Bài giảng Quản trị kinh doanh nông nghiệp - Chương 2: Phương hướng, quy mô và kế hoạch kinh doanh nông nghiệp - Nguyễn Hà Hưng

Chương 2Phương hướng, quy mô và kế hoạch kinh doanh nông nghiệp Templatewww.themegallery.comCompany LogoContentsPhương hướng KD nông nghiệp1Quy mô sản xuất KD2Kế hoạch SXKD3www.themegallery.comCompany LogoI. Phương hướng kinh doanh nông nghiệpwww.themegallery.comCompany LogoChuyên môn hóa sản xuất nông nghiệpKhái niệm: là hình thức biểu hiện sự phân công lao động xã hội để sản xuất ra sản phẩm theo yêu cầu của xã hội.www.themegallery.comCompany LogoChuyên môn hóa sản xuất nông nghiệpCác hình thức chuyên môn hóa: CMH sản xuất theo sản phẩmCMH sản xuất theo vùngCMH sản xuất theo các cơ sở sxkd nông nghiệpCMH sản xuất trong nội bộ cơ sở sxkd nông nghiệpwww.themegallery.comCompany LogoChuyên môn hóa sản xuất nông nghiệpÝ nghĩa: Sử dụng hợp lý các điều kiện sản xuấtNâng cao năng suất, sản lượng, chất lượng nông sản hàng hóaKhai thác tối đa lợi thế so sánhNâng cao trình độ chuyên môn hóa người lao động, năng suất lao độngCho phép áp dụng tiến bộ khoa học – công nghệ; hoàn thiện tổ chức lao động, công tác quản lý. www.themegallery.comCompany LogoChuyên môn hóa sản xuất nông nghiệpĐặc điểm: thường gắn với phát triển đa dạng tổng hợpĐể sử dụng đầy đủ hợp lý các yếu tố đất đai, khí hậu và các tài nguyên khác trong các cơ sở sxkd nn. Để hạn chế tính thời vụ của sản xuất nông nghiệpĐể hạn chế rủi ro của các sản phẩm sx nông nghiệpwww.themegallery.comCompany LogoCác ngành và nguyên tắc phối hợp các ngànhKhái niệm: Ngành là những bộ phận sxkd của cơ sở sxkd nông nghiệpCác ngành được phân biệt bởi: đối tượng lao động, công cụ lao động, quy trình sản xuất, tổ chức sản xuất và sản phẩm làm ra. Căn cứ vào vị trí, chia thành: Ngành chínhNgành bổ sungNgành phụwww.themegallery.comCompany Logolà ngành hỗ trợ cho ngành chính phát triển thuận lợi và khai thác đầy đủ tiềm năng mà ngành chính chưa khai thác hếtđược tổ chức để tăng thu nhập, có tỷ trọng hàng hóa nhỏ hơn ngành chínhcó trình độ CMH và tỷ trọng sản phẩm hàng hóa cao nhất có vị trí quan trọng nhất, quyết định việc thực hiện mục tiêu của cơ sở sxkd nông nghiệpđược tổ chức để phục vụ cho ngành chính và ngành bổ sungđể tận dụng mọi tiềm năng, sản xuất sản phẩm phục vụ nhu cầu sản xuất và đời sống tại chỗcó quy mô sx nhỏ, có hoặc không có sp hàng hóaCác ngành và nguyên tắc phối hợp các ngànhNgành chínhNgành bổ sungNgành phụwww.themegallery.comCompany LogoCác ngành và nguyên tắc phối hợp các ngànhSố lượng ngành nhiều hay ít tùy thuộc vào từng cơ sở sxkd Lưu ýPhân ngànhChính và phụNhiều trường hợp khó phân biệtwww.themegallery.comCompany LogoCác ngành và nguyên tắc phối hợp các ngànhThúc đẩy vốn luân chuyển nhanh chóng1234Nguyên tắc phối hợp các ngànhSử dụng triệt để và có hiệu quả nhất các yếu tố sản xuấtSử dụng tốt nguồn sản phẩm phụ của các ngànhĐảm bảo cho ngành chính phát triển tốtwww.themegallery.comCompany LogoXác định phương hướng sản xuất kinh doanhKhái niệm: là sự biểu hiện về mặt định hướng chuyên môn hóa và phối hợp các ngành trong kinh doanh nông nghiệpwww.themegallery.comCompany LogoXác định phương hướng sản xuất kinh doanhÝ nghĩa: là nội dung quan trọng không thể thiếu được trong quản trị kinh doanh nông nghiệpXác định đúng hướng sxkd, cơ sở sxkd nông nghiệp mới có thể phát triển ổn định lâu dài và có hiệu quảwww.themegallery.comCompany LogoXác định phương hướng sản xuất kinh doanhThị trường: Nhu cầu:Nhu cầu thường xuyên của mọi ngườiNhu cầu của nhóm ngườiĐối thủ cạnh tranhGiá cảSản phẩm thay thếCăn cứ: www.themegallery.comCompany LogoXác định phương hướng sản xuất kinh doanhĐiều kiện tự nhiên, kinh tế: Điều kiện tự nhiên:Ruộng đấtKhí hậuĐiều kiện kinh tế:VốnLao độngKỹ thuậtĐiều kiện về: chế biến, vận chuyển, tiêu thụCăn cứ: www.themegallery.comCompany LogoXác định phương hướng sản xuất kinh doanhChi phí cơ hội để sản xuất từng loại nông sản hàng hóa: lựa chọn các loại cây con, sản phẩm, ngành nghề có chi phí cơ hội thấp nhất nhằm đem lại thu nhập lớn nhất cho cơ sởCăn cứ: www.themegallery.comCompany LogoXác định phương hướng sản xuất kinh doanhLưu ý: Kinh tế tự nhiên, tự cung tự cấp --- kinh tế hàng hóaVùng và tiểu vùng chuyên môn hóaCơ sở vật chất kỹ thuật còn hạn chếKết hợp với các nghề truyền thốngwww.themegallery.comCompany LogoXác định phương hướng sản xuất kinh doanhTrình tự xác định: Xác định ngành chínhXác định ngành bổ sung, ngành phụXác định cơ cấu sxkdDự kiến kết quả sxkd và lập kế hoạch tổ chức thực hiệnwww.themegallery.comCompany LogoChỉ tiêu đánh giá mức độ chuyên môn hóaCông thức: Trong đó:Ki – mức độ CMH của cơ sở sxkd nn i, K càng lớn thì mức độ CMH càng caodj – Tỷ trọng sản phầm hàng hóa của sp jJ – số thứ tự các sản phẩmChỉ tiêu đánh giá mức độ chuyên môn hóaVí dụ: Trang trại A: sp cà phê tạo ra 65% sphh, chăn nuôi lợn: 35% sphhT.trại B: cà phê – 70% sphh; cây ăn quả - 15% sphh; chăn nuôi lợn, gà – 5% sphh = 0,74 = 0,87KL: mức độ CMH của T.Trại B cao hơn T.Trại Awww.themegallery.comCompany LogoChỉ tiêu đánh giá mức độ chuyên môn hóaBài tập: đánh giá mức độ CMH của các cơ sở dưới đây: TTTrang trạiThứ tự SPTên sản phẩm% hàng hóaKết quả Ki1NN1Lúa750,82Cá252ND1Lúa450,6252Cá353Rau153NT1Heo550,772Tôm303Trái cây5www.themegallery.comCompany LogoChỉ tiêu đánh giá SP CMH và sự phối hợp các SPCơ cấu giá trị sản phẩm hàng hóaChỉ tiêu Trực tiếpCơ cấu giá trị tổng sản lượngwww.themegallery.comCompany LogoChỉ tiêu đánh giá SP CMH và sự phối hợp các SPChỉ tiêuGián tiếp1/Cơ cấu diện tích đất trồng trọt3/Cơ cấu vốn2/Cơ cấu hao phí lao độngwww.themegallery.comCompany LogoChỉ tiêu đánh giá hiệu quả của phương hướng sxkdChỉ tiêu đánh giá hiệu quả ngành CMH:Lợi nhuậnLN/vốnLN/Chi phíLN/diện tíchGiá thànhNSLĐNS đất đaiChỉ tiêu Hiệu quảCT HQ KT của chung P/hướng sxkd:GTSP và GTSPHH trên 1 đv DT, LĐ, vốnLN và TSLNNSLĐTN/LĐVà các CT XH, MTXÁC ĐỊNH QUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANHXÁC ĐỊNH QUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANHTập trung hóa sản xuất:là quá trình tập trung các yếu tố sản xuất để nâng cao quy mô sản xuất sản phẩmTập trung hóa về ruộng đấtTập trung hóa các yếu tố sản xuất khác: lao động, tlsxTập trung hóa sản xuất làm quy mô sản xuất được mở rộngTập trung hóa sản xuất gắn liền với chuyên môn hóaXÁC ĐỊNH QUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANHXác định quy mô sản xuất kinh doanh:Quy mô sxkd của ngành là khối lượng sản phẩm được tạo ra trên cơ sở đầu tư và sử dụng hợp lý các yếu tố đầu vào. Q = F(x1, x2, x3, , xn)Q : Khối lượng sản phẩm của ngànhx1, x2, x3, , xn : Lượng các yếu tố đầu vàowww.themegallery.comCompany LogoXÁC ĐỊNH QUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANHChỉ tiêu trực tiếp: Giá trị tổng sản lượngGiá trị sản phẩm hàng hóaChỉ tiêu Quy mô SXKDChỉ tiêu gián tiếpDT đất đaiSố đầu gia súcSố lượng LĐ, số hộ, giá trị TSCĐ và TLSX khác.www.themegallery.comCompany LogoXÁC ĐỊNH QUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANHNhân tố Ảnh hưởngQM SXKDCung cầuCS vĩ môPhương hướngsxkdCơ sở VCKTLao độngĐK TN, KT, XHwww.themegallery.comCompany LogoXÁC ĐỊNH QUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANH1Hợp nhất2Cải tiến cơ cấu và tăng cường chất lượng các yếu tố hợp thành quy mô3Liên kết liên doanh giữa các cơ sở sxkdMở rộng quy mô sxkdQUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANHwww.themegallery.comCompany LogoXÁC ĐỊNH QUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANH1Chuyển hướng kinh doanh2Giảm phạm vi kinh doanh3Thay đổi cơ cấu tổ chức, nhân sự.v.v.Thu hẹp quy mô sxkdQUY MÔ SẢN XUẤT KINH DOANHwww.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆPÝ nghĩa của KH4. Cách nào?3. Khi nào?2. Ai làm?1. Làm gì ?Ý nghĩawww.themegallery.comCompany Logo KẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆP1. Thực hiệnHiệu quả CL5.Kiểm tra4.Hạn chếRủi ro3.Khai thácNguồn lực2. Công cụChỉ đạo sxkdKH của cơ sở sxkdÝ nghĩawww.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆPNguyên tắc XD và thực hiện KH4. Pháp lý3. Linh hoạt2. Khoa học1. Thị trườngNguyên tắcwww.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆPTheo thời gian:+ KH dài hạn+ KH trung hạn+ KH ngắn hạnPhân loạiTheo nhiệm vụ: + KH sản xuất+ KH hỗ trợ (mua sắm vật tư)www.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆP1. KH trung và dài hạnTrung hạn: 3 nămDài hạn: trên 5 nămwww.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆP2. KH hàng nămNhiệm vụ:Cụ thể hóa KH trung, dài hạnPhát hiện tiềm năng, lợi thế mớiĐiều chỉnh bất hợp lý của KH trung, dài hạnwww.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆP3. KH thời vụ sản xuất sp trồng trọtĐược chia thành 2 loại:KH thời vụ lớn: KH vụ đông xuân, KH hè thu, KH vụ đôngKH thời vụ theo công việc: KH làm đất, KH gieo trồng, KH chăm sóc, KH thu hoạch, KH chế biến.v.v..www.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆP3. KH thời vụ sản xuất sp trồng trọtNội dung cơ bản của KH thời vụ trồng trọt:Tên sp hoặc công việcKhối lượng sp hoặc công việc cần thực hiệnThời gian bắt đầu và thời gian kết thúc CVNhu cầu đất đai, lao động, tư liệu sxKiểm tra giám sát tiến độ và chất lượng CVĐánh giá sơ bộ kết quả và chất lượng CVwww.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆP4. KH quý, thángCăn cứ XD:KH hang nămQuy trình công nghệ sx từng spKhả năng nguồn lực và sự phân bố trong nămNội dung cơ bản:Tên sp hoặc công việc và khối lượng cần thực hiệnThời gian bắt đầu - kết thúcNhu cầu đất đai, lao động, tư liệu lđCác biện pháp về tổ chức lđ, kiểm tra, giám sát tiến độ và khối lượng cvĐánh giá sơ bộ kết quả thực hiện công việcwww.themegallery.comCompany LogoKẾ HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH NÔNG NGHIỆP5. KH phân côngCăn cứ XD:KH thời vụ, quý, thángSố lượng và tính chất các loại công việcSố lượng và trình độ lao độngCác điều kiện để hoàn thành CVTrình độ quản lý của cán bộ cơ sở sxkdNội dung cơ bản:Tên các loại công việcKhối lượng và chất lượng CV phải hoàn thànhĐịa điểm thực hiệnThời gian hoàn thànhCác nhóm lao động và cá nhân thực hiện CVCác biện pháp kỹ thuật cần áp dụng để hoàn thành CVwww.themegallery.comCompany LogoTỔ CHỨC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN KH 1. Công tác chuẩn bị XD Kế hoạch1/5.Thu thập và xử lý tài liệu:Tình hình nguồn lựcTình hình hoạt động sxkd của cơ sở sxkd trong những năm quaKết quả, hiệu quả sxkdTình hình và triển vọng của thị trườngTình hình hoạt động sxkd của các đối thủ cạnh tranhLưu ý: Bám sát mục đích để thu thập, xử lý tài liệuĐảm bảo tính chính xác, loại bỏ thông tin gây nhiễuwww.themegallery.comCompany LogoTỔ CHỨC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN KH 1. Công tác chuẩn bị XD Kế hoạch2/ Phân tích vị trí và tình thế của cơ sở sxkdPhân tích vị trí của cơ sở trên thị trườngĐể biết khả năng tiêu thụ sản phẩmLưu ý: Đặt trong ngành sản phẩmĐặt trong vùng www.themegallery.comCompany LogoTỔ CHỨC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN KH 1. Công tác chuẩn bị XD Kế hoạch3/ Phân tích tiềm năng của cơ sở sxkd nnTiềm năng về tài chính (số dư tài chính và vốn hiện có)Tiềm năng về lao động (số lượng và chất lượng lđ)Tiềm năng về đất đai (số lượng, chất lượng)Tiềm năng sản phẩm ( lợi ích và chất lượng sp)Phân tích điểm mạnh, điểm yếu của cơ sở sxkd: So sánh tiềm năng của cơ sở với những đối thủ chínhSo sánh hiện tại và tương laiwww.themegallery.comCompany LogoTỔ CHỨC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN KH 1. Công tác chuẩn bị XD Kế hoạch4/ Phân tích tình hình thực hiện KH sxkd những năm vừa quaTìm nguyên nhân tại sao hoàn thành KH, tại sao không?Rút ra bài họcCần chú ý phân tích KH tiêu thụ sản phẩmwww.themegallery.comCompany LogoTỔ CHỨC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN KH 1. Công tác chuẩn bị XD Kế hoạch5/ Điều chỉnh định mức kinh tế kỹ thuậtDo điều kiện sản xuất thay đổiwww.themegallery.comCompany LogoTỔ CHỨC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN KH 2. Trình tự xây dựng KHLập KH sx sản phẩm trước KH biện pháp sau: Lập KH sx sp chính trước, sau đến sp bổ sung, sp phụChú ý: Lập KH sản xuất sp phải tính đến khả năng SX và tiêu thụKH biện pháp: đồng bộ, nhiều phương án----- an toàn. Khi lập KH sxkd cần có sự trao đổi, thảo luận trong nội bộ cơ sở SXKD (Từ Quản lý đến người lao động) (Nếu không cần giữ bí mật)www.themegallery.comCompany LogoTỔ CHỨC XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN KH 3. Tổ chức thực hiện KH sxkdLưu ý: 1/Thảo luận: KH do đơn vị nào thực hiện cần được đơn vị đó thảo luận trao đổi2/ Tài chính: Cần chuẩn bị tốt nguồn tài chính để cung cấp đầy đủ, kịp thời vật tư kỹ thuật (kể cả dự trữ)3/Khâu cung ứng: Thực hiện tốt công tác cung ứng vật tư kỹ thuật theo yêu cầu và tiến độ4/ Liên kết-hợp tác: Tổ chức tốt các mối quan hệ, hợp tác, liên doanh liên kết trong quá trình sản xuất, cung ứng vật tư và tiêu thụ sản phẩm5/ Kiểm tra:Cần có sự theo dõi, kiểm tra và điều chính kế hoạch