Bài giảng Ngữ văn 8 - Văn bản Khi con tu hú

Văn bản 1. Tác giả : I. GIỚI THIỆU. II. ĐỌC, CHÚ GIẢI. Nhà thơ Tố Hữu - Tên thật là Nguyễn Kim Thành, quê ở Thừa Thiên, Huế. -Giác ngộ cách mạng khi còn đang học ở trường Quốc học. Ông được coi là lá cờ đầu trong nền thơ ca cách mạng và kháng chiến. 2.Xuất xứ : - ST : 7 / 1939, khi Tố Hữu bị bắt giam ở lao Thừa Phủ. Bài thơ được in trong tập Từ ấy. - Thơ lục bát. - Cách đọc : Khổ đầu: vui, náo nức; khổ cuối : bực bội, uất ức. Tu hú : là loại chim lông màu đen ( con mái lông đen có đốm trắng) lớn hơn chim sáo thường kêu vào mùa hè. Khi con tu hú gọi bầy Lúa chiêm đương chín trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao Đôi con diều sáo lộn nhào từng không… Ta nghe hè dậy bên lòng Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi ! Ngột lảm sao chết uất thôi Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu ! Huế, tháng 7- 1939 ( Tố Hữu, Từ ấy , st: 1937 -1946) Cảnh thiên nhiên vào hè Tâm trạng người tù cách mạng I.GIỚI THIỆU. 1/ Tác giả. 2 Xuất xứ II. ĐỌC, CHÚ GIẢI. III. TÌM HIỂU VĂN BẢN. *GIẢI THÍCH NHAN ĐỀ BÀI THƠ Nên hiểu nhan đề bài thơ như thế nào ? Hãy viết một câu văn có bốn chữ đầu là “ Khi con tu hú” để tóm tắt nội dung bài thơ. Vì sao tiếng tu hú kêu lại tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ như vậy ? THẢO LUẬN TRẢ LỜI -Nhan đề chỉ là một cụm từ, tiếng tu hú là một tín hiệu, báo hiệu mùa hè đến. - Khi con tu hú kêu báo hiệu mùa hè đến , người tù cách mạng càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội, càng khao khát cuộc sống tự do cháy bỗng. I.GIỚI THIỆU. 1/ Tác giả. 2 Xuất xứ II. ĐỌC, CHÚ GIẢI. III. TÌM HIỂU VĂN BẢN. *GIẢI THÍCH NHAN ĐỀ BÀI THƠ 1 Bức tranh mùa hè. Khi con tu hú gọi bầy Lúa chiêm đương chín trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao Đôi con diều sáo lộn nhào từng không / miêu tả, liệt kê / gợi lên bức tranh mùa hè đẹp, rộn ràng, đầy sức sống. Khi con tu hú gọi bầy Vườn râm dậy tiếng ve ngân Đôi con diều sáo lộn nhào từng không - Âm thanh : +Tu hú gọi bầy, tiếng ve ngân, sáo diều.  tín hiệu mùa hè, đánh thức, bắt nhịp cho tất cả. ==> rộn rã, sống động. 1) Cảnh thiên nhiên vào hè. - Cảnh vật : Lúa chiêm đương chín trái cây ngọt dần Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trời xanh càng rộng càng cao lúa chín, trái cây ngọt, vườn râm, bắp vàng, nắng đào, trời xanh.  rực rỡ, hương vị ngọt ngào. - Không gian : “ trời xanh …từng không”  cao rộng, khoáng đạt. Lòng yêu cuộc sống sâu sắc của tác giả. VƯỜN RÂM PHƯỢNG VĨ TRÊN ĐƯỜNG PHỐ HUẾ PHƯỢNG NỞ BÊN CẦU TRÀNG TIỀN- HUẾ I.GIỚI THIỆU. 1/ Tác giả. 2 Xuất xứ II. ĐỌC, CHÚ GIẢI. III. TÌM HIỂU VĂN BẢN. *GIẢI THÍCH NHAN ĐỀ BÀI THƠ 1 Bức tranh mùa hè. 2. Tâm trạng của người tù cách mạng Ta nghe hè dậy bên lòng Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi ! Ngột lảm sao chết uất thôi Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu ! 2. Tâm trạng của người tù cách mạng - Âm thanh : « tu hú ngoài trời cứ kêu » / lặp lại âm thanh / cuộc sống tương phản giữa tự do và giam cầm. ==> Tâm trạng uất ức, đau khổ và niềm khao khát tự do cháy bỏng. Ta nghe hè dậy bên lòng Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi ! - Hành động : đạp tan phòng hè ôi / nhân hoá, nói quá /  khao khát tự do. - Cảm giác : Ngột lảm sao chết uất thôi ngột làm sao, chết uất thôi / cảm thán /  tù túng, ngột ngạt cao độ. I.GIỚI THIỆU. 1/ Tác giả. 2 Xuất xứ II. ĐỌC, CHÚ GIẢI. III. TÌM HIỂU VĂN BẢN. *GIẢI THÍCH NHAN ĐỀ BÀI THƠ 1 Bức tranh mùa hè. 2. Tâm trạng của người tù cách mạng IV. TỔNG KẾT: Bài thơ làm theo thể lục bát, lời thơ giản dị, thiết tha, thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong tù đày.