Báo cáo Vấn đề nuôi hổ của các chủ trại ở tỉnh Bình Dương

các ngành chức năng là điều kiện nuôi có tốt được như của mình không ? Theo ông Đoàn Văn Tràng (Chi cục trưởng Chi cục kiểm lâm Bình Dương)  bùi ngùi “ Theo pháp luật chúng tôi sẽ phải xử lý thôi. Nhưng nói thật thấy tội cho ông Tân. Ông ấy nuôi hổ từ lúc sinh ra đến trưởng thành giống như chăm đứa con mọn vậy. Nào là lót mền, thắp điện cho hổ đủ ấm, đặt cả bình sữa cho hổ bú, phòng ngừa bệnh tậtNói chung là đủ thứ trên đời. Cực lắm!”. Tuy nhiên nếu hiểu đúng bản chất “bảo tồn” của Cites (Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp) thì sẽ có hướng ra. Theo ông Đỗ Quang Tùng, chuyên gia Cites (văn phòng Cites Việt Nam) bảo tồn theo Cites là giữ gìn nguồn gien. Khi hổ đã lai loài này với giống kia, không thuần loài, không có gia phả thì không có giá trị bảo tồn!  Nếu thả hổ lai vào môi trường sống của hổ thuần loài sẽ phá vỡ môi trường, không đúng với mục tiêu của Cites ! Phó giám đốc Thảo Cầm Viên Sài Gòn, ông Phạm Việt Lâm, người lấy bằng tiến sĩ về động vật hoang dã cho hay để bảo tồn nguồn gien động vật hoang dã, Cites quản lý sinh sản theo mã nguồn gien loài của Vườn thú thế giới. Nghĩa là mỗi con hổ (ở sở thú, đoàn xiếc) đều lập gia phả và gắn chip dưới da.    Vì vậy tấm lòng của ông là rất đáng quý nhưng phương pháp thì sai. Việc Bộ NN-PTNT kiến nghị tịch thu cũng đúng theo luật. Tuy nhiên mục tiêu tịch thu để bảo tồn nhưng giả sử 37 con hổ kia lai tạp thì rõ  làkhông ý nghĩa ! Các chuyên gia cho rằng trước tiên cần lấy mẫu AND 37 con hổ xác định gien, con nào thuần loài Đông Dương sẽ nuôi bảo tồn, con nào lai tạp phải xử lý. Khi chưa xác định nguồn gien thì mọi động tác đều vội vàng. Nếu xác định con có gien thuần loài cũng không thể thả ngay vì mất bản năng săn mồi, cọp sẽ chết đói ! Còn nếu 37 con hổ đều thuần loài hết thì khả năng của Thảo cầm viên Sài Gòn, Hà Nội nhận nuôi cũng chỉ 3 con ở mỗi nơi là tối đa. Vì vậy cần phải có Trung tâm cứu hộ quy mô cũng như nhân vật lực đảm bảo để động vật hoang dã đủ thời gian lấy lại bản năng của mình.  Việc bảo tồn động vật hoang dã thường do cơ quan Nhà nước làm. Tuy nhiên Cites không phân biệt tư nhân hay Nhà nước. Từ đây cũng sẽ mở ra cơ hội nếu ông Ngô Duy Tân đủ khả năng bảo tồn đúng nghĩa như các chuyên gia Cites đã phân tích để hổ là hổ chứ không phải hổ lùa theo con thỏ được một đoạn thìđứng lại thở hổn hển !  Theo Phó GS-TS Trần Hồng Việt – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu động vật ẩn sinh và động vật quý hiếm Việt Nam - việc thả hổ ở Việt Nam là thuận lợi, vì hổ hoang dã không còn nhiều, địa bàn rộng. Nhưng "thuận lợi" ấy rất nhỏ (0,1%), trong khi hiểm hoạ đối với những con hổ được "trả tự do" quá lớn. Ông Việt nói: "Một con hổ con để thuần dưỡng còn khó, nói gì đến việc huấn luyện hổ lớn thành hổ hoang dã. Không ai làm thế bao giờ với những con hổ đã trưởng thành. Hổ thả về vài chục con, nhưng có đến hàng ngàn chiếc bẫy đang... chờ chúng. Chưa kể bản năng săn mồi của hổ nhà gần như không có. Tôi khẳng định, bây giờ nếu thả hổ nuôi vào các khu rừng của Việt Nam, thì một thời gian ngắn sau chẳng còn con nào". Qua các ý kiến trên của những chuyên gia động vật hoang dã, cho thấy việc nuôi tập trung lẫn thả hổ về rừng đều bế tắc trong bối cảnh Việt Nam hiện nay. Thế nhưng, không hiểu vì sao lãnh đạo Bộ NN-PTNT và Cục Kiểm lâm Việt Nam vẫn... kiên định một mục tiêu, mà ai cũng biết để biến nó thành thực tiễn là quá khó khăn ! Giải pháp tịch thu đàn hổ để đưa về nuôi tập trung ở Trung tâm Bảo tồn không chỉ làm các ông chủ của đàn hổ băn khoăn, lo lắng mà ngay cả ông Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Bình Dương cũng tỏ ra băn khoăn không kém: “Bởi vì quy định của luật pháp, Nhà nước, chúng tôi phải chấp hành thôi. Dù quy định Nhà nước cấm nuôi nhốt hổ, nhưng thực tế những năm qua, nếu không nhờ 3 hộ trên chăm sóc, nhân giống, sẽ không thể có số hổ lớn như thế để tập trung vào Trung tâm bảo tồn. Còn việc chăm sóc, nuôi dưỡng số hổ này ra sao, trách nhiệm thuộc Trung tâm bảo tồn. Dĩ nhiên, rất tốn kém. Nếu không chăm sóc kỹ lưỡng, chắc chắn sẽ ảnh hưởng xấu đến chất lượng đàn hổ", ông Tràng nói. Trong lúc đó, theo ông Lương Xuân Quang - Chánh Văn phòng Công ty bia Pacific: "Chấp hành chỉ đạo của Chính phủ, chúng tôi sẽ giao đàn hổ cho Trung tâm bảo tồn nuôi. Nhưng họ phải cam kết nuôi tốt, nhân giống sinh sản thật tốt đàn hổ như chúng tôi đã thực hiện bao năm nay. Nếu không bảo đảm được như thế, chúng tôi kiến nghị Chính phủ, Nhà nước hãy tạo điều kiện, có một cơ chế mở cho một số người đủ điều kiện như chúng tôi được phép nuôi, bảo tồn và phát triển đàn hổ. Chúng tôi cam kết chịu trách nhiệm trước luật pháp, đàn hổ sẽ ngày một sinh sôi, khoẻ mạnh, mà Nhà nước không phải tốn bất cứ một chi phí nào". Bây giờ chúng ta hãy cùng đoàn phóng viên báo Lao động tới thăm Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn để tìm hiểu điều kiện cơ sở vật chất của Trung tâm này để chuẩn bị đón nhận đàn hổ về đây nuôi dưỡng. Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn có tổng diện tích là 1ha nhưng thực tế phần diện tích dành cho nuôi nhốt các loại thú, rắn, rùa, khỉ, chim... lại chưa đến 300m2. Để tiếp nhận 93 con khỉ từ Quảng Ninh, trung tâm đã phải nhốt chung vào chuồng chim. Theo ông Ngô Bá Oanh - Phó giám đốc phụ trách trung tâm động vật hoang dã Sóc Sơn – khi được hỏi về việc liệu có đủ điều kiện tiếp nhận 37 con hổ vào thời điểm này ? Ông thừa nhận: Hiện tại không thể tiếp nhận. Nếu Trung tâm bắt buộc phải tiếp nhận thì chúng tôi mới xây dựng đề án trình Chi cục Kiểm lâm và trình UBND TP. Hà Nội, đồng thời phải tăng thêm biên chế với các bác sĩ thú y, kỹ sư chăn nuôi. Theo tạm tính, riêng kinh phí cho việc xây dựng mỗi chuồng hổ cũng lên đến hàng trăm triệu đồng... Ông Oanh cho biết thêm, từ khi thành lập đến nay (trên 10 năm), trung tâm chưa nuôi hổ lần nào. Mới đây nhất là tháng 1 năm 2007, Trung tâm tiếp nhận 1 con hổ (khoảng 1 năm tuổi) từ Đồng Nai về nuôi dưỡng. Còn bác sĩ thú y áng Toàn Thế khẳng định, việc nuôi dưỡng hổ là rất khó do điều kiện chăn nuôi và thời tiết tại Bình Dương rất khác với ngoài Bắc. Theo ghi nhận của nhóm phóng viên báo Lao động, công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, điều trị tại đây cũng còn quá nhiều hạn chế. Với khá nhiều loại chim, thú nhưng cũng chỉ có 2 bác sĩ, 1 kỹ sư chăn nuôi, 6 công nhân, điều này đã dẫn tới việc khám bệnh cho động vật còn chưa đảm bảo, đặc biệt không phát hiện được nguyên nhân, không chẩn đoán được bệnh dẫn tới việc chết hàng loạt động vật quý hiếm... Ông Oanh cho biết tỉ lệ chết đã có thấp hơn, nhưng vẫn lớn. Trước đây, tỉ lệ sống chỉ đạt 30 - 40% thì nay đã hơn khoảng 60%. Theo ý kiến của một số chuyên gia, lãnh đạo vườn thú Hà Nội thì nếu mang hổ về phải bắt buộc có đủ năng lực như chuồng nuôi, kỹ thuật, con người. Để số hổ phát triển bình thường, hoạt động không bị tù túng phải cần tới từ 30-40m2/một con, đặc biệt phải có đội ngũ y bác sĩ thú y am hiểu về loại động vật này. Phải đi qua mấy chuồng nuôi khỉ mới tới chuồng nuôi hổ. Chị nhân viên nuôi hổ mở 2 lần cửa ngoài, tới cửa thứ ba mới vào được bên trong. Mùi hôi thối xộc lên nồng nặc. Một con hổ nằm trong cũi rộng 1m x 1,5m. Con hổ không đứng được mà nằm im, chẳng phản ứng gì. Con hổ nặng khoảng 30kg, không còn màu sắc gì của hổ nữa, lông rụng tả tơi. Đây là cảnh nuôi nhốt hổ tại Trung tâm cứu hộ đồng vật hoang dã quý hiếm...nơi người ta phải bịt khẩu trang và đi qua 3 lần cửa để vào chuồng thú ! Con hổ trên được Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đồng Nai tịch thu của một người dân và chuyển giao cho Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn nuôi dưỡng cách đây hơn 2 tháng. Chủ nuôi cũ của con hổ là bà Dương Thị Nhã - chủ một trang trại tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai - đã rơi nước mắt, khi nhắc tới con hổ vốn có thời gian được bà chăm sóc, nuôi nấng. Con hổ của bà Nhã ban đầu chỉ nặng có 3kg, được bà chăm sóc, nuôi dưỡng trong 5 tháng đã nặng khoảng 50kg. Con hổ có bộ lông rất đẹp. Hổ khoẻ mạnh, hiếu động lắm. Bà Nhã đã đầu tư xây dựng chuồng, không gian rộng rãi cho con hổ sống, với điều kiện tốt nhất... Tuy nhiên sau đó, chấp hành luật pháp và quy định của cơ quan chức năng, bà đã phải giao con hổ cho Chi cục Kiểm lâm Đồng Nai để đưa về Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn nuôi dưỡng, mặc dù lòng đau như cắt, vì con hổ đã quá quen thuộc với bà. Tết Đinh Hợi vừa rồi, bà Nhã ra Hà Nội, lặn lội lên tận Sóc Sơn để thăm con hổ. Bà đã khóc khi thấy con hổ trong tình trạng suy kiệt trầm trọng không còn giống con hổ của mình đã nuôi ngày nào. Chú hổ không còn sức sống này được chụp lúc 10h ngày 17/03/2007 tại Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã quý hiếm ở Sóc Sơn, Hà Nội. Bà Nhã đã bày tỏ nguyện vọng của mình: “Nếu Nhà nước cho phép, tôi xin giúp Nhà nước nhận nuôi lại con hổ trên cho qua cơn bi kịch này. Dẫu sao, tôi đã từng nuôi và quen tính nết nó. Tôi nuôi cho hổ khoẻ mạnh, béo mập thật tốt, rồi sẽ giao lại cho Nhà nước bảo quản, hay thả vô rừng theo đúng quy định của luật pháp". Hổ là một loài động vật rất hiếu động, thích đùa giỡn mà nhốt trong cũi thế này là không được. Hổ ưa những vũng nước sạch, ánh sáng ngoài trời, nhưng TT Sóc Sơn không làm được điều này. Nếu trung tâm cứ để nguyên hiện trạng nuôi hổ thế này, e rằng chỉ thời gian ngắn con hổ trên sẽ bại liệt và không sống nổi. Điều có thể khẳng định, việc tiếp nhận 37 con hổ vào thời điểm này là hoàn toàn... không thể. Bởi lẽ chuồng trại cũng như con người đều thiếu. 2.4. Quyết định của cơ quan quản lý nhà nước về xử lí vụ việc Thế là trước sự phản ứng khá gay gắt của dư luận xã hội, cộng với phương án bảo tồn đàn hổ sau khi tịch thu hoàn toàn không khả thi của các cơ quan chức năng nhà nước, một lần nữa, Bộ NN-PTNT lại chủ trì hội nghị các nhà tư vấn để họp bàn về số phận của đàn hổ vào chiều ngày 22/3. Trong cuộc họp, các nhà lãnh đạo cơ quan chức năng đã thảo luận kĩ càng, có xem xét mọi khía cạnh vấn đề và đưa ra ba phương án giải quyết. Ngay sau cuộc họp, vào lúc 21g cùng ngày, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát, đã bất ngờ ghé thăm trại hổ của ông Ngô Duy Tôn ở tỉnh Bình Dương. Bộ trưởng đã được ông Ngô Duy Tân giới thiệu sơ lược về quá trình nuôi hổ, về 5 con hổ ban đầu gây nuôi, thăm đàn hổ con mới sinh Bộ trưởng tỏ ý rất thích thú khi tận mắt trông thấy những con hổ nặng từ 200-300kg đùa giỡn với nhau. Ông đã vào tận chuồng hổ, vuốt ve và bồng trên tay những chú hổ con vừa mới sinh. Ông nói: “Lần đầu tiên tôi dám bước vào chuồng hổ, thật khác so với tưởng tượng ban đầu”. Bộ trưởng đã tỏ ý khen ngợi việc nhân giống hổ và nuôi đàn hổ quy mô lớn thành công, hiếm thấy ở Việt Nam. Trong buổi gặp gỡ, Bộ trưởng nói: mục đích của ông đến thăm trại hổ là để tận mắt chứng kiến việc nuôi hổ sinh sản và nghe tâm tư của ông Ngô Duy Tân trước các quyết định xử lý của cơ quan chức năng. Ngày 27/3/2007, sau khi cân nhắc thận trọng các quy định của pháp luật, dư luận trong nước, quốc tế và tâm tư nguyện vọng của tổ chức, cá nhân đang nuôi hổ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chính thức đề nghị Thủ tướng Chính phủ giải quyết như sau: 1. Việc những tổ chức, cá nhân ở Bình Dương mua hổ và một số  động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm không rõ nguồn gốc để nuôi nhốt là trái với quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật liên quan ở thời điểm mua và các văn bản pháp luật hiện hành. 2. Hiện nay trong nước chưa có cơ sở nào khác có đủ điều kiện để nuôi hổ với số lượng lớn tốt hơn. Các cơ sở hiện có thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và một số địa phương đều nhằm cứu hộ động vật như “bệnh viện cho động vật hoang dã”, không có điều kiện nuôi lâu dài hoặc nuôi thích nghi trước khi trả lại hoang dã. Hiện Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Sóc Sơn đang cứu hộ một con hổ tịch thu từ tỉnh Đồng Nai cũng là con hổ đầu tiên được đưa đến cứu hộ tại Trung tâm này. 3. Đàn hổ hiện nay đang được các tổ chức, cá nhân nuôi ở tỉnh Bình Dương hầu như không thể trả lại hoang dã. Với những lý do như trên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép các tổ chức và cá nhân tại tỉnh Bình Dương được tiếp tục nuôi thí điểm hổ và một số động vật nguy cấp, quý, hiếm hiện có. Số phận của đàn hổ đang được nuôi nhốt cuối cùng cũng đã có một quyết định chính thức. Văn phòng Chính phủ, ngày 04/4 có công văn truyền đạt ý kiến của Thủ tướng đồng ý với đề nghị của Bộ NN-PTNT cho phép các tổ chức và cá nhân tại Bình Dương được tiếp tục nuôi thí điểm hổ và một số động vật nguy cấp và quý hiếm hiện có. Thủ tướng giao cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Uỷ ban nhân dân tỉnh Bình Dương hướng dẫn các tổ chức cá nhân hiện đang nuôi hổ và một số loài động vật nguy cấp, quý hiếm lập phương án và hồ sơ đăng ký trại nuôi theo đúng quy định tại Nghị định số 82/2006/NĐ-CP ngày 10/8/2006; đảm bảo các điều kiện về an toàn đối với người nuôi và nhân dân trong vùng, đồng thời phải an toàn đối với gia súc; chăm sóc, duy trì, phát triển động vật lâu dài phù hợp với các quy định của pháp luật Việt Nam và Công ước quốc tế có liên quan. Từ sự phân tích trên, ta có thể thấy nguyên nhân gây ra sự bất bình trong dân chúng về việc tịch thu đàn hổ là do: Công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật về vấn đề liên quan chưa thường xuyên, nhiều người dân và chính quyền địa phương chưa nắm vững pháp luật. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền không giải quyết vụ việc ngay từ đầu, để kéo dài quá lâu. Cụ thể là từ tháng 05/2002, Công ty Pacific đã có tờ trình gửi Bộ NN-PTNT, Văn phòng Cites Việt Nam xin thành lập Khu bảo tồn và phát triển sinh sản các loại động vật hoang dã với mục đích đáp ứng nhu cầu tham quan, du lịch sinh thái của du khách đồng thời đầu tư nghiên cứu cho sinh sản để bảo tồn phát triển các loại động vật hoang dã” (trong đó có số hổ sinh sản mà ông nuôi được). Tuy nhiên đề nghị này đã không được phúc đáp. Bên cạnh đó một số quy định của pháp luật về bảo vệ các loài động vật bị đe doạ tuyệt chủng còn có khía cạnh chưa rõ, chưa đầy đủ; việc hướng dẫn thực hiện các quy định của Nhà nước của các cơ quan có chức năng tỉnh Bình Dương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa sâu sát, kịp thời. Phương án đưa ra lại không khả thi, không phù hợp với thực tiễn. Việc đưa những con hổ về nuôi tại Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã là hoàn toàn không thể. Việc xử lí tình huống vụ việc lại không thấu tình, đạt lý. 32 năm qua, Thảo cầm viên Sài Gòn mới phối được 1 con cọp cái có bầu trong khi một cá nhân có công phát triển từ 5 con hổi sắp chết thành 23 con, hàng tháng tốn hàng trăm triệu đồng tiền mua thức ăn cho hổ thì bị coi là hành vi vi phạm pháp luật cần phải xử lí theo pháp luật (theo ý kiến của Cục kiểm lâm vận dụng mục 3, diều 5, chương I của Nghị định 32 của Chính phủ ngày 30/6/2006 quy định nghiêm cấm các hành vi “nuôi nhốt” động vật rừng nguy cấp, quý hiếm). 3 – PHÂN TÍCH HẬU QUẢ Từ sự thiếu cẩn trọng, sự kém năng lực, buông lỏng quản lý và chậm chạp trong giải quyết vấn đề của các cơ quan chức năng, sự thiếu công cụ để quản lý mà ở đây là văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước mà vụ việc xảy ra đã gây những ảnh hưởng xấu về những mặt sau đây: ảnh hưởng xấu về mặt xã hội; nhân dân sẽ không tin tưởng vào cách giải quyết của chính quyền. Sự giảm sút uy tín, vai trò của các cơ quan chức năng đại diện cho nhà nước. Pháp chế XHCN Việt Nam không có hiệu quả nếu không được bổ sung đầy đủ. Làm mất uy tín, danh dự của những người có lòng tấm lòng yêu quý động vật. IV. PHÂN TÍCH PHƯƠNG ÁN GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG Việc Thủ tướng cho phép các hộ ở tỉnh Bình Dương được tiếp tục nuôi hổ là quyết định rất sáng suốt, chẳng những thấu lý đạt tình, mà còn phù hợp với thực tiễn. Khác với các kiến nghị  gây "sốc" của Bộ NNPTNT và Cục Kiểm lâm trước đây là "tịch thu, nuôi tập trung"... Ông Ngô Duy Tân rất vui và mãn nguyện. Ông nói: “Sau thời gian bị quá nhiều sức ép từ những ý kiến của các cơ quan tham mưu chưa sâu sát thực tiễn, thì giờ đây, tôi đã có thể yên tâm, lấy lại niềm tin để tiếp tục chăm sóc, đầu tư cho đàn hổ. Nhân đây, tôi xin cảm ơn các cơ quan ngôn luận, bạn đọc gần xa, nhiều người dân trên cả nước đã chia sẻ với tôi trong vụ 37 con hổ vừa qua”. Ông Nguyễn Văn Lãng - Chủ tịch Hội Cá cảnh TPHCM, hội viên Tổ chức Bảo vệ động vật hoang dã, nguy cấp (WWF): "Đây là quyết định hợp lý, hợp tình, phù hợp với thực tiễn". Ông Huỳnh Văn Phùng - chủ DN tư nhân - nhà hàng Thanh Cảnh (xã Vĩnh Phú, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương): Thủ tướng đã quyết định theo lòng dân. Thật quá tốt, thật hạnh phúc, khi tôi được tin Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định cuối cùng về vụ những con hổ ở Bình Dương. Trong đó, có 9 con hổ do tôi đang nuôi. Vậy là cuối cùng, sau biết bao tranh cãi, Thủ tướng Chính phủ đã lắng nghe và quyết định sự việc theo hướng thuận lòng dân. Việc Thủ tướng cho phép những người như tôi được tiếp tục nuôi hổ, khác nào tiếp thêm động lực cho chúng tôi đầu tư, nuôi dưỡng đàn hổ. Ngày xưa, khi chưa chính danh, chúng tôi còn nuôi trong sự phập phồng, lo lắng, chưa dám phô trương. Nay, Thủ tướng cho phép, tôi sẽ tiếp tục đầu tư nuôi hổ; dĩ nhiên, theo đúng quy định của luật pháp”. Vậy là quyết định của Thủ tướng ở thời điểm hiện tại là hợp lý và phù hợp với lòng dân, nhưng phải hiểu quyết định trên của Thủ tướng là phù hợp và thấu lý đạt tình với riêng 3 hộ nuôi 37 con hổ gây tranh cãi vừa qua. Không thể hiểu, quyết định trên cho phép mọi cá nhân, từ đây thả sức bắt hổ, mua hổ từ rừng về nuôi thoải mái... Điều này không ai khuyến khích cả; thậm chí nó trái với quy định của các tổ chức bảo vệ động vật hoang dã và Cites. Việc Thủ tướng chấp thuận cho 3 hộ trên tiếp tục nuôi hổ ở đây, là chấp thuận một sự đã rồi, chứ không khuyến khích ai ai cũng được quyền nuôi hổ. Bất kỳ ai hiểu suy diễn như thế là rất nguy hiểm". Cách giải quyết trên là quyết định theo lòng dân nhưng đứng trên phương diện quản lý của nhà nước thì còn những mặt chưa được, đó là: - Theo Mục 2, Điều 46, khoản 3. Bảo vệ động vật rừng, đã ghi rõ: “Những loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; nguồn gen động vật rừng quý, hiếm phải được quản lý, bảo vệ theo quy định của Chính phủ”. Vậy là việc giao đàn hổ lại cho tư nhân tiếp tục nuôi nhốt chỉ là giải pháp tình thế, do các cơ sở bảo tồn của nhà nước chưa đủ điều kiện để nuôi hổ tốt hơn nhưng chiểu theo quy định của pháp luật thì việc tư nhân nuôi nhốt động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm là trái với văn bản pháp luật hiện hành. Việc để tư nhân nuôi nhốt hổ nếu không có sự kiểm soát chặt chẽ đầu ra dễ dẫn đến mục đích thương mại vì nguồn lợi mà các sản phẩm của hổ mang lại là quá lớn. Hổ là một loài vật nguy hiểm cho người, nếu các cơ sở nuôi tư nhân không đầu tư tốt về chuồng trại sẽ gây ra những thiệt hại cho bản thân chủ trại và những người dân xung quanh. Việc hổ được nuôi nhốt trong môi trường nhân tạo sẽ khó có khả năng tồn tại trong môi trường tự nhiên và việc lai tạo giống mới không thuần loài sẽ không có giá trị bảo tồn nguồn gen động vật hoang dã. V – LẬP KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHƯƠNG ÁN ĐÃ LỰA CHỌN - Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý cho tư nhân tiếp tục nuôi hổ thí điểm và giao cho Bộ NN-PTNT và UBND tỉnh Bình Dương hướng dẫn các tổ chức cá nhân đang nuôi hổ và một số động vật nguy cấp, quý hiếm lập phương án và hồ sơ đăng ký trại nuôi theo đúng quy định tại Nghị định số 82/2006/NĐ-CP ngày 10/8/2006; đảm bảo điều kiện về an toàn đối với người nuôi và nhân dân trong vùng; chăm sóc, duy trì, phát triển động vật lâu dài phù hợp với các quy định của pháp luật Việt Nam và Công ước quốc tế. - Bộ NN-PTNT, chính quyền các cấp tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến, hướng dẫn, kiểm tra thực thi nghiêm các quy định pháp luật hiện hành để tiếp tục ngăn chặn tình trạng, săn, bắt, mua bán, nuôi nhốt động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm trái phép. Mặt khác tiếp tục rà soát, nghiên cứu đề xuất Chính phủ về việc hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan. - Ngày 04/8/2006, Bộ NN-PTNT đã có văn bản số 1937/BNN-KL trình Thủ tướng Chính phủ về việc xin chủ trương thực hiện phương án quản lý các cơ sở gây nuôi động vật hoang dã. - Các chủ nuôi hổ phải tích cực hợp tác với các cơ quan chức năng để đẩy nhanh việc hoàn tất các thủ tục, hồ sơ đăng ký, đầu tư cơ sở nuôi hổ theo đúng quy định của Chính phủ, theo hướng dẫn của cơ quan chức năng. Đồng thời tiếp tục đảm bảo các điều kiện để đàn hổ được nuôi dưỡng, sinh sản tốt nhất và đảm bảo sự an toàn cho gia đình và cư dân xung quanh. VI – KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Vụ việc những con hổ đã khép lại, những quyết định của cơ quan nhà nước đã được thực hiện nhưng dư âm của vụ việc vẫn còn đọng lại trong tâm trí những người quan tâm tới TÀI LIỆU THAM KHẢO Nghị định số 32/2006/NĐ-TTg của Chính phủ ngày 30/6/2006 về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nghị định số 82/2006/NĐ-CP ngày 10/8/2006 về Quản lí hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, nhập nội từ biển, quá cảnh, nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng và trồng cấy nhân tạo các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm Luật Bảo vệ và Phát triển rừng ngày 03/12/2004 Luật Bảo vệ môi trường ngày 27/12/1993 Pháp lệnh về kí kết và thực hiện Điều ước quốc tế ngày 20/8/1998 Nghị định số 23/2006/NĐ-CP ngày 03/3/2006 của Chính phủ về thi hành Luật Bảo vệ và Phát triển rừng Quyết định số 192/2003/QĐ-TTg ngày 17/9/2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chiến lược quản lý hệ thống kh bảo tồn thiên nhiên Việt Nam đến năm 2010 Công văn số 1258/VPCP-NN ngày 09/3/2007 Công văn số 3421/BNN-KL ngày 22/12/2006 Công văn số 1937/BNN-KL ngày 04/8/2006 Một số bài báo xung quanh vụ 37 con hổ I – MÔ TẢ TÌNH HUỐNG giữa tháng 3 vừa qua, ông Ngô Duy Tân (Giám đốc Công ty bia Pacific - Thái Bình Dương – xã Bình An, huyện Dĩ an, tỉnh Bình Dương) chủ của đàn hổ 23 con tất tả trở về Việt Nam vì nghe tin đàn hổ mà mình chăm nuôi như con mọn từ bao lâu nay sẽ bị nhà nước tịch thu. 2. ông Huỳnh Phi Ngọc (Giám đốc Công ty TNHH Nhân Nghĩa, thị xã Thủ Dầu Một) và ông Huỳnh Văn Phùng (chủ DN tư nhân Thanh Cảnh, huyện Thuận An) cũng trong tình trạng đứng ngồi không yên kể từ lúc nghe tin 37 con hổ (trong đó có số hổ mà họ đã chăm sóc nhiều năm nay) sẽ bị tịch thu.  Nắng thì chui vào “nhà 2 lầu” (chuồng hổ trong trại được xây 2 tầng) thư giãn; khi mưa thì gầm rú rủ nhau ra bãi cây cỏ hoang (trong khuôn viên trại - chuồng) nô giỡn. Các “vú nuôi” bắt chú hổ con tội nghiệp ra khỏi chuồng và tập cho uống sữa bò và ngủ phòng máy lạnh!  Ông Ngô Duy Tân phân bua: “Người ta đầu tư vào bóng đá để cả thiên hạ biết đến thương hiệu Gạch, Gỗ. Tôi nuôi hổ không phải để lột da nấu cao mà để người ta biết tên bia Pacific. Tôi khẳng định vài năm nữa sẽ phát triển lên cả trăm con hổ từ 23 con hiện nay. Nếu cho tiếp tục nuôi tôi cam kết tuân thủ mọi quy định pháp luật về bảo tồn loài hổ”. Lòng rối bời vì đàn hổ mà mình ra sức chăm nuôi và yêu quý như con đẻ sẽ bị tịch thu để đưa đến khu bảo tồn tập trung của nhà nước rồi số phận sẽ ra sao ? Ông Ngô Duy Tân đã đến gõ cửa các cơ quan đại diện của nhà nước và đã được trả lời đó là phương án đề xuất của các cơ quan chức năng với Thủ tướng Chính phủ và đang chờ ý kiến của lãnh đạo nhà nước. Ngày 16/3/2007 vừa qua, ông Ngô Duy Tân chính thức có đơn gửi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trình bày lại sự việc và xin được giữ lại đàn hổ để nuôi sinh sản, bảo tồn giống hổ quý Đông Dương. II – XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU XỬ LÍ TÌNH HUỐNG Để xây dựng được các mục tiêu xử lý tình huống, trước hết ta phải căn cứ vào quan điểm chỉ đạo của Nhà nước Việt Nam và luật pháp quốc tế về loại động vật đặc thù này. Hổ là loài động vật nguy cấp, quý, hiếm được pháp luật Việt Nam quản lý, bảo vệ theo chế độ đặc biệt và thuộc Phụ lục I của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (Công ước CITES), nằm trong danh mục các loài loài cực kỳ nguy cấp (CR) thuộc Sách đỏ của Tổ chức bảo tồn thiên nhiên Thế giới (IUCN); Nghị định số 32/2006/NĐ-CP, Điều 2 quy định: hổ thuộc “Nhóm I là nhóm động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm” là loài động vật có giá trị đặc biệt về kinh tế, khoa học và môi trường, số lượng còn ít trong tự nhiên hoặc có nguy cơ bị tuyệt chủng, thuộc danh mục các loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm do Chính phủ quy định. Hổ là loài cần được bảo vệ và cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại dưới mọi hình thức”. Việc xử lí tình huống: “Đàn hổ được tư nhân nuôi nhốt ở Bình Dương” là một bài toán khó cho các cơ quan quản lý nhà nước, sao vừa thấu tình lại vừa đạt lý. Muốn như vậy, trước hết phương án đưa ra để giải quyết tình huống này cần đảm bảo các mục tiêu cơ bản sau: 1. Bảo vệ, bảo tồn và phát triển được đàn hổ đang được những người dân ở tỉnh Bình Dương nuôi giữ, vì đây là nhóm động vật nguy cấp quý hiếm, thuộc Sách đỏ của Tổ chức bảo tồn thiên nhiên Thế giới (IUCN). 2. Giải quyết vấn đề này một cách thoả đáng, nhưng phải tuân thủ đúng những quy định của pháp luật Việt Nam về quản lí thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý hiếm; 3. Tăng cường pháp chế XHCN, duy trì kỉ cương phép nước, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ tài nguyên rừng cụ thể là bảo vệ những động vật rừng quý hiếm. 3. Giải quyết một cách hài hòa giữa tính pháp lý, lợi ích quốc gia với lợi ích của người nuôi hổ. III – PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN VÀ HẬU Q