Luận văn Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Mỹ

hân Việt Nam không cao dẫn đến mất dần lợi thế cạnh tranh về giá. Tình trạng thiếu hụt công nhân lành nghề và cán bộ quản lý trong ngành chưa được khắc phục. 39 - Năng lực sản xuất tuy đã được nâng cao nhưng chưa khai thác hết công suất, nhiều doanh nghiệp mới chỉ khai thác được 20% công suất. Trình độ sản xuất nhìn chung vẫn ở tình trạng lạc hậu, mất cân đối giữa khâu dệt và khâu may. 2.2. TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU CỦA NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM VÀO MỸ TRONG THỜI GIAN QUA 2.2.1. Kim ngạch xuất khẩu và tốc độ tăng trưởng Hàng năm Mỹ nhập khẩu khoảng 60 – 70 tỷ USD hàng dệt may. Nguồn nhập khẩu chủ yếu từ các nước Châu Aù ( chiếm khoảng trên 50% kim ngạch nhập khẩu hàng dệt may của Mỹ ). Thị trường Mỹ được đáng giá là thị trường chủ chốt của dệt may Việt Nam. Từ sau khi Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại đối với Việt Nam ngày 3/2/1994 các doanh nghệp Việt Nam đã bắt đầu tiếp cận thị trường đầy tiềm năng này. Để có cái nhìn tổng quan về kim ngạch xuất khẩu và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam sang thị trường Mỹ, chúng ta lần lượt xem xét và phân tích các mặt sau đây. 2.2.1.1. Về xuất khẩu hàng dệt may Việt nam sang thị trường Mỹ trong thời gian qua Bảng 2.6 : Xuất khẩu hàng dệt may Việt nam sang thị trường Mỹ trong thời gian qua ( Đơn vị tính : triệu USD ) ( * dự tính) 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004* 2005* KNXK hàng dệt may Việt Nam sang Mỹ 23,6 37,1 49,5 51,4 909,4 1975 2500 2600 ( Nguồn : Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn ) Qua số liệu của bảng 2.6 trên, chúng ta thấy kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may sang Mỹ từ con số hết sức khiêm tốn là 23,6 triệu USD năm 1998 đã lên tới 1,975 tỷ USD năm 2003. Tốc độ tăng trưởng bình quân trong giai đoạn 1998 – 2003 là 330%. Nếu so với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân toàn ngành dệt may trong thời gian này chỉ là 34,58% thì con số tăng trưởng xuất khẩu vào thị trường Mỹ gấp gần 10 lần, thật là con số đầy ấn tượng. 40 Năm 2003, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu hàng may mặc lớn thứ 7 trên thị trường Mỹ với tổng giá trị xuất khẩu đạt 1,975 tỷ USD, tăng 161,4% về giá trị và 131,04% về sản lượng so với năm 2002. Trong năm 2004 và 2005, dự kiến dệt may Việt Nam sẽ xuất khẩu đạt 2,5 tỷ và 2,6 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng lần lượt là 26,5% và 4%. Nguyên nhân làm cho tốc độ tăng trưởng trong 2 năm trở lại đây không mạnh như những năm trước đó là thị trường Mỹ đã được các doanh nghiệp dệt may Việt Nam khai thác hết các mặt hàng nóng có hạn ngạch, trong khi vẫn chưa mở rộng xuất khẩu sang những mặt hàng phi hạn ngạch, và khả năng tăng hạn ngạch xuất khẩu vẫn chưa được phía Mỹ chấp thuận 2.2.1.2. Về tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may trong tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Mỹ Bảng 2.7 : Tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may trong tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Mỹ ( đơn vị tính : triệu USD ) năm chỉ tiêu 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 KNXK hàng dệt mayVN vào Mỹ 23,6 37,1 49,5 56 975 1975 2500 tổng KNXK hàng hóa VN vào Mỹ 553 609 821 1100 2391 3401 4472 tỷ trọng % 4,3 6,1 6,03 5,1 40,8 58,1 55,9 ( nguồn : Kỷ yếu xuất nhập khẩu Việt Nam ) Qua bảng 2.7, xét trong giá trị kim ngạch xuất khẩu hàng hóa vào Mỹ từ năm 1998 cho đến nay, tỷ trọng của kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may dao động trong khoảng từ 4,3% đến 55,9% . Tỷ trọng của kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may trong tổng kim ngạch xuất khẩu cùng với giá trị tuyệt đối đều tăng liên tục qua từng năm. Đặc biệt mức độ tăng lớn nhất là vào năm 2002 khi Hiệp Định Thương Mại Việt Nam – Mỹ được thực thi, chiếm tới 40,8% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa Việt Nam vào Mỹ . Mặc dù hàng dệt may Việt Nam chưa được đối xử bình đẳng với nhiều nước do bị áp đặt hạn ngạch, sự cạnh tranh gay gắt của nhiều 41 nước như Trung Quốc , Thái Lan , Aán Độ …nhưng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may so với tổng kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Mỹ vẫn chiếm tỷ lệ ngày càng cao, năm 2004 ước tính chiếm tới 55,9%. 2.2.1.3. Về tỷ trọng xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Mỹ trong tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành dệt may Việt Nam Bảng 2.8 : Tỷ trọng xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Mỹ trong tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành dệt may Việt Nam ( đơn vị tính : triệu USD ) năm chỉ tiêu 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 KNXK hàng dệt mayVN vào Mỹ 23.6 37.1 49.5 56 975 1975 2500 tổng KNXK hàng dệt may VN õ 1380 1748 1900 2000 2751 3650 4500 tỷ trọng % 1.7 2.1 2.61 2.8 35.4 54.1 55.6 ( nguồn : Kỷ yếu xuất nhập khẩu Việt Nam ) Qua bảng 2.8 ở trên chúng ta thấy tỷ trọng xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Mỹ có xu hướng tăng lên trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may nói chung. Từ con số khiêm tốn là 1,7% năm 1998, đến năm 2004 tỷ trọng xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam sang thị trường Mỹ đã chiếm hơn nửa tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành dệt may. Điều đó chứng tỏ tầm quan trọng đặc biệt của thị trường Mỹ đối với kim ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam . Dự kiến năm 2005 kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Mỹ là 2,6 tỷ USD tăng 4% so với năm 2004 và chiếm tỷ trọng 55,6% trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của cả nước. Trong khi những khó khăn làm sụt giảm xuất khẩu ở những thị trường khác như Nhật Bản, EU … do sự cạnh tranh gay gắt thì xuất khẩu vào thị trường Mỹ vẫn tăng trưởng đều đặn và chiếm tỷ trọng ngày càng cao. Vì thế, chúng ta có thể nói thị trường Mỹ đã và sẽ là thị trường lớn nhất đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu của dệt may Việt Nam. Điều đó hoàn toàn khả thi do kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Mỹ của Việt Nam còn quá nhỏ bé so với kim ngạch nhập khẩu hàng dệt may của Mỹ. Nhập khẩu hàng dệt may của Mỹ 42 năm 2003 là 55,7 tỷ USD, như vậy kim ngạch xuất khẩu của chúng ta mới chiếm có 4,48% tổng giá trị nhập khẩu hàng dệt may của Mỹ. Theo ước tính năm 2005, Việt Nam sẽ xuất khẩu số lượng hàng trị giá 2,6 tỷ USD thì chúng ta cũng mới chỉ chiếm có 4,6% giá trị nhập khẩu của thị trường dệt may Mỹ. Trong khi đó ngay từ năm 2003 khi chưa bãi bỏ hạn ngạch dệt may, những nước là đối thủ chính của chúng ta như : Trung Quốc - xuất khẩu sang thị trường Mỹ là 6 tỷ USD , Mêhicô – 7,2 tỷ, Hongkong – 3,98 tỷ USD . Qua đó, chúng ta có thể thấy rằng quy mô xuất khẩu của dệt may Việt Nam là còn rất nhỏ bé và chúng ta còn phải cố gắng rất nhiều để tiếp tục giữ vững thị trường và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu. 2.2.2. Tình hình sản xuất phục vụ cho xuất khẩu của các doanh nghiệp Ngoài tình hình hoạt động chung ở phần 2.1, hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam đối với thị trường Mỹ còn thể hiện ở một số nội dung sau. 2.2.2.1. Về thương hiệu hàng dệt may Nhãn hiệu hàng hóa là tiêu chuẩn quan trọng để hội nhập và khẳng định chỗ đứng vững chắc và lâu dài trên thị trường Mỹ. Đồng thời nâng cao tính cạnh tranh, tăng thêm lợi nhuận . Thương hiệu hàng dệt may Việt Nam là vấn đề chưa được chú trọng do các doanh nghiệp, một phần, chưa có tầm nhìn dài hạn, tiềm lực tài chính chưa đủ mạnh, phần khác, không đủ năng lực để tạo dựng tên tuổi. Theo thống kê của các chuyên gia, trong số những thương hiệu dệt may mà Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ thì có tới 80% là sản phẩm gia công ( tức là mang thương hiệu của bên mua hàng), còn lại là mua bản quyền thương hiệu nước ngoài, chỉ có một phần rất nhỏ là thương hiệu của Việt Nam với mục đích là bán thử, chào hàng là chính. Tuy vậy, phải nhìn nhận rằng đối với thị trường Mỹ, người tiêu dùng nước này đã quen với những thương hiệu nổi tiếng từ hàng chục năm nay và các thương hiệu này được liên tục đầu tư với kinh phí khổng lồ. Chính vì vậy, với điều kiện thực tế, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã lựa chọn và bắt đầu thành công với chiến lược : tập trung nguồn lực xây dựng thương hiệu doanh nghiệp xuất khẩu 43 có uy tín về quản lý chất lượng sản phẩm, giao hàng nhanh, đúng hẹn và có trách nhiệm với cộng đồng. Mục tiêu là tạo dựng và quảng bá thương hiệu doanh nghiệp sản xuất có uy tín nhằm thu hút đơn đặt hàng của các nhà nhập khẩu Mỹ có nhãn hiệu nổi tiếng với đơn hàng lớn, ổn định và giá cao. Các công ty như May Việt Tiến, Dệt Thành Công, WEC Sài Gòn.. ở phía Nam, May 10, May Thăng Long, Hanosimex…ở phía Bắc là những trường hợp nổi bật. Chính nhờ thương hiệu uy tín mà May Việt Tiến, Việt Thắng có thể bán áo sơmi cotton với giá FOB từ 5-6 USD. Trong khi đó, giá của các doanh nghiệp khác chỉ là 3-4 USD. Tương tự như vậy, May Nhà Bè hay May 10 có thể nhận gia công áo sơmi với giá từ 1,1 - 1,2 USD trong khi các doanh nghiệp không có thương hiệu chỉ nhận được 0,6 - 0,7 USD. 2.2.2.2. Về quy mô đơn hàng Thị trường dệt may Mỹ là thị trường lớn nhất thế giới vì thế các nhà nhập khẩu Mỹ thường đặt hàng với số lượng rất lớn. Thêm nữa, các công ty kinh doanh hàng dệt may Mỹ thường là các tập đoàn đa quốc gia, họ không chỉ bán hàng ở Mỹ mà còn ở nhiều nơi trên thế giới. Chính vì vậy khi các tập đoàn này đặt hàng thì đơn hàng có số lượng rất nhiều, đòi hỏi các doanh nghiệp cung cấp phải sản xuất số lượng lớn để cung ứng kịp thời, ví dụ chỉ riêng công ty Unionbay tổng nhu cầu hàng năm đã lên đến 3,5 – 4 triệu sản phẩm. Số lượng hàng lớn mà thời gian giao hàng thì rất sát sao nên với điều kiện hiện tại của bản thân doanh nghiệp Việt Nam hiện nay thì khó lòng đảm đương nổi. Vì vậy, ngành dệt may Việt Nam khuyến khích các doanh nghiệp liên kết và hợp tác với nhau nhằm giành lấy những hợp đồng xuất khẩu lớn. Đi đầu trong ngành dệt may là tổng công ty dệt may Việt Nam (Vinatex), ngoài việc tăng cường liên kết giữa các thành viên, tổng công ty đã giao cho các thành viên của mình tiến hành liên doanh hoặc hợp tác với các tỉnh thành khác xây dựng các nhà máy tại địa phương để mở rộng quy mô sản xuất, tận dụng nguồn nguyên liệu và nhân công tại chỗõ như May Việt tiến triển khai hợp tác với các tỉnh Ninh thuận, Vĩnh long, Tiền giang, May Nhà bè hợp tác với Lâm đồng, An giang, Đồng tháp…Thực tế cho thấy, đây là chủ trương đúng đắn 44 và kịp thời của ngành. Đồng thời, các doanh nghiệp dệt may cũng đã nhận ra sự cần thiết việc phải hợp lực với nhau nhằm đủ sức thực hiện những đơn hàng lớn từ phía Mỹ, giảm giá thành sản phẩm nên việc thực hiện diễn ra rất nhanh gọn và bước đầu thu được những thành công. Tuy nhiên, bước đi này vẫn chỉ được gói gọn trong một vài công ty. Để có thể nhân rộng hơn nữa, ngành dệt may Việt Nam cần phải có sự chỉ đạo thống nhất và đủ mạnh cũng như cần có sự giúp đỡ từ phía Nhà nước nhằm tháo gỡ những khó khăn phát sinh. 2.2.2.3. Về cơ cấu sản phẩm xuất khẩu Bảng 2.9 : Cơ cấu những mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Mỹ (đơn vị tính : triệu USD) Năm Nhóm sản phẩm 2002 2003 1-9/2004 Hàng dệt và quần áo 971.34 2514.1 2192.3 Quần áo may sẵn, dệt kim, đan hoặc móc 435,8 1096,4 936,7 Quần áo may sẵn không thuộc dệt kim, đan hoặc móc 437,1 1240,9 1069 Các sản phẩm túi du lịch, túi xách và các loại bao hộp tương tự 62 100,7 90,9 Mũ khăn, mạng, đội đầu và các bộ phận của các sản phẩm trên 23,9 38,6 45,8 Các loại hàng dệt may khác 12,54 38,6 45,8 ( nguồn : Hải quan Mỹ ) Qua bảng 2.9, chúng ta thấy cơ cấu sản phẩm dệt may xuất khẩu,trong hai năm trở lại đây, đã mở rộng hơn rất nhiều với hàng loạt các sản phẩm mới. Nếu so với thời kỳ đầu mới xuất khẩu sang Mỹ, trong năm 2001, hàng dệt may Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mỹ chỉ mới có 8 cat thuộc các chương HS 61 và 62 với tổng kim ngạch là 49 triệu USD thì đến năm 2003 số lượng cat dệt may Việt Nam sản xuất để xuất khẩu vào Mỹ là 80 cat với sự đa dạng về chủng loại sản phẩm. Theo số liệu của hải quan Mỹ, năm 2003, Việt Nam đã xuất khẩu sang thị trường 45 Mỹ gần 2 tỷ USD hàng dệt may. Trong đó, hàng dệt may xuất khẩu phi hạn ngạch là 493 triệu USD chiếm 24%. So với năm 2002, xuất khẩu hàng dệt may tăng gần 160% và chiếm tới 58,1% tổng kim ngạch xuất khẩu của tất cả các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Trị giá xuất khẩu hàng dệt may nói trên bao gồm các loại quần áo thuộc chương HS 61 và HS 62 chiếm 93%. Các loại mũ đội thuộc chương HS 65, các loại hàng dệt may khác thuộc chương 63 và 50 đến 59. Với kim ngạch xuất khẩu như vậy, thị phần của hàng dệt may Việt Nam tại Mỹ đã tăng lên đáng kể. Riêng nhóm hàng quần áo, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu lớn thứ 5 vào Mỹ tính theo trị giá và đứng hàng thứ 7 về số lượng hàng xuất khẩu. 2.2.2.4. Về chất lượng và giá cả sản phẩm hàng dệt may xuất khẩu Chất lượng được coi là thước đo rất quan trọng, là chìa khóa để thâm nhập vào thị trường Mỹ. Tiêu chuẩn của Mỹ đối với hàng dệt may nhập khẩu rất cao, đòi hỏi phải đáp ứng những quy định khắt khe về chất lượng kể cả tính an toàn sản phẩm, độ bắt lửa của sản phẩm. Ngoài ra, người Mỹ thường coi trọng những sản phẩm đạt được tiêu chuẩn về môi trường, về tiêu chuẩn sử dụng lao động … Trong khi đó, chất lượng sản phẩm chính là điểm yếu của ngành dệt may. Đối với ngành dệt, yêu cầu của thị trường Mỹ không giống với các thị trường truyền thống khác. Thị trường Mỹ chuộng các mặt hàng may bằng vải cotton dạng vân popơlin với kỹ thuật cao cấp. Tương tự ở thị trường Đông Aâu chúng ta có thể xuất khẩu loại sợi chi số 40 thì đối với thị trường Mỹ, nhà nhập khẩu đòi hỏi phải sợi chi số 80 – 120. Màu sắc các loại vải cotton xuất sang Mỹ cũng khác với màu sắc khi xuất sang thị trường EU, người Mỹ ưa chuộng màu đậm như xanh đen, hoa văn phải nổi bật. Nhưng Việt Nam lại chưa có nhà máy dệt nào có thể đáp ứng được yêu cầu này. Thêm nữa, do chưa chuẩn bị tốt được nguồn bông nguyên liệu nên chất lượng bông thu hoạch đưa vào sản xuất vừa thiếu lại chất lượng không cao ảnh hưởng đến chất lượng vải dệt. 46 Để khắc phục tình trạng này Chính phủ đã đưa ra các cơ chế ưu đãi và cấp vốn tín dụng ưu đãi cho ngành dệt đầu tư nâng cao trình độ công nghệ, chất lượng sản phẩm, quy hoạch và mở rộng vùng trồng bông, trồng dâu, nuôi tằm. Tuy nhiên, mặc dù đã đầu tư hàng trăm triệu đôla, nhưng cho đến nay, chỉ khoảng 15% nguyên liệu trong nước đáp ứng được yêu cầu về chất lượng cho sản xuất hàng xuất khẩu. Nguyên nhân chủ yếu là khâu dệt, nhuộm và hoàn tất trong nước còn yếu, nghịch lý là công nghệ sản xuất ở nhiều nhà máy rất hiện đại nhưng vì chưa làm chủ được công nghệ nên các doanh nghiệp chưa phát huy được ưu thế máy móc. Do đó, chưa sản xuất được nguyên liệu đáp ứng tiêu chuẩn sản xuất hàng xuất khẩu sang Mỹ. Mặc dù, ngành dệt Việt Nam đã tiến hành thuê tư vấn và thuê đào tạo chuyển giao công nghệ cho cán bộ trực tiếp sản xuất nhưng thực tế cho thấy chi phí tăng lên nhưng chất lượng vẫn còn là điểm yếu của ngành. Đối với ngành may, so với ngành dệt đã có sự đổi mới nhất định, các doanh nghiệp may mặc đã mạnh dạn đầu tư đổi mới thiết bị sản xuất để nâng cao chất lượng sản phẩm đáp ứng yêu cầu khách hàng như đầu tư máy may có tốc độ cao ( 4000 – 5000 vòng/phút), máy chuyên dùng, công nghệ CAD – CAM đã bắt đầu được thử nghiệm ở vài công ty lớn. Tuy nhiên nhìn chung, các doanh nghiệp may Việt Nam đa số có quy mô nhỏ và vừa. Việc đầu tư lớn chỉ tập trung ở vài doanh nghiệp thuộc VINATEX hay ở các doanh nghiệp may có vốn đầu tư nước ngoài. Vì vậy trình độ công nghệ và kỹ thuật sản xuất vẫn còn thấp nếu so với mặt bằng chung của các nước khác trong khu vực như Inđônêxia, Trung Quốc … Giá thành sản phẩm dệt may còn cao vì năng suất lao động của công nhân ngành dệt may Việt Nam còn thấp hơn so với các nước trong khu vực. Công nghệ máy móc thiết bị dù đã được chú ý đầu tư nhiều nhưng vẫn lạc hậu hơn so với các đối thủ cạnh tranh , nguyên phụ liệu phần lớn là nhập khẩu nên giá thành cao và các doanh nghiệp không chủ động được trong sản xuất. Thêm nữa, do lương trong ngành may thấp nên lao động ngành may thường không ổn định. Sự dịch chuyển lao động làm cho tay nghề của công nhân không được nâng cao dẫn đến không sản xuất được nhiều những sản phẩm cao cấp có giá bán cao 47 2.2.2.5. Về phương thức xuất khẩu Hiện nay ngành dệt may Việt Nam tiến hành xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Mỹ thông qua hai phương thức chủ yếu xuất khẩu trực tiếp và xuất khẩu ủy thác gia công. ª Xuất khẩu trực tiếp Phương thức xuất khẩu này là phương thức chiến lược của dệt may Việt Nam . Hiện tại do những khó khăn trong vấn đề nội địa hóa sản phẩm cũng như vấn đề cung cấp nguyên vật liệu nên không nhiều doanh nghiệp có thể xuất khẩu trực tiếp. Doanh thu xuất khẩu hàng dệt may vào thị trường Mỹ theo phương thức này còn thấp chiếm chưa tới 30% trong tổng doanh thu xuất khẩu. Một số công ty có uy tín và kinh nghiệm trên thương trường như May Việt Tiến, May 10, Dệt Thắng Lợi , Dệt Thành Công .. đã thực hiện khá thành công phương thức này. Ưu điểm của phương thức này là các doanh nghiệp có thể chủ động trong sản xuất và xuất khẩu. Chi phí về nguyên liệu và các phụ phí khác phát sinh trong quá trình sản xuất sẽ được giảm thiểu ở mức tối đa. ª Gia công xuất khẩu Đây là phương thức chủ yếu của đại đa số các doanh nghiệp dệt may Việt Nam không chỉ đối với thị trường Mỹ mà còn với các thị trường khác. Xuất phát từ nguồn nguyên phụ liệu trong nước không đáp ứng được yêu cầu về chất lượng cũng như màu sắc của đối tác nước ngoài mà các doanh nghiệp Việt Nam phải nhập khẩu nguyên phụ liệu của khách hàng để gia công xuất khẩu. Phần lớn những mặt hàng thâm nhập vào thị trường Mỹ trong thời gian qua được sản xuất và xuất khẩu theo phương thức này. Với phương thức này, giá trị gia tăng tạo ra trên sản phẩm gia công chủ yếu chỉ là tiền lương cán bộ quản lý sản xuất và lương công nhân, trung bình khoảng 1 USD/ áo hay quần. Với dạng gia công xuất khẩu này, các nguyên phụ liệu phục vụ cho quá trình sản xuất gần như do các đối tác cung cấp toàn bộ điều đó dẫn đến tình trạng phụ thuộc vào đối tác, luôn bị động và thiếu ổn định trong kế hoạch sản xuất. 48 2.3. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN TRONG VIỆC XUẤT KHẨU HÀNG DỆT MAY SANG THỊ TRƯỜNG MỸ 2.3.1. Những thuận lợi - Các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may Việt Nam đã chú trọng nhiều đến việc xây dựng thương hiệu cho doanh nghiệp mình. Nhiều công ty đã thu được thành công bước đầu rất đáng khích lệ. - Các doanh nghiệp dệt may đã ý thức được việc phải liên kết và hợp tác chặt chẽ với nhau để thực hiện những đơn hàng lớn đáp ứng yêu cầu đặt hàng của phía Mỹ. - Cơ cấu sản phẩm xuất khẩu ngày càng được mở rộng, các mặt hàng phi hạn ngạch đã được các doanh nghiệp dệt may Việt Nam bước đầu khai thác. Điều đó cho thấy, các doanh nghiệp dệt may đã có nhiều cố gắng mở rộng thị trường, khai thác sản phẩm mới. 2.3.2. Những khó khăn - Gia công xuất khẩu vẫn là phương thức chủ yếu của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam. Điều đó cho thấy các doanh nghiệp vẫn chưa thật sự năng động và khai thác tốt tiềm năng và lợi thế của ngành. - Thị phần của dệt may Việt Nam tại thị trường Mỹ còn rất nhỏ bé (khoảng 3,2%) chưa tương xứng với tiềm năng sẵn có. Các mặt hàng xuất khẩu còn phụ thuộc nhiều vào hạn ngạch, chưa tận dụng hết khả năng khai thác thị trường và khai thác những mặt hàng không bị khống chế hạn ngạch. - Chất lượng sản phẩm ngành may nói chung vẫn chưa đáp ứng yêu cầu thị trường Mỹ, đặc biệt đối với những sản phẩm trung và cao cấp. Sản xuất nguyên liệu trong nước nhằm thay thế hàng ngoại nhập dù đã được đầu tư lớn nhưng chất lượng không cao dẫn đến tỷ lệ nội địa hóa vẫn ở mức thấp. - Hiệu quả xuất khẩu còn thấp do phần lớn thực hiện theo phương thức gia công. Điều đó cho thấy các doanh nghiệp vẫn chưa thật sự năng động và khai thác tốt tiềm năng và lợi thế của ngành. 49 - Kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng nhanh nhưng hiệu quả xuất khẩu còn thấp do có tới 70% kim ngạch xuất khẩu thực hiện theo phương thức gia công. Thêm nữa, vì may gia công nên doanh nghiệp Việt Nam bị lệ thuộc vào khách hàng về mẫu mã, kiểu dáng, chất liệu vải.. - Các doanh nghiệp vẫn hạn chế trong việc tìm kiếm lợi thế cạnh tranh như tạo ra các sản phẩm có tính thời trang, mẫu mã mới, tính tiện dụng … để tăng thêm giá trị gia tăng và mở rộng hơn nữa cơ cấu sản phẩm xuất khẩu. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 Qua những số liệu được phân tích ở chương 2 cho thấy, dệt may Việt Nam trong thời gian qua đã có rất nhiều cố gắng mở rộng thị trường, nâng cao sức cạnh tranh. Kết quả là ngành đã thu được những thành quả đáng khích lệ, đặc biệt là việc khai thác có hiệu quả thị trường Mỹ. Tuy nhiên phải nhìn nhận rằng ngành dệt may còn tồn tại nhiều yếu kém trong sản xuất cũng như trong xuất khẩu, chưa khai thác tương xứng với tiềm năng. Những điểm yếu của ngành vẫn chưa được khắc phục như tỷ lệ nội địa hóa thấp, đầu tư chưa đạt hiệu quả cao, chưa có chính sách đào tạo dài hạn phát triển nguồn nhân lực, khả năng thiết kế mẫu mã sản phẩm mới yếu kém .. Trong tình hình hạn ngạch dệt may bị bãi bỏ, sự cạnh tranh tại thị trường Mỹ trở nên gay gắt hơn bao giờ hết, chúng ta cần phải tìm ra các biện pháp hiệu quả để khắc phục những hạn chế và yếu kém nói trên để ngành dệt may Việt Nam luôn giữ được nhịp độ phát triển. Qua đó, thúc đẩy các ngành công nghiệp liên quan phát triển, góp phần đưa đất nước tiến lên. Chương 3 của luận văn sẽ đưa ra những giải pháp khoa học dựa trên những nội dung đã phân tích tại chương 1 và chương 2thông qua sử dụng sơ đồ xương cá nhằm tận dụng tối đa cơ hội và điểm mạnh đồng thời giảm thiểu những nguy cơ và điểm yếu 50 CHƯƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU SẢN PHẨM HÀNG DỆT MAY VIỆT NAM SANG THỊ TRƯỜNG MỸ 3.1. QUAN ĐIỂM VÀ MỤC TIÊU ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH DỆT MAY VIỆT NAM ĐẾN N