Bài giảng Cấy ghép nha khoa

CẤY GHÉP NHA KHOA Implant Dentistry DENTAL IMPLANTOLOGY NGND. GS. HOÀNG TỬ HÙNG htuhung@yahoo.com www.hoangtuhung.com 1 Bài Mở Đầu Phần 1: – Giới thiệu môn học – Lịch sử – Phân loại www.hoangtuhung.com 2 Cấy ghép nha khoa Những chủ đề của Học phần 1. Cấy ghép nha khoa là gì? 2. Lịch sử 3. Trang thiết bị và Vật liệu trong cấy ghép nha khoa 4. Hiện tượng và cơ chế tích hợp xương 5. Ưu nhược điểm của điều trị bằng implant 6. Các yếu tố toàn thân và tại chỗ liên quan đến đặt Implant 7. Chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng 8. Chỉ định/ Chống chỉ định 9. Kỹ thuật điều trị bằng implant: Phẫu thuật / Phục hình 10. Cắn khớp trong điều trị phục hồi bằng implant 11. Chăm sóc sau đặt Implant: duy trì, gìn giữ 12. Biến chứng và Nguyên nhân thất bại 13. Liên quan của điều trị bằng Implant với các môn khác www.hoangtuhung.com 3 NHỮNG XU HƯỚNG CỦA NHA KHOA HIỆN ĐẠI 1- Nhu cầu Nha khoa thẩm mỹ tiếp tục tăng 2- Implant sẽ được đặt nhiều hơn và nhiều ứng dụng hơn 3- Công nghệ cao ngày càng thâm nhập thực hành nha khoa 4- Nha khoa ngày càng liên hệ chặt hơn với y khoa 5- Nhu cầu đào tạo và cải thiện năng lực ----------------------------------------------------- *Dentistry will continue to change, whether we want it to or not (Levin, Compendium, May, 2006) The best way to predict thewww.hoangtuhung.com future is to create it (P.Drucker)4 ) LỊCH SỬ CẤY GHÉP NHA KHOA www.hoangtuhung.com 5 1. LỊCH SỬ IMPLANT BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU? Từ khi con người muốn thay thế các răng bị mất: Cổ Ai cập (ancient Egyptians) do ý thức tôn giáo muốn người chết bị thiêu trong một cơ thể chức năng toàn vẹn ở cuộc sống sau cái chết. Răng giả sớm nhất được phát hiện trên người Etruscans* www.hoangtuhung.com 6 1. LỊCH SỬ IMPLANT BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU? 1563, Ambroise Pare, xuất bản bộ sách Dix Livres de la Chirurgie, trong đó đã mô tả cầu răng, gồm những răng điêu khắc bằng ngà voi gắn trên nền bằng vàng. 1720, Pierre Fauchard “Father of Dentistry” trong sách “Le Chirurgien Dentiste” đã mô tả các loại cầu răng khác nhau** www.hoangtuhung.com 7 2. Buổi bình minh của implant Những implant gắn vào xương (endosseous implant) đầu tiên: 1931, Dr. Wilson Popeonoe đào được ở Honduras sọ cổ người Maya khoảng 20 tuổi (niên đại 600 năm AD), 3 vật có dạng răng bằng vỏ sò đặt trong các ổ xương thay cho 3 răng cửa dứơi bị mất. Phim X quang cho thấy sự tạo xương xung quanh các implant này. www.hoangtuhung.com 8 2. Buổi bình minh của implant 1890, phát hiện 1 sọ cổ khác, có răng cửa dưới trái được điêu khắc bằng đá. Những chất bám chứng tỏ nó đã bị mòn trong quá trình sử dụng. Cho đến sau thời kỳ “Nha khoa hiện đại”, Người ta vẫn nghi ngờ sự tồn tại của implant trong môi trường miệng, và sự gắn của mô mềm vào implant www.hoangtuhung.com 9 3. “Implant hiện đại” đầu tiên 1809, Maggiolo “Le Manuel de l’Art du Dentist”: Ấn một chân răng bằng vàng 18 carrat vào ổ răng sau nhổ, có lỗ để đặt chốt cho răng thay thế. 1885, Younger đã trình diễn đặt một răng khô vào ổ răng sau nhổ; sau đó phát triển việc khoan tạo ổ để đặt răng khô. www.hoangtuhung.com 10 3. “Implant hiện đại” đầu tiên 1886, Harris khoan ổ răng, đặt răng sứ, răng này đã tồn tại được 27 năm. 1939, Venable và Stuck đã nghiên cứu sử dụng Cr-Co và Vitalium có dạng vít cho implant; 1946, Strock đã chứng minh được sự phát triển xương xung quanh implant bằng kim loại, gọi là “dính khớp” (ankilosis), đặt thành công trong 40 năm một implant titanium www.hoangtuhung.com 11 4. Khởi đầu của Implant hiện đại 1947, Formiggini giới thiệu implant làm từ dây đôi tantalum quấn vào nhau. 1959, dùng Cr-Co dạng ống có rãnh xoắn đưa vào lỗ được khoan trong xương hàm 1964, Linkow sử dụng titanium và giới thiệu implant dạng tấm (blad implant), sau đó là implant 3 chân (tripodal subperiosteal implant) được sử dụng cho đến những năm 80. www.hoangtuhung.com 12 PHÂN LOẠI THEO HÌNH DẠNG Implant khởi đầu thời kỳ hiện đại Có 3 loại theo hình dạng, và phương pháp đặt: Implant dưới màng xương (subperiosteal implant) Implant xuyên xương (transosteal implant) Implant trong xương (endosseous implant) www.hoangtuhung.com 13 Implant trong xương dạng bản 1967, implant trong xương dạng bản (endosteal blade implant) làm từ Vitalium được sử dụng và được áp dụng ở Hoa kỳ và châu Âu vì có thể dùng cho các phục hồi răng sau có xương hàm bị tiêu nhiều. www.hoangtuhung.com 14 Implant trong xươngwww.hoangtuhung.com dạng bản 15 Implant dưới màng xương Implant dưới màng xương được thiết kế để được giữ trực tiếp trên bề mặt xương, dưới màng xương. Dạng sử dụng là một khung kim loại được uốn cho khít sát với bề mặt xương của người bệnh, có các chốt xuyên qua niêm mạc để mang phục hình. Vật liệu thường dùng là hợp kim cobalt-chromium- molybdenum. Hiện nay không còn dùng www.hoangtuhung.com 16 Implant dưới màng xương www.hoangtuhung.com 17 Implant xuyên xương Loại implant này chỉ được dùng cho vùng răng cửa dưới. Implant được đặt xuyên suốt chiều cao xương hàm dưới, có các trụ để mang phục hình. Vật liệu là titanium hoặc hợp kim titanium Hiện nay không còn dùng www.hoangtuhung.com 18 Implant xuyên xương www.hoangtuhung.com 19 Implant trong xương Là loại implant phổ biến hiện nay. Implant được đặt trực tiếp vào xương hàm sau khi khoan. Phục hình được gắn vào implant thông qua cùi (abutment). Có 3 dạng implant trong xương: – Dạng tấm (lưỡi, bản) blade: hiện nay không còn dùng – Dạng trụ (cylinder) – Dạng vít (screw) www.hoangtuhung.com 20 Implant trong xương loại nhiều nhánh và loại bắt vítwww.hoangtuhung.com xuyên chóp 21 Implant trong xươngwww.hoangtuhung.com dạng bản, trụ và vít 22 5. Implant hiện đại Từ những năm 50 của thế kỷ 20, Gs. Per-Ingvar Bränemark, một Bs phẫu thuật chỉnh hình người Thụy điển đã quan sát được sự xâm nhập của xương vào vật liệu titanium đặt vào xương đùi thỏ. Ông gọi hiện tượng này là “tích hợp xương” (osseointegration). Trong nhiều năm sau đó, Bränemark đã phát triển các hệ thống implant hai khối-hai giai đoạn hình trụ bằng titanium. Từ 1978, implant nha khoa thực sự có nền tảng khoa học và được chấp nhận rộng rãi. www.hoangtuhung.com 23 5. Implant hiện đại Implant dạng trụ theo thiết kế của Bränemark đã nhanh chóng thay thế các loại implant ra đời trước đó (implant dưới màng xương, implant xuyên xương, implant trong xương dạng bản), titanium cũng là vật liệu được dùng phổ biến nhất. www.hoangtuhung.com 24 Gs. Per-Ingvar Bränemark Các thiết kế và hệ thống implant hiện dùng là những biến thể từ mẫu nguyên thủy của Bränemark (*) Những công trình tiên phong của Branemark đã mở ra một kỷ nguyên mới của nha khoa, kỷ nguyên nha khoa cấy ghép (**) Quan niệm tích hợp xương của Branemark đã được nhắc đến nhiều hơn bất cứ ai trong lịch sử implant hiện đại (***) __________________ (*) Craig’s Restorative Dental Materials, Elsevier Inc., 2006. (**) M. V. Thomas: The Dental Clinics of North America, Elsevier Saunders, 2006 (***) C. E. Misch Contemporary Implant Dentistry, Mosby Elsevier, 2008 www.hoangtuhung.com 25 TÓM TẮT 1. Có 3 loại implant “hiện đại” đã được sử dụng: Implant dưới màng xương (subperiosteal) † Implant xuyên xương (transosseous) † Implant trong xương (endosseous) 2. Có 2 loại implant trong xương: 1. Dạng tấm (bản) (blade) † 2. Dạng mô phỏng chân răng (root-form): • Tripode † • Dạng chân răng 3. Có 3 dạng implant dạng chân răng hiện dùng Dạng trụ (cylinder root form) Dạng vít (screw) Kết hợp ---------------------------------------------------------------------------------------www.hoangtuhung.com 26 Những loại có dấu † là những loại hiện không còn dùng