Bài giảng Y học - Bài 2: Xây dựng câu hỏi lâm sàng

Bài 2: Xây dựng câu hỏi lâm sàng P (patient) I ( intervention) C(Comparison) O (Outcome) Lê Hoàng Ninh Viện Vệ Sinh Y Tế Công Cộng www.ihph.org.vn Biết đúng vấn đề sức khỏe ủ bệ h hâ ?c a n n n ế ú ấ ề ứ ỏ• Bi t đ ng v n đ s c kh e bệnh nhân của bạn ? Bắt đầ từ bệ h hâ hậ ấƒ u n n n, n n ra v n đề lâm sàng của bệnh nhân từ quá trình chăm sóc của bạn • Chuyển vấn đề sức khỏe đó thành câu hỏi lâm sàng tốt ? ƒ Câu hỏi lâm sàng là gì ? Trả lời giúp giải quyết vấn đề lâm sàng của bệnh nhân Tình huống lâm sàng Bà A t i hườ 7 ậ 5 67 t ổi ó tiề ử ti à ó , ngụ ạ p ng qu n , u c n s suy m v c những cơn nhồi máu cơ tim Bà đã nhập viện 2 lần trong 6 tháng qua. Hiện tại tim mạch bà vẫn bình thường và đang dùng các loại thuốc sau đây: enalapril, aspirin và vastatin. Bà muốn duy trì tình trạng của bà như hiện tại và không muốn nhập viện. Bà hiện sống một mình sau khi chồng bà qua đời cách đây 5 năm, không con cái hay người thân nào sống cạnh bà Bà A là bệnh nhân mới của bác sĩ N , và sau khi khám bác sĩ nầy cho rằng nên cho bà dùng Digoxin, nhưng không chắc là digoxin có giúp cho bà không phải nhập viện nửa không. Do vậy, bác sĩ nầy quyết định nghiên cứu giải quyết vấn đề lâm sàng của bà A trong lần tái khám sau Câu hỏi lâm sàng trong tình huống nầy là gì? Bộ khung câu hỏi lâm sàng tốt: PICO P ( bệ h hâ )• n n n ƒ Nhóm bệnh nhân giống bà A, những đặc trưng cơ bản nhất của bà A là gì? Kể cả vấn đề nguyên phát, bệnh tật, bệnh kết hợp, có khi tuổi, phái tính, chủng tộc. ế ố ệ à ì• I ( y u t can thi p l g ?) : ƒ Điều trị, nguyên nhân/ yếu tố nguy cơ hay tiên lượng ? bạn muốc cái gì trên bệnh nhân nầy? Cho thuốc? Cho xét nghiệm/ chẩn đoán hình ảnh? Chỉ định phẩu thuật? Yếu tố tiên lượng ? Tiếp xúc gì: thuốc lá? • C ( So sánh ): ƒ Cái gì quan trọng nhất trong so sánh? Thuốc/ thuốc ? Thuốc/ giả dược? Thuốc / không dùng thuốc ? • O ( Hệ quả) ƒ Bạn kỳ vọng gì ? Hệ quả tốt hơn; khỏi bệnh / không khỏi bệnh; hết triệu chứng; giảm tác dụng phụ? Cấu trúc câu hỏi lâm sàng của bà A ? P = suy tim , người lớn tuổi I = Digoxin C = giả dược / không O = nguyên phát :giảm nhập viện thứ phát : giảm tử vong Câu hỏi lâm sàng của bà A Ở bệnh nhân lớn tuổi bị suy tim thì digoxin có hiệu quả trện việc giảm nhu cầu nhập viện không ? In elderly patient with congestive heart f il i di i ff ti i d i tha ure, s gox n e ec ve n re uc ng e need for rehospitalization? Các dạng câu hỏi lâm sàng Chẩn đoán / test chẩn đoán chọn và lý giải một test chẩn đoán? Điều trị chọn cách điều trị tốt nhất cho b hâ ?.n n Cách điều trị đó có hệu quả, đáng được áp dụng? Chi phí sử dụng là xác đáng? Tiên lượng Diễn biến lâm sàng? Tiên lượng các biến chứng? Bệnh căn xác định nguyên nhân của bệnh Các dạng nghiên cứu á á ệ ố• 1. Đ nh gi h th ng • 2.Phân tích meta 3 C iti l i d id th• . r ca appra se ev ence syn eses • 4. Thử nghiêm có nhóm chứng ngẫu nhiên ( RCT) • 5. Nghiên cứu đoàn hệ • 6 Nghiên cứu bệnh chứng. • 7. Nghiên cứu cắt ngang • 8. Nghiên cứu trường hợp/ n trường hợp Tháp chứng cứ theo các dạng nghiên cứ u P.t meta Đánh giá hệ thống Thử nghiệm lâm sàng (RCT) Nghiên cứu đoàn hệ Nghiên cứu bệnh chứng Nghiên cứu trên động vật/ Lab Dạng câu hỏi lâm sàng vàTKNCứu • Can thiệp RCT, TNTĐ, TNCĐ, • Chẩn đoán Giá trị của test ( tiêu chuẩn vàng) • Bệnh căn Đoàn hệ/ bệnh chứng • Tiên lượng Đ.H/ B-C/ hàng loạt ca • Tỷ lệ hiện mắc cắt ngang • Phát hiện bệnh mới : ca/ n cas What it the review question (PICO)? APPRAISE SYNTHESISE TRANSFERABLEFIND • Population • Intervention • Comparison • Outcome(s) Types of question: stroke FRisk Factors Prognosisrequency Cohort Study SurveyInception Cohort Study T t t Eff tTreatments Symptoms Si T t rea men ec Randomised Trial Cause(s) gns, es s Past current future The best evidence for different types of question Level Treatment Prognosis Diagnosis I Systematic Review of Systematic Review of Systematic Review of II Randomised trial Inception Cohort Cross sectional III