Tim và mạch máu

TIM VÀ MẠCH MÁU I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: - Trình bày được cấu tạo của tim phù hợp với chức năng - Trình bày được cấu tạo hệ mạch phù hợp với chức năng - Nêu được chu kì hoạt động của tim 2.Kĩ năng: -Rèn cho HS kĩ năng: +Tư duy suy đoán, dự đoán. +Tổng hợp kiến thức. +Vận dụng lí thuyết vào tập đếm nhịp tim của bản thân lúc hoạt động và lúc nghỉ ngơi. 3.Thái độ: -HS có ý thức bảo vệ tim và hệ mạch. II.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: -GV: +Tranh “Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu”. +Mô hình quả tim. III.PHƯƠNG PHÁP: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm. IV.TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1. Kiểm tra bài cũ (5 phút) + Trình bày cấu tạo hệ tuần hoàn máu? + Vai trò của hệ tuần hoàn? 2. Khởi động (2 phút) - Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi tìm hiểu về cấu tạo của tim và hệ mạch. - Cách tiến hành: “Chúng ta biết tim có vai trò quan trọng, đó là co bóp đẩy máu, vậy tim phải có cấu tạo như thế nào để đảm bảo chức năng đẩy máu đó”. 3. Các hoạt động dạy học ( 33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1 (12 phút) Tìm hiểu cấu tạo tim -Mục tiêu: Trình bày được cấu tạo của tim phù hợp với chức năng -Đồ dùng: +Tranh “Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu”. +Mô hình quả tim. - CTH: - GV nêu câu hỏi: +Trình bày cấu tạo ngoài của tim? - GV nhận xét, chốt kiến thức. - HS tự nghiên cứu hình 17-1 SGK/54 trả lời, lớp bổ sung. I-Cấu tạo tim 1.Cấu tạo ngoài - Màng bao bọc bên - GV yêu cầu: +Hoàn thành bảng 17-1. +Dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ dày nhất và ngăn tim nào có thành cơ mỏng nhất? +Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ bơm - HS thảo luận nhóm thống nhất ý kiến. -Đại diện nhóm ngoài. - Tâm thất lớn. 2.Cấu tạo trong theo một chiều? - GV yêu cầu HS quan sát mô hình quả tim và cho biết: +Hãy so sánh và xem dự đoán của nhóm mình đúng hay sai? - GV chữa bảng 17- 1, yêu cầu HS: +Trình bày cấu tạo trong của tim? trình bày đáp án, nhóm khác bổ sung. - HS quan sát và so sánh. - HS rút ra kết luận. -Tim 4 ngăn: 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất. -Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ. - Giữa tâm nhĩ với -GV nêu câu hỏi: +Cấu tạo của tim phù hợp chức năng như thế nào? -HS trả lời: +Thành cơ tâm thất dày vì có chức năng đẩy máu vào động mạch chủ đi khắp cơ thể. tâm thất và giữa tam thất với động mạch có van tim giúp máu lưu thông theo một chiều. Hoạt đông 2 (13 phút) Tìm hiểu cấu tạo mạch máu - Mục tiêu: +Trình bày được cấu tạo hệ mạch phù hợp với chức năng. - Đồ dùng: +Tranh “Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu”. - CTH: - GV yêu cầu HS quan sát hình 17-2 SGK/55 thảo luận nhóm: - HS thảo luận nhóm thống nhất đáp án. Yêu cầu: II-Cấu tạo mạch máu +So sánh cấu tạo và chức năng của các loại mạch máu? -GV kẻ bảng lên bảng yêu cầu HS hoàn thành đáp án trên bảng. -GV nhận xét, hoàn chỉnh đáp án. +Cấu tạo: -Thành mạch -Lòng trong -Đặc điểm khác +Chức năng -Đại diện nhóm lên điền thông tin vào bảng, nhóm khác bổ sung. *Kết luận: Nội dung bảng đã hoàn thành. Nội dung Động mạch Tĩnh mạch Mao mạch 1. Cấu tạo: -Thành -3 lớp:+Mô liên kết -3 lớp: +Mô liên kết -1 lớp biểu bì mỏng mạch -Lòng trong -Đặc điểm khác +Cơ trơn dày +Biểu bì -Hẹp -Động mạch chủ lớn, nhiều động mạch nhỏ. +Cơ trơn mỏng +Biểu bì -Rộng -Có van một chiều. -Hẹp nhất -Nhỏ phân nhánh nhiều. 2. Chức năng Đẩy máu từ tim đến các cơ quan, vận tốc và áp lực lớn. Dẫn máu từ khắp tế bào về tim, vận tốc và áp lực nhỏ. Trao đổi chất với tế bào. Hoạt động 3 (8 phút) Tìm hiểu chu kì co dãn của tim - Mục tiêu: +Nêu được chu kì hoạt động của tim +Vận dụng lí thuyết vào tập đếm nhịp tim của bản thân lúc hoạt động và lúc nghỉ ngơi. - CTH: -GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi mục  SGK/55: +Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây? +Trong mỗi chu kì tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây? nghỉ bao nhiêu giây? Tâm thất làm việc bao nhiêu giây? nghỉ bao -HS quan sát hình 17-3 thảo luận nhóm thống nhất ý kiến. III-Chu kì co dãn của tim nhiêu giây?Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây? +Thử tính xem trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêuchu kì co dãn tim? (nhịp tim) -GV nhận xét chốt kiến thức. -Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bổ sung. -Chu kì tim gồm 3 pha: +Pha co tâm nhĩ (0,1 s): đẩy máu từ tâm nhĩ vào tâm thất. +Pha co tâm thất (0,3 s): đẩy máu từ tâm thất vào động mạch. +Pha dãn chung (0,4 s): máu được hút từ tâm nhĩ xuống tâm thất. 4.Tổng kết và hướng dẫn về nhà (5 phút) *Tổng kết: - GV yêu cầu HS làm bài tập 3,4 SGK/57. *Hướng dẫn về nhà: - Học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài. - Đọc mục “Em có biết”.