Bồi dưỡng Ngữ văn 6

ác nhau. Em hãy tả và so sánh hai bạn ấy. *********************************************** I/ Nhắc lại kiến thức - Muốn miờu tả được, trước hết người ta phải biết quan sỏt, rồi từ đú nhận xột, liờn tưởng, vớ von, so sỏnh để làm nổi bật những đặc điểm tiờu biểu của sự vật. + Quan sỏt: dựng cỏc giỏc quan: thị giỏc, thớnh giỏc, khứu giỏc, xỳc giỏc, vị giỏc. + Tưởng tượng: dựng trớ tưởng tượng của mỡnh dựa trờn một cơ sở thực tế nào đú. + So sỏnh: đối chiếu sự vật này với sự vật khỏc dựa trờn nột tương đồng. + Nhận xột: bày tỏ quan điểm của mỡnh về phong cảnh, con người, II/ Luyện tập Bài tập 1: Nếu phải tả một trận mưa rào trờn quờ hương em thỡ em sẽ liờn tưởng và so sỏnh cỏc hỡnh ảnh, sự vật nào sau đõy với những gỡ? - Mặt trời - Bầu trời - Những hàng cõy - Những dóy nhà - Đường phố - Nước chảy trờn mỏi nhà. - Khụng gian mưa rơi - Người đi đường * Chọn và tỡm những liờn tưởng, so sỏnh cỏc hỡnh ảnh, sự vật: - Mặt trời đó trốn đi đõu, từ bao giờ. - Bầu trời đầy mõy đen vần vũ. - Những hàng cõy như được tắm rửa trong trận mưa, nghiờng ngả đựa trong nước mưa. - Những dóy nhà như khuụn mặt sỏng sủa sau lần rửa mặt. - Đường phố ngập nước vỡ chảy khụng kịp. Lỳc mưa to nhất, đường phố như một dũng sụng nhỏ, nhiều em bộ gấp thuyền giấy thả xuống. - Nước từ mỏi nhà đó thành dũng tuụn xuống giăng thành một mành nước trước hiờn. Hàng ngàn dũng nước rơi chộo xuống mặt sõn, tung túe như là ụng trời cầm bỡnh ụ doa khổng lồ tưới khắp mặt đất. - Khụng gian mưa rơi trắng như tấm màn mưa. - Người đi đường mặc ỏo mưa kớn mớt như những nhà tu hành đi rất vội dưới cỏc mỏi hiờn trờn vỉa hố. Bài tập 2: Dựa vào những liờn tưởng, so sỏnh trờn, em hóy viết một đoạn văn miờu tả một trận mưa rào trờn quờ hương em. Mặt trời đó trốn đi đõu, từ bao giờ. Phớa Tõy cú những đụn mõy xỏm đang vần vũ giăng ra, phủ kớn cả bầu trời. Giú cuồn cuộn thổi. Bụi bay mự mịt. Rồi, những hạt mưa mỏt lạnh từ trờn trời bất ngờ lao xuống: Lẹt đẹt.lẹt đẹt rồi lộp bộp lộp bộp Chỉ loỏng cỏi, nước từ mỏi nhà đó thành dũng tuụn xuống giăng thành một mành nước trước hiờn. Hàng ngàn dũng nước rơi chộo xuống mặt sõn, tung túe như là ụng trời cầm bỡnh ụ doa khổng lồ tưới khắp mặt đất. Những hàng cõy trong vườn như được tắm rửa, nghiờng ngả đựa trong nước mưa. Những dóy nhà phố bờn như khuụn mặt sỏng sủa sau lần rửa mặt. Đường phố ngập nước vỡ chảy khụng kịp trụng như một dũng sụng nhỏ, tụi cựng lũ trẻ trong phố đua nhau gấp thuyền giấy thả xuống. Người đi đường mặc ỏo mưa kớn mớt như những nhà tu hành đi rất vội dưới cỏc mỏi hiờn trờn vỉa hố Trận mưa kộo dài gần một giờ đồng hồ mới tạnh. Sau mỗi trận mưa, bầu trời như được giội rửa, khụng khớ trở nờn trong lành, thoỏng đóng. Cõy cối xanh tươi hơn, đường phố cũng trở lờn sạch sẽ hơn. Em rất yờu những cơn mưa tốt lành như thế. Bài tập 3: Nếu phải tả quang cảnh một buổi sỏng trờn quờ hương em thỡ em sẽ liờn tưởng và so sỏnh cỏc hỡnh ảnh, sự vật nào sau đõy với những gỡ? - Mặt trời - Bầu trời- Những hàng cõy - Những dóy nhà- Đường phố * Chọn và tỡm những liờn tưởng, so sỏnh cỏc hỡnh ảnh, sự vật: - Mặt trời đỏ ối như quả cầu lửa. - Bầu trời ửng hồng như đụi mỏ của cỏc cụ gỏi ở tuổi dậy thỡ. - Những hàng cõy xanh cao vỳt như hai dóy trường thành. - Những ngụi nhà mọc lờn san sỏt trụng giống như một dóy nỳi trập trựng. - Đường phố dần đụng đỳc và nhộn nhịp hơn I/ Nhắc lại kiến thức về phương pháp tả cảnh - Muốn tả cảnh cần: + Xác định đựơc đối tượng miêu tả. + Quan sát, lựa chọn các hình ảnh tiêu biểu. + Trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự. - Bố cục của bài tả cảnh thường có 3 phần: + Mở bài : Giới thiệu cảnh đựơc tả. + Thân bài: Tả cảnh vật chi tiết theo một thứ tự. + Kết bài: phát biểu cảm tưởng về cảnh vật đó II/ Luyện tậpBài tập 1: Bài tập 1: Hãy nhận xét đoạn văn miêu tả sau: “Hoa mận vừa tàn thì mùa xuân đến. Bầu trời ngày càng thêm xanh. Nắng vàng ngày càng rực rỡ. Vườn cây lại đâm chồi nảy lộc. Rồi vườn cây ra hoa. Hoa bưởi nồng nàn. Hoa nhãn ngòn ngọt. Hoa cau thoảng qua. Vườn cây lại đầy tiếng chim bay nhảy. Những thím Chích choè nhanh nhảu. Những chú Khướu lắm điều. Những anh Chào Mào đỏm dáng. Những bác Cu Gáy trầm ngâm....”. GV hướng dẫn HS : - Đoạn văn miêu tả cảnh gì ? - Cảnh vật hiện lên qua những từ ngữ như thế nào? Gợi ý: - Đoạn văn miêu tả mùa xuân đến và chuyển vận qua các hình ảnh miêu tả màu sắc bầu trời, giọt nắng, qua hương vị của muôn hoa, quả âm thanh và dáng vẻ của loài chim. - Đoạn văn giàu sức gợi cảm vì trong đó có các từ láy, các tính từ, các hình ảnh, các phép tu từ nhân hoá, điệp từ được sử dụng linh hoạt. Câu văn ngắn và rất trong sáng thể hiện cảm nghĩ sâu sắc của tác giả. Bài tập 2: Tả quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi. ? Em hãy xác định yêu cầu của đề văn trên ? ? Mở bài, em sẽ giới thiệu về cảnh sân trường giờ ra chơi như thế nào? GV gợi ý: Với học trò, những giờ ra chơi bao giờ cũng để lại những ấn tượng lý thú, khó quên. ? Em sẽ miêu tả cảnh đó ở mùa nào trong năm? GV lưu ý: Mỗi mùa trong năm thì cảnh sắc thiên nhiên sẽ khác nhau. Vì vậy, HS cần chú ý lựa chọn những chi tiết miêu tả cho phù hợp. - Ví dụ: Mùa hè: nắng gió rực rỡ, oi bức,... Mùa thu: thời tiết mát mẻ, những chú chim hót líu lo,... Mùa đông, màu xuân: mưa phùn, gió thổi mạnh,... ? Em sẽ miêu tả cảnh sân trường theo thứ tự nào? GV lưu ý: Em nên kết hợp miêu tả theo trình tự không gian và thời gian : Theo không gian: từ xa tới gần, từ bao quát đến cụ thể, kết hợp tả thiên nhiên với những hoạt động của con người. Theo thời gian : trước, trong và sau giờ ra chơi: sân trường im vắng; khi giải lao, học sinh ùa ra. Sau 15 phút thể dục giữa giờ là các trò chơi : đá cầu, nhảy dây, Kết thúc, học sinh vào lớp, sân trường trở lại tĩnh mịch. ? Kết bài, em sẽ nêu những gì?HS chọn một số ý trong phần thân bài và viết thành đoạn văn. GV gợi ý: viết đoạn văn tả cảnh chơi đá cầu: Cảnh đó diễn ra như thế nào? (ồn ào, náo nhiệt) Có những ai tham gia chơi đá cầu? (Chủ yếu là các bạn nam) Trong cảnh đó có những hoạt động gì? (Các bạn xếp thành vòng tròn, dùng đôi chân uyển chuyển đá cầu Quả cầu được chuyền từ người này qua người khác, kêu “tách tách” Tả quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi. * Tìm hiểu đề: - Thể loại: văn tả cảnh. - Nội dung: tả cảnh sân trường trong giờ ra chơi. * Lập dàn bài: a) Mở bài: Giới thiệu quang cảnh sân trường giờ ra chơi. b) Thân bài: - Trứơc khi ra chơi: sân trường im vắng, chỉ nghe tiếng chim hót, tiếng thầy cô giảng bài - Giờ giải lao: Tiếng trống trường âm vang, học sinh ùa ra, sân trường rộn rã, sôi động. - Học sinh tập thể dục giữa giờ. - Những trò chơi vui nhộn của tuổi học trò: đá cầu, nhảy dây, chuyền, - Màu sắc quần áo, những tiếng vui cười, hò reo, cổ vũ. - Hết giờ giải lao: học sinh vào lớp, sân trường trở lại yên tĩnh. c) Kết bài: Cảm nhận của em. * Đoạn văn:- Tả cảnh chơi đá cầu: Kế bên cạnh là nhóm bạn nam đang say sưa đá cầu cũng ồn ào, náo nhiệt không kém gì tốp nhảy dây. Các bạn đứng thành vòng tròn, đôi chân uyển chuyển, khéo léo, quả cầu làm bằng vỏ cao su đủ màu, bên trên có cắm mấy chiếc lông ngỗng bay ”vèo” từ chân bạn này qua chân bạn khác. Mỗi lần chạm xuống mu bàn chân, quả cầu lại kêu ”tách tách” âm thanh nghe thật vui tai. - Tả cảnh chơi nhảy dây: ở một góc sân, mấy bạn gái đang chơi nhảy dây, tiếng dây quất đen đét vào nền gạch từng nhịp một. Trong vòng dây lên xuống, các bạn gái vừa cười vừa nhảy rất ăn nhịp. Những đôi chân thoăn thoắt, nhanh nhẹn đang nhảy lên, nhảy xuống theo nhịp dây quay tít, khăn quàng đỏ vui lây trong gió sớm mai. Bài tập 2: Viết một đoạn văn nờu cảm nhận của em về hỡnh ảnh ẩn dụ độc đỏo trong cõu thơ sau: “Mặt trời của bắp thỡ nằm trờn đồi Mặt trời của mẹ, em nằm trờn lưng. ” (Khỳc hỏt ru những em bộ lớn trờn lưng mẹ - Nguyễn Khoa Điềm) GV hướng dẫn HS cỏch viết một đoạn văn cảm thụ văn học: ? Mở đoạn: em sẽ giới thiệu những gỡ, giới thiệu như thế nào? GV gợi ý: Giới thiệu văn bản và biện phỏp ẩn dụ sử dụng trong văn bản đú. ? Phần tiếp theo, cỏc em sẽ phõn tớch giỏ trị của biện phỏp tu từ trong văn bản đú như thế nào? GV gợi ý: - Chỉ ra tờn của  phộp tu từ đú. - Tỡm ra những từ ngữ thể hiện phộp tu từ đú; cấu trỳc, cấu tạo của phộp tu từ. - Nờu tỏc dụng, hiệu quả sử dụng của phộp tu từ trong văn bản đú: - Nờu những giỏ trị biểu cảm mà phộp tu từ mang lại thể hiện trong văn bản. - Vận dụng vốn sống, cảm thụ của bản thõn về Ngữ - Văn liờn quan đến nội dung văn bản và kiến thức về biện phỏp tu từ để phõn tớch, trỡnh bày những suy nghĩ liờn tưởng cảm nhận của riờng mỡnh về giỏ trị biểu cảm, hiệu quả việc sử dụng của phộp tu từ của tỏc giả làm nờn sự thành cụng về mặt nghệ thuật nhằm diễn đạt thành cụng một nội dung nào đú cụ thể trong văn bản. ? Phần kết đoạn, cỏc em sẽ khẳng định lại giỏ trị tu từ được dựng trong văn bản đú như thế nào? GV gợi ý: . Đõy là một ẩn dụ độc đỏo mới lạ đó thể hiện được tỡnh cảm, sự gắn bú khụng rời giữa hai mẹ con, là tấm lũng của người mẹ, là tỡnh mẹ đối với con, là niềm hạnh phỳc của người mẹ được sống vỡ con. HS viết đoạn văn. - Xỏc định phộp tu từ ẩn dụ:          +  “Mặt trời” trong cõu thơ thứ nhất là mặt trời của cừi tự nhiờn vĩnh hằng đem ỏnh sỏng nuụi sống muụn loài trờn trỏi đất. + “Mặt trời” trong cõu thơ thứ hai: em bộ trờn lưng mẹ. -> Ẩn dụ. - Tỏc dụng và giỏ trị biểu cảm của phộp ẩn dụ: + Em bộ: là mặt trời, là nguồn sống của người mẹ, đem lại hạnh phỳc cho người mẹ. + Em bộ: đem lại cho người mẹ tất cả bao hy vọng ước mơ và sức mạnh vượt gian nan, cực nhọc nguy hiểm, làm cho người mẹ cú một nghị lực phi thường tỡm đến với cỏch mạng, phỏt rẫy, trỉa bắp, nuụi con, nuụi bộ đội, phục vụ khỏng chiến. -> Thể hiện tỡnh cảm, sự gắn bú khụng rời giữa hai mẹ con, là tấm lũng của người mẹ, là tỡnh mẹ đối với con, là niềm hạnh phỳc của người mẹ được sống vỡ con.. * Đoạn văn: Bài thơ “Khỳc hỏt ru những em bộ lớn trờn lưng mẹ” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm cú cõu thơ ẩn chứa một hỡnh ảnh ẩn dụ thật độc đỏo: Mặt trời của bắp thỡ nằm trờn đồi Mặt trời của mẹ, em nằm trờn lưng. “Mặt trời” trong cõu thơ thứ nhất là mặt trời của cừi tự nhiờn vĩnh hằng đem ỏnh sỏng nuụi sống muụn loài trờn trỏi đất. Cũn "Mặt trời" trong cõu thơ thứ hai chớnh là em bộ trờn lưng mẹ. Em bộ là mặt trời của mẹ cũng giống như mặt trời của cừi tự nhiờn vĩnh hằng vụ cựng cần thiết đối với muụn loài vậy. Đú là một ẩn dụ độc đỏo. Đứa con tuy cũn nhỏ đang nằm trờn lưng mẹ nhưng là linh hồn của người mẹ Tà ễi. Đứa con là nguồn sống, là nguồn động viờn lớn lao đối với người mẹ, là ỏnh sỏng của đời mẹ, đem lại cho người mẹ tất cả bao hy vọng ước mơ và sức mạnh vượt gian nan, cực nhọc nguy hiểm, làm cho người mẹ cú một nghị lực phi thường tỡm đến với cỏch mạng, phỏt rẫy, trỉa bắp, nuụi con, nuụi bộ đội, phục vụ khỏng chiến. Nguyễn Khoa Điềm đó dựng hỡnh ảnh mặt trời để so sỏnh ngầm, coi đứa con là mặt trời trong tõm hồn của người mẹ. Đõy cũng là một ẩn dụ độc đỏo mới lạ đó thể hiện được tỡnh cảm, sự gắn bú khụng rời giữa hai mẹ con, là tấm lũng của người mẹ, là tỡnh mẹ đối với con, là niềm hạnh phỳc của người mẹ được sống vỡ con. Em hóy viết một bài văn cảm nghĩ của em về mựa xuõn? Thu qua, đụng tàn, cỏnh hoa mai nở vàng đún chào mựa xuõn sang... Xuõn đến đất trời như bừng sỏng vỡ những cành lộc biếc, những đúa hoa rực rỡ và những nụ cười tươi  rạng rỡ đún nàng xuõn. Cú người cũn vớ mựa xuõn như giai đoạn đẹp nhất của đời người, đú là tuổi thanh xuõn, giai đoạn rực rỡ nhất, sung sức nhất của con người. Với em thỡ sao? bài văn cảm nghĩ của em về mựa xuõn sẽ là như thế nào? Dưới đõy là những bài văn cảm nghĩ của em về mựa xuõn, chỳng tụi đó tổng hợp để cỏc em tham khảo: Bài 1. Bài văn cảm nghĩ của em về mựa xuõn Đụng qua là xuõn tới. Khi từng đàn chim ộn chao lượn trờn bầu trời mang thụng điệp bỏo hiệu mựa Xuõn đang về. Khụng như mựa đụng lạnh giỏ, mựa hố chúi chang ỏnh nắng, mựa thu buồn với những chiếc lỏ vàng rơi, mựa xuõn mang tới cho chỳng ta một khụng khớ ấm ỏp, dịu hiền. Cỏi thời điểm kỳ diệu của mựa Xuõn khiến tõm hồn người ta bừng lờn sự sống mới. Mựa xuõn được vớ như một nàng chỳa xuõn xinh đẹp mà Thượng Đế đó ban tặng cho loài người. Đú là một mún quà vụ giỏ. Tụ điểm cho cảnh đẹp mựa xuõn là những loài hoa sặc sỡ và đặc biệt khụng thể thiếu là cành mai, bụng đào. Nú đó trở thành biểu tượng đặc sắc nhất trong những ngày Tết hàng năm. Xuõn về, chim muụn cũng từ khắp nơi bay về hưởng sắc cảnh mựa xuõn, mựa hội tụ sau một thời kỳ trỳ đụng dài. Mựa xuõn - mựa của sự sinh sụi. Mựa đem tới sức sống mới cho vạn vật trong đú cũng cú cả Con người chỳng ta. Hơi ấm của mựa xuõn lan tỏa khắp nơi, len qua từng chiếc lỏ, cành cõy, ngọn cỏ. Hơi xuõn lướt nhẹ nhàng qua từng con phố, bay trờn những con đường, hũa vào dũng người hối hả một cỏch chậm rói để người người cảm nhận được mựa Xuõn đang về. Hơi ấm của mựa xuõn lan tỏa khắp nơi000, vạn vật như bừng tỉnh sau những đờm dài lạnh lẽo của Mựa Đụng, hớt từng hơi nhỏ thấm sõu vào đường gõn thớ mạch, đỏnh thức những gỡ cũn trong cơn "ngỏi ngủ". Mựa Xuõn - mựa sinh sụi biểu hiện nhất ở cõy cối. Làn mưa xuõn nhố nhẹ, lất phất bay như những bàn tay mềm mói, õu yếm vuốt ve những mầm non mới nhỳ giỳp chỳng mau lớn nhanh để chuẩn bị đún những tia nắng đầu năm. Khắp nơi nơi đều được phủ một lớp màu đặc sắc của tất cả những loài hoa. Dường như mựa xuõn cũng là mựa thi "sắc" của hoa, bụng nào cũng cố gắng vươn mỡnh trong nắng mai để khoe sắc. Trờn nỳi rừng xa xụi, hoa mơ đang nở rộ trắng khắp một vựng Tõy Bắc rộng lớn, hoa đào tụ thắm vựng Đụng Bắc cũn hoa mai hũa mỡnh vào ỏnh nắng vàng rực rỡ của Miền Nam. Trờn khắp cỏc làng quờ, đường phố cõy cối đều khoỏc trờn mỡnh một lớp chồi biếc xanh tươi mang đầy nhựa sống. Con người cũng khụng nằm ngoài lẽ tự nhiờn ấy. Với tất cả dõn tộc trờn Trỏi đất, bất kể khỏc biệt về văn húa, mựa xuõn là mựa của tỡnh yờu, mựa gửi gắm những yờu thương tới mọi người. Xuõn về cựng với quất hồng, đào thắm và những cỏnh ộn xụn xao, ta nghe tiếng khốn gọi bạn tỡnh ở trờn vựng nỳi cao, thấy những ỏnh mắt lỳng liếng trao duyờn ở cỏc đỏm hội đồng bằng. Và đú đõy là tiếng cười rộn ró của những đỏm rước người yờu thương về sống chung một nhà.------------------------- Bài 2. Bài văn cảm nghĩ của em về mựa xuõn Cơn giú lạnh thổi qua, những chiếc lỏ rập rờn theo, vài chiếc rơi lả tả xuống gốc. Chợt như thấy bước chõn của nàng xuõn đang về, cũng ngập ngừng e ấp,cũng thẹn thũ, rụt rố. Chỳng chưa đủ làm nờn một mựa xuõn ngập tràng hương sắc nhưng cũng đủ để tõm hồn người xao động, chờ mong. Trong bốn mựa, mựa xuõn cú thể núi là một mựa đẹp nhất, khụng phải chỉ vỡ những nột yờu kiều diễm lệ của nú như cõy lỏ xanh tươi, nghỡn hoa đua nở, chim chúc vộo von, mà cũn cả vỡ cỏi khớ tiết ụn hũa và ấm ỏp. Mựa xuõn mới đang dần tới, sắc xuõn rực rỡ trờn những phố phường, cõy cỏ dang cành lỏ quấn quớt với giú xuõn, lũng ta tràn ngập niềm vui sướng trong sự thanh bỡnh, chợt lặng lại, bồi hồi nghe những lời ca chõn thành của người nhạc sĩ đa tài luụn tin vào những giỏ trị chõn thật của cuộc sống con người. Một điệu valse nhẹ nhàng, ờm ỏi thật thớch hợp khi trời đất đang bẽn lẽn khoỏc lờn mỡnh chiếc ỏo rực rỡ của mựa xuõn. Mựa xuõn dặt dỡu theo con ộn lượn về, mờnh mang, mơ màng. Tưởng chừng như xuõn thật đơn giản với tiếng gà gỏy xa xa khi những giọt nắng trưa vàng cựng những sợi khúi bềnh bồng len nhố nhẹ qua vũm cõy, kẽ lỏ song lại cú sức biểu cảm, lay động lũng người. Người người hớn hở trước cảnh mựa xuõn tươi. Mựa xuõn là mựa của đất trời giao hũa, mựa của hy vọng và ước mơ, mựa của mựa màng no ấm và xum họp. Mựa xuõn là mựa của sức sống mónh liệt, mựa để cõy lỏ đõm chồi nảy lộc, mựa của những mầm non xanh mơn mởn thoỏt khỏi lớp vỏ bọc xự xỡ để vươn vai đún chào những tia nắng ấm ỏp diệu kỡ. Mựa xuõn mang lại cho con người thờm một tuổi. Đối với thiếu nhi mựa xuõn là mựa của sự trưởng thành về thể chất lẫn tõm hồn. Mựa xuõn là sự mở đầu cho một năm mới, kế hoạch, một dự định mới, tương lai mới. Mựa xuõn là mựa của sự đoàn tụ gia đỡnh. Ai cú tõm hồn yờu cỏi đẹp chẳng từng một lần thấy rung động trước vẻ đẹp của mựa xuõn. uõn tới, hồi sinh sức sống cho muụn loài, xuõn tươi vui từ cỏi nắng vàng hửng lờn, từ cỏi lỏ cõy xanh biếc, từ chồi non mơn mởn, từ cơn mưa phựn lất phất, từ những loài hoa đua nhau khoe sắc đến màu nõu mỡ màng của đất, cỏi màu nõu giản dị mộc mạc ấy nhưng lại nuụi sống muụn loài... Tụi thớch ngắm nhỡn những cành hoa mai trong một ngày nắng tạnh, tiết xuõn ấm ỏp và trong trẻo. Khi ấy vừa vui sướng hạnh phỳc mà trong lũng lại thấy nuối tiếc một điều gỡ đú, chỉ sợ xuõn sẽ qua và ngày xanh của mỡnh cũng đang dần trụi đi mất khụng gỡ cú thể nớu giữ nổi và khụng tài nào cú thể lấy lại được. Cho nờn cứ mói phõn võn giữa niềm vui và nỗi buồn. Tất cả là sự lưng chừng, một nửa... Hụm nay, ngọn giú xuõn ấm ỏp đó thổi qua hồn tụi. Yờu xuõn lắm đấy xuõn cú biết khụng! Mựa xuõn đem đến cho con người sự gần gũi với thiờn nhiờn, được cảm nhận và hũa mỡnh vào sự thay đổi của sự giao mựa. Chớnh những sản vật được tạo húa ban tặng cho Mựa Xuõn làm cho chỳng ta càng phải biết nõng niu và trõn trọng nú thờm. Một năm mới đang đến với bao điều mới lạ, chỳc mọi người cú một mựa xuõn vui vẻ, ấm ỏp và hạnh phỳc để đún nhận hết tỡnh yờu thương khi sự chuyển giao của năm đang tới gần. Hoa mai vàng đó nở bỏo hiệu cho mựa xuõn cho mựa xuõn đó về. “Xuõn xuõn ơi xuõn đó về Cú nỗi vui nào vui hơn ngày xuõn đến... Bất chợt được nghe bài hỏt của ca sĩ Thanh Thảo thỡ trong em tràn về bao nhiờu niềm vui và rộn ràng khi mựa xuõn đến. Ngày xuõn đem lại cho em nhiều điều thớch thỳ gợi nhớ. Mựa xuõn thường bắt đầu từ những đúa phỏo hoa đờm giao thừa, đú là thời điểm giao thoa giữa năm cũ và năm mới. Ai cũng ngước nhỡn những tràn phỏo hoa sỏng lung linh đủ sắc màu tung ra như những ngụi sao bộ nhỏ nhảy nhút tung tăng vui đựa. Mọi người cầu khẩn chỳc nhau. Độ 6,7 giờ sỏng mặt trời bắt đầu chiếu những tia sỏng yếu ớt đầu tiờn xuống vạn vật. Bầu trời dường như cao hơn. Những cỏnh ộn chao liệng trờn bầu trời cựng với điệu nhạc du dương. Mựa xuõn là mựa của trăm hoa đua nở, cõy cối đõm chồi nảy lộc, tất cả đều khoỏc lờn chiếc ỏo màu xanh mơn mởn. Dường như chỳng được nàng Đụng ủ ấm sau một thời gian dài để trồi ra những chiếc lỏ li ti mạnh mẽ, nhà nào cũng cú những cành mai, chậu cỳc để tụ thờm cho một mựa xuõn tràn trề hạnh phỳc. Mựa xuõn là mựa mà cỏc bạn trẻ thiếu nhi thớch nhất, được nhận những bao lỡ xỡ, được mặc những bộ quần ỏo đẹp, được ba mẹ chở về quờ chơi,... ễi! Thật tuyệt! Đó gần trưa mà bầu khụng khớ vẫn trong lành mỏt mẻ. Đõu đõy em ngửi thấy mựi bỏnh chưng bỏnh giầy thơm ngon tuyệt vời. Gia đỡnh hội tụ. Tiếng cười, tiếng núi chuyện rõm ran, đong vui, em chỳc Tết ụng bà, cha mẹ an khang thịnh vượng. Mựa xuõn năm nay đó để lại cho em nhiều kỉ niệm khú quờn. Em sẽ nhớ mói. Em ước gỡ mỡnh là cỏnh chim cú thể bay tung tăng trờn bầu trời ngày xuõn để cất tiếng hỏt “Tết, tết, tết, tết đến rồi...”. Em cũng mong rằng những thỏng ngày buồn phiền của năm cũ sẽ vơi hết đi và bắt đầu cho một năm mới yờn lành và hạnh phỳc. a) Trong cỏc cõu sau, cõu nào từ “xuõn”được dựng với nghĩa gốc, cõu nào được dựng với nghĩa chuyển? Mựa xuõn (1) là tết trồng cõy Làm cho đất nước càng ngày càng xuõn(2) ) HS xỏc định nghĩa của mỗi từ xuõn: – Từ “xuõn” (1) là nghĩa gốc: chỉ mựa xuõn – mựa khởi đầu của một năm, cõy cối đõm chồi, nảy lộc. – Từ “xuõn” (2) là nghĩa chuyển: Đất nước ngày càng phỏt triển đi lờn, chỉ cuộc sống ấm no, hạnh phỳc của nhõn dõn. (* HS xỏc định đỳng mỗi cõu được 0,5 điểm * HS xỏc định đươc nghĩa gốc, nghĩa chuyển mà khụng giải thớch nghĩa thỡ cho 1/2 số điểm) Chỏu chiến đấu hụm nay Vỡ lũng yờu Tổ quốc Vỡ xúm làng thõn thuộc Bà ơi cũng vỡ bà Vỡ tiếng gà cục tỏc Ổ trứng hồng tuổi thơ Đề: Tỡnh yờu quờ hương bắt nguồn từ những điều thõn thương gần gũi nhất. Từ khổ thơ trờn hóy phỏt biểu cảm nghĩ của em về quờ hương bằng đoạn văn 6 -> 8 cõu (trong đoạn văn cú sử dụng ớt nhất một quan hệ từ) Top of Form +1thớch Bottom of Form Top of Form Bạn đó bao giờ từng nghĩ quờ hương mói là kớ ức sõu sắc nhất trong lũng bạn khụng ? Riờng tụi thỡ chắc chắn đấy, vỡ chỉ mỗi khi nghĩ đến quờ hương, lũng tụi mới như tràn bao cảm xỳc bồi hồi, nhung nhớ. Tụi yờu quờ hương, tụi nhớ quờ hương tụi lắm, nhớ đến từng hàng cau (dừa cũng được ^^) thẳng tắp, nhớ đến cả bói cỏt vàng ấm ỏp. Nhưng yờu nhất, nhớ nhất đối với tụi vẫn mói là cỏi bói biển, cỏi tõm trạng của quờ hương. Sỏng sớm, biển đục ngầu như chưa thức dậy. Trưa về, biển lại như đang buồn khi trời cũn quỏ gắt nắng làm khụng ai ra chơi với mỡnh. Chiều rồi tối thỡ may ra mới cú người. Nhưng lỳc đú thỡ biển đó choàng lờn mỡnh cỏi chăn đen ấm ỏp để đi ngủ sau lóng mạn ngắm ỏnh hoàng hụn tàn dần. ễi! Biển ơi, biển cú biết là nhờ cú biển mà quờ hương tụi ngày càng đẹp hơn, thật tỡnh rất cảm ơn biển! Vỡ vậy, biển hóy mói là niềm tự hào, hóy mói là kớ ức của tụi, biển nhộ ! Câu 3.(5,0 điểm) Trong bài “Mựa thảo quả” của nhà văn Ma Văn Khỏng cú đoạn: “ Thảo quả chớn dần. Dưới đỏy rừng, tựa như đột ngột, bỗng rực lờn những chựm thảo quả đỏ chon chút, như chứa lửa, chứa nắng. Rừng ngập hương thơm, rừng sỏng như cú lửa hắt lờn từ dưới đỏy rừng. Rừng say ngõy và ấm núng. Thảo quả như những đốm lửa hồng, ngày qua ngày lại thắp thờm nhiều ngọn mới nhấp nhỏy, vui mắt”. Hóy viết đoạn văn ngắn nờu cảm nhận của em về nội dung, nghệ thuật của đoạn văn. Về hỡnh thức:           Bài viết là đoạn văn cú cấu tạo ba phần ( Mở đoạn, than đoạn, kết đoạn). Cõu văn đỳng ngữ phỏp, hợp ngữ nghĩa. Cú dung liờn kết cõu. Lời văn mạch lạc, trong sỏng, cú hỡnh ảnh, cú cảm xỳc. Về nội dung: Đoạn văn đảm bảo cỏc ý sau, nếu viết tốt twungf ý và đảm bảo về yờu cầu hỡnh thức đoạn, cõu đó nờu trờn thỡ mỗi ý nội dung tối đa được số điểm như sau: + Cảm nhận về nội dung, nghệ thuật đoạn trớch (1,5 diểm): - Nội dung đoạn văn là sự cảm nhận của tỏc về sức sống, vẻ đẹp của rừng thảo quả khi vào mựa. (0,25) - Đặc điểm của rừng thảo quả khi vào mựa: (0,75) Thảo quả chin đỏ rực (đỏ chon chút, như chứa lử, chứa nắng), tuyệt đẹp./ Rừng ngập hương thơm, rừng sỏng như cú lửa hắt lờn từ đỏy rừng/ Rừng ngập hương và ấm núng. - Dấu hiệu nghệ thuật dựng trong đoạn và tỏc dụng của chỳng (0,5) + Tỏc giả cũn sử dụng từ lỏy chỉ màu sắc “ búng bẩy, chon chút” kết hợp với hỡnh ảnh so sỏnh sắc màu rực rỡ của thảo quả như “ chứa lửa, chứa nắng” gợi cho ta thấy màu đỏ thật sậm, sỏng búng, chỉ độ già, chớn muồi của loại mỏy này. + Bốn cõu văn cuối đoạn là cỏch sử dụng hỡnh ảnh so sỏnh: “ rừng sỏng như cú....đỏy rừng”. Thảo quả như những đốm lửa hồng kết hợp cỏc tớnh từ “ say ngõy, ấm núng’ gợi nờn hương thơm đậm, tràn đầy ỏnh sỏng, màu sắc đẹp của thảo quả khi vào mựa thu hoạch, hứa hẹn vụ mựa bội thu. - Cảm nghĩ của người viết: (0,5): Đoạn văn giỳp ta càng cảm nhận được màu sắc, hương thơm đặc biệt của rừng thảo quả. Ta càng hiểu hơn ý nghĩa cõu “ Rừng vàng biển bạc” mà ụng cha ta thường nhắc tới. Đoạn văn gợi ý: Tỏc giả cảm nhận sức sống, vẻ đẹp của rừng thảo quả khi vào mựa bằng khướu giỏc và thị giỏc. Khi thảo quả chớn, rừng xanh được đỏnh thức bởi màu đỏ rực lờn tuyệt đẹp. Những chựm thảo quả đú xuất hiện từ dưới đỏy rừng. Tỏc giả đó sử dụng những từ “ đột ngột, bỗng rực lờn” gợi sự xuất hiện nhanh, bất ngờ của thời gian. Tỏc giả cũn sử dụng từ lỏy chỉ màu sắc “ búng bẩy, chon chút” kết hợp với hỡnh ảnh so sỏnh sắc màu rực rỡ của thảo quả như “ chứa lửa, chứa nắng” gợi cho ta thấy màu đỏ thật sậm, sỏng búng, chỉ độ già, chớn muồi của loại mỏy này. Đặc biệt, rừng khụng chỉ đẹp bởi màu đỏ gợi cảm giỏc “ say ngay, ấm núng” mà cũn tràn ngập hương thơm. Bốn cõu văn cuối đoạn là cỏch sử dụng hỡnh ảnh so sỏnh: “ rừng sỏng như cú....đỏy rừng”. Thảo quả như những đốm lửa hồng kết hợp cỏc tớnh từ “ say ngõy, ấm núng’ gợi nờn hương thơm đậm, tràn đầy ỏnh sỏng, màu sắc đẹp của thảo quả khi vào mựa thu hoạch, hứa hẹn vụ mựa bội thu. Với nghệ thuật so sỏnh, cỏch dựng từ ngữ chọn lọc gợi tả, gợi cảm, đọc đoạn văn ta càng cảm nhận được màu sắc, hương thơm đặc biệt của rừng thảo quả. Ta càng hiểu hơn ý nghĩa cõu “ Rừng vàng biển bạc” mà ụng cha ta thường nhắc tới. Kỡ II Ôn tập văn miêu tả A. Mục tiêu: *Giúp HS : - Củng cố kiến thức về văn miêu tả : đặc điểm, bố cục, cách làm bài văn miêu tả cảnh và miêu tả người. - Rèn luyện kĩ năng làm văn miêu tả. - GD học sinh có ý thức học tập bộ môn và yêu thích sự tìm hiểu khám phá thế giới tự nhiên, con người xung quanh. B. Chuẩn bị: - GV: Chuẩn bị nội dung, bài soạn, sgk, stk. - HS : Ôn tập theo hướng dẫn, tìm hiểu về văn miêu tả. C. Hoạt động dạy học: I. Tổ chức lớp II. Kiểm tra bài cũ: GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS III. Bài mới A. Kiến thức cơ bản 1. Những điều cần lưu ý: - Văn miêu tả giúp người đọc hình dung ra đặc điểm, tính chất nổi bật của một sự việc, con người, phong cảnh làm cho nhữngvật, việc, người, cảnh đó như hiện lên trước mắt người đọc. Khi miêu tả năng lực quan sát của người nói, người viết bộc lộ rõ nét nhất. - Miêu tả rất gần gũi với tuổi thơ. + Giúp các em tả lại cảnh, vật, người trong cuộc sống một cách sinh động. + Giúp các em làm văn tự sự tốt hơn. 2. Tìm hiểu chung về văn miêu tả (Sgk) 3.Quan sát,