Bài giảng Hình ảnh xoắn đường tiêu hoá

Hình ảnh xoắn đường tiêu hoá Bs. Cao Thiên TượngKhoa CĐHA- BVCRCác yếu tố nguy cơ xoắn tạng trong ổ bụngBất thường chỗ bám phúc mạc nguyên phátBất thường thứ phátKhông có/kém phát triển bẩm sinhNhão bẩm sinhNhão mắc phải (chấn thương, biến đổi hormon trong thời kỳ có thai, liên quan tuổi)Co kéo bất thường hoặc hiệu ứng choán chỗ vào chỗ bám phúc mạc bình thườngXoắn dạ dàyDạ dày được giữ bởi các dây chằng: vị đại tràng, vị lách và vị hoànhXoắn dạ dày do nhão các dây chằng cố định mắc phải hoặc bẩm sinhTam chứng Borchardt gồm đau thượng vị đột ngột, nôn khan không dứt và không thể đưa ống sonde từ mũi qua dạ dày đượcXoắn dạ dày trục tạngXoắn trục tạng xảy ra khi dạ dày xoay dọc theo trục dài và bị tắc, với bờ cong lớn bị đẩy lên trên và bờ cong bé nằm xuống dưới hơn trong ổ bụngXoắn dạ dày trục tạngBờ cong bé hướng lên trênXoắn dạ dày trục tạngXoắn trục tạng. Hình chụp đường tiêu hóa trên thấy xoay hướng lên của dạ dày dọc theo trục dài, dẫn đến đảo ngược bờ cong lớn (GC) lêntrên bờ cong bé (LC).Xoắn trục tạng. CT thấy dạ dày nằm ngang, thoát vị vào ngựcXoắn dạ dày trục mạc treo Hang vị ở trên mức chỗ nối dạ dày thực quảnXoay bình thường Ruột giữa xoay 270 độ ngược chiều kim đồng hồ quanh trục động mạch mạc treo tràng trên, bám vào mạc treo ruột non, chạy từ góc Treitz (1/4 trên trái) đến van hồi manh tràng (1/4 dưới phải)Kém xoay và xoắn ruột giữaKém xoay là xoay bất thường bẩm sinh, dẫn đến hẹp chỗ bám cuống mạc treo  xoắnDấu hiệu kém xoay là tá tràng không đi ngang qua đường giữa và dây chằng treitz nằm dưới và bên phải cuống sống L1. Tm mạc treo tràng trên ở vị trí bất thường bên trái động mạch mạc treo tràng trênTá tràng không đi qua đường giữaDải LaddXoắn ruột giữa do kém xoayCo kéo mạc treo bất thường do khối choán chỗ ruột, khối ngoài ruột, dính xơ, thoát vị nội. Biến chứng của xoắn ruột non: thiếu máu, hoại tử và thủng ruột. Chẩn đoán nhờ hình ảnh vì LS không đặc hiệu. Xoắn ruột non (xoay bình thường)Xoắn ruột non (xoay bình thường)Xoắn ruột non liên quan lymphangiomaTắc ruột, xoắn mạch máu mạc treoLymphangiomaTắc ruột và thoát vị nộiĐiểm chuyển tiếp đột ngộtDấu hiệu gió cuốn (whirl sign)Xoắn túi thừa MeckelChiếm 25% xoắn đại tràngHai nhóm: -Manh tràng xoắn theo mặt phẳng ngang xoay thuận chiều hoặc ngược chiều kim đồng hồ quanh trục dài của nó-manh tràng ở ¼ dưới phải-Xoắn manh tràng kiểu “quai”-manh tràng xoắn và đảo, nằm ở ¼ trên tráiXoắn manh tràngXoắn manh tràngDấu hiệu hạt cà phêXoắn manh tràngTỉ lệ tử vong cao hơn xoắn manh tràng và đại tràng sigmaYếu tố nguy cơ: nhão mạc treo đại tràng ngang, dây chằng vị đại tràng và chỗ bám dây chằng góc gan hoặc góc lách, táo bón, chướng đại tràng.Có thể liên quan HC Chilaiditi hoặc kém xoay bẩm sinhDấu hiệu hình ảnh ít đặc hiệu hơn xoắn đại tràng sigma, manh tràng. Xoắn đại tràng ngangXoắn đại tràng ngangDãn đại tràng phần gần, xẹp đại tràng xaDấu hiệu mỏ chimChiếm 2/3 xoắn đại tràngĐại tràng sigma xoắn quanh mạc treo của nóXoắn đại tràng sigma Xoắn đại tràng sigma Dãn đại tràng sigma hướng về ¼ trên phảiHình chữ U ngượcKhông thấy khí ở trực tràngDấu hiệu mỏ chim trên chụp đại tràng cản quang hoặc CTXoắn đại tràng sigmaDấu hiệu gió cuốnDấu hiệu mỏ chimTài liệu tham khảoTimpone et al, Abdominal Twists and Turns: Part I, Gastrointestinal Tract Torsions With Pathologic Correlation, AJR:197, July 2011Peterson CM, Anderson JS, Hara AK, Carenza JW, Menias CO. Volvulus of the gastrointestinal tract: appearances at multimodality imaging. RadioGraphics 2009; 29:1281–1293Xin Cám Ơn