như sau: - EREC- EA25 là quercetin 3-O-β-D-glucopyranoside. - EREC- EA26 là kaempferol 3-O-β-D-rutinoside. O O OH OH OH HO O HOHO OH HO O O O OH OH HO O O HOHO OH OHHO HO O O Quercetin 3-O-β-D-glucopyranoside Kaempferol 3-O-β-D-rutinoside. 3.2. CÁC HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO Vì điều kiện thời gian và vật chất hạn chế, nên trong phạm vi của bài khóa luận này, chỉ khảo sát một phân đoạn của cao etyl acetat. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tiến hành khảo sát thành phần hóa học và thử hoạt tính sinh học trên các phân đoạn cao còn lại của cao etyl acetat và các loại cao khác. TÀI LIỆU THAM KHẢO TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT [1]. Phan Đức Bình (2004), Tạp chí Thuốc v Sức khỏe, số 273, trang 16. [2]. Võ Văn Chi (1996), Từ điển cây thuốc Việt Nam, NXB Y Học, TP. HCM, trang 1029-1030. [3]. Phạm Hoàng Hộ (1999), Cây cỏ Việt Nam, Tập 1, NXB Trẻ, trang 717. TÀI LIỆU NƯỚC NGOÀI [4]. Abdelhakim Ahmed-Belkacem, Sira Macalou, Francesca Borrelli, Raffaele Capasso, Ernesto Fattorusso, Orazio Taglialatela-Scafati, and Attilio Di Pietro, (2007), Nonprenylated rotenoids, a new class of potent breast cancer resistance protein inhibitors, J. Med. Chem., 50(8), 1933-1938. [5]. Abdul Khaliq Dardass, (1999), Spectroscopic and chemical studies on the chemical constituents of Salvia triloba and related plant species, 141-145. [6]. Adesina S.K. (1979), Anticonvulsant properties of the roots of Boerhaavia diffusa. Quarterly Journal of Crude Drug Research, 17, 84-86. [7]. Alberdan S. Santos, Luiz C. Caetano and Antơnio E. G. Sant’Ana, (1998), A 12a-Hydroxyrotenoid from Boerhaavia coccinea, Phytochemistry, 49(1), 255-258. [8]. Ahmad Najam, Akhilesh K. Singh, and H. N. Verma, (2008), Ancient and modern medicinal potent of Boerhaavia diffusa and Clerodendrum aculeatum, Research in Environment and Life Sciences, 1(1), 1-4. [9]. Awasthi L.P., Chaudhury B., Verma H.N. (1984). Prevention of plant virus diseases by Boerhaavia diffusa inhibitor. International Journal of Tropical Plant Diseases 2, 41–44. [10]. Awasthi L.P., Kluge, S., Verma, H.N. (1989). Characteristics of antiviral agents induced by Boerhaavia diffusa glycoprotein in host plants. Indian Journal of Virology 3, 156–169. [11]. Babita Agrawal, Sunanda Das and Archana Pandey, (2011), Boerhaavia diffusa Linn: A review on its phytochemical and pharmacological profile, Asian Journal of Applied Sciences, 4(7), 663-684. [12]. Bhalla T.N., Gupta M.B., Sheth, P.K., Bhargava, K.P. (1968). Antiinflammatory activity of Boerhaavia diffusa. Indian Journal of Physicology and Pharmacology 12, 37. [13]. Butsarakham Supudompol, Sumphan Wongseripipatana and Kittisak Likhitwitayawuid, (2005), Chemical constituents of Breynia glauca leaves. [14]. Cailean Clarkson, Dan Stærk, Steen Honore´ Hansen, and Jerzy W. Jaroszewski, (2005), Hyphenation of Solid-Phase Extraction with Liquid Chromatography and Nuclear Magnetic. Resonance: Application of HPLC-DAD- SPE-NMR to Identification of Constituents of Kanahia laniflora. [15]. Chakraborti K.K. and Handa S.S. (1989). Antihepatotoxic investigations of Boerhaavia diffusa L. Indian Drugs 27, 161-166. [16]. Chandan B.K., Sharma A.K., Anand, K.K. (1991). Boerhaavia diffusa, A study of its hepatoprotective activity. Journal of Ethnopharmacology 31 (3) ,299– 307. [17]. Chopra G.L. (1969). Angiosperms. Systematics and Life Cycle. S. Nagin & Co., Jalandhar, Punjab, India, 361–365. [18]. Chopra R.N., Ghosh S., Dey P., Ghosh B.N. (1923). Pharmacology and therapeutics of Boerhaavia diffusa (punarnava). Indian Medical Gazette 68, 203– 208. [19].