Chuyên đề Hoàn thiện công tác chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng tại ngân hàng thương mại cổ phần Công thương-Chi nhánh Hà Bà Trưng

117,2 146,3 5. Vốn huy động 2.417 2.701 2.397 4.686 5.985 6. Dư nợ tín dụng 740 686 684,9 847,6 2.118 “Nguồn: Báo cáo thường niên của NHTMCPCT – chi nhánh HBT 2005-2009” 2.2.2 Hoạt động huy động vốn Trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng có thể nói vốn là tiền đề, là khâu đầu tiên trong quá trình hoạt động kinh doanh ngân hàng, là nền tảng của hoạt động tín dụng, nó quyết định quy mô, phạm vi hoạt động của Ngân hàng. Chính sách nguồn vốn được coi là một trong những chính sách quan trọng, quyết định thành công trong kinh doanh ngân hàng. Vì vậy, NHTMCPCT – chi nhánh Hai Bà Trưng xác định “tạo vốn” là khâu mở đường cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng; tạo một mặt bằng vốn vững chắc, ngày càng tăng trưởng cả về nội tệ và ngoại tệ để làm cơ sở quyết định chính sách tín dụng. Mặc dù có nhiều biến động phức tạp về lãi suất, tỷ giá ngoại tệ cạnh tranh từ các Ngân hàng khác trên cùng địa bàn, các quy định của Nhà nước trong công tác huy động vốn nhưng với nhiều biện pháp như: mở rộng địa bàn huy động vốn, chính sách lãi suất linh hoạt và mềm dẻo,.. hoạt động huy động vốn của Ngân hàng đã thu được những kết quả khả quan; nguồn vốn huy động của Ngân hàng đã tăng trưởng đáng kể và ngày càng được điều chỉnh theo một cơ cấu hợp lý. Ngân hàng đã từng bước áp dụng và mở rộng hình thức tiết kiệm tích luỹ tạo thêm huy động mới từ dân cư, đồng thời Ngân hàng còn cung ứng các dịch vụ ngân hàng có kết quả. Bên cạnh đó NHTMCPCT-chi nhánh Hai Bà Trưng cũng hợp tác kinh doanh với công ty Bảo hiểm Châu Á Ngân hàng Công thương nhằm tạo thêm kênh huy động vốn. Bảng 2.2.2 CƠ CẤU VỐN HUY ĐỘNG TẠI NHCT HBT GIAI ĐOẠN 2005 - 2009 Các chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 Tổng nguồn vốn huy động 2.417 2.455 2.397 4.686 5.985 - Chia theo loại hình + Huy động từ dân cư + Huy động từ các tổ chức kinh tế 1.485 932 1.513 775 1.414 1.106 1.213 3.399 1.336 4.649 - Chia theo thời gian + Nguồn vốn ngắn hạn (<1 năm) + Nguồn vốn dài hạn ( >1 năm) 1.665 752 2.229 472 1.546 1.572 3.679 933 5.031 954 Đơn vị: Tỷ đồng “Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2005-2009” Biểu đồ 2..2.2’ TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG NGUỒN VỐN HUY ĐỘNG TẠI NHTMCPCT-CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG GIAI ĐOẠN 2005 – 2009 “Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2005-2009” Đến hết 31/12/2009, số dự nguồn vốn huy động đạt 5.985 tỷ đồng, so với đầu năm tăng 818 tỷ đồng, tỷ lệ tăng 16% và đạt 94.3% so với kế hoạch Trung ương giao. -Tiền gửi từ doanh nghiệp số dư 4.649 tỷ đồng, tăng so với đầu năm 754 tỷ đồng, tỷ lệ tăng 19.4% và chiếm 77.7% trong tổng nguồn vốn huy động. -Tiền gửi từ dân cư sô dư 1.336 tỷ đồng, tăng so với đầu năm 64 tỷ đồng bằng 5% so với 2008. Trong năm 2009, từ nhưng khó khăn chung, công tác huy động vốn cũng gặp nhiều khó khăn. So với năm 2008 tốc độ tăng trưởng nguồn vốn huy động 15,8% và chỉ đạt 94,3% kế hoạch Trung ương giao, nhưng tổng nguồn vốn huy động của Chi nhánh vẫn khá cao trong toàn bộ hệ thống, vì huy động bình quân đầu người đạt 26,363 triệu đồng/ người, trong khi mức bình quân của khu vực là 24,682 triệu đồng/ người và mức bình quân của 149 chi nhanh là 14,553 triệu đồng/ người. Phân tích cơ cầu nguồn vốn: -Phân theo đối tượng gửi: + Tiền gửi doanh nghiệp tăng 19,4% so với năm 2008, chiếm tỷ trọng 77,7% trong tổng nguồn vốn ( năm 2008 chiếm 75,4%). Nguyên nhân chính là do nền kinh tế có nhiều biến động, việc cạnh tranh về lãi suất diễn ra khá quyết liệt và có nhiều kênh đầu tư sinh lời khác…mặt khác, thực hiện chủ trương của NHCT Chi nhánh Hai Bà Trưng đã chủ động cơ cấu lại nguồn vốn có lãi suất cao trên 13% năm, như: Trả cho BHXH và BHTGVN là 340 tỷ đồng, nhưng vẫn huy động bù đắp lại được số tiền này nên tổng nguồn vẫn tăng cao so vơi năm 2008, đây là nỗ lực rất lớn đóng góp quan trọng vào hiểu quả kinh doanh của Chi nhánh. + Tiền gửi dân cư: Tuy có tăng 5% so với năm 2008, nhưng chiếm tỷ trọng thấp trong tổng nguồn là 22,3% và tỷ trọng cũng giảm ( năm 2008 là 24,6%). SO với các Chi nhánh trên địa bàn Hà NỘi thì Chi nhánh Hai Bà Trưng có tốc độ giảm khá cao, đây là vấn đề cần quan tâm để có giải pháp khắc phục. Bên cạnh những yếu tố khách quan ảnh hưởng đến công tác huy động vốn trong dân cư, thì yếu tố chủ quan vẫn là vấn đề cần đặc biệt chú trọng và sớm khắc phục như: Nhiều QTK địa điểm làm việc khác chật hẹp, kỹ năng làm việc của một số cán bộ còn bất cập và chưa chuyên nghiệp, đặc biệt là tác phong giao dịch, văn hóa giao tiếp chưa thực sự đổi mới…nên đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả huy động vốn trong lĩnh vực này, mặc dụ đã có nhiều chuyển biến tích cực trong năm 2009. Phân theo kỳ hạn tiền gửi: + Tiền gửi không kỳ hạn là 668 tỷ, tăng so với năm 2008 là 218 tỷ và chiếm tỷ trọng 11,2% trong tổng nguồn vốn. Trong đó: Tiền gửi của Tổ chức chiếm phần lớn là 664 tỷ, tỷ lệ tăng là 48% so với năm 2008 + Tiền gửi có kỳ hạn là 5.317 tỷ, tăng so với năm 2008 là 600 tỷ chiếm tỷ trọng 88,8% trong tổng nguồn. Trong đó: Tiền gửi của Tổ chức là 3.985 tỷ, tỷ lệ tăng 15,6% so với năm 2008, qua số liệu cho thấy tiền gửi có kỳ hạn chiếm tỷ trọng quả lớn trong tổng nguồn. 2.2.3 Hoạt động sử dụng vốn Bảng 2.2.3 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NHTMCPCT - HBT GIAI ĐOẠN 2005-2009 STT Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 I Tổng tài sản 2.614 2.769 3.092 5.343 5.115 II Tổng dư nợ 740 686 684,92 847,554 2.118 1 Chia theo thời gian Ngắn hạn 513 475 477 501 578 Trung, dài hạn 227 211 208 347 1.540 Tỷ trọng dư nợ trung, dài hạn 31% 31% 30.4% 41% 72,7% 2 Chia theo TSBĐ Có TSBĐ 149 146 184 203 531,62 Không có TSBĐ 591 540 501 645 1.586,38 Tỷ trọng dư nợ có TSBĐ 20% 21% 27% 24% 25,1% Đến hết ngày 31/12/2009 dư nợ cho vay nền kinh tế đạt 2.118 tỷ đồng, hoàn thành 100% kế hoạch giao, so với đầu năm tăng 1.271 tỷ đồng, tỷ lệ tăng trưởng là 150% so với 31/12/2008. Trong đó: Cho vay bằng VND có số dư 667 tỷ, tăng 164 tỷ bằng 32,6% Cho vay bằng Ngoại tệ quy VND có số dư 1.451 tỷ, tăng 1.107 tỷ bằng 42,18%. Thực hiện chủ trương ngăn chặn suy giảm kinh tế với nhiều giải pháp của Chính phủ và của ngành Ngân hàng, Chi nhánh Hai Bà Trưng đã nghiêm túc triển khai một cách tích cực và có hiệu quả chính sách hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp, thực sự đã giúp các doanh nghiệp đứng vững và phát triển. Dư nợ cho vay hỗ trợ lãi suất 401.116 triệu đồng, chiếm 18,93% / Tổng dự nợ cho vay ( Tổng lãi suất hỗ trợ đến 31/12/2009 là: 17.574 triệu). Năm 2009 Chi nhánh tập trung nhiều nguồn lực phục vụ khách hàng chiến lược, phục vụ các ngành nghề kinh tế quan trọng như: Dầu khí, Than, và Khoáng sản, Xi măng, Tổng công ty Giấy, Dệt ,may…Một số dự án lớn tiêu biểu trong năm 2009 như: Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, Xi măng Bỉm Sơn, Dự án Bauxit nhôm Lâm Đồng, Dự án dây chuyền và đầu tư nâng cấp máy xéo của Tổng Công ty Giấy.. ï Các tỷ lệ về cơ cấu tín dụng đều nằm trong phạm vi cho phép, nhất là tỷ lệ cho vay không có đảm bảo bằng Tài sản chỉ đạt 25,1%/50% kế hoạch được giao trong tổng dư nợ. Cho vay Ngoại tệ quy VND chiếm tỷ trọng lớn bằng 73%/ Tổng dư nợ cho vay nền kinh tế và nếu phân theo kỳ hạn nợ, thì chủ yếu là cho vay dài hạn chiếm tỷ trọng 69,4%/ Tổng dư nợ cho vay nền kinh tế. ï Chất lượng tín dụng được Chi nhánh luôn luôn chú trọng và đặt lên hàng đầu, đặc biệt Chi nhanh đã quản lý tốt các nhóm nợ, quyết liệt trong công tác thu hồi nợ xấu, nợ ngoại bảng, không để phát sinh nợ nhóm 2 và nợ xấu mới. Chất lượng tín dụng tiếp tục được kiểm soát chặt chẽ, nợ nhóm 2, nợ xầu đều giảm và ở mức thấp so với toàn NHCT. Chi nhánh thực hiện sàng lọc, lựa chọn khách hàng luôn đảm bảo cho vay có hiệu quả theo đúng quy định, chế độ và các món vay được quản lý chặt chẽ..Chính vì vậy, các khoản nợ nhóm 2, nợ xấu đều giảm so với năm 2008, cụ thể: Nợ nhóm 2 giảm còn 0,45% so với đầu năm, so vơi chỉ tiêu KH chỉ bằng 0,2% và bằng 0,006%/ Tổng dư nợ, Nợ xấu ( Nhóm 3,4,5) giảm còn 30,3% so với đầu năm, so kế hoạch chỉ bằng 12,4% và chỉ chiếm 0,004%/ Tổng dư nợ, trong khi mức bình quân của khu vực là 0,33% và mức bình quân của 149 chi nhánh là 0,61%. Vì vậy, số trích dự phòng cụ thể còn được hoàn trên 1,3 tỷ đóng góp thêm cho lợi nhuận kinh doanh trong điều kiện Chi nhánh phải tìm kiếm mọi khoản thu để thực hiện kế hoạch lợi nhuận Biểu đồ 2.2.3’ TỶ LỆ NỢ QUÁ HẠN TẠI NHTMCPCT - HBT GIAI ĐOẠN 2003 – 2009 ï Thu hồi nợ đã xử lý rủi ro được Ban lãnh đạo Chi nhánh đặc biệt quan tâm vì đây sẽ là khoản thu quan trọng đóng góp vào lợi nhuận trong điều kiện chênh lệch lãi suất đầu ra và đầu vào còn rất thấp vì vậy ngay từ đầu năm Chi nhánh đã đề ra những giải pháp tích cực, cụ thể nhằm đẩy mạnh thu nợ xấu, thu hồi nợ đã xử lý. Thực hiện việc giao chỉ tiêu thu nợ cho từng phòng đối với từng đơn vị, trên cơ sở đó từng phòng giao cho từng cán bộ tín dụng, định kỳ có báo cáo kiểm điểm kế hoạch thực hiện để kịp thời đề ra các biện pháp phù hợp vừa thuyết phuc vừa mạnh cương quyết như: chủ động tích cực đến từng đơn vị, từng gia đình cá nhân khác hàng để nhắc nhở và đôn đốc thu nợ, kiên quyết áp dụng việc khởi kiện ra tòa án kinh tế, bán nợ.. Do vậy, thu xử lý rủi ro đạt 21.664 triệu đồng, tăng 236,4% so với năm 2008 và chiếm 27% trong lợi nhuận của Chi nhánh, hoàn thành 62% kế hoạch Trung ương giao, trong khi bình quân của khu vực là 60%. 2.2.4 Hoạt động tài trợ thương mại Chịu tác động của suy thoái kinh tế thế giới, việc đáp ứng đủ nhu cầu ngoại tệ cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa và nguyên vật liệu sản xuất gặp nhiều khó khăn. Với sự hỗ trợ của Trụ sở chính và sự năng động của Chi nhánh tạo thêm nguồn ngoại tệ từ các đơn vị có nguồn ngoại tệ lớn vì vậy Chi nhánh đáp ứng tương đối đầy đủ và khá kịp thời nhu cầu ngoại tệ của doanh nghiệp. Cụ thể: ( đơn vị USD) L/C nhập là: 28,973 tăng 51,4% và L/C xuất là: 7,506 giảm 30,5% so với năm trước. Doanh số mua ngoại tệ là: 60,969 và Doanh số bán ngoại tệ là: 61,264 đều tăng ở mức 62% so với năm trước. Phí dịch vụ TTTM đạt: 3.661 triệu VND tăng 31,5% so năm trước 2.2.5 Hoạt động dịch vụ 2.2.5.1 Hoạt động thanh toán: Với khối lượng vốn luân chuyển lớn trong giao dịch thanh toán của khách hàng, Chi nhánh chú trọng tổ chức tốt công tác thanh toán, luôn đảm bảo kịp thời, chính xác và an toàn.Chú ý đổi mới và nâng cao phong cách giao dịch, kỹ năng nghiệp vụ, văn hóa giao tiếp và trang phục khi làm việc nhằm phục vụ tốt khách hàng đến giao dịch. Chủ động thực hiện và triển khai kịp thời các chương trình ứng dụng công nghệ Ngân hàng hiện đại như hệ thống thanh toán điện tử đáp ứng mọi nhu cầu chuyển tiền của khách hàng, kết nối thanh toán song phương…nên đã giữ vững được uy tín đối với khách hàng. 2.2.5.1 Dịch vụ Thẻ và Ngân hàng điện tử Năm 2009, Chi nhánh phát hành thêm 13.108 thẻ ATM, nâng tổng số đến nay được gần 43.000 thẻ, so với năm 2008 lượng thẻ phát hành tăng 246 thẻ, hiện tại Chi nhánh có mạng lưới 11 máy ATM. Phát hành trong 74 thẻ tín dụng quốc tế, tăng 43 thẻ so với năm 2008, phát triển được 10 cơ sở chấp nhận thẻ. Đã thực hiện thành công Hệ thống Thẻ Tín dụng Quốc tế sang hệ thống Switch mới, các sản phẩm mới về thẻ như: 12 con giáp và nhiều dịch vụ tiện ích khác khi dùng thẻ. 2.2.6 Công tác tiền tệ kho quỹ Công tác Tiền tệ kho quỹ luôn đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của khách hàng, thu chi kịp thời đúng quy trình, không để xảy ra mất an toàn kho quỹ. Chấp hành nghiêm túc địn mức tồn quỹ theo quy định, tổ chức thu tiền lưu động theo yêu cầu khách hàng và quản lý tốt tài sản thế chấp và chứng từ có giá. Tổng thu tiền mặt 5.334 tỷ đồng, tổng chi 5.922 tỷ đồng. Thực hiện tốt công tác điều hòa tiền mặt trong hệ thống và giao dịch tiền mặt với NHNN. Phát hiện và thu giữ 4,260 ngàn đồng tiền giả, nộp về NHNN theo quy định. Doanh số trả tiền thừa cho khách 449,670 ngàn đồng (309 món), có 2 cán bộ trả món cao nhất là 100 triệu đồng và 2 cán bộ trả nhiều món nhất là 12 món. 2.2.7 Kết quả Tài chính Mặc dù nguồn tăng khá, tín dụng tăng đột biến với chất lượng rất tốt, cùng với việc thu nợ đã xử lý rủi ro gấp 3,3 lần năm trước nhưng lợi nhuận chỉ đạt 82,750 triệu đồng bằng 93% năm 2008 và bằng 83% kế hoạch được giao, nguyên nhân chính là do chênh lệch giữa lãi suất đầu ra và đầu vào thấp ( có 2 tháng gửi vốn Trụ sở chính không bù đắp được chi trả lãi). Tuy nhiên, tỷ lệ hoàn thành 83% kế hoạch của Chi nhánh vẫn khá cao, trong khi tỷ lệ hoàn thành kế hoạch lợi nhuận của khu vực là 78%. 2.2.8 Công tác Thông tin điện toán. Đảm bảo công tác quản trị hệ thống, quản trị hệ thống mạng và hệ thống trang thiết bị công nghệ thông tin của Chi nhánh hoạt động ổn định, an toàn, nâng cao chất lượng dịch vụ. Hoàn thành việc triển khai các ứng dụng mới, nâng cấp phần mềm và thiết bị, trong năm 2009 có 60 lần cập nhật, chương trình quản lý công văn, dự án nâng cấp phòng máy chủ…Đồng thời phục vụ tốt các thiết bị, đường truyền cho việc thành lập mới: Tổ thẻ, PGD Trần Đại Nghĩa, PGĐ Vĩnh Hoàng và đảm bảo công tác hỗ trợ trong lĩnh vực công nghệ cho các Phòng, Ban, kịp thời có hiệu quả. 2.2.9 Các mặt công tác khác ï Công tác Tổ chức cán bộ, đào tạo và phát triển mạng lưới Triển khai thực hiện việc đánh giá phân loại cán bộ, công tác luân chuyển, quy hoạch, bổ nhiệm các cán bộ công nhân viên được thực hiện theo đúng quy trình của NHCTVN. Trong năm, xây dựng và ban hành nội quy lao động, Chức năng nhiệm vụ các phòng ban, tổ chức tốt công tác kiểm tra nghiệp vụ, thi nâng ngạch cho cán bộ Chi nhánh và cử 103 lượt cán bộ tham gia các chương trình tập huấn do NHCTVN tổ chức. ï Công tác Lao động tiền lương, thi đua khen thưởng Là năm thứ hai thực hiện cơ chế phân phối tiền lương mới, Chi nhánh đã thực hiện công tác tiền lương theo đúng cơ chế, công khai, minh bạch, thực hiện việc trả lương theo từng vị trí, gắn với năng suất, chất lượng và hiệu quả công việc. Việc áp dụng cơ chế lương kinh doanh của Chi nhánh trên cơ sở cơ chế tiền lương kinh doanh của NHCTVN quy định được hầu hết CBNV thống nhất và đồng tình quan điểm, đây chính là đòn bẩy quan trọng tác động đến trách nhiệm, năng suất và hiệu quả lao đọng của từng người lao động. Song song với cơ chết chi trả tiền lương, công tác thi đua khen thưởng đã có những kết quả rõ rệt, tác động tích cực động viên CBNV Chi nhánh hăng say lao động có kỷ luật có hiệu quả cao, nâng cao ý thức trách nhiệm hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao. 2.3 THỰC TRẠNG CHẤM ĐIỂM VÀ XẾP HẠNG KHÁCH HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG – HAI BÀ TRƯNG Từ năm 2005 trở về trước thì chưa có một quy định hay chuẩn mực chung nào cụ thể về chấm điểm và xếp hạng tín dụng. Thế nhưng đến ngày 16/9/2004 NHNN đã có công văn số 538/CV-CLPT về việc chấp thuận cho phép NHCTVN ban hành chính thức sổ tay tín dụng. Hội đồng quản trị NHCTVN đã có quyết định số 163/QĐ- NHCT về việc ban hành sổ tay tín dụng áp dụng cho toàn hệ thống NHCT, trong đó có chương: “Hệ thống chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng”, là một trong những chương cơ bản đánh dấu điểm khởi đầu cho việc triển khai chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng tại NHCTVN nói chung và chi nhánh NHCT Hai Bà Trưng nói riêng. Ngày 30/10/2006 sau nhiều lần khảo sát áp dụng hệ thống xếp hạng tín dụng khách hàng trong thực tế, kếp hợp nghiên cứu lý thuyết, thực tiễn chấm điểm, xếp hạng trong nước và nước ngoài đã ra đời “Quy trình chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng” mã QT.35.02 (áp dụng cho khách hàng là doanh nghiệp và cá nhân). Từ đó nó đã trở thành chuẩn mực chung để cán bộ tín dụng dựa vào đó chấm điểm và xếp hạng khách hàng. 2.4 QUY TRÌNH CHẤM ĐIỂM TÍN DỤNG VÀ XẾP HẠNG KHÁCH HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG – HAI BÀ TRƯNG ï Quy trình chấm điểm tín dụng và xếp hạng các khách hàng doanh nghiệp 2.4.1 Thu thập thông tin Người thực hiện: Cán bộ chấm điểm tín dụng Thông tin sử dụng để chấm điểm và xếp hạng là thông tin tài chính và phi tài chính) cập nhật đến thời điểm lập báo cáo năm tài chính gần nhất và thông tin phi tài chính cập nhật đến thời điểm chấm điểm và xếp hạng Sau khi nhận được hồ sơ thông tin khách hàng, CB CĐTD tiến hành điều tra, thu thập, xác minh và sàng lọc để tổng hợp thông tin về khách hàng từ các nguồn. Hồ sơ do khách hàng cung cấp: Giấy tờ pháp lý, các báo cáo tài chính và các tài liệu khác Phỏng vấn trực tiếp khách hàng Đi thăm thực địa khách hàng Các đối tác kinh doanh của khách hàng Các tổ chức tín dụng khác mà khách hàng có quan hệ ( nếu có) Cơ quan quản lý cấp trên hoặc cơ quan chủ quản, cơ quan quản lý nhà nước/ cơ quan quản lý chuyên ngành. Trung tâm thông tin tín dụng của NHNN Việt Nam Báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng khác Báo cáo nghiên cứu thị trường của các tổ chức chuyên nghiệp Các nguồn khác 2.4.2 Xác định, phân loại ngành nghề/ lĩnh vực sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Người thực hiện: CB CĐTD Căn cứ vào ngành nghề/ lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính đăng trên giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và/ hoặc hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế của doanh nghiệp, xác định, phân loại ngành nghề/ lĩnh vực sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo bảng sau: Nông, lâm, ngư nghiệp Chăn nuôi Trồng trọt: Cây lương thực, hoa màu, cây ăn quả, cây công nghiệp… Trồng rừng Khai thác lâm sản Đánh bắt, nuôi trồng thủy hải sản Làm muối Thương mai, dịch vụ Cảng sông, biển Khách sạn, nhà hàng, giải trí, du lịch Siêu thị, đại lý phân phối, kinh doanh bán buôn, bán lẻ các loại nông sản, lâm sản, thủy sản, thực phẩm, rượu bia, nước giải khát, dược phẩm, vật liệu xây dựng, hóa chất… In ấn, xuất bản sách, báo chí Sửa chữa nhà cửa, các loại máy móc, phương tiện giao thông Chăm sóc sức khỏe, làm đẹp Tư vấn, môi giới Thiết kế thời trang, gia công may mặc Bưu chính viễn thông Vận tải đường bộ, đường sông, đường biển, đường sát, hàng không. Vệ sinh môi trường, văn phòng… Xây dựng Hạ tầng giao thông, khu công nghiệp Hạ tầng đô thị, nhà ở Xây lắp ( xây dựng cơ bản) Công nghiệp Chế biến các loại nông sản, lâm sản, thủy hải sản, thực phẩm, rượu bia, nước giải khát Sản xuất thuốc lá, dược phẩm, thiết bị y tế, mỹ phẩm, văn hóa phẩm, vật liệu xây dựng, hóa chất, hàng tiêu dùng, hàng mỹ phẩm, mỹ nghệ, nguyên vật liệu cho các ngành khác. Sản xuất, lắp ráp hàng điện tử, máy móc, phương tiện giao thông vận tải Sản xuất điện, khí đốt Khai thác khoáng sản Khai thác than, vật liệu xây dựng, dầu khí… Trong trường hợp doanh nghiệp hoạt động đa ngành nghề thì ngành nghề nào đem lại trên 50% doanh thu hàng năm được xem là ngành sản xuất kinh doanh chính của doanh nghiệp. Trường hợp không có ngành nghề nào đáp ứng được điều kiện trên, NHCV được lựa chọn ngành nghề có tiềm năng nhất theo kế hoạch và xu hướng phát triển của doanh nghiệp là ngành nghề/ lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính. 2.4.3.Chấm điểm và xác định quy mô của doanh nghiệp Người thực hiện: CB CĐTD Các tiêu chí sử dụng để chấm điểm và xác định quy mô doanh ngiệp gồm: Nguồn vốn kinh doanh, lao động, doanh thu thuần và giá trị nộp NSNN, trong đó: Nguồn vốn kinh doanh: Là tổng giá trị vốn đầu tư của chủ sơ hữu, thặng dư vốn cổ phần và vốn khác của chủ sở hữu. Lao động: Là số lao động thực tế sử dụng ( được nêu tại thuyết minh báo cáo tài chính, hoặc các nguồn khác) tính bình quân trong 3 năm gần nhất. Trường hợp doanh nghiệp có thời gian thành lập và hoạt động dưới 03 năm thì tính bình quân lao động trong cả thời gian hoạt động Giá trị nộp NSNN: Lấy theo số thực nộp vào NSNN phát sinh trong năm ( không kể số thiếu của kỳ trước nộp vào kỳ này) bao gồm các loại thuế và các khoản nộp khách theo quy định của Nhà nước trong năm báo cáo ( không tính các khoản thuế xuất nhập khẩu, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn, tiền phạt, phụ thu). Tiến hành chấm điểm quy mô doanh nghiệp theo bảng sau: STT Tiêu chí Trị số Điểm 1 Nguồn vốn kinh doanh Từ 50 tỷ đồng trở lên 30 Từ 40 tỷ đồng trở lên 25 Từ 30 tỷ đồng trở lên 20 Từ 20 tỷ đồng trở lên 15 Từ 10 tỷ đồng trở lên 10 Dưới 10 tỷ đồng 5 2 Lao động Từ 1500 người trở lên 15 Từ 1000 người trở lên 12 Từ 500 người trở lên 9 Từ 100 người trở lên 6 Từ 50 người trở lên 3 Dưới 50 người 1 3 Doanh thu thuần Từ 200 Tỷ đồng trở lên 40 Từ 100 tỷ đồng đến dưới 200 tỷ đồng 30 Từ 50 tỷ đồng đến dưới 100 tỷ đồng 20 Từ 20 tỷ đồng đến dưới 50 tỷ đồng 10 Từ 5 tỷ đồng đến dưới 20 tỷ đồng 5 Dưới 5 tỷ đồng 2 Nộp ngân sách Từ 10 tỷ đồng trở lên 15 Từ 7 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng 12 Từ 5 tỷ đồng đến 7tỷ đồng 99 Từ 3 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng 66 Từ 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng 3 Dưới 1 tỷ đồng 1 Căn cứ vào kết quả chấm điểm trên, ta xếp loại quy mô doanh nghiệp theo bảng điểm sau: Điểm Quy mô Ghi chú Từ 70-100 điểm Loại 1 Lớn Từ 30-69 điểm Loại 2 Vừa Dưới 30 điểm Loại 3 Nhỏ 2.4.4 Chấm điểm các chỉ số tài chính Người thực hiện: CB CĐTD Tiến hành thẩm định các báo cáo tài chính, lập bảng cân đối kế toán sau điều chỉnh theo hướng dẫn phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp trong hệ thống NHCT VN. Căn cứ vào kết quả xác định ngành nghề/ lĩnh vực sản xuất kinh doanh và quy mô của doanh nghiệp tại bước 2, và bước 3, các số liệu trên cân đối kế toán sau điều chỉnh, chấm điểm các chỉ số tài chính của doanh nghiệp theo các bảng sau: Bảng 1: Bảng các chỉ số tài chính dùng cho chấm điểm các doanh nghiệp thuộc ngành nông, lâm, ngư nghiệp Chỉ tiêu Trọng số Phân loại các chỉ tiêu tài chính đối với doanh nghiệp Quy mô lớn Quy mô vừa Quy mô nhỏ A. Chỉ tiêu thanh toán 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 1. Khả năng thanh toán ngắn hạn 8% 2.1 1.5 1 0.7 <0.7 2.3 1.6 1.2 0.9 <0.9 2.5 2 1.5 1 <1 2. Khả năng thanh toán nhanh 8% 1.1 0.8 0.6 0.2 <0.2 1.3 1 0.7 0.4 <0.4 1.5 1.2 1 0.7 <0.7 B. Chỉ tiêu hoạt động 3. Vòng quay hàng tồn kho 10% 4 3.5 3 2 <2 4.5 4 3.5 3 <3 4 3 2.5 2 <2 4. Kỳ thu tiền bình quân 10% 40 50 60 70 >70 39 45 55 60 >60 34 38 44 55 >55 5. DTT/Tổng tài sản 10% 3.5 2.9 2.3 1.7 <1.7 4.5 3.9 3.3 2.7 <2.7 5.5 4.9 4.3 3.7 <3.7 C. Chi tiêu cân nợ (%) 6.Nợ phải trả/ Tổng TS 10% 39 48 59 70 >70 30 40 50 60 >60 30 35 45 55 >55 7. Nợ phải trả/ Tổng VCH 10% 64 92 143 233 >233 42 66 108 185 >185 42 53 81 122 >122 8.Nợ quá hạn/Tổng dự nợ NH 10% 0 1 2 3 >3 0 1 2 3 >3 0 1 2 3 >3 D. Chỉ tiêu thu nhập (%) 9.Tổng TNTT/DTT 8% 3 2.5 2 1.5 <1.5 4 3.5 3 2.5 <2.5 5 4.5 4 3.5 <3.5 10.Tổng TNTT/TTS 8% 4.5 4 3.5 3 <3 5 4.5 4 3.5 <3.5 6 5.5 5 4.5 <4.5 11. Tổng TNTT/VCSH 8% 10 8.5 7.6 7.5 <7.5 10 8 7.5 7 <7 10 9 8.3 7.4 <7.4 Tổng 100% Bảng 2: Bảng các chỉ số tài chính dùng cho chấm điểm các doanh nghiệp thuộc ngành thương mại, dịch vụ Chỉ tiêu Trọng số Phân loại các chỉ tiêu tài chính đối với doanh nghiệp Quy mô lớn Quy mô vừa Quy mô nhỏ A. Chỉ tiêu thanh toán 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 1. Khả năng thanh toán ngắn hạn 8% 2.1 1.6 1.1 0.7 <0.8 2.3 1.7 1.2 1 <1 2.9 2.3 1.7 1.4 <1.4 2. Khả năng thanh toán nhanh 8% 1.4 0.9 0.6 0.4 <0.4 1.7 1.1 0.7 0.6 <0.6 2.2 1.8 1.2 0.9 <0.9 B. Chỉ tiêu hoạt động 3. Vòng quay hàng tồn kho 10% 5 4.5 4 3.5 <3.5 6 5.5 5 4.5 >4.5 7 6.5 6 5.5 <5.5 4. Kỳ thu tiền bình quân 10% 39 45 55 60 >60 34 38 44 55 >55 32 37 42 50 >50 5. DTT/Tổng tài sản 10% 3 2.5 2 1.5 <1.5 3.5 3 2.5 2 <2 4 3.5 3 2.5 <2.5 C. Chi tiêu cân nợ (%) 6.Nợ phải trả/ Tổng TS 10% 35 45 55 65 >65 30 40 50 60 >60 25 35 45 55 >55 7. Nợ phải trả/ Tổng VCH 10% 53 69 122 185 >185 42 66 100 150 >150 33 54 81 122 >122 8.Nợ quá hạn/Tổng dự nợ NH 10% 0 1 1.5 2 >2 0 1.6 1.8 2 >2 0 1.6 1.8 2. >2 D. Chỉ tiêu thu nhập (%) 9.Tổng TNTT/DTT 8% 7 6.5 6 5.5 <5.5 7.5 7 6.5 6 <6 8 7.5 7 6.5 <6 10.Tổng TNTT/TTS 8% 6.5 6 5.5 5 <5 7 6.5 6 5.5 <5 7.5 7 6.5 6 <5 11. Tổng TNTT/VCSH 8% 14.2 12.2 10.6 9.8 <9.8 13.7 12 10.8 9.8 <9.8 13.3 11.8 10.9 10 <10 Tổng 100% Bảng 3: Bảng các chỉ số tài chính dùng cho chấm điểm các doanh nghiệp thuộc ngành xây dựng Chỉ tiêu Trọng số Phân loại các chỉ tiêu tài chính đối với doanh nghiệp Quy mô lớn Quy mô vừa Quy mô nhỏ A. Chỉ tiêu thanh toán 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 1. Khả năng thanh toán ngắn hạn 8% 1.9 1 0.8 0.5 <0.5 2.1 1.1 0.9 0.6 <0.6 2.3 1.2 1 0.9 <0.9 2. Khả năng thanh toán nhanh 8% 0.9 0.7 0.4 0.1 <0.1 1 0.7 0.5 0.3 <0.3 1.2 1 0.8 0.4 <0.4 B. Chỉ tiêu hoạt động 3. Vòng quay hàng tồn kho 10% 3.5 3 2.5 2 <2 4 3.5 3 2.5 <2.5 3.5 3 2 1 <1 4. Kỳ thu tiền bình quân 10% 60 90 120 150 >150 45 55 60 65 >65 40 50 55 60 >60 5. DTT/Tổng tài sản 10% 2.5 2.3 2 1.7 <1.7 4 3.5 2.8 2.2 <2.2 5 4.2