Bài giảng Kế toán quản trị - Nguyễn Đình Khiêm

thi Dự toán Kế toán 3. Các loại dự toán ngân sách ( DTNS) 3.1. DTNS dài hạn và DTNS ngắn hạn. Dự toán vốn dài hạn. Liên quan HĐKD nhiều năm. Lợi nhuận dự kiến lớn.  Rủi ro tương đối cao. Thời điểm đưa vốn vào hoạt động, thu hồi vốn,thời điểm thu được lợi nhuận tương đối dài 211 DTNS chủ đạo. Liên quan HĐKD 1 năm, được chia từng tháng, quý. Dự toán nguồn tài chính hàng năm như DT mua hàng, bán hàng DT được lập hàng năm trước khi niên độ kế toán kết thúc 3.2. DTNS tĩnh và DTNS linh hoạt  Được lập theo một mức độ nhất định.  Được lập tương đối giản đơn.  Tính toán cân đối ít .  Không cung cấp đủ thông tin .  Khi có sự điều chỉnh về quy mô, mức độ hoạt động thì không đáp ứng được  Được lập theo nhiều mức độ khác nhau.  Tính toán cân đối phức tạp và rất nhiều.  Được lập ở ba mức độ cơ bản là mức độ bình thường, mức độ khả quan nhất, mức độ bất lợi nhất.  Cung cấp đủ thông tin để ứng phó tình huống khác nhau. 212 Dự toán linh hoạt (công cụ của HĐ) DỰ TOÁN LINH HOẠT Chæ tieâu Qui moâ hoaït ñoäng QM 1 QM 2 QM 3 1- oanh thuD 2- Bieán phí 3- Soá dö ñaûm phí 4- Ñònh phí 5- Lôïi nhuaän 213 Dự toán linh hoạt (công cụ của KS) Dự toán linh hoạt Chæ tieâu T.hieän H.quaû DTL H K.quaû Döï toaùn 1- oanh thuD 2- Bieán phí - NVL tröïc tieáp - NC tröïc tieáp - Saûn xuaát chung - Baùn haøng vaø quaûn lyù 3- Soá dö ñaûm phí 4- Ñònh phí - Saûn xuaát - Baùn haøng vaø quaûn lyù 5- Lôïi nhuaän 214 215 2 3 4. MỤC ĐÍCH DỰ TOÁN 4 1 5 KỲ DỰ TOÁN 216 Chia thành 12 tháng Hoặc 4 quý Chia thành 4 quý, Mỗi quý chia thành 3 tháng DỰ TOÁN NĂM II. TRÌNH TỰ LẬP DỰ TÓAN 1. Các mô hình lập dự tóan. 2. Hệ thống dự tóan 217 218 Thông tin 1 xuống Thông tin 2 xuống, 1 lên Thông tin 1 xuống, 1 lên 1. Các mô hình dự toán MÔ HÌNH THÔNG TIN 1 XUỐNG 219 QUẢN LÝ CẤP CAO QUẢN LÝ CẤP TRUNG GIAN QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ MÔ HÌNH 2 XUỐNG, 1 LÊN 220 QUẢN LÝ CẤP CAO QUẢN LÝ CẤP TRUNG GIAN QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ MÔ HÌNH 1 LÊN, 1 XUỐNG 221 QUẢN LÝ CẤP CAO QUẢN LÝ CẤP TRUNG GIAN QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ QUẢN LÝ CẤP CƠ SỞ 2. Quản trị quá trình dự toán  Ban dự toán.  Kế toán.  Sổ tay dự toán 222 3. HỆ THỐNG DỰ TOÁN 223 Dự toán Bảng cân đối kế toán Dự toán doanh thu Dự toán tồn kho TP vàSPDD Dự toán sản xuất DT. CP ngoài SX DT CPSXC DT. NCTT DT. NVLTT Dự trữ NVL cuối kỳ Dự toán tiền mặt Dự toán KQKD II. ĐỊNH MỨC CHI PHÍ 1. Khái niệm. 2. Các loại định mức chi phí. 3. Phương pháp xây dựng định mức chi phí. 4. Hệ thống định mức chi phí. 224 1- Khái niệm Định mức chi phí sản xuất kinh doanh - là biểu hiện bằng tiền - những hao phí về lao động sống và lao động vật hóa theo tiêu chuẩn để đảm bảo cho SXKD • Định mức chi phí có thể do : – Đơn vị sản xuất kinh doanh quy ước. – Những hao phí theo một chuẩn mực, tiêu chuẩn nhất định. – Điều kiện sản xuất kinh doanh ở một đơn vị. 225 Ý NGHĨA ĐỊNH MỨC CHI PHÍ 226 XD dự toán Kiểm soát CP Giản đơn trong công tác Kế toán CP XD dự toán Kiểm soát CP Giản đơn KTCP • Định mức CP=  Đ/m lượng x Đ/m giá. • Định mức lượng : Phản ánh số lượng các đơn vị đầu vào sử dụng để đảm bảo thực hiện một đơn vị sản phẩm dịch vụ đầu ra. • Định mức giá : Phản ánh mức giá bình quân để đảm bảo có được một đơn vị lượng đầu vào cho quá trình sản xuất kinh doanh 227 2. Các loại định mức chi phí. • Định mức lý tưởng : Được xây dựng dựa trên điều kiện hoạt động SXKD hoàn hảo.  Để làm một tiêu chuẩn phấn đấu.  Cơ sở xây dựng định mức thực hiện. • Định mức thực hiện : Được xây dựng dựa trên điều kiện SXKD trung bình tiên tiến. Cơ sở xây dựng dự toán, phân tích chi phí, đánh giá trách nhiệm của các bộ phận, cá nhân trong tổ chức. 228 229 PP thống kê kinh nghiệm PP phân tích KT- KT3. PHƯƠNG PHÁP XD định mức CP 1.Định mức lượng -TK số lượng đầu vào. -Kết hợp biện pháp quản lý, sử dụng. 2.Định mức giá - XĐ giá TB - Biến động giá TT SP đã SXKD 1. Tình hình MMTB 2. Quy trình công nghệ 3. Hành vi SX. 4. Biện pháp quản lý SX 5. Biến động thị trường. SP mới 4. Hệ thống định mức chi phí. 230 4.1 đ/m CP.NVLTT 4.4 đ/m CPBH CPQLDN 4.3 đ/m CP. SXC4.2 đ/m CP.NCTT 231 Định mức về lượng NVLTT. 4.1 Định mức CP NVLTT Định mức về giá nguyên vật liệu trực tiếp. 232 Số lượng NVL cho nhu cầu SX cơ bản Số lượng NVL hao hụt cho phép trong SX Đ/m Lượng NVLTT ( Lij) Số lượng NVL Hư hỏng cho phép trong SX ĐỊNH MỨC GIÁ NGUYÊN VẬT LIỆU TRỰC TIẾP 233 + + - Trong đó:  Đnl(j) : Định mức chi phí NVLTT.  Lij : Số lượng nguyên vật liệu j để sản xuất một đơn vị sản phẩm i.  Gj : Đơn giá nguyên vật liệu j. 234   m j Ñnl( j) Lij Gj (4.1)Công thức 235 Định mức về lượng thời gian để đảm bảo SX 1 đơn vị đầu ra. 4.2 Định mức CP NCTT Định mức về giá đảm bảo cho 1 đơn vị thời gian • Phản ánh lượng thời gian bình quân (giờ, phút) để sản xuất một đơn vị sản phẩm đầu ra hoặc một công đoạn sản xuất sản phẩm như: • 236 TG cho nhu cầu SX cơ bản TG vô công trong SX Đ/m Lượng TG ( Lij) TG ngừng nghỉ hợp lý ĐỊNH MỨC GIÁ CHO MỘT ĐƠN VỊ TG. 237 + + 238 Định mức Biến phí SXC. 4.3 Định mức CPSXC Định mức định phí SXC Định mức biến phí SXC ( BPSXC) 239  Nếu BPSXC liên quan trực tiếp đến từng loại sản phẩm. chiếm tỷ trọng lớn trong CPSX. thì xây dựng định mức BPSXC tương tự như xây dựng định mức CPNVLTT hay CPNCTT. bpsx c bptt bpsxcD D R  bpsxc bpsxcD Qi G  240 Nếu BPSXC Gồm nhiều loại, liên quan đến nhiều SP. Chiếm tỷ trọng nhỏ trong CPSX. thì xây dựng định mức BPSXC như sau: Định mức định phí SXC ( ĐPSXC) 241 Định phí sản xuất chung thường bao gồm: Những chi phí liên quan đến phục vụ, tổ chức, quản lý ở các phân xưởng sản xuất. Thường ít hoặc không biến động khi mức độ hoạt động thay đổi Việc xây dựng định mức thường tiến hành như sau: Xác lập dự toán chi phí SXC hàng năm.( DSXC) Xác định tiêu thức phân bổ định phí SXC. Xác định tỷ lệ phân bổ định phí SXC. ( R DPSXC) Dsxc Dbpsxc Ddpsxc  dpsxc dpsxcD Qi R  242 243 Định mức CPBH Định mức CPQLDN 4.4 Đ/m CPBH 4.4 Đ/m CPQLDN Mức độ hoạt động được chọn có liên quan đến phạm vi hoạt động ở bộ phân bán hàng Đ/m CPSXC Đ/m CPSXC Mức độ hoạt động được chọn có liên quan đến phạm vi hoạt động ở bộ phận SX và bán hàng. 1. Dự toán tiêu thụ. 2. Dự toán sản xuất. 3. Dự toán nguyên vật liệu trực tiếp. 4. Dự toán chi phí nhân công trực tiếp. 5. Dự toán chi phí sản xuất chung. 6. Dự toán chi phí bán hàng. 7. Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp. 8. Dự toán kết quả kinh doanh. 9. Dự toán thu chi tiền mặt. 10. Dự toán bảng cân đối kế toán 244 III HỆ THỐNG DỰ TOÁN NGÂN SÁCH HÀNG NĂM III Hệ thống dự toán NS hoạt động hằng năm. 245 DỰ TOÁN TIÊU THỤ DỰ TOÁN SX (MUA HH) DỰ TOÁN CP NCTT DỰ TOÁN CP QLDN DỰ TOÁN CPBH DỰ TOÁN MUA VÀCP NVL DỰ TOÁN CP. SXC DỰ TOÁN BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN DỰ TOÁN THU CHI TIỀN MẶT DỰ TOÁN KẾT QUẢ KINH DOANH 246 Để lập dự toán tiêu thụ phải dựa trên cơ sở sau: Tình hình tiêu thụ các kỳ kế toán trước. Chu kỳ sản xuất kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm. Chính sách giá cả SP, Chính sách quảng cáo. Xu hướng phát triển kinh tế của lĩnh vực đơn vị hoạt động. Thu nhập của người tiêu dùng. Các chính sách, chế độ, thể lệ của Nhà nước. Dự kiến biến động kinh tế trong và ngoài nước. 1. Dự toán tiêu thụ Döï toaùn doanh thu = Döï toaùn saûn phaåm tieâu thuï x Ñôn giaù baùn Döï toaùn soá tieàn thu trong kyø = Döï toaùn soá tieàn thu nôï kyø tröôùc + Döï toaùn soá tieàn thu nôï trong kyø 247 Dự toán tiêu thụ Lịch thu tiền Dự toán doanh thu • Khảo sát hệ thống dự toán ngân sách của công ty Z đang SXKD một loại SP A với số liệu sau: • 1. Dự toán tiêu thụ với khối lượng SP tiêu thụ và tình hình thu tiền sau: • Quý 1/2008: 15.000 SP. • Quý 2/2008: 20.000 SP. • Quý 3/2008: 25.000 SP. • Quý 4/2008: 30.000 SP. • Đơn giá bán: 80.000 đ/SP. • 2. Chính sách thu tiền: • Doanh thu bán hàng trong quý thu 70% trong quý, 28% thu vào quý sau, 2% thuộc nợ khó đòi. • Số nợ phải thu đầu năm dự tính thu được toàn bộ trong quý 1/2008. Nợ phải thu cuối quý IV/2007 là 364.000.000 đ. 248 CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ II QUYÙ III QUYÙ IV CAÛ NAÊM 1. Khoái löôïng sp tieâu thuï (sp) 2. Ñôn giaù baùn 3. Toång doanh thu 4. Khoaûn giaûm tröø 5. Doanh thu thuaàn 6. Thueá GTGT 7. Doanh thu vaø thueá 249 DỰ TOÁN DOANH THU CHÆ TIEÂU QUYÙ I QUYÙ II QUYÙ III QUYÙ IV CẢ NAÊM 1. Thu nôï naêm oX 2. Thu nôï quyù I 3. Thu nôï quyù II 4. Thu nôï quyù III 5. Thu nôï quyù IV 6. Thu nôï trong naêm 7. Nôï khoù ñoøi 250 LỊCH THU TIỀN Döï toaùn saûn phaåm saûn xuaát = Döï toaùn saûn phaåm tieâu thuï + Döï toaùn saûn phaåm toàn kho cuoái kyø - Döï toaùn saûn phaåm toàn kho ñaàu kyø 251 Mục đích: Dự tính số lượng sản phẩm cần sản xuất để đảm bảo cho tiêu thụ và dự trữ cuối kỳ.  Căn cứ lập: Dự toán tiêu thụ. Dự toán tồn kho sản phẩm. 2. Dự toán sản xuất. Dự toán sản xuất CHÆ TI EÂU Q UYÙ I Q UYÙ II Q UYÙ III Q UYÙ IV NAÊM 1. Khoái löôïng sp tieâu thuï 2. Nhu caàu sp toàn kho cuoái kyø 3. Toång nhu caàu SP 4. SP toàn kho ñaàu kyø 5. Nhu caàu SPSX 252 • Sản phẩm sản xuất phải đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong từng quý và nhu cầu tồn kho cuối quý được xác định là 20% nhu cầu tiêu thụ quý sau. • Nhu cầu tiêu thụ trong quý I năm 2009 dự tính là 18.000 sản phẩm • Thành phẩm tồn kho cuối quý IV năm 2007 là 1000 TP. 253 Ví dụ: Döï toaùn haøng hoùa thu mua = Döï toaùn haøng hoùa tieâu thuï + Döï toaùn haøng hoùa toàn kho cuoái kyø - Döï toaùn haøng hoùa toàn kho ñaàu kyø Döï toaùn soá tieàn traû trong kyø = Döï toaùn soá tieàn traû nôï kyø tröôùc + Döï toaùn soá tieàn traû nôï trong kyø 254 Lịch thanh toán tiền mua hàng Dự toán mua hàng hóaĐối với DN thương mại CHÆ TI EÂU Q UYÙ I Q UYÙ II Q UYÙ III Q UYÙ IV NAÊM 1. Nhu caàu HH tieâu thuï 2. Nhu caàu HH toàn kho cuoái kyø 3. Haøng hoùa toàn kho ñaàu kyø 4. Nhu caàu mua haøng hoùa 5. Ñôn giaù mua haøng hoùa 6. Toång giaù mua haøng hoùa 7. Chi phí mua haøng hoùa 8. Toång giaù trò HH mua 255 CHÆ TI EÂU Q UYÙ I Q UYÙ II Q UYÙ III Q UYÙ IV NAÊM 1. Thanh toaùn nôï naêm oX 2. Thanh toaùn nôï quyù I 3. Thanh toaùn nôï quyù II 4. Thanh toaùn nôï quyù III 5. Thanh toaùn nôï quyù IV 6. Toång coäng tieàn thanh toaùn nôï 256 257 Mục đích: Dự tính số lượng NVL trực tiếp cần mua để đảm bảo cho sản xuất và dự trữ cuối kỳ. Dự tính số tiền chi trả. Căn cứ lập: Dự toán sản xuất. Dự toán tồn kho nguyên vật liệu trực tiếp. Định mức tiêu hao nguyên vật liệu trực tiếp để sản xuất 1 sản phẩm. Đơn giá mua nguyên vật liệu trực tiếp 3. Dự toán nguyên vật liệu trực tiếp. 258 Lịch thanh toán tiền mua NVLTT Dự toán lượng NVLTT mua. Dự toán NVLTT Dự toán mua NVLTT. Döï toaùn löôïng muaNVLTT = Döï toaùn löôïng NVLTT duøng cho saûn xuaát + Döï toaùn NVLTT toàn kho cuoái kyø - Döï toaùn NVLTT toàn kho ñaàu kyø Döï toaùn mua NVLTT = Döï toaùn löôïng NVLTT x Ñònh möùc giaù NVLTT Döï toaùn tieàn thanh toaùn NVLTT = Döï toaùn giaù mua NVLTT x Tyû leä thanh toaùn tieàn trong töøng kyø 259 • Dự toán mua và chi phí nguyên vật liệu trực tiếp phải đáp ứng nhu cầu sản xuất liên tục ở từng quý và nhu cầu nguyên vật liệu tồn kho cuối kỳ được tính bằng 10% nhu cầu nguyên vật liệu sản xuất kỳ sau. • Nguyên vật liệu tồn kho cuối năm 2007 là 4500 kg . • Nợ phải trả khách hàng cuối năm 2007 là 54.000.000đ. • Nợ mua nguyên vật liệu trong quý được chi trả 70% trong quý và 30% trả ở quý kế tiếp. • Định mức NVL 2,5 kg/SP • Nhu cầu SX quý 1/2009: 20.000 SP 260 Ví dụ: 261 10. Chi phí NVL TT (1.000đ) 9. Giá mua NVL (1.000đ) 8. Đơn giá NVL (1.000đ/kg) 7. Nhu cầu mua NVL trong kỳ (kg) 6. Tồn kho NVL đầu kỳ (kg) 5. Tổng nhu cầu NVL (kg) 4.Nhu cầu NVL tồn kho cuối kỳ (kg) 3. Khối lượng NVL cần cho S.X (kg) 2. Định mức lượng NVL (kg/sp) 1. Nhu cầu sản phẩm sản xuất (sp) NĂMQUÝ IVQUÝ IIIQUÝ IIQUÝ ICHỈ TIÊU DỰ TOÁN THANH TOÁN TIỀN MUA NVL 262 6.Tổng số tiền thanh toán nợ 5. Thanh toán nợ quý IV 4. Thanh toán nợ quý III 3. Thanh toán nợ quý II 2. Thanh toán nợ quý I 1. Thanh toán nợ năm X-1 NĂMQUÝ IV QUÝ III QUÝ IIQUÝ ICHỈ TIÊU 263 Mục đích: Dự tính chi phí nhân công trực tiếp để sản xuất. Dự tính số tiền chi trả. Căn cứ lập: Dự toán sản xuất. Định mức thời gian lao động trực tiếp để sản xuất 1 sản phẩm. Đơn giá lao động trực tiếp. 4. Dự toán CP nhân công trực tiếp Döï toaùn thôøi gian lao ñoäng (giôø) = Döï toaùn saûn phaåm saûn xuaát x Ñònh möùc thôøi gian saûn xuaát saûn phaåm Döï toaùn chi phí nhaân coâng tröïc tieáp = Döï toaùn thôøi gian lao ñoäng x Ñònh möùc giaù cuûa moãi ñôn vò thôøi gian lao ñoäng 264 Dự toán thời gian lao độngDự toán CP NCTT Dự toán chi phí NCTT. DỰ TOÁN CP NCTT 265 7. KPCĐ, BHXH, BHYT 6. chi phí lương NCTT 5. Tổng chi phí NCTT 4. Đơn giá NCTT 3. Tổng nhu cầu thời gian 2. Định mức thời gian 1. Nhu cầu SPSX NĂMQUÝ IV QUÝ III QUÝ IIQUÝ ICHỈ TIÊU Ví dụ: Cho biết thêm về Chi phí nhân công trực tiếp: 1. Định mức lượng thời gian sản xuất mỗi sản phẩm A: + Thời gian sản xuất cơ bản : 2,7h / sp + Thời gian vô công : 0,1h / sp + Thời gian ngừng nghỉ : 0,2h / sp 3,0h / sp 2. Định mức giá lao động sản xuất mỗi đơn vị thời gian lao động: + Tiền lương cơ bản của NCTT : 7.500đ / h + Các khoản phụ cấp theo lương : 63đ / h + Trích KPCĐ, BHXH, BHYT : 1.437đ / h : 9.000đ / h 266 267 Mục đích: ‡ Dự tính chi phí sản xuất chung để sản xuất. ‡ Dự tính số tiền chi trả.  Căn cứ lập:  Dự toán chi phí nhân công trực tiếp.  Định mức CPSXC: đ/m biến phí và định phí SXC.  Dự toán chi phí sản xuất chung được lập theo: Dự toán tĩnh: Dự toán cho một mức hoạt động. Dự toán linh hoạt: Dự toán cho nhiều mức hoạt động khác nhau. 5. Dự toán CP SX chung 268 Dự toán định phí SXC Dự toán biến phí SXC Dự toán CPSXC 5.1 Dự toán biến phí SCX Nếu BP SXC Tính theo từng yếu tố chi phí Tính theo mỗi đơn vị hoạt động Lập dự toán giống như dự toán CPNVLTT Dự toán chi tiền liên quan đến SXC Döï toaùn bieán phí saûn xuaát chung = Döï toaùn bieán phí tröïc tieáp x Tyû leä bieán phí saûn xuaát chung 269 Nếu BP SXC Tính theo biến phí trực tiếp Tính theo tỷ lệ biến phí trực tiếp BPTT=CP NVLTT+CPNCTT Döï toaùn chi phí SXC = Döï toaùn bieán phí SXC + Döï toaùn ñònh phí SXC 270 5.2 Dự toán định phí SXC Nếu ĐP SXC bắt buộc Tổng ĐP SXC hàng năm 4 Nếu ĐP SXC tùy ý Tùy vào mục tiêu của nhà quản trị để xác định dự toán thích hợp. 271 2.5.3 Dự toán chi tiền liên quan đến SXC Dự toán CP SXC Tiền chi cho hoạt động SXC CP.SXC không gắn liền với việc chi tiền 272 5. Chi CPSXC bằng tiền 4. Chi phí SXC không bằng tiền 3. Tổng CPSXC - Chi phí khác - Khấu hao - Tiền lương 2. Tổng ĐPSXC - Đơn giá BPSXC -Tổng thời gian LĐTT 1. Tổng BPSXC CẢ NĂMQUÝ IVQUÝ III QUÝ II QUÝ ICHỈ TIÊU Ví dụ: • Định mức chi phí sản xuất chung: Định mức biến phí sản xuất chung tính theo thời gian LĐTT là 4600đ/h • Dự toán định phí sản xuất chung hàng năm là 1.316.000.000đ, trong đó chi phí khấu hao tài sản cố định 1.040.000.000đ số còn lại 80% là lương quản lý và 20% chi phí khác. • Tất cả các khoản chi phí sản xuất chung được thanh toán toàn bộ bằng tiền mặt (trừ các khoản chi phí nhưng không gắn liền việc thanh toán). 273 274 Mục đích:  Dự tính chi phí bán hàng.  Dự tính số tiền chi trả.  Căn cứ lập:  Dự toán tiêu thụ.  Các định mức chi phí. 6. Dự toán CP bán hàng Dự toán định phí bán hàng Dự toán biến phí bán hàng Dự toán CP bán hàng Dự toán chi tiền liên quan đến hoạt động bán hàng Döï toaùn bieán phí baùn haøng = Döï toaùn soá löôïng saûn phaåm tieâu thuï x Ñònh möùc bieán phí baùn haøng 275 6.1 Dự toán biến phí bán hàng Dự toán BP BH Tính theo doanh thu, số lương tiệu thụ Tính theo mỗi đơn vị hoạt động Döï toaùn chi phí BH = Döï toaùn bieán phí BH + Döï toaùn ñònh phí BH 276 6.2 Dự toán định phí bán hàng Nếu ĐP BH bắt buộc Tổng ĐP BH hàng năm 4 Nếu ĐP BH tùy ý Tùy vào mục tiêu của nhà quản trị để xác định dự toán thích hợp. Döï toaùn chi tieàn chi phí baùn haøng = Döï toaùn chi phí baùn haøng - Caùc khoaûn ñöôïc ghi nhaän laø chi phí baùn haøng nhöng khoâng gaén lieàn vôùi vieäc chi tieàn 277 6.3 Dự toán chi tiền liên quan đến hoạt động bán hàng Dự toán CP BH Tiền chi cho hoạt động BH CPBH không gắn liền với việc chi tiền 278 6. Chi phí bán hàng bằng tiền 5. Chi tiền quảng cáo 4. Chi phí BH không bằng tiền 3. Tổng chi phí bán hàng - Chi phí quảng cáo - Khấu hao - Tiền lương 2. Tổng định phí BH - Biến phí BH mỗi sp - Số lượng sản phẩm TT 1. Tổng BPBH CẢ NĂMQUÝ IVQUÝ IIIQUÝ IIQUÝ ICHỈ TIÊU Ví dụ: Định mức biến phí bán hàng tính cho mỗi sản phẩm A là 2.000đ/sp Dự toán chi phí bán hàng: - Biến phí bán hàng tính theo mức độ tiêu thụ và định mức biến phí bán hàng. - Dự toán định phí bán hàng: * Chi tiền lương theo thời gian hàng năm 60.000.000đ * Chi phí khấu hao tài sản cố định hàng năm 20.000.000đ * Chi phí quảng cáo chi tiền trong quý II và được phân bổ đều cho các quý II, quý III, quý IV với tổng số tiền 36.000.000đ 3. Tất cả các khoản chi phí bán hàng được thanh toán toàn bộ bằng tiền mặt (trừ các khoản chi phí nhưng không gắn liền việc thanh toán ) 279 280 Mục đích:  Dự tính chi phí QLDN.  Dự tính số tiền chi trả.  Căn cứ lập:  Dự toán tiêu thụ, dự toán sản xuất.  Các định mức chi phí. 7. Dự toán CP QLDN Dự toán định phí QLDN Dự toán biến phí QLDN Dự toán CPQLDN Dự toán chi tiền liên quan đến hoạt động QLDN Döï toaùn bieán phí baùn haøng = Döï toaùn soá löôïng saûn phaåm tieâu thuï x Ñònh möùc bieán phí baùn haøng 281 7.1 Dự toán biến phí quản lý doanh nghiệp Dự toán BP QLDN Tính theo tỷ lệ biến phí QLDN Xác định theo biến phí trực tiếp trong và ngoài SX Döï toaùn chi phí QLDN = Döï toaùn bieán phí QLDN + Döï toaùn ñònh phí QLDN 282 7.2 Dự toán định phí quản lý doanh nghiệp Nếu ĐP QLDN bắt buộc Tổng ĐPQLDN hàng năm 4 Nếu ĐPQLDN tùy ý Tùy vào mục tiêu của nhà quản trị để xác định dự toán thích hợp. 283 6.Chi phí QLDN bằng tiền 5.Chi tiền sửa chữa TSCĐ 4. Chi phí QLDN không bằng tiền 3. Tổng chi phí QLDN - TríchtrướcCP SC TSCĐ - Khấu hao - Tiền lương 2. Tổng định phí QLDN - Dự phòng nợ khó đòi - Biến phí QLDN 1. Tổng biến phí QLDN NĂMQUÝ IV QUÝ IIIQUÝ IIQUÝ ICHỈ TIÊU Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp.  Biến phí quản lý doanh nghiệp được tính bằng 2% biến phí sản xuất trực tiếp.  Dự phòng phải thu nợ khó đòi tính 2% trên doanh thu bán hàng.  Chi phí tiền lương theo thời gian cho nhân viên quản lý doanh nghiệp trong năm là 42.000.000đ  Chi phí khấu hao tài sản cố định quản lý trong năm là 24.000.000đ  Tài sản cố định ở bộ phận quản lý doanh nghiệp được trích trước chi phí sửa chữa lớn hàng quý và định kỳ sửa chữa vào cuối năm. Dự toán chi phí sửa chữa lớn hàng năm là 8.000.000đ và được chi trả toàn bộ bằng tiền mặt khi sửa chữa cuối năm.  Tất cả các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp được thanh toán toàn bộ bằng tiền mặt (trừ các khoản chi phí nhưng không gắn liền việc thanh toán). 284 Döï toaùn chi tieàn chi phí QLDN = Döï toaùn chi phí QLDN - Caùc khoaûn ñöôïc ghi nhaän laø chi phí QLDN nhöng khoâng gaén lieàn vôùi vieäc chi tieàn 285 7.3 Dự toán chi tiền liên quan đến hoạt động QLDN Dự toán CP QLDN Tiền chi cho hoạt động QLDN CPQLDN không gắn liền với việc chi tiền Cho biết thêm:  Thuế thu nhập doanh nghiệp được nộp toàn bộ bằng tiền mặt theo từng quý.  Chi tiền mua sắm tài sản cố định quý I là 250.000.000đ, quý II là 150.000.000đ, quý III là 100.000.000đ.  Chi trả lãi cổ phần theo từng quý trong năm.  Chi trả lãi vay theo từng quý trong năm.  Chi trả nợ vay trong quý III là 100.000.000đ và trong quý IV là 100.000.000đ Các tài liệu dự toán khác:  Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 28 % trên lợi nhuận chịu thuế.  Lãi suất nợ vay là 12% năm.  Tỷ suất trả lãi cổ phần là 12% năm.  Nhu cầu tồn quỹ tiền mặt hàng quý là 300.000.000đ. Nếu không đủ lượng tiền mặt tồn quỹ tối thiểu công ty phải vay ngắn hạn ngân hàng. Việc vay được thực hiện vào đầu quý và trả nợ lúc cuối quý. 286 Nội dung chương 5 1. Quản lý phân quyền 2. Hệ thống kế toán trách nhiệm 3. Đánh giá thành quả tài chính các trung tâm trách nhiệm 4. Phân bổ chi phí 5. Định giá chuyển nhượng 287 Chương 5 : HỆ THỐNG KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM 1. Quản lý phân quyền. 1.1 Khái niệm. 1.2 Các dạng phân quyền. 1.3 Ích lợi của phân quyền. 288 1.1 Khái niệm. 289 Phân cấp việc ra quyết định cho các cấp thấp hơn Người quản lý các cấp có quyền ra quyết định trong phạm vi trách nhiệm của mình Toång giaùm ñoác GÑ boä phaän tieâu thuï GÑ boä phaän saûn xuaát GÑ boä phaän Taøi chính 290 1.2 Các dạng phân quyền. 291 Trưởng bộ phận tiêu thụ Trưởng bộ phận sản xuất Trưởng bộ phận Tài chính Tổng giám đốc Tổng giám đốc 292 Giám đốc nội địa Trưởng khu vực Châu Âu giám đốc nước ngoài Trưởng khu vực Châu Á Trưởng khu vực Miền Nam Trưởng khu vực Miền Bắc 1.3 ÍCH LỢI CỦA QUẢN LÝ PHÂN QUYỀN 293 CÓ TRÁCH NHIỆM NGƯỜI QUẢN LÝ CẤP CAO GIẢM BỚT CÔNG VIỆC TẬP LUYỆN TRƯỚC KHI QUẢN LÝ CẤP CAO HƠN QĐ TỐT II HỆ THỐNG KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM 1. Khái niệm 2. Các trung tâm trách nhiệm. 3. Mối quan hệ giữa các trung tâm trách nhiệm với cơ cấu tổ chức quản lý 294 1. Khái niệm Kế toán trách nhiệm là một bộ phận kế toán : thiết lập những quyền hạn, trách nhiệm của mỗi bộ phận, thành viên.  Xác định một hệ thống chỉ tiêu, công cụ, báo cáo thành quả của mỗi bộ phận thành viên. Đánh giá kết quả, hiệu quả và trách nhiệm quản lý của các trung tâm trách nhiệm trong doanh nghiệp 295 Chỉ tồn tại, hoạt động có hiệu quả nhất trong các tổ chức phân quyền. Có tính độc lập trong điều hành công việc. Tăng nhanh khả năng ứng xử các tình huống. Tập dợt về kỹ năng quản lý. Động viên năng lực trong việc nỗ lực hoàn thành công việc. Là cơ sở để đánh giá thành quả ở các cấp quản lý. 296 2. Ý NGHĨA KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM • Trong một doanh nghiệp thường có 4 loại trung tâm trách nhiệm Trung tâm chi phí. Trung tâm doanh thu. Trung tâm lợi nhuận. Trung tâm đầu tư. 297 3. . HỆ THỐNG KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI CƠ CẤU TỔ CHỨC QUẢN LÝ SXKD.  298 Cơ cấu quản lý Đại diện chủ SHvốn Tổng công ty, các công ty. Các chi nhánh, BP bán hàng Các đơn vị, BP sản xuất HT kế toán trách nhiệm Trung tâm đầu tư Trung tâm kinh doanh Trung tâm doanh thu Trung tâm chi phí Chỉ tiêu đánh giá - RI - ROI - lợi nhuận. - P / V - doanh thu - P / TR - chi phí - C / TR  • Trung tâm chi phí: các nhà quản lý có quyền điều hành và có trách nhiệm đối với các chi phí phát sinh thuộc phạm vi quản lý của mình. • Trung tâm doanh thu: Các nhà quản lý có quyền điều hành và có trách nhiệm đối với doanh thu đạt được trong phạm vi quản lý của mình. • Trung tâm kinh doanh: Các nhà quản lý có quyền và trách nhiệm đối với lợi nhuận đạt được trong phạm vi quản lý của mình. • Trung tâm đầu tư: Các nhà quản lý có quyền điều hành và có trách nhiệm đối với thành quả và hiệu quả của vốn đầu tư, đặc biệt là vốn đầu tư dài hạn. Trung tâm đầu tư là một bộ phận trách nhiệm có quyền lực cao nhất trong tổ chức. 299 Các TT trách nhiệm trong MH tổng công ty 300 HỆ THỐNG KT TRÁCH NHIỆM TRUNG TÂM ĐẦU TƯ TRUNG TÂM L.NHUẬN TRUNG TÂM D.THU TRUNG TÂM CHI PHÍ CƠ CẤU TỔ CHỨC QUẢN LÝ TỔNG CÔNG TY Công ty Bộ phận bán hàng Bộ phận sản xuất Các trung tâm trách nhiệm trong Mô Hình công ty 301 HỆ THỐNG KT TRÁCH NHIỆM TRUNG TÂM ĐẦU TƯ TRUNG TÂM L.NHUẬN TRUNG TÂM D.THU TRUNG TÂM CHI PHÍ CƠ CẤU TỔ CHỨC QUẢN LÝ HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ ĐƠN VỊ KD Bộ phận bán hàng Bộ phận sản xuất Các trung tâm trách nhiệm trong mối quan hệ với cơ cấu tổ chức nhân sự 302 HỆ THỐNG KT TRÁCH NHIỆM TRUNG TÂM ĐẦU TƯ TRUNG TÂM L.NHUẬN TRUNG TÂM D.THU TRUNG TÂM CHI PHÍ CƠ CẤU TỔ CHỨC QUẢN LÝ NHÀ ĐẦU TƯ GIÁM ĐỐC ĐIỀU HÀNH TRƯỞNG BP TIÊU THỤ TRƯỞNG BP SẢN XUẤT • Trung tâm chi phí: các nhà quản lý có quyền điều hành và có trách nhiệm đối với các chi phí phát sinh thuộc phạm vi quản lý của mình. 303 Vốn đầu tư TSCĐ, NGVL TP Tiêu thụ Thu tiền TT chi phí Đầu vào (Đo lừơng bằng tiền Đầu ra (Không Đo lừơng bằng tiền SX NK Mua XK Trung tâm chi phí định mức: Người quản lý chiụ trách nhiệm về chi phí tiêu hao, hiệu quả sản xuất. Trung tâm chi phí linh loạt: Người quản