Chuyên đề Hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản tại Hải Dương – thực trạng và giải pháp

Xây dựng 5 khu công nghiệp trong tổng số 7 khu công nghiệp tập trung; giao cho Nhà đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng 3 khu công nghiệp (Đại An, Phúc Điền, Nam Sách); lập quy hoạch và đầu tư xây dựng đường gom dọc quốc lộ 5A, trong đó, đoạn đi qua thành phố Hải Dương đang tiến hành xây dựng với số vốn đầu tư 109 tỷ đồng. Triển khai lập quy hoạch 17 cụm công nghiệp, có 5 cụm đã phê duyệt quy hoạch chi tiết. Hải Dương đã cơ bản thực hiện được các chỉ tiêu ở tất cả các ngành, lĩnh vực; cơ sở hạ tầng kỹ thuật, năng lực sản xuất không ngừng được nâng lên, đặc biệt thành phố Hải Dương có bước chuyển biến mạnh mẽ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển không gian đô thị để từng bước đáp ứng yêu cầu của một đô thị văn minh, hiện đại. Những lĩnh vực có khối lượng thực hiện cao là nông-lâm-thủy sản: 66,5%, giao thông: 58,6%, hệ thống điện: 99%, chương trình mục tiêu y tế: 112%, giáo dục: 108,3%. Bẩy dự án trọng điểm của tỉnh thực hiện đạt kế hoạch đề ra, trong đó có một số dự án cơ bản hoàn thành như nạo vét hồ Côn Sơn, đường Bùi Thị Xuân, cầu Vạn, đường vào cầu phía Đông Nam thành phố Hải Dương (đường Thanh Niên, cầu Hồng Quang, cầu Tam Giang). Hải Dương còn gặp một số khó khăn. Đó là hiện trạng có sở hạ tầng kỹ thuật thấp kém, không đồng bộ, lạc hậu, huy động vốn gặp nhiều khó khăn; kinh tế nông nghiệp, nông thôn chậm phát triển, sản xuất nhỏ lẻ, phân tán, chất lượng nguồn nhân lực thấp, tỷ lệ nông nhàn cao; nông sản hàng hóa không nhiều, tỷ lệ qua chế biến thấp, giá cả bấp bênh. Cân đối về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giữa các vùng còn khó khăn, khả năng tập trung xây dựng đồng bộ hạn chế, nhất là về giao thông; công tác quy hoạch các cụm công nghiệp, khu đô thị và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư phát triển, nhiều dự án đầu tư phải chờ quy hoạch.… Để thu hút, khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn vốn đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, phấn đấu hoàn thành mục tiêu đầu tư giai đoạn 2001-2005 là 5.950 tỷ đồng, Hải Dương đã đề ra một số giải pháp cơ bản: Tập trung mọi nguồn lực đảm bảo huy động 2.580 tỷ đồng. Tiếp tục thực hiện cơ chế khuyến khích, ưu đãi đầu tư, chú trọng hình thức BOT, BT và thi công ứng vốn trước xây dựng công trình đã có trong kế hoạch đầu tư, sử dụng quỹ đất để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện đầu tư và thi công xây dựng dự án để cuối năm 2005 hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng 9 dự án trọng điểm của địa phương. Giải quyết thanh toán khối lượng tồn đọng trong đầu tư xây dựng; đẩy mạnh công tác xã hội hóa đầu tư hệ thống điện, đường, trường trạm trong nông nghiệp, nông thôn; tiếp tục kế hoạch hỗ trợ đầu tư xây dựng đường giao thông nông thôn; kiên cố hóa kênh mương, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, đặc biệt quan tâm xây dựng cơ sở hạ tầng nuôi trồng thủy sản tập trung phát triển làng nghề; xây dựng thí điểm mô hình hiện đại hóa hệ thống thủy nông. Đầu tư xây dựng hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, chú trọng cân đối nguồn vốn cho hệ thống đường nội bộ, cấp điện, cấp nước, thông tin để thu hút, kêu gọi đầu tư, thi công đường gom ven quốc lộ 5, 183 để giải quyết giao thông cho các dự án và giảm thiểu tai nạn giao thông. Những hạn chế còn tồn tại trong đầu tư xây dựng cơ bản 2.3.1. Những hạn chế còn tồn tại a. Khai thác nguồn lực đầu tư chưa tương xứng với tiềm năng, bố trí vốn còn dàn trải. - Huy động các nguồn nội lực còn hạn chế, nhất là đầu tư từ khu vẹc dân cư, tư nhân , vốn đầu tư từ ngân sách tỉnh, thực hiện các dự án chủ yếu dựa vào nguồn vốn Trung ương hỗ trợ hàng năm. - Tổ chức khai thác nguồn lực từ các cơ chế, chính sách cả nhà nước, từ các chương trình, dự án của các bộ, ngành trên địa bàn chưa nhiều. Khai thác tiềm năng đất đai, tài nguyên để tạo thành nguồn lực cho đầu tư còn hạn chế. - Thực hiện các chính sách ưu đãi, cơ chế một nửa, một đầu mối thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tỉnh ngoài mới chỉ là bước đầu; phối hợp thực hiện giữa các cấp, các ngành còn nhiều vướng mắc. - Công tác kế hoạch hoá, lồng ghép các nguồn vốn còn thiếu cơ chế cụ thể; nguồn lực đầu tư còn phân tán; bố trí còn dàn trải, có lúc , có nơi còn lãng phí, thất thoát. b. Tiến độ triển khai dự án còn chậm , còn nợ khối lượng hoàn thành lớn - Phối hợp giữa các cấp, các ngành, giữa các chủ đầu tư với đơn vị thi công để triển khai thực hiện dự án còn chậm; nhất là công tác chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị thực hiện dự án, bồi thường, giải phóng mặt bằng. - Nợ khối lượng xây dựng cơ bản hoàn thành, sức ép trả nợ vốn vay lớn. Nhu cầu vốn đối ứng, vốn chuẩn bị đầu tư mới đáp ứng được 30 %. Khả năng vốn thanh toán hạn hẹp , nhiều dự án phải kéo dài thời gian , làm giảm hiệu quả vốn đầu tư . c. Kết cấu hạ tầng còn thiếu đồng bộ , chất lượng chưa cao - Hệ thống đường giao thông mới tập trung phát triển các tuyến trục dọc. Chất lượng đường còn thấp (đường đạt tiêu chuẩn chỉ chiếm 25 % ), nhiều tuyến còn quá nhỏ , nhiều công trình phụ trợ trên tuyến chưa đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, nhất là các tuyến phía Tây của tỉnh. - Hạ tầng phục vụ sản xuất nông lâm nghiệp; các cơ sở sản xuất, cung ứng giống cây trồng, vật nuôi phục vụ các chương trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, cơ cấu mùa vụ còn hạn chế. Các công trình thuỷ lợi mới tập trung ở vùng đồng bằng và tưới cây trồng đất ruộng ( chủ yếu là cây lúa ); đầu tư phát triển hệ thống thuỷ lợi vùng đồi và tưới cây trên đồi mới chỉ là bước đầu. Hệ thống đê, kè hiện có chưa đáp ứng được yêu cầu phòng chống bão lũ trước những diễn biến bất thường của thời tiết. - Ở khu vực nông thôn, điện chủ yếu mới đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, điện năng phục vụ sản xuất, kinh doanh còn rất hạn chế ( chỉ chiếm khoảng 13 % ); hầu hết các xã miền núi mới có điện ở khu vực trung tâm xã. Tổn thất điện năng lớn (18-20% ), giá điện khu vực nông thôn còn cao. - Mạng lưới thương mại, dịch vụ du lịch, thông tin liên lạc ở các huyện miền núi chưa phát triển. Khai thác tiềm năng về du lịch chưa nhiều, chưa hình thành được các tuyến điểm du lịch, về cơ bản tiềm năng du lịch chưa được khai thác. Mạng lưới thông tin khu vực nông thôn, miền núi phát triển còn chậm. -Hạ tầng đô thị thành phố Hải Dương còn thiếu đồng bộ, chất lượng thấp; kiến trúc không gian còn nhiều bất cập, các điểm vui chơi, giải trí còn ít. Nhìn chung những hạ tầng hiện có chưa đáp ứng được với yêu cầu phát triển của đô thị hiện đại, văn minh. - Hạ tầng các cụm, các khu công nghiệp chưa đáp ứng được nhu cầu của các nhà đầu tư , triển khai còn nhiều vướng mắc. Vốn đầu tư chủ yếu từ ngân sách nhà nước (vốn vay), chưa huy động đựơc các nguồn vốn khác tham gia đầu tư hạ tầng. Suất đầu tư chưa cao, trong khi các doanh nghiệp đầu tư vào khu công nghiệp quy mô nhỏ, mới tập trung chủ yếu vào các ngành sử dụng nhiều lao động, trình độ công nghệ chưa phải tiên tiến. - Cơ sở vật chất các ngành giáo dục, y tế, văn hoá còn thiếu về số lượng, kém về chất lượng. Số phòng học bình quân của giáo dục phổ thông mới đạt 0.65 phòng / lớp, số phòng học cấp 4 đã xuống cấp chiếm 18,9%; phòng học tranh tre, phòng học ca 3 còn nhiều (1.568 phòng tranh tre, 639 phòng học ca 3). Nhiều cơ sở y tế đã xuống cấp chưa được đầu tư , trang thiết bị còn thiếu và lạc hậu đã ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh. Các thiết chế văn hoá thể thao còn thiếu nhiều so với yêu cầu. d. Thất thoát lãng phí vốn đầu tư Xây dựng cơ bản Tình trạng thất thoát và lãng phí vốn xây dựng cơ bản , đặc biệt trong việc sử dụng vốn ngân sách nhà nước là một trong những vấn đề nan giải của tỉnh Hải Dương. Thất thoát và lãng phí nguồn lực đầu tư Xây dựng cơ bản được biểu hiện dưới dạng sau Thất thoát về của cải vật chất : được thể hiện là việc sử dụng bảo quản máy móc , thiết bị để mất mát hư hỏng nguyên nhiên vật liệu ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư . Thất thoát dưới dạng lãng phí sức lao động: Mà biểu hiện rõ nhất là ngày công lao động của các đơn vị thi công xây lắp, do bố trí lao động không hợp lý dẫn đến tình trạng khi thừa lao động , khi thiếu lao động phục vụ trong dự án. Thất thoát dưới dạng tiền vốn: Tức là khoản vốn bằng tiền không được đầu tư cho công trình mà mất mát dưới hình thức nào đó. Những kẽ hở gây ra tình trạng thất thoát, lãng phí vốn đầu tư Xây dựng cơ bản : Trong khâu chuẩn bị đầu tư Để thực hiện dự án phải thông qua rất nhiều công đoạn, tạo ra những kẽ hở gây ra tỉnh trạng thất thoát lãng phí vốn đầu tư xây dựng cơ bản . Thứ nhất : Xuất phát từ công tác kế hoạch hoá đầu tư của tỉnh còn nhiều yếu kém , không thể hiện rõ ràng việc bố trí trình tự ưu tiên của các dự án, đôi khi kế hoạch hoá đầu tư không sát với nhu cầu thực tế của cơ sở gây ra tình trạng chạy vốn, hiện tượng này xảy ra không ít. Các chủ đầu tư phải tìm cách xin được quyết định đầu tư, và được ghi vào kế hoạch đầu tư, chính vì vậy khâu này góp một phần không nhỏ gây ra tình trạng thất thoát lãng phí nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản . Thứ hai : Trong công tác thẩm định dự án: Để thực hiện quá trình đầu tư thì chủ đầu tư phải thuê các tổ chức tư vấn , lập báo cáo tiền khả thi, báo cáo khả thi, báo cáo đầu tư, xin phép xây dựng. Việc lập thiết kế kỹ thuật và tổng dự toán trong thực tế thường cao hơn định mức của nhà nước quy định . Nhưng để lọt được các “cửa ải” khâu thẩm định thì các chủ đầu tư phải tìm mọi cách để vượt qua. Thứ ba : Trong công tác đấu thầu. Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để đáp ứng yêu cầu của bên mời thầu . Do đặc điểm của hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản rất phức tạp, nên mối quan hệ giữa chủ đầu tư và nhà thầu được thực hiện dưới hai hình thức đấu thầu và chỉ định thầu. Hình thức chỉ định thầu: đây là việc chủ đầu tư trực tiếp lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu cơ bản của gói thầu để thương thảo hợp đồng. Như vậy trong khâu chỉ định thầu, thì cơ quan có thẩm quyền hoặc chur đầu tư chỉ định ai? Phải chăng là những người đem lại lợi ích cho chủ đầu tư . Chủ thầu nào đem lại lợi ích cho người có thẩm quyền chỉ định thầu thì sẽ được trúng thầu công trình., hiện tượng này diễn ra phổ biến chứ không phải là cá biệt. Trong công tác đấu thầu: do trình độ chuyên môn và nhận thức chưa đồng bộ và các điều kiện để thực hiện đấu thầu nên chất lượng thầu còn thấp. Mặt khác công tác kiểm tra kiểm soát , quản lý công tác đấu thầu còn thiếu nên nhiều trường hợp đấu thầu chỉ là mua bán thầu. Mục đích của đấu thầu là tạo ra sự cạnh tranh giữa các nhà thầu (bên B) với nhau để hạ giá thành sản phẩm, nâng cao chất lượng công trình, tránh sự làm rối, làm ẩu,…. Từ đó sẽ hạn chế được sự móc ngoặc , thông đồng không có lợi cho bên A , tức nhà nước. Nhưng trên thực tế hình thức này đã bị biến dạng, tạo ra nhiều kẽ hở gây ra thất thoát và lãng phí vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Hiện tượng này thể hiện dưới hai góc độ sau : + Sự móc ngoặc , sự thông đồng của chủ đầu tư với một nhà thầu nào đó. + Sự móc ngoặc của các nhà thầu với nhau để ép giá chủ đầu tư . Hai hình thức này biến cuộc đấu thầu chỉ là hình thức để được các cơ quan có thẩm quyền chấp nhận ra quyết định đầu tư mà thôi, chứ thực ra không mang lại lợi ích gì từ công tác đấu thầu. Trong qúa trính thực hiện đầu tư Trong thi công xây dựng công trình: thường trong thi công đều sai lệch so với thiết kế (sai lệch này là tiêu cực) hoặc do thiết kế cao hơn dự toán, điều này diễn ra rất phổ biến. Tư vấn giám sát Hiện tượng móc ngoặc giữa tư vấn và nhà thầu làm không đúng theo thiết kế, đây cũng là một khâu gây thất thoát vốn đầu tư xây dựng cơ bản . Trong khâu nghiệm thu , thanh quyết toán công trình Đây là khâu cuối cùng của công cuộc đầu tư, những tiêu cực trong khâu này như nghiệm thu và quýêt toán không phản ánh đúng hiện thực về giá cả, chủng loại nguyên vật liệu… Tất cả những tiêu cực gây thất thoát và lãng phí nguòn vốn đầu tư xây dựng cơ bản làm cho hiệu quả đầu tư thấp. Do vậy, vấn đề đặt ra cho mọi ngành mọi cấp là tìm cách khắc phục tình trạng này. 2.4. Nguyên nhân tồn tại những hạn chế trên trong công tác đầu tư xây dựng cơ bản ở tỉnh Hải Dương. 2.4.1. Về khách quan Việc ban hành cơ chế chính sách về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản còn nhiều nội dung chưa phù hợp, song việc sửa đổi bổ sung chậm được ban hành làm cho các chủ đầu tư phải lập lại hồ sơ thủ tục trình duyệt, dẫn đến chậm trễ trong đầu tư . Do khả năng nguồn vốn không đáp ứng được nhu cầu, đặc biệt là vốn cho công tác chuẩn bị đầu tư . Phần lớn các công trình khởi công mới sau khi được ghi kế hoạch mới tổ chức xây dựng dự án, mà từ lúc xây dựng dự án cho đến lúc đủ điều kiện để đấu thầu hoặc chỉ định thầu phải trải qua rất nhiều công đoạn. Mặt khác, công tác huy động vốn thực hiện chưa tốt nên dẫn đến tình trạng đầu tư phân tán, kéo dài thời gian triển khai, không phát huy tốt hiệu quả vốn đầu tư. Thông thường đến cuối tháng 12 hàng năm, Bộ kế hoạch và đầu tư mới thông báo kế hoạch vốn tín dụng. 2.4.2. Về chủ quan Năng lực chuyên môn của các cơ quan tư vấn về đầu tư xây dựng cơ bản còn bất cập, chất lượng thiết kế các công trình chưa đạt yêu cầu dẫn đến tiến độ thực hiện còn chậm, hiêuk quả còn thấp, hoặc phải duyệt lại dự án, thiết kế, dự toán . Công tác thẩm định dự án đầu tư còn yếu, thậm chí còn mang tính hình thức, thiếu các cán bộ có năng lực chuyên môn đảm nhiệm khâu thẩm định dự án, thiết kế và dự toán tại các cơ quan quản lý nhà nước dẫn đến chất lượng dự án và thiết kế chưa bảo đảm. Công tác thẩm định thiết kế, dự toán và công tác xét thầu còn nhiều phiền hà, phức tạp. Vai trò trách nhiệm của các cấp, các ngành, sự phối hợp chưa đồng bộ, chưa nhịp nhàng, ăn khớp. Mặt khác do thay đổi các chính sách về quản lý đầu tư và xây dựng, đấu thầu và chỉ định thầu nên việc triển khai các thủ tục còn chậm. Năng lực quản lý của các chủ đầu tư còn yếu, phần lớn các cán bộ đều kiêm nhiệm thiếu thời gian, hơn nữa lại thiếu các cán bộ chuyên môn nghiệp vụ về xây dựng cơ bản , nên quá trình chỉ đạo thực hiện từ khâu chuẩn bị đầu tư , thực hiện dựi án đến nghiệm thu thường chậm, chất lượng lập dự án chưa cao, chủ yếu bằng lời văn , thiếu các dữ liệu hoặc các dữ liệu mang tính ước lượng, năng lực nghiệm thu hồ sơ của các nhà thầu không được đảm bảo , do vậy hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án thiếu sức thuyết phục. Công tác chuẩn bị đầu tư chưa được quan tâm đúng mức , chưa sát với tình hình thực tế , vịêc bố trí vốn chuẩn bị đầu tư chưa đáp ứng được yêu cầu, các huyện , các ngành chưa chủ động thực hiện việc chuẩn bị đầu tư , mặt khác do tính cấp bách nên một số dự án chưa hoàn thành thủ tục vẫn đưa vào kế hoạch đầu tư nên tiến độ triển khai rất chậm, các huyện , các ngành chưa chủ động làm công tác chuẩn bị đầu tư mà thường ỷ lại chờ tỉnh bố trí vốn chuẩn bị đầu tư . Do các công trình trọng điểm thường có quy mô lớn nên việc triển khai rất chậm, kéo dài ảnh hưởng đến hiệu quả và không kịp đưa vào khai thác sử dụng. Công tác hướng dẫn thực hiện của tỉnh và các ngành còn chậm, chưa kịp thời ra văn bản hướng dẫn thực hiện cho địa phương. Công tác quản lý vốn đầu tư phát triển trên địa bàn làm chưa tốt, đặc biệt là nguồn vốn TW đầu tư trên địa bàn , nguồn vốn ODA do các bộ ngành làm chủ đầu tư. CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN CHO ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI HẢI DƯƠNG Dự báo về tình hình kinh tế và phương hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hải Dương 3.1.1. Phương hướng và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Hải Dương đến 2020 a. Quan điểm và phương hướng phát triển - Phát triển kinh tế nhanh, nhưng phải hiệu quả, bền vững. Phấn đấu nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế, phù hợp với sự phát triển chung của cả nước, nhanh chóng thoát nghèo, từng bước xây dựng Hải Dương thành tỉnh giàu đẹp. - Duy trì và phát triển mạnh nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần gần với thị trường tiêu thụ. Vượt qua khó khăn, thử thách đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế để nhanh chóng thoát nghèo. - Chuyển dịch nhanh cơ cấu kinh tế linh hoạt phú hợp với thị trường. Cải thiện chất lượng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, nâng cao ức sống nhân dân và đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá , hiện đại hoá. - Chủ động khai thác, phát huy tốt nguồn lực bên trong và ben ngoài để bứt nhanh nền kinh tế . - Đầu tư có trọng điểm để tạo sức bật - Không đầu tư dàn trải, đầu tư có trọng điểm , nhằm phát huy tối đa và sử dụng có hiệu quả nguồn nội lực và nguồn lực bên ngoài vào phát triển nhanh kinh tế . - Phát triển kinh tế phải gắn với phát triển kinh tế - xã hội, xoá đói giảm nghèo , đẩy lùi những tệ nạn xã hội và bảo vệ môi trường. - Đảm bảo an ninh quốc phòng, ổn định chính trị trật tự xã hội tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế - xã hội phát triển . b. Mục tiêu phát triển Mục tiêu tổng quát đến 2020 Phát triển kinh tế-xã hội tăng trưởng nhanh bền vững, hiệu quả cao; xây dựng nền kinh tế có công nghệ tiên tiến, hiện đại, cơ cấu hợp lý, năng lực sản xuất có khả năng năng cạnh tranh cao; xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hộí hiện đại, xã hội tiên tiến. Đi đầu trong một số lĩnh vực then chốt, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Đầu tư có trọng điểm vào các lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ chất lượng cao, tạo bước đột phát tiếp theo. Phát triển hệ thống đô thị, dân cư nông thôn theo hướng hiện đại. Phát triển bền vững, kết hợp phát triển kinh tế với phát triển xã hội bảo đảm công bằng, tiến bộ xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái. Mục tiêu là xây dựng Hải Dương có kinh tế phát triển nhanh, đóng vai trò động lực trong vùng đồng bằng sông Hồng. Từng bước xây dựng kết cấu hạ tầng hiện đại, hình thành hệ thống đô thị ngang tầm với các đô thị hiện đại trong khu vực làm hạt nhân trong phát triển, thúc đẩy kinh tế và các mặt đời sống-xã hội trên toàn tỉnh. Đến năm 2015 Hải Dương cơ bản là tỉnh công nghiệp, đến 2020 là một tỉnh có nền công nghiệp và dịch vụ phát triển, văn hóa – xã hội tiên tiến, chiếm giữ vị trí quan trọng trong vùng Đồng băng sông Hồng. Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh tăng: 11,5%/năm trong giai đoạn 2006- 2010. Giai đoạn 2011-2020 tăng 11,3%/năm. GDP/người đạt 17,0 triệu đồng năm 2010; và 61 triệu năm 2020 (tương đương 1.000 USD, 2.500 USD/người theo thời gian tương ứng). Đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng nhanh tỷ trọng các ngành công nghiệp và dịch vụ: năm 2010 tỷ trọng Công nghiệp + xây dựng - Dịch vụ Nông, lâm, thuỷ sản là: 48% -33% - 19%; Năm 2020 là: 47% - 37% - /6%. Xây dựng hệ thống đô thị theo hướng hiện đại. Hoàn chỉnh cơ bản hệ thống cơ sở hạ tầng kinh tế -xã hội đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá- hiện đại hoá, đặc biệt là các nút giao cắt, giao thông nông thôn. Tăng tỷ lệ đô thị hoá lên khoảng 25% năm 2010 và 40 – 45% vào năm 2020. Giảm tỷ lệ sinh hàng năm, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên: dưới 0,9%/năm. Tỷ lệ lao động qua đào tạo: 40% năm 2010 và 85 - 90% năm 2020. Giảm tỷ lệ hộ nghèo: mỗi năm 2% trở lên, (theo tiêu chí mới). Tỷ lệ hộ đô thị sử dụng nước máy 100%, tỷ lệ hộ nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 90% đến 2010 và 100% năm 2020. Tăng tuổi thọ bình quân lên: 72tuổi vào 2010 và 74 tuổi và 2020. Phấn đấu chỉ số phát triển con người (HDI) đạt 0,75 - 0,78 vào năm 2020, duy trì thứ tự xếp hạng cao trong các tỉnh thành phố có chỉ số HDI cao nhất trong cả nước. Nâng độ che phủ của rừng và diện tích cây xanh, cây ăn quả lên khoảng 30-35% diện tích tự nhiên vào 2020. Dến năm 2030, đảm bảo 100% rác thải, nước thải đô thị, công nghiệp, bệnh viện... được xử lý theo phương pháp công nghiệp. 3.1.2. Phân tích, đánh giá các yếu tố và điều kiện phát triển a. Vị trí địa lý kinh tế của tỉnh Hải Dương đối với các tỉnh miền núi phía Bắc và cả nước. Vị trí địa lý Tỉnh Hải Dương thuộc vùng đồng bằng Bắc Bộ, tiếp giáp với 6 tỉnh, thành phố: Bắc Ninh, Bắc Giang, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình và Hưng Yên. Hệ thống giao thông đường bộ đường sắt đường sông phân bố hợp lý, trên địa bàn có nhiều trục giao thông quốc gia quan trọng chạy qua như đường 5, đường 18, đường 183 và hệ thống đường tỉnh, huyện đã được nâng cấp cải tạo rất thuận lợi cho việc giao lưu, trao đổi với bên ngoài. Thành phố Hải Dương trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá khoa học kỹ thuật của tỉnh nằm trên trục đường quốc lộ 5 cách Hải Phòng 45 km về phía đông, cách Hà Nội 57 km về phía tây và cách Thành phố Hạ Long 80 km. Phía bắc tỉnh có hơn 20 km quốc lộ 18 chạy qua nối sân bay quốc tế Nội Bài ra cảng Cái Lân tỉnh Quảng Ninh. Đường sắt Hà Nội - Hải Phòng qua Hải Dương là cầu nối giữa thủ đô và các tỉnh phía bắc ra các cảng biển. Là tỉnh nằm giữa vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Hải Dương sẽ có cơ hội tham gia vào phân công lao động trên phạm vi toàn vùng và xuất khẩu. Hải Dương nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, chia làm 4 mùa rõ rệt (xuân, hạ, thu, đông). Lượng mưa trung bình hàng năm 1.300 - 1.700 mm. Nhiệt độ trung bình 23,30C; số giờ nắng trong năm 1.524 giờ; độ ẩm tương đối trung bình 85 - 87%. Khí hậu thời tiết thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, bao gồm cây lương thực, thực phẩm và cây ăn quả đặc biệt là sản xuất cây rau mầu vụ đông. Hải Dương có diện tích tự nhiên 1.662 km2, được chia làm 2 vùng: vùng đồi núi và vùng đồng bằng. Vùng đồi núi nằm ở phía bắc tỉnh, chiếm 11% diện tích tự nhiên gồm 13 xã thuộc huyện Chí Linh và 18 xã thuộc huyện Kinh Môn; là vùng đồi núi thấp phù hợp với việc trồng cây ăn quả, cây lấy gỗ và cây công nghiệp ngắn ngày. Vùng đồng bằng còn lại chiếm 89% diện tích tự nhiên do phù sa sông Thái Bình bồi đắp, đất mầu mỡ thích hợp với nhiều loại cây trồng, sản xuất được nhiều vụ trong năm. Diện tích đất nông nghiệp chiếm 63,1% diện tích đất tự nhiên. Đất canh tác phần lớn là đất phù sa sông Thái Bình, tầng canh tác dầy, thành phần cơ giới thịt nhẹ đến thịt trung bình, độ pH từ 5 - 6,5; tưới tiêu chủ động , thuận lợi cho thâm canh tăng vụ, ngoài sản xuất lúa còn trồng rau mầu, cây công nghiệp ngắn ngày. Một số diện tích đất canh tác ở phía bắc tỉnh tầng đất mỏng, chua, nghèo dinh dưỡng, tưới tiêu tự chảy bằng hồ đập, thích hợp với cây lạc, đậu tương, ... Tài nguyên khoáng sản của Hải Dương không đa dạng về chủng loại, nhưng có một số loại trữ lượng lớn, chất lượng tốt đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp; đặc biệt là công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng. Tài nguyên thiên nhiên - Đá vôi xi măng ở huyện Kinh Môn, trữ lượng 200 triệu tấn, chất lượng tốt, CaCO3 đạt 90 - 97%. Đủ sản xuất 5 đến 6 triệu tấn xi măng/ năm. - Cao lanh ở huyện Kinh Môn, Chí Linh trữ lượng 40 vạn tấn, tỷ lệ Fe2O3: 0,8 - 1,7%; Al2O3: 17 - 19% cung cấp đủ nguyên liệu cho sản xuất sành sứ. - Sét chịu lửa ở huyện Chí Linh, trữ lượng 8 triệu tấn, chất lượng tốt; tỷ lệ Al2O3 từ 23,5 - 28%, Fe2O3 từ 1,2 - 1,9% cung cấp nguyên liệu sản xuất gạch chịu lửa. - Bô xít ở huyện Kinh Môn, trữ lượng 200.000 tấn; hàm lượng Al2O3 từ 46,9 - 52,4%, Fe2O3 từ 21 - 26,6%; SiO2 từ 6,4 - 8,9%. Cơ sở hạ tầng Hải Dương có hệ thống cơ sở hạ tầng khá hoàn chỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển. + Hệ thống giao thông: gồm đường bộ, đường thuỷ, đường sắt; Phân bố hợp lý, giao lưu rất thuận lợi tới các tỉnh . - Đường bộ: có 4 tuyến đường quốc lộ qua tỉnh dài 99 km, đều là đường cấp I, cho 4 làn xe đi lại thuận tiện: Quốc lộ 5 từ Hà Nội đi thành phố cảng Hải Phòng, chạy ngang qua tỉnh 44 km, đây là đường giao thông chiến lược; vận chuyển toàn bộ hàng hoá xuất nhập khẩu qua cảng Hải Phòng và nội địa. Quốc lộ 18 từ Nội Bài qua Bắc Ninh đến tỉnh Quảng Ninh. Đoạn chạy qua huyện Chí Linh tỉnh Hải Dương dài 20 km. Quốc lộ 183, nối quốc lộ 5 với quốc lộ 18, qui mô cấp I đồng bằng Quốc lộ 37 dài 12,4 km, đây là đường vành đai chiến lược quốc gia, phục vụ trực tiếp cho khu du lịch Côn Sơn - Kiếp Bạc. Quốc lộ 38 dài 14 km là đường cấp III đồng bằng. Đường tỉnh: có 13 tuyến dài 258 là đường nhựa tiêu chuẩn cấp III đồng bằng Đường huyện có 352,4 km và 1448 km đường xã đảm bảo cho xe ô tô đến tất cả các vùng trong mọi mùa. - Đường sắt: Tuyến Hà Nội - Hải Phòng chạy song song với quốc lộ 5, đáp ứng vận chuyển hàng hoá, hành khách qua 7 ga trong tỉnh. Tuyến Kép - Bãi Cháy chạy qua huyện Chí Linh, là tuyến đường vận chuyển hàng lâm nông thổ sản ở các tỉnh miền núi phía Bắc ra nước ngoài qua cảng Cái Lân, cũng như hàng nhập khẩu và than cho các tỉnh - Đường thuỷ: với 400 km đường sông cho tầu, thuyền 500 tấn qua lại dễ dàng. Cảng Cống Câu công suất 300.000 tấn /năm và hệ thống bến bãi đáp ứng về vận tải hàng hoá bằng đường thuỷ một cách thuận lợi. Hệ thống giao thông trên bảo đảm cho việc giao lưu kinh tế từ Hải Dương đi cả nước và nước ngoài rất thuận lợi. - Hệ thống điện: Trên địa bàn tỉnh có Nhà máy nhiệt điện Phả Lại công suất 1040 Mw; hệ thống lưới điện khá hoàn chỉnh, đảm bảo cung cấp điện an toàn và chất lượng ổn định; trên địa bàn tỉnh có 5 trạm biến áp 110/35 kV tổng dung lượng 197 MVA và 11 trạm 35/10 kV, các trạm phân bố đều trên địa bàn tỉnh. Lưới điện 110, 35 kV đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, phục vụ tốt nhu cầu điện cho sản xuất và sinh hoạt. - Bưu điện: Mạng lưới bưu chính viễn thông đã phủ sóng di động trên phạm vi toàn tỉnh, 100% thôn, xã đều có điện thoại liên lạc trực tiếp nhanh chóng với cả nước và thế giới. - Hệ thống tín dụng ngân hàn