Báo cáo Phân tích mâu thuẫn giữa việc mở rộng cảng Cái Lân và phát triển du lịch ở Hạ Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN KHOA KINH TẾ QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG VÀ ĐÔ THỊ BÁO CÁO THỰC ĐỊA ĐỀ TÀI Phân tích mâu thuẫn giữa việc mở rộng cảng Cái Lân và phát triển du lịch ở Hạ Long. Lấy ví dụ để chứng minh. Trình bày quan điểm cá nhân về vấn đề trên. Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết Mai. Lớp: Môi Trường. Khóa: 48. Hà Nội 05/2010 Mục lục I. Đặt vấn đề II.Giải quyết vấn đề 1. Khái quát về cảng Cái Lân 2. Khái quát về vịnh Hạ Long 3. Mâu thuẫn giữa việc mở rộng cảng Cái Lân với việc phát triển du lịch ở vịnh Hạ Long. 4. Mâu thuẫn giữa việc mở rộng cảng Cái Lân với việc phát triển du lịch ở vịnh Hạ Long. III. Kết luận. I. ĐẶT VẤN ĐỀ Để phát triển kinh tế của một quốc gia, một vùng cần phải biết phát huy những thế mạnh và hạn chế các điểm yếu của quốc gia, của vùng đó. Mở rông giao lưu kinh tế chính là một hình thức của việc phát triển lợi thế. Tùy vào điều kiện của mỗi quốc gia, mỗi vùng mà có thể phát triển kinh tế theo các hướng khác nhau. Có vùng có lợi thế về sản xuất nông nghiệp thì sẽ tập trung sản xuất các sản phẩm nông nghiệp để trao đổi, có vùng có lợi thế về phát triển công nghiệp thì sẽ đẩy mạnh phát triển công nghiệp hay có những vùng được thiên nhiên ưu đãi có những thắng cảnh đẹp, những bãi biển đẹp thì sẽ phát triển dịch vụ du lịch…Tất cả các hoạt động đó đều nhằm mục đích mang lại lợi ích cho cuộc sống của con người, thỏa mãn các nhu cầu của con người. Quảng Ninh là vùng đất rất được thiên nhiên ưu ái, ở đây vừa có điều kiện thuận lợi để phát triển các ngành công nghiệp như khai thác khoáng sản, có các cảng nước sâu để làm cảng biển phục vụ cho việc vận chuyển trao đổi hàng hóa giữa các vùng với nhau,…Lại vừa có cảnh quan thuận lợi cho việc phát triển dịch vụ du lịch như phát triển du lịch ở vịnh Hạ Long. Tận dụng lợi thế đó Quảng Ninh đã trở thành một thành phố phát triển, thu nhập và mức sống của người dân khá cao. Tuy nhiên, không phải chỉ có những thuận lợi mà không còn có nhiều vấn đề đáng phải bàn trong việc phát triển kinh tế ở Quảng Ninh. Phát triển kinh tế có mâu thuẫn với phát triển du lịch. Có thể kể đến như vấn đề mâu thuẫn giữa việc phát triển cảng Cái Lân và phát triển du lịch ở Hạ Long. Vấn đề này hiện nay đang là vấn đề được quan tâm và là vấn đề đang cần được xem xét trong kế hoạch phát triển kinh tế ở Quảng Ninh. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Khái quát về cảng Cái Lân. Trong chiến lược phát triển cảng biển Việt Nam, cảng Cái Lân được xây dựng và vận hành theo quyết định 228/2003/QĐ – TTg của thủ tướng chính phủ, với mô hình thí điểm cho thuê quản lý và kết cấu hạ tầng. Cảng Cái Lân được khởi công xây dựng từ tháng 10 năm 1999, bằng nguồn vốn ODA của chính phủ Nhật Bản. Chính thức đi vào hoạt động từ tháng 04 năm 2004. Với chiều dài là 680 m, độ sâu trước bến 12m, cảng gồm có 8 cầu tàu, 2 bến bãi bốp xếp congtenơ và 2 bến nghiêng, kho chứa có diện tích 300.000 m2, bãi chứa hàng có diện tích 17.000 m2, khả năng cập tàu có trọng tải từ 1 đến 5 vạn tấn, khả năng xếp dỡ từ 5 đến 8 triệu tấn/ năm. Cảng được trang bị các thiết bị hiện đại như: cẩu khung ôm bánh lốp, cẩu tại bãi, cẩu bờ di động, đầu kéo,... Cảng Cái Lân là trung tâm trong cụm cảng biến đông bắc. Cảng nước sâu này được nối mạng với các tỉnh đồng bằng sông Hồng qua quốc lộ 18. Cảng có vị trí thuận lợi, có đường bộ ngắn nối khu vực bắc lào và tỉnh Vân Nam, Trung Quốc nên có thể phục vụ vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu của khu vực này. Năm 2009, tổng sản lượng hàng hóa thông qua cảng Cái Lân đạt 4.696.000 tấn vượt 16% kế hoạch năm, tăng 53% so với năm 2008; doanh thu 156,4 tỷ đồng tăng 64% so với năm 2008. Thu nhập bình quân đầu người 4.300.000 đồng/ ngươi/ tháng, tăng 39 % so với năm 2008. Tính đến giữa tháng 3 năm 2010, sản lượng hàng hóa thông qua cảng đạt 1.250.000 tấn. Như vậy, việc mở rộng cảng Cái Lân mang lại nhiều lợi ích về mặt kinh tế. Giúp phát triển kinh tế của vùng cũng như nâng cao thu nhập cho người dân. Khái quát về vịnh Hạ Long. Nằm ở đông bắc Việt Nam, cách thủ đô Hà Nội 165 km, vịnh Hạ Long có diện tích 1553 km2 bao gồm 1969 hòn đảo, 90% là đảo đá vôi. Phía Bắc và Tây Bắc kéo dài từ huyện Yên Hưng, qua thành phố Hạ Long, thị xã Cẩm Phả, đến hết phần đảo huyện Vân Đồn, phía Đông Nam và phía Nam giáp với bờ tây vịnh Bắc Bộ, , phía Tây Nam giáp đảo Cát Bà. Năm 1962 vịnh Hạ Long được bộ văn hóa thông tin xếp hạng là di tích danh thắng quốc gia. Năm 2009, được nhà nước xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đượt 1. Khu vực trung tâm Vịnh Hạ Long với diện tích 434 m2 , 775 hòn đảo với các giá trị ngoại hạng mang tính toàn cầu đã được UNESCO hai lần công nhận là di sản thiên nhiên thế giới, năm 1994 về giá trị cảnh quan và năm 2000 là về giá trị địa chất – địa mạo. Hiện nay, Vịnh Hạ Long đang nằm trong danh sách bầu chọn trở thành 1 trong 7 kì quan thiên nhiên của thê giới. Hạ Long thu hút được lượng lớn khách du lịch đến tham quan. Hết quý I, tổng khách du lịch đến thành phó Hạ Long là 691.980 lượt khách (tăng 110 % so với cùng kỳ), trong đó khách quốc tế là 364.390 ( tăng 122%), khách thăm vịnh Hạ Long là 588.185 lượt khách (tăng 105% so với cùng kỳ); doanh thi đạt 329 tỷ đồng (tăng 110% so với cùng kỳ). Như vậy, vịnh Hạ Long cũng cũng là ưu thế trong phát triển kinh tế của Quảng Ninh, nó đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế của vùng. Mang lại thu nhập cho người dân bản địa và nâng cao chất lượng cuộc sống. Mâu thuẫn giữa việc mở rộng cảng Cái Lân với việc phát triển du lịch ở vịnh Hạ Long. Quảng Ninh là vùng có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế, đặc biệt là ở Hạ Long. Ở đây có các cảng nước sâu có thể phát triển thành các cảng phục vụ cho các tàu cập bến đề trao đổi hàng hóa, lại vừa có lợi thế về cảnh quan để phát triển du lịch. Như đã nói ở trên thì việc phát triển cảng biển hay phát triển du lịch đều mang lại lợi ích kinh tế, mang lại thu nhập và nâng cao mức sống của người dân. Tuy nhiên, việc phát triển này lại đang là vấn đề cần quan tâm. Nó tồn tại mâu thuẫn trong sự phát triển kinh tế của vùng đó là mở rộng cảng Cái Lân sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển du lịch ở vịnh Hạ Long. Có thể nhận thấy với việc xây dựng và mở rộng cảng Cái Lân có những tác động tích cực lẫn tiêu cực đến môi trường, đặc biệt là môi trường biển. Mà ngành du lịch ở Hạ Long phát triển chủ yếu dựa vào môi trường tự nhiên. Một khi môi trường tự nhiên suy giảm, bị ô nhiễm thì sự thu hút của nó sẽ bị giảm sút, từ đó lượng khách du lịch sẽ giảm và ảnh hưởng đến ngành du lịch là tất yếu. Có thể kể đến những mâu thuẫn như sau: Trong quá trình xây dựng mở rộng và hoạt động của cảng sẽ gây ra tác động tiêu cực đến môi trường không khí, môi trường biển và các sinh vật biển. Để các tàu có thể cập bến được thì cảng phải có độ sâu nhất định. Chính vì vậy, trong quá trình xây dựng phải tiến hành nạo vét luồng tàu làm thay đổi tính chất trầm tích của vùng luồng lạch. Nó sẽ động chạm tới một vùng sinh vật tầng đáy và làm ảnh hưởng đến tỷ lệ phục hồi các quần thể tầng đáy. Mức độ ảnh hưởng tới sinh vật tầng đáy tuỳ thuộc vào khối lượng, qui mô nạo vét, cấu tạo lớp đất tầng đáy và tính chất vật lý xuất hiện sau khi nạo vét. Do lớp đất tầng đáy còn lại sau khi nạo vét khác với lớp đất tầng đáy trước kia, lớp đất mới có thể hấp dẫn các loài động thực vật mới xuất hiện và sinh sống trong vùng vừa được nạo vét và ngược lại có những sinh vật không thích hợp với môi trường này sẽ bị chết đi. Nó sẽ làm thay đổi hệ sinh thái của vùng. Việc mở rộng cảng Cái Lân cũng đồng nghĩa với việc lượng tàu ra vào bến tăng lên. Hoạt động của các tàu nhiều hơn thì các tác động đến môi trường cũng nhiều hơn có thể kể đến như lượng khí thải mà các tàu thải ra sẽ lớn hơn, môi trường không khí sẽ bị suy giảm và ô nhiễm. Môi trường nước cũng sẽ bị ô nhiễm do ảnh hưởng của dầu thải từ các tàu qua lại, độ trong của nước trong vịnh sẽ giảm, dẫn đến thay đổi môi trường sinh sống của các sinh vật, đặc biệt là sinh vật biển, có thể làm suy giảm sự đa dạng của sinh vật biển. Nếu như nước trong vịnh bị ô nhiễm sẽ làm cho giá trị của vịnh Hạ Long bị giảm sút, không hấp dẫn du khách nữa , điều đó tất yếu sẽ làm giảm lượng khách du lich, tham giảm, dẫn đến suy giảm doanh thu của ngành du lich. Ảnh hưởng bởi tiếng ồn từ hoạt động của các tàu ra vào bến. Hoạt động của các tàu và các máy móc bốp xếp hàng hóa sẽ gây ra tiếng ồn, nó sẽ làm mất sự yên tĩnh vốn có của thiên nhiên. Trong khi đó, hoạt động của du khách là hoạt động nghỉ ngơi, thư giãn. Tiếng ồn sẽ làm cho họ không thoải mái và không thể tập trung vào các hoạt động du lịch của mình. Hơn nữa, các tiếng ồn sẽ làm cho các sinh vật ở các đảo di cư đi nơi khác, không thể thích nghi với điều kiện sống hiện tại. Điều này cũng làm suy giảm đi sự hấp dẫn đối với khách du lịch. Mở rộng cảng làm cho lượng hàng hóa gia tăng cũng có nguy cơ trao đổi những hàng hóa nguy hại đến môi trường. Có thể trong các congteno có chứa các chất thải độc hại, không được phép vận chuyển, hay có thể chứa các vi sinh vật làm lây lan các dịch bệnh. Sự di chuyển của các tàu từ vùng biển này đến vùng biển khác có thể kéo theo các sinh vật hay các loại tảo gây hại cho vùng biển của vịnh. Các loại tảo có thể dính vào thân tàu và được tàu kéo đến vùng mà tàu đó cập bến. Nó có thể làm thay đổi hệ sinh thái ở vùng mới. Lượng chất thải sẽ tăng từ các hoạt động của cảng. Làm ảnh hưởng đến mỹ quan môi trường. Nếu lượng rác thải nay không được thu gom xử lý tốt thì sẽ ảnh hưởng cảnh quan khu vực du khách tham quan. Phát triển du lịch chủ yếu dựa vào cảnh quan tự nhiên, một khi cảnh quan bị suy giảm thì điều đó tất yếu sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành. Quan điểm của cá nhân về vấn đề mở rông cảng biển với phát triển du lịch. Mặc dù, việc mở rộng cảng biển có những tác động tiêu cực tới phát triển du lịch ở Hạ Long, nhưng nó không phải chỉ gây ra những ảnh hưởng tiêu cực mà nó cũng có những thuận lợi: Việc xây dựng cảng và mở rộng cảng điều đó đồng nghĩa với việc trao đổi hàng hóa sẽ tăng lên. Hàng hóa sẽ phong phú hơn, nó sẽ đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người dân. Mở rộng cảng hàng hóa lưu thông được thuân tiện và dễ dàng hơn sẽ tiết kiệm được chi phí, nhất là các chi phí trung gian của các hàng hóa. Làm tăng thu nhập của người lao động từ các hoạt động của cảng. Cảng mở rộng thì sẽ cần thêm nhân lực phục vụ cho các hoạt động của cảng, từ đó có thể tận dụng được nguồn lực từ địa phương, thu nhập của người dân tăng, mức sống sẽ ổn định hơn. Việc mở rộng cảng làm mở rộng được không gian cho các tàu thuyền cập bến, ở đây cũng có thể làm một khu vực riêng dành cho các tàu thuyền du lịch. Các du khách có thể đi du lịch bằng thuyền, có thể vừa đi thuyền vưa ngắm cảnh thiên nhiên. Hoạt động du lịch cũng có những tác động tới việc phát triển của cảng biển. - Khi du lịch phát triển số lượng khách tham quan, du lịch sẽ tăng. Họ cũng cần đáp ứng các nhu cầu cá nhân, việc tiêu thụ hàng hóa ở khu du lịch sẽ tăng cao theo. Chính vì vậy, cũng cần phải nhập hàng từ các vùng khác để bảo đảm nhu cầu cho du khách. - Lượng du khách tăng nhu cầu đi lại cũng tăng, việc đi du lịch bằng tàu, thuyền cũng là một lựa chọn ưa thích của họ. III. KẾT LUẬN Bất cứ vấn đề nào cũng có hai mặt của nó. Việc phát triển cảng biển sẽ mang lại lợi ích về kinh tế nhưng nó cũng ảnh hưởng đến phát triển du lịch của vịnh Hạ Long. Vấn đề ở đây không phải là lựa chọn cái nào và loại bỏ cái nào, mà cần phải có biện pháp và phương hướng để có thể phát triển được cả hai ngành tiềm năng này. Mở rộng cảng biển phải chú ý để làm sao hạn chế tối đa các ảnh hưởng tới du lich, và phát triển du lịch cũng phải hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến cảng biển. Khi mở rộng cảng biển và sau khi đưa và hoạt động thì cần phải có các biện pháp giảm các tác động môi trường. Ngược lai, hoạt động du lịch cũng gây ra các tác động môi trường, cần phải quản lý hoạt động của nó để hạn chế tác động tới môi trường và sự phát triển của cảng biển. Cần phải xem xét và phát triển hài hòa giữa mở rộng cảng biển và phát triển du lịch. Nếu phát triển hài hòa thì hai ngành nay sẽ bổ sung cho sự phát triển của nhau, cùng đẩy mạnh sự phát triển kinh tế của vùng.