Luận văn Thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp lao động tập thể trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

liên quan biết về vụ việc tranh chấp đã được thụ lý, điều tra, xác minh, thu thập chứng cứ, phục vụ cho việc tiến hành hòa giải. Để việc hòa giải và giải quyết các tranh chấp lao động - 45 - có hiệu quả thì công tác chuẩn bị cũng phải được tiến hành tốt các công việc sau: + Tìm hiểu vụ việc, gặp gỡ các bên tranh chấp, những người có liên quan, người làm chứng. Trọng tài viên cần đặc biệt chú ý về thái độ, cách nhìn nhận vấn đề của các bên. + Thu thập chứng cứ, yêu cầu các đương sự cung cấp đầy đủ các tài liệu, chứng cứ liên quan đến vụ tranh chấp. + Gửi thông báo yêu cầu các đương sự tới dự phiên họp giải quyết tranh chấp lao động, yêu cầu các đương sự đến đúng thời gian và địa điểm. Trong thời hạn 2 ngày sau khi nhận được đơn yêu cầu giải quyết vụ tranh chấp, thư ký hội đồng trọng tài có trách nhiệm cung cấp cho các thành viên hội đồng trọng tài giấy triệu tập họp hội đồng trọng tài, đơn yêu cầu giải quyết, các chứng cứ, tài liệu có liên quan, danh sách thành viên hội đồng trọng tài lao động tham gia hòa giải, giải quyết vụ tranh chấp do chủ tịch hội đồng trọng tài lao động quyết định. Trong trường hợp một hoặc cả hai bên tranh chấp có yêu cầu thay đổi thành viên của hội đồng trọng tài lao động vì cho rằng thành viên đó không đảm bảo tính khách quan, công bằng trong việc giải quyết tranh chấp (người thân thích hoặc người có lợi ích cá nhân liên quan trực tiếp hay gián tiếp với một bên tranh chấp) thì phải có đơn gửi hội đồng trọng tài lao động ít nhất 3 ngày trước khi tiến hành phiên họp. Việc thay thế thành viên trong từng phiên họp hòa giải và giải quyết tranh chấp lao động tập thể do chủ tịch hội đồng trọng tài lao động quyết định. Pháp luật của các nước đều có quy định về trách nhiệm cung cấp chứng cứ của bên tranh chấp. Các bên phải chịu trách nhiệm về những tài liệu, chứng cứ mình đưa ra trước trọng tài lao động. Bên cạnh đó, trọng tài lao động cũng có thể tự mình thu thập thêm chứng cứ nếu thấy cần thiết. Trách nhiệm thu thập thêm chứng cứ ở nước ta thuộc về các trọng tài viên lao động, tuy nhiên pháp luật lại chưa - 46 - đưa ra một chế tài nào để xử lý trốn tránh nghĩa vụ cung cấp chứng cứ, đặc biệt là từ phía NSDLĐ. NSDLĐ là người nắm giữ rất nhiều giấy tờ, tài liệu quan trọng để chứng minh quan hệ lao động với NLĐ như hợp đồng lao động, bảng lương, giấy tờ bảo hiểm xã hội, các quyết định hành chính, vì vậy nếu không đưa ra chế tài để xử lý thì NSDLĐ có thể cố tình trốn tránh việc cung cấp chứng cứ cho hội đồng trong tài, khi đó hội đồng trọng tài rất khó để có thể có được những bằng chứng xác thực làm cơ sở để giải quyết tranh chấp. - Hòa giải tranh chấp lao động Thành phần tham gia phiên họp hòa giải tranh chấp lao động tại trọng tài gồm: hội đồng trọng tài, các bên tranh chấp. Tại phiên họp hội đồng trọng tài lao động, thư ký hội đồng trọng tài lao động kiểm tra sự có mặt của hai bên tranh chấp lao động, đại diện có thẩm quyền của hai bên tranh chấp. Nếu một trong hai bên tranh chấp vắng mặt lần thứ nhất có lý do chính đáng thì hội đồng trọng tài lao động hoãn phiên họp. Trường hợp đã được triệu tập đến lần thứ hai sau hai ngày làm việc kể từ ngày hội đồng trọng tài lao động quyết định hoãn phiên họp lần thứ nhất mà một trong hai bên tranh chấp vắng mặt không có lý do chính đáng thì hội đồng trọng tài lao động vẫn họp và lập biên bản hòa giải không thành có chữ ký của bên tranh chấp có mặt, của chủ tịch, thư ký hội đồng trọng tài lao động. Hội đồng trọng tài sẽ đưa giải quyết vụ tranh chấp dựa trên nguyên tắc đa số và bằng hình thức bỏ phiếu kín. Nếu các bên tranh chấp lao động tự hòa giải được hoặc nhất trí phương án hòa giải do hội đồng trọng tài lao động đưa ra thì hội đồng trọng tài lao động lập biên bản hòa giải thành theo mẫu của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, có chữ ký của hai bên tranh chấp, Chủ tịch, Thư ký hội đồng trọng tài lao động và gửi cho hai bên tranh chấp. Hai bên tranh chấp có nghĩa vụ chấp hành các thỏa thuận ghi trong biên bản hòa giải thành. Trong trường hợp hội đồng trọng tài lao động tiến hành hòa giải không thành thì tập thể NLĐ có quyền tiến hành - 47 - các thủ tục để đình công. - Ra quyết định về vụ tranh chấp lao động BLLĐ đã sửa đổi, bổ sung năm 2006 quy định kết thúc phiên họp hòa giải, hội đồng trọng tài lao động sẽ lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành chứ không có quy định về việc hội đồng trọng tài lao động sẽ ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các bên. Như vậy, quá trình giải quyết tranh chấp lao động bằng trọng tài sẽ chỉ dừng lại ở việc lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành đối với vụ tranh chấp lao động. BLLĐ năm 2012 quy định: “trong trường hợp hai bên tự thỏa thuận được hoặc chấp nhận phương án hòa giải thì hội đồng trọng tài lao động lập biên bản hòa giải thành đồng thời ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các bên” (Khoản 2 Điều 206). Tuy nhiên cần lưu ý rằng đây chỉ là ra quyết định công nhận sự thỏa thuận giữa các bên tranh chấp chứ không phải là một quyết định giải quyết tranh chấp. Trong trường hợp các bên không thể đi đến thỏa thuận chung thì trọng tài cũng chỉ lập biên bản hòa giải không thành chứ không ra được quyết định giải quyết tranh chấp. - Thi hành quyết định của hội đồng trọng tài Pháp luật lao động quy định: hội đồng trọng tài đưa ra phương án hòa giải để các bên xem xét. Trường hợp hai bên chấp nhận phương án hòa giải thì hội đồng trọng tài lập biên bản hòa giải thành, có chữ ký của hai bên tranh chấp, của Chủ tịch và Thư lý hội đồng trọng tài lao động. Hai bên có nghĩa vụ chấp hành các thỏa thuận ghi trong biên bản hòa giải thành. Như vậy, việc thi hành biên bản hòa giải thành hoàn toàn dựa vào ý thức tự giác của các bên. Tiểu kết Chƣơng 1 Qua phân tích ở trên, ta có thể rút ra một số kết luận về các nội dung thuộc phần lý luận chung về tranh chấp lao động tập thể và các quy định của pháp luật hiện hành về giải quyết tranh chấp lao động tập thể như: - 48 - - Thiếu một khái niệm cụ thể cho hình thức tranh chấp lao động tập thể, điều này gây khó khăn cho công tác phân biệt và giải quyết các tranh chấp khi chúng phát sinh. - Việc phân chia và quy định cụ thể về hai hình thức của tranh chấp lao động tập thể được pháp luật Việt Nam đề cập đến đó là hai hình thức tranh chấp lao động tập thể về quyền và tranh chấp lao động tập thể về lợi ích, qua đó quy định hệ thống các cơ quan giải quyết tranh chấp đi kèm. Việc phân chia hai hình thức tranh chấp về quyền và tranh chấp về lợi ích cũng chỉ đặt ra với hình thức tranh chấp trên bình diện tập thể. - Việc quy định về thủ tục giải quyết các tranh chấp lao động còn rườm rà, quá mức cần thiết và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các bên tranh chấp. Điều này được thể hiện như đối với tranh chấp lao động tập thể về quyền đòi hỏi phải qua ba cấp giải quyết, hòa giải cơ sở, chủ tịch UBND cấp huyện và sau cùng là tòa án. Qua quá nhiều thủ tục đòi hỏi nhiều thời gian, mặt khác đây là hình thức tranh chấp mà một bên cho rằng bên kia vi phạm quyền lợi của mình đòi hỏi phải giải quyết nhanh chóng kịp thời thì thủ tục lại phức tạp và qua nhiều cấp giải quyết sẽ rất dễ ảnh hưởng xấu đến quyền lợi của bên bị vi phạm. - Công tác giải quyết tranh chấp bằng trọng tài chưa được quan tâm đúng mức, hiện tại theo quy định, Hội đồng trọng tài chỉ tham gia giải quyết các tranh chấp lao động tập thể về lợi ích. - 49 - CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP LAO ĐỘNG TẬP THỂ TRONG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG 2.1. Khái quát về tình hình công nhân lao động và đoàn viên công đoàn trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát 2.1.1. hái quát chung về các Khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát Thị xã Bến Cát nằm trên trục chính Đại lộ Bình Dương, là tuyến đường huyết mạch nối liền Thành phố Hồ Chí Minh – Bình Dương – Bình Phước và nước bạn Campuchia, có 5 tuyến tỉnh lộ đi qua đã và đang được nâng cấp, mở rộng, các tuyến đường được đầu tư đồng bộ. Ngoài ra, còn có tuyến đường Hồ Chí Minh nối liền các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh phía Bắc, tuyến đường cao tốc Mỹ Phước - Tân Vạn nối các Khu công nghiệp trên địa bàn đi Tân Vạn; tuyến đường vành đai 4 nối một số khu công nghiệp – đô thị của Bến Cát với thành phố mới Bình Dương và thành phố Hồ Chí Minh, về giao thông Bến Cát đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của hiện tại và tương lai. Các Khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát nằm trên địa bàn có được nhiều ưu thế về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên vô cùng thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội mà trọng tâm đẩy mạnh phát triển công nghiệp. Trong khoảng 10 năm trở lại đây, “vóc dáng” của khu công nghiệp đã dần được hoàn thiện. Hiện nay, trên địa bàn thị xã Bến Cát có 08 khu công nghiệp (KCN Mỹ Phước 1, KCN Mỹ Phước 2, KCN Mỹ Phước 3, KCN Mỹ Phước 4, KCN Việt Hương 2, KCN Mai Trung, KCN An Tây, KCN Rạch Bắp). Trong đó đi vào hoạt động 07 khu công nghiệp, với tổng diện tích trên 4.000 ha, tỷ lệ lấp kín trên 90%, thu hút 470 doanh nghiệp đầu tư; đã đi vào hoạt động 326 doanh nghiệp, với tổng số vốn đầu tư trên 4 tỷ USD. - 50 - Sản xuất công nghiệp có bước chuyển biến tích cực về quy mô và tốc độ, nhiều giải pháp huy động các nguồn lực, tập trung phát triển những sản phẩm ưu thế được thực hiện có hiệu quả. Các ngành may mặc, giày da, gỗ, ...đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Đây là yếu tố cơ bản tạo nên tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, làm thay đổi quy mô sản xuất và cơ cấu kinh tế chung của thị xã. 2.1.2. Tình hình công nhân lao động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát - Sự biến đổi về số lượng, cơ cấu, chất lượng đội ngũ công nhân khu công nghiệp Đội ngũ công nhân các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát là một bộ phận của giai cấp công nhân Bình Dương cũng như giai cấp công nhân Việt Nam. Họ cũng là những người lao động làm công trong các công ty, nhà máy, xí nghiệp công nghiệp hoặc dịch vụ công nghiệp trên địa bàn với nguồn thu nhập chủ yếu là tiền công. Bên cạnh những thuộc tính, đặc điểm chung của giai cấp công nhân Việt Nam, giai cấp công nhân của khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát cũng có những điểm riêng, do chịu sự quy định của điều kiện địa lý – tự nhiên và lịch sử. Trong khoảng hơn 5 năm trở lại đây, cùng với sự gia tăng nhanh chóng của số lượng các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thì lực lượng công nhân khu công nghiệp cũng không ngừng gia tăng về số lượng, đa dạng hơn về cơ cấu, trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp được nâng lên. Nếu năm 2014, khu công nghiệp có 67.729 công nhân lao động thì năm 2018 là 96.415 người lao động. Cơ cấu lao động chuyển dịch theo hướng tăng lao động công nghiệp – xây dựng và giảm lao động nông nghiệp; tốc độ phát triển công nghiệp và đô thị hóa nhanh đã thu hút số lượng lao động nhập cư vào địa phương rất lớn. - 51 - - Về tình hình đời sống vật chất và đời sống tinh thần, quan hệ lao động của đội ngũ công nhân khu công nghiệp - Về đời sống tinh thần, vật chất và quan hệ lao động của đội ngũ công nhân khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát có thể đưa ra nhận xét chung như sau: đời sống, việc làm của công nhân cũng ngày được cải thiện trên cơ sở tự giác phối hợp hoạt động của người lao động, người sử dụng lao động các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức công đoàn; tiền lương được nâng lên và đảm bảo chi trả đúng kỳ hạn hơn. Quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao động ngày càng được cải thiện; Tổ chức và hoạt động của Tổ chức công đoàn có những đổi mới đáng kể, từng bước nâng cao chất lượng; cùng với chính quyền, các ngành, đoàn thể thực hiện tốt chức năng tuyên truyền giáo dục và bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động, các cơ quan ban ngành phối hợp tổ chức biểu diễn văn nghệ phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa cho công nhân lao động; tổ chức Đại hội thể dục thể thao, văn nghệ. Bên cạnh đó, tại các công đoàn cơ sở cũng đã tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ - thể dục thể thao cho công nhân lao động, Ban chấp hành công đoàn phối hợp cùng ban giám đốc công ty tổ chức các giải bóng đá mini, hội thao, thi hát karaoke, trò chơi dân gian định kỳ hàng năm nhằm tạo sân chơi lành mạnh cho công nhân lao động. - 52 - 2.1.3. Tình hình Công đoàn cơ sở, đoàn viên công đoàn, công nhân lao động qua các năm (2014-2018) * Tình hình CĐCS, ĐVCĐ, CNLĐ qua các năm: Năm 2014 2015 2016 2017 2018 CĐCS 188 205 227 240 271 ĐVCĐ 53.832 67.397 77.662 85.424 94.885 CNLĐ 67.729 75.051 80.221 88.014 96.415 Hình 2.1. Biểu đồ CĐCS, ĐVCĐ, CNLĐ qua các năm 1 10 100 1000 10000 100000 2014 2015 2016 2017 2018 CĐCS ĐVCĐ CNLĐ - 53 - Lực lượng lao động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát hiện nay chủ yếu là lao động trẻ, có sức khỏe, năng động; đa số có lòng yêu nước, tự hào dân tộc. Lao động từ 18-25 tuổi chiếm 66%, lao động từ 25- 35 tuổi chiếm 23%, lao động trên 35 tuổi chiếm 11%. Lực lượng lao động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát hiện nay chủ yếu là lao động trẻ. Trình độ học vấn: Dưới THCS: chiếm 29,51%; THCS: chiếm 38,88%; THPT: chiếm 28,15%; Đại học: 3.01%; trên Đại học: 0.45%. Tỷ lệ lao động qua đào tạo khoảng 45,9%, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề là 33,4%. Về ý thức giai cấp, bản lĩnh chính trị, đội ngũ công nhân khu công nghiệp vẫn tiếp tục phát huy vai trò giai cấp tiên phong, giai cấp lãnh đạo cách mạng, thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam, trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa xây dựng chủ nghĩa xã hội; là lực lượng nòng cốt trong khối liên minh với nông nhân và trí thức, góp phần tạo nên cơ sở chính trị - xã hội vững chắc cho Đảng và Nhà nước. Hiện chi bộ Công đoàn các khu công nghiệp Bến Cát có 55 Đảng viên, đã giới thiệu cho Đảng được 178 cán bộ công đoàn ưu tú để bồi dưỡng nhận thức về Đảng. 2.2. Thực trạng giải quyết tranh chấp lao động tập thể tại các doanh nghiệp hoạt động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát trong 5 năm (2014-2018) 2.2.1. Tình hình tranh chấp lao động tập thể trong những năm từ 2014 đến 2018 Trong năm năm qua, tình hình tranh chấp lao động tập thể (TCLĐTT) không theo trình tự, thủ tục pháp luật quy định có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp. Theo thống kê, tính từ năm 2014 đến năm 2018 trên địa bàn khu công nghiệp Bến Cát đã xảy ra 25 vụ TCLĐTT với tổng số 8.548 lượt CNLĐ tham gia. - 54 - * Các vụ TCLĐTT diễn ra chủ yếu ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, nhất là: Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc... Cụ thể: - DN có vốn đầu tư Đài Loan: 10/25, chiếm tỷ lệ 40%. - DN có vốn đầu tư Hàn Quốc: 6/25, chiếm tỷ lệ 24%. - Các DN có vốn đầu tư FDI khác: 9/25, chiếm tỷ lệ 36% * Số vụ TCLĐTT chủ yếu xảy ra thuộc các ngành nghề: - May mặc, may túi sách: 7/25 chiếm tỷ lệ 28%; - Gỗ gia dụng, gỗ xuất khẩu: 5/25 chiếm tỷ lệ 20%; - Gia công giày, đế giày: 6/25 chiếm tỷ lệ 24%; - Các ngành nghề khác: 7/25 chiếm tỷ lệ 28%. * Phân loại DN có tổ chức CĐCS và chưa có CĐCS: Doanh nghiệp chưa có tổ chức CĐCS: 3 chiếm tỷ lệ 12%; Doanh nghiệp có tổ chức CĐCS: 22 chiếm tỷ lệ 88%. 2.2.1.1. Năm 2014: trên địa bàn các Khu công nghiệp thị xã Bến Cát xảy ra 05 vụ tranh chấp lao động tập thể ở Cty TNHH Jiu Yang, Cty TNHH Trans Palma Sport Wear, Cty TNHH Nhựa Sung Shin (Việt Nam), Cty TNHH Dooil TPS Vina – Ngành sản xuất: Bao bì nhựa, Cty TNHH OLYMPIA LIGHTING – KCN An Tây – Ngành sản xuất : máng đèn (cả 02 DN chưa thành lập tổ chức công đoàn cơ sở), tổng số công nhân tham gia tranh chấp lao động 498/670 công nhân. + Nguyên nhân: Công ty chưa thông báo kịp thời cho CNLĐ chế độ tiền thưởng tết, ứng tiền lương tháng 01/2014 cho người lao động, chưa trả thẻ bảo hiểm y tế cho công nhân, không điều chỉnh kịp thời lương theo nghị định mới cho công nhân, không ký hợp đồng đúng thời hạn theo quy định của pháp luật, bị trừ tiền chuyên cần, tăng ca không cho nghỉ giải lao, tăng định mức sản xuất,. - 55 - + Sau khi xảy ra đình công và tranh chấp lao động tập thể Công đoàn phối hợp cùng cơ quan chức năng tiến hành hòa giải và kết quả Ban Giám đốc các Doanh nghiệp đồng ý thực hiện một số yêu cầu chính đáng, hợp pháp của người lao động và sau đó công nhân chấp nhận trở lại làm việc. 2.2.1.2. Năm 2015: trên địa bàn các khu công nghiệp thị xã Bến Cát đã xảy ra 03 vụ tranh chấp lao động tập thể: Cty TNHH Tufropes, Cty TNHH Sunny Wide, Cty TNHH United Mechanical với tổng số lượng công nhân tham gia: 1091/1091 lao động; + Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp: công ty chậm ra thông báo về chế độ tiền thưởng cuối năm cho người lao động, điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng tăng nhưng lại cắt phần tiền phụ cấp hàng tháng, người lao động đề nghị công ty ký hợp đồng lao động đối với người lao động đã hết thời gian thử việc (quá thời gian thử việc từ 02 -> 03 tháng), tái ký hợp đồng lao động đối với công nhân đã hết thời hạn hợp đồng (hợp đồng hết hạn từ 05 đến 7 tháng mà công ty vẫn chưa tái ký), điều chỉnh lương cho công nhân khi tái ký hợp đồng lao động, hàng năm xét nâng lương cho người lao động ký hợp đồng không xác định thời hạn, trả thẻ BHYT cho toàn bộ công nhân để công nhân đi khám bệnh + Sau khi nắm được nguyên nhân ngừng việc, đoàn công tác đã làm việc với Ban giám đốc công ty về kiến nghị của người lao động và đề nghị Ban giám đốc công ty xây dựng thang bảng lương, Nội quy lao động và đăng ký tại các cơ quan quản lý nhà nước về lao động theo quy định, thực hiện đầy đủ các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động, xây dựng thương lượng ký kết thỏa ước lao động tập thể, phối hợp cùng BCH CĐCS công ty xây dựng quy chế xét nâng lương hàng năm cho người lao động, tiến hành củng cố lại BCH CĐCS và liên hệ với Công đoàn các KCN Bến Cát để được hướng dẫn công tác hoạt động công đoàn và việc thu chi, trích nộp, quyết toán tài chính - 56 - công đoàn, đồng thời ra thông báo về việc giải quyết các kiến nghị của công nhân lao động để công nhân lao động được rõ, tránh tình trạng tranh chấp lao động gây mất trật tự tại địa phương. 2.2.1.3. Năm 2016: đã xảy ra 05 vụ tranh chấp lao động tập thể tại Công ty TNHH Phước Ý, Cty TNHH United Mechenical VN, Cty TNHH Xin Wei Việt Nam, Cty TNHH Kyung Dong Vina, Cty Cổ phần Giày Đại Lộc (đã thành lập công đoàn cơ sở) với tổng số lượng công nhân tham gia: 1.800/2.664 lao động. + Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp: do công ty chưa thông báo chế độ đều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng theo Nghị định số 122/NĐ-CP của Chính phủ và chế độ tiền thưởng, kế hoạch nghỉ tết Bính Thân 2016, khẩu phần ăn. + Khi nắm được thông tin ngừng việc, Công đoàn các khu công nghiệp Bến Cát phối hợp cùng các ngành chức năng đến nắm tình hình công nhân lao động và làm việc với Ban giám đốc công ty về kiến nghị của người lao động. Đoàn công tác đã đề nghị Ban giám đốc công ty thực hiện việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng theo Nghị định 122/NĐ-CP của Chính phủ và ra thông báo bằng văn bản về chế độ tiền lương, tiền thưởng, kế hoạch nghỉ tết Bính Thân năm 2016 để công nhân được rõ và kêu gọi công nhân quay trở lại công ty làm việc bình thường. 2.2.1.4. Năm 2017: có 04 vụ tranh chấp lao động tập thể xảy ra: Công ty TNHH Công nghiệp gỗ Grand Art; Cty TNHH Zhi Sheng (doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức CĐCS), Công ty TNHH Dewberry Việt Nam, Công ty TNHH Ace World Vina, tổng số lao động tham gia ngừng việc là 2.983/2.987 CNLĐ. + Nguyên nhân do doanh nghiệp chưa ra thông báo về việc thanh toán 50% tiền thưởng sau tết cho công nhân và trả thẻ BHYT cho công nhân, chưa ký hợp đồng lao động, chưa tham gia BHXH, Công ty tổ chức làm thêm giờ - 57 - quá nhiều; Công nhân nghỉ việc có phép hay không phép đều bị phạt tiền từ 300.000 đồng -> 500.000 đồng/1 lần vi phạm và bị trừ 50% tiền chuyên cần; Công ty không có tiền độc hại cho bộ phận sơn, thức ăn không ngon, cuối tháng không công khai bảng chấm công, phải có người dọn vệ sinh, tính lộn tiền tăng ca, nghỉ 03 ngày không phép công ty cho nghỉ việc, nghỉ quá 02 tiếng mất tiền chuyên cần, xin nghỉ phép năm công ty không cho nghỉ; Riêng Công ty TNHH Dewberry Việt Nam: nguyên nhân do Ban giám đốc công ty ra thông báo là sẽ di dời toàn bộ nhà máy tại Mỹ Phước về nhà máy tại cụm công nghiệp An Thạnh (Thuận An) nhưng không giải thích rõ chế độ chính sách cho người lao động, gây hoang mang cho người lao động, người lao động không yên tâm làm việc. + Sau khi nhận được tin ngừng việc tập thể, Công đoàn các khu công nghiệp Bến Cát phối hợp cùng các ngành chức năng làm việc với Ban Giám đốc về việc giải quyết các kiến nghị của người lao động, đề nghị Ban Giám đốc công ty ra thông báo giải quyết các kiến nghị và kêu gọi người lao động trở lại công ty làm việc, tránh tình trạng ngừng việc kéo dài ảnh hưởng đến sản xuất doanh nghiệp, đời sống của người lao động. 2.2.1.5. Năm 2018: trên địa bàn xảy ra 08 vụ ngừng việc tập thể tại Công ty TNHH United Mechanical, Chun Xiang (có tổ chức công đoàn), Công ty TNHH Lumen Vina (2 lần), Công ty TNHH Cheng Bao, Công ty TNHH Vina Rong Hsing, Công ty TNHH SR Suntuor, Công ty TNHH Peng Yang (doanh nghiệp chưa có tổ chức công đoàn), tổng số lao động tham gia là 4.176/4.620 CNLĐ. + Nguyên nhân do công ty chưa có thông báo về kế hoạch điều chỉnh tiền lương mới theo Nghị định số 141/2017/NĐ-CP của Chính phủ, chưa thông báo thời gian trả lương, trả thưởng, kế hoạch nghỉ tết, công ty thanh - 58 - toán tiền lương, tiền thưởng chậm, phụ cấp thâm niên, tiền tăng ca, tiền chuyên cần, chấm dứt hợp đồng lao động. + Sau khi nhận được thông tin ngừng việc Công đoàn các KCN Bến Cát phối hợp với các ngành chức năng làm việc với Ban giám đốc công ty về các kiến nghị của người lao động. Sau đó, công nhân lao động đã trở lại công ty làm việc bình thường. * Tình hình tranh chấp lao động qua các năm: Năm 2014 2015 2016 2017 2018 Số vụ tranh chấp lao động 5 3 5 4 8 CNLĐ tham gia tranh chấp 498 1.091 1.800 2.983 4.176 Tổng CNLĐ 670 1.245 2.103 3.211 4.620 Hình 2.2. Biểu đồ số vụ tranh chấp lao động, CNLĐ tham gia tranh chấp và tổng CNLĐ tại các doanh nghiệp tranh chấp qua các năm (2014-2018) 1 10 100 1000 10000 2014 2015 2016 2017 2018 Số vụ tranh chấp lao động CNLĐ tham gia tranh chấp Tổng CNLĐ - 59 - 2.2.2. Nguyên nhân phát sinh tranh chấp lao động tập thể tại các doanh nghiệp hoạt động trong các khu công nghiệp trên địa bàn thị xã Bến Cát. 2.2.2.1. Từ phía cơ quan quản lý nhà nước: - Chưa lường hết những diễn biến hoạt động các chủ doanh nghiệp sau khi đầu tư và quá trình hội nhập WTO xảy ra các sự việc phải đối phó tình hình; chưa có kế hoạch chi tiết việc tuyên truyền, hướng dẫn, theo dõi doanh nghiệp thực hiện các quy định của pháp luật lao động, chưa thực hiện tốt chức năng giám sát việc tuân thủ pháp luật, nội dung điều lệ hoạt động doanh nghiệp đã cam kết. Nội dung tuyên truyền pháp luật, xây dựng quan hệ lao động trong các doanh nghiệp chưa đúng trọng tâm, đồng bộ, thiếu chặt chẽ nên hiệu quả chưa cao. - Số lượng doanh nghiệp được thanh, kiểm tra hàng năm còn ít so với yêu cầu đặt ra. Công tác tái kiểm tra sau thanh, kiểm tra và doanh nghiệp xảy ra tranh chấp lao động tập thể và đình công chưa được kịp thời, chưa đầy đủ. - Xử lý số doanh nghiệp cố tình vi phạm pháp luật lao động, chiếm dụng tiền BHXH kéo dài chưa nghiêm và mức xử phạt chưa đủ sức răn đe dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật lao động vẫn còn xảy ra. - Việc ban hành luật pháp thiếu thực tiễn dẫn đến tranh chấp lao động tập thể và đình công không đúng trình tự pháp luật, các chế độ chính sách không phù hợp, nhất là chính sách tiền lương ban hành hàng năm thấp hơn thực tế doanh nghiệp đang thực hiện là một trong các nguyên nhân dẫn đến tranh chấp lao động tập thể tăng và tính chất phức tạp. - Chưa có phương án triển khai các nội dung chỉ đạo của Ban Bí thư TW Đảng (kết luận số 23/KL-TW ngày 08 tháng 4 năm 2008) hoặc ban hành chính sách đối với người lao động không khả thi. (chính sách tiền lương, nhà ở, nhà trẻ, mẫu giáo, vui chơi giải trí.) - 60 - - Đội ngũ thanh tra lao động yếu về chuyên môn, thiếu về số lượng, không đủ sức phát hiện, xử lý những hành vi vi phạm của các bên trong quan hệ lao động, tạo mầm mống cho sự bất đồng giữa NSDLĐ và NLĐ. 2.2.2.2. Từ phía người sử dụng lao động: Không thực hiện đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật lao động: - Thời gian thử việc kéo dài; Không ký hợp đồng lao động hoặc ký không đầy đủ với người lao động, chiếm tỷ lệ không nhỏ. - Không tham gia hoặc có tham gia nhưng không đầy đủ cho người lao động, nhiều doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN kéo dài, có doanh nghiệp còn thỏa thuận trái pháp luật với người lao động bằng