Chuyên đề Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Cơ khí Hà Nội

kế toán khác chủ yếu thực hiện bằng tay theo chương trình EXCEL. Trình tự ghi sổ như sau: - Hằng ngày căn cứ vào chứng từ hợp lệ, ghi số liệu vào các bảng kê, bảng phân bổ, sau đó mới ghi vào nhật kí chứng từ. - Các chứng từ cần hạch toán chi tiết mà chưa thể phản ánh vào Nhật kí chứng từ, bảng kê thì ghi vào sổ kế toán chi tiết. - Các chứng từ thu, chi tiền mặt được ghi vào sổ quĩ, sau đó ghi vào bảng kê, nhật kí chứng từ liên quan - Cuối tháng căn cứ vào số liệu từ các bảng phân bổ để ghi vào bảng kê, nhật kí chứng từ liên quan rồi từ Nhật kí chứng từ ghi vào sổ cái - Căn cứ vào các sổ kế toán chi tiết lập bảng tổng hợp số liệu chi tiết - Kiểm tra, đối chiếu số liệu giữa các sổ kế toán có liên quan để tìm ra sai sót - Tổng hợp số liệu báo cáo kế toán Hệ thống báo cáo: - Báo cáo quyết toán quí, 6 tháng gồm có: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo quyết toán thuế, Thuyết minh báo cáo tài chính - Báo cáo nhanh phục vụ kế toán quản trị: Báo cáo doanh thu, Báo cáo công nợ phải thu, phải trả, báo cáo quĩ Các báo cáo tài chính, quản trị đều được lập đầy đủ, kịp thời, chính xác theo đúng qui định của Nhà nước. Công tác lập báo cáo định kì và bất thường giúp cho Ban giám đốc nắm được thực tế tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình tài chính của công ty để Giám đốc có quyết định đúng đắn. CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH NHÀ NƯỚC 1 THÀNH VIÊN CƠ KHÍ HÀ NỘI 2.1 Đặc điểm chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty TNHH nhà nước 1 thành viên Cơ khí Hà Nội Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn. Mét trong nh÷ng môc tiªu phÊn ®Êu cña c¸c doanh nghiÖp lµ tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó thùc jiÖn môc tiªu nµy doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau nh­ : qu¶n lý c«ng cô kÕ to¸n mµ cô thÓ lµ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ thiÕt yÕu trong hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p. §©y lµ kh©u träng t©m cña toµn bé c«ng t¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, nghÜa lµ x¸c ®Þnh ®ãi t­îng tËp hîp chi phÝ SX phï hîp víi ®iòu kiÖn SX kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ tho¶ m·n yªu cÇu qu¶n lý . Gi¸ thµnh s¶n phÈm thuéc lo¹i h×nh SXKD cña c«ng ty bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ sau : - Chi phÝ NVL trùc tiÕp : bao gåm c¸c chi phÝ vÒ NVL chÝnh vµ NVL phô . + NVL chÝnh bao gåm nh÷ng thø NVL khi tham gia vµo qu¸ tr×nh SX nã cÊu thµnh thùc thÓ SP. Trong thùc tÕ NVL chÝnh sö dông vµo SX cña c«ng ty bao gåm c¸c lo¹i s¾t, t«n, thÐp …Gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh SP ë c«ng ty chiÕm tõ 60 – 70% . 2.2 §èi t­îng vµ quy tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.2.1 Chøng tõ sö dông ban ®Çu. Trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, viÖc thu thËp c¸c chøng tõ sö dông ban ®Çu nh»m ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ, kÞp thêi lµ rÊt cÇn thiÕt vµ quan träng. T¹i c«ng ty C¬ khÝ Hµ Néi, kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh GTSP sö dông c¸c lo¹i chøng tõ sau: @ §èi víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chøng tõ tËp hîp gåm cã: b¶n dù trï vËt t­ (®Þnh møc vËt t­), phiÕu cÊp vËt t­, b¶ng ph©n bæ vËt liÖu – c«ng cô dông cô do kÕ to¸n tù lËp… @ §èi víi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chøng tõ tËp hîp gåm cã: b¶ng ph©n bæ quü l­¬ng, b¶ng tæng hîp lao vô tiÒn l­¬ng toµn c«ng ty, b¶ng tæng hîp l­¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi toµn c«ng ty… @ §èi víi chi phÝ s¶n xuÊt chung, chøng tõ tËp hîp gåm cã: b¶ng ph©n bæ khÊu hao toµn c«ng ty, b¶ng ph©n bæ ®iÖn n­íc, b¶ng ph©n bæ chi phÝ vËn t¶i, b¶ng kª sè 6 – tËp hîp chi phÝ tr¶ tr­íc…. 2.2.2 §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Việc xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất chính là việc xác định giới hạn tập hợp chi phí mà thực chất là xác định nơi phát sinh chi phí và nơi chịu chi phí. Do vậy việc xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là khâu đầu tiên cần thiết của công tác tập hợp chi phí sản xuất. Hơn nữa xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất sao cho phù hợp với đặc điểm qui trình công nghệ, loại hình sản xuất, yêu cầu và trình độ quản lý…có vai trò rất quan trọng, nó giúp cho việc tập hợp chi phí thuận tiện, đầy đủ và việc tính giá thành chính xác. Tại công ty TNHH nhà nước 1 thành viên Cơ khí Hà Nội, do đặc điểm tổ chức sản xuất theo từng xưởng, từng phân xưởng, sản phẩm sản xuất qua nhiều giai đoạn và xuất phát từ yêu cầu quản lý nên việc tập hợp chi phí sản xuất được tiến hành ở từng xưởng. Kế toán chi phí và giá thành của từng xưởng sẽ tập hợp chi phí sản xuất của xưởng mình, chi tiết theo từng sản phẩm hoặc từng đơn đặt hàng. Cuối tháng, kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành tại phòng kế toán sẽ tập hợp số liệu của các xưởng để lên số liệu tổng hợp của toàn công ty 2.2.3 Quy tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Tõ c¸c chøng tõ h¹ch to¸n ban ®Çu nh­ phiÕu cÊp vËt t­, phiÕu xuÊt c«ng cô dông cô, b¶ng chÊm c«ng.. , kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trªn c¸c b¶ng ph©n bæ vËt liÖu – c«ng cô dông cô, b¶ng ph©n bæ quü l­¬ng cho x­ëng m×nh. Sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n tæng hîp lªn b¶ng ph©n bæ vËt liÖu, c«ng cô dông cô toµn c«ng ty vµ b¶ng tæng hîp l­¬ng- BHXH toµn c«ng ty. Tõ c¸c b¶ng khÊu hao, b¶ng ph©n bæ ®iÖn n­íc cho tõng x­ëng, kÕ to¸n chi phÝ vµ gi¸ thµnh tõng x­ëng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng s¶n phÈm, hîp ®ång trªn b¶ng chi tiÕt ph©n bæ Nî TK 627. C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, b¶ng tæng hîp l­¬ng toµn c«ng ty vµ b¶ng chi tiÕt ph©n bæ Nî TK 627 tõng x­ëng, kÕ to¸n tæng hîp vµo sæ c¸i TK 621, 622, 627 vµ lªn b¶ng kª sè 4 toµn c«ng ty. Sau ®ã, cuèi th¸ng vµo NKCT sè 7 toµn c«ng ty. 2.2.4 Quy tr×nh tÝnh giá thµnh s¶n phÈm §èi víi c¸c s¶n phÈm trong kÕ ho¹ch: C¨n cø vµo phiÕu nhËp kho thµnh phÈm vµ c¸c b¶n dù trï vËt t­, ®Þnh møc giê c«ng vµ giê c«ng thùc tÕ, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh cho s¶n phÈm hoµn thµnh. KÕ to¸n tÝnh chi tiÕt cho tõng kho¶n môc: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· ph©n bæ cho s¶n phÈm tõ kho b¾t ®Çu s¶n xuÊt ®Õn kho hoµn thµnh nhËp kho hoÆc giao trùc tiÕp cho kh¸ch hµng. Sau ®ã, kÕ to¸n tËp hîp trªn b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc. Tõ ®ã, tÝnh ra gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. §èi víi c¸c ®¬n ®Æt hµng: KÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh t­¬ng tù. Trong giíi h¹n chuyªn ®Ò, em xin ®Ò cËp tíi c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña mét s¶n phÈm m¸y c«ng cô T18A ®­îc thùc hiÖn ë x­ëng Cơ khí chế tạo trong th¸ng 1/2008. 2.3 Kế toán chi phí sản xuất 2.3.1 Kế toán chi phí nguyên vật liêụ trực tiếp a. Nội dung kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Mỗi đơn vị khi tiến hành hoạt động sản xuất đều phải sử dụng những loại nguyên vật liệu nhất định. Nguyên vật liệu có đặc điểm là chỉ tham gia vào một chu kì sản xuất, giá trị của nó được kết chuyển toàn bộ vào giá trị sản phẩm. Tùy theo đặc điểm của từng loại sản phẩm và qui trình công nghệ sản xuất ra chúng mà nguyên vật liệu có những đặc điểm riêng biệt. Công ty TNHH nhà nước 1 thành viên Cơ khí Hà Nội chuyên sản xuất máy móc, phụ tùng cho các ngành thuộc Bộ công nghiệp. Với đặc thù của ngành Cơ khí nên chi phí nguyên vật liệu của công ty thường chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí sản xuất ( từ 60% - 70%). Đặc biệt, sản phẩm máy công cụ có cấu tạo phức tạp, do nhiều bộ phận chi tiết hợp thành nên vật liệu để sản xuất mặt hàng này rất đa dạng và phong phú bao gồm hàng nghìn loại vật liệu khác nhau như: sắt, thép, đồng, nhôm, tôn…Việc phân chia nguyên vật liệu chính , nguyên vật liệu phụ rất phức tạp và chỉ mang tính chất tương đối bởi có loại vật liệu ở phân xưởng này là nguyên vật liệu chính nhưng ở xưởng khác lại là nguyên vật liệu phụ. Tuy nhiên căn cứ vào vai trò, tác dụng của từng loại nguyên vật liệu trong sản xuất , vật liệu của công ty được phân loại như sau: + Nguyên vật liệu chính: Là nguyên vật liệu trực tiếp cấu thành nên thực thể của sản phẩm. Tùy theo từng phân xưởng mà nguyên vật liệu được coi là chính cũng có sự khác nhau. Nhưng nói chung nguyên vật liệu chính bao gồm các loại chủ yếu sau: - Các loại thép: thép ống, thép tấm, thép lá… - Các loại kim loại mầu: Đồng, nhôm, thiếc + Ngoài các nguyên vật liệu mua ngoài kể trên, tại công ty TNHH nhà nước 1 thành viên Cơ khí Hà Nội còn có các phân xưởng tạo phôi chuyên tạo phôi thô cung cấp cho các phân xưởng khác gia công lắp ráp. Các phôi này được coi là các nguyên vật liệu chính của các phân xưởng tiếp nhận và được coi là bán thành phẩm + Nguyên vật liệu phụ: Là những loại nguyên vật liệu được sử dụng kết hợp với các nguyên vật liệu chính nhằm góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, bao gồm: dây điện, sơn, hóa chất + Nhiên liệu: Là những vật liệu sử dụng để cung cấp nhiệt lượng cho quá trình sản xuất, bao gồm: than, xăng, dầu +Phụ tùng thay thế +Ngoài ra ở công ty còn có một số trường hợp công cụ dụng cụ xuất kho để chế tạo ra công cụ dụng cụ mới có tính năng cao hơn: như chế tạo mũi khoan nối dài từ mũi khoan bình thường…Sản phẩm hoàn thành được nhập trở lại kho công cụ dụng cụ. Khi đó giá trị công cụ dụng cụ xuất kho được hạch toán vào chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Hiện nay, công ty tính giá nguyên vật liệu xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền cố định cả kì như sau: Đơn giá bình quân = Giá trị tồn đầu kì + Giá trị nhập trong kì SL tồn đầu kì + SL nhập trong kì Giá thực tế vật liệu xuất dùng = Đơn giá bình quân vật liệu xuất dùng x Số lượng vật liệu xuất kho b. Tài khoản sử dụng Để hạch toán nguyên vật liệu, công ty sử dụng các tài khoản sau: - TK 152 – Nguyên vật liệu, được chi tiết thành 4 tiểu khoản: + TK 152.1: Nguyên vật liệu chính( không bao gồm bán thành phẩm) + TK 152.2: Nguyên vật liệu phụ + TK 152.3: Nhiên liệu + TK 152.4: Vật liệu thay thế, chỉ sử dụng ở bộ phận vận tải( các phân xưởng khác không sử dụng vật liệu này) - TK 154: Phôi đúc( còn gọi là bán thành phẩm), do phân xưởng đúc chế tạo được theo dõi trên TK 154 – Bán thành phẩm. Mặc dù trong chế độ kế toán không có TK 154 – Bán thành phẩm, nhưng do đặc thù của công ty, bán thành phẩm trở thành nguyên vật liệu chính cho các giai đoạn sản xuất tiếp theo, chiếm một khối lượng rất lớn trong tổng chi phí đặc biệt là chi phí nguyên vật liệu trực tiếp nên TK 154 được chi tiết thành: + TK 154 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang + TK 154 – Bán thành phẩm - TK 621: Tương tự như trên để tiện theo dõi TK 621 được chi tiết thành: + TK 621 – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp + TK 621 – Bán thành phẩm - TK 153 – Công cụ dụng cụ: Mặc dù trong chế độ kế toán không được phép kết chuyển công cụ dụng cụ vào chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhưng do đặc thù của ngành cơ khí nên công ty vẫn sử dụng TK 153 – Công cụ dụng cụ để tập hợp chi phí nguyên vật liệu nguyên vật liệu trực tiếp Ví dụ: Xuất công cụ để tạo thành công cụ mới ( lưỡi cưa được cải tạo thành vành cưa có tính năng cao hơn) nhập tại kho công cụ sản xuất và tính giá thành công cụ mới, hạch toán như sau: Nợ TK 621 Có TK 153 c. Trình tự hạch toán: Tại công ty TNHH nhà nước 1 thành viên Cơ khí Hà Nội, mỗi loại sản phẩm đều có bản vẽ ghi đầy đủ các thông số kĩ thuật. Căn cứ vào bản vẽ, phòng kĩ thuật lập dự trù vật tư để xác định loại vật tư, khối lượng vật tư cần thiết để sản xuất một sản phẩm. Thông thường bản dự trù vật tư được lập cho một năm và phải được Tổng giám đốc kí duyệt. Căn cứ vào kế hoạch sản xuất đã được lập và dựa vào định mức tiêu hao nguyên vật liệu cho từng loại sản phẩm, phòng điều độ sản xuất viết phiếu cấp vật tư ghi rõ loại nguyên vật liệu, khối lượng và qui cách, cấp cho sản phẩm nào…theo mẫu sau: Error! Not a valid link. Sau khi lĩnh vật tư , phiếu được trả cho thủ kho. Phòng vật tư dựa trên số lượng nguyên vật liệu được duyệt cấp và số lượng hiện còn, xác định số thực cấp, ghi vào phiếu vật tư Định kì (2 hoặc 3 ngày), kế toán vật tư xuống kho đối chiếu giữa các phiếu cấp vật tư với thẻ kho. Nếu số liệu khớp nhau, kế toán ghi giá xuất kho vào các phiếu và kí vào các thẻ kho. Phiếu cấp vật tư được kế toán vật tư dùng để nhập số liệu vào máy tính, sau đó chuyển cho kế toán chi phí, giá thành của xưởng để lập bảng phân bổ chi tiết vật liệu – công cụ dụng cụ cho từng xưởng (Biểu số 2). Bảng phân bổ vật liệu – công cụ dụng cụ từng xưởng được sử dụng để chi tiết chi phí nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ phát sinh trong phạm vi xưởng cho từng sản phẩm, hợp đồng Error! Not a valid link. Trong quá trình sản xuất xưởng nào sử dụng phôi của phân xưởng Đúc để tiếp tục gia công chế biến thì các phôi này trở thành nguyên vật liệu chính của phân xưởng đó. Căn cứ vào định mức sử dụng bán thành phẩm, trung tâm kĩ thuật điều hành sản xuất lập phiếu xuất kho bán thành phẩm đúc ( Biểu số 3). Bảng kê này dùng để phân bổ chi phí bán thành phẩm đúc cho từng mặt hàng ở xưởng Từ bảng phân bổ vật liệu – công cụ dụng cụ của từng xưởng. Bảng kê xuất kho bán thành phẩm đúc và các nhật kí chứng từ có liên quan, cuối tháng kế toán xưởng lên bảng kê số 4 của xưởng mình theo định khoản sau: ( Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo) - Chi phí nguyên vật liệu chính: Nợ TK 621: 160.444.260 Có TK 1521: 160.444.260 - Chi phí nguyên vật liệu phụ: Nợ TK 621: 46.311.252 Có TK 1522: 46.311.252 - Chi phí nhiên liệu: Nợ TK 621: 13.721.068 Có TK 1523: 13.721.068 - Chi phí vật liệu thay thế: Trong tháng 1/2008 chi phí này không phát sinh. Nếu phát sinh hạch toán như sau: Nợ TK 621 / Có TK 1524 - Chi phí công cụ dụng cụ: Nếu trường hợp công cụ dụng cụ là nguyên vật liệu trực tiếp đưa vào sản xuất kế toán sẽ hạch toán như sau: Nợ TK 621/ Có TK 153 ( Tuy nhiên trong tháng 1/2008 tại xưởng Cơ khí chế tạo không phát sinh chi phí này) - Chi phí bán thành phẩm Nợ TK 621- BTP: 157.014.139 Có TK 154- BTP: 157.014.139 (Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo tháng 1/2008) Nếu các xưởng nhận trực tiếp vật liệu mua ngoài không qua kho, kế toán hạch toán như sau: Nợ TK 621/ Có TK 111, TK 331… (Tháng 1 xưởng Cơ khí chế tạo không phát sinh nghiệp vụ này) Từ bảng kê số 4 của xưởng, kế toán xưởng lập bảng chi phí sản xuất cho xưởng mình theo từng hợp đồng, từng sản phẩm Cuối tháng, kế toán vật tư tại phòng kế toán căn cứ vào bảng phân bổ vật liệu- công cụ dụng cụ của các xưởng để lập bảng phân bổ vật liệu - công cụ dụng cụ toàn công ty (Biểu số 4). Bảng phân bổ vật liệu- công cụ toàn công ty được dùng để phân bổ chi phí nguyên vật liệu – công cụ dụng cụ phát sinh trong phạm vi toàn công ty cho từng đối tượng sử dụng Kế toán chi phí, giá thành tại phòng kế toán căn cứ vào bảng kê số 4 của các xưởng hoặc bảng phân bổ vật liệu – công cụ dụng cụ toàn công ty để lập bảng kê số 4 của toàn công ty. Số liệu của bảng kê số 4 là căn cứ để kế toán ghi vào Nhật ký chứng từ số 7, sau đó kế toán vào sổ cái TK 621 ( Biểu số 5) 2.3.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp a. Nội dung kế toán chi phí nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp bao gồm các khoản phải trả công nhân trực tiếp sản xuất như lương chính, lương phụ, các khoản phụ cấp khác( nếu có)… và các khoản trích nộp cho các quĩ BHXH, BHYT, KPCĐ theo một tỷ lệ qui định Tại công ty TNHH nhà nước 1 thành viên Cơ khí Hà Nội việc tính và trả lương được thực hiện tùy theo đặc điểm, tính chất công việc. Đối với công nhân trực tiếp sản xuất dưới phân xưởng , hình thức trả lương là theo sản phẩm cuối cùng. Theo hình thức này thì: Tiền lương sản phẩm của công nhân sản xuất = Đơn giá tiền lương một giờ công sản xuất x Tổng số giờ công thực tế sản xuất (Đơn giá của khâu gia công cơ khí bình quân là 1800đ/giờ) Tổng giờ công thực tế sản xuất = Định mức giờ công một chi tiết x Số chi tiết thực tế nhập kho Định mức giờ công để sản xuất một chi tiết được xác định dựa trên cơ sở yêu cầu kết cấu của sản phẩm do trung tâm kĩ thuật và điều hành sản xuất đặt ra cho từng bước công nghệ của từng sản phẩm, từng chi tiết. Lương nghỉ phép, nghỉ theo chế độ : Trả theo lương cơ bản( tính theo cấp bâc thợ) nhân với số ngày nghỉ được thanh toán Tiền bồi dưỡng làm thêm giờ: trả theo đơn giá 1000đ một giờ làm thêm Tiền bồi dưỡng độc hại được thanh toán theo chế độ qui định với nghành là từ 5% - 7% trên số giờ sản xuất thực tế trong điều kiện độc hại Ngoài ra căn cứ vào tình hình thi đua sản xuất hàng tháng thì hội đồng thi đua xét hệ số lương cho toàn đơn vị. Tiền lương hệ số tính theo công thức sau: Tiền lương hệ số = Tổng quĩ lương thanh toán x Hệ số lương Việc trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính vào chi phí nhân công trực tiếp thực hiện theo chế độ qui định: BHXH = 15% Lương cơ bản BHYT = 2% Lương cơ bản KPCĐ = 2% Lương thực tế Lương cơ bản là tiền lương tính theo hệ số lương theo qui định bậc thợ của nhà nước nhân với mức lương tối thiểu 540.000đ Lương thực tế là tiền lương công nhân thực nhận Hằng tháng căn cứ vào phiếu theo dõi giờ công cho từng sản phẩm, kế toán tính tổng số giờ công thực tế của công nhân sản xuất, số liệu đó là cơ sở để tính tiền lương của công nhân sản xuất: Lương sản phẩm = Tổng giờ công thực tế sản xuất x 1.800 = 42.649,07 x 1.800 = 76.768.326 đ Căn cứ vào phiếu báo làm thêm giờ kế toán tính ra tổng số giờ làm thêm của công nhân, sau đó tính khoản tiền làm thêm giờ theo công thức sau: Tiền bồi dưỡng làm thêm giờ = 17.109,772 x 1.000 = 17.109.772 đ Tiền bồi dưỡng độc hại = 10.941.792 đ Tiền trách nhiệm tổ trưởng = 76.768.326 x 1% = 767.683 đ Tổng lương công nhân sản xuất = 76.768.326 + 17.109.772 + 767.683 =105.287.573 đ Lương hệ số = Tổng lương công nhân sản xuất * Hệ số được hưởng = 105.287.573 x 0.15 = 15.793.136 đ Tổng quĩ lương công nhân sản xuất = 105.287.573 + 15.793.136 = 121.080.709 Đơn giá tiền lương 1 giờ = Tổng quĩ lương CNSX Tổng giờ công thực tế của CNSX = 42.649,07 = 2.839 đ/h 121.080.709 (Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo tháng 1/2008) b. Tài khoản sử dụng Như các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh khác, công ty Cơ khí Hà Nội sử dụng: TK 622: Phản ánh chi phí nhân công trực tiếp phát sinh trong kì TK 334: Phản ánh lương phải trả công nhân viên TK 338: Phản ánh các khoản trích nộp theo qui định c. Trình tự hạch toán Căn cứ vào tổng số giờ công trên phiếu theo dõi giờ công ( đối với công nhân sản xuất), bảng chấm công ( đối với nhân viên quản lý và phục vụ) và đơn giá tiền lương theo 1 giờ, kế toán lập bảng phân bổ quĩ lương cho xưởng mình ( Biểu số 6) Trên cơ sở bảng phân bổ quĩ lương của các xưởng, các bảng kê và Nhật kí chứng từ có liên quan, kế toán tiền lương tính BHXH, BHYT, KPCĐ rồi lên bảng phân bổ tiền lương và BHXH toàn công ty ( Biểu số 7) Đơn giá giờ công = Tổng chi phí NCTT của xưởng Tổng giờ công của CNSX = 138.329.549 42.649,07 = 3.243 đ/h Căn cứ vào bảng tổng hợp lương và BHXH toàn công ty kế toán xưởng tính giá thành giờ công và phân bổ chi phí nhân công trực tiếp cho từng sản phẩm, từng hợp đồng trên bảng phân bổ Nợ TK 622( Biểu số 8). Biểu này giúp kế toán dễ dàng hơn trong việc tính giá thành sản phẩm: Cuối tháng, kế toán căn cứ vào bảng tổng hợp lương và BHXH toàn công ty để lập bảng kê số 4, bảng tập hợp chi phí sản xuất cho xưởng mình: Nợ TK 622: 138.329.549 Có TK 334: 121.080.709 Có TK 338: 17.248.84 (Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo tháng 1/2008) Kế toán chi phí giá thành tại phòng kế toán căn cứ vào bảng tổng hợp lương và BHXH toàn công ty hoặc bảng kê số 4 của các xưởng để lập bảng kê số 4, NKCT số 7 và cuối cùng là lên Sổ Cái TK 622 ( Biểu số 9) 2.3.3 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất chung a. Nội dung chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung là những chi phí cần thiết còn lại để sản xuất sản phẩm ngoài chi phí nguyên vật liệu trực tiếp và chi phí nhân công trực tiếp. Chi phí sản xuất chung của công ty bao gồm: - Chi phí nhân viên phân xưởng: là những chi phí về tiền lương chính, lương phụ, phụ cấp( Nếu có) trả cho nhân viên + Lương công nhân phục vụ: bằng 10% tổng tiền lương của công nhân trực tiếp sản xuất + Lương nhân viên quản lý phân xưởng: bằng 10% tính trên tổng quỹ lương công nhân sản xuất và tổng quỹ lương phục vụ Ngoài ra nhân viên quản lý và công nhân phục vụ cũng được thanh toán tiền nghỉ lễ, nghỉ phép, nghỉ chế độ, tiền bồi dưỡng làm thêm giờ, các khoản trích theo lương như công nhân trực tiếp sản xuất - Chi phí vật liệu: Là chi phí nguyên vật liệu dùng trong phạm vi phân xưởng để sửa chữa máy móc, thiết bị, nhà cửa, kho tàng… - Chi phí dụng cụ sản xuất: Là các chi phí về công cụ dụng cụ xuất dùng trong phạm vi phân xưởng, trừ giá trị của những công cụ đã được tính vào chi phí nguyên vật liệu trực tiếp - Chi phí khấu hao TSCĐ: Là các chi phí khấu hao TSCĐ thuộc phạm vi xưởng sản xuất như máy móc, thiết bị, nhà cửa của xưởng. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: là các chi phí mua ngoài phục vụ sản xuất như chi phí điện, nước, điện thoại - Chi phí sản xuất chung khác: Là tất cả các chi phí khác ngoài chi phí kể trên phát sinh trong phạm vi xưởng như chi phí hội nghị, chi phí tiếp khách Các khoản chi phí sản xuất chung kế toán tiến hành hạch toán như sau: - Tiền lương nhân viên phân xưởng: Căn cứ vào bảng chấm công, lương công nhân trực tiếp sản xuất, kế toán xưởng tính lương cho nhân viên phục vụ và nhân viên quản lý. Số liệu này được ghi vào bảng phân bổ quĩ lương của xưởng. Sau khi lập xong bảng phân bổ quĩ lương, kế toán xưởng chuyển cho kế toán tiền lương tại phòng kế toán lên bảng tổng hợp lao vụ tiền lương toàn công ty ( Biểu số 10). Biểu này có ý nghĩa tách các khoản chi phí nhân công xưởng mình phục vụ cho xưởng khác và các khoản nhân công xưởng khác phục vụ xưởng mình. Bảng này giúp kế toán thuận tiện hơn trong việc xác định các khoản chi phí nhân viên trong chi phí sản xuất chung vì khoản chi phí đó phải bao gồm chi phí nhân viên phân xưởng khác phục vụ xưởng mình và loại trừ các khoản chi phí nhân công phân xưởng mình đi phục vụ cho xưởng khác b. Tài khoản sử dụng Công ty Cơ khí Hà Nội sử dụng TK 627 để phản ánh chi phí sản xuất chung với 8 tiểu khoản như trong hệ thống kế toán. Riêng TK 6271- Tập hợp lương của công nhân phục vụ phân xưởng và bộ phận quản lý xưởng được chi tiết thành: TK 6271- Chi phí nhân viên phân xưởng ( CPNVPX) TK 6271- Lao vụ ( như sửa chữa máy, sửa chữa điện) TK 6271- Lao vụ hạch toán tại xưởng bao gồm lương của công nhân sản xuất chính thực hiện lao vụ cho xưởng mình và các xưởng khác( hoặc bộ phận quản lý, bảo hành sản phẩm) TK 6271 Lao vụ hạch toán toàn công ty theo từng xưởng bao gồm lương của công nhân sản xuất chính của xưởng khác phục vụ xưởng đó và xưởng đó phục vụ xưởng mình c. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất chung Dựa vào bảng tổng hợp và phân bổ quĩ lương kế toán tổng hợp sẽ lên bảng tổng hợp tiền lương lao vụ toàn công ty Trên cơ sở bảng phân bổ quĩ lương của xưởng, bảng tổng hợp lao vụ tiền lương toàn công ty, kê toán tiền lương lập bảng tổng hợp tiền lương và BHXH. Kế toán xưởng dùng số liệu này để lên bảng kê số 4 của xưởng mình theo định khoản Nợ TK 6271: 64.538.413 Có TK 334: 57.152.397 Có TK 338: 7.386.016 ( Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo tháng 1/2008) - Chi phí vật liệu: Cũng tương tự như chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, kế toán xưởng căn cứ vào phiếu cấp vật tư để lên bảng phân bổ vật liệu – công cụ dụng cụ của xưởng mình, sau đó số liệu được ghi vào bảng kê số 4 của xưởng mình theo định khoản: Nợ TK 6272: 14.203.129 Có TK 152: 1.423.129 ( Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo tháng 1/2008) - Chi phí dụng cụ sản xuất: Căn cứ vào các chứng từ gốc là các phiếu cấp vật tư, kế toán xưởng lập bảng phân bổ vật liệu – công cụ dụng cụ của xưởng mình như sau ( Biểu số 11) Tại công ty TNHH nhà nước 1 thành viên Cơ khí Hà Nội thì dụng cụ dùng cho hoạt động sản xuất kinh doanh bất kể giá trị lớn hay bé, thời gian sử dụng ngắn hay dài kế toán đều tập hợp toàn bộ vào TK 6273 mà không tiến hành phân bổ cho kì sau. Căn cứ vào số liệu bảng trên kế toán vào bảng kê số 4 của từng phân xưởng theo định khoản sau: Nợ TK 6273 : 4.356.878 Có TK 153: 4.356.878 ( Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo tháng 1/2008) - Chi phí khấu hao TSCĐ: Hằng tháng căn cứ vào bảng tính khấu hao cơ bản toàn công ty do kế toán TSCĐ lập( Biểu số 12), kế toán ghi vào bảng kê số 4 của xưởng mình theo định khoản sau: Nợ TK 6274: 13.066.368 Có TK 214: 13.066.368 ( Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo tháng 1/2008) - Chi phí dịch vụ mua ngoài: Căn cứ vào các hoá đơn tiền điện, hoá đơn tiền nước, kế toán chi phí giá thành tại phòng kế toán lập bảng phân bổ điện nước ( Biểu số 13). Chi phí này được phân bổ cho từng xưởng dựa vào số công tơ điện, công tơ nước của từng xưởng. Số liệu này được kế toán ghi vào bảng kê số 4 của xưởng mình theo định khoản sau: Nợ TK 6277: 17.984.776 Có TK 331 : 17.984.776 ( Số liệu xưởng Cơ khí chế tạo tháng 1/2008) - Chi phí bằng tiền khác: Tại công ty TNHH nhà nước 1 thành viên Cơ khí Hà Nội chi phí bằng tiền khác bao gồm: chi phí vận tải, chi phí tiếp khách, hội nghị… Đối với chi phí vận tải, bộ phận vận tải của công ty hàng tháng tự hạch toán, cuối tháng lập bảng phân bổ chi phí vận tải chi tiết cho bộ phận sử dụng ( Biểu số 14). Kế toán ở các xưởng căn cứ vào đó để lên bảng kê số 4 cho xưởng mình theo định khoản: Nợ TK 6278: 7.875.330 Có