Bài giảng Tin học ứng dụng - Chương 1: Sử dụng Crystall Ball - Phan Minh Trung

12/30/2013 1 TIN HỌC ỨNG DỤNG Chương 1: Sử dụng Crystall Ball Phan Minh Trung Trung tâm Tin học – Đại học An Giang Email: pmtrung@agu.edu.vn Website: 1 Tin học ứng dụng quản lý Nội dung 1 •Tổng quan về Crystall Ball 2 •Cài đặt Crystall Ball 3 •Phân tích độ nhạy trong Excel 4 •Mô phỏng Monte Carlo Tin học ứng dụng quản lý 2 12/30/2013 2 1. Giới thiệu Crystall Ball  Là một chương trình phân tích rủi ro và dự báo với giao diện người dùng rất thân thiện và dễ sử dụng.  Sử dụng các đồ thị trong phân tích và minh họa các báo cáo nhằm giúp loại trừ các yếu tố bất định khi ra quyết định.  Có thể giúp bạn trả lời các câu hỏi như “Liệu chúng ta có thiếu hụt ngân sách nếu chúng ta xây dựng công trình này?” hoặc “Khả năng chúng ta đạt được mức lợi nhuận này là bao nhiêu?”. Với công cụ Crystal Ball, bạn sẽ trở thành người ra quyết định chính xác, hiệu quả và tự tin hơn Tin học ứng dụng quản lý 3 1. Giới thiệu Crystall Ball (tt)  Để bắt đầu bạn chỉ cần tạo một bảng tính Excel mới và lập mô hình bài toán trên đó, sau đó thực hiện một số khai báo các thông số cho chương trình và bắt đầu mô phỏng  Kỹ thuật mô phỏng này gọi là mô phỏng Monte Carlo, Crystal Ball sẽ dự báo toàn bộ dãy kết quả có thể của một tình huống cho trước và đồng thời cung cấp thêm các thông tin về mức tin cậy của dự báo đó, do đó ta có thể dự đoán được khả năng xuất hiện của một sự kiện nào đó, nhằm hỗ trợ cho người ra quyết định một cách chính xác hơn, hiệu quả hơn. Tin học ứng dụng quản lý 4 12/30/2013 3 2. Cài đặt Crystall Ball Cài đặt Crystal Ball 11 trên Windows 7 và Excel 2010 Tin học ứng dụng quản lý 5 3. Phân tích độ nhạy?  Là dạng phân tích nhằm trả lời câu hỏi “điều gì sẽ xảy ra„ nếu như„” (what„if„). Phân tích này xem xét yếu tố đầu vào nào là quan trọng nhất (yếu tố mang tính chất rủi ro) ảnh hưởng đến kết quả bài toán (lợi nhuận hoặc chi phí). Trong Excel hỗ trợ phân tích độ nhạy 1 chiều và 2 chiều, nghĩa là đánh giá tối đa 2 yếu tố rủi ro. Tin học ứng dụng quản lý 6 12/30/2013 4 Bài toán đơn giản Một người kinh doanh mặt hàng A với giá mua là 8$ và giá bán là 10$.  Tiền lời = 10 – 8 = 2$ Tin học ứng dụng quản lý 7 Độ nhạy 1 chiều. Giá mua biến động từ 4$ đến 13$, mỗi bước thay đổi là 1$, xét độ nhạy của lợi nhuận.  Bước 1: chọn A9:B19  Data ►  What-if Analysis ►  data table  Ok Tin học ứng dụng quản lý 8 12/30/2013 5 Kết quả Tin học ứng dụng quản lý 9 Độ nhạy 2 chiều Giá mua biến động từ 4$ - 13$ và giá bán biến động từ 6$ - 14$. Mỗi bước thay đổi 1$. Xét độ nhạy của lợi nhuận. Tin học ứng dụng quản lý 10 12/30/2013 6 Kết quả  Chọn B24:K34 Data ►What-if Analysis ►Data table Ok Tin học ứng dụng quản lý 11 Phân tích tình huống  Là dạng phân tích “What-if”, phân tích tình huống thừa nhận rằng các biến nhất định có quan hệ tương hỗ với nhau. Do vậy, một số ít số biến có thể thay đổi theo một kiểu nhất định tại cùng 1 thời điểm.  Tập hợp các hoàn cảnh có khả năng kết hợp lại để tạo ra “Các trường hợp” hay các tính huống khác nhau là: (1) Xấu nhất, (2) Kỳ vọng, (3) Tốt nhất. Tin học ứng dụng quản lý 12 12/30/2013 7 Kết quả bài toán trên„ Kết quả khảo sát nhận thấy giá mặt hàng A có thể thay đổi như sau: Xét lợi nhuận các trường hợp? Tin học ứng dụng quản lý 13 Giá mua Giá bán Xấu nhất 13$ 6$ Kỳ vọng 8$ 10$ Tốt nhất 4$ 14$ Lập bài toán trên bảng tính  Data ►What-if Analysis ► Scenarios Manager Tin học ứng dụng quản lý 14 12/30/2013 8 Khai báo các tình huống„ Nhấn nút Add„ Tin học ứng dụng quản lý 15 Hiển thị kết quả  Chọn Summary„ Tin học ứng dụng quản lý 16 12/30/2013 9 Hạn chế khi sử dụng trên Excel„  Không thể hiện các xác suất xảy ra đối với từng biến phân tích.  Chỉ đánh giá được tối đa 2 yếu tố rủi ro, không xét đến mối quan hệ tương quan giữa các biến.  Một lần chỉ có thể thay đổi một ô bảng tính. Như vậy, gần như không thể khảo sát tỉ mỉ toàn bộ dãy kết quả có thể có, nên không thể xác định được lượng rủi ro đang tác động vào kết quả phân tích. Tin học ứng dụng quản lý 17 Mô phỏng bằng Crystal Ball  Crystal Ball làm những gì?  Mở rộng khả năng dự báo của mô hình.  Cung cấp các thông tin dự báo cần thiết hỗ trợ ra quyết định với độ chính xác cao, hiệu quả và tin cậy hơn.  Mô phỏng Monte Carlo bằng Crystal Ball mô tả các kết quả trong đồ thị dự báo và trình bày toàn bộ kết quả có thể có kèm theo khả năng (xác suất ) xuất hiện của mỗi kết quả. Tin học ứng dụng quản lý 18 12/30/2013 10 Xét bài toán trên! Một người kinh doanh một mặt hàng A có giá mua là $8 và giá bán là $10. Hãy phân tích sự thay đổi của tiền lời khi giá mua và giá bán thay đổi. Biết rằng giá mua có dạng phân phối chuẩn N(µ=8, ϭ=2). Giá bán có dạng phân phối chuẩn N(µ=10, ϭ=2). Hãy cho biết khả năng lỗ là bao nhiêu phần trăm? Tin học ứng dụng quản lý 19 Qui trình chạy Crystal Ball Qui trình có 4 bước: 1. Khai báo biến giả thiết, biến kết quả (còn gọi là biến dự báo). 2. Chạy mô phỏng. 3. Xem kết quả chạy được. 4. Lập báo cáo và phân tích. Tin học ứng dụng quản lý 20 12/30/2013 11 Khai báo biến giả thiết, biến kết quả Tin học ứng dụng quản lý 21 Khai báo biến kết quả„ Tin học ứng dụng quản lý 22 12/30/2013 12 Chạy mô phỏng Xác định số lần chạy Tin học ứng dụng quản lý 23 Thực hiện lệnh chạy Tin học ứng dụng quản lý 24 12/30/2013 13 Phân tích các kết quả mô phỏng Tin học ứng dụng quản lý 25 Các ảnh hưởng„ Tin học ứng dụng quản lý 26 12/30/2013 14 Xem kết quả chạy được Dạng Thống kê (Statistics) Dạng Phần trăm (Percentiles) Dạng Biểu đồ Tần số (Frequency Chart) Dạng Biểu đồ Tích lũy (Cumulative Chart) Dạng Biểu đồ Tích lũy Nghịch đảo (Reverse Cumulative Chart) Tin học ứng dụng quản lý 27 Lập báo cáo phân tích Tin học ứng dụng quản lý 28 12/30/2013 15 Bài tập thực hành Bài 1: Một người bạn định mua khu nhà phức hợp Futura Apartments, nghiên cứu tình hình kinh doanh của ngành này bạn có được một số kết quả sau:  Tiền thuê phòng ở khu vực này là 500$/tháng  Số phòng cho thuê mỗi tháng nằm trong khoảng từ 30 đến 40 phòng  Chi phí hoạt động trung bình mỗi tháng cho toàn khu nhà khoảng 15.000$, nhưng có thể thay đổi một ít giữa các tháng. Tin học ứng dụng quản lý 29 Bài tập thực hành (tt) Bài 1 (tt): Yêu cầu 1. Phân tích độ nhạy một chiều của lợi nhuận, với biến rủi ro là số phòng cho thuê, dao động từ 30 đến 40, bước dao động là 1. 2. Phân tích độ nhạy hai chiều của lợi nhuận, với biến rủi ro là số phòng cho thuê và chi phí hoạt động. Trong đó số phòng dao động từ 30 đến 40, bước dao động là 1; chi phí hoạt động dao động từ 14.000$ đến 20.000$, bước dao động là 1.000$. Tin học ứng dụng quản lý 30 12/30/2013 16 Bài tập thực hành (tt) Bài 1 (tt): Thực hiện mô phỏng Monte Carlo bằng phần mềm Crystal Ball, với các giả định được mô tả như sau:  Biến số phòng cho thuê theo phân phối đều (Uniform) với giá trị Min=30, Max=40;  Biến chi phí hoạt động theo phân phối chuẩn (Normal) với giá trị trung bình 15.000$, độ lệch chuẩn 1.000$.  Số lần mô phỏng 1.000 lần. Tin học ứng dụng quản lý 31 Bài tập thực hành (tt) Bài 2: Một nhà máy đang xem xét một phương án mở rộng sản xuất sản phẩm A với các yếu tố được ước lượng như sau:  Giá bán là 400$, có phân phối đều trong khoảng (300$-500$).  Sản lượng có phân phối chuẩn với trung bình là 10.000 SP, độ lệch chuẩn là 500 SP.  Chi phí sản xuất có phân phối tam giác (thấp nhất 2.800.000$, cao nhất 3.500.000$, thường xuất hiện 3.200.000$). Tin học ứng dụng quản lý 32 12/30/2013 17 Bài tập thực hành (tt) Bài 2, Yêu cầu: 1. Phân tích độ nhạy một chiều của lợi nhuận, với biến rủi ro là giá bán, dao động từ 300$ đến 500$, bước dao động là 50$. 2. Phân tích độ nhạy hai chiều của lợi nhuận, với biến rủi ro là giá bán và chi phí sản xuất. Trong đó giá bán dao động từ 300$ đến 500$, bước dao động là 50$; chi phí sản xuất dao động từ 2.800.000$ đến 3.500.000$, bước dao động là 100.000$. 3. Thực hiện mô phỏng Monte Carlo bằng phần mềm Crystal Ball, Số lần mô phỏng 5.000 lần. Tin học ứng dụng quản lý 33 Thanks for Listening Cám ơn đã lắng nghe 34 Tin học ứng dụng quản lý