Bài tập tình huống môn luật đất đai

ĐỀ BÀI:  Ông Nguyễn Văn Tâm, sinh năm 1941 là chủ sở hữu hợp pháp thửa ruộng 7.000 m2 đất tại xã Mỹ Yên, Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An theo Giấy Chứng Nhận Quyền Sử Dụng Đất số QSDĐ/0204-LA do UBND Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An cấp ngày 21 tháng 05 năm 1996. Vừa qua, chính quyền xã Mỹ Yên chủ trương mở một con kênh thủy lợi đi ngang qua phần đất của ông Tâm (đất hạng nhất hai vụ lúa) không những làm mất trắng của ông 1.500 mét vuông đất mà hiện tại vẫn còn đang nạo vét thêm. Đất sau khi nạo vét thì đem đổ đi nơi khác, làm thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của ông. Trước sự việc bị thu hồi đất trên, ông Tâm đã làm đơn khiếu nại UBND xã Mỹ Yên. Theo biên bản làm việc giữa UBND xã Mỹ Yên và ông Tâm ngày 08/06/2007 vừa qua thì UBND xã Mỹ Yên cũng đã thừa nhận việc cho đến thời điểm này, xã vẫn chưa trao bất kì một quyết định thu hồi đất nào cho ông mà chỉ giải thích hết sức chung chung, không dựa vào bất cứ một cơ sở pháp lí nào cả. Hỏi: 1. Nhóm của anh (chị) hãy cho biết việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên đúng hay sai? Giải thích vì sao? 2. Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu đất tại cơ quan tòa án không? Vì sao? Cơ sở pháp lý của việc khởi kiện này? 3. Nếu được quyền khởi kiện, Anh(Chị) hãy tư vấn cho ông Tâm các bước cần thiết để tiến hành thủ tục khiếu kiện đúng pháp luật? 4. Anh(chị) hãy giúp ông Tâm soạn thảo nội dung đơn khởi kiện gửi cơ MỞ ĐẦU Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá đối với mỗi quốc gia, là điều kiện tồn tại và phát triển của con người và các sinh vật khác trên trái đất. Đất đai là hàng hóa đặc biệt, là nguồn vốn to lớn rất quý giá của đất nước, có ý nghĩa kinh tế, chính trị, xã hội sâu sắc, khi nói về vai trò và ý nghĩa của đất đai đối với nền sản xuất, Các Mác đã khẳng định “không phải là nguồn duy nhất sinh ra của cải vật chất và giá trị tiêu thụ – như William petti đã nói – lao động là cha, còn đất là mẹ của của cải vật chất”. Vì vậy, trong những năm qua, Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng về đất đai nhằm thể chế hóa đường lối chủ trương của Đảng về đất đai trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước. Các văn bản pháp luật về đất đai được sử dụng như một công cụ hữu hiệu để điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong đời sống xã hội và tác động trực tiếp đến quan hệ pháp luật đất đai. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm pháp luật về đất đai đã và đang diễn ra rất nhiều, gây nên nhiều bức xúc, tranh cãi. Điều đó được thể hiện một phần qua vấn đề thu hồi đất. Tình huống nêu trên là một ví dụ trong vấn đề này. II. NỘI DUNG 1. Trường hợp trên, việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên là sai. Vì: Thứ nhất, ông Tâm là chủ sở hữu hợp pháp của mảnh đất 7.000 m2 trên vì ông Tâm có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số QSDĐ/0204-LA do UBND huyện Bến Lức cấp. Thứ hai, đất của ông Tâm được sử dụng vào mục đích vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, việc thu hồi đất đối với trường hợp này được quy định chặt chẽ về mặt thủ tục. Căn cứ theo khoản 2 Điều 39 Luật Đất Đai năm 2003: “Trước khi thu hồi đất, chậm nhất là chín mươi ngày đối với đất nông nghiệp và một trăm tám mươi ngày đối với đất phi nông nghiệp, cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo cho người bị thu hồi đất biết lý do thu hồi, thời gian và kế hoạch di chuyển, phương án tổng thể về bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư”. Vậy mà khi bị UBND xã Mỹ Yên thu hồi đất, ông Tâm vẫn chưa được thông báo về diện tích đất bị thu hồi cũng như những vấn đề trên. Không những thế, hiện tại số đất đó “vẫn còn đang nạo vét thêm”. Như vậy, UBND xã Mỹ Yên vẫn chưa hoàn thiện kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất mà đã tiến hành thu hồi đất. Thứ ba Căn cứ vào khoản 2 Điều 44 Luật đất đai năm 2003: “Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh quyết định thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam”. Như vậy, thẩm quyền thu hồi đất trong trường hợp này là của UBND cấp huyện chứ không phải UBND cấp xã. Thứ tư Căn cứ vào khoản 1 Điều 42 luật đất đai năm 2003: “Nhà nước thu hồi đất của người sử dụng đất mà người bị thu hồi đất có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 50 của Luật này thì người bị thu hồi đất được bồi thường…”. Căn cứ theo Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 3/12/2004 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thì ông Tâm đã đủ điều kiện để được bồi thường theo quy định của pháp luật, thế nhưng ông chỉ nhận được sự giải thích chung chung chứ không có bất kỳ cơ sở pháp lý nào cả. Qua những căn cứ trên kết luận, việc UBND xã Mỹ Yên thu hồi đất của gia đình ông Tâm là sai với quy định của pháp luật. 2. Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu hồi đất tại cơ quan Toà án. Vì : - Theo Điều 74 Hiến pháp 1992 nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định: “Công dân có quyền khiếu nại, quyền tố cáo với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân hoặc bất cứ cá nhân, tổ chức nào”. Như vậy, ông Tâm là công dân của nước Việt Nam thế nên ông hoàn toàn có quyền khiếu nại, tố cáo như luật định. - Khoản 1 Điều 1 Luật khiếu nại, tố cáo năm 2005 quy định: “Công dân, cơ quan, tổ chức có quyền khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình”. Trong tình huống này, chính quyền xã Mỹ Yên đã có quyết định hành chính trái pháp luật thế nên ông Tâm hoàn toàn có quyền khiếu nại quyết định hành chính của cơ quan này. - Khoản 6 Điều 105 Luật đất đai năm 2003 cũng quy định về quyền chung của người sử dụng đất: “Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai”. - Điều 30 Luật khiếu nại, tố cáo năm 2005 quy định: “Người khiếu nại lần đầu phải khiếu nại với người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có cán bộ, công chức có hành vi hành chính mà người khiếu nại có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.” - Căn cứ vào điểm e khoản 1 Điều 17 và điều 39 Luật khiếu nại, tố cáo sửa đổi bổ sung năm 2005: “Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý thì có quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án; đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn nói trên có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày”. Ông Tâm đã khiếu nại lên UBND xã Mỹ Yên nhưng cách giải quyết của UBND xã Mỹ Yên khiến ông Tâm chưa hề đòi lại được quyền lợi cho mình. Vì thế ông Tâm có quyền được khởi kiện vụ án này tại Tòa án. 3. Các bước cần thiết để ông Tâm tiến hành thủ tục khiếu kiện UBND xã Mỹ Yên đúng pháp luật là: - Thứ nhất, ông Tâm làm đơn kiện gửi Toà án với nội dung sau: + Tiêu ngữ; + Ngày, tháng, năm làm đơn; + Tên Toà án được yêu cầu giải quyết vụ án; + Tên, địa chỉ và những thông tin khác (nếu cần) của người khởi kiện, người bị kiện; + Nội dung quyết định hành chính hay tóm tắt diễn biến của hành vi hành chính; + Nội dung quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu (nếu có); + Các yêu cầu đề nghị Tòa án giải quyết; + Lời cam đoan về việc trình bày trung thực sự việc, chịu trách nhiệm về nội dung trình bày và việc cung cấp các thông tin, tài liệu; + Đơn kiện do ông Tâm ký, ghi rõ họ tên; - Thứ hai, ông Tâm gửi kèm theo đơn kiện các tài liệu chứng minh cho yêu cầu của ông: bản sao quyết định giải quyết khiếu nại trước đó và các tài liệu liên quan (nếu có); - Thứ ba, ông Tâm phải nộp một khoản tạm ứng án phí sơ thẩm theo quy định pháp luật; Lưu ý : Theo quy định tại điều 39 Luật khiếu nại, tố cáo sửa đổi bổ sung năm 2005, thời hạn ông Tâm thực hiện các thủ tục trên là 30 ngày hoặc có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại của UBND xã Mỹ Yên. 4/ Đơn  khởi kiện UBND xã Mỹ Yên lên Tòa án: CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ……, ngày….. tháng …… năm……. ĐƠN KHỞI KIỆN Kính gửi: Tòa án nhân dân tỉnh Long An - Người khởi kiện: Họ và tên: Nguyễn Văn Tâm, sinh năm 194 Chứng minh nhân dân số :…. do….cấp….ngày….tháng…. Nghề nghiệp: Địa chỉ nơi đăng kí hộ khẩu thường trú : xã Mỹ Yên, Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An Điện thoại: .......................................................................................... - Người bị kiện: UBND xã Mỹ Yên         Địa chỉ, điện thoại..............................................................................   NỘI DUNG VỤ KIỆN Tôi là chủ sở hữu hợp pháp thửa ruộng 7.000 m2 đất tại xã Mỹ Yên, Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An theo Giấy Chứng Nhận Quyền Sử Dụng Đất do UBND Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An cấp ngày 21 tháng 05 năm 1996. Vừa qua, chính quyền xã Mỹ Yên chủ trương mở một con kênh thủy lợi đi ngang qua phần đất của tôi (đất hạng nhất hai vụ lúa) không những làm mất trắng của tôi 1.500 mét vuông đất mà hiện tại vẫn còn đang nạo vét thêm. Đất sau khi nạo vét thì đem đổ đi nơi khác, làm thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của tôi. Trước sự việc bị thu hồi đất trên, tôi đã làm đơn khiếu nại UBND xã Mỹ Yên. Theo biên bản của UBND xã Mỹ Yên ngày 08/06/2007 vừa qua thì UBND xã Mỹ Yên cũng đã thừa nhận việc cho đến thời điểm này, xã vẫn chưa trao bất kì một quyết định thu hồi đất nào cho tôi mà chỉ giải thích hết sức chung chung, không dựa vào bất cứ một cơ sở pháp lí nào cả. Vì vậy tôi viết đơn này kính đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh Long An hủy Quyết định thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên, bảo vệ quyền sử dụng đất hợp pháp của gia đình tôi, yêu cầu UBND xã Mỹ Yên bồi thường thiệt hại cho tôi theo quy định của pháp luật, đồng thời xử lý hành vi vi phạm pháp luật đất đai của UBND xã Mỹ Yên theo quy định của pháp luật. Mong muốn sớm nhận được văn bản trả lời về việc thụ lý để giải quyết khiếu nại và nhận được quyết định giải quyết khiếu nại sớm nhất có thể. Các giấy tờ nộp kèm theo đơn kiện gồm có: 1. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số QSDĐ/0204-LA. 2. Biên bản của UBND xã Mỹ Yên ngày 08/06/2007. 3. Sơ đồ thửa đất. Tôi xin cam đoan nội dung kê khai trên đơn là đúng sự thật. Nếu sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật. Người khởi kiện (Ký, ghi rõ họ tên) III. KẾT LUẬN Việc UBND xã Mỹ Yên thu hồi đất của ông Tâm là trái với quy định của pháp luật đất đai nước ta và xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông Tâm. Đây là tình trạng chung, là vấn đề gây nhiều tranh cãi, bức xúc đối với đông đảo người dân. Vấn đề được đặt ra là phải lựa chọn những người thực sự có năng lực và hiểu biết pháp luật để đại diện Nhà nước quản lí đất đai và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân. TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình Luật đất đai, Trường Đại học Luật Hà Nội; Luật Đất đai năm 2003; Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03-12-2004 của Chính phủ Về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; Luật Hiến pháp năm 1992; Luật khiếu nại, tố cáo năm 2005; lawvietnam.com.vn. MỤC LỤC TRANG ĐỀ BÀI………………………………………………………………………..1 I .MỞ ĐẦU……………….……...……………………………………………2 II.NỘI DUNG…………………………………………………………………2 1. Nhóm của anh (chị) hãy cho biết việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên đúng hay sai? Giải thích vì sao?................................................................2 2. Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu đất tại cơ quan tòa án không? Vì sao? Cơ sở pháp lý của việc khởi kiện này?...................................4 3. Nếu được quyền khởi kiện, Anh(Chị) hãy tư vấn cho ông Tâm các bước cần thiết để tiến hành thủ tục khiếu kiện đúng pháp luật?......................5 4. Anh(chị) hãy giúp ông Tâm soạn thảo nội dung đơn khởi kiện gửi cơ quan Tòa án?.....................................................................................................6 III. KẾT LUẬN……………………………………………..………………...8