Chuyên đề Hoàn thiện cơ chế quản lý vốn tại công ty Dệt len Mùa Đông

g ty. - Phòng tài vụ: Theo dõi tình hình tài chính của công ty, xác định nhu cầu về vốn, tình hình luân chuyển vốn, có nhiệm vụ tổ chức thực hiện toàn bộ công tác kế toán, tính giá thành hạch toán, theo dõi tình hình hiện có và sự biến động của các loại tài sản, tình hình hoạt động SXKD trong công ty, cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho Ban giám đốc, lập các loại báo cáo tài chính và đóng góp ý kiến về hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty. - Phòng kinh doanh: Cung ứng vật tư, vật liệu theo nhu cầu sản xuất và theo lệnh sản xuất yêu cầu. Quản lý nguyên vật liệu, kho tàng, thành phẩm nhập kho, theo dõi toàn bộ hệ thống tiêu thụ sản phẩm của công ty, khai thác và mở rộng thị trường tiêu thụ, cung cấp các thông tin về thị trường cho Giám đốc ký lệnh sản xuất. - Phòng kế hoạch: Lập kế hoạch sản xuất, điều độ, phân bổ kế hoạch cho từng phân xưởng sản xuất, theo dõi tiến độ sản xuất, định mức vật tư, định mức lao động, tính đơn giá các loại sản phẩm. - Phòng xuất - nhập khẩu: Tổ chức thiết lập mối quan hệ kinh tế với các bạn hàng trong và ngoài nước, ký kết hợp đồng kinh tế, nhập khẩu nguyên vật liệu, máy móc thiết bị từ nước ngoài, xuất khẩu sản phẩm đi các nước. - Phòng Kỹ thuật: Chế thử mẫu mã, đưa ra và theo dõi kỹ thuật qui trình công nghệ dệt may, qui cách sản phẩm, chất lượng sản phẩm sản xuất, hướng dẫn kỹ thuật cho các tổ sản xuất. - Bộ phận thiết kế : Nghiên cứu mẫu mã cho phòng kỹ thuật chế thử, cung cấp các thông tin về qui cách tiêu chuẩn sản phẩm cho phòng điều hành & xuất nhập khẩu viết lệnh sản xuất. - Bộ phận KCS : Mỗi một công đoạn trên dây truyền sản xuất của công ty đều bố trí bộ phận KCS để kiểm tra toàn bộ sản phẩm trên dây chuyền và thành phẩm trước khi nhập kho hay giao hàng cho bạn hàng. 2.1.4. Tình hình sản xuất kinh doanh của công ty Nền kinh tế nước ta chuyển sang cơ chế thị trường chính là cơ hội và cũng là thách thức đối với tất cả các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp Nhà nước. Bằng sự chủ động sáng tạo của mình, công ty Dệt len Mùa Đông đã vượt qua được những khó khăn thử thách để đứng vững và không ngừng phát triển. Điều này có thể được thấy rõ qua tình hình tài chính của công ty trong những năm gần đây. Bảng 2.1: Kết quả sản xuất kinh doanh các năm 2002-2004 đơn vị: tỷ đồng STT Chỉ tiêu 2002 2003 2004 2005 1 Doanh thu Trong đó: - Doanh thu xuất khẩu - Doanh thu nội địa - Doanh thu từ dịch vụ 32,219 21,034 10,966 0,219 34,893 23,360 11,301 0,232 39,589 26,053 13,287 0,249 42,145 27,187 14,617 0,341 2 Chi phí 31,646 34,177 38,765 41,462 3 Lợi nhuận trước thuế 0,573 0,716 0,824 0,683 4 Thuế thu nhập doanh nghiệp 0,183 0,229 0,231 0,191 5 Lợi nhuận sau thuế 0,390 0,487 0,593 0,492 (Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh hàng năm của công ty Dệt len Mùa Đông) Từ bảng trên ta có thể thấy kết quả sản xuất kinh doanh của công ty Dệt len Mùa Đông khá khả quan và công ty tăng trưởng đều qua các năm: + Doanh thu của công ty tăng mạnh từ năm 2002 đến năm 2004: doanh thu năm 2003 tăng 8,3% so với năm 2002 và năm 2004 tăng 13,5% so với năm 2003. Đặc biệt, đóng góp phần lớn vào doanh thu của công ty là doanh thu từ hoạt động xuất khẩu, trung bình chiếm khoảng 60% tổng doanh thu. Điều đó chứng tỏ công ty đã và đang tập trung vào thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, ngoài việc tăng cường khả năng sản xuất, công ty hiện đã bắt đầu cung cấp một số loại hình dịch vụ, góp phần tăng doanh thu cho công ty mặc dù tỷ trọng từ dịch vụ chỉ chiếm một phần rất nhỏ (khoảng 0,6 - 0,7% tổng doanh thu). + Cùng với doanh thu, tổng chi phí của công ty cũng không ngừng tăng lên. Tuy nhiên, mức tăng doanh thu vẫn lớn hơn mức tăng chi phí, do đó lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp vẫn tăng: lợi nhuận trước thuế của công ty năm 2003 tăng 24,9% và năm 2004 tăng so với năm 2003 là 15,1%. + Do lợi nhuận trước thuế của công ty tăng qua các năm, do đó lợi nhuận sau thuế của công ty cũng ngày càng tăng lên. Tuy nhiên ở đây có một điều đáng nói là lợi nhuận sau thuế năm 2004 tăng mạnh so với năm 2003 (tăng 21,8%), còn lợi nhuận trước thuế chỉ tăng 15,1%. Nguyên nhân là do thuế suất thuế Thu nhập doanh nghiệp năm 2004 đã giảm so với năm 2003 (từ 32% giảm xuống còn 28%). 2.2. Thực trạng cơ chế quản lý vốn tại Công ty dệt len Mùa Đông 2.2.1. Cơ chế huy động vốn 2.2.1.1. Nguồn vốn chủ sở hữu Bảng 2.2: Tình hình tăng giảm vốn Chủ sở hữu Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Giá trị (nghìn đồng) Tỷ lệ (%) Giá trị (nghìn đồng) Tỷ lệ (%) Giá trị (nghìn đồng) Tỷ lệ (%) Vốn chủ sở hữu 13.051.133 100,00 14.154.683 100,00 18.435.842 100,00 Nhà nước cấp 9.576.000 73,37 10.189.402 71,99 13.880.360 75,29 Tự bổ sung 3.475.133 26,63 3.962.281 28,01 4.555.482 24,71 (Nguồn: báo cáo tài chính của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Từ bảng trên ta có thể thấy rất rõ là vốn chủ sở hữu của công ty tăng mạnh trong mấy năm gần đây. Tại thời điểm 31/12/2003, vốn chủ sở hữu của công ty là 13.051.133.000 đồng, đến 31/12/2004 đã tăng lên thành 14.154.683.000 và đến 31/12/2005 là 18.435.842.000đ. Như vậy, sau 2 năm hoạt động, vốn chủ sở hữu của công ty đã tăng tới 41,26%. Đây là một cơ sở rất lớn giúp công ty có thể mở rộng sản xuất kinh doanh và nâng cao khả năng cạnh tranh. Nguồn vốn chủ sở hữu của công ty được hình thành từ 2 nguồn đó là do ngân sách Nhà nước cấp và nguồn tự bổ sung từ lợi nhuận giữ lại. Trong đó, nguồn ngân sách Nhà nước cấp chiếm tỷ trọng rất lớn, thường trên 70% tổng nguồn vốn chủ sở hữu. Nguồn tự bổ sung từ lợi nhuận là phần lợi nhuận để lại luỹ kế của công ty, mặc dù chiếm tỷ trọng không lớn nhưng cũng chứng tỏ khả năng tự chủ về vốn của công ty. Sự tăng trưởng vốn chủ sở hữu của công ty trong những năm gần đây có sự đóng góp rất lớn của nguồn tự bổ sung. Do công ty kinh doanh có lợi nhuận nên có thể giữ lại lợi nhuận không chia để tái đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh: lợi nhuận không chia năm 2003 là 487.148.000đ, năm 2004 là 593.201.000đ. Bên cạnh đó, công ty hàng năm đều vẫn được Nhà nước cấp thêm vốn bởi vì ngành may mặc vẫn là ngành được Nhà nước quan tâm ưu đãi. Cần nói thêm về vốn chủ sở hữu của công ty trong năm 2005. Năm 2005, vốn chủ của công ty đã có sự tăng lên đột biến. Nguyên nhân ở đây là do ngoài việc giữ lại lợi nhuận không chia, được Nhà nước cấp thêm vốn thì công ty có chênh lệch đánh giá lại tài sản là 3.538.364.000đ. Trong đó, giá trị tài sản được đánh giá lại tăng lên chủ yếu là bất động sản của công ty. Bảng 2.3: Kết cấu nguồn vốn chủ sở hữu Đơn vị: nghìn đồng Chỉ tiêu 2003 2004 2005 I. Nguồn vốn, quỹ 12.287.237 13.339.325 17.579.945 1. Nguồn vốn kinh doanh 7.384.583 7.686.275 7.950.184 2. Chênh lệch đánh giá lại tài sản 0 0 3.038.364 3. Quỹ đầu tư phát triển 2.667.905 2.880.769 3.105.420 4. Quỹ dự phòng tài chính 541.004 610.451 650.270 5. Nguồn vốn đầu tư XDCB 1.693.745 2.161.830 2.335.707 II. Nguồn kinh phí 763.896 815.358 855.897 1. Quỹ khen thưởng phúc lợi 307.626 335.342 349.871 2. Quỹ trợ cấp mất việc làm 456.270 480.016 503.026 (Nguồn: bảng cân đối kế toán của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Từ bảng kết cấu nguồn vốn chủ sở hữu của công ty ta có thể thấy là cùng với sự tăng lên của vốn chủ sở hữu thì nguồn vốn kinh doanh của công ty cũng tăng lên, từ 7.384.583.000đ năm 2003 lên thành 7.950.184.000đ năm 2005. Công ty cũng đã thực hiện trích lập đầy đủ các quỹ theo quy định của Nhà nước. Do tình hình kinh doanh của công ty là có lãi trong mấy năm gần đây, do đó công ty có thể trích lập được các quỹ nhằm ổn định và mở rộng sản xuất kinh doanh như quỹ đầu tư phát triển, quỹ dự phòng tài chính. Bên cạnh đó, nguồn vốn xây dụng cơ bản của công ty cũng không ngừng tăng lên, thể hiện chính sách tăng cường đầu tư xây dựng cơ bản của công ty. Ngoài ra, các quỹ để đảm bảo cho người lao động như quỹ khen thưởng phúc lợi, quỹ trợ cấp mất việc làm của công ty cũng đã được bổ sung nhiều trong mấy năm gần đây. 2.2.1.2. Nguồn vốn nợ Bảng 2.4: Kết cấu nguồn vốn nợ Đơn vị: nghìn đồng Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Tổng dư nợ 17.381.439 18.754.902 20.138.589 I. Nợ ngắn hạn 9.629.311 10.717.248 12.622.835 1. Vay ngắn hạn 4.740.108 4.884.307 5.584.148 2. Phải trả người bán 3.438.768 4.045.815 5.080.509 3. Người mua trả tiền trước 132.000 101.153 245.568 4. Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước 444.051 573.865 542.451 5. Phải trả CBCNV 251.134 458.684 548.612 6. Phải trả, phải nộp khác 623.250 653.424 621.547 II. Nợ dài hạn 7.136.581 7.752.128 7.909.281 III. Nợ khác 615.547 285.526 425.473 (Nguồn: Bảng cân đối kế toán của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Từ bảng kết cấu nguồn vốn nợ của công ty ta có thể thấy rõ nguồn vốn này tăng lên qua các năm từ năm 2003 đến nay: tổng dư nợ của công ty năm 2003 là 17.381.439.000đ, năm 2004 là 18.754.902.000đ, năm 2005 là 20.138.589.000đ, mỗi năm tăng khoảng 7-8%. Mặc dù sự tăng trưởng nguồn vốn nợ không mạnh mẽ như nguồn vốn chủ sở hữu nhưng nó cũng cho thấy sự tăng cường mở rộng sản xuất kinh doanh của công ty. Đóng góp phần lớn vào sự tăng trưởng nguồn vốn nợ đó là nợ ngắn hạn. Qua 2 năm từ 31/12/2003 đến hết 31/12/2005 thì dư nợ ngắn hạn của công ty đã tăng từ 9.629.311.000đ lên đến 12.622.835.000đ, tương đương với mức tăng 31%. Trong khi đó, nợ dài hạn của công ty lại khá ổn định, có tăng nhưng không đáng kể trong mấy năm gần đây. Sở dĩ có tình trạng này là bởi vì nhu cầu đầu tư dài hạn của công ty đã được tài trợ một phần bởi nguồn vốn chủ sở hữu tăng lên. Xét về kết cấu của nguồn vốn nợ thì nợ ngắn hạn thường chiếm tỷ trọng lớn nhất, khoảng trên 60%, còn lại là nợ dài hạn và nợ khác. Thông thường, nợ ngắn hạn thường được dùng để tài trợ cho tài sản lưu động, còn nợ dài hạn và vốn chủ sở hữu thường để tài trợ cho tài sản cố định, do đó muốn đánh giá được kết cấu này có hợp lý hay không ta cần phải xem xét thêm về kết cấu tài sản của công ty. Hiện tại, công ty huy động vốn nợ qua các nguồn chủ yếu là: vay ngân hàng, vay của cán bộ công nhân viên, vốn chiếm dụng và các nguồn vốn nợ khác. Kết cấu các nguồn này và tình hình tăng giảm qua các năm được thể hiện trong bảng 2.6 dưới đây: Bảng 2.5: kết cấu nguồn vốn nợ theo nguồn hình thành Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Giá trị (nghìn đồng) Tỷ lệ (%) Giá trị (nghìn đồng) Tỷ lệ (%) Giá trị (nghìn đồng) Tỷ lệ (%) Tổng dư nợ 17.381.439 100,00 18.754.902 100,00 20.138.589 100,00 Vay ngân hàng 11.638.868 66,96 12.324.190 65,71 12.386.978 61,51 Vay của CBCNV 237.821 1,37 312.245 1,66 287.451 1,43 Vốn chiếm dụng 4.889.203 28,13 5.832.941 31,10 7.038.687 34,95 Nguồn khác 615.547 3,54 285.526 1,53 425.473 2,11 (Nguồn: Báo cáo tài chính của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Theo bảng kết cấu nguồn vốn nợ theo nguồn hình thành ta có thể thấy nguồn huy động nợ chủ yếu của công ty là tín dụng ngân hàng, luôn chiếm trên 60% tổng nguồn vốn nợ của công ty. Đây là một đặc điểm có ở phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam, khi thị trường tài chính còn chưa phát triển thì nguồn huy động vốn chủ yếu và thường xuyên là nguồn vốn vay ngân hàng. Quy mô vốn vay ngân hàng của công ty cũng có tăng qua các năm nhưng không nhiều. Bên cạnh nguồn vốn vay ngân hàng, nguồn vốn chiếm dụng cũng chiếm một tỷ trọng đáng kể trong nguồn vốn nợ của công ty, khoảng 30%. Nguồn vốn này đã tăng rất nhanh trong vòng 2 năm gần đây: năm 2003 chỉ là 4.889.203.000đ thì năm 2005 đã là 7.038.687.000đ, tức là tăng 44%. Điều này cho thấy công ty đã biết khai thác nguồn vốn chiếm dụng, trong đó chủ yếu là tín dụng thương mại để tăng cường nguồn vốn cho doanh nghiệp. Đây là một chính sách đúng, cần được phát huy trong điều kiện công ty gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn tài trợ mới. Cũng cần phải nói đến nguồn vốn vay từ cán bộ công nhân viên của công ty. Hiện nay công ty đang tổ chức các đợt huy động vốn của cán bộ để đáp ứng các nhu cầu vốn ngắn hạn của công ty. Mặc dù khối lượng vốn huy động được là không nhiều và không ổn định nhưng đây là một biện pháp để giải quyết nhu cầu vốn trong lúc cấp bách của công ty với chi phí khá rẻ. 2.2.2. Cơ chế sử dụng vốn 2.2.2.1. Quản lý vốn lưu động a) Quản lý dự trữ - tồn kho bảng 2.6: tình hình tăng giảm giá trị hàng tồn kho Đơn vị: nghìn đồng Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Hàng tồn kho (dự trữ) 7.196.221 7.758.645 8.746.841 1. Nguyên vật liệu tồn kho 3.238.300 3.259.573 3.315.548 2. Công cụ, dụng cụ 157.652 164.841 175.486 3. Chi phí sản xuất kinh dở dang 839.283 945.582 9.628.48 4. Thành phẩm tồn kho 1.214.942 1.318.876 1.494.857 5. Hàng hoá tồn kho 189.430 230.469 214.446 6. Hàng gửi bán 1.124.841 1.373.786 2.058.846 7. Dự phòng giảm giá hàng tồn kho 431.773 465.518 524.810 (Nguồn: Bảng cân đối kế toán của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Theo bảng trên, giá trị hàng tồn kho của công ty tăng mạnh qua các năm. Trong vòng 2 năm, hàng tồn kho đã tăng đến 22%. Bên cạnh đó, hàng tồn kho cũng chiếm tỷ trọng rất lớn trong tài sản lưu động, thường trên 60%. Việc duy trì một mức dự trữ lớn như vậy một mặt sẽ làm công ty mất chi phí để bảo quản hàng hoá, vật liệu, mặt khác sẽ làm công ty gặp khó khăn khi có nhu cầu gấp về vốn. Chỉ tiêu vòng quay dự trữ của công ty là thấp: năm 2003 là 4,85 lần, năm 2004 là 5,10 lần, năm 2005 là 4,81 lần. Số vòng quay dự trữ của công ty là rất kém, chứng tỏ khả năng tiêu thụ hàng hoá còn nhiều bất cập. Nguyên nhân của tình trạng trên trước hết là do đặc điểm sản xuất kinh doanh của công ty. Nguyên vật liệu đầu vào của công ty phần lớn là nhập từ nước ngoài, chi phí vận chuyển khá tốn kém nên mỗi lần nhập thì công ty thường phải nhập về với khối lượng lớn để tiết kiệm chi phí. Điều này được thể hiện qua việc nguyên vật liệu luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng giá trị hàng tồn kho của công ty. Bên cạnh đó, cũng cần phải đề cập tới nguyên nhân rất quan trọng là hàng hoá của công ty bị ứ đọng nhiều không tiêu thụ được, thành phẩm tồn kho và hàng gửi bán của công ty luôn ở mức cao và có xu hướng tăng lên theo thời gian. Vì vậy, công ty cần cải thiện lại khâu tiêu thụ sản phẩm của mình. b) Quản lý tiền mặt bảng 2.7: tình hình tăng giảm tiền mặt Đơn vị: nghìn đồng Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Tiền mặt 1.760.421 1.950.963 1.154.847 1. Tiền mặt tại quỹ 258.487 324.571 354.954 2. Tiền gửi ngân hàng 1.501.934 1.608.392 799.893 (Nguồn: bảng cân đối kế toán của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Nhìn vào bảng trên ta có thể thấy là tiền mặt của công ty có sự biến động rất lớn trong mấy năm gần đây. Lượng tiền của công ty vào năm 2004 tăng hơn so với năm 2003, nhưng đến năm 2005 lại bị sụt giảm mạnh, chỉ bằng 60% so với năm 2004. Đây là một điều hợp lý bởi vì công ty không nên duy trì một mức tiền mặt cao mà nên đầu tư vào các tài sản sinh lãi khác để nâng cao lợi nhuận. Tuy nhiên, với mức tiền mặt thấp thì công ty có thể sẽ gặp khó khăn khi có nhu cầu cấp bách về tiền. Xét về mặt lý thuyết, công ty có thể đầu tư vào các chứng khoán thanh khoản để khi cần tiền có thể bán các chứng khoán này đi một cách dễ dàng. Tuy vậy, thị trường tài chính của nước ta, đặc biệt là thị trường chứng khoán còn chưa phát triển nên việc thực hiện mua bán chứng khoán không đơn giản và thường mất thời gian. Công ty đã bắt đầu đầu tư vào các chứng khoán thanh khoản trong mấy năm gần đây nhưng khối lượng còn rất nhỏ: năm 2004 là 350 triệu đồng, năm 2005 là 500 triệu đồng. Trong tiền mặt của công ty thì công ty thường chỉ giữ một lượng tiền nhỏ tại két của công ty để phục vụ việc chi trả, thanh toán nhanh, phần còn lại công ty gửi tại ngân hàng để thanh toán chuyển khoản. c) Quản lý các khoản phải thu bảng 2.8: tình hình tăng giảm các khoản phải thu Đơn vị: nghìn đồng Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Các khoản phải thu 2.473.968 2.382.453 3.191.042 1. Phải thu khách hàng 1.979.174 1.985.085 2.552.833 2. Trả trước người bán 175.857 147.548 248.582 3. VAT được khấu trừ 233.482 245.861 308.487 4. Phải thu khác 85.455 3.959 81.140 (Nguồn: bảng cân đối kế toán của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Theo bảng trên, trong tổng số các khoản phải thu của công ty thì khoản mục phải thu khách hàng luôn chiếm tỷ trọng gần như tuyệt đối, khoảng 80%. Ngoài ra còn có các khoản mục phải thu khác như trả trước người bán, VAT được khấu trừ, phải thu khác nhưng chúng chỉ chiếm một tỷ trọng rất nhỏ mà thôi. Giống như khoản mục tiền mặt, các khoản phải thu của công ty cũng có những biết động khá lớn trong mấy năm gần đây. Trong khi năm 2004 các khoản phải thu giảm đi đôi chút thì đến năm 2005 lại tăng mạnh. Trong đó, khoản mục phải thu khách hàng của công ty có tốc độ tăng rất nhanh, trong vòng 2 năm qua đã tăng tới 30%. Nguyên nhân của tình trạng này chủ yếu là do năm vừa qua công ty đã mở rộng chính sách tín dụng thương mại để giúp cho công ty có thể tăng doanh thu. Mặc dù vậy, mức tăng doanh thu của công ty chưa thực sự lớn so với sự gia tăng các khoản phải thu. Tuy nhiên, khi xem xét tương quan các khoản phải thu - các khoản phải trả của công ty thì có thể thấy rằng giá trị các khoản phải thu của công ty vẫn còn có thể chấp nhận được. Tỷ lệ các khoản phải thu trên các khoản phải trả của công ty luôn ở dưới mức 40%. Đây là một tỷ lệ rất khả quan, chứng tỏ công ty đã có chính sách tín dụng thương mại khá hợp lý. d) Hiệu quả sử dụng vốn lưu động Để có được cái nhìn tổng quát về việc sử dụng vốn lưu động của công ty chúng ta cần phải xem xét đên các chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng vốn lưu động của công ty: bảng 2.9: hiệu quả sử dụng vốn lưu động Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Vòng quay TSLĐ Lần 3,43 3,21 3,16 Hiệu quả sử dụng TSLĐ % 4,78 4,81 3,63 Mức đảm nhiệm TSLĐ % 29,16 31,15 31,65 (Nguồn: tổng hợp từ báo cáo tài chính của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Nhìn vào bảng trên ta có thể thấy rõ là các chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng vốn lưu động của công ty là không khả quan. Vòng quay tài sản lưu động của công ty chỉ khoảng trên 3 lần và lại còn có xu hướng giảm từ năm 2003 đến nay. Đây là một tỷ lệ có thể nói là rất thấp, phản ánh hiệu suất sử dụng vốn lưu động của công ty là kém. Tương tự như vậy, chỉ tiêu mức đảm nhiệm tài sản lưu động của công ty ở mức cao và có xu hướng tăng lên chứng tỏ để có được một đồng doanh thu thì công ty phải sử dụng lượng tài sản lưu động nhiều hơn. Nguyên nhân của tình trạng này là do tài sản lưu động của công ty đã tăng lên trong khi đó thì doanh thu của công ty mặc dù có tăng nhưng tốc độ tăng chậm hơn so với tốc độ tăng của tài sản lưu động. Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tài sản lưu động của công ty cũng không khá hơn. Tỷ lệ này luôn ở mức rất thấp là dưới 5%, hơn nữa năm 2005 lại sụt giảm nghiêm trọng xuống còn có 3,63%. Nguyên nhân ở đây là do lợi nhuận của công ty luôn ở mức thấp và lại còn giảm ở năm 2005. Điều này chứng tỏ ban lãnh đạo công ty vẫn quan tâm đúng mức tới việc quản lý tài sản lưu động của công ty. 2.2.2.2. Quản lý vốn cố định a) Quản lý tài sản cố định và đầu tư dài hạn bảng 2.10: tài sản cố định và đầu tư dài hạn đơn vị: nghìn đồng Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 TSCĐ và đầu tư dài hạn 18.609.897 20.051.682 24.317.573 I. TSCĐ 17.003.237 18.225.815 22.681.248 - Nguyên giá TSCĐ 23.075.821 24.766.457 29.652.402 - Khấu hao luỹ kế (6.072.584) (6.540.642) (7.071.154) II. Đầu tư tài chính dài hạn 512.734 582.822 699.968 III. Chi phí XDCB dở dang 658.201 730.487 394.481 IV. Ký cược, ký quỹ dài hạn 435.725 512.547 541.876 (Nguồn: báo cáo tài chính của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Nhìn vào bảng 2.11 ta có thể thấy là tài sản cố định và đầu tư dài hạn tăng lên mạnh trong mấy năm gần đây. Trong vòng 2 năm từ năm 2003 đến hết năm 2005 thì giá trị tài sản cố định và đầu tư dài hạn của công ty đã tăng từ 18.609.897.000đ lên thành 24.317.573đ, tương đương với mức tăng 30,7%. Sự thay đổi này chủ yếu là do tài sản cố định của công ty tăng. Hiện tại, công ty đang tích cực đẩy mạnh đổi mới dây chuyền sản xuất nhằm nâng cao chất lượng và khối lượng sản phẩm, do đó tài sản cố định của công ty tăng lên nhiều. Ngoài ra, công ty cũng đã quan tâm hơn đến việc đầu tư tài chính dài hạn, tuy nhiên tỷ trọng của nó vẫn còn rất nhỏ, đến hết năm 2005 mới chỉ đầu tư khoảng 700 triệu đồng. Bên cạnh đó, cũng cần nói thêm về sự tăng đột biến của tài sản cố định của công ty năm 2005. Năm 2005 thì công ty đã tiến hành định giá lại tài sản phục vụ cho tiến trình cổ phần hoá công ty. Điều này đã làm cho giá trị tài sản cố định của công ty tăng lên, đặc biệt là trong giá trị quyền sử dụng đất. Đây là điều dễ hiểu bởi giá trị đất đã tăng khá nhiều trong mấy năm gần đây và công ty lại là doanh nghiệp Nhà nước, được sở hữu khá nhiều địa điểm kinh doanh có giá trị. Trong cơ chế quản lý khấu hao thì công ty chỉ sử dụng phương pháp tính khấu hao duy nhất là phương pháp khấu hao theo đường thẳng. Kể cả các tài sản cố định được mua mới từ năm 2004 trở lại đây, mặc dù đã được phép trích khấu hao theo các phương pháp khác như khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh và khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm theo quyết định 206/2003 của Bộ tài chính nhưng công ty vẫn chỉ thực hiện khấu hao theo đường thẳng. Quỹ khấu hao của công ty một phần dùng để trả các khoản vay ngân hàng để mua sắm tài sản cố định, phần còn lại dùng để đầu tư mua sắm tài sản mới. Khi chưa phải thực hiện mua sắm tài sản mới thì quỹ khấu hao đã được sử dụng linh động cho hoạt động sản xuất kinh doanh. b) Hiệu quả sử dụng vốn cố định bảng 2.11: hiệu quả sử dụng vốn cố định Chỉ tiêu Đơn vị Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Hiệu suất sử dụng vốn cố định Lần 2,67 2,25 2,08 Hiệu quả sử dụng vốn cố định % 3,29 3,37 2,42 Hàm lượng vốn cố định % 37,45 44,44 48,08 (Nguồn: báo cáo tài chính của công ty Dệt len Mùa Đông giai đoạn 2003-2005) Từ bảng trên ta có thể thấy các chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng vốn cố định của công ty đều rất không khả quan. Theo chỉ tiêu hiệu suất sử dụng vốn cố định thì tỷ số này luôn ở mức rất thấp dưới 3 lần, tức là một đồng vốn cố định chỉ tạo ra được hơn 2 đồng doanh thu. Hơn nữa, chỉ tiêu này còn giảm dần qua mấy năm gần đây chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn cố định của công ty càng ngày càng giảm đi. Nguyên nhân của tình trạng này là mặc dù doanh thu của công ty có tăng nhưng tốc độ tăng lại chậm hơn tốc độ tăng của vốn cố định, tức là việc tăng cường đầu tư mua sắm tài sản cố định đang gây lãng phí. Giống như chỉ tiêu hiệu suât sử dụng vốn cố định, chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn cố định của công ty cũng là rất kém. Mặc dù hiệu quả sử dụng vốn cố định được cải thiện đôi chút ở năm 2004 nhưng đến năm 2005 lại sụt giảm rất lớn. Điều này xảy ra là do lợi nhuận của công ty năm 2005 bị giảm khá nhiều. 2.3. Đánh giá cơ chế quản lý vốn tại công ty Dệt len Mùa đông 2.3.1. Những thành tựu đạt được Trong những năm gần đây, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh nhưng tập thể lãnh đạo và cán bộ công nhân viên của công ty Dệt len Mùa đông đã nỗ lực hết mình đưa công ty ngày càng phát triển vững chắc trên thương trường trong nước và quốc tế. Trong đó, những thành tựu về mặt quản lý vốn là rất lớn và rất đáng được ghi nhận: Thứ nhất: bảo toàn và phát triển nguồn vốn Nhà nước tại công ty Nhiệm vụ bảo toàn và phát triển nguồn vốn Nhà nước tại doanh nghiệp là yêu cầu, là mục tiêu chủ yếu của bất kỳ doanh nghiệp Nhà nước nào. Công ty Dệt len Mùa đông cũng không nằm ngoài các doanh nghiệp đó. Từ tiền thân chỉ là một "liên xưởng dệt len Mùa đông" với tài sản ban đầu rất hạn chế, sau 45 năm tồn tại và phát triển thì đến 31/12/2005 thì tổng vốn chủ sở hữu của công ty đã là 18,5 tỷ đồng. Trong đó, nhờ hoạt động kinh doanh có lãi thì công ty đã tự bổ sung được 25% trong tổng số vốn chủ của công ty. Đây là một con số đáng khích lệ trong điều kiện nền kinh tế nước ta còn tồn tại rất nhiều doanh nghiệp Nhà nước làm ăn kém hiệu quả và luôn phải trông chờ vào nguồn vốn cấp của Nhà nước để có thể tiếp tục hoạt động. Thứ hai: chủ động tăng cường nguồn vốn phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh Bên cạnh nguồn vốn cấp của Ngân sách Nhà nước, công ty đã chủ động tìm kiếm các nguồn vốn khác để phục vụ kịp thời cho nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh và mở rộng doanh nghiệp. Hiện tại, công ty đã khai thác được các nguồn vốn như: lợi nhuận giữ lại, vay ngân hàng, vay của cán bộ công nhân viên, tín dụng thương mại, các khoản vốn chiếm dụng khác(các khoản phải trả nhà nước, phải trả cán bộ công nhân viên...) và nguồn do Nhà nước cấp. Việc không ngừng tìm kiếm nguồn vốn mới hiệu quả hơn để kinh doanh là yêu cầu mang tính sống còn đối với các doanh nghiệp trong điều kiện nền kinh tế thị trường và công ty Dệt len Mùa đông đã thực hiện công tác này rất tốt. Thứ ba: không ngừng đầu tư mua sắm thiết bị, dây chuyền công nghệ để mở rộng sản xuất kinh doanh Trong những năm qua, công ty đã thực hiện việc tăng cường mua sắm các tài sản hiện đại để mở rộng sản xuất. Công ty đã nhập nhiều dây chuyền sả