Chuyên đề Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ sản xuất tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Từ Liêm

NNN vµ HTX, cho vay hé s¶n xuÊt ph¸t triÓn m¹nh mÏ, thu hót ®­îc kÕt qu¶ to lín chøng minh sù ®óng ®¾n trong x¸c ®Þnh ®èi t­îng kh¸ch hµng chÝnh cña Ng©n hµng. ChiÕn l­îc kinh doanh h­íng vÒ c¸c hé gia ®×nh thÓ hiÖn qua møc t¨ng d­ nî hé s¶n xuÊt trong nhiÒu n¨m. Trong giai đoạn 2006-2007 mức dư nợ hộ sản xuất liên tục tăng cao tạo nguồn thu vững chắc luôn luôn có lãi của Ngân hàng. Từ năm 2006 cho đến nay dư nợ hộ sản xuất đều xấp xỉ 25% tổng dư nợ, đặc biệt dư nợ cho vay tuyệt đối năm sau cao hơn nhiều so với năm trước. Đây quả thật là những con số ấn tượng thể hiện sự cố gắng của Ngân hàng đối với việc mở rộng tín dụng hộ sản xuất, thực hiện đúng phương châm “ bạn của nhà nông” góp phần CNH-HĐH nông thôn. (*) Cho vay kinh tế trang trại: Huyện Từ Liêm là một trong những huyện ngoại thành Hà Nội, với diện tích không phải lớn, đặc biệt trong những năm gần đây huyện là huyện ngoại thành đang có tốc độ đô thị hoá lớn nhất, cho nên diện tích nông nghiệp vì thế bị thu hẹp đáng kể. Vì vậy, việc xây dựng trang trại ở đây là khó. Do đó, tín dụng kinh tế trang trại ở Từ Liêm hầu như không có. (*) Cho vay tiêu dùng: Đây cũng là một lĩnh vực Ngân hàng luôn làm tốt trong những năm qua, giúp người dân có thể giải quyết những nhu cầu cấp bách trong cuộc sống, ngoài ra còn giúp nâng cao mức sống của họ. Tỷ trọng dư nợ tín dụng tiêu dùng luôn chiếm khoảng 15% tổng dư nợ trong những năm gần đây. HuyÖn Tõ Liªm lµ tØnh ®«ng b»ng B¾c Bé cã diÖn tÝch tù nhiªn lµ 75,1 km d©n sè 205 ngµn ng­êi kinh tÕ chñ yÕu lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, 73% d©n sè sèng ë n«ng th«n tæng sè kho¶ng 42 ngh×n hé trong ®ã hé nghÌo lµ 8%. N¨m 2007 kÕt qu¶ thùc hiÖn vô ph¸t triÓn kinh tÕ cña huyÖn cô thÓ lµ: S¶n l­îng l­¬ng thùc quy ra thãc ®¹t 1.080.000 tÊn t¨ng 11% so víi n¨m 2006 GDP t¨ng 9,2% so víi n¨m 2005 Gi¸ trÞ s¶n phÈm trong n«ng nghiÖp t¨ng 7% so víi n¨m 2006 C¬ cÊu kinh tÕ : N«ng nghiÖp 42% C«ng nghiÖp 38,5% dÞch vô 15,5% 2.1.5 §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi §Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi cã nhiÒu ¶nh h­ëng thuËn lîi còng nh­ khã kh¨n ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm nãi chung ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng. *ThuËn lîi: HuyÖn Tõ Liªm lµ mét tØnh thuéc ®ång b»ng s«ng Hång cã lîi thÕ vÒ c¬ së h¹ tÇng. HuyÖn cã hÖ thèng ®­êng liªn huyÖn, x·, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doang cña Ng©n hµng. H¬n n÷a huyÖn cßn tËp trung nhiÒu ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng næi tiÕng ®ang ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn. §Æt lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó Ng©n hµng më réng ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Mét sè ngµnh cã ®iÒu kiÖn huy tiÒm n¨ng ®· m¹nh d¹n ¸p dông tiÕn bé KHKT vµo s¶n xuÊt kinh doanh ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. NhËn thøc cña ng­êi n«ng d©n vÒ sù cÇn thiÕt ®­a c¸c gièng míi n¨ng suÊt cao vµo trång trät ch¨n nu«i ngµy cµng cao t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu t­ vèn cã hiÖu qu¶. Ngµnh Ng©n hµng dÇn dÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ tÝn dông phï hîp víi thùc tÕ ®Þa bµn n«ng th«n còng nh­ viÖc ban hµnh mét sè v¨n b¶n chÝnh s¸ch cña huyÖn cô thÓ ho¸ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi ®èi víi hé n«ng nghiÖp n«ng th«n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc tõ ®ã ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®­îc thuËn lîi h¬n tr­íc. Khã kh¨n: *Khã kh¨n : Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn ho¹t ®éng Ng©n hµng còng gÆp mét sè khã kh¨n: NÒn kinh tÕ cña c¶ n­íc nãi chung vµ huyÖn Tõ Liªm nãi riªng ph¸t triÓn ch­a æn ®Þnh g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Lµ ®Þa ph­¬ng tuy cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kin tÕ cao nh­ng mét bé phËn doanh nghiÖp chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cßn thÊp søc c¹nh tranh ch­a m¹nh. N¨m 2007 t×nh h×nh thiªn tai dÞch bÖnh x¶y ra trªn diÖn réng ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi ho¹t ®éng ng©n hµng nh­ dÞch cóm gia cÇm, h¹n h¸n, rÐt h¹i, gi¸ c¶ nhiÒu mÆt hµng tiªu dïng liªn tôc t¨ng cao. Tõ Liªm lµ mét huyÖn tiÕp gi¸p víi thñ ®o Hµ Néi do ®ã cã rÊt nhiÒu nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é KHKT cao sau khi ®­îc ®µo t¹o ®· ë l¹i Hµ Néi lµm viÖc. V× vËy nguån nh©n lùc cña huyÖn Tõ Liªm ®· mÊt ®i rÊt nhiÒu, ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña huyÖn Tõ Liªm trong qu¸ tr×nh CNH – H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n ë huyÖn Tõ Liªm nãi riªng. Tõ ®ã t¹o mét lùc c¶n ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm. Bªn c¹nh ®Æc ®iÓm kinh tÕ – x· h«Þ lµ nh÷ng khã kh¨n t¸c ®én ®Õn ho¹t ®éng cña NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm ë trªn th× søc c¹nh tranh cña c¸c chi nh¸nh NHTM kh¸c vµ quü tÝn dông nh©n d©n ngµy cµng t¨ng ®· g©y trë ng¹i kh«ng nhá trong NHNo. MÆc dï NHNo huyÖn Tõ Liªm chiÕm ­u thÕ h¬n h¼n vÒ thÞ tr­êng ho¹t ®éng, nguån vèn kinh doanh còng nh­ d­ nî cho vay c¸c thµnh phÇn kinh tÕ chuyªn m«n cña ®éi ngò l·nh ®¹o, c¸n bé nh©n sù nh­ng søc Ðp c¹nh tranh cña c¸c tæ chøc trªn qua nh÷ng chÝnh s¸ch l·i suÊt, huy ®éng tiÒn göi, chÝnh s¸ch thu hót kh¸ch hµng vay vèn…còng ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh mµ trùc tiÕp lµ lîi nhuËn cña NHNo. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ®ßi hái Ng©n hµng ph¶i nçi lùc phÊn ®Êu bÒn bØ kتn quyÕt tù ®æi míi ho¹t ®éng kinh doanh tõng b­íc v­ît qu nh÷ng khã kh¨n hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô kinh do¹nh cña m×nh. 2.2 Thực trạng chất lượng tín dụng hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm. 2.2.1 T×nh h×nh thùc hiÖn quy tr×nh tÝn dông t¹i NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm §Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng tÝn dông phÇn lín c¸n bé tÝn dông t¹i NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm ®· thùc hiÖn c¸c quy tr×nh nh­ sau: VÒ hå s¬ vay vèn C¸n bé tÝn dông trùc tiÕp nhËn hå s¬ vay vèn cña kh¸ch hµng, ®èi chiÕu danh môc hå s¬ nh­ quy ®Þnh cña NHNo & PTNT ViÖt Nam, kiÓm tra tÝnh hîp lÖ hîp ph¸p cña tõng lo¹i hå s¬ b¸o c¸o tr­ëng phßng tÝn dông. Qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh mãn vay ®­îc NHNo & PTNT ViÖt Nam quy ®Þnh h­íng dÉn cô thÓ. T¹i NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm khi kh¸ch hµng vay nh÷ng mãn vay ®Õn 10 triÖu ®ång c¸n bé tÝn dông h­ìng dÉn kh¸ch hµng lËp kÐ ho¹ch theo yªu cÇu trong ®¬n xin vay vèn. Trong nhiÒu tr­êng hîp c¸n bé tÝn dông ®· thay kh¸ch hµng lµm ®iÒu nµy. Bëi vËy, trªn thùc tÕ ®· cã nh÷ng tr­êng hîp c¸n bé tÝn dông kh«ng thùc hiÖn bÊt k× mét ho¹t ®éng ph©n tÝch nµokhi thÈm ®Þnh dù ¸n mµ kh¸ch hµng lËp víi kho¶n vay ®Õn 10 triÑu ®ång. Do ®ã, thùc tÐ nhiÒu kh¸ch hµng ®· sö dông vèn vay kh«ng ®óng mcô ®Ých nh­ ®¬n xin vay. C¶ c¸n bé tÝn dông vµ ng­êi vay vèn ®Òu kh«ng biÕt ch¾c ch¾n vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi cña dù ¸n. C¸c biÖn ph¸p thÈm ®Þnh vèn vay hiÖn thêi kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ hoÆc kiÓm so¸t ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn vay cña ng­êi vay vèn. Nh­ vËy, nÕu qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n mµ kh«ng ®­îc thùc hiÖn tèt th× sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín tíi chÊt l­îng tÝn dông h« s¶n xuÊt. Sau khi thÈm ®Þnh xong, nÕu kh«ng cho vay th× c¸n bé tÝn dông ph¶i cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho kh¸ch hµng b»ng v¨n b¶n. NÕu cho vay th× cïng kh¸ch hµng lËp hå s¬ vay vèn, hîp ®ång b¶o l·nh tiÒn vay, chuyÓn hå s¬ cho bé phËn kÕ to¸n, thanh to¸n, c¸n bé tÝn dông vµo sæ theo dâi cho vay thu nî. Sau khi thùc hiÖn gi¶i ng©n c¸n bé tÝn dông ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra t×nh h×nh sö dông vèn vay cña kh¸ch hµng. C¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm tra tuú theo møc ®é ci ph¹m cña kh¸ch hµng cã thÓ xö lý t¹m ngõng cho vay, chuyÓn nî qu¸ h¹n, chÊm døt cho vay, khëi kiÖn tr­íc ph¸p luËt. Khi mãn vay cña kh¸ch hµng ®Õn h¹n th× c¸n bé tÝn dông ph¶i th«ng b¸o cho kh¸ch hµng biÕt sè tiÒn, ngµy ®Õn h¹n tr¶ tr­íc khi ®Õn h¹n 10 ngµy. Tr­êng hîp nî ®Õn h¹n nh­ng kh¸ch hµng ch­a tr¶ ®­îc do nguyªn nh©n kh¸ch quan cã giÊy ®Ò nghÞ gia h¹n nî th× c¸n bé tÝn dông kiÓm tra x¸c minh tr×nh tr­ëng phßng tÝn dÞng vµ gi¸m ®èc. §«n ®èc kh¸ch hµng tr¶ nî ®óng kú h¹n vµ ®Ó xuÊt c¸c biÖn ph¸p khi cÇn thiÕt, l­u gi÷ hå s¬ theo quy ®Þnh cña NHNo & PTNT ViÖt Nam. VÒ xö lý rñi ro: Vèn trong tr­êng hîp bÞ thiÖt h¹i do nguyªn nh©n kh¸ch quan bÊt kh¶ kh¸ng nh­ b·o lôt, h¹n h¸n, dÞch bÖnh Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch xö lý thiÖt h¹i cho ng­êi vay vµ Ng©n hµng cho vay ( xo¸, miÔn, khoanh, gi·n nî) tuú thuéc theo møc ®é thiÖt h¹i. 2.2.2 Tình hình cho vay đối với kinh tế hộ tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm trong thời gian qua. Doanh số cho vay hộ sản xuất Bảng 2.6: Doanh số cho vay hộ sản xuất (Đơn vị : triệu đồng) Chỉ tiêu 2006 2007 ST t ỉ trọng ST t ỉ trọng DSCV HSX 1.176.000 21% 1600.800 25% Tổng DSCV 5.600.000 100% 6.403.200 100% ( Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng hộ sản xuất NHNo Từ Liêm) Biểu đồ 03: Doanh số cho vay hộ sản xuất) Qua bảng số liệu vµ biÓu ®å trªn có thể nhận thấy doanh số cho vay Hộ sản xuất tại Ngân hàng No&PTNT Huyện Từ Liêm có mức tăng trưởng cao và liên tục qua các năm.Tỉ trọng doanh số cho vay hộ sản xuất trên tổng doanh số cho vay cũng tăng dần qua các năm điều này cho thấy NHNo &PTNT càng ngày càng chú trọng đến việc mở rộng dư nợ tín dụng hộ sản xuất. Doanh số cho vay hộ sản xuất theo thời gian Bảng 2.7: Doanh số cho vay hộ sản xuất theo thời gian (đơn vị : triệu đồng) Chỉ tiêu 2006 2007 Ngắn hạn 769.900 1.033.800 Trung hạn 407.100 567.000 ( Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng hộ sản xuất NHNo Từ Liêm) Qua số liệu về doanh số cho vay hộ sản xuất theo thời gian có thể thấy Ngân hàng đang chú trọng vào cho vay ngắn hạn. Doanh số cho vay hộ sản xuất ngắn hạn tăng dần qua các năm và có mức tăng trưởng cao. Năm 2007 cho vay ngắn hạn hộ sản xuất đã tăng 34,2% so với năm 2006. Doanh số cho vay trung hạn có tăng năm 2007 tăng 39% so với năm 2006. Doanh số thu nợ Bảng 2.8: Doanh số thu nợ (Đơn vị triệu đồng) Chỉ tiêu 2006 2007 ST TT ST TT Thu nợ HSX 1.058.437 21% 1.450.700 24% Tổng thu nợ 5.040.176 100% 6.044.583 100% (Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng hộ sản xuất tại NHNo Từ Liêm) Biểu đồ 04: Doanh số thu nợ (Đơn vị: Tỉ đồng) Doanh số thu nợ qua các năm đều tăng điều này chứng tỏ Ngân hàng đã rất chú trọng trong việc nâng cao chất lượng của tín dụng hộ sản xuất.Ngân hàng không những chỉ tập trung cho việc mở rộng dư nợ tín dụng hộ sản xuất mà còn rất quan tâm đến chất lượng của nó. Cho vay ngắn hạn có tỷ trọng thu nợ đều cao hơn so với cho vay trung và dài hạn, điều này là dễ hiểu vì cho vay trung-dài hạn bao giờ cũng có mức rủi ro lớn hơn. Năm 2006 doanh số thu nợ tăng cao đây là dấu hiệu đáng mừng về chất lượng tín dụng hộ sản xuất ngày càng tốt hơn. Từ doanh số thu nợ hộ sản xuất ta tính được chỉ tiêu vòng quay vốn tín dụng một năm. Chỉ tiêu này đo lường hiệu quả vốn tín dụng Ngân hàng. Vòng quay vốn tín dụng càng cao cho thấy tốc độ thu nợ cũng như hiệu quả vốn tín dụng Ngân hàng cao. Bảng 2.9:Vòng quay vốn tín dụng hộ sản xuất giai đoạn 2006-2007 (Đơn vị triệu đồng) Chỉ tiêu 2006 2007 Doanh số thu nợ 1.058.437 1.450.700 Dư nợ bình quân 868.000 1.243.000 Vòng quay VTD 1.22 1.25 Vòng quay VTD NH 1.57 1.62 (Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng HSX tại NHNo Từ Liêm) Đặc điểm của sản xuất nông nghiệp là chu kỳ sản xuất kinh doanh kéo dài nên thường các món vay ngắn hạn đã có thời hạn từ 6 tháng đến 1 năm. Do đó vốn tín dụng có tốc độ quay vòng thấp. Tuy nhiên, qua các năm ta thấy vòng quay vốn tín dụng ngày càng được tăng lên chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn tín dụng của Ngân hàng đã được nâng cao hơn. Kết quả của vòng quay vốn ngắn hạn luôn đạt trên 1 lần như vậy là Ngân hàng đã đạt yêu cầu trong việc sử dụng vốn đối với hộ sản xuất Dư nợ cho vay đối với hộ sản xuất Bảng 2.10: Dư nợ cho vay hộ sản xuất (đơn vị triệu đồng) Chỉ tiêu 2006 2007 Dư nợ HSX 255.000 313.800 Tổng dư nợ 1.040.000 1.446.000 (Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng HSX tại NHNo Từ Liêm) Biểu đồ 05: Dư nợ cho vay hộ sản xuất (Đơn vị: Tỉ đồng) Dư nợ là thước đo tầm vóc của một Ngân hàng nên bất kì NHTM nào cũng chú trọng tăng trưởng dư nợ. Do xác định khách hàng phục vụ chính là các hộ nông dân, Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm luôn phấn đấu tăng dư nợ cho vay hộ sản xuất. Đến cuối năm 2006 dư nợ cho vay hộ sản xuất đạt trên 313.8 tỉ đồng. Dư nợ hộ sản xuất theo thời gian Bảng 2.11 : Dư nợ hộ sản xuất theo thời gian (ĐV: triÖu đồng) Chỉ tiêu 2005 2006 2007 Số tiền Tỉ trọng Số tiền Tỉ trọng Số tiền Tỉ trọng Ngắn hạn 83.290 57.6% 139.052 54.53% 165.907 52.87% Trung dài hạn 61.310 42.4% 115.948 45.47% 147.893 47.13% Tổng dư nợ HSX 144.600 100% 255.000 100% 313.800 100% ( Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng hộ sản xuất tại NHNo Từ Liêm) Biểu đồ 06: Dư nợ hộ sản xuất theo thời gian (Đơn vị: Tỉ đồng) Các khoản cho vay ngắn hạn dùng để tài trợ cho các chi phí theo thời vụ để phục vụ sản xuất mùa màng và chăn nuôi gia súc như mua hạt giống, phân bón, thức ăn gia súc gia cầm. Tỷ trọng dư nợ ngắn hạn có giảm trong tổng số dư nợ hộ sản xuất nhưng thực ra con số tuyệt đối của nó tăng liên tục trong nhiều năm. Tuy nhiên tiền trả nợ vay ngắn hạn Ngân hàng thường được lấy từ tiền bán sản phẩm hàng hoá nông nghiệp( doanh thu bán hàng) thấp và luôn biến động, do đó khả năng không trả được vốn và lãi vay ngắn hạn của hộ sản xuất có xu hướng tăng nhẹ. Do đó khu vực này vẫn có một số khó khăn nhất định để phát triển. Vì vậy, Ngân hàng phải tập trung hơn nữa để nâng cao chất lượng tín dụng đối với hộ sản xuất nói chung và chất lượng cho vay ngắn hạn nói riêng. Giải quyết mâu thuẫn giữa mục tiêu lợi nhuận và an toàn trong kinh doanh là vấn đề rất phức tạp. Ngược lại với tình hình cho vay ngắn hạn dư nợ trung-dài hạn tăng trưởng một cách vững chắc hơn, chiếm tỉ trọng ngày càng cao trong dư nợ cho vay hộ sản xuất. Doanh số thu nợ trung-dài hạn cũng liên tục tăng qua các năm, tỉ lệ doanh số thu nợ/ doanh số cho vay trung-dài hạn cũng liên tục tăng. Các khoản cho vay trung-dài hạn được dùng để mua các tài sản có tính lâu dài như gia súc,máy móc và đầu tư chiều sâu.Một điều đáng lưu tâm là hầu hết số tiền vay là của những hộ sản xuất nhỏ bó hẹp ở quy mô gia đình nhỏ chứng tỏ nhiều hộ đang vươn lên vượt ra khỏi mức sản xuất thấp. Tuy nhiên nếu tính số tiền vay trung- dài hạn trung bình 1 lần vay chưa cao chỉ khoản 11,3 triệu đồng. Về lý thuyết tiền trả nợ vay trung-dài hạn Ngân hàng lấy từ lợi tức kinh doanh ở người sản xuất. Điều này rõ ràng chỉ thực hiện được với những nhu cầu vay hàng chục triệu đồng mỗi lần, trong khi số khách hàng như vậy ở Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm không nhiều. Số tiền bình quân thấp như vậy bảo đảm nguy cơ thất thoát vốn do không trả được nợ là nhỏ nhưng không kích thích mạnh mẽ hoạt động sản xuất kinh doanh của các hộ sản xuất. 2.2.3 Chất lượng tín dụng Ngân hàng: * Chỉ tiêu nợ quá hạn Chất lượng tín dụng được xem là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phản ánh kết quả hoạt động tín dụng trong một giai đoạn của NHTM. Bảng 2.12 : Nợ quá hạn tại Ngân hàng No&PTNT huyện Từ Liêm giai đoạn 2005-2007 (Đơn vị Triệu đồng) Chỉ tiêu 2005 2006 2007 2006/2005 2007/2006 NQH 4.590 6.470 7.880 +1880 +40% +1.410 +21% Tổng Dư nợ 696.000 1.040.000 1.446.000 +344.000 +49,42% +406.000 +39.01% Tỉ lệ NQH 0.67 0.63 0.59 _ _ _ _ ( Nguồn: Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng HSX tại NHNo Từ Liêm) Qua con số nợ quá hạn hàng năm có thể thấy chất lượng tín dụng chung của Ngân hàng là khá tốt. Thể hiện tỉ lệ nợ quá hạn/ tổng dư nợ đều nhỏ hơn 1% năm, đặc biệt năm 2007 giảm xuống còn 0.59%. Dư nợ quá hạn qua các năm tăng song tỉ lệ tăng ngày càng giảm thể hiện năm 2006 nợ quá hạn tăng 40% so với năm 2005 thì đến năm 2007 dư nợ quá hạn tăng còn 21% so với năm 2006. Chỉ tiêu Nợ quá hạn hộ sản xuất trong tổng nợ quá hạn Bảng 2.14 : Nợ quá hạn hộ sản xuất trong tổng nợ quá hạn (đơn vị Triệu đồng) Chỉ tiêu 2005 2006 2007 ST TT ST TT ST TT NQH HSX 2.245 48% 3.314 51% 4.142 53% Tổng NQH 4.590 100% 6.470 100% 7.880 100% ( Nguồn: Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng HSX tại NHNo Từ Liêm) Qua bảng ta thấy nếu xét về giá trị tuyệt đối thì nợ quá hạn có chiều h­íng tăng năm 2006 so với năm 2005 tăng là 1.069( tr đồng) tương ứng với tỉ lệ là 47.6%, năm 2007 so với năm 2006 tăng về giá trị tuyệt đối là 828 ( tr đồng) tương ứng với tỉ lệ là 25% song không có nghĩa là chất lượng cho vay giảm sút vì doanh số cho vay và thu nợ năm sau vÉn cao hơn năm trước. Ngoài ra do số lượt hộ vay càng nhiều tất yếu rủi ro tín dụng sẽ xảy ra lớn hơn. Con số tương đối sẽ phản ánh chính xác hơn chất lượng tín dụng Ngân hàng. Bảng 2.15 : Tỉ lệ dư nợ quá hạn hộ sản xuất giai đoạn 2005-2007 (đơn vị triệu đồng) Chỉ tiêu 2005 2006 2007 2006/2005 2007/2006 NQH HSX 2.245 3.314 4.142 +1.069 +47,6% +828 +25% D ư nợ HSX 144.600 235.080 313.800 +90.480 +62,57% +78.720 +33,48% Tỉ lệ NQH HSX 1.55 1.41 1.32 _ _ _ _ ( Nguồn: Báo cáo kết quả hoạt động tín dụngHSX tại NHNo Từ Liêm) Tỉ trọng NQH HSX giảm dần qua các năm ,có thể thấy năm 2005 tỉ trọng này là 1.55% thì đến năm 2007 giảm còn 1.32% trên tổng du nợ HSX. Kết quả trên cho thấy tỉ lệ nợ quá hạn hộ sản xuất của Ngân hàng nói chung là ở mức thấp so với tỉ lệ nợ quá hạn chung của toàn hệ thống nhưng lại ở mức cao so với tỉ lệ chung tại Ngân hàng. Dư nợ quá hạn hộ sản xuất thường chiếm tỉ trọng lớn trong tổng dư nợ quá hạn. Trong năm 2005 dư nợ quá hạn hộ sản xuất chiếm tới 90% tổng dư nợ quá hạn năm 2006, 2007 tỷ trọng này tuy có giảm nhưng vẫn ở mức cao. Đây có thể là do các yếu tố khách quan vì với hàng chục ngàn hộ vay vốn và hàng vạn lượt vay, đồng thời các hộ sản xuất vay vốn đều chủ yếu sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp khiến cho cán bộ tín dụng bị quá tải. Do đó mức độ rủi ro tín dụng trong khu vực này sẽ cao hơn nhiều những khu vực khác. Mặt khác hộ sản xuất thường có dư nợ khá lớn trong tổng dư nợ cho nên tỉ trọng dư nợ quá hạn hộ sản xuất trong tổng dư nợ . * D­ nợ qu¸ h¹n cho vay ®èi víi hé s¶n xuÊt ph©n theo thêi gian C¸ch ph©n lo¹i nî qu¸ h¹n theo thêi gian gióp cho Ng©n hµng tÝnh to¸n ®­îc kh¶ n¨ng thÊt tho¸t vèn trªn c¬ së ®ã lËp quü dù phßng rñi ro tÝn dông ®ång thêi hç trî c«ng t¸c chØ ®¹o ®iÒu hµnh trong Ng©n hµng. Trong tæng sè nî qu¸ h¹n, th«ng th­êng nî nhãm 5 ( nî cã kh¶ n¨ng mÊt vèn) chiÕm tØ träng kh¸ cao, n¨m 2005 lµ 17%, n¨m 2006 lµ 13%, n¨m 2007 lµ 9%. §©y ®­îc coi lµ nh÷ng kho¶n nî kh«ng thu håi vèn ®­îc, do ®ã lµm ¶nh h­ëng tíi vèn kinh doanh cña Ng©n hµng. Trªn thùc tÕ sè nµy cßn cao h¬n v× x¸c suÊt kh«ng ®ßi ®­îc nî tõ nh÷ng kho¶n nî d­íi 1 n¨m hoµn toµn cã thÓ x¶y ra. MÆc dï nî cã kh¶ n¨ng mÊt vèn n¨m 2007 ®· gi¶m xuèng chØ cßn 9% nh­ng ®©y lµ mét con sè kh«ng mét ng©n hµng nµo mong muèn vµ cÇn ph¶I tiÕp tôc gi¶m xuèng. Theo quy ®Þnh trÝch lËp quü dù phßng xö lü rñi ro, tØ lÖ trÝch lËp dù phßng nî qu¸ h¹n d­íi 1 n¨m lµ 13%, trªn 1 n¨m lµ 100%. Tõ ®â cã thÓ tÝnh ®­îc sè nî khã ®ßi cña Ng©n hµng qua cac n¨m. Qua kÕt qu¶ tÝnh to¸n th× kh¶ n¨ng thÊt tho¸t vèn cña Ng©n hµng cßn cao. MÆc dï nî khã ®ßi n¨m 2007 t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ so víi n¨m 2006 vÒ sã tuyÖt ®èi vµ chiÕm tØ träng thÊp h¬n, mµ chñ yÕu tËp trung vµo nî nhãm 4 ( nî khã ®ßi), ®ã lµ dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho Ng©n hµng nh­ng Ng©n hµng vÉn ph¶i cñng cè tËp trung gi¶m ®Õn møc tãi thiÓu kh¶ n¨ng thÈt tho¸t vãn vµ nh÷ng kho¶n nî nhãm 4 kh¶ n¨ng kh«ng ®ßi ®­îc vÉn cã thÓ x¶y ra. TØ lÖ nî khã ®ßi cao lu«n lµ th¸ch thøc víi Ng©n hµng, cÇn ph¶i th¸o gì. *Dư nợ quá hạn hộ sản xuất theo kì hạn Bảng 2.16 : Dư nợ quá hạn hộ sản xuất theo kì hạn Chỉ tiêu N¨m2005 N¨m 2006 N¨m 2007 Trung dµi h¹n 35.8 39.3 40.1 Ng¾n h¹n 64.2 60.7 59.9 ( Báo cáo kết quả hoạt động tín dụng hộ sản xuất tại NH Từ Liêm) Biểu đồ 07: Dư nợ quá hạn hộ sản xuất theo kì hạn (Đơn vị: Tỉ đồng) Nợ quá hạn cho vay ngắn hạn luôn chiếm tỉ trọng cao hơn, năm 2005 là 64,2%, năm 2006 là 60,7%, năm 2007 là 59,9%. Như vậy, ta thấy mặc dù tỉ trọng này có thay đổi qua các năm nhưng sự thay đổi là không nhiều. Đồng thời tỉ lệ nợ quá hạn cho vay ngắn hạn cũng lớn so với tỉ lệ nợ quá hạn cho vay trung dài hạn. Nợ quá hạn cho vay ngắn hạn chủ yếu tập trung vào hộ sản xuất nông nghiệp hay chính xác hơn là ngành chăn nuôi. Ngành này cần vốn đầu tư mua giống khá lớn(năm 2007 bình quân một hộ chăn nuôi vay ngắn hạn số tiền xấp xỉ 16 triệu đồng) và phải phòng dịch cẩn thận. Mặc dù sự đầu tư về tiền cũng như công sức lớn như vậy nhưng nếu xảy ra dịch bệnh thì thiệt hại vẫn xảy ra hàng loạt. Chẳng hạn như thời gian qua , dịch cúm gia cầm đã gây tổn thất nặng nề cho các hộ chăn nuôi trên cả nước nói chung và địa bàn huyện Từ Liêm nói riêng.Tuy nhiên có thể nói là rất may mắn vì huyện không nằm đúng vào vùng ổ dịch nên thiệt hại nhỏ hơn các vùng khác, nhưng sự ảnh hưởng của nó đối với sản xuất thì vẫn rất lớn. Do vậy chỉ cần có một yếu tố bất lợi cũng gây khó khăn trong kinh doanh và khó trả đủ vốn vay Ngân hàng. Tuy nhiên mục tiêu của Ngân hàng là phát triển sản xuất nông nghiệp- nông thôn và ngoài những rủi ro có thể xảy ra thì đây là lĩnh vực có tỉ suất lợi nhuận thu được cao nên là ngành hấp dẫn đầu tư và do vậy Ngân hàng chấp nhận khi cho vay. Ho¹t ®éng Ng©n hµng lu«n chøa ®ùng nhiÒu rñi ro lµm gi¶m sót lîi nhuËn còng nh­ sù an toµn cña Ng©n hµng nªn c¸c Ng©n hµng lu«n ph¶i dù ®o¸n ®­îc t×nh h×nh ho¹t ®éng cña m×nh. §èi víi nî qu¸ h¹n, Ng©n hµng ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi vµ ng¨n chÆn nî qu¸ h¹n míi ph¸t sinh trªn c¬ së t×m ra nguyªn nh©n dÉn ®Õn nî qu¸ h¹n mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. 2.3 §¸nh gi¸ vÒ chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt t¹i NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm 2.3.1 KÕt qu¶ ®¹t ®­îc KÕt qu¶ næi bËt nhÊt lµ d­ nî cho vay hé s¶n xuÊt ngµy cµng t¨ng vµ duy tr× ë møc cao. D­ nî hé s¶n xuÊt hµng n¨m h¬n 318,8 tØ ®ång gióp trªn 23 ngµn hé s¶n xuÊt cã ®ñ vèn ®¸p øng kÞp thêi cho s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶i quyÕt viÖc lµm gãp phÇn thùc hiÖn qu¸ tr×nh CNH – H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n, thùc hiÖn chÝnh s¸ch “xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, x©y dùng n«ng th«n”. Mét kÕt qu¶ kh¸c còng kh«ng kÐm ph©n tù hµo ®ã lµ trong ho¹t ®éng cho vay s¶n xuÊt nh÷ng n¨m qua tØ lÖ nî qu¸ h¹n lµ rÊt thÊp, nhá h¬n rÊt nhiÒu møc trung b×nh cña NHNo & PTNT ViÖt Nam vµ nhá h¬n môc tiªu phÊn ®Êu cña NHNo & PTNT ViÖt Nam, lµ tØ lÖ nî qu¸ h¹n xuèng cßn 3%/n¨m. XÐt riªng khu cùc ®ång b»ng s«ng Hång gåm toµn nh÷ng tØnh cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt t­¬ng ®èi g©n gòi, víi tØ lÖ nî qu¸ h¹n tíi 5 % th× cã thÓ thÊy chÊt l­îng tÝn dông NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm lµ cao. Tuy nhiªn nî qu© h¹n hé s¶n xuÊt còng nh­ nî qu¸ h¹n nãi chung n¨m 2007 ®· gi¶m xuèng, nh­ng víi d­ nî hé s¶n xuÊt t¨ng kh«ng lín, doanh sè thu nî kh«ng thay ®æi nhiÒu, thi ®ã lµ dÊu hiÖu ®Ó Ng©n hµng quan t©m h¬n n÷a chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi hé s¶n xuÊt. MÆc dï vËy nh×n vµo khèi l­îng cho vay hé s¶n xuÊt mµ Ng©n hµng ®ang qu¶n lý lµ møc cao trong hÖ thèng NHNo th× ®©y lµ cè g¾ng lín cña NHNo & PTNT huyÖn Tõ Liªm. Khèi l­îng vèn tÝn dông kh¸ lín, thùc hiÖn ®Çu t­ cã träng ®iÓm ®· gãp phÇn quan träng vµ viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ cña tØnh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp n«ng th«n. Doanh sè cho vay b×nh qu©n hµng n¨m kho¶ng 650 tØ ®ång. Ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn tËp trung nhiÒu nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, Ng©n hµng ®· ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho khu vùc nµy, chñ yÕu lµ cho vay ®Ó më réng s¶n xuÊt mua m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn liÖu. Ng©n hµng cã quan hÖ víi h¬n 6500 hé s¶n xuÊt c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë n«ng th«n víi møc d­ nî t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m. TØ träng d­ nî trung dµi h¹n trong tæng d­ nî cho vay hé s¶n xuÊt cao, trung b×nh gÇn 48%/n¨m. §©y lµ mét tØ lÖ cao mµ kh«ng ph¶i chi nh¸nh Ng©n hµng nµo còng ®¹t ®­îc, ®Æc biÖt lµ Ng©n hµng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ theo mïa vô. Ph¸t huy tÝnh céng ®ång tr¸ch nhiÖm b»ng h×nh thøc cho vay qua nhãm nh­ Héi phô n÷, Héi cùu chiÕn binh ®· tËp trung ®Çu mèi kh¸ch hµng, n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý, gi¶m khèi l­îng c«ng viÖc cho c¸n bé tÝn dông vµ tØ lÖ an toµn vèn cao. ChÊt l­îng tÝn dông lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi Ng©n hµng lu«n ®­îc cñng cè n©ng cao. Trong hÖ thèng NHNo & PTNT ViÖt Nam, NHN0 & PTNT huyÖn Tõ Liªm lu«n lµ chi nh¸nh cã chÊt l­îng tÝn dông cao. TØ lÖ doanh sè thu nî/doanh sè cho vay hé s¶n xuÊt lu«n ®¹t xÊp xØ 90 %. C«ng t¸c xö lý nî qu¸ h¹n lu«n ®¹t kÕt qu¶ tèt mÆc dï rñi ro trong n«ng nghiÖp lµ rÊt lín. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn, bªn c¹nh nh÷ng chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña ChÝnh phñ, cña NHNo & PTNT ViÖt Nam cßn cã sù cè g¾ng cña b¶n th©n NHNo huyÖn Tõ Liªm víi nh÷ng chÝnh s¸ch hîp lý cña Ng©n hµng. Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy thÓ hiÖn nh­ sau: Sù chuyÓn h­íng ®óng ®¾n trong kinh doanh: Do Ng©n hµng ®· x¸c ®Þnh ®èi t­îng kh¸ch hµng phôc vô chÝnh lµ c¸c hé gia ®×nh, chñ yÕu lµ hé n«ng d©n, nhê ®ã Ng©n hµng ®· khai th¸c ®­îc tiÒm n¨ng to lín cña thÞ tr­êng nµy kh«ng ngõng ph¸t triÓn t¹o ®­îc uy tÝn v÷ng ch¾c trong lßng kh¸ch hµng. Theo s¸t môc tiªu kinh tÐ ®Þa ph­¬ng, x¸c ®Þnh h­íng ph©n bæ tÝn dông tõ lËp kÕ ho¹ch kinh doanh t¹i Ng©n hµng c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh møc cho vay. Ng©n hµng chó träng ho¹t ®éng huy vèn t¹o nguån cho ho¹t ®éng cho vay. Trªn c¬ së tÝnh to¸n nh­ cÇu tÝn dông trªn ®Þa bµn, Ng©n hµng x¸c ®Þnh sè vèn huy ®éng. B»ng nhiÒu biÖn ph¸p vÒ chÝnh s¸ch s¶n phÈm, th«ng tin tuyªn truyÒn, Ng©n hµng lu«n cã mét tèc ®é t¨ng tr­ëng vèn kh¸ cao. Më réng tÝn dông lu«n lÊy hiÖu qu¶ lµm th­íc ®o. HiÖu qu¶ thÓ hiÖn qua viÖc cho vay cã träng ®iÓm, theo nhu cÇu ®­îc tÝnh to¸n chÆt chÏ cña kh¸ch hµng, b¶o ®¶m an toµn vèn vµ sinh lêi hîp lý. Cô thÓ lµ ph¶i kiÓm tra chÆt chÏ tr­íc khi cho vay, trong qu¸ tr×nh sö dông vèn vay, kh¶ n¨ng vµ h×nh thøc hoµn tr¶, c¸c th«ng tin cÇn thiÕt liªn quan ®Õn ng­êi vay. §i ®«i víi viÖc t¨ng d­ nî, Ng©n hµn