Bài giảng An sinh xã hội - Chương 8: Quản lí nhà nước về an sinh xã hội

4/9/2014 1 Chương VIII: Quản lí nhà nước về ASXH I. Sự cần thiết của QLNN về ASXH II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH III. Nội dung cơ bản của QLNN về ASXH IV. Cơ quan QLNN về ASXH 4/9/2014 2 I. Sự cần thiết của QNLL về ASXH 1.1. Khái niệm - QLNN: quá trình tác động có tổ chức và bằng pháp luật của chủ thể mang tính quyền lực Nhà nước lên các đối tượng quản lí nhằm thực hiện chức năng quản lí của nhà nước 4/9/2014 3 I. Sự cần thiết của QNLL về ASXH 1.2. Sự cần thiết + Diện bảo vệ của ASXH rộng + Tất cả các chính sách ASXH đều nhằm đảm bảo công bằng xã hội + Các chính sách trong hộ thống ASXH thường có sự đan xen, lồng ghép + Hầu hết các chính sách ASXH đều phải được luật hóa 4/9/2014 4 I. Sự cần thiết của QNLL về ASXH 1.2. Sự cần thiết + Nhà nước luôn đóng vai trò trong việc duy trì mối quan hệ bền vững giữa các bên trong hệ thống ASXH + Một số chính sách ASXH không chỉ bó hẹp trong phạm vi quốc gia 4/9/2014 5 I. Sự cần thiết của QNLL về ASXH 1.3. Vai trò của QLNN về ASXH + Xây dựng và hoàn thiện hệ thống ASXH + Nhanh chóng đưa chính sách ASXH vào cuộc sống + Điều phối các chính sách ASXH cho phù hợp + Tạo điều kiện cho các chính sách ASXH hoạt động có hiệu quả + Vai trò trong quan hệ quốc tế 4/9/2014 6 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.1. Nguyên tắc QLNN về ASXH 2.1.1.Đảm bảo đúng pháp luật và chuẩn mực quốc tế → Dựa trên cơ sở pháp luật và chuẩn mực quốc tế → Sử dụng pháp luật và chuẩn mực quốc tế là phương tiện để quản lí có hiệu quả 4/9/2014 7 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.1. Nguyên tắc QLNN về ASXH → Đòi hỏi: . Xây dựng và hoàn chỉnh pháp luật . Giáo dục pháp luật cho toàn dân . Xử lí nghiêm minh mọi hành vi vi phạm pháp luật 4/9/2014 8 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.1. Nguyên tắc QLNN về ASXH 2.1.2. Đảm bảo công khai và dân chủ “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” - Công khai các chương trình, kế hoạch, dự án, tài chính - Tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân 4/9/2014 9 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.1. Nguyên tắc QLNN về ASXH 2.1.3. Nhà nước quản lí thống nhất - Nhà nước là tổ chức duy nhất trong hệ thống chính trị có quyền ban hành hệ thống pháp luật - Hoạch định chính sách, ban hành hệ thống pháp luật, lập hệ thống cơ quan chức năng nhà nước, kiểm tra việc tổ chức thực hiện - Phân cấp quyền hạn và trách nhiệm 4/9/2014 10 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.1. Nguyên tắc QLNN về ASXH 2.1.4.Đảm bảo tính linh hoạt - Tính linh họat giúp chính sách ASXH theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của điều kiện KT-XH - Đồng thời giúp nhà nước phát huy được sự chủ động, sáng tạo và linh họat trong việc điều hành, phát huy sức mạnh tổng hợp trong quá trình thực thi chính sách. 4/9/2014 11 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.2. Cơ sở QLNN về ASXH 2. 2.1. Định hướng và mục tiêu của nhà nước “ Tăng trưởng kinh tế đi đôi với xóa đói giảm nghèo, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước phát triển. Xây dựng hệ thống ASXH đa dạng; phát triển mạnh hệ thống BHXH, BHYT, tiến tới BHYT toàn dân” 4/9/2014 12 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.2. Cơ sở QLNN về ASXH 2.2.2.Luật pháp quốc gia và các chuẩn mực quốc tế - Pháp luật là hệ thống các quy phạm có tính chất bắt buộc nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội do Nhà nước ban hành - Hiến pháp có tính pháp lí cao nhất - Hệ thống pháp luật quốc gia thống nhất, các ngành luật đều có mối quan hệ ràng buộc 4/9/2014 13 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.2. Cơ sở QLNN về ASXH - Luật hành chính, luật Lao độngcó đối tượng điều chỉnh tương đối gần với luật ASXH - Hệ thống các chuẩn mực quốc tế về ASXH như hệ thống công ước, khuyến nghị về BHXH, hệ thống chuẩn nghèo quốc tế 4/9/2014 14 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.2. Cơ sở QLNN về ASXH 2.2.3. Điều kiện KT-XH - KT-XH phát triển tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ASXH - KT-XH phát triển đòi hỏi hệ thống chính sách ASXH phải thường xuyên được sửa đổi, bổ sung → Phải kết hợp hài hòa giữa chính sách KT và chính sách ASXH 4/9/2014 15 II. Nguyên tắc và cơ sở QLNN về ASXH 2.2. Cơ sở QLNN về ASXH 2.2.4. Nhận thức của công chúng về ASXH 4/9/2014 16 III. Nội dung cơ bản của QLNN về ASXH 3.1.Xây dựng chiến lược và KH phát triển ASXH - Chiến lược và kế hoạch: + Chỉ rõ định hướng, mục tiêu cho hệ thống ASXH + Giúp Nhà nước có các bước đi và giải pháp phù hợp 4/9/2014 17 III. Nội dung cơ bản của QLNN về ASXH 3.1.Xây dựng chiến lược và KH phát triển ASXH - Xây dựng chiến lược, kế hoạch: + Dự báo được xu hướng biến đổi của hệ thống ASXH thế giới + Đánh giá đúng thực trạng phát triển của hệ thống ASXH quốc gia + Phân tích nhu cầu về ASXH và khả năng đáp ứng nhu cầu + Đưa ra các giải pháp 4/9/2014 18 III. Nội dung cơ bản của QLNN về ASXH 3.2. Hoạch định hệ thống chính sách ASXH - Cụ thể hóa chiến lược và kế hoạch ASXH - Là một quá trình nghiên cứu, tìm ra vấn đề cần giải quyết của hệ thống ASXH quốc gia, đề xuất các mục tiêu, giải pháp cụ thể để đạt mục tiêu - Trình lên cơ quan nhà nước có thẩm quyền thông qua và ban hành dưới hình thức văn bản quy phạm pháp luật 4/9/2014 19 III. Nội dung cơ bản của QLNN về ASXH 3.3. Ban hành văn bản pháp quy - Thể chế hóa chính sách ASXH, tạo khuôn khổ pháp luật cho hệ thống ASXH phát triển trong thực tế - Luật ASXH quan trọng đối với sự phát triển hệ thống ASXH quốc gia 4/9/2014 20 III. Nội dung cơ bản của QLNN về ASXH 3.3. Ban hành văn bản pháp quy - Luật ASXH quan trọng đối với sự phát triển hệ thống ASXH quốc gia + Đảm bảo bằng pháp luật quyền hưởng ASXH + Tạo sự dung hòa về lợi ích, gắn kết các thành viên trong xã hội + Là công cụ quan trọng để Nhà nước quản lí ASXH 4/9/2014 21 III. Nội dung cơ bản của QLNN về ASXH 3.4. Tổ chức bộ máy, hướng dẫn, giám sát, thanh tra việc thực hiện chính sách ASXH - Tổ chức bộ máy thực hiện chính sách ASXH các cấp - Đảm bảo các cơ quan QLNN về ASXH thực hiện đúng chức năng, thẩm quyền, tuân thủ pháp luật về ASXH 4/9/2014 22 IV. Cơ quan QLNN về ASXH BỘ LĐ – TB - XH