Bài giảng Môn Rủi ro trong hoạt động của ngân hàng

* Rủi ro trong hoạt động của ngân hàng Ha noi 5 / 2007 * RỦI RO TÍN DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH NGÂN HÀNG HỌC VIỆN NGÂN HÀNG KHOA NGÂN HÀNG * Nội dung chương trình Buổi 1: Khái niệm và các ảnh hưởng của RRTD Các chỉ tiêu tính toán RRTD Nguyên nhân gây ra RRTD (khách quan) Buổi 2 : Nguyên nhân gây ra RRTD (chủ quan) Quản trị RRTD (triết lý – chiến lược – chính sách) * Nội dung chương trình Buổi 3. Các dấu hiệu nhận biết RRTD Những tình huống đặc biệt !!!!!!!! Đo lường RRTD – khách hàng cá nhân – doanh nghiệp Buổi 4: Sử dụng công cụ phái sinh để phòng ngừa và hạn chế Giới thiệu các công cụ phái sinh Sử dụng công cụ hoán đổi, công cụ quyền chọn, công cụ tương lai Nghiên cứu các tình huống * Nội dung chương trình Buổi 5: Các biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng khác Các biện pháp xử lý RRTD Nghiên cứu các tình huống * Những vấn đề cơ bản về RRTD Khái niệm RRTD Các loại RRTD ảnh hưởng của RRTD đối với hoạt động NH Các chỉ số đánh giá RRTD Nguyên nhân gây ra RRTD Các dấu hiệu nhận biết RRTD * Tình trạng khó xử của khoản vay Từ xưa, những người cho vay đã luôn đòi hỏi những bảo đảm chắc chắn cho sự hoàn trả nợ vay. Khó khăn là mặc dù họ có quyền đáng kể khi thương lượng trước khi ký hợp đồng cho khoản vay, nhưng người vay ở thế có lợi hơn một khi tiền đã được giải ngân. * Rủi ro tín dụng là gì? Khoản lỗ tiềm tàng vốn có được tạo ra khi ngân hàng cấp tín dụng Những thiệt hại, mất mát mà NH gánh chịu do người vay vốn hay người sử dụng vốn không trả đúng hạn, không thực hiện đúng nghĩa vụ cam kết trong hợp đồng TD vì bất kể lý do gì * Các loại RRTD và ảnh hưởng * Phải thực hiện nhiều khoản cho vay mới để tạo đủ thu nhập thay thế cho vốn gốc đã mất * Các chỉ số đánh giá RRTD Tình hình nợ quá hạn Tổng số KH có dư nợ * Nợ quá hạn!!! Nợ quá hạn là thước đo quan trọng nhất đánh giá sự lành mạnh thể chế. Nó tác động tới tất cả các lĩnh vực hoạt động chính của ngân hàng * Các chỉ số đánh giá RRTD Tình hình RR mất vốn Mất vốn đã xóa cho kỳ báo cáo * Các chỉ số đánh giá RRTD Khả năng bù đắp rủi ro Dự phòng RRTD được trích lập * Tại sao ngân hàng cần thu nợ nhanh chóng và kịp thời * Các nguyên nhân gây ra RRTD * Nguyên nhân khách quan (PEST) Politics: nguyên nhân từ chính trị - pháp luật Trường hợp Suharto ở Indonesia Các khoản cho vay chính sách được thực hiện bởi NHTM Luật pháp thường xuyên thay đổi Luật không nhất quán, mâu thuẫn, không rõ ràng: Luật đất đai, … * Nguyên nhân khách quan (PEST) Economics: Môi trường kinh tế Vấn đề chu kỳ kinh tế Vấn đề lạm phát Vấn đề thất nghiệp Vấn đề tỷ giá …. Hoạt động của doanh nghiệp – KH cá nhân Đọng vốn hoặc mất vốn * Thảo luận tình huống Việt Nam đang ở giai đoạn nào của chu kỳ kinh tế???? * Nguyên nhân từ phía khách hàng Khách hàng Ngân hàng Nhà cung cấp Khách Hàng tiêu dùng Không thanh toán hoặc thanh toán chậm Rút các khoản cho vay. Thất bại ngân hàng Không thanh toán Không thanh toán Không giao hàng Giao hành chậm Hàng hóa dưới tiêu chuẩn Không giao hàng Giao hành chậm Hàng hóa dưới tiêu chuẩn * Nguyên nhân từ phía ngân hàng Chính sách tín dụng không hợp lý Vấn đề trong thẩm định tín dụng – vấn đề đo lường RRTD Vấn đề trong giám sát tín dụng Vấn đề rủi ro đạo đức của cán bộ tín dụng Vấn đề trong áp dụng các công cụ phòng chống rủi ro tín dụng * Nguyên nhân từ phía bảo đảm tín dụng Giá cả biến động Khó định giá Tính khả mại thấp, tài sản chuyên dụng … Tranh chấp về pháp lý * Nguyên nhân từ phía bảo đảm tín dụng Mất khả năng tài chính Tài sản giảm giá trị, thay đổi hiện trạng ….. * Những trường hợp quá hạn phức tạpVí dụ minh họa * Kinh doanh/Công nghiệp: 4 khách sạn lớnĐan Mạch Thời gian: 1989 Vấn đề: Vị trí không thích hợp Tỷ lệ đặt phòng thấp Chi phí cao (tương đối so với các mức chuẩn) Hoạt động quản lý không tập trung vào lợi nhuận Không có lợi nhuận trước lãi vay Không có khả năng trả nợ vay * Kinh doanh/Công nghiệp: 4 khách sạn lớnĐan Mạch Những hành động được thực hiện bởi ngân hàng Tất cả các khách sạn được ngân hàng mua lại qua đấu giá bắt buộc Thành lập một công ty để điều hành hoạt động của 4 khách sạn Thay đổi ban quản lý Thiết lập chức năng đặt chỗ và chức năng mua Tham gia đàm phán với các công ty bảo hiểm, nhà thầu dọn vệ sinh, nhà cung cấp đồ vải lanh. Thực hiện kế toán tập trung Tham gia tiếp thị trong nước và ngoài nước Kết quả Cải thiện đáng kể tỉ lệ đặt phòng, giảm chi phí và doanh thu tăng Khả năng sinh lời được nâng cao đáng kể Công ty quản lý khách sạn được bán cho ban quản lý sau 2 năm Sau đó đã bổ sung được một số khách sạn vào chuỗi khách sạn Năm 1999, chuỗi khách sạn được bán cho một tổ hợp khách sạn quốc tế lớn. Giải pháp thực hiện đã làm giảm đáng kể lỗ của ngân hàng * Kinh doanh/Công nghiệp: Khu nghỉ mát “The 7 Islands” "The 7 Islands" – Khu nghỉ mát, 350 nhà tranh, nhà hàng, những phương tiện hội thảo, cửa hàng, khu hút thuốc, sân thể thao, cảng, sân golf, etc. sẽ xây dựng trên 7 hòn đảo nhân tạo Thời gian: 1989 Vấn đề: Những ngôi nhà tranh không thể bán như dự kiến ban đầu của người vay Tỷ lệ đặt phòng thấp hơn nhiều so với kế hoạch Có thêm đối thủ cạnh tranh gia nhập thị trường Chi phí hoạt động cao hơn so với kế hoạch Chi phí bảo dưỡng cao hơn nhiều so với kế hoạch Hàng năm, cần phải gia cố rất tốn kém do chất lượng xây dựng của khu nghỉ mát tồi. Nhà thầu xây dựng bị phá sản Hậu quả là: bị lỗ hàng năm và các khoản vay của ngân hàng không được thanh toán * Kinh doanh/Công nghiệp: Khu vực nghỉ mát “The 7 Islands” Các hàng động được thực hiện Vai trò quản lý được chuyển giao cho ngân hàng qua việc thành lập một công ty điều hành – bất động sản không được chuyển giao Cơ cầu lại hoạt động: tập trung tiếp thị trong và ngoài nước, mua từ bên ngoài toàn bộ các lĩnh vực kinh doanh ngoại trừ chức năng bán bàng và chức năng đặt phòng Có hai giai đoạn dài, toàn bộ khu vực được cho thuế làm nhà ở cho người tị nạn và làm trường học Ngân hàng có một đại diện tham gia Hội đồng quản trị Kết quả Cải thiện kết quả hoạt động Tuy nhiên, do chi phí gia cố và chi phí bảo dưỡng chung, trong hầu hết các năm hoạt động, đã nảy sinh thiếu hụt Ngân hàng mất toàn bộ số dư nợ * Kinh doanh/công nghiệp: Hầu hết các loại – Thailand Thời gian: 1997 Vấn đề: Trong cuộc khủng hoảng ở Châu Á có sự giảm sút ghê gớm về doanh số bán hàng Các công ty thường không sử dụng số tiền vay ngân hàng theo đúng qui định, mà dùng vào việc đầu cơ bất động sản Hoạt động được thực hiện: Các ngân hàng chuyên nghiệp đã trợ giúp khác hàng của họ trong việc tái cơ cầu tài chính và hoạt động, bao gồm việc giảm qui mô. Đánh giá hoạt động quản lý và nếu có thể thì thay đổi ban quản lý Kết quả: Trong nhiều trường hợp đã tăng được khả năng sinh lời, và năng lực trả nợ của khách hàng đã tăng và vì vậy giảm được thiệt hại tiềm tàng * Các dấu hiệu nhận biết RRTD * Các dấu hiệu tài chính * Các dấu hiệu phi tài chính Dấu hiệu liên quan đến ngân hàng Giảm sút mạnh số dư tiền gửi Công nợ gia tăng Mức độ vay thường xuyên Yêu cầu khoản vay vượt quá nhu cầu dự kiến Chấp nhận sử dụng nguồn tài trợ lãi suất cao Chậm thanh toán nợ gốc và lãi cho ngân hàng * Các dấu hiệu phi tài chính Dấu hiệu liên quan đến phương pháp quản lý với KH Có sự thay đổi về cơ cấu NS trong hệ thống quản trị Xuất hiện sự bất đồng trong hệ thống điều hành Ít kinh nghiệm, xuất hiện nhiều hành đồng nhất thời Thuyên chuyển nhân viên quá thường xuyên Tranh chấp trong quá trình quản lý Chi phí quản lý bất hợp pháp Quản lý có tính gia đình * Dấu hiệu vấn đề kỹ thuật và thương mại Khó khăn trong phát triển sản phẩm mới, hoặc không có sản phẩm thay thế Những thay đổi chính sách của NN Sản phẩm có tính thời vụ cao Có biểu hiện cắt giảm chi phí Thay đổi trên thị trường về lãi suất, tỷ giá, mất KH lớn, vấn đề thị hiếu … * Dấu hiệu về xử lý thông tin tài chính Sự gia tăng tỷ lệ không cân đối nợ Chuẩn bị số liệu tài chính không đủ, trì hoãn nộp báo cáo Khả năng tiền mặt giảm Phải thu tăng nhanh và thời hạn thanh toán nợ kéo dài Kết quả KD lỗ Cố tình làm đẹp BCĐTS bằng TS vô hình * Dấu hiệu phi tài chính khác Có sự xuống cấp của cơ sở kinh doanh Hàng tồn kho tăng do không bán được, hư hỏng, lạc hậu Có sự kỷ luật với cán bộ chủ chốt * Quản trị RRTD Triết lý và văn hóa quản trị RRTD Chiến lược quản lý RRTD Chính sách cho vay và thủ tục cho vay Kiểm soát tổn thất cho vay Chính sách định giá khoản vay Những vấn đề về đạo đức và mâu thuẫn lợi ích Đo lường RRTD * Đo lường RRTD * Mô hình định tính Phân tích tín dụng Kiểm tra tín dụng * 5 Yếu tố xem xét trong phân tích Tín dụng Vốn Danh tiếng Tài sản đảm bảo Điều kiện Năng lực