Một số giải pháp đẩy mạnh hoạt động kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hoá bằng đường hàng không tại Vinatranco

doanh thu tõ kinh doanh dÞch vô giao nhËn hµng kh«ng. Vµ nÕu nh×n vµo b¶ng tæng s¶n l­îng giao nhËn hµng hãa b»ng ®­êng hµng kh«ng d­íi ®©y, ta thÊy ho¹t ®éng giao nhËn hµng kh«ng cña c«ng ty tõng n¨m cã sù biÕn ®éng m¹nh. §Æc biÖt lµ vµo n¨m 1997, s¶n l­îng hµng hãa gi¶m ®ét ngét. B¶ng 4: Tæng s¶n l­îng hµng hãa giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng kh«ng. §¬n vÞ: TÊn N¨m 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Tæng SL giao nhËn 4400 3082 5207 4890 4507 4693 - GN hµng xuÊt 2300 1662 4007 2690 1900 2110 - GN hµng nhËp 2100 1420 1200 2200 2607 2609 Nguån: Phßng Tæng hîp VINATRANCO -2001 N¨m 1996, s¶n l­îng giao nhËn b»ng ®­êng hµng kh«ng cña c«ng ty kh¸ cao, song lîi nhuËn thu ®­îc l¹i kh«ng cao. Lý do chÝnh lµ c«ng ty ch­a thùc sù chó träng ®Õn viÖc më réng ph¹m vi kinh doanh giao nhËn hµng kh«ng sang thÞ tr­êng hµng hãa quèc tÕ. N¨m 1997, c«ng ty ®· b¾t ®Çu thùc hiÖn kÕ ho¹ch më réng thÞ tr­êng cña m×nh vµ b­íc ®Çu ®· cã quan hÖ víi kho¶ng 17 h·ng giao nhËn hµng kh«ng trªn thÕ giíi nh­: Translink, Sino transport.Co, Pionneer Express, Gateway Express... hÇu hÕt c¸c h·ng nµy ®Òu lµ nh÷ng h·ng lín, cã uy tÝn trong thÞ tr­êng giao nhËn. ChÝnh nhê nh÷ng mèi quan hÖ nµy mµ doanh thu tõ dÞch vô giao nhËn hµng kh«ng cña Vinatranco cã t¨ng lªn mÆc dï s¶n xuÊt hµng hãa giao nhËn gi¶m. S¶n l­îng hµng hãa giao nhËn hµng kh«ng ë Vintranco n¨m 1997 gi¶m sót lµ do sù ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc (7/1997) ®Õn th­¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung vµ ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh giao nhËn hµng kh«ng ë VINATRANCO nãi riªng. Song còng chÝnh thêi gian nµy, VINATRANCO ®· ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p kÞp thêi nªn kh«ng nh÷ng c«ng ty ®· t¨ng ®­îc doanh thu n¨m 1997 mµ cßn t¨ng s¶n l­îng giao nhËn vµo n¨m 1998. NÕu chØ xÐt trªn sè liÖu ®¬n thuÇn th× viÖc gi¶m sót vÒ s¶n l­îng giao nhËn víi viÖc doanh thu t¨ng tõ ho¹t ®éng giao nhËn ®ã th× h×nh nh­ cã sù m©u thuÉn. Song cã thÓ nãi lµ kh«ng cã sù m©u thuÉn nµo v×: - S¶n l­îng hµng hãa cao ch­a ch¾c doanh thu vµ lîi nhuËn ®· cao v× doanh thu tõ dÞch vô giao nhËn hµng kh«ng kh«ng chØ c¨n cø vµo s¶n l­îng mµ quan träng h¬n nã c¨n cø vµo gi¸ trÞ hµng hãa giao nhËn. Cã nh÷ng lo¹i hµng hãa mµ s¶n l­îng giao nhËn rÊt lín nh­ng lîi nhuËn thu ®­îc l¹i rÊt Ýt vµ ng­îc l¹i. - C«ng ty ký ®­îc nhiÒu hîp ®ång giao nhËn víi møc c­íc kh¸ cao (cã thÓ nãi lµ cao h¬n so víi mét sè h·ng giao nhËn kh¸c), do ®ã phÇn chªnh lÖch mµ c«ng ty ®­îc h­ëng còng cao. §iÒu nµy chøng tá uy tÝn cña c«ng ty ®ang dÇn ®­îc tÝn nhiÖm trªn thÞ tr­êng. N¨m 1998 lµ n¨m tæng s¶n l­îng còng nh­ lîi nhuËn cña c«ng ty thu ®­îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô giao nhËn hµng kh«ng t¨ng râ rÖt. C«ng ty ®· ký ®­îc mét l­îng lín hîp ®ång giao nhËn tõ cöa ®Õn cöa (door to door). H¬n n÷a, do c«ng ty cã quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi còng nh­ trong n­íc nªn mèi quan hÖ cña c«ng ty ngµy cµng ®­îc më réng. N¨m 1999 - 2001, tæng s¶n l­îng còng nh­ lîi nhuËn thu ®­îc tõ dÞch vô giao nhËn hµng kh«ng cña c«ng ty cã xu h­íng ch÷ng l¹i, thËm chÝ gi¶m sót, c«ng ty cÇn t×m ra nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy. 2.3. C¸c mÆt hµng XNK mµ Vinatranco thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô giao nhËn Do ViÖt Nam rÊt Ýt khi nhËp FOB nªn VINATRANCO chñ yÕu thùc hiÖn c¸c t¸c nghiÖp ®èi víi hµng xuÊt khÈu C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu lµ: N«ng s¶n: Chñ yÕu lµ hoa vµ rau t­¬i phôc vô thÞ tr­êng Ch©u ©u trong mïa ®«ng khi khu vùc nµy cã b¨ng gi¸ ®å thñ c«ng mü nghÖ: Chñ yÕu lµ s¶n phÈm mÉu chµo hµng cña c«ng ty XNK ®å thñ c«ng mü nghÖ S¶n phÈm may mÆc: HÇu hÕt lµ c¸c s¶n phÈm thêi trang may gia cong göu ®i gÊp ®Ó lµm kÞp theo mïa. L­îng hµng nµy chiÕm tíi 80% khèi lùong hµng xuÊt khÈu qua néi bµi. 3. Quy tr×nh giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng ë VINATRANCO Còng nh­ trong vËn t¶i ®­êng biÓn trong qu¸ tr×nh giao nhËn vËn t¶i hµng hãa b»ng ®­êng hµng kh«ng ph¶i sö dông nhiÒu lo¹i chøng tõ kh¸c nhau. Chøng tõ trong vËn t¶i hµng kh«ng gåm cã: - Chøng tõ tr­íc khi vËn chuyÓn - Chøng tõ trong khi vËn chuyÓn - Chøng tõ sau khi vËn chuyÓn 3.1. Chøng tõ tr­íc khi vËn chuyÓn gåm cã - Th­ chØ dÉn cña ng­êi göi hµng (company heading) - chøng tõ nµy th­êng ®­îc in theo mÉu nh­ng cã thÓ lµ mét th­ cã tiªu ®Ò cña ng­êi göi hµng. Ng­êi göi hµng dïng ®Ó chuyÓn cho ®¹i lý hay ng­êi giao nhËn tÊt c¶ c¸c chi tiÕt vµ chØ dÉn liªn quan ®Õn l« hµng cô thÓ. Tµi liÖu nµy cung cÊp c¸c th«ng tin sau: + Tªn vµ ®Þa chØ cña ng­êi göi, ng­êi nhËn + N¬i ®Õn vµ tuyÕn ®­êng yªu cÇu + Sè kiÖn + Träng l­îng kÝch th­íc hµng hãa + Lo¹i, t×nh tr¹ng hµng hãa + H×nh thøc thanh to¸n + Cã mua b¶o hiÓm hay kh«ng? + Danh s¸ch c¸c chøng tõ ®i kÌm Ng­êi göi hµng ký vµo chøng tõ nµy nh»m uû quyÒn cho ®¹i lý, ng­êi chuyªn chë thay mÆt m×nh ký vµo vËn ®¬n vµ x¸c nhËn lµ néi dung cña chuyÕn hµng ®· ®­îc khai b¸o phï hîp, nÕu nh­ lµ nh÷ng hµng ®Æc biÖt th× còng hoµn toµn phï hîp víi nh÷ng quy t¾c vÒ hµng hãa nguy hiÓm ®­îc IATA ph¸t hµnh hiÖn nay. Th­ h­íng dÉn cña ng­êi göi hµng cã chøc n¨ng nh­ th­ ñy th¸c chuyªn chë theo yªu cÇu cña ng­êi göi hµng ghi trong th­. §¹i lý giao nhËn tiÕn hµnh giao hµng cho ng­êi chuyªn chë, ®¹i lý giao nhËn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp vÒ hµng hãa tr­íc ng­êi göi hµng. MÆt kh¸c, th­ chØ dÉn còng thÓ hiÖn sù cam kÕt cña ng­êi göi hµng víi ng­êi giao nhËn vÒ hµng hãa vµ c¸c ®iÒu kiÖn nh­ ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång. * Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i (Commercial Invoice) Lµ mét chøng tõ do ng­êi b¸n cÊp cho ng­êi mua hµng, tuy nhiªn nã kh«ng ph¶i lµ chøng tõ ph¸t sinh trong nghiÖp vô vËn t¶i nh­ng nã kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong bé chøng tõ vËn t¶i. Trong qu¸ tr×nh vËn t¶i hµng hãa XNK, chøng tõ nµy ®­îc c¬ quan h¶i quan sö dông ®Ó lµm c¬ së tÝnh thuÕ ®ång thêi ®Ó lµm c¸c thñ tôc cÇn thiÕt kh¸c nh­ tÝnh gi¸ trÞ b¶o hiÓm, thanh to¸n. Néi dung cña hãa ®¬n th­¬ng m¹i gåm: - Tªn ng­êi göi, ng­êi nhËn hµng - §Æc ®iÓm hµng hãa - Tæng gi¸ trÞ hµng hãa - §iÒu kiÖn c¬ së giao hµng - Ph­¬ng thøc thanh to¸n - Ph­¬ng thøc chuyªn chë hµng hãa * B¶ng kª chi tiÕt hµng hãa (Specification) Lµ chøng tõ vÒ chi tiÕt hµng hãa trong kiÖn hµng. Nã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra hµng hãa. Ngoµi ra nã cßn t¸c dông bæ sung cho hãa ®¬n khi l« hµng bao gåm nhiÒu lo¹i hµng cã tªn gäi kh¸c nhau vµ cã phÈm cÊp kh¸c nhau. * PhiÕu ®ãng gãi hµng hãa (Packing list) Lµ b¶ng kª khai tÊt c¶ c¸c hµng hãa ®ùng trong mét kiÖn hµng (hßm, hép, container) * Tê khai h¶i quan hµng hãa XNK. C¨n cø vµo nh÷ng chøng tõ trong bé hå s¬ cña l« hµng, ng­êi giao nhËn khai nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµo tê khai H¶i quan thËt chÝnh x¸c vµ kh«ng ®­îc tÈy xo¸. Néi dung cña tê khai h¶i quan ®­îc viÕt b»ng tiÕng ViÖt. * GiÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu (Export/Import License) Lµ chøng tõ do Bé th­¬ng m¹i cÊp, cho phÐp chñ hµng ®­îc xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu mét hoÆc mét sè l« hµng nhÊt ®Þnh cã cïng tªn hµng, tõ mét n­íc nhÊt ®Þnh, qua mét cöa khÈu nhÊt ®Þnh, trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. Néi dung cña giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu bao gåm: Tªn vµ ®Þa chØ ng­êi b¸n (hoÆc ng­êi mua) cña hîp ®ång, tªn cöa khÈu giao nhËn, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, nh·n hiÖu, quy c¸ch phÈm chÊt sè l­îng träng l­îng, ®¬n gi¸ vµ tæng trÞ gi¸, thêi h¹n hiÖu lùc cña giÊy phÐp. * C¸c chøng tõ ®Ó thanh to¸n * C¸c chøng tõ kh¸c: Tïy theo tõng chuyÕn hµng vËn t¶i cô thÓ, ng­êi göi hµng ph¶i cung cÊp cho ng­êi chuyªn chë c¸c chøng tõ nh­: GiÊy chøng nhËn cña ng­êi göi hµng vÒ sóc vËt sèng, tê khai cña ng­êi göi hµng vÒ hµng nguy hiÓm, giÊy chøng nhËn cña ng­êi göi hµng vÒ vò khÝ ®¹n d­îc §«i khi ®Ó ®¶m b¶o ch¾c ch¾n h¬n trong viÖc thanh to¸n, ng­êi göi hµng ph¶i cung cÊp thªm c¸c chøng tõ kh¸c do L/C quy ®Þnh. 3.2. Chøng tõ trong vËn chuyÓn gåm + VËn ®¬n hµng kh«ng cho nh÷ng l« hµng göi trùc tiÕp lµ mét trong nh÷ng chøng tõ quan träng vµ chñ yÕu nhÊt trong vËn t¶i hµng kh«ng. Môc ®Ých chñ yÕu cña nã lµ: Þ Lµ hîp ®ång chuyªn chë: VËn ®¬n hµng kh«ng lµ b»ng chøng cña hîp ®ång chuyªn chë ®­îc lËp gi÷a ng­êi chuyªn chë vµ ng­êi göi hµng. Hîp ®ång ®­îc ng­êi göi hµng hay ®¹i lý cña anh ta vµ ng­êi chuyªn chë hay ®¹i lý cña m×nh ký. Trong tr­êng hîp mét ®¹i lý cïng mét lóc võa thay mÆt ng­êi göi hµng võa thay mÆt ng­êi chuyªn chë th× vËn ®¬n hµng kh«ng ph¶i ký hai lÇn. Þ Lµ b»ng chøng cña viÖc nhËn hµng: Nã lµ giÊy biªn nhËn vÒ hµng ®· ®­îc giao cho ng­êi chuyªn chë, chøng minh viÖc giao l« hµng trong ®iÒu kiÖn hoµn h¶o trõ phi cã ghi nhËn xÐt kh¸c vµ còng chøng minh lµ nh÷ng chØ dÉn cña ng­êi göi hµng ®· ®­îc chÊp nhËn. Þ Lµ hãa ®¬n c­íc phÝ VËn ®¬n hµng kh«ng cã thÓ ®­îc dïng lµm hãa ®¬n, v× trªn vËn ®¬n chØ ra nh÷ng chi phÝ cßn nî ng­êi ®¹i lý cña ng­êi chuyªn chë (nh­ trong tr­êng hîp c­íc thu sau) Þ Lµ giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm VËn ®¬n hµng kh«ng cã thÓ ®­îc dïng nh­ lµ mét giÊy chøng nhËn v× môc ®Ých b¶o hiÓm nÕu nh­ ng­êi chuyªn chë cã kh¶ n¨ng b¶o hiÓm chuyÕn hµng vµ ®­îc ng­êi göi hµng yªu cÇu. Þ Lµ chøng tõ h¶i quan VËn ®¬n hµng kh«ng ®­îc dïng nh­ mét chøng tõ c¬ b¶n ®Ó xuÊt tr×nh khai h¶i quan. Þ Lµ h­íng dÉn ®èi víi nh©n viªn hµng kh«ng VËn ®¬n hµng kh«ng lµ mét b¶n h­íng dÉn ®èi víi nh©n viªn hµng kh«ng cña ng­êi chuyªn chë v× nã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc lµm hµng, göi hµng vµ giao hµng. Nã bao gåm nh÷ng chØ dÉn lµ: Hµng sÏ ®­îc göi ®i ®©u, cho ai, bao nhiªu kiÖn, ai lµ ng­êi thanh to¸n tiÒn. VËn ®¬n hµng kh«ng th­êng ®i kÌm víi hµng hãa ®Ó dÕ nhËn biÕt hµng. * VËn ®¬n chÝnh vµ vËn ®¬n “nhµ” trong tr­êng hîp gom hµng - VËn ®¬n chÝnh Master Bill of Lading ( Master Airway Bill) do h·ng hµng kh«ng ph¸t hµnh. - VËn ®¬n nhµ House Airway Bill (HB) do ng­êi giao nhËn ph¸t hµnh. VÒ b¶n chÊt hai vËn ®¬n nµy kh«ng kh¸c g× vËn ®¬n hµng kh«ng (nã ®­îc lËp ra tõ vËn ®¬n hµng kh«ng), nã chØ kh¸c ë chñ thÓ ph¸t hµnh vµ ký hiÖu trªn vËn ®¬n. §Æc ®iÓm cña vËn ®¬n hµng kh«ng VËn ®¬n hµng kh«ng (MAWB & HAWB) kh¸c víi vËn ®¬n ®­êng biÓn, vËn ®¬n hµng kh«ng lµ mét chøng tõ kh«ng giao dÞch ®­îc. Nã ®­îc ph¸t hµnh theo mÉu in s½n cña c¸c h·ng hµng kh«ng (Airline Airwaybill) hoÆc theo mÉu cña IATA (gäi lµ AWB trung lËp - Neutral AWB) vËn ®¬n cña c¸c h·ng hµng kh«ng ®­îc sö dông ®Ó vËn t¶i trong n­íc vµ quèc tÕ. Th«ng th­êng, c¸c vËn ®¬n ®­îc c¸c h·ng hµng kh«ng IATA ph¸t cho c¸c ®¹i lý IATA, vËn ®¬n ghi râ biÓu t­îng cña h·ng hµng kh«ng, ®Þa chØ, c¸c sè vµ ch÷ ký hiÖu cho h·ng hµng kh«ng ®ã. Ngµy nay, ng­êi ta ®· cã thÓ lËp vËn ®¬n qua hÖ thèng m¸y vi tÝnh, c¸c ®¹i lý trªn kh¾p thÕ giíi sö dông hÖ thèng m¸y tÝnh cña m×nh ®Ó ph¸t hµnh vËn ®¬n hµng kh«ng (vËn ®¬n chÝnh - MAWB vµ vËn ®¬n nhµ HAWB). C¸c ®¹i lý cã thÓ gi÷ mÉu vËn ®¬n cña mét sè h·ng hµng kh«ng, tuy nhiªn cã khã kh¨n trong viÖc in c¸c sè ký hiÖu vµ biÓu t­îng cña c¸c h·ng hµng kh«ng ®ã lªn vËn ®¬n v× vËy ng­êi ta ph¶i lËp ra vËn ®¬n trung lËp Neutral AWB. VËn ®¬n nµy cã cïng bè côc vµ mÉu nh­ vËn ®¬n cña h·ng hµng kh«ng nh­ng nã kh«ng in c¸c ký hiÖu riªng cña h·ng hµng kh«ng. §iÒu nµy cho phÐp ng­êi giao nhËn ph¸t hµnh c¶ vËn ®¬n chÝnh vµ vËn ®¬n nhµ. Ng­êi chuyªn chë chØ ph¸t hµnh vËn ®¬n khi ®· nhËn ®­îc hµng hãa cña ng­êi göi hµng. VËn ®¬n cña h·ng hµng kh«ng bao gåm 3 b¶n gèc vµ tõ 6 - 11 b¶n copy, trong khi ®ã vËn ®¬n trung lËp cã 3 b¶n gèc vµ 9 b¶n copy. Ba b¶n gèc (mÆt sau cã in c¸c ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång) cã gi¸ trÞ nh­ nhau, c¸c phÇn kh¸c nhau cña vËn ®¬n hµng kh«ng cã c¸c mµu vµ thø tù nh­ sau: - B¶n gèc 1: Cho ng­êi chuyªn chë Mµu xanh l¸ c©y, ®­îc ng­êi chuyªn chë gi÷ l¹i, môc ®Ých ®Ó thanh to¸n vµ lµ b»ng chøng cña hîp ®ång chuyªn chë, cã ch÷ ký cña ng­êi vËn chuyÓn vµ ng­êi göi hµng. - B¶n gèc 2: Cho ng­êi nhËn hµng Mµu hång - ®­îc göi cïng víi l« hµng tíi s©n bay ®Õn cuèi cïng ®Ó giao cho ng­êi nhËn khi giao hµng. - B¶n gèc 3: Cho ng­êi göi hµng, cã mµu xanh da trêi ®­îc ®­a cho ng­êi göi hµng, coi nh­ lµ: . B»ng chøng cña viÖc nhËn hµng vËn chuyÓn . Hîp ®ång chuyªn chë cã ch÷ ký cña ng­êi vËn chuyÓn vµ ng­êi göi hµng. 6 - 11 b¶n copy - B¶n copy 5 cho h·ng hµng kh«ng t¹i s©n bay ®Õn - B¶n copy 4 (®· nhËn hµng) mµu vµng, ®­îc ng­êi chuyªn chë cuèi cïng gi÷ l¹i ë s©n bay ®Õn, cã ch÷ ký cña ng­êi nhËn hµng, ®Ó chøng tá: . Hµng hãa ®· ®­îc giao cho ng­êi nhËn hµng . Lµ b»ng chøng cña viÖc hoµn thµnh hîp ®ång chuyªn chë cña ng­êi vËn chuyÓn - B¶n copy 5 (cho ng­êi vËn chuyÓn thø 3) mµu tr¾ng, ®­îc dïng khi hµng ®­îc chuyÒn t¶i ë s©n bay thø 3. - B¶n copy 7 (cho ng­êi vËn chuyÓn thø 2) mµu tr¾ng, ®­îc dïng khi hµng ®­îc chuyÓn tõ ë s©n bay thø hai. - B¶n copy 8 (cho ng­êi vËn chuyÓn thø 1) mµu tr¾ng ®­îc bé phËn vËn chuyÓn hµng hãa cña ng­êi chuyªn chë ®Çu tiªn gi÷ l¹i khi lµm hµng. - B¶n copy 9 (cho ®¹i lý) mµu tr¾ng, ®­îc ®¹i lý hay ng­êi chuyªn chë lËp vËn ®¬n gi÷ l¹i. * Néi dung cña vËn ®¬n hµng kh«ng Lµ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ l« hµng, mµ ng­êi giao nhËn b¾t buéc ph¶i n¾m ®­îc. §ã lµ: - S©n bay khëi hµnh (1) ®­îc ghi b»ng 3 ch÷ c¸i (theo quy ®Þnh cña IATA) tªn s©n bay khëi hµnh hoÆc tªn thµnh phè cã s©n bay. VÝ dô: Hµ Néi - ký hiÖu HAN Tokyo - ký hiÖu TYO (1A) - M· hiÖu hµng kh«ng gåm 3 ch÷ sè: Tªn h·ng vËn chuyÓn hµng kh«ng (theo quy ®Þnh IATA). VÝ dô: H·ng hµng kh«ng ViÖt Nam lµ: 738 H·ng hµng kh«ng Ph¸p lµ 057 - Sè vËn ®¬n (1B) gåm 8 ch÷ sè VÝ dô: 738 - HAN - 40705280 - Tªn vµ ®Þa chØ h·ng hµng kh«ng ph¸t hµnh vËn ®¬n 1C - Tªn vµ ®Þa chØ cña ng­êi göi hµng (bao gåm c¶ sè ®iÖn tho¹i, fax, telex nÕu cã) (2) - Sè tµi kho¶n cña ng­êi göi hµng (3) Do ng­êi vËn chuyÓn ph¸t hµnh vËn ®¬n ghi - Tªn vµ ®Þa chØ ng­êi nhËn (4): Gåm cã tªn, ®Þa chØ ng­êi nhËn, bao gåm c¶ tªn thµnh phè, tªn n­íc vµ sè ®iÖn tho¹i, sè Fax, Telex (nÕu cã). - Sè tµi kho¶n ng­êi nhËn (5): Do ng­êi vËn chuyÓn hµng kh«ng cuèi cïng khi - Tªn, ®Þa chØ ®¹i lý cña ng­êi chuyªn chë (6) - M· hiÖu ®¹i lý IATA cña ng­êi ph¸t hµnh vËn ®¬n (7) - Sè tµi kho¶n c¸c ®¹i lý h·ng hµng kh«ng chuyªn chë (8) cho ng­êi chuyªn chë ghi - S©n bay khëi hµnh vµ tuyÕn ®­êng vËn chuyÓn (9), « nµy sÏ ghi tuyÕn ®­êng vËn chuyÓn cña ng­êi chuyªn chë thø nhÊt, s©n bay khëi hµnh ®­îc coi lµ ®Þa chØ cña ng­êi vËn chuyÓn ®Çu tiªn. NÕu tuyÕn ®­êng cã chuyÓn t¶i vµ liªn quan tíi hai ng­êi vËn chuyÓn trë lªn th× cã thÓ ghi trong « 11 (cash), sec (credit) Trong tr­êng hîp kh«ng giao ®­îc hµng (hµng ph¶i vËn chuyÓn trë l¹i) víi mét sè ®¬n míi th× sè vËn ®¬n cò sÏ ®­îc ghi vµo « nµy. NÕu hµnh lý ®­îc vËn chuyÓn nh­ lµ hµng hãa th× sè vÐ hµnh kh¸ch vµ tuyÕn ®­êng còng sÏ ®­îc ghi vµo « nµy. - TuyÕn ®­êng vËn chuyÓn vµ n¬i ®Õn (11) - Tíi (11A) - b»ng ng­êi chuyªn chë ®Çu tiªn - ghi m· hiÖu 3 ch÷ c¸i cña s©n bay ®Õn hoÆc ®Þa ®iÓm chuyÓn t¶i ®Çu tiªn - Tªn ng­êi chuyªn chë thø nhÊt (11B) tªn ®Çy ®ñ hoÆc b»ng 3 ch÷ c¸i tªn cña ng­êi chuyªn chë ®Çu tiªn - 11C - 11F: Nh÷ng « nµy ®­îc ghi khi l« hµng ®­îc h·ng hµng kh«ng kh¸c vËn chuyÓn tíi ®Ých, m· hiÖu thµnh phè lµ 3 ch÷ c¸i IATA sÏ ®­îc ®iÒn vµo cét “to” vµ m· hiÖu 2 ch÷ c¸i cña h·ng hµng kh«ng ®iÒn vµo cét “by”. H·ng hµng kh«ng nµo ph¸t hµnh vËn ®¬n th­êng lµ ng­êi chuyªn chë ®Çu tiªn. - §ång tiÒn thanh to¸n (12): Ghi m· hiÖu 3 ch÷ c¸i cña ®ång thanh to¸n (VD: DEM, VND, USD) - Ph­¬ng thøc thanh to¸n (13): cét nµy ghi ký hiÖu cña c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n nh­ sau: CA - sÐc thu sau tõng phÇn - TiÒn mÆt thu tr­íc tõng phÇn CB - sÏ tr¶ sau tõng phÇn - TiÒn mÆt thu sau tõng phÇn. CC - Toµn bé phÝ thu sau. CP - TiÒn mÆt thu tõ c¶ng ®Õn CX - SÐc thu tõ c¶ng ®Õn NC - MiÔn phÝ PC - TiÒn mÆt tr¶ tr­íc tõng phÇn - tiÒn mÆt thu sau tõng phÇn PD - SÐc tr¶ tr­íc tõng phÇn - sÐc thu sau tõng phÇn PP - Toµn bé phÝ tr¶ tr­íc b»ng tiÒn mÆt. PX - Toµn bé phÝ tr¶ tr­íc b»ng sÐc. - PhÝ tÝnh theo träng l­îng vµ tÝnh trÞ gi¸ (14A); (14B). §iÒn dÊu X vµo « PPD (Prepaid) hoÆc COLL (Collect) nÕu nh­ phÝ theo träng l­îng vµ tÝnh theo träng l­îng lµ phÝ tr¶ tr­íc hoÆc thu sau. - Tæng sè c­íc nµy còng ®­îc ghi vµo « 24A, 25A hoÆc 24B, 25B t­¬ng øng víi tr¶ tr­íc hoÆc thu sau: - C¸c chi phÝ t¹i s©n bay khëi hµnh (15A - B). NÕu c¸c chi phÝ kh¸c x¶y ra t¹i s©n bay ®i lµ tr¶ tr­íc hoÆc thu sau th× ®iÒn dÊu x d­íi « PPD vµ COLL t­¬ng øng. - Gi¸ trÞ hµng chuyªn chë (16): Do ng­êi göi hµng khai, nÕu kh«ng ghi NVD (No value declared = kh«ng khai gi¸ trÞ). - Gi¸ trÞ khai b¸o h¶i quan (17) Do ng­êi göi hµng khai, nÕu kh«ng khai gi¸ trÞ th× ghi NCV (no commercial value = kh«ng cã gi¸ trÞ th­¬ng m¹i) hoÆc ®Ó trèng. - S©n bay ®Õn (18) Ghi tªn s©n bay ®Õn hoÆc tªn thµnh phè cña ®Þa ®iÓm ®Õn - Ngµy cña chuyÕn bay (19A - B) - Sè tiÒn b¶o hiÓm (20) Ghi gi¸ trÞ b¶o hiÓm nÕu ng­êi chuyªn chë lµm dÞch vô b¶o hiÓm hoÆc ghi xxx nÕu ng­êi chuyªn chë kh«ng lµm dÞch vô b¶o hiÓm hoÆc ng­êi göi hµng kh«ng yªu cÇu. - Th«ng tin lµm hµng (21) Bao gåm nh÷ng chi tiÕt nh­ tªn vµ ®Þa chØ cña bÊt cø ng­êi nµo ngoµi ng­êi nhËn hµng cÇn ph¶i ®­îc th«ng b¸o khi hµng ®Õn, vÝ dô nh­: GiÊy chøng nhËn ®éng vËt sèng cña ng­êi göi hµng hoÆc c¸c chØ dÉn lµm hµng ®Æc biÖt kh¸c khi cÇn thùc hiÖn. Tuy nhiªn nÕu vËn chuyÓn hµng nguy hiÓm th× c¸c th«ng tin lµm hµng ph¶i ®­îc ghi ë dßng ®Çu tiªn: “Dangerous Goods as per attached shippers Declaration” (hµng nguy hiÓm theo têi khai cña ng­êi göi hµng kÌm theo) “Dangerous Goods - Shipper’s Declaration not required” (hµng nguy hiÓm - kh«ng yªu cÇu têi khai ng­êi göi hµng). - Sè kiÖn (22A) Ghi sè kiÖn hµng cã cïng gi¸ c­íc NÕu c¸c kiÖn hµng cã gi¸ c­íc kh¸c nhau th× ghi sè kiÖn cã cïng mét gi¸ ë mçi dßng vµ tæng sè kiÖn cña l« hµng ghi ë cét 22J. - Träng l­îng c¶ b× (22B) - Trªn mçi dßng sÏ biÓu thÞ träng l­îng c¶ b× víi gi¸ c­íc nh­ sau: + §¬n vÞ ®o l­êng kg - ký hiÖu K (22C) + §¬n vÞ träng l­îng lµ pound - L - Lo¹i c­íc vËn chuyÓn ®­îc ¸p dông (22D) PhÇn nµy ®­îc tr×nh bµy theo chi tiÕt c­íc phÝ, ký hiÖu lµ M, N, Q, R, S, C (®­îc gi¶i thÝch ë phÇn sau). - PhÇn bËc hµng (®Ó ¸p dông gi¸ c­íc) 22E §Ó biÓu hiÖn b»ng c¸ch tÝnh chiÕt khÊu hay t¨ng thu theo phÇn tr¨m trªn c­íc hµng b¸ch hãa vµ ¸p dông ®èi víi mét sè hµng hãa nhÊt ®Þnh trong khu vùc ®· ®Þnh s½n. Nh÷ng c­íc nµy ¸p dông khi kh«ng cã c­íc riªng ®èi víi mÆt hµng ®ã. Nh÷ng hµng hãa chÝnh cã thÓ ¸p dông lµ: + Sóc vËt sèng, container nhèt sóc vËt + Hµng cã gi¸ trÞ qóy nh­ vµng, ®å trang søc + B¸o, t¹p chÝ, s¸ch, thiÕt bÞ ch÷ næi vµ s¸ch cho ng­êi mï + Di hµi Sóc vËt sèng, hµng cã gi¸ trÞ th­êng ®­îc tÝnh thªm c­íc trong khi s¸ch b¸o vµ c¸c Ên phÈm kh¸c ®­îc phÐp chiÕt khÊu. VÝ dô : NÕu nh­ hµng ®­îc gi¶m 33% cña gi¸ c­íc tèi thiÓu th× ë cét Rate Class sÏ ghi lµ R (Reduce) vµ cét ph©n lo¹i hµng ghi lµ M67 (tøc chØ cßn 67% cña gi¸ c­íc tèi thiÓu). - Träng l­îng tÝnh c­íc (22F) ¸p dông theo quy t¾c tÝnh c­íc - C­íc phÝ (22G) biÓu thÞ gi¸ c­íc vËn chuyÓn ®èi víi mét ®¬n vÞ träng l­îng tÝnh c­íc. NÕu ¸p dông c­íc tèi thiÓu th× tæng sè c­íc sÏ ®iÒn vµo. - Tæng sè c­íc phÝ 22H - B¶n chÊt, sè l­îng hµng 22I, bao gåm tªn hµng, sè l­îng, kÝch cì vµ chi tiÕt hµng hãa ViÖc ghi kÝch th­íc c¸c kiÖn hµng lµ mét yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi l« hµng ®· ®­îc ph©n h¹ng nh­ hµng cã gi¸ trÞ vµ hµng mµ träng l­îng tÝnh c­íc dùa trªn thÓ tÝch cña kiÖn hµng. - Tæng sè kiÖn (22J) - Tæng träng l­îng c¶ b× (22K) - Tæng sè c­íc phÝ (22L) - C¸c chi phÝ kh¸c (trõ phÝ tÝnh theo träng l­îng vµ trÞ gi¸) nh­ lµ phÝ vËn ®¬n, phÝ lµm hµng, phÝ bèc xÕp vµ nh÷ng kho¶n phÝ kh¸c (23). Vµ ®Ó cã thÓ nãi râ thªm nh÷ng chi phÝ nµy tr¶ cho ai, cã thÓ ghi ký hiÖu. A: Cho ®¹i lý (Agent) C: Cho ng­êi vËn chuyÓn (Carrier) - Nh÷ng phÝ kh¸c tr¶ cho ®¹i lý (27A, 27B) Tæng sè c¸c phÝ ph¶i tr¶ cho ®¹i lý b»ng c¸ch tr¶ tr­íc hoÆc thu sau trong « 23. Cßn nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh n¬i xuÊt ph¸t mµ ng­êi göi hµng ph¶i tr¶ cho ®¹i lý th× ®¹i lý ph¶i thu cña ng­êi göi hµng. - Nh÷ng chi phÝ ph¶i tr¶ cho ng­êi vËn chuyÓn (28A, 28B). Bao gåm tæng sè tiÒn c­íc vËn chuyÓn vµ c¸c chi phÝ ph¶i tr¶ cho ng­êi chuyªn chë nh­ ë « 23. - Tæng sè chi phÝ ph¶i tr¶ 30A - B - Ch÷ ký cña ng­êi göi hµng hay ®¹i lý cña anh ta x¸c nhËn vÒ sù chÝnh x¸c cña nh÷ng chi tiÕt hµng hãa vµ viÖc chÊp nhËn, ®iÒu kiÖn chuyªn chë cña ng­êi chuyªn chë (31). - Ch÷ ký cña ng­êi chuyªn chë cÊp vËn ®¬n hay ®¹i lý vµ ngµy th¸ng lËp vËn ®¬n hµng kh«ng 32A - B - C Trong chuyªn chë hµng kh«ng, khi lËp vËn ®¬n kh«ng ®ßi hái tÊt c¶ c¸c chi tiÕt trªn ph¶i ghi ®Çy ®ñ trong vËn ®¬n vµ cã thÓ bæ sung thªm c¸c chi tiÕt kh¸c ¸p dông cho chuyÕn giao hµng. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi göi hµng lµ lËp vËn ®¬n hµng kh«ng vµ ®Ýnh kÌm c¸c chøng tõ kh¸c phï hîp víi nh÷ng thñ tôc h¶i quan kiÓm so¸t Ng­êi göi hµng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù chÝnh x¸c cña nh÷ng chi tiÕt vµ lêi khai liªn quan ®Õn hµng hãa mµ anh ta ®­a vµo vËn ®¬n hµng kh«ng. Ng­êi giao nhËn hµng kh«ng lËp vËn ®¬n hµng kh«ng (MAWB, HAWB) trong tr­êng hîp gom hµng, còng cÇn ph¶i n¾m ®­îc thËt râ c¸c chi tiÕt cô thÓ trong vËn ®¬n. 3.3. Chøng tõ sau vËn chuyÓn Lµ nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt ®Ó lµm thñ tôc h¶i quan vµ nhËn hµng nh­: Biªn lai kho hµng, chøng chØ l­u kho, giÊy chøng nhËn xuÊt xø, biªn b¶n gi¸m ®Þnh hµng thiÕu, vì khi vËn chuyÓn. Sau khi ®· chuÈn bÞ ®­îc ®Çy ®ñ chøng tõ cho l« hµng tøc lµ mäi th«ng tin vÒ l« hµng ®· râ, ng­êi giao nhËn ®­îc ñy quyÒn ®Ó ®i nhËn hµng. §Ó nhËn hµng, ng­êi giao nhËn ph¶i thay mÆt chñ hµng tiÕn hµnh mét lo¹t c¸c thñ tôc h¶i quan nh­ sau: B­íc I: §¨ng ký tê khai: §©y lµ b­íc rÊt quan träng v× nã lµ c¬ së ®Ó ¸p dông chÝnh s¸ch vµ ®Ó tiÕn hµnh thñ tôc kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ thu thuÕ. B­íc nµy gåm 3 kh©u + Khai b¸o: Ng­êi giao nhËn thay mÆt chñ hµng khai b¸o mét c¸ch trung thùc, chÝnh x¸c vµo tê khai hµng hãa XNK do Tæng côc H¶i quan quy ®Þnh. NÕu khai thiÕu vµ kh«ng chÝnh x¸c, h¶i quan kh«ng cho ®¨ng ký tê khai. + XuÊt tr×nh bé chøng tõ: Khi ®· chuÈn bÞ, kiÓm tra ®Çy ®ñ chøng tõ vÒ sè l­îng vµ sù chÝnh x¸c vÒ néi dung, ng­êi giao nhËn ph¶i nép cho h¶i quan nh÷ng chøng tõ sau: - Tê khai hµng hãa xuÊt nhËp khÈu (3 b¶n) - GiÊy phÐp xuÊt/nhËp khÈu 2 b¶n - B¶n kª chi tiÕt hµng hãa 2 b¶n - LÖnh giao hµng cña ng­êi vËn t¶i 2 b¶n - B¶n sao hîp ®ång mua b¸n quèc tÕ - B¶n sao vËn ®¬n (nÕu lµ hµng nhËp) 1 b¶n - GiÊy chøng nhËn xuÊt xø 1 b¶n Vµ ph¶i xuÊt tr×nh nh÷ng chøng tõ sau ®Ó h¶i quan kiÓm tra. - V¨n b¶n ®· ®­îc cÊp h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu - VËn ®¬n gèc (®Ó ®èi chiÕu víi b¶n sao) - GiÊy chøng nhËn phÈm chÊt - GiÊy chøng nhËn kiÓm dÞch (nÕu hµng thuéc diÖn ph¶i kiÓm dÞch) - GiÊy phÐp kinh doanh XNK. Sau khi c¸n bé h¶i quan xem xÐt vµ ®èi chiÕu c¸c chøng tõ, nÕu kh«ng cã thiÕu sãt g× víi bé chøng tõ th× tê khai hµng hãa xuÊt nhËp khÈu ®­îc ®ãng dÊu “§· tiÕp nhËn tê khai”. C¸n bé h¶i quan ghi ngµy vµ sè ®¨ng ký vµo tÊt c¶ c¸c tê khai hµng hãa vµ vµo sæ ®¨ng ký tê khai. B­íc II: Hµng hãa ®­îc c¸c c¸n bé cña kho hµng ®­a lªn ®Þa ®iÓm kiÓm hãa (sau khi ng­êi giao nhËn xuÊt tr×nh b¶n sao cña vËn ®¬n vµ phiÕu xuÊt kho). H¶i quan tiÕn hµnh kiÓm hãa tõ bªn ngoµi cña kiÖn hµng ®Õn nh÷ng chi tiÕt bªn trong hµng hãa, kÕt qu¶ cña kiÓm hãa ®­îc ghi ë mÆt sau cña tê khai hµng hãa xuÊt nhËp khÈu, hå s¬ kiÓm hãa ®­îc chuyÓn cho bé phËn tÝnh thuÕ ®Ó tÝnh thuÕ vµ th«ng b¸o chÝnh thøc cho chñ hµng ( ng­êi giao nhËn). B­íc III: TÝnh thuÕ vµ th«ng b¸o thuÕ. Trªn c¬ së kÕt qu¶ kiÓm hãa, c¸n bé tÝnh thuÕ ph¶i x¸c ®Þnh: - S¾c thuÕ cÇn ®­îc ¸p dông - M· hµng trong biÓu thuÕ (¸p m·) - ThuÕ suÊt cÇn ®­îc ¸p dông (¸p thuÕ) - Gi¸ tÝnh thuÕ - Tû gi¸ hiÖn hµnh Khi tÝnh thuÕ xong, hå s¬ ®­îc tr¶ l¹i cho ng­êi nhËn hµng ®Ó ng­êi nhËn hµng nép thuÕ. B­íc IV: KÕt thóc thñ tôc h¶i quan vµ ng­êi giao nhËn kÓ nh­ ®· hoµn tÊt mäi thñ tôc ng©n hµng, hµng hãa ®­îc ng­êi giao nhËn ®­a lªn ph­¬ng tiÖn chuyªn chë cña m×nh hoÆc thuª vÒ kho cña C«ng ty m×nh hay giao th¼ng hµng hãa lu«n cho chñ hµng. Trong quy tr×nh lµm thñ tôc H¶i quan ®èi víi hµng hãa xuÊt nhËp khÈu nãi chung còng nh­ nãi riªng ®èi víi hµng hãa gia c«ng xuÊt nhËp khÈu, hµng hãa qu¸ c¶nh, hµng t¸i xuÊtc¸c thñ tôc ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng tù nhau (quy tr×nh nh­ trªn chØ kh¸c ë chç): + Víi hµng qu¸ c¶nh: Khi ng­êi giao nhËn ®­îc chñ hµng uû quyÒn ®i nhËn hµng thay, ng­êi giao nhËn nhÊt thiÕt ph¶i cã giÊy phÐp vËn chuyÓn hµng qu¸ c¶nh (cña chñ hµng) ®Ó xuÊt tr×nh cho h¶i quan. + Víi hµng t¸i xuÊt: ph¶i cã giÊy phÐp “t¹m nhËp t¸i xuÊt” do phßng vµ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cÊp ®Ó xuÊt tr×nh cho H¶i quan Nh­ vËy ®èi víi tõng tr­êng hîp, thñ tôc H¶i quan ®­îc ®Æt ra kh¸c nhau song sù kh¸c nhau ®ã kh«ng n»m ngoµi quy tr×nh giao nhËn hµng hãa th«ng th­êng, nã chØ kh¸c ë phÇn chøng tõ ph¶i nép (hoÆc xuÊt tr×nh) thªm mµ th«i. Tãm l¹i, quy tr×nh giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng kh«ng ®­îc kÕt thóc khi ng­êi giao nhËn vËn chuyÓn, hµng hãa (b»ng ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn cña m×nh hay cña ng­êi kh¸c) vÒ giao tËn kho cho ng­êi chñ hµng (ng­êi uû quyÒn). III. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô giao nhËn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng hµng kh«ng ë VINATRANCO 1. Ph©n tÝch vÒ thÞ tr­êng 1.1. ThÞ tr­êng trong n­íc Víi thÞ tr­êng trong n­íc c«ng ty ®· thiÕt lËp ®­îc hÇu hÕt c¸c chi nh¸nh ë c¸c tØnh, thµnh phè chÝnh nh­: + VINATRANCO Hµ Néi + VINATRANCO H¶i Phßng + VINATRANCO Sµi Gßn Nhê vËy VINATRANCO ®· thiÕt lËp ®­îc m¹ng l­íi giao nhËn ë kh¾p n¬i trªn toµn quèc. §Æc biÖt víi chi nh¸nh trong thµnh phè Hå ChÝ Minh, VINATRANCO ®· thu hót ®­îc mét l­îng kh¸ch hµng t­¬ng ®èi lín, cã thÓ nãi doanh thu thu ®­îc tõ VINATRANCO Sµi Gßn lµ cao nhÊ