Bài giảng Địa lý 8 - Bài 17: Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ

TRƯỜNG THCS vÜnh hoµ Gi¸o viªn THỰC HIỆN: BïI tHÞ hoa BÀI GIẢNG MÔN ĐỊA LÝ 9 NhiÖt liÖt chµo mõng c¸c thÇy c« vÒ dù giê, th¨m líp ? Dùa vµo l­îc ®å vµ kiÕn thøc ®· häc cho biÕt n­íc ta cã mÊy vïng kinh tÕ, kÓ tªn c¸c vïng kinh tÕ ë n­íc ta? Nước ta có 7 vùng kinh tế: VïNG TRUNG DU Vµ MIÒN NóI B¾C Bé Vùng đồng bằng sông Hồng Vùng Bắc Trung Bộ Vùng duyên hải Nam Trung Bộ Vùng Tây Nguyên Vùng Đông Nam Bộ Vùng đồng bằng sông Cửu Long Hình 6.2: Lược đồ các vùng kinh tế và vùng kinh tế trọng điểm Thø 6 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. L­îc ®å vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé A pa ch¶i – x· S×n ThÇu – HuyÖn M­êng NhÐ - §iÖn Biªn - §Þa ®Çu phÝa T©y cña ®Êt n­íc X· Lòng có – huyÖn §ång V¨n- tØnh Hµ Giang- ®Þa ®Çu phÝa b¾c cña ®Êt n­íc Em hãy xác định vị trí địa lý vùng trên bản đồ? 1. Vị trí địa lý: - PhÝa b¾c gi¸p Trung quèc, t©y gi¸p lµo, ®«ng nam gi¸p vÞnh b¾c bé, nam gi¸p ®b s«ng hång vµ b¾c Trung Bé. TRUNG QUỐC LÀO ĐBSH BTB VỊNH BB - Là vùng lãnh thổ phía Bắc đất nước 2. Lãnh thổ: - DiÖn tÝch 100965 km2 chiÕm 1/3 diÖn tÝch cña c¶ n­íc, cã ®­êng bê biÓn dµi. Với vị trí đó có ý nghĩa như như thế nào? 3. Ý nghĩa: - Dễ giao lưu với nước ngoài và trong nước, lãnh thổ giàu tiềm năng. Thø 6 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. 1. vÞ trÝ ®Þa lÝ: 2. l·nh thæ 3. ý nghÜa ii. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 1. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên: Bảng cơ cấu tài nguyên theo lãnh thổ (đơn vị:%) L­îc ®å tù nhiªn vïng Trung du miÒn nói B¾c Bé Quan sát hình 17.1 và bảng hãy nhận xét về địa hình, khí hậu, tài nguyên khoáng sản của vùng? Thø 6 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. 1. vÞ trÝ ®Þa lÝ: 2. l·nh thæ 3. ý nghÜa ii. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 1. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên: - Địa hình cao, cắt xẻ mạnh. - Khí hậu nhiÖt ®íi Èm, có mùa đông lạnh. - Nhiều loại khoáng sản, trữ năng thủy điện dồi dào. L­îc ®å tù nhiªn vïng Trung du miÒn nói B¾c Bé Tiểu vùng Tây Bắc Vùng gồm những tiểu vùng nào? Tiểu vùng Đông Bắc Ranh giới hai tiểu vùng ? Nêu sự khác biệt về điều kiện tự nhiên và thế mạnh kinh tế giữa 2 tiểu vùng §«ng B¾c vµ T©y B¾c? - Núi thấp, chạy theo hướng vòng cung. - Các đảo ven biển. - Đồi thấp hình bát úp. - Là khu vực có núi cao, hướng TB-ĐN. Địa hình hiểm trở, đồ sộ nhất cả nước. - Nhiệt đới ẩm có mùa đông ít lạnh. - Nhiệt đới ẩm, có mùa đông lạnh hơn - Có tiềm năng lớn về thuỷ điện - Giàu tài nguyên khoáng sản: Than, sắt, chì, … - Phát triển thuỷ điện. - Trồng rừng và cây công nghiệp lâu năm. - Chăn nuôi gia súc - Phát triển khai thác khoáng sản: Than, APatit, sắt, chì, kẽm.. - Phát triển nhiệt điện. Kinh tế biển Ngoài cây nhiệt đới còn có 1 số cây cận và ôn đới Vùng Đông bắc Vùng Tây bắc Địa hình Vùng đồi Hà Giang Hạ Long Dãy Hoàng Liên Sơn Lạng Sơn Khí hậu Sa Pa Rừng Phan xi păng Kinh tế Khai thác than QN Đánh ca QN Chăn nuôi bò ở Mộc Châu Thuỷ điện Hoà Bình §åi b¸t óp ChÌ Th¸i Nguyªn Khai th¸c than Qu¶ng Ninh TuyÕt r¬i ë SaPa Nu«i trång thuû s¶n Thuû ®iÖn Hoµ B×nh ChÌ Méc Ch©u Nu«i bß s÷a ë Méc Ch©u VÞnh H¹ Long Phan xi p¨ng Tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó lµ thÕ m¹nh ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh kinh tÕ nµo? Thø 6 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. 1. vÞ trÝ ®Þa lÝ: 2. l·nh thæ 3. ý nghÜa ii. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 1. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên: - Địa hình cao, cắt xẻ mạnh. - Khí hậu nhiÖt ®íi Èm, có mùa đông lạnh. - Nhiều loại khoáng sản, trữ năng thủy điện dồi dào. 2. Những thuận lợi đối với sự phát triển kinh tế: - Tài nguyên thiên nhiên phong phú tạo điều kiện phát triển kinh tế đa ngành: C«ng nghiÖp khai kho¸ng, kinh tÕ biÓn, du lÞch, trång rõng vµ trång c©y c«ng nghiÖp, thuû ®iÖn… Với vị trí đó có ý nghĩa như thế nào? Ảnh hưởng tới địa hình, địa chất , tài nguyên và khí hậu. - Có vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng. - Có điều kiện giao lưu kinh tế với các nước trong khu vực và các vùng kinh tế trong nước. - Phát triển kinh tế cả đất liền và kinh tế biển. Quan s¸t nh÷ng bøc ¶nh sau: ? Nªu nh÷ng khã kh¨n vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña vïng? Chặt phá rừng Tuyết rơi ngày 5/2/2008 -Mẫu Sơn Lũ quét tại Yên Bái 2008 Đường Giao thông Thø 6 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. 1. vÞ trÝ ®Þa lÝ: 2. l·nh thæ 3. ý nghÜa ii. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 1. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên: - Địa hình cao, cắt xẻ mạnh. - Khí hậu nhiÖt ®íi Èm, có mùa đông lạnh. - Nhiều loại khoáng sản, trữ năng thủy điện dồi dào. 2. Những thuận lợi đối với sự phát triển kinh tế: 3. Khó khăn: - ®Þa h×nh cao hiÓm trë, thêi tiÕt thÊt th­êng, xãi mßn, s¹t lë ®Êt, kho¸ng s¶n cã ®iÒu kiÖn khai th¸c phøc t¹p… - Tài nguyên thiên nhiên phong phú tạo điều kiện phát triển kinh tế đa ngành: C«ng nghiÖp khai kho¸ng, kinh tÕ biÓn, du lÞch, trång rõng vµ trång c©y c«ng nghiÖp, thuû ®iÖn… Thø 6 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. 1. vÞ trÝ ®Þa lÝ: 2. l·nh thæ 3. ý nghÜa ii. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 1. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên: 2. Những thuận lợi đối với sự phát triển kinh tế: 3. Khó khăn: iii. ®Æc ®iÓm d©n c­, x· héi Tày Nùng Dao H Mông Mường ? Cho biÕt d©n sè vµ c¸c d©n téc sinh sèng ë vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé. Người Kinh Người Dao Thái Thø 6 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. 1. vÞ trÝ ®Þa lÝ: 2. l·nh thæ 3. ý nghÜa ii. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 1. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên: 2. Những thuận lợi đối với sự phát triển kinh tế: 3. Khó khăn: iii. ®Æc ®iÓm d©n c­, x· héi. D©n sè: 11,5 triÖu ng­êi (2002) Là địa bàn cư trú xen kẽ của trªn 30 dân tộc ít người. Người Kinh cư trú ở hầu hết các địa phương. Mét sè chØ tiªu ph¸t triÓn d©n c­, x· héi ë Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé (§«ng B¾c, T©y B¾c), n¨m 1999 ? Dùa vµo b¶ng sè liÖu, h·y nhËn xÐt sù chªnh lÖch vÒ d©n c­, x· héi cña hai tiÓu vïng §«ng B¾c vµ T©y B¾c? ? Nhận xét trình độ phát triển dân cư, xã hội của vùng? Thø 6 ngµy 3 th¸ng 11 n¨m 2011 SỰ PHÂN HOÁ LÃNH THỔ tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé 1. vÞ trÝ ®Þa lÝ: 2. l·nh thæ 3. ý nghÜa ii. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. 1. Đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên: 2. Những thuận lợi đối với sự phát triển kinh tế: 3. Khó khăn: iii. ®Æc ®iÓm d©n c­, x· héi D©n sè: 11,5 triÖu ng­êi (2002) Là địa bàn cư trú xen kẽ của trªn 30 dân tộc ít người. Người Kinh cư trú ở hầu hết các địa phương. - Trình độ dân cư, xã hội có sự chênh lệch giữa Đông Bắc và Tây Bắc. - Đời sống đồng bào các dân tộc bước đầu được cải thiện nhờ công cuộc đổi mới. i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. Tại sao giữa Đông Bắc và Tây Bắc có sự chênh lệch đáng kể về phát triển dân cư và xã hội? Dân cư, xã hội có những thuận lợi và khó khăn gì đối với sự phát triển kinh tế -xã hội của vùng? Vïng ®«ng B¾c - Điều kiện tự nhiên thuận lợi hơn - Nhiều đất trồng - Thời tiết mùa đông lạnh nhưng ít sương giá phát triển cây cận và ôn đới - Nhiều khoáng sản - Nguồn thủy năng lớn, thủy điện Hòa Bình, Thác Bà tiÕt 20- bµi 17  vïng trung du vµ miÒn nói b¾c bé i. vÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ. ii. ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. iii. ®Æc ®iÓm d©n c­, x· héi D©n sè: 11,5 triÖu ng­êi (2002) Là địa bàn cư trú xen kẽ của trªn 30 dân tộc ít người. Người Kinh cư trú ở hầu hết các địa phương. - Trình độ dân cư, xã hội có sự chênh lệch giữa Đông Bắc và Tây Bắc. - Đời sống đồng bào các dân tộc bước đầu được cải thiện nhờ công cuộc đổi mới. Thuận lợi: + Đồng bào dân tộc có kinh nghiệm sản xuất (canh tác trên đất dốc, trồng cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới). + Đa dạng về văn hóa * Khó khăn: + Trình độ văn hóa, kĩ thuật của người lao động còn hạn chế. + Đời sống người dân còn nhiều khó khăn. Vì sao phát triển kinh tế, nâng cao đời sống dân tộc phải đi đôi bảo vệ môi trường và tài nguyên? v×: - Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp => d©n sè ®«ng ®óc g©y « nhiÔm vµ ph¸ vì c¶nh quan tù nhiªn do khÝ th¶i c«ng nghiÖp, r¸c, n­íc th¶i d©n dông …lµm nhiÔm bÈn kh«ng khÝ vµ nguån n­íc sinh ho¹t. - Khai th¸c c¸c tµi nguyªn kho¸ng s¶n, ®Êt, rõng å ¹t, kh«ng cã kÕ ho¹ch sÏ dÉn ®Õn kho¸ng s¶n, rõng c©y c¹n kiÖt; ®Êt b¹c mµu, ®¸ ong ho¸… - Tµi nguyªn kho¸ng s¶n tuy n­íc dåi dµo nh­ng kh«ng ph¶i v« tËn vµ ph¶i mÊt thêi gian hµng thÕ kû míi t¸i t¹o ®­îc. 1. §©y lµ mét lo¹i tµi nguyªn kho¸ng s¶n cã tr÷ l­îng lín nhÊt ë tiÓu vïng §«ng B¾c t ª n n a h t ¸ ® 2. §©y lµ ®Ønh nói cao ë tiÓu vïng T©y B¾c. n x a h p ¨ p i g n ¨ n 3. §©y lµ mét nhiÖm vô rÊt quan träng, cÇn thiÕt cña vïng nµy. m Ö v o ¶ b ê ­ r t i « g n m b v ¶ u q u a R i í ® n « d « u u r 4. Nh÷ng lo¹i c©y nµy thÝch hîp víi khÝ hËu l¹nh cña vïng. 5. §©y lµ nh÷ng thµnh phÇn d©n c­ chñ yÕu cña vïng. Ý c é t n © d ê ­ g n t i g i 6. §©y lµ mét tiÒm n¨ng lín cña tiÓu vïng T©y B¾c. i n ® y ñ h t n Ö u 7. §©y lµ tªn nhµ m¸y thuû ®iÖn lín ë vïng t©y B¾c × b a ß h h n i c b a 8. §Êt ®åi nói cña vïng thÝch hîp trång nh÷ng lo¹i c©y nµy. ­ d y © c î l c Ö i u Học bài lµm bµi tËp Chuẩn bị bài 18 H­íng dÉn vÒ nhµ Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o ®· vÒ dù.