Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 30: Chiếc lá cuối cùng

Gi¸o viªn d¹y: NguyÔn ThÕ Quyªn Tr­êng THCS cao nh©n 1. §o¹n trÝch truyÖn “ChiÕc l¸ cuèi cïng” n»m ë phÇn nµo cña t¸c phÈm ? A. PhÇn ®Çu B. PhÇn hai C. PhÇn ba D. PhÇn cuèi 2. ý nµo nãi ®óng nhÊt vÒ ý nghÜ cña Gi«n-xi khi c« m¾c bÖnh? Gi«n-xi muèn ®i vÏ ë vÞnh La-pl¬ Gi«n-xi muèn ¨n ch¸o gµ vµ uèng chót ruîu Bãc-®« Gi«n-xi ®· coi sè phËn cuéc sèng cña m×nh vµo chiÕc l¸, nÕu chiÕc l¸ rông th× m×nh còng l×a ®êi. Gi«n-xi bÞ bÖnh vµ tuyÖt väng kh«ng muèn sèng n÷a. 3. ý nµo nãi ®óng nhÊt vÒ Xiu khi Gi«n-xi khi m¾c bÖnh? Xiu lu«n lu«n m¾ng nhiÕc b¹n v× cã nh÷ng ý nghÜ qu¸i gë. Xiu lu«n lu«n ë bªn b¹n vµ ®äc truyÖn cho b¹n nghe. Xiu vµ cô B¬-men mÆc cho nh÷ng ý nghÜ ®iªn rå cña Gi«n-xi. Xiu lu«n ë bªn c¹nh b¹n ®éng viªn, an ñi, ch¨m sãc tËn t×nh cho Gi«n-xi khi b¹n bÞ èm. 4. Em h·y gi¶i thÝch v× sao Gi«n-xi l¹i coi cuéc sèng cña m×nh phô thuéc vµo chiÕc l¸ trªn c©y th­êng xu©n. NÕu nh­ chiÕc l¸ cuèi cïng rông xuèng th× c« còng l×a ®êi? ChiÕc l¸ cuèi cïng trªn c©y th­êng xu©n Tiết 30 II. T×m hiÓu v¨n b¶n:  I. §äc – chó thÝch Nh©n vËt Gi«n-xi Nh©n vËt Xiu Nh©n vËt B¬-men Trích Lão Bo-men là một họa sĩ ở ngay dưới tầng trệt. Lão đã quá sáu mươi tuổi, có một bộ râu chảy dài từ một cái đầu to tướng xuống một thân hình nhỏ thó giống như bộ râu dài của thánh Moi-do trong tranh của Michael Angelo. Bo-men là một nghệ sĩ thất bại. Lão cầm cọ đã bốn mươi năm rồi mà chẳng vẽ được một bức tranh nào cho ra hồn. Lúc nào lão cũng làm như sắp sửa thực hiện một tác phẩm lớn, nhưng thực sự chưa bao giờ bắt tay vào việc. Suốt mấy năm liền lão chẳng vẽ vời gì ngoài một vài bức tranh quảng cáo lem nhem. Lão kiếm sống bằng nghề làm người mẫu cho các họa sĩ trẻ trong khu thuộc địa vì các họa sĩ trẻ này không đủ tiền mướn các người mẫu chuyên nghiệp. Lão uống rượu như hũ chìm, và nói hoài về cái tác phẩm lớn sắp hoàn thành của mình. Đối với nhiều người thì lão là một lão già nhỏ con mà gân lắm, thường mạt sát thậm tệ cái tánh ủy mị yếu đuối của người khác và tự coi mình như một người dẫn dắt, bảo vệ hai cô họa sĩ trẻ trong cái xưỡng vẽ trên lầu. Xiu tìm thấy lão Bo-men trong căn phòng nhỏ tối hù của lão ở lầu dưới, người nồng nặc mùi rượu dâu. Trong một góc phòng, tấm vải trên khung vẽ vẫn còn trống trơn nằm chờ hơn hai mươi năm rồi đường cọ đầu tiên của cái tác phẩm lớn của lão. Cô kể cho lão nghe về sự tưởng tượng lạ lùng của Gion-xi, về nỗi lo là cô ta vốn đã mong manh, yếu đuối, khi nghị lực của cô cạn đi rồi thì cô sẽ trôi tuột đi như chiếc lá lìa cành. Lão Bo-men là một họa sĩ ở ngay dưới tầng trệt. Lão đã quá sáu mươi tuổi, có một bộ râu chảy dài từ một cái đầu to tướng xuống một thân hình nhỏ thó giống như bộ râu dài của thánh Moi-do trong tranh của Michael Angelo. Bo-men là một nghệ sĩ thất bại. Lão cầm cọ đã bốn mươi năm rồi mà chẳng vẽ được một bức tranh nào cho ra hồn. Lúc nào lão cũng làm như sắp sửa thực hiện một tác phẩm lớn, nhưng thực sự chưa bao giờ bắt tay vào việc. Suốt mấy năm liền lão chẳng vẽ vời gì ngoài một vài bức tranh quảng cáo lem nhem. Lão kiếm sống bằng nghề làm người mẫu cho các họa sĩ trẻ trong khu thuộc địa vì các họa sĩ trẻ này không đủ tiền mướn các người mẫu chuyên nghiệp. Lão uống rượu như hũ chìm, và nói hoài về cái tác phẩm lớn sắp hoàn thành của mình. Đối với nhiều người thì lão là một lão già nhỏ con mà gân lắm, thường mạt sát thậm tệ cái tánh ủy mị yếu đuối của người khác và tự coi mình như một người dẫn dắt, bảo vệ hai cô họa sĩ trẻ trong cái xưỡng vẽ trên lầu. Th¶o luËn nhãm nhá theo bµn thêi gian 1 phót Cô ho¹ sÜ B¬-men ®­îc giíi thiÖu lµ mét ng­êi nh­ thÕ nµo? Gîi ý: (ngo¹i h×nh, tuæi t¸c, tÝnh c¸ch, nghÒ nghiÖp, sù nghiÖp) Trë l¹i ®o¹n ®Çu cña v¨n b¶n. T¹i sao Cô B¬-men vµ Xiu lªn th¨m Gi«n-xi. Khi Xiu kÐo tÊm mµnh mµnh lªn nh×n c©y th­êng xu©n hä nh×n nhau råi kh«ng nãi n¨ng g×? Häc sinh quan s¸t vµ theo dâi ®o¹n cuèi truyÖn. C©u hái th¶o luËn theo cÆp Nhãm 1: T¹i sao t¸c gi¶ l¹i ®Ó cho Xiu kÓ l¹i chuyÖn vÒ c¸i chÕt vµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn c¸i chÕt cña cô B¬-men? - Kh«ng trùc tiÕp miªu t¶ c¸i chÕt cña cô nh­ vËy truyÖn diÔn ra mét c¸ch tù nhiªn hîp lÝ - Béc lé ®­îc phÈm chÊt cña Xiu lµ kÝnh phôc, nhí tiÕc cô ho¹ sÜ giµ ®¸ng kÝnh. HOAÏT ÑOÄNG NHOÙM THEO TOÅ Thôøi gian thaûo luaän 3 phuùt C©u hái: V× sao nãi chiÕc l¸ cuèi cïng cña cô B¬-men vÏ l¹i lµ mét kiÖt t¸c? HÕt giê 1 2 3 KiÖt t¸c vÒ chiÕc l¸ cuèi cïng KiÖt t¸c Thuéc lÝnh vù héi ho¹ Gi¸ trÞ t­ t­ëng RÊt ®Ñp Gi«n-xi Xiu Kh«ng ph¸t hiÖn ra Lóc ®Çu th× kh«ng Hoµn c¶nh vÏ §ªm tèi Thêi tiÕt kh¾c nghiÖt Nguy hiÓm Gi¸ trÞ nh©n sinh Cøu ng­êi Gi¸ trÞ qu¸ ®¾t Cøu ng­êi LÊy ®i mét ng­êi KiÖt t¸c sau 40 n¨m Kh«ng cã ý ®Þnh vÏ Gi¸ trÞ lµ mét kiÖt t¸c 1. NghÖ thuËt: * NghÖ thuËt ®¶o ng­îc t×nh huèng 2 lÇn gây hứng thú cho người đọc. * TruyÖn ®­îc giµn dùng víi c¸c t×nh tiÕt khÐo lÐo kÕt thóc bÊt ngê, hÊp dÉn. 2. Néi dung * Ca ngîi t×nh yªu th­¬ng cao c¶ gi÷a nh÷ng con ng­êi nghÌo khæ. * T«n vinh gi¸ trÞ, søc m¹nh cña nghÖ thuËt ch©n chÝnh ViÕt “ChiÕc l¸ cuèi cïng”, nhµ v¨n O Hen-ri muèn göi ®Õn b¹n ®äc mäi thÕ hÖ mét bøc th«ng ®iÖp mµu xanh. VËy theo em, néi dung cña bøc th«ng ®iÖp Êy lµ g×? Con ng­êi sèng cÇn cã t×nh yªu th­¬ng ! H·y ®em nghÖ thuËt ®Ó phôc vô ®êi sèng con ng­êi ! Bøc th«ng ®iÖp mµu xanh Bµi tËp 1: Em h·y ®Æt nhan ®Ò kh¸c cho truyÖn ng¾n nµy ? Gi¶i thÝch v× sao nhµ v¨n l¹i chän h×nh t­îng “chiÕc l¸ cuèi cïng” ®Ó ®Æt tªn cho t¸c phÈm cña m×nh ? Cã thÓ ®Æt nhan ®Ò kh¸c: + ChiÕc l¸-T×nh ng­êi + ChiÕc l¸ cña cô B¬men - “ChiÕc l¸ cuèi cïng” lµ h×nh t­îng nghÖ thuËt xuyªn suèt thiªn truyÖn. §ã chÝnh lµ biÓu t­îng cña lßng nh©n ¸i, vÞ tha cao c¶. Vµ cßn lµ biÓu t­îng cña nghÖ thuËt ch©n chÝnh – nghÖ thuËt v× con ng­êi. LuyÖn tËp Bµi tËp 2: Gi¶i thÝch v× sao nhµ v¨n l¹i kh«ng chän mét kÕt truyÖn nhÑ nhµng h¬n? + Cô B¬men ra ®i thanh th¶n trong niÒm vui cña mét viÖc tèt, viÖc nghÜa nªn lµm. Cô ra ®i trong vinh quang vµ thµnh ®¹t. + C¸i chÕt cña cô B¬men lµm ®¶o ng­îc t×nh huèng-TruyÖn bÊt ngê vµ hÊp dÉn. + Lµm cho giät n­íc m¾t ¨n n¨n hèi hËn, biÕt ¬n, nhí tiÕc ch¶y dµi trªn m¸ Gi«n-Xi. N¾m ®­îc nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶, néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn. Thö viÕt mét kÕt thóc kh¸c cho c©u chuyÖn. So¹n bµi: “Hai c©y phong”. T×m ®äc truyÖn “Ng­êi thÇy ®Çu tiªn”. Giê häc ®Õn ®©y lµ kÕt thóc ! Xin tr©n träng c¶m ¬n C¸c thÇy c« gi¸o Vµ c¸c em !