MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU 1
CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHI NHÁNH NHNO&PTNT HUYỆN MỘC CHÂU 2
1. Giới thiệu chung 2
2. Phạm vi hoạt động 2
3. Cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của các phòng ban 3
3.1. Cơ cấu tổ chức 3
3.2. Chức năng, nhiệm vụ của các phòng, ban 4
4. Khái quát các hoạt động tại Chi nhánh NHNo&PTNT Huyện Mộc Châu năm 2009 4
4.1. Hoạt động huy động vốn 4
4.2. Hoạt động cho vay 6
4.3. Hoạt động thanh toán 7
4.4. Hoạt động ngân quỹ 7
4.5. Các hoạt động khác 7
5. Kết quả tài chính của Chi nhánh năm 2009 7
CHƯƠNG II: PHẦN THỰC TẬP NGHIỆP VỤ NGÂN HÀNG 8
A. Tình hình thực hiện các nghiệp vụ chung tại Chi nhánh 8
I. Nghiệp vụ kế toán tại Chi nhánh 8
1. Hệ thống tài khoản kế toán: 8
1.1. Đặc điểm của hệ thống tài khoản kế toán: 8
1.2. Kết cấu của hệ thống tài khoản kế toán: 10
2. Hệ thống chứng từ, sổ sách: 11
2.1. Chứng từ sử dụng: 11
2.2. Sổ sách sử dụng: 12
3. Phương pháp hoạch toán trên các tài khoản: 13
II. Dịch vụ tại Chi nhánh 14
1. Dịch vụ bảo lãnh: 14
2. Dịch vụ tín chấp: 15
3. Dịch vụ bảo hiểm: 15
4. Dịch vụ uỷ thác: 15
III. Tình hình thực hiện nghiệp vụ tín dụng tại Chi nhánh 15
1. Kết quả thực hiện mục tiêu cho vay 15
2. Hạn chế: 17
3. Kế hoạch đầu tư năm 2010: 17
B. Nghiệp vụ tín dụng tại Chi nhánh 19
I. Một số quy định về cho vay tại NHNo&PTNT Huyện Mộc Châu: 19
1. Nguyên tắc vay vốn 19
2. Điều kiện vay vốn 19
2.1. Đối với khách hàng là cá nhân và pháp nhân Việt Nam: 19
2.2. Đối với KH vay là pháp nhân và cá nhân nước ngoài: 20
3. Thể loại cho vay: 20
4. Thời hạn cho vay 20
5. Lãi suất cho vay 20
6. Mức cho vay: 21
II. Tóm tắt quy trình xét duyệt cho vay tại chi nhánh 21
III. Quy trình cho vay cụ thể 23
1. Lập hồ sơ tín dụng 23
1.1. Hồ sơ do khách hàng lập và cung cấp 23
1.2. Hồ sơ do ngân hàng lập: 24
1.3. Hồ sơ do khách hàng và ngân hàng cùng lập: 25
1.4. Cho vay theo chỉ định, quyết định của Chính phủ, NHNN VN: 25
2. Quy trình thẩm định tín dụng: 25
2.1. Thẩm định hồ sơ pháp lý của KH: 25
2.2. Thẩm định tình hình tài chính của KH: 26
2.3. Thẩm định phương án sản xuất kinh doanh/dù ¸n ®Çu t 27
2.4. Thẩm định các biện pháp bảo đảm tiền vay 28
2.5. Quy trình ra quyết định tín dụng: 34
2.6. Quy trình giải ngân: 35
2.7. Giám sát khách hàng sử dụng vốn 35
2.8. Thu nợ gốc và lãi 36
2.9. Xö lý tµi s¶n b¶o ®¶m 36
C. Một số đề xuất – kiến nghị 46
1. Những hạn chế cần khắc phục 46
2. Một số giải pháp đề xuất để hoạt động của chi nhánh hiệu quả hơn 47
KẾT LUẬN 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO 51
58 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 2405 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Báo cáo Thực tập nghiệp vụ tại chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Mộc Châu, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ớc ngoài:
Khách hµng vay là pháp nhân và cá nhân nước ngoài phải có năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự theo quy định pháp luật của nước mà pháp nhân đó có quốc tịch hoặc cá nhân đó là công dân, nếu pháp luật nước ngoài đó được Bộ Luật dân sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các văn bản pháp luật khác của Việt Nam quy định hoặc được điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký kết hoặc tham gia quy định.
3. Thể loại cho vay:
NHNo nơi cho vay xem xét quyết định cho khách hàng vay theo các thể loại ngắn hạn, trung hạn và dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống và các dự án đầu tư phát triển:
- Cho vay ngắn hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay đến 12 tháng;
- Cho vay trung hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ trên 12 tháng đến 60 tháng;
- Cho vay dài hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ trên 60 tháng trở lên.
4. Thời hạn cho vay
NHNo nơi cho vay và khách hµng thỏa thuận về thời hạn cho vay căn cứ vào:
- Chu kỳ sản xuất, kinh doanh;
- Thời hạn thu hồi vốn của dự án đầu tư;
- Khả năng trả nợ của khách hµng;
- Nguồn vốn cho vay của NHNo Việt Nam.
Đối với các pháp nhân Việt Nam và nước ngoài, thời hạn cho vay không quá thời hạn hoạt động theo quyết định thành lập hoặc giấy phép hoạt động còn lại tại Việt Nam; đối với cá nhân nước ngoài, thời hạn cho vay không vượt quá thời hạn được phép sinh sống, hoạt động tại Việt Nam.
5. Lãi suất cho vay
- Mức lãi suất cho vay do NHNo nơi cho vay và khách hµng thỏa thuận phù hợp với quy định của Tổng giám đốc NHNo Việt Nam.
- Mức lãi suất áp dụng đối với khoản nợ gốc quá hạn giao cho giám đốc Sở giao dịch, chi nhánh cấp 1 ấn định nhưng không vượt quá 150% lãi suất cho vay áp dụng trong thời hạn cho vay đã được ký kết hoặc điều chỉnh trong hợp đồng tín dụng, theo quy định của NHNN Việt Nam và hướng dẫn của Tổng giám đốc NHNo Việt Nam.
6. Mức cho vay:
- NHNo nơi cho vay quyết định mức cho vay căn cứ vào nhu cầu vay vốn của khách hµng, giá trị tài sản làm bảo đảm tiền vay (nếu khoản vay áp dụng bảo đảm bằng tài sản), khả năng hoàn trả nợ của khách hµng, khả năng nguồn vốn của NHNo Việt Nam.
- Vốn tự có được tính cho tổng nhu cầu vốn sản xuất kinh doanh trong kỳ hoặc từng lần cho một dự án, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống. Mức vốn tự có tham gia của khách hµng vào dự án, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống, cụ thể như sau:
+ Đối với cho vay ngắn hạn: khách hµng phải có vốn tự có tối thiểu 20% trong tổng nhu cầu vốn.
+ Đối với cho vay trung hạn, dài hạn: khách hµng phải có vốn tự có tối thiểu 30% trong tổng nhu cầu vốn.
- Trường hợp khách hµng có tín nhiệm (được xếp loại A theo tiêu thức phân loại khách hµng của NHNo Việt Nam); khách hµng là hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư, diêm nghiệp vay vốn không phải bảo đảm bằng tài sản; nếu vốn tự có thấp hơn quy định trên, giao cho giám đốc NHNo nơi cho vay quyết định.
- Đối với khách hµng được NHNo nơi cho vay lựa chọn áp dụng cho vay có bảo đảm bằng tài sản hình thành từ vốn vay, mức vốn tự có tham gia theo quy định hiện hành của Chính phủ, Thống đốc NHNN Việt Nam.
II. Tóm tắt quy trình xét duyệt cho vay tại chi nhánh
- Cán bộ tín dụng được phân công giao dịch với khách hµng có nhu cầu vay vốn có trách nhiệm hướng dẫn khách hµng lập hồ sơ vay vốn và tiến hành thẩm định các điều kiện vay vốn theo quy định.
- Trưởng phòng tín dụng hoặc tổ trưởng tín dụng có trách nhiệm kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của hồ sơ và báo cáo thẩm định do cán bộ tín dụng lập, tiến hành xem xét, tái thẩm định (nếu cần thiết) hoặc trực tiếp thẩm định trong trường hợp kiêm làm cán bộ tín dụng, ghi ý kiến vào báo cáo thẩm định, tái thẩm định (nếu có) và trình giám đốc quyết định.
- Giám đốc căn cứ báo cáo thẩm định, tái thẩm định (nếu có) do phòng tín dụng trình, quyết định cho vay hoặc không cho vay:
+Nếu cho vay thì NHNo nơi cho vay cùng khách hµng lập hợp đồng tín dụng, hợp đồng bảo đảm tiền vay (trường hợp cho vay có bảo đảm bằng tài sản);
+ Khoản vay vượt quyền phán quyết thì thực hiện theo quy định hiện hành của NHNo Việt Nam;
+ Nếu không cho vay thì th«ng báo cho khách hµng biết.
- Hồ sơ khoản vay được giám đốc ký duyệt cho vay đựơc chuyển cho kế toán thực hiện nghiệp vụ hạch toán kế toán, thanh toán, chuyển thủ quỹ để giải ngân cho KH.
- Thời gian thẩm định cho vay:
+ Các dự án trong quyền phán quyết: Trong thời gian không quá 5 ngày làm việc đối với cho vay ngắn hạn và không quá 15 ngày làm việc đối với cho vay trung, dài hạn kể từ khi NHNo nơi cho vay nhận được đầy đủ hồ sơ vay vốn hợp lệ và th«ng tin cần thiết của khách hµng theo yêu cầu của NHNo Việt Nam, NHNo nơi cho vay phải quyết định và th«ng báo việc cho vay hoặc không cho vay đối với khách hµng.
+ Các dự án, phương án vượt quyền phán quyết: Trong thời gian không quá 5 ngày làm việc đối với cho vay ngắn hạn và không quá 15 ngày làm việc đối với cho vay trung, dài hạn kể từ khi NHNo nơi cho vay nhận được đầy đủ hồ sơ vay vốn hợp lệ và th«ng tin cần thiết của khách hµng theo yêu cầu của NHNo Việt Nam, NHNo nơi cho vay phải làm đầy đủ thủ tục trình lên NHNo cấp trên. Trong thời gian không quá 5 ngày làm việc đối với cho vay ngắn hạn và 15 ngày làm việc đối với cho vay trung, dài hạn kể từ ngày nhận đủ hồ sơ trình, NHNo cấp trên phải th«ng báo chấp thuận hoặc không chấp thuận.
- Quy trình nghiệp vụ cho vay đối với pháp nhân và cá nhân nước ngoài hoạt động tại Việt Nam thực hiện theo hướng dẫn của Tổng giám đốc NHNo Việt Nam, phù hợp với Quyết định 1627/2001/QĐ-NHNN và quy định này.
III. Quy trình cho vay cụ thể
Quy tr×nh cho vay được bắt đầu từ khi CBTD tiếp nhận hồ sơ khách hàng và kết thúc khi kế toán viên tất toán - thanh lý hợp đồng tín dụng.
1. Lập hồ sơ tín dụng
1.1. Hồ sơ do khách hàng lập và cung cấp
a, Đối với pháp nhân, doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh
* Hồ sơ pháp lý: Tuỳ theo loại hình doanh nghiệp, nếu thiết lập quan hệ tín dụng lần đầu phải gửi đến NHNo&PTNT nơi cho vay các giấy tờ (bản sao công chứng) sau:
- Quyết định thành lập DN;
- Điều lệ DN( Trừ DN tư nhân);
- Quyết định bổ nhiệm Chủ tịch hội đồng quản trị (nếu có), Tổng giám đốc (Giám đốc), kế toán trưởng, quyết định công nhận Ban quản trị, chủ nhiệm hợp tác xã;
- Đăng ký kinh doanh;
- Giấy phép hành nghề (nếu có);
- Giấy phép đầu tư ( Đối với DN có vốn đầu tư nước ngoài);
- Biên bản góp vốn, danh sách thành viên sáng lập (công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh);
- Báo cáo tài chính hai năm gần nhất.
* Hồ sơ kinh tế:
- Kế hoạch sản xuất, kinh doanh trong kỳ;
- Báo cáo thực hiện kế hoạch sản xuất, kinh doanh kỳ gần nhất.
* Hồ sơ vay vốn:
- Giấy đề nghị vay vốn;
- Dự án, phương án SXKD, dịch vụ;
Các chứng từ có liên quan (xuất trình khi vay vốn);
Hồ sơ bảo đảm tiền vay theo quy định;
Các giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản thế chấp, cầm cố.
b, Đối với hộ gia đình, cá nhân, tổ hợp tác:
Hồ sơ pháp lý:
Đăng ký kinh doanh đối với cá nhân phải đăng ký kinh doanh;
Hợp đồng hợp tác (Đối với tổ hợp tác);
Giấy uỷ quyền cho người đại diện (nếu có)
Hồ sơ vay vốn:
Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, nghư nghiệp vay vốn không phải thực hiện bảo đảm bằng tài sản:
+ Giấy đề nghị kiêm phương án vay vốn;
Hộ gia đình, cá nhân, tổ hợp tác (trừ hộ gia đình được quy định tại điểm trên);
+ Giấy đề nghị vay vốn;
+ Dự án, phương án SXKD, dich vụ;
+ Hồ sơ bảo đảm tiền vay theo quy định.
Ngoài các hồ sơ đã quy định như trên, đối với:
Hộ gia đình cá nhân vay qua tổ vay vốn phải có thêm:
+ Biên bản thành lập tổ vay vốn;
+ Hợp đồng làm dịch vụ.
Hộ gia đình, cá nhân vay thông qua DN phải có thêm:
+ Hợp đồng làm dịch vụ.
DN vay để chuyển tải vốn cho hộ gia đình, cá nhân phải có thêm:
+ Hợp đồng cung ứng vật tư, tiền vốn cho hộ gia đình, cá nhân nhận khoán;
+ Danh sách hộ gia đình, cá nhân đề nghị ngân hàng cho vay.
c, Khách hàng vay nhu cầu đời sống:
Giấy đề nghị vay vốn.
Riêng khách hàng là người hưởng lương vay vốn nhu cầu đời sống phải có xác nhận của cơ quan quản lý lao động hoặc cơ quan quản lý chi trả thu nhập. NHNo&PTNT nơi cho vay có thể thoả thuận với người vay vốn và cả cơ quan quản lý nói trên về việc người vay uỷ quyền cho cơ quan đơn vị trả nợ cho NHNo&PTNT VN từ các khoản thu nhập của mình.
Hồ sơ bảo đảm tiền vay theo quy định ( nếu phải thực hiện vay vốn có bảo đảm bằng tài sản).
1.2. Hồ sơ do ngân hàng lập:
- Báo cáo thẩm định, tái thẩm định;
- Biên bản họp hội đồng tín dụng (Trường hợp phải qua hội đồng tín dụng);
- Các loại thông báo: Thông báo từ chối cho vay, thông báo nợ quá hạn;
- Sổ theo dõi cho vay- thu nợ dùng cho cán bộ tín dụng.
1.3. Hồ sơ do khách hàng và ngân hàng cùng lập:
- Hợp đồng tín dụng;
- Sổ vay vốn;
- Giấy nhận nợ;
- Hợp đồng bảo đảm tiền vay;
- Biên bản kiểm tra sau khi cho vay;
- Biên bản xác định nợ rủi ro bất khả kháng (trường hợp nợ bị rủi ro).
1.4. Cho vay theo chỉ định, quyết định của Chính phủ, NHNN VN:
Thực hiện bộ hồ sơ cho vay theo quyết định của Chính phủ, NHNN VN: Trường hợp Chính phủ, NHNN VN không quy định thì thực hiện theo Quyết định số 72/QĐ-HĐQT-TD ngày 31/3/2002 của Chủ tịch hội đồng quản trị NHNo&PTNT VN.
2. Quy trình thẩm định tín dụng:
2.1. Thẩm định hồ sơ pháp lý của KH:
a, Đối với KH doanh nghiệp:
Xem xét trụ sở của DN, cơ quan cấp đăng ký kinh doanh, thời hạn hiệu lực của quyết định thành lập, giấy phép kinh doanh, giấy phép hành nghề (trong trường hợp cần thiết).
Nghiên cứu kỹ điều lệ của DN và các quyết định bổ nhiệm.
Kiểm tra biên bản góp vốn, danh sách thành viên sáng lập và một số giấy tờ, thủ tục kế toán cần thiết như: báo cáo kết quả kinh doanh, tình hình hoạt động những năm gần đây, uy tín của DN.
b, Đối với KH hộ gia đình, cá nhân, tổ hợp tác:
Xem xét đăng ký kinh doanh đối với cá nhân phải đăng ký kinh doanh, hợp đồng hợp tác đối với tổ hợp tác, và giấy uỷ quyền cho người đại diện đối với những người được uỷ quyền.
Phân tích, thẩm định khách hàng vay vốn: T×m hiÓu vµ ph©n tÝch vÒ kh¸ch hµng, tư cách và năng lực pháp luËt, n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, năng lực điều hành quản lý, năng lực quản lý sản xuất kinh doanh, m« h×nh tæ chøc, bè trÝ lao ®éng
2.2. Thẩm định tình hình tài chính của KH:
a, Đối với KH doanh nghiệp:
Tình hình tài chính của DN được thể hiện qua một số báo cáo như sau:
+ Bảng cân đối kế toán;
+ Bảng kết quả kinh doanh;
+ Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (nếu cần);
+ Thuyết minh tài chính (nếu cần);
Dựa vào các bản báo cáo trên cán bộ tín dụng phải thẩm định, đánh giá năng lực tài chính của DN đó thông qua các hệ số sau:
+ Tỷ suất tài trợ:
Nguồn vốn chủ sở hữu
Tỷ suất tài trợ = ----------------------------------- x 100
Tổng nguồn vốn
Tỷ lệ này càng cao thì khả năng tự tài trợ của DN càng lớn, DN sẽ chủ động hơn trong kinh doanh, phần tài trợ vốn từ bên ngoài càng nhỏ và ngược lại.
+ Hệ số thanh toán ngắn hạn (Hệ số khả năng thanh khoản):
Tổng số vốn lưu động
Hệ số thanh toán ngắn hạn = -----------------------------------
Tổng số nợ ngắn hạn
Hệ số thanh khoản này < 01: Biểu hiện tài chính của DN khó khăn.
Hệ số thanh khoản này > 01: Biểu hiện tài chính của DN ổn định.
Hệ số thanh toán ngắn hạn này càng lớn hơn 1 càng tốt, điều ấy cho thấy khả năng thanh toán của DN thuận lợi, các khoản phải thu không bị tồn đọng.
+ Hệ số thanh toán nhanh:
Tổng số vốn bằng tiền (Tiền+Nợ phải thu)
Hệ số thanh toán nhanh = -----------------------------------------------------------
Tổng số nợ ngắn hạn
Hệ số thanh toán này < 05: Biểu hiện tài chính của DN khó khăn.
Hệ số thanh toán này > 05: Biểu hiện tài chính của DN ổn định.
Chỉ số này phản ánh khả năng thanh toán tức thời của DN. Nếu hệ số này quá cao sẽ không có lợi vì khi số vốn bằng tiền lớn dẫn đến giảm hiệu quả của việc sự dụng vốn.
+ Tỷ suất lợi nhuận:
Lợi nhuận sau thuế
Tỷ suất lợi nhuận = -------------------------------
Doanh thu thuần
Tình hình tài chính của DN được đánh giá là tốt khi:
Tỷ suất lợi nhuận
--------------------------------- > lãi suất cho vay của Ngân hàng.
Doanh thu
Ngoài ra còn các chỉ tiêu đánh giá khả năng tài chính khác của DN như: dòng tiền của dự án, vòng quay hàng tồn kho… Tất cả những tính toán trên sẽ giúp cán bộ tín dụng thẩm định được nguồn vốn tự có tham gia dự án, phương án và khả năng thanh toán vợ vay của KH.
b, Đối với KH hộ gia đình, cá nhân, tổ hợp tác:
Khả năng tài chính của KH là hộ gia đình, cá nhân, tổ hợp tác được các cán bộ tín dụng thẩm định đánh giá qua một số chỉ tiêu như sau:
+ Tài sản lưu động. Trong đó: Tiền mặt là bao nhiêu? Hàng tồn kho là bao nhiêu? Nợ phải thu bao nhiêu? Nợ phải trả bao nhiêu?
+ Tài sản cố định. Trong đó: Giá trị tài sản trên đất là bao nhiêu? Giá trị đất là bao nhiêu?
Từ những số liệu đó cán bộ tín dụng rút ra nhận xét hộ vay có đủ khả năng tài chính để thực hiện phương án, dự án và đảm bảo nguồn trả nợ Ngân hàng khi đến hạn hay không?
2.3. Thẩm định phương án sản xuất kinh doanh/dù ¸n ®Çu t
- §i thùc tÕ ®Ó t×m hiÓu vÒ gi¸ c¶, t×nh h×nh cung cÇu trªn thÞ trêng ®èi víi s¶n phÈm cña PASXKD/DA§T.
- T×m hiÓu qua c¸c nhµ cung cÊp thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo, c¸c nhµ tiªu thô s¶n phÈm t¬ng tù cña (PASXKD/DA§T) ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ trêng ®Çu vµo, đầu ra.
- T×m hiÓu tõ c¸c ph¬ng tiÖn ®¹i chóng (b¸o, ®µi, m¹ng m¸y tÝnh...);
- T×m hiÓu qua c¸c b¸o c¸o, nghiªn cøu, héi th¶o chuyªn ®Ò vÒ tõng ngµnh nghÒ
T×m hiÓu tõ c¸c PASXKD/DA§T cïng lo¹i.
Môc tiªu cña phân tích, thẩm định phương án vay vốn/dự án đầu tư nh»m:
- §a ra kÕt luËn vÒ tÝnh kh¶ thi, hiÖu qu¶ vÒ mÆt tµi chÝnh cña ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh , kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ nh÷ng rñi ro cã thÓ xÈy ra ®Ó phôc vô cho viÖc quyÕt ®Þnh cho vay hoÆc tõ chèi cho vay.
- Lµm c¬ së tham gia gãp ý, t vÊn cho kh¸ch hµng vay, t¹o tiÒn ®Ò ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cho vay, thu ®îc nî gèc ®óng h¹n, h¹n chÕ, phßng ngõa rñi ro.
- Lµm c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh sè tiÒn cho vay, thêi gian cho vay, dù kiÕn tiÕn ®é gi¶i ng©n, møc thu nî hîp lý, c¸c ®iÒu kiÖn cho vay; t¹o tiÒn ®Ò cho kh¸ch hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ ®¶m b¶o môc tiªu ®Çu t cña Ng©n hµng.
2.4. Thẩm định các biện pháp bảo đảm tiền vay
Bảo đảm tiền vay là việc khách hàng vay vốn của NHNo&PTNT VN dùng các loại tài sản của mình hoặc bên thứ ba để cầm cố, thế chấp, bảo lãnh nhằm bảo đảm thực hiện nghĩa vụ đối với Ngân hàng. Tµi s¶n b¶o ®¶m là cơ sở để xác lập trách nhiệm người vay; giảm thấp rủi ro tín dụng, mÆc dï ®©y kh«ng ph¶i lµ điều kiện duy nhất để quyết định cho vay; không xem là phương tiện duy nhất để đảm bảo an toàn vay vốn.
2.4.1. Ph¹m vi b¶o ®¶m tiÒn vay
Ng©n hµng cã thÓ ¸p dông mét hoÆc nhiÒu biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay ®èi víi mét kho¶n vay.
- Gi¸ trÞ TSBĐ ®îc x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång b¶o ®¶m vµ ph¶i lín h¬n gi¸ trÞ nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m, trõ trêng hîp Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng vay tho¶ thuËn b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n nh mét biÖn ph¸p bæ sung ®èi víi kho¶n vay kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n.
- Mét tµi s¶n cã thÓ ®îc dïng ®Ó b¶o ®¶m cho nhiÒu kho¶n vay kh¸c nhau t¹i mét ng©n hµng.
Mét tµi s¶n cã thÓ ®îc dïng ®Ó b¶o ®¶m cho c¸c kho¶n vay kh¸c nhau t¹i c¸c ng©n hµng kh¸c nhau nhng ph¶i ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn nªu t¹i c¸c kho¶n 1,2,3 cña nghÞ ®Þnh sè 85/2002/N§-CP cña ChÝnh phñ.
Mét kho¶n vay cã thÓ ®îc b¶o ®¶m b»ng nhiÒu tµi s¶n kh¸c nhau.
Thø tù u tiªn thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng cho vay ®îc x¸c ®Þnh theo thø tù ®¨ng kÝ giao dÞch b¶o ®¶m. Trêng häp c¸c ng©n hµng cho vay cïng nhËn b¶o ®¶m tho¶ thuËn thay ®æi thø tù u tiªn thanh to¸n th× ph¶i ®¨ng kÝ viÖc thay ®æi ®ã t¹i c¬ quan ®¨ng kÝ giao dÞch b¶o ®¶m.
Trêng hîp nhiÒu bªn cïng b¶o l·nh cho mét nghÜa vô cña kh¸ch hµng vay th× c¸c bªn b¶o l·nh ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn viÖc b¶o l·nh, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh b¶o l·nh theo c¸c phÇn ®éc lËp; NHNo nhËn b¶o l·nh cã thÓ yªu cÇu bÊt cø mét trong sè c¸c bªn b¶o l·nh thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô b¶o l·nh. Trêng hîp NHNo nhËn b¶o l·nh cã thÓ bï trõ nghÜa vô víi kh¸ch hµng vay ®îc b¶o l·nh th× bªn b¶o l·nh kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh.
2.4.2. Møc cho vay so víi gi¸ trÞ tµi s¶n b¶o ®¶m
Tuú tõng trêng hîp cô thÓ, ng©n hµng tù tÝnh to¸n vµ quyÕt ®Þnh møc cho vay so víi gi¸ trÞ TSBĐ. MiÔn lµ, kÕt qu¶ tÝnh to¸n cho thÊy, trong trêng hîp cã rñi ro x¶y ra, ng©n hµng cã thÓ thu ®îc nî gèc, nî l·i vµ c¸c chi phÝ kh¸c tõ viÖc xö lý TSBĐ.
Nh»m b¶o ®¶m thu nî an toµn, trong tõng thêi kú, Tæng gi¸m ®èc sÏ quy ®Þnh møc cho vay tèi ®a so víi gi¸ trÞ TSBĐ. HiÖn t¹i, møc cho vay tèi ®a so víi gi¸ trÞ TSBĐ ®îc quy ®Þnh nh sau:
Tài sản thế chấp: Mức cho vay tối đa bằng 75% giá trị TSBĐ. Riêng mức cho vay tối đa so với giá trị quyền sử dụng đất do Tổng Giám đốc quy định cụ thể từng thời kỳ trong phạm vi mức nói trên.
Đối với bộ chứng từ xuất khẩu thế chấp cho vay: Mức cho vay tối đa bằng 100% gía trị bộ chứng từ hoàn hảo.
Tài sản cầm cố:
TSCC là giấy tờ có giá: Mức cho vay tối đa bằng số tiền gốc cộng lãi chứng từ có giá trừ số lãi phải trả cho ngân hàng trong thời gian xin vay.
TSCC do khách hàng vay, bên bảo lãnh giữ, sử dụng hoặc bên thứ ba giữ: Mức cho vay tối đa bằng 50% giá trị TSBĐ.
TSCC do ngân hàng giữ: Mức cho vay tối đa bằng 75% giá trị TSBĐ.
2.4.3. KiÓm tra tình trạng thực tế của tài sản bảo đảm tiền vay
CBTD chịu trách nhiệm kiểm tra tình trạng thực tế của tài sản bảo đảm tiền vay theo nh÷ng néi dung sau:
Lo¹i tµi s¶n b¶o ®¶m
C¸c yÕu tè cÇn kiÓm tra
1. GiÊy tê cã gi¸ (tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, cæ phiÕu, kú phiÕu, tiÕt kiÖm, v.v..)
QuyÒn chñ së h÷u, nguån gèc ph¸t hµnh, ngµy ph¸t hµnh, thêi h¹n thanh to¸n, l·i suÊt ¸p dông
2. Kim khÝ quý, ®¸ quý, v.v...
Nguån gèc, khèi lîng, tû träng, gi¸ trÞ
3. BÊt ®éng s¶n (nhµ cöa, vËt kiÕn tróc... g¾n liÒn víi quyÒn sö dông ®Êt)
Néi dung thÈm ®Þnh: nguån gèc, giÊy tê vÒ quyÒn së h÷u, sö dông, trÝch lôc b¶n ®å, h×nh thøc chuyÓn nhîng, gi¸ trÞ theo khung gi¸ nhµ níc, gi¸ trÞ theo thÞ trêng, lîi thÕ th¬ng m¹i, quy ho¹ch x©y dùng, kh¶ n¨ng b¸n, thanh lý,…
H×nh thøc thÕ chÊp, chuyÓn nhîng: ®Þnh gi¸, thñ tôc ®¨ng ký c«ng chøng, thñ tôc bµn giao, chuyÓn nhîng...
4. §éng s¶n (Hµng hãa, ph¬ng tiÖn vËn t¶i...)
Néi dung thÈm ®Þnh: Nguån gèc, giÊy tê vÒ quyÒn së h÷u, quyền sö dông; sè lîng, chñng lo¹i, tÝnh n¨ng kü thuËt; gi¸ trÞ theo sæ s¸ch kÕ to¸n; gi¸ trÞ theo thÞ trêng; rñi ro trªn ®êng; kh¶ n¨ng b¶o qu¶n, cÊt gi÷; kh¶ n¨ng b¸n, thanh lý;
b. H×nh thøc cÇm cè, chuyÓn nhîng: §Þnh gi¸, thñ tôc ®¨ng ký c«ng chøng, thñ tôc bµn giao, chuyÓn nhîng.
5. C¸c quyÒn (quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, quyÒn ®ßi nî, quyÒn ®îc nhËn b¶o hiÓm, quyÒn khai th¸c tµi nguyªn, lîi tøc, quyÒn ph¸t sinh tõ tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp...
X¸c ®Þnh ph¹m vi quyÒn, ®èi tîng ®îc hëng quyÒn, ®èi tîng thùc hiÖn nghÜa vô, thêi ®iÓm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô, gi¸ trÞ cña quyÒn khi thùc hiÖn.
6. B¶o l·nh cña bªn thø ba
Ph¹m vi, ®èi tîng, néi dung, møc ®é, thêi h¹n b¶o l·nh; n¨ng lùc, uy tÝn cña bªn b¶o l·nh; n¨ng lùc tµi chÝnh cña bªn b¶o l·nh; mèi quan hÖ gi÷a ngêi b¶o l·nh vµ ngêi ®îc b¶o l·nh; ®iÒu kiÖn khi thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh; b¶o l·nh b»ng tµi s¶n
7. B¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay.
Tính pháp lý và thủ tục bàn giao về việc có thể dùng tài sản loại này làm bảo đảm; tính toán và kiểm tra lại giá trị ước định trong tương lai của tài sản này; rủi ro có thể xảy ra ảnh hưởng tới giá trị của tài sản;
8. B¶o ®¶m kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Tính pháp lý về việc có thể dùng tài sản loại này làm bảo đảm; tính toán và kiểm tra lại giá trị thị trường tài sản này; rủi ro có thể xảy ra ảnh hưởng tới giá trị của tài sản; thủ tục bàn giao tài sản
9. KÕt hîp c¸c lo¹i b¶o ®¶m.
Tính pháp lý về việc có thể dùng tài sản loại này làm bảo đảm; tính toán và kiểm tra lại giá trị thị trường tài sản này; rủi ro có thể xảy ra ảnh hưởng tới giá trị của tài sản; thủ tục bàn giao tài sản
2.4.4. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh tµi s¶n b¶o ®¶m ph¶i tËp trung lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò sau:
a. QuyÒn së h÷u tµi s¶n b¶o ®¶m cña kh¸ch hµng vay/ bªn b¶o l·nh: CBTD ph¶i kiÓm tra xem kh¸ch hµng vay/bªn b¶o l·nh cã xuÊt tr×nh ®ñ c¸c lo¹i giÊy tê chøng minh quyÒn së h÷u/quyÒn sö dông tµi s¶n dïng lµm b¶o ®¶m kh«ng. CÇn hÕt søc lu ý c¸c dÊu hiÖu söa ch÷a, m©u thuÉn, tÝnh ph¸p lý cña c¸c lo¹i giÊy tê uû quyÒn, tÝnh ph¸p lý trong trêng hîp ®ång së h÷u tµi s¶n ... Khi kh¶o s¸t thùc tÕ hoÆc thu thËp thªm th«ng tin tõ nh÷ng nguån kh¸c cÇn t×m c¸ch kiÓm chøng l¹i quyÒn së h÷u TSBĐ cña kh¸ch hµng vay/bªn b¶o l·nh.
b. Tµi s¶n hiÖn kh«ng cã tranh chÊp: viÖc kh¼ng ®Þnh tµi s¶n b¶o ®¶m hiÖn cã tranh chÊp hay kh«ng lµ kh¸ phøc t¹p v× vËy ngoµi viÖc tù xem xÐt thÈm ®Þnh, c¸n bé tÝn dông cÇn yªu cÇu kh¸ch hµng vay/bªn b¶o l·nh x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n kh¼ng ®Þnh tµi s¶n hiÖn kh«ng cã tranh chÊp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ cam kÕt cña m×nh.
c. Tµi s¶n ®îc phÐp giao dÞch: Ngoµi c¸c tµi s¶n th«ng dông, ®îc mua b¸n tù do trªn thÞ trêng, chi nh¸nh cÇn hÕt søc thËn träng khi xem xÐt c¸c lo¹i tµi s¶n b¶o ®¶m cã tÝnh ®Æc biÖt chuyªn dông, quÝ, hiÕm. NÕu xÐt thÊy cÇn thiÕt, c¸n bé tÝn dông yªu cÇu kh¸ch hµng vay/bªn b¶o l·nh xuÊt tr×nh bæ sung c¸c lo¹i v¨n b¶n cña ph¸p luËt nªu râ lo¹i tµi s¶n ®ã ®îc phÐp giao dÞch b×nh thêng.
d. Tµi s¶n dÔ chuyÓn nhîng: Môc tiªu cho vay cña ng©n hµng lµ thu håi ®ñ nî gèc vµ nî l·i tõ viÖc thùc hiÖn ph¬ng ¸n dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng ph¶i tµi s¶n b¶o ®¶m. Tuy nhiªn CBTD cÇn thÈm ®Þnh kü tÝnh dÔ chuyÓn nhîng cña tµi s¶n b¶o ®¶m ®Ó dÔ dµng xö lý (nÕu ph¶i thùc hiÖn).
2.4.5. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n b¶o ®¶m: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ TSB§ nh»m lµm c¬ së x¸c ®Þnh møc cho vay tèi ®a vµ tÝnh to¸n kh¶ n¨ng thu håi nî vay trong trêng hîp buéc ph¶i xö lý TSB§.
a. Nguyªn t¾c chung
TSB§ tiÒn vay ph¶i ®îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång b¶o ®¶m; viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n t¹i thêi ®iÓm nµy chØ ®Ó lµm c¬ së x¸c ®Þnh møc cho vay vµ kh«ng ¸p dông khi xö lý tµi s¶n ®Ó thu håi nî.
ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ TSB§ tiÒn vay cÇn lËp thµnh v¨n b¶n riªng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c trêng hîp tµi s¶n ®¶m b¶o lµ tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín, gi¸ c¶ biÕn ®éng, hoÆc quyÒn sö dông ®Êt.
Gi¸ trÞ TSBĐ ®îc x¸c ®Þnh bao gåm c¶ hoa lîi lîi tøc vµ c¸c quyÒn ph¸t sinh tõ tµi s¶n ®ã. Trong trêng hîp TSTC lµ toµn bé bÊt ®éng s¶n cã vËt phô, th× gi¸ trÞ cña vËt phô còng thuéc gi¸ trÞ TSTC; nÕu chØ thÕ chÊp mét phÇn bÊt ®éng s¶n cã vËt phô, th× gi¸ trÞ vËt phô chØ thuéc gi¸ trÞ TSTC khi c¸c bªn cã tháa thuËn.
Trong trêng hîp cã tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng dïng vÒ viÖc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt vµ tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt th× gi¸ trÞ TSB§ bao gåm gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt céng gi¸ trÞ tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt.
b. X¸c ®Þnh gi¸ TSB§ kh«ng ph¶i lµ quyÒn sö dông ®Êt.
§èi víi tµi s¶n lµ ngo¹i tÖ b»ng tiÒn mÆt, sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Tæ chøc tÝn dông b»ng tiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ: Gi¸ trÞ TSB§ b»ng ®óng víi gi¸ trÞ ngo¹i tÖ b»ng tiÒn mÆt hoÆc sè d tiÒn ViÖt Nam trªn tµi kho¶n.
§èi víi tµi s¶n lµ giÊy tê trÞ gi¸ ®îc b»ng tiÒn: Chi nh¸nh c¨n cø gi¸ trÞ ghi trªn mÆt chøng tõ cã gi¸, tham kh¶o thªm gi¸ thÞ trêng c«ng khai nÕu cã (tin c«ng bè cña NHNN, C«ng ty chøng kho¸n, b¸o chÝ...) vµ c¸c nguån th«ng tin kh¸c ®Ó tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng vay/bªn b¶o l·nh vÒ møc gi¸ trÞ cña TSB§.
§èi víi tµi s¶n lµ m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, vËt liÖu hµng tiªu dïng: Chi nh¸nh c¨n cø gi¸ trÞ ghi trªn hãa ®¬n mua hµng, gi¸ trÞ cßn l¹i ghi trªn sæ s¸ch sau khi ®· trõ ®i gi¸ trÞ khÊu hao, gi¸ c«ng bè trªn b¸o chÝ, gi¸ chµo b¸n cña c¸c ®¹i lý b¸n hµng ... ®Ó tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng vay/bªn b¶o l·nh vÒ gi¸ trÞ b¶o ®¶m.
Trêng hîp xÐt thÊy phøc t¹p, n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm cña chi nh¸nh kh«ng cho phÐp x¸c ®Þnh gi¸ trÞ TSB§ mét c¸ch chÝnh x¸c, chi nh¸nh cã thÓ tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng vay bªn b¶o l·nh vÒ viÖc thuª mét tæ chøc chuyªn m«n x¸c ®Þnh. Trong trêng hîp nµy, kh¸ch hµng vay/bªn b¶o l·nh ph¶i chÞu mäi chi phÝ do viÖc thuª tæ chøc chuyªn m«n ®ã.
c. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n lµ quyÒn sö dông ®Êt:
T¹i tõng thêi ®iÓm, Tæng gi¸m ®èc sÏ ban hµnh Quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n lµ quyÒn sö dông ®Êt.
Chi nh¸nh tham kh¶o khung gi¸ ®Êt do UBND tØnh, thµnh phè ban hµnh vµ gi¸ ®Êt thùc tÕ chuyÓn nhîng t¹i ®Þa ph¬ng t¹i thêi ®iÓm thÕ chÊp ®Ó tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng vay/bªn b¶o l·nh vÒ gi¸ trÞ cña TSB§, bao gåm c¸c lo¹i sau:
§Êt do Nhµ níc giao cho hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt ®Ó s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ®Êt ë;
§Êt mµ hé gia ®×nh, c¸ nh©n nhËn chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p;
§Êt do Nhµ níc giao cã thu tiÒn ®èi víi tæ chøc kinh tÕ;
§Êt mµ tæ chøc kinh tÕ nhËn chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p.
Gi¸ ®Êt chuyÓn nhîng thùc tÕ t¹i ®Þa ph¬ng ®îc x¸c ®Þnh dùa trªn gi¸ chuyÓn nhîng ®¨ng b¸o; gi¸ chuyÓn nhîng tham kh¶o t¹i phßng ®Þa chÝnh cña phêng, x·; Gi¸ chuyÓn nhîng tham kh¶o cña Trung t©m kinh doanh ®Þa èc vµ c¸c nguån th«ng tin kh¸c. Trêng hîp kh«ng thu thËp ®îc c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng b»ng v¨n b¶n, chi nh¸nh cã thÓ lËp B¶n ghi chÐp kh¶o s¸t gi¸ thÞ trêng, cã ch÷ ký cña Ýt nhÊt hai (02) c¸n bé. C¸c th«ng tin tham kh¶o thu thËp ®îc cÇn sao chôp
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 763.doc