Bài giảng Địa chất công trình - Sơ lược lịch sử phát triển vỏ trái đất

sƠ lƯỢc lỊch SỬ PHÁT TRIỂN VỎ TRÁI ĐẤT - Tuổi đất đá - Sơ lược lịch sử phát triển vỏ Trái Đất - Niên biểu địa chất và thang địa tầng Tuổi đất đá Khái niệm: • Tuổi tuyệt đối: Là khoảng thời gian tính chính xác kể từ khi đất đá được hình thành đến nay. • Tuổi tương đối: Là khoảng thời gian mang tính so sánh, thể hiện quan hệ già, trẻ, trước, sau. Tuổi đất đá  Các phương pháp xác định tuổi tuyệt đối của đất đá Có nhiều phương pháp nhưng chính xác nhất là phương pháp đồng vị phóng xạ.  C¬ së cña ph­¬ng ph¸p ®ång vÞ phãng x¹ ch×: U vµ Th trong ®Êt ®¸ khi bÞ ph©n huû t¹o ra Pb vµ He. Sù ph©n huû nµy æn ®Þnh trong mäi ®iÒu kiÖn. Dùa vµo l­îng Pb do U vµ Th ph©n hñy ra sÏ x¸c ®Þnh ®­îc thêi gian ph©n hñy, tõ ®ã x¸c ®inh ®­îc tuæi ®Êt ®¸.  C«ng thøc cña A. Holmes (tÝnh b»ng n¨m): • Theo c¸ch tÝnh nµy th× tuæi Tr¸i ®Êt lµ 5 tû n¨m. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng dïng cho ®¸ magma, ngoµi ra cã thÓ sö dông ph­¬ng ph¸p Ar-K hoÆc N-C14 cho c¸c ®¸ kh¸c. 9 208206 10.4,7 38,0     ThU PbPbt Ng.tố đồng vị Chu kỳ bản hủy Sản phẩm phân hủy K-40 1,3 tỷ năm Ar-40 U-238 4,5 tỷ năm Pb-206 U-235 713 triệu năm Pb-207 Th-232 14,1 tỷ năm Pb-208 Rb-87 49 tỷ năm Sr-87 C-14 5370 năm N-14 Tuổi đất đá  Các phương pháp xác định tuổi tương đối của đất đá Có 03 phương pháp: Ph­¬ng ph¸p cæ sinh: dùa vµo c¸c ho¸ th¹ch cã trong ®¸. Ho¸ th¹ch ®Ó x¸c ®Þnh tuæi ®Êt ®¸ ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau: • Sinh vËt ®ã ph¶i dåi dµo vÒ sè l­îng ho¸ th¹ch vµ ph¸t triÓn réng kh¾p trªn Tr¸i ®Êt; • Lo¹i sinh vËt ®ã chØ tån t¹i trong mét thêi gian ng¾n; • Ho¸ th¹ch ph¶i ®­îc b¶o tån tèt vµ dÔ ph©n biÖt víi ho¸ th¹ch kh¸c. Tuổi đất đá  Các phương pháp xác định tuổi tương đối của đất đá Ph­¬ng ph¸p th¹ch häc: dùa trªn c¬ së so s¸nh thµnh phÇn th¹ch häc cña ®¸ (thµnh phÇn, kiÕn tróc, cÊu t¹o, sù s¾p xÕp …), nÕu gièng nhau th× chóng cã thÓ cïng tuæi. Khi sö dông cÇn x¸c lËp mét tÇng ®¸nh dÊu, tõ ®ã mµ so s¸nh víi c¸c tÇng kh¸c. Ph­¬ng ph¸p ®Þa tÇng: dùa trªn quan hÖ thÕ n»m cña c¸c tÇng ®Êt ®¸. C¸c tÇng ®¸ giµ h¬n, thµnh t¹o tr­íc n»m d­íi, tÇng ®¸ trÎ h¬n thµnh t¹o sau n»m trªn. §èi víi nh÷ng tÇng ®¸ thÕ n»m bÞ thay ®æi vµ chÞu nh÷ng t¸c ®éng kh¸c cña tù nhiªn, khi ®¸nh gi¸ tuæi ph¶i cÈn thËn, tr¸nh nhÇm lÉn. Cùng tuổi? Tuổi đất đá  Ý nghĩa của việc nghiên cứu tuổi của đất đá: Kh«i phôc lÞch sö ph¸t triÓn ®Þa chÊt cña vá Tr¸i ®Êt; X¸c lËp ®Þa tÇng; §Þnh h­íng cho viÖc t×m kiÕm kho¸ng s¶n. Sơ lược lịch sử phát triển vỏ Trái Đất Niên biểu địa chất và thang địa tầng Địa niên biểu và các đơn vị địa tầng: Lịch sử hình thành và phát triển của trái đất trải qua nhiều giai đoạn khác nhau. Mỗi giai đoạn được đặc trưng bởi một số các đặc điểm nhất định. Dựa vào các đặc trưng về hóa thạch, đặc điểm trầm tích, macma, biến chất, các chuyển động kiến tạo,... người ta đã xây dựng lên thang thời gian phân chia lịch sử phát triển trái đất thành các giai đoạn khác nhau. Bảng phân chia đó gọi là bảng Địa Niên Biểu; Một thang phân chia tương đương khác được xây dựng cho các thành tạo đá trầm tích và phun trào thành tạo trong khoảng thời gian tương ứng với thang thời gian được gọi là thang địa tầng. Thang thời gian Thang địa tầng Liên đại Liên giới Nguyên đại (Đại) Giớ Kỷ Hệ Thế Thống Kỳ Bậc Thời Đới Niên biểu địa chất và thang địa tầng tổng hợp Niên biểu địa chất và thang địa tầng • Thang thời gian là liên tục còn thang địa tầng có thể liên tục hoặc cũng có thể gián đoạn. Nếu hai đơn vị địa tầng nằm kề nhau nhưng không có sự chuyển tiếp liên tục về thời gian thì gọi đó là quan hệ bất chỉnh hợp (giữa chúng có một thời kỳ gián đoạn trầm tích) và ngược lại thì gọi là quan hệ chỉnh hợp. Quan hệ chỉnh hợp Quan hệ bất chỉnh hợp góc More: Universe Time-scale Hết bài Bài giảng luôn được cập nhật bổ sung thường xuyên. Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về Bộ môn Địa kỹ thuật – Khoa Công trình. Phòng 406 – nhà A6, ĐH GTVT Email: bmdktdhgtvt@gmail.com