Tiếp cận tại Việt Nam
Rất ít phòng thí nghiệm tiếp cận công nghệ
này, dù chỉ là bước đầu
¤ Là công nghệ khó
¤ Đòi hỏi một số trang bị: kính hiển vi vi thao
tác, phòng vô trùng, phương tiện nuôi cấy tế
bào với nguồn tiếp liệu đều đặn, phương tiện
trử đông
¤ Liên kết với khu IVF với các bác sĩ siêu âm lấy
trứng, bác sĩ thao tác IVF.; Liên kết với BV.
Huyết học
¤ Không có khoa học gia đầu tàu
¤ Không có chương trình có kinh phí lớnCông nghệ DNA
therapyTiếp cận tại Việt Nam
Chưa có phòng thí nghiệm nào tiếp cận
¤ Chưa có mối quan tâm
¤ Chưa có đầu ra vì thiếu các chẩn đoán phát
hiện bệnh lý liên quan đến gen
¤ Không có khoa học gia đầu tàu
¤ Không có chương trình có kinh phí lớn
43 trang |
Chia sẻ: trungkhoi17 | Lượt xem: 416 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Bài giảng Các mũi nhọn Công nghệ sinh học hiện nay và các tiếp cận tại Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Các mũi nhọn Công nghệ
sinh học hiện nay và các
tiếp cận tại Việt Nam
Các mũi nhọn Công nghệ
sinh học hiện nay
và các tiếp cận tại Việt Nam
Phạm Hùng Vân1
Thaønh vieân chính cuûa ANSORP
Thaønh vieân ban tö vaán quoác teá cuûa ARFID
Thaønh vieân chaùnh ban coá vaán khoa hoïc cuûa NAM KHOA
Coá vaán vi sinh laâm saøng BV. Nguyeãn Tri Phöông vaø BV. An Bình
Giaûng vieân Boâ Moân Vi Sinh – Khoa Y - ÑHYD
(1)
Gen cloning
và các
ứng dụng
trong
cuộc sống
Để có gen mong muốn
Teá baøo töø cô
quan chöùc naêng
Boä gen Gen
Clone vaøo Vector
(plasmid..)
Protein
Chuyeån theå vaøo teá baøo
saûn xuaát (vi khuaàn..)
Ly trích gen töø boä gen
Kỹ thuật Southern blotting để dò được
đoạn gen mong muốn
1 Boä gene ADN
Gen nghieân cöùu
3 Caùc phaân ñoaïn ADN
kích thöôùc khaùc nhau
2 Caét ñoaïn nhôø RE
5 Bieán tính roài chuyeån sang maøng nylon
6 Ñoaïn doø ñaùnh daáu gaén vôùi
chuoãi boå sung
4 Taùch bieät caùc phaân ñoaïn baèng ñieän di
7 Phaùt hieän baèng phoùng xaï töï ghi,
enzyme
Dùng PCR để nhân bản gen
Teá baøo
PCR
Phải đi từ
mRNA nếu
là gen có
intron
Tiếp cận tại Việt Nam
• Nhiều phòng thí nghiệm tiếp cận công nghệ
này, vì
¤ Không phải là công nghệ khó
¤ Không đòi hỏi thiết bị đắt tiền
¤ Là phương tiện cho nhiều nghiên cứu khác
• Tuy nhiên chưa có nơi nào đưa ra được
sản phẩm vì:
¤ Thiếu phương hướng áp dụng
¤ Không tìm được đầu ra
¤ Không có công nghệ sau cloning (scale- up,
tinh chế)
Công nghệ nhân bản động vật
Công nghệ nhân bản động vật
Tiếp cận tại Việt Nam
Rất ít phòng thí nghiệm tiếp cận công nghệ
này, dù chỉ là bước đầu
¤ Là công nghệ tương đối khó
¤ Đòi hỏi một số trang bị: kính hiển vi vi thao
tác, phòng vô trùng, phương tiện nuôi cấy tế
bào với nguồn tiếp liệu đều đặn, phương tiện
trử đông
¤ Liên kết với khu chăn nuôi thí nghiệm và
phòng thí nghiệm thú y co chuyên gia siêu âm
lấy trứng, chuẩn bị súc vật mang thai nhân
bản
¤ Không có khoa học gia đầu tàu
¤ Không có chương trình có kinh phí lớn
Công nghệ tế bào mầm (Stem cell)
Mô hình tạo và nhân bản
Embryonic stem cells
Công nghệ tế bào mầm (Stem cell)
Nguồn để lấy Adult stem cells từ tuỷ xương
Công nghệ
tế bào mầm
(Stem cell)
với nhiều
triển vọng
Stem cell
trị tiểu
đường
Stem cell trị
Parkinson
Stem cell trị nhồi máu cơ tim
Stem cell trong gene therapy
Tiếp cận tại Việt Nam
Rất ít phòng thí nghiệm tiếp cận công nghệ
này, dù chỉ là bước đầu
¤ Là công nghệ khó
¤ Đòi hỏi một số trang bị: kính hiển vi vi thao
tác, phòng vô trùng, phương tiện nuôi cấy tế
bào với nguồn tiếp liệu đều đặn, phương tiện
trử đông
¤ Liên kết với khu IVF với các bác sĩ siêu âm lấy
trứng, bác sĩ thao tác IVF..; Liên kết với BV.
Huyết học
¤ Không có khoa học gia đầu tàu
¤ Không có chương trình có kinh phí lớn
Công nghệ DNA
therapy
Tiếp cận tại Việt Nam
Chưa có phòng thí nghiệm nào tiếp cận
¤ Chưa có mối quan tâm
¤ Chưa có đầu ra vì thiếu các chẩn đoán phát
hiện bệnh lý liên quan đến gen
¤ Không có khoa học gia đầu tàu
¤ Không có chương trình có kinh phí lớn
theâm
dNTP, DNA
polymerase,
ddATP
GGAATGC
CCTTACGCATACGTGG
moài GGAATGC
CCTTACGCATACGTGG
CGTAAGGCCdA
CGTAAGGCCACGTdA
CGTAAGGdC
CGTAAGGCdC
CGTAAGGCCAdC
CGTAAGGCCACdG
CGTAAGGCCACGTATdG
CGTAAGGCCACGdT
CGTAAGGCCACGTAdT
CGTAAGGCCACGTATdG
CGTAAGGCCACGTAdT
CGTAAGGCCACGTdA
CGTAAGGCCACGdT
CGTAAGGCCACdG
CGTAAGGCCAdC
CGTAAGGCCdA
CGTAAGGCdC
CGTAAGGdC
ñieän di treân gel
Chieàu ñieän di
theâm
dNTP, DNA
polymerase,
ddCTP
theâm
dNTP, DNA
polymerase,
ddGTP
theâm
dNTP, DNA
polymerase,
ddTTPCông nghệ
giải trình tự
Tiếp cận tại Việt Nam
Có nhiều phòng thí nghiệm tại các trường và
viện tiếp cận
¤ Ứng dụng trong các nghiên cứu cơ bản
¤ Phục vụ cho các nghiên cứu ứng dụng
¤ Thiếu hay không có các ứng dụng hữu dụng
lâm sàng
Công nghệ microarray
Tiếp cận tại Việt Nam
Có một số phòng thí nghiệm tại trường và
viện trang bị trọn bộ thiết bị, nhưng vẫn trùm
mền
¤ Kinh phí vận hành cực lớn
¤ Không có đầu ra, dù trong nghiên cứu cơ bản
¤ Không tìm được đầu ra trong ứng dụng
Vẫn có đầu ra trong nghiên cứu y học, ví dụ
nghiên cứu về ung thư; hay trong ứng dụng
như ứng dụng phát hiện bệnh lý di truyền,
chẩn đoán ung thư.
Công nghệ chẩn đoán nhanh bằng sắc ký miễn dịch
Vd: Phaùt hieän S. pyogenes trong quyeät hoïng
Khaùng theå
ñaëc hieäu khaùng nguyeân
Carbohydrate C cuûa
S. pyogenes
Khaùng theå ñaëc hieäu
khaùng theå chuoät
Khaùng theå ñôn doøng
ñöôïc gaén haït vaøng theå
keo vaø ñaëc hieäu khaùng
nguyeân Carbohydrate C
cuûa S. pyogenes
Tiếp cận tại Việt Nam
• Có một số công ty đưa ra sản xuất, nhưng đa số
chỉ là đóng gói, không mang đến công nghệ chìa
khoá vì họ chỉ chú trọng về kinh doanh, không
chú trọng phát triển khoa học kỹ thuật
• Vấn đề chính là một nhà máy làm được công
nghệ này chỉ tốn thiết bị 500.000USD, nhưng
công nghệ nền là nằm trong tay các nhà khoa
học Hàn Quốc, Đài Loan, hay Trung Quốc.
• Công nghệ nền là công nghệ gắn hạt vàng thể
keo lên kháng thể hay kháng nguyên mà hầu như
chưa có nhà khoa học Việt Nam nào của chúng
ta quan tâm học.
Công nghệ kháng thể đơn dòng
Gaây mieãn dòch
treân chuoät
Laáy laùch chuoät
Nghieàn qua luôùi
ñeå taùch caùc teá baøo
saûn xuaát khaùng
theå
Hoaø nhaäp TB. sx KT
vôùi TB K. tuûy chuoät
(duøng PEG)
Teá baøo saûn xuaát
khaùng theå bò
ung thö hoùa
C
a á y
p
h a
l o
a õ n
g
l i e
â n
t i e
á p
ñ e
å d
o ø n
g
h o
ù a
ñ ö
ô ï c
t ö
ø n g
c l
o n
e
t e
á b
a ø o
s a
û n
x u
a á t
K
T
Saûn xuaát KTÑD baèng coâng ngheä gen
Saûn xuaát KTÑD baèng coâng ngheä gen
Ñoaïn gen chóu traùch
nhieäm SX khaùng theå
Chuyeån gen vaøo TB
Caáy theå tích lôùn
Tiếp cận tại Việt Nam
• Ứng dụng rất nhiều, vì hổ trợ cho nhiều
công nghệ khác đặc biệt trong lĩnh vực
chẩn đoán
• Chưa có phòng thí nghiệm nào tiếp cận và
triển khai trọn vẹn công nghệ này vì đòi hỏi:
súc vật haploid, điều kiện giữ tế bào, tiếp
liệu đều đặn cho dòng hoá và sàng lọc với
kinh phí lớn
Công nghệ sinh học nano
Một số ứng dụng
• DNA sensor dùng trong phát hiện nucleic
acid đích “lab on Chip”, như chip phát hiện
H5N1 (Mỹ)
• Bioplex (Biorad) dùng trong phát hiện và
định lượng các hormone, các cutokine,
interleukine và mở cửa cho người ứng
dụng vào các lĩnh vực khác
• Biochip để tạo trí thông minh nhân tạo.
BIOPLEX - Một tiếp cận
rất có triển vọng tại Việt Nam
Công nghệ PCR phát hiện bệnh
ADN ñích
4
1 Bieán tính (94o C) 1
2
2 Baét caëp (55-65o C)
3
3 Keùo daøi (72o C)
n
www.nk-biotek.com.vn
GMP/GLP
Cuối 11/2004, tổ
chức chứng nhận
RWTUV Asia
Pacific là thành viên
tập đoàn TUV Nord
công nhận đạt tiêu
chuẩn hệ thống
quản lý chất lượng
theo tiêu chuẩn
quốc tế ISO
9001:2000.
Vöøa ñöôïc toå
chöùc ñaùnh
giaù NQA
Thöôïng haûi
vaø UKAS cuûa
Vöông quoác
Anh coâng
nhaän đạt tiêu
chuẩn WHO
GMP-GLP
PCR - 6A
AFFORDABLE
APPROPRIATE
AVAILABLE
ACCESSIBLE
ACCEPTABLE
ADVANCE APPROACH
Các nơi đã có PTN PCR và dùng
kit của Nam Khoa
1. MEDIC
2. Bệnh viện Nhi Đồng 1
3. Bệnh viện 175
4. Bệnh viện Hoàn Mỹ
5. Bệnh viện Long An
6. Bệnh viện Từ Dũ
7. PTN tư nhân của BS.
Dũng tại Long Xuyên
8. PTN tư nhân của DS.
Hải, Cà Mau
9. PTN tư nhân của CN
Tình
10. Bệnh viện Đa Khoa Đà
Nẵng
12. Bệnh viện C Đà Nẵng
13. Bệnh Viện Vạn Hạnh
14. Bộ môn Vi Sinh, Khoa Y,
Đại Học Y Dược TP. HCM
15. Khoa Vi Sinh, BV. CRẫy
16. Bệnh viện Trung Ương
Huế
17. BV Đại Học Y Khoa Huế
18. Viện Vệ Sinh Dịch Tễ HN
19. Viện Lao và bệnh phổi HN
20. Bệnh Viện Nhi Thụy Điển
22. Học viện Quân Y
23. Đơn vị dịch vụ ĐH Y Dược
24. Viện Da Liễu, HN
Công nghệ lấy dấu vân tay DNA
(DNA finger printing)
Tiếp cận tại Việt Nam
• Viện Khoa Học Hình Sự của Bộ Công An
• Phòng thí nghiệm sinh hoá của Bộ Nội Vụ
• Phòng Thí Nghiệm Sinh Học GS. Lê Đình
Lương
• Viện Công Nghệ Sinh Học Việt Nam
“Knowing is not enough, we must apply
Willing is not enough, we must do”
Goethe
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- bai_giang_cac_mui_nhon_cong_nghe_sinh_hoc_hien_nay_va_cac_ti.pdf