Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 29: Cảnh ngày xuân (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)

TIẾT 29 : VĂN HỌC : CẢNH NGÀY XUÂN (Trích “Truyện Kiều” Nguyễn Du) I/Giới thiệu vị trí đoạn trích: II/Đọc văn bản và chú thích: III/Bố cục : 3 phần: +Bốn câu đầu : Khung cảnh ngày xuân +Tám câu tiếp : Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh +Sáu câu cuối : Cảnh chị em Kiều du xuân trở về -Tiếp theo sau đoạn tả tài sắc chị em Thuý Kiều IV/ Phân Tích: 1/Khung cảnh mùa xuân : Ngày xuân con én đưa thoi , Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi. Cỏ non xanh tận chân trời, Cành lê trắng điểm một vài bông hoa . - Hai câu thơ đầu gợi tả thời gian và không gian : hình ảnh ẩn dụ “ con én đưa thoi” - Bức hoạ tuyệt đẹp về mùa xuân “Cỏ non ... Bônghoa”: +màu sắc hài hoà tuyệt diệu + chữ “điểm” >cảnh vật sinh động, có hồn, không tĩnh tại 2/Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh 2/Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh Không khí tưng bừng, náo nhiệt Thanh minh trong tiết tháng ba, Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh. Gần xa nô nức yến anh , Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Dập dìu tài tử giai nhân , Ngựa xe như nước áo quần như nêm. Ngổn ngang gò đống kéo lên, Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay . - Hai hoạt động: lễ tảo mộ, hội đạp thanh. động từ, tính từ ,danh từ + ẩn dụ “ nô nức yến anh”, + so sánh “ Ngựa …nêm” -Các từ ghép : - Nghệ thuật : 3/Cảnh chị em Kiều du xuân trở về : Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về . Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang . THẢO LUẬN : *Nhóm 1 : Ở sáu câu thơ cuối tác giả đã dùng những hình ảnh nào để tả phong cảnh? *Nhóm 2 : Cảnh vật, không khí ở sáu câu thơ cuối có gì khác với bốn câu thơ đầu? Vì sao? *Nhóm 3 : Những từ ngữ “tà tà” “thanh thanh”“nao nao” “ nho nhỏ” chỉ có tác dụng miêu tả cảnh vật haycòn bộc lộ tâm trạng con người? Vì sao? *Nhóm 4 : Cảm nhận của em về khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng con người trong sáu câu thơ cuối cùng ? 3/Cảnh chị em Kiều du xuân trở về : Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về . Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang . *Nhóm 1 : Ở sáu câu thơ cuối tác giả đã dùng những hình ảnh nào để tả phong cảnh? 3/Cảnh chị em Kiều du xuân trở về : Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về . Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang . *Nhóm 2 : Cảnh vật, không khí ở sáu câu thơ cuối có gì khác với bốn câu thơ đầu? Vì sao? -Không khí nhộn nhịp nhạt dần theo thời gian , không gian . 3/Cảnh chị em Kiều du xuân trở về : Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về . Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang . *Nhóm 3 : Những từ ngữ “tà tà” “thanh thanh”“nao nao” “ nho nhỏ” chỉ có tác dụng miêu tả cảnh vật haycòn bộc lộ tâm trạng con người ? + Những từ láy vừa tả sắc thái cảnh vật vừa bộc lộ tâm trạng buồn , bâng khuâng , nuối tiếc . 3/Cảnh chị em Kiều du xuân trở về : Tà tà bóng ngả về tây, Chị em thơ thẩn dan tay ra về . Bước dần theo ngọn tiểu khê, Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh. Nao nao dòng nước uốn quanh, Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang . *Nhóm 4 : Cảm nhận của em về khung cảnh thiên nhiên và tâm trạng con người trong sáu câu thơ cuối cùng ? Khung cảnh nhuốm màu tâm trạng , linh cảm về điều không tốt đẹp sắp xảy ra . 3/Cảnh chị em Kiều du xuân trở về : - Không khí nhộn nhịp nhạt dần theo thời gian , không gian. - Những từ láy vừa tả sắc thái cảnh vật vừa bộc lộ tâm trạng buồn , bâng khuâng, nuối tiếc. - Khung cảnh nhuốm màu tâm trạng, linh cảm về điều không tốt đẹp sắp xảy ra. V/Tổng kết 1/ Nghệ thuật : - Kết cấu hợp lý -Sử dụng thành công bút pháp tả và gợi -Từ ngữ giàu chất tạo hình -Qua cảnh vật bộc lộ tâm trạng con người 2/Nội dung : *Ghi nhớ : SGK/87 CỦNG CỐ : -Đọc thuộc lòng bốn câu thơ đầu DẶN DÒ : -Học thuộc đoạn thơ -Phân tích nội dung , nghệ thuật, Làm luyện tập -Chuẩn bị bài mới : Thuật ngữ