Luận án Nghiên cứu pha loãng máu đẳng thểtích trên bệnh nhân phẫu thuật thay khớp háng toàn phần

Loại khớp nhân tạo Có xi măng 0 0 91 ± 10 93 ± 9 Thời gian phẫu thuật (phút) p > 0,05 Thay thế máu trong PLMĐTT 836 ± 116 0 551 ± 45 532 ± 36 Trước gây tê tuỷ sống p > 0,05 2162 ± 152 2221 ± 134 Thể tích dịch truyền (ml) Trong mổ p > 0,05 2,62 ± 0,56 1,83 ± 0,45 Thể tích nước tiểu trong mổ (ml/kg/giờ) p < 0,001 57 Nhận xét: Bệnh nhân trong hai nhóm đều được thay khớp háng toàn phần không xi măng. Thời gian phẫu thuật, thể tích dịch truyền bù trước gây tê tuỷ sống và dịch truyền trong mổ của hai nhóm BN khác biệt không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Tuy nhiên, thể tích nước tiểu trong mổ của nhóm PLMĐTT nhiều hơn có ý nghĩa (p < 0,001) so với nhóm không PLMĐTT. Bảng 3.15. Các chỉ số của bạch cầu trước và sau phẫu thuật Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 Nhóm BN Chỉ số Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Bạch cầu (G/L) 5,67 ± 1,84 7,58 ± 2,82* 8,59 ± 2,49 9,58 ± 3,13* Số lượng (G/L) 1,68 ± 0,53 1,62 ± 0,57 2,75 ± 0,78 2,03 ± 0,74 Bạch cầu LYM Tỷ lệ (%) 30,80 ± 8,58 22,88 ±7,97* 33,24 ± 9,10 22,20 ± 7,16* Số lượng (G/L) 0,55 ± 0,37 0,55 ± 0,28 0,85 ± 0,40 0,74 ± 0,44 Bạch cầu MID Tỷ lệ (%) 9,92 ± 4,58 7,48 ± 3,12* 9,85 ± 3,56 7,93 ± 4,57 * Số lượng (G/L) 3,42 ± 1,51 5,40 ± 2,52* 5,00 ± 2,10 6,76 ± 2,74* Bạch cầu GRAN Tỷ lệ (%) 59,23 ±10,18 69,40 ±9,55* 56,37 ±10,72 69,81 ± 9,82* * p < 0,001 khi so với thời điểm trước phẫu thuật trong từng nhóm BN. Nhận xét: Sau phẫu thuật, số lượng BC, số lượng và tỷ lệ phần trăm của bạch cầu GRAN cao hơn, nhưng tỷ lệ phần trăm của bạch cầu LYM và MID 58 lại thấp hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với trước phẫu thuật trong cả hai nhóm BN. Bảng 3.16. Các chỉ số hồng cầu, tiểu cầu trước và sau phẫu thuật Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 Nhóm BN Chỉ số Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Số lượng 3,45 ± 0,19 2,96 ± 0,13* 4,40 ± 0,33 3,38 ± 0,34* HC (T/L) Thay đổi ↓ 0,49 ± 0,13 ↓ 1,01 ± 0,21** Giá trị 99,62 ± 5,94 83,78 ± 3,84* 134,06 ± 5,59 99,82 ± 6,40*Hb (g/L) Thay đổi ↓ 15,84 ± 3,40 ↓ 34,24 ± 5,67** Giá trị 31,09 ± 1,15 26,05 ± 1,04* 40,23 ± 1,02 31,08 ± 1,50*Hct (%) Thay đổi ↓ 5,04 ± 1,01 ↓ 9,05 ± 1,10** Giá trị 211,1 ± 73,4 190,6 ± 58,3* 294,0 ± 51,9 230,8 ± 49,2*TC (G/L) Thay đổi ↓ 20,4 ± 18,2 ↓ 63,2 ± 25,7** HCL (%) 0,94 ± 0,33 0,99 ± 0,36 0,98 ± 0,42 0,94 ± 0,24 * p < 0,001 khi so sánh với thời điểm trước phẫu thuật trong từng nhóm BN. ** p < 0,001 khi so sánh mức thay đổi của từng chỉ số giữa hai nhóm BN. Nhận xét: Trong hai nhóm BN: số lượng HC, Hb, Hct và TC sau phẫu thuật giảm có ý nghĩa (p < 0,001) so với trước phẫu thuật. Tuy nhiên, mức giảm của HC, Hb, Hct và TC trong nhóm không PLMĐTT nhiều hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với nhóm PLMĐTT. Hồng cầu lưới trước và sau phẫu thuật thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 59 Bảng 3.17. APTT, APTT/chứng, prothrombin, fibrinogen trước và sau phẫu thuật Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 Nhóm BN Chỉ số Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Giá trị 36,79±2,68 37,23±2,63 33,87±4,13 31,68±3,56*APTT (giây) Thay đổi # ↓ 2,19 ± 3,74 Giá trị 1,19±0,11 1,21±0,10 1,12±0,13 1,05±0,12* APTT/chứng Thay đổi # ↓ 0,06 ± 0,01 Giá trị 91,23±11,37 81,17±6,49* 121,16±14,91 98,45±11,91*Prothrombin (%) Thay đổi ↓ 10,06 ± 8,18 ↓ 22,70 ± 13,19** Giá trị 3,07±1,16 2,86±1,17* 4,29±1,13 3,43±1,01* Fibrinogen (g/L) Thay đổi ↓ 0,21 ± 0,12 ↓ 0,86 ± 0,61** * p < 0,05 khi so sánh với thời điểm trước phẫu thuật trong từng nhóm BN. ** p < 0,001 khi so sánh mức thay đổi của từng chỉ số giữa hai nhóm BN. # Thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Nhận xét: Trong nhóm PLMĐTT: sau phẫu thuật, prothrombin và fibrinogen giảm có ý nghĩa thống kê (p < 0,05), trong khi đó APTT, và APTT/chứng thay đổi không có ý nghĩa (p > 0,05) so với trước phẫu thuật. Trong nhóm không PLMĐTT: sau phẫu thuật APTT ngắn lại, còn APTT/chứng, prothrombin và fibrinogen giảm có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Sau phẫu thuật, mức giảm của prothrombin và fibrinogen trong nhóm không PLMĐTT nhiều hơn có ý nghĩa (p < 0,001) so với nhóm PLMĐTT. 60 Bảng 3.18. Protein, albumin, globulin trước và sau phẫu thuật Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 Nhóm BN Chỉ số Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Giá trị 50,15±4,71 43,88±3,03* 74,02 ±5,58 59,90±6,84*Protein (g/L) Thay đổi ↓ 6,43 ± 3,35 ↓ 14,11 ± 5,76** Giá trị 28,03± 3,77 23,46±2,70* 40,69 ±3,34 32,14±3,81*Albumin (g/L) Thay đổi ↓ 4,71 ± 2,80 ↓ 8,45 ± 3,79** Giá trị 22,12 ±3,16 20,42±1,74* 33,33±5,02 27,66±4,17*Globulin (g/L) Thay đổi ↓ 1,93 ± 1,38 ↓ 5,66 ± 3,39** * p < 0,001 khi so sánh với thời điểm trước phẫu thuật trong từng nhóm BN. ** p < 0,001 khi so sánh mức thay đổi của từng chỉ số giữa hai nhóm BN. Nhận xét: Sau phẫu thuật: protein, albumin, globulin của hai nhóm đều giảm có ý nghĩa (p < 0,001) so với trước phẫu thuật. Tuy nhiên, mức giảm của các chỉ số này trong nhóm không PLMĐTT nhiều hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với nhóm PLMĐTT. 61 Bảng 3.19. Nồng độ ion Na+, K+, Ca+2 và áp lực thẩm thấu huyết thanh (mosm/kg H2O) trước và sau phẫu thuật Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 Nhóm BN Chỉ số Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Na+ (mmol/L) 140,3 ± 3,1 140,0 ± 3,3 140,1 ± 2,8 140,4 ± 2,9 K+ (mmol/L) 4,04 ± 0,44 4,08 ± 0,38 4,33 ± 0,54 4,25 ± 0,47 Ca+ (mmol/L) 1,06 ± 0,08 1,07 ± 0,07 1,10 ± 0,04 1,08 ± 0,08 ALTT 293,6 ± 9,0 292,1 ± 8,3 294,8 ± 7,9 291,8 ± 7,6 p > 0,05 > 0,05 Nhận xét: Nồng độ ion Na+, K+, Ca+2 và ALTT huyết thanh trước và sau phẫu thuật trong hai nhóm BN thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 62 3.5. MỨC KHÔI PHỤC CÁC THÀNH PHẦN MÁU SAU TRUYỀN MÁU TỰ THÂN, MÁU ĐỒNG LOẠI Bảng 3.20. Truyền máu tự thân trong nhóm pha loãng máu đẳng thể tích Đặc điểm Nhóm PLM n = 45 Trung bình (ml) 836 ± 116 min - max 750 - 1050 Thể tích máu tự thân truyền Tính theo đơn vị máu 3,3 ± 0,4 Trong mổ 0 Thời điểm truyền máu tự thân Sau mổ 45 Trong PLMĐTT 0 Tác dụng phụ Truyền máu tự thân 0 1 đơn vị máu ≈ 250 ml Nhận xét: Trong nhóm PLMĐTT, thể tích máu tự thân truyền trung bình là 836 ± 116ml, tương đương với 3,3 ± 0,4 đơn vị máu (1 đơn vị ≈ 250ml). Trong PLMĐTT, trong và sau truyền máu tự thân không có phản ứng phụ. 63 Bảng 3.21. Truyền máu đồng loại trong hai nhóm bệnh nhân Nhóm BN Đặc điểm Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 Số lượng 4 31 8,8 68,8 BN truyền máu đồng loại Tỷ lệ (%) p < 0,001 0,2 ± 0,6 1,7 ± 1,2 Trung bình (đơn vị/BN) p < 0,001 8 73 Số đơn vị máu đồng loại đã sử dụng Tổng số đơn vị máu p < 0,001 Trong mổ 0 0 Thời điểm truyền máu đồng loại Sau mổ 4 31 Ban đỏ 0 1 (3,2%) Tác dụng phụ do truyền máu đồng loại Rét run 0 2 (6,4%) 1 đơn vị máu ≈ 250ml Nhận xét: Nhóm không PLMĐTT có 31 BN (68,8%) cần truyền máu đồng loại, trong khi đó chỉ có 4 BN (8,8%) trong nhóm PLMĐTT truyền thêm máu đồng loại sau mổ. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p < 0,001). Tổng số đơn vị máu đồng loại truyền trong nhóm PLMĐTT là 8 đơn vị, ít hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với 73 đơn vị đã truyền trong nhóm không PLMĐTT. Sau truyền máu đồng loại, trong nhóm không PLMĐTT có 2 BN bị rét run và 1 BN nổi ban đỏ. 64 Bảng 3.22. Các chỉ số của hồng cầu, tiểu cầu trước và sau truyền máu Nhóm PLM (n = 45) Truyền máu tự thân Nhóm chứng (n = 31) Truyền máu đồng loại Nhóm BN Chỉ số Trước truyền Sau truyền Trước truyền Sau truyền Giá trị 2,96 ± 0,13 3,50 ± 0,17* 3,23 ± 0,23 3,59 ± 0,21* HC (T/L) Thay đổi ↑ 0,54 ± 0,14 ↑ 0,36 ± 0,12 ** Giá trị 83,78 ± 3,84 105,97 ± 4,22* 94,03 ± 4,05 106,99±4,60*Hb (g/L) Thay đổi ↑ 22,19 ± 5,20 ↑ 12,96 ± 5,07 ** Giá trị 26,05 ± 1,04 32,03 ± 0,52* 28,55 ± 0,41 32,16 ± 0,62*Hct (%) Thay đổi ↑ 5,98 ± 0,71 ↑ 3,75 ± 0,34 ** Giá trị 190,6 ± 58,3 222,3 ± 61,8* 228,1 ± 54,5 216,0 ± 44,8 TC (G/L) Thay đổi ↑ 31,6 ± 20,3 # HCL (%) 0,99 ± 0,36 1,05 ± 0,33 1,12 ± 0,43 1,15 ± 0,46 * p < 0,001 khi so với thời điểm trước truyền máu trong từng nhóm BN. ** p < 0,001 khi so sánh mức thay đổi của từng chỉ số giữa hai nhóm BN. # Thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Nhận xét: Sau truyền máu tự thân trong nhóm PLMĐTT và truyền máu đồng loại trong nhóm không PLMĐTT: HC, Hb, Hct tăng có ý nghĩa thống kê (p < 0,001). Mức tăng trong nhóm truyền máu tự thân nhiều hơn có ý nghĩa so với nhóm truyền máu đồng loại (p < 0,001). Sau truyền máu tự thân, TC tăng có ý nghĩa (p < 0,001), trong khi đó sau truyền máu đồng loại thay đổi của TC không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 65 Bảng 3.23. Các chỉ số của bạch cầu trước và sau truyền máu Nhóm PLM (n=45) Truyền máu tự thân Nhóm chứng (n=31) Truyền máu đồng loại Nhóm BN Chỉ số Trước truyền Sau truyền Trước truyền Sau truyền Bạch cầu (G/L) 7,58 ± 2,82 9,15 ± 2,56** 9,30 ± 3,33 10,97 ± 4,28* Số lượng (G/L) 1,62 ± 0,57 1,51 ± 0,52 2,03 ± 0,78 1,76 ± 0,58 Bạch cầu LYM Tỷ lệ (%) 22,88 ± 7,97 17,45 ± 6,72** 23,07 ± 7,35 17,53 ± 7,30** Số lượng (G/L) 0,55 ± 0,28 0,56 ± 0,31 0,78 ± 0,48 0,79 ± 0,69 Bạch cầu MID Tỷ lệ (%) 7,48 ± 3,12 6,36 ± 3,80** 8,49 ± 4,71 7,42 ± 6,32* Số lượng (G/L) 5,40 ± 2,52 7,06 ± 2,40** 6,42 ± 2,88 8,40 ± 4,09**Bạch cầu GRAN Tỷ lệ (%) 69,40 ± 9,55 76,14 ± 8,08** 63,39 ± 10,32 74,63 ±10,84** * p < 0,05 ; **p < 0,001: so với thời điểm trước truyền máu trong từng nhóm BN. Nhận xét: Sau truyền máu tự thân trong nhóm PLMĐTT và truyền máu đồng loại trong nhóm không PLMĐTT: số lượng BC toàn bộ, số lượng và tỷ lệ bạch cầu GRAN cao hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) so với trước truyền máu. Trong khi đó, số lượng bạch cầu LYM và MID thay đổi không có ý nghĩa (p > 0,05), nhưng tỷ lệ phần trăm lại giảm có ý nghĩa (p < 0,05) so với trước truyền máu. 66 Bảng 3.24. APTT, APTT/chứng, prothrombin, fibrinogen trước và sau truyền máu Nhóm PLM (n=45) Truyền máu tự thân Nhóm chứng (n=31) Truyền máu đồng loại Nhóm BN Chỉ số Trước truyền Sau truyền Trước truyền Sau truyền Giá trị 37,23±2,63 34,26±2,48* 31,55±3,44 32,94±2,63 APTT (giây) Thay đổi ↓ 2,97 ± 1,89 # Giá trị 1,21±0,10 1,14±0,09* 1,05±0,08 1,09±0,09 APTT/chứng Thay đổi ↓ 0,08 ± 0,01 # Giá trị 81,17±6,49 95,20±9,01* 96,88±11,6 92,86±6,90 Prothrombin (%) Thay đổi ↑ 14,03 ± 6,40 # Giá trị 2,86±1,17 3,17±1,13* 3,65±0,94 3,51± 0,76 Fibrinogen (g/L) Thay đổi ↑ 0,31 ± 0,27 # * p < 0,001 khi so sánh với thời điểm trước truyền máu trong từng nhóm BN. # Thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Nhận xét: Sau truyền máu tự thân trong nhóm PLMĐTT: APTT rút ngắn 2,97 giây, APTT/chứng giảm 0,08, tỷ lệ prothrombin tăng 14,03%, fibrinogen tăng 0,31 g/L có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với thời điểm trước truyền máu. Sau truyền máu đồng loại trong nhóm không PLMĐTT: APTT, APTT/chứng, tỷ lệ prothrombin và fibrinogen thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05) so với trước truyền máu. 67 Bảng 3.25. Protein, albumin, globulin trước và sau truyền máu Nhóm PLM (n = 45) Truyền máu tự thân Nhóm chứng (n = 31) Truyền máu đồng loại Nhóm BN Chỉ số Trước truyền Sau truyền Trước truyền Sau truyền Giá trị 43,88±3,03 53,08±4,70* 60,25±7,59 62,83±6,26*Protein (g/L) Thay đổi ↑ 9,32 ± 3,80 ↑ 2,58 ± 4,18 ** Giá trị 23,46±2,70 29,39±2,94* 32,35±3,90 33,71±4,01*Albumin (g/L) Thay đổi ↑ 5,75 ± 3,20 ↑ 1,55 ± 4,58 ** Giá trị 20,42±1,74 23,69±2,51* 27,90±4,62 29,12±3,64*Globulin (g/L) Thay đổi ↑ 2,75 ± 2,40 ↑ 1,22 ± 3,02 ** * p < 0,05 khi so sánh với thời điểm trước truyền máu trong từng nhóm BN. ** p < 0,05 khi so sánh mức thay đổi của từng chỉ số giữa hai nhóm BN. Nhận xét: Sau truyền máu tự thân trong nhóm PLMĐTT, truyền máu đồng loại trong nhóm không PLMĐTT: protein, albumin, globulin tăng có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với trước truyền máu. Trong đó, protein, albumin, globulin sau truyền máu tự thân tăng nhiều hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với truyền máu đồng loại. 68 Bảng 3.26. Nồng độ ion Na+, K+, Ca+2, áp lực thẩm thấu huyết thanh trước và sau truyền máu Nhóm PLM (n = 45) Truyền máu tự thân Nhóm chứng (n = 31) Truyền máu đồng loại Nhóm BN Chỉ số Trước truyền Sau truyền Trước truyền Sau truyền Na+ (mmol/L) 140,0 ± 3,3 139,87 ± 3,28 139,4 ± 2,3 140,70 ± 2,68 K+ (mmol/L) 4,08 ± 0,38 4,01 ± 0,32 4,12 ± 0,35 4,06 ± 0,43 Ca+2 (mmol/L) 1,07 ± 0,07 1,06 ± 0,06 1,05 ± 0,04 1,06 ± 0,05 ALTT (mosm/kg H2O) 292,1 ± 8,3 290,7 ± 8,0 290,2 ± 6,1 293,1 ± 6,7 p > 0,05 > 0,05 Nhận xét: Trước và sau truyền máu tự thân trong nhóm PLMĐTT, truyền máu đồng loại trong nhóm không PLMĐTT: nồng độ ion Na+, K+, Ca+2 và ALTT huyết thanh thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 69 3.6. CHỈ SỐ HUYẾT HỌC, ĐÔNG MÁU, HÓA SINH MÁU TẠI THỜI ĐIỂM SAU TRUYỀN MÁU Bảng 3.27. Các chỉ số tế bào máu tại thời điểm sau truyền máu Nhóm BN Chỉ số Nhóm PLM (n=45) Máu tự thân Nhóm chứng (n=31) Máu đồng loại p Bạch cầu (G/L) 9,15 ± 2,56 10,97 ± 4,28 < 0,05 Số lượng (G/L) 1,51 ± 0,52 1,76 ± 0,58 < 0,05 Bạch cầu LYM Tỷ lệ (%) 17,45 ± 6,72 17,53 ± 7,30 > 0,05 Số lượng (G/L) 0,56 ± 0,31 0,79 ± 0,69 < 0,05 Bạch cầu MID Tỷ lệ (%) 6,36 ± 3,80 7,42 ± 6,32 > 0,05 Số lượng (G/L) 7,06 ± 2,40 8,40 ± 4,09 > 0,05 Bạch cầu GRAN Tỷ lệ (%) 76,14 ± 8,08 74,63 ± 10,84 > 0,05 Hồng cầu (T/L) 3,50 ± 0,17 3,59 ± 0,21 > 0,05 Hemoglobin (g/L) 105,97 ± 4,22 106,99 ± 4,60 > 0,05 Hematocrit (%) 32,03 ± 0,52 32,16 ± 0,62 > 0,05 Hồng cầu lưới (%) 1,05 ± 0,33 1,15 ± 0,46 > 0,05 Tiểu cầu (G/L) 222,3 ± 61,8 216,0 ± 44,8 > 0,05 Nhận xét: Tại thời điểm sau truyền máu, HC, Hb, Hct, HCL và TC của 2 nhóm BN không có sự khác biệt (p > 0,05). Trong khi đó, số lượng BC toàn bộ, bạch cầu LYM và MID trong nhóm không PLMĐTT cao hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) so với nhóm PLMĐTT. 70 Bảng 3.28. Các chỉ số đông máu tại thời điểm sau truyền máu Nhóm BN Chỉ số Nhóm PLM (n=45) Máu tự thân Nhóm chứng (n=31) Máu đồng loại p APTT (giây) 34,26 ± 2,48 32,94 ± 2,63 > 0,05 APTT/chứng 1,14 ± 0,09 1,09 ± 0,09 > 0,05 Prothrombin (%) 95,20 ± 9,01 92,86 ± 6,90 > 0,05 Fibrinogen (g/L) 3,17 ± 1,13 3,51 ± 0,76 > 0,05 Nhận xét: Sau truyền máu: APTT, APTT/chứng, tỷ lệ prothrombin và fibrinogen của hai nhóm BN khác biệt không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Bảng 3.29. Các chỉ số hóa sinh máu tại thời điểm sau truyền máu Chỉ số Đơn vị Nhóm PLM n = 45 Máu tự thân Nhóm chứng n = 31 Máu đồng loại p Protein g/L 53,08 ± 4,70 62,83 ± 6,26 < 0,05 Albumin g/L 29,39 ± 2,94 33,71 ± 4,01 < 0,05 Globulin g/L 23,69 ± 2,51 29,12 ± 3,64 < 0,05 Na+ 139,87 ± 3,28 140,70 ± 2,68 > 0,05 K+ 4,01 ± 0,32 4,06 ± 0,43 > 0,05 Điện giải Ca+2 mmol/L 1,06 ± 0,06 1,06 ± 0,05 > 0,05 ALTT mosm/kg H2O 290,7 ± 8,0 293,1 ± 6,7 > 0,05 Nhận xét: Sau truyền máu: protein, albumin, globulin của nhóm PLMĐTT thấp hơn so với nhóm chứng (p < 0,05), nhưng các chỉ số này vẫn trong giới hạn bình thường. Trong khi đó, nồng độ Na+, K+, Ca+2 và ALTT huyết thanh của hai nhóm BN khác biệt không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). 71 3.7. CHỈ SỐ HUYẾT HỌC, ĐÔNG MÁU, HÓA SINH MÁU TẠI THỜI ĐIỂM SAU TRUYỀN MÁU TỰ THÂN HOẶC ĐỒNG LOẠI VÀ NGÀY THỨ NHẤT SAU PHẪU THUẬT Bảng 3.30. Các chỉ số của bạch cầu tại thời điểm sau truyền máu và ngày thứ nhất sau phẫu thuật Nhóm PLM n = 41 Nhóm chứng n = 31 Nhóm BN Chỉ số Sau truyền máu No1 sau mổ Sau truyền máu No1 sau mổ Bạch cầu (G/L) 9,05 ± 2,55 10,66 ± 2,28* 10,97 ± 4,28 11,76 ± 2,36* Số lượng (G/L) 1,53 ± 0,51 1,81 ± 0,57 1,76 ± 0,58 1,87 ± 0,66 Bạch cầu LYM Tỷ lệ (%) 17,78 ± 6,53 17,04 ± 4,36 17,53 ± 7,30 15,90 ± 4,68 Số lượng (G/L) 0,55 ± 0,31 0,76 ± 0,21 0,79 ± 0,69 0,90 ± 0,51 Bạch cầu MID Tỷ lệ (%) 6,37 ± 3,83 7,24 ± 1,98 7,42 ± 6,32 7,63 ± 4,17 Số lượng (G/L) 6,96 ± 2,38 8,06 ± 1,89* 8,40 ± 4,09 8,96 ± 1,90*Bạch cầu GRAN Tỷ lệ (%) 75,90 ± 8,07 75,55 ± 4,83 74,63 ± 10,84 76,40 ± 6,76 * p < 0,05 so với thời điểm sau truyền máu trong từng nhóm BN. 41 BN trong nhóm PLMĐTT chỉ truyền máu tự thân. Nhận xét: Trong cả hai nhóm BN, số lượng BC toàn bộ và bạch cầu GRAN ngày thứ nhất sau phẫu thuật cao hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) so với thời điểm sau truyền máu. 72 Bảng 3.31. Các chỉ số của hồng cầu, tiểu cầu tại thời điểm sau truyền máu và ngày thứ nhất sau phẫu thuật Nhóm PLM (n = 41) Nhóm chứng (n = 31) Nhóm BN Chỉ số Sau truyền máu No1 sau mổ Sau truyền máu No1 sau mổ HC (T/L) 3,51 ± 0,19 3,34 ± 0,15 * 3,59 ± 0,21 3,43 ± 0,24 * Hb (g/L) 105,72 ± 4,23 103,36 ±3,21* 106,99±4,60 103,42±3,32* Hct (%) 32,14 ± 0,71 31,52 ± 0,60* 32,16 ± 0,62 31,45 ± 0,55* HCL (%) 1,06 ± 0,31 1,43 ± 0,41* 1,15 ± 0,46 1,52 ± 0,36* TC (G/L) 221,9 ± 62,3 227,94 ± 70,3 216,0 ± 44,8 214,3 ± 55,8 * p < 0,001 khi so sánh với thời điểm sau truyền máu trong từng nhóm BN. 41 BN trong nhóm PLMĐTT chỉ truyền máu tự thân Nhận xét: Trong cả hai nhóm BN: số lượng HC, Hb, Hct ngày thứ nhất sau phẫu thuật thấp hơn nhưng HCL cao hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với thời điểm sau truyền máu. 0 25 50 75 100 125 150 Cơ bản Trước P.T Trước T.M Sau T.M N.1 Thời điểm nghiên cứu H em og lo bi n (g /L ) Nhóm PLM Nhóm chứng † p < 0,05 khi so sánh giữa hai nhóm trong cùng thời điểm. * p < 0,05 khi so sánh với giá trị cơ bản trong từng nhóm BN. Biểu đồ 3.2. Hemoglobin tại các thời điểm nghiên cứu †* * †* * ** * * 73 0 0.5 1 1.5 2 Cơ bản Trước P.T Trước T.M Sau T.M N.1 Thời điểm nghiên cứu H ồn g cầ u lư ới (% ) Nhóm PLM Nhóm chứng * p < 0,05 khi so sánh với giá trị cơ bản trong từng nhóm BN. Biểu đồ 3.3. Hồng cầu lưới tại các thời điểm nghiên cứu Bảng 3.32. Các chỉ số đông máu tại thời điểm sau truyền máu và ngày thứ nhất sau phẫu thuật Nhóm PLM n = 41 Nhóm chứng n = 31 Nhóm BN Chỉ số Sau truyền máu No1 sau mổ Sau truyền máu No1 sau mổ APTT (giây) 34,20 ± 2,38 35,36 ± 3,17 32,94 ± 2,63 33,91 ± 2,30 APTT/chứng 1,14 ± 0,07 1,18 ± 0,10 1,09 ± 0,09 1,13 ± 0,08 Prothrombin (%) 95,12 ± 9,05 103,71±11,53* 92,86±6,90 100,03±11,93* Fibrinogen (g/L) 3,16 ± 1,17 4,83* ± 1,28 3,51 ± 0,76 5,06*±1,00 * p < 0,001 khi so sánh với thời điểm sau truyền máu trong từng nhóm BN. 41 BN trong nhóm PLMĐTT chỉ truyền máu tự thân. Nhận xét: Ngày thứ nhất sau phẫu thuật: APTT, APTT/chứng không thay đổi, còn tỷ lệ prothrombin và fibrinogen cao hơn so với thời điểm sau truyền máu có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) trong cả hai nhóm BN. * * 74 Bảng 3.33. Các chỉ số hóa sinh máu tại thời điểm sau truyền máu và ngày thứ nhất sau phẫu thuật Nhóm PLM n = 41 Nhóm chứng n = 31 Nhóm BN Chỉ số Sau truyền máu No1 sau mổ Sau truyền máu No1 sau mổ Protein (g/L) 53,02±4,62 60,83±5,48* 62,83±6,46 67,12±5,26* Albumin (g/L) 29,44±2,67 33,46±3,27* 33,71±4,01 36,58±4,44* Globulin (g/L) 23,58±2,73 27,32±3,86* 29,12±3,64 30,80±2,94* Na+ (mmol/L) 139,77±3,19 137,75±2,25* 140,70±2,68 137,87±2,37* K+ (mmol/L) 4,04±0,38 3,96±0,32 4,06±0,43 3,99±0,25 Ca+2 (mmol/L) 1,07±0,04 1,05±0,06 1,06±0,05 1,05±0,05 ALTT (mosm/kg H2O) 291,9±7,8 288,4±5,9* 293,1±6,7 289,1±5,7* * p < 0,001 khi so với thời điểm sau truyền máu trong từng nhóm BN. 41 BN trong nhóm PLMĐTT chỉ truyền máu tự thân Nhận xét: Trong cả hai nhóm BN: protein, albumin và globulin ngày thứ nhất sau phẫu thuật cao hơn, nhưng nồng độ ion Na+ và ALTT huyết thanh thấp hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với thời điểm sau truyền máu. Trong khi đó, nồng độ ion K+, Ca+2 không thay đổi so với thời điểm sau truyền máu (p > 0,05). 75 3.8. CHỈ SỐ HUYẾT HỌC, ĐÔNG MÁU, HÓA SINH MÁU NGÀY THỨ NHẤT SAU PHẪU THUẬT Bảng 3.34. Các chỉ số tế bào máu ngày thứ nhất sau phẫu thuật Chỉ số Đơn vị Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 p Số lượng bạch cầu G/L 10,74 ± 2,32 12,64 ± 2,42 < 0,05 Số lượng G/L 1,90 ± 0,61 1,95 ± 0,71 > 0,05Bạch cầu LYM Tỷ lệ % 17,69 ± 4,54 15,43 ± 4,50 > 0,05 Số lượng G/L 0,81 ± 0,26 0,88 ± 0,37 > 0,05Bạch cầu MID Tỷ lệ % 7,54 ± 1,85 6,97 ± 2,26 > 0,05 Số lượng G/L 8,03 ± 1,91 9,81 ± 1,84 < 0,05Bạch cầu GRAN Tỷ lệ % 74,76 ± 4,79 77,61 ± 5,37 > 0,05 Hồng cầu lưới % 1,41 ± 0,38 1,47 ± 0,47 > 0,05 Hồng cầu T/L 3,47 ± 0,17 3,33 ± 0,20 > 0,05 Hemoglobin g/L 105,27 ± 3,24 104,43 ± 3,13 > 0,05 Hematocrit % 31,83 ± 0,74 31,77 ± 0,67 > 0,05 Tiểu cầu G/L 245,85 ± 69,28 231,06 ± 45,73 > 0,05 Nhận xét: Ngày thứ nhất sau phẫu thuật: số lượng BC toàn bộ và số lượng bạch cầu GRAN của nhóm không PLMĐTT cao hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) so với nhóm PLMĐTT; các chỉ số tế bào máu khác của hai nhóm BN không có sự khác biệt (p > 0,05). 76 Bảng 3.35. Các chỉ số đông máu ngày thứ nhất sau phẫu thuật Nhóm BN Chỉ số Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 p APTT (giây) 34,35 ± 2,42 32,72 ± 2,47 > 0,05 APTT/chứng 1,19 ± 0,10 1,15 ± 0,09 > 0,05 Prothombin (%) 105,23 ± 10,35 101,03 ± 10,87 > 0,05 Fibrinogen (g/L) 4,73 ± 1,31 5,12 ± 1,02 > 0,05 Nhận xét: Ngày thứ nhất sau phẫu thuật: APTT, APTT/chứng prothrombin và fibrinogen của hai nhóm khác biệt không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Bảng 3.36. Các chỉ số hoá sinh máu ngày thứ nhất sau phẫu thuật Chỉ số Đơn vị Nhóm PLM n = 45 Nhóm chứng n = 45 p Protein g/L 61,73 ± 5,36 66,22 ± 5,18 < 0,001 Albumin g/L 33,28 ± 3,37 35,28 ± 4,34 < 0,001 Globulin g/L 27,52 ± 3,73 31,76 ± 2,64 < 0,001 Na+ 137,45 ± 2,25 136,76 ± 2,35 > 0,05 K+ 3,85 ± 0,42 3,79 ± 0,35 > 0,05 Điện giải Ca+2 mmol/L 1,04 ± 0,05 1,05 ± 0,03 > 0,05 ALTT mosm/kg H2O 291,5 ± 5,3 290,0 ± 5,6 > 0,05 Nhận xét: Ngày thứ sau phẫu thuật, protein, albumin, globulin trong nhóm PLMĐTT thấp hơn so với nhóm chứng (p < 0,001). Nồng độ Na+, K+, Ca+2 và ALTT huyết thanh của hai nhóm không có sự khác biệt (p > 0,05). 77 0 10 20 30 40 50 Cơ bản Trước P.T Trước T.M Sau T.M N.1 Thời điểm nghiên cứu A PT T (g iâ y) Nhóm PLM Nhóm chứng † p < 0,05 khi so sánh giữa hai nhóm trong cùng thời điểm. * p < 0,05 khi so sánh với giá trị cơ bản trong từng nhóm BN. Biểu đồ 3.4. APTT tại các thời điểm nghiên cứu 0 1 2 3 4 5 6 Cơ bản Trước P.T Trước T.M Sau T.M N.1 Thời điểm nghiên cứu Fi br in og en (g /L ) Nhóm PLM Nhóm chứng † p < 0,05 khi so sánh giữa hai nhóm trong cùng thời điểm. * p < 0,05 khi so sánh với giá trị cơ bản trong từng nhóm BN. Biểu đồ 3.5. Fibrinogen tại các thời điểm nghiên cứu †* †* * †* †* * * * * * 78 3.9. TẦN SỐ TIM, HUYẾT ÁP ĐỘNG MẠCH, ÁP LỰC TĨNH MẠCH TRUNG TÂM TẠI CÁC THỜI ĐIỂM NGHIÊN CỨU Bảng 3.37. Tần số tim, huyết áp động mạch, áp lực tĩnh mạch trung tâm trước và sau pha loãng máu đẳng thể tích Nhóm PLM (n = 45) Thời điểm Chỉ số Trước PLMĐTT Sau PLMĐTT p TST (ck/ph) 84,5 ± 6,4 85,2 ± 7,2 > 0,05 HAĐMTB (mmHg) 91,4 ± 7,5 90,6 ± 6,1 > 0,05 HAĐMTT (mmHg) 134,2 ± 12,3 132,8 ± 11,8 > 0,05 HAĐMTTr (mmHg) 79,6 ± 8,1 78,2 ± 8,4 > 0,05 Giá trị 5,5 ± 0,7 6,8 ± 0,6 ALTMTT (mmHg) Thay đổi K 1,2 ± 0,4 (24,82%) < 0,001 Nhận xét: Sau PLMĐTT: TST, HAĐM thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05), trong khi đó ALTMTT tăng 1,2 ± 0,4 mmHg có ý nghĩa thống kê (p < 0,001) so với trước PLMĐTT. 79 Bảng 3.38. Tần số tim (ck/ph), huyết áp động mạch (mmHg), áp lực tĩnh mạch trung tâm (mmHg) trước và sau gây tê tuỷ sống Nhóm PLM (n = 45) Nhóm chứng (n = 45) Nhóm BN Chỉ số Trước gây tê Sau gây tê Trước gây tê Sau gây tê TST 84,3 ± 8,1 82,3 ± 8,5 85,4 ± 7,7 83,6 ± 8,2 HAĐMTB 89,8 ± 8,8 87,4 ± 6,9 91,6± 8,2 89,7 ± 7,3 HAĐMTT 131,2 ± 11,2 128,2 ± 10,2 133,5 ± 11,4 131,3 ± 11,3 HAĐMTTr 77,6 ± 8,7 75,5 ± 6,4 78,7 ± 8,5 76,6 ± 7,3 ALTMTT 6,8 ± 0,5 6,7 ± 0,6 5,3± 0,6 5,2 ± 0,5 p > 0,05 > 0,05 Nhận xét: Trong cả hai nhóm: TST, HAĐM, ALTMTT trước và sau gây tê tuỷ sống thay đổi không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Bảng 3.39. Tần số tim (ck/ph), huyết áp động mạch (mmHg), áp lực tĩnh mạch trung tâm (mmHg) trước và sau phẫu thuật Nhóm PLM (n = 45) Nhóm chứng (n = 45) Nhóm BN Chỉ số Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật Trước phẫu thuật Sau phẫu thuật TST 81,3 ± 5,2 83,4 ± 4,5 82,7 ± 5,4 84,7 ± 6,0 HAĐMTB 87,7