Báo cáo Thực tập này tại Ngân hàng phát triển nhà thành phố Hồ Chí Minh- Chi nhánh Hà Nội (HD Bank- Hà Nội)

MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình làm báo cáo thực tập này tại Ngân hàng phát triển nhà thành phố Hồ Chí Minh- Chi nhánh Hà Nội( HD Bank- Hà Nội) tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ của các quý thầy cô trong khoa Ngân hàng- Tài chính trường ĐH Kinh tế Quốc dân cũng như của các cán bộ tại đơn vị thực tập. Nhân dịp này cho tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến Ths. Nguyễn Thị Minh Huệ đã trực tiếp chỉ bảo và giải đáp những thắc mắc trong suốt thời gian qua. Tôi cũng xin được cảm ơn toàn thể cán bộ phòng kinh doanh thuộc HD Bank- Hà Nội đã tận tình cung cấp cho tôi những tài liệu quan trọng đồng thời nhiệt tình chỉ dạy công việc và kinh nghiệm thực tế để tôi hoàn thành báo cáo này. Chương I. Giới thiệu chung về ngân hàng phát triển nhà TP Hồ Chí Minh- Chi nhánh Hà Nội( HDBank- Hà Nội) 1. Giới thiệu Ngân hàng phát triển nhà TP Hồ Chí Minh- Chi nhánh Hà Nội thuộc hệ thống chi nhánh, phòng giao dịch của ngân hàng phát triển nhà TP Hồ Chí Minh và là chi nhánh lớn nhất miền Bắc hiện nay của ngân hàng, trụ sở của chi nhánh hiện nay đóng tại 91 Nguyễn Thái Học, Ba Đình, Hà Nội. Được thành lập theo quyết định số 1300QĐ/NHNN 27/06/2006 của Ngân hàng nhà nước, chi nhánh Hà Nội ra đời trước yêu cầu cấp thiết của việc mở rộng mạng lưới hoạt động kinh doanh và đa dạng hóa các loại hình dịch vụ của ngân hàng phát triển nhà TP Hồ Chí Minh( HD Bank), đưa các dịch vụ của HD Bank đến khách hàng thuận lợi hơn đối với khu vực khách hàng giàu tiềm năng ở phía Bắc, đặc biệt là Hà Nội. Với vai trò là chi nhánh đầu mối của HDBank ở khu vực phía Bắc, trong những năm qua, mặc dù tình hình kinh tế rất khó khăn, hệ thống ngân hàng gần như rơi vào khủng hoảng song HDBank Hà Nội đã hoàn thành tốt chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh, ổn định tổ chức hệ thống, đóng góp không nhỏ vào sự tăng trưởng và ổn định của HDBank. Trong năm 2009, cùng với toàn hệ thống HD Bank trên toàn quốc thực hiện đổi mới công nghệ và phương thức quản lý, HD Bank Hà Nội đã có những bước tiến vững chắc trở thành một trong những chi nhánh vững mạnh nhất của HD Bank và nâng cao vị thế uy tín của ngân hàng trên thị trường ngân hàng phía Bắc. 2. Chức năng, nhiệm vụ Với vai trò là một chi nhánh đầu mối của khu vực, HDBank Hà Nội vừa thực hiện chức năng kinh doanh, theo chỉ tiêu được HĐQT đề ra vừa thực hiện chức năng giám sát đối với các chi nhánh và phòng giao dịch khác trên địa bàn các tỉnh phía Bắc. HD Bank- chi nhánh Hà Nội cung cấp các dịch vụ sau: +Huy động vốn huy động vốn theo các sản phẩm của HDBank triển khai thực hiện bao gồm: huy động vốn ngắn hạn, trung hạn, dài hạn dưới các hình thức: tiền gửi có kỳ hạn, không kỳ hạn, chứng chỉ tiền gửi và các hình thức tiền gửi khác của cá nhân tổ chức kinh tế trong và ngoài nước, tổ chức nước ngoài đặt tại Việt Nam các tổ chức chính trị xã hội khác bằng đồng nội tệ và ngoại tệ theo quy định của HDBank. +Tiếp nhận vốn đầu tư và phát triển, nhận vốn ủy thác của các tổ chức trong nước +Vay vốn của các tổ chức tín dụng khác theo ủy quyền của Tổng giám đốc. +Thực hiện các nhiệm vụ kinh doanh tiền tệ như: cấp tín dụng cho các thể nhân , tổ chức dưới các hình thức cho vay , chiết khấu thương phiếu , chiết khấu các giấy tờ có giá , các bộ chứng từ xuất khẩu, bảo lãnh và cá hình thức tín dụng khác theo quy định của HD Bank và ngân hàng nhà nước. + Thực hiện các nghiệp vụ thanh toán và ngân quỹ cho khách hàng. +Kinh doanh ngoại tệ và vàng bạc bao gồm:thu đổi ngoại tệ , mua bán ngoại tệ với khách hàng và các tổ chức tín dụng khác , kinh doanh vàng bạc theo quy định của HD Bank và cảu ngân hàng nhà nước. +Thực hiện các dịch vụ thanh toán quốc tế( riêng việc chuyển tiền ra nước ngoài sẽ được thực hiện ở trụ sở chính ). +Thực hiện các nghĩa vụ ngân hàng khác theo quy định của HĐQT HD Bank và phù hợp với các quy định khác của ngân hàng nhà nước và pháp luật. 2.2. Tiếp thị, xúc tiến thương mại. Để mở rộng phạm vi hoạt động trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh phía Bắc,HD Bank- Hà Nội liên tục tìm kiếm các cơ hội để mở rộng khách hàng, thường xuyên thu thập thông tin về thị trường vốn tại khu vực kể cả việc đầu tư vào các giấy tờ có giá nhằm tư vấn cho tổng giám đốc kế hoạch hoạt động và đầu tư vốn. 2.3. Xem xét, đánh giá và đề xuất chiến lược phát triển thị trường thành phố Hà Nội trong từng giai đoạn cụ thể và đánh giá nhu cầu thiết thực của khách hàng để đề xuất cho tổng giám đốc kế hoạch thành lập , mở rộng, thay đổi hay chấm dứt hoạt động của các đơn vị trên địa bàn Hà Nội. 2.4. Tham mưu cho tổng giám đốc trong việc phát triển mạng lưới chi nhánh ra các tỉnh thành lân cận 2.5. Chịu trách nhiệm quản lý, điều hành các đơn vị trực thuộc đảm bảo thực hiện đúng yêu cầu nhiệm vụ được giao. 3. Tổ chức bộ máy HD Bank- chi nhánh Hà Nội hoạt động theo sơ đồ tổ chức như sau: Giám đốc chi nhánh Phó giám đốc chi nhánh Kế toán nội bộ Kinh doanh,dịch vụ Kế hoạch,nguồn vốn Kế toán ngân quỹ,tin học Thanh toán quốc tế Hành chính Theo đó giám đốc chi nhánh là người đứng đầu chịu toàn bộ trách nhiệm về hoạt động của chi nhánh trước ban giám đốc và hội đồng quản trị của HD Bank, chịu trách nhiệm chỉ đạo các phòng ban và đơn vị trực thuộc hoàn thành các kế hoạch kinh doanh theo đúng chiếm lược đã đề ra. Giám đốc chi nhánh do chủ tịch HĐQT HD Bank bổ nhiệm, miễn nhiệm hay bãi nhiệm. Phó giám đốc chi nhánh chịu trách nhiệm đôn đốc các đơn vị phòng ban làm việc theo chỉ đạo của giám đốc chi nhánh và đại diện cho giám đốc khi giám đốc vắng mặt. Phó giám đốc chi nhánh được tổng giám đốc HD Bank bổ nhiệm theo đề nghị của giám đốc chi nhánh. Các phòng ban trực thuộc chịu trách nhiệm thực hiện các công việc hàng ngày theo đúng chuyên môn, nghiệp vụ theo các quy tắc làm việc của HD Bank và theo sự chỉ đạo của giám đốc. Trong số đó, phòng kinh doanh đóng vai trò quan trọng, là nơi thực hiện mọi kế hoạch kinh doanh của chi nhánh, từ các hoạt động tín dụng cho tới các hoạt động thanh toán quốc tế( nghiệp vụ L/C) và kinh doanh ngoại tệ. Các phòng ban khác có trách nhiệm hỗ trợ cho công việc kinh doanh chung của cả chi nhánh và đảm bảo mọi hoạt động được thông suốt. Chương II. Thực trạng hoạt động của HD Bank- Chi nhánh Hà Nội Hoạt động theo mô hình một ngân hàng truyền thống, do vậy hoạt động quan trọng nhất của HD Bank- Chi nhánh Hà Nội vẫn là huy động vốn và tín dụng. Ngoài ra, các hoạt động dịch vụ ngân hàng hiện đại cũng đang đóng góp không nhỏ vào hiệu quả kinh doanh chung của chi nhánh. 1. Huy động vốn Huy động vốn là hoạt động quan trọng đảm bảo nguồn kinh doanh và các nhu cầu đầu tư khác, nhất là trong tình hình cạnh tranh nguồn vốn gay gắt giữa các tổ chức tín dụng với nhau hay với các kênh khác như bất động sản và chứng khoán, hoạt động này càng được sự quan tâm chú trọng của các ngân hàng thương mại. Nhận thức được tầm quan trọng đó, HD Bank- Chi nhánh Hà Nội đã tích cực triển khai các sản phẩm huy động vốn rất đa dạng và hấp dẫn mà HD Bank đã tung ra như “Tiết kiệm siêu lãi suất”, “ Tiết kiệm đa lợi”…và nhiều đợt phát hành các kỳ phiếu, tín phiếu khác. Có thể thấy rõ tình hình huy động vốn của HD Bank- Chi nhánh Hà Nội qua bảng sau: Nguồn huy động Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 Tiền gửi tiết kiệm Không kỳ hạn Có kỳ hạn 245,576 318,028 397,933 456,957 578,592 629,949 Huy động vàng 3496 6860 7800 Vay NHNN 630 1084 905 Ký quỹ 125 692 989 Qua bảng số liệu trên, có thể thấy sau 3 năm đi vào hoạt động, hình hình huy động vốn của HD Bank- Hà Nội đã tăng trưởng khá tốt, mức tăng trưởng trung bình xấp xỉ 45%, mặc dù năm 2008 và nửa đầu năm 2009 là thời kì cực kì khó khăn đối với hoạt động ngân hàng. Cụ thể, tốc độ tăng trưởng của tiền gửi không kỳ hạn của năm 2008 so với năm 2007 đạt 62% và năm 2009 so với 2008 đạt 45%. Đối với tiền gửi có kỳ hạn con số này là 43% và 37,8%. Tuy tốc độ tăng trưởng nhanh song quy mô còn hạn chế, thêm vào đó chi phí để có được những khoản vốn này khá cao do cuộc đua lãi suất vào đầu năm 2008. Do đó đây cũng là một sức ép không nhỏ đối với ban lãnh đạo chi nhánh khi buộc phải tìm được những dự án có hiệu quả để bù đắp chi phí mà vẫn an toàn thanh khoản. Trong cơ cấu nguồn huy động, tiền gửi chiếm hơn 90%, vẫn chưa xuất hiện các công cụ nợ khác như kỳ phiếu, tín phiếu…điều này làm giảm sự chủ động đối với các nguồn vốn, gây thêm nguy cơ rủi ro thanh khoản. Nguyên nhân của điều này xuất phát từ việc HD Bank chưa mở nhiều đợt phát hành kỳ phiếu, trái phiếu nên nhìn chung tỷ trọng của những khoản vốn này còn khá thấp so với khoản mục tiền gửi, tỷ trọng này sẽ sớm tăng trong thời gian tới bởi HD Bank đang có chính sách tăng vốn huy động để phục vụ cho những dự án sắp đi vào hoạt động. Tuy vậy sự cạnh tanh về vốn vẫn diễn ra khá gay gắt giữa các ngân hàng, trong khi HD Bank có thị phần rất nhỏ bé ở khu vực phía Bắc. Để đảm bảo tốt nguồn huy động ngoài sức hấp dẫn về lãi suất cần quan tâm đến những chiến lược marketing phù hợp để đảm bảo sự tăng trưởng trong huy động vốn. 2. Tín dụng Đây là hoạt động mang lại 85% lợi nhuận cho HD Bank- Hà Nội, quyết định sự thành công trong kinh doanh của chi nhánh. Trong những năm qua, HD Bank-Hà Nội luôn chú trọng đến việc mở rộng đối tượng cho vay vốn, đơn giản hóa các thủ tục nhằm giảm thiểu thời gian chờ đợi của khách hàng, nâng cao trình độ công nghệ và năng lực nghiệp vụ của cán bộ tín dụng để kiểm soát tốt rủi ro. Nhờ vậy tốc độ tăng trưởng tín dụng luôn đạt ở mức cao Có thể thấy được hiệu quả của hoạt động tín dụng qua bảng sau:| 2007 2008 2009 Cho vay +Ngắn hạn +Trung dài hạn 423,878 27,892 489,326 34,158 639,101 38,053 Chiết khấu 84,256 125,458 150,000 Dư nợ quá hạn 10,257 19,524 15,580 Từ bảng số liệu có thể thấy hoạt động tín dụng tại HD Bank- Hà Nội đã có bước tăng trưởng đều trong 3 năm trở lại đây. Hoạt động cho vay ngắn hạn vẫn chiếm ưu thế tuyệt đối với mức trung bình khoảng 70% tổng dư nợ. Hoạt động này tăng trưởng 15,44% trong năm 2008 và 30.6% vào năm 2009. Đây là hoạt động tín dụng có đối tượng rộng, thời gian thu hồi vốn nhanh, đáp ứng những nhu cầu thanh toán và kinh doanh ngắn hạn. Duy trì tỷ trọng cao đối với các khoản vay ngắn hạn một mặt giúp ngân hàng nhanh chóng thu hồi vốn, đảm bảo an toàn, mở rộng đối tượng khách hàng, mặt khác kích thích nhu cầu sử dụng các dịch vụ thanh toán qua ngân hàng, thúc đẩy các dịch vụ khác phát triển. Đây là chiến lược phù hợp với định hướng của HD Bank trong giai đoạn mới và phù hợp với mô hình của một ngân hàng thương mại thực sự. Hoạt động chiếm tỷ trọng cao kế tiếp là chiết khấu, chiếm khoảng 15% dư nợ và có mức tăng trưởng cao liên tục. Cụ thể mức tăng trưởng trong năm 2008 là 50% và năm 2009 là 20%. Hoạt động chiết khấu còn khá mới mẻ song đã chiếm tỷ trọng cao trong tổng dư nợ tín dụng chứng tỏ HD Bank- Hà Nội đã khai thác mảng kinh doanh tín dụng này khá hiệu quả. Mảng cho vay trung dài hạn chiếm tỷ trọng nhỏ khoảng 12%, lĩnh vực này cũng có những bước tăng trưởng song vẫn duy trì ở mức thấp. Có thể nói đây là chiến lược đúng đắn của HD Bank, cho vay trung dài hạn tuy tiềm năng lợi ích khá cao song tiềm ẩn không ít những rủi ro và lại đòi hỏi một lượng vốn khá lớn, do đó Ngân hàng khó có thể cạnh tranh ngay với các ngân hàng lớn khác để dành thị phần trên về cả năng lực tài chính lẫn khả năng thẩm định. Tập trung phát triển các hoạt động tín dụng ngắn hạn đang là hướng đi phù hợp và phát huy được lợi thế cạnh tranh của HD Bank- Hà Nội. Nợ quá hạn luôn được kiểm soát tốt, dưới 1,1% tổng dư nợ, an toàn thanh khoản luôn được đảm bảo. 3. Các hoạt động khác Ngoài hai mảng hoạt động chính là tín dụng và huy động vốn, HD Bank Hà Nội còn phát triển các dịch vụ ngân hàng hiện đại khác như thanh toán, chuyển tiền, mua bán trao đổi ngoại tệ, thanh toán quốc tế…Những mảng hoạt động này đều có những bước phát triển đáng kể, đóng góp vào sự tăng trưởng doanh thu của chi nhánh. Chương III. Đánh giá chung về hoạt động của HD Bank- Hà Nội 1. Các mặt tích cực Tuy mới đi vào hoạt động được hơn 3 năm, song HD Bank- Hà Nội đang trở thành đơn vị dẫn đầu trong toàn hệ thống HD Bank về hiệu quả kinh doanh và an toàn nguồn vốn. Về mảng huy động vốn, HD Bank đã triển khai rất tốt các sản phẩm tiết kiệm và làm nổi bật sự khác biệt giữa sản phẩm của HD Bank với các ngân hàng khác, nhờ vậy mà số vốn huy động lien tục tăng và sẽ còn tiếp tục tăng. Về hoạt động tín dụng, HD Bank- Hà Nôi đã chủ động đưa ra những gói cho vay phù hợp với từng đối tượng, do đó khách hàng của HD Bank- Hà Nội rất đa dạng và có nhiều tiềm năng hợp tác lâu dài với chi nhánh. Hiện tại, để đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu của khách hàng, HD Bank- Hà Nội đã đổi mới công nghệ, tăng cường áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ để rút ngắn thời gian giao dịch, tránh phiền hà cho khách hàng. Các dịch vụ của một ngân hàng hiện đại đang được triển khai tốt cũng đang tạo lợi thế cho HD Bank- Hà Nội. 2. Các mặt hạn chế Bên cạnh các mặt đã đạt được, HD Bank- Hà Nội vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế cần khắc phục. Trong huy động vốn tuy đạt được một số hiệu quả song phương thức huy động còn chưa linh hoạt, do vậy chưa khai thác hết tiềm năng từ khách hàng. Trong hoạt động tín dụng, mặt hạn chế thể hiện nhiều ở công tác lập hồ sơ và thẩm định tín dụng. Công tác thẩm định chậm trễ ảnh hưởng đến thời gian chờ đợi của khách hàng, gây tâm lý không tốt, thêm vào đó công tác giải ngân còn nhiều thủ tục cũng làm thời gian vốn đến tay khách hàng còn dài. Trong quá trình lập hồ sơ, cán bộ tín dụng còn chưa quan tâm đúng mức đến việc thẩm tra bước đầu khách hàng cũng như theo dõi quá trình sử dụng vốn. Tờ trình thẩm định còn sơ sài, không nắm được tình hình cũng như khả năng tài chính của khách hàng. Số tiền cho vay chủ yếu dựa trên đề nghị của khách hàng, chưa xác định xem đề nghị đó có phù hợp với quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh hay không, dẫn đến tình trạng cho vay 100% vốn gây rủi ro. Hệ quả của mặt hạn chế này đó là tỷ lệ nợ quá hạn đang có chiều hướng gia tăng, tuy chưa đến ngưỡng nguy hiểm Song cần chú ý khắc phục ngay bởi tín dụng không chỉ là hoạt động tạo ra nguồn thu chủ yếu mà còn ảnh hưởng đến rủi ro mất vốn, một vấn đề mà các ngân hàng hết sức đề phòng. Kết luận HD Bank- Hà Nội ra đời và hoạt động trong một khoảng thời gian rất ngắn, là đơn vị đi sau so với rất nhiều các chi nhánh và phòng giao dịch của các ngân hàng khác trên địa bàn thành phố Hà Nội, do vậy còn rất nhiều vấn đề cần giải quyết để HD Bank- Hà Nội có thể vươn lên cạnh tranh với hệ thống các ngân hàng khác. Trong số những vấn đề đó, nổi lên là vấn đề chất lượng thẩm định tín dụng trong hoạt động tín dụng, đây là yếu tố sống còn đảm bảo cho sự phát triển trong an toàn không chỉ của chi nhánh mà còn của cả hệ thống, do vậy em xin chọn đề tài: “ Thực trạng và giải pháp công tác thẩm định tín dụng tại Ngân hàng phát triển nhà Thành phố Hồ Chí Minh- Chi nhánh Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu cuối khóa nhằm có một cái nhìn cụ thể và rõ rang về thực trạng của vấn đề và có những giải pháp phù hợp với tình hình cụ thể của HD Bank- Hà Nội.