Chuyên đề Hoạt động truyền thông thay đổi hành vi ở tổ chức DKT Quốc tế tại Việt Nam- Thực trạng và giải pháp

ua các phương tiện đại chúng như tivi, báo, đài; các vật phẩm như poster, tờ rơi, tranh ảnh, sách nhỏ thông tin... Hội nghị, hội thảo và các chương trình giảng dạy Các chương trình giảng dạy, hội nghị và hội thảo là những hoạt động tiếp cận đầu tiên với các đối tượng truyền thông. Các hoạt động này đều có đặc điểm chung là tiếp cận trực tiếp với đối tượng đích của dự án. Những hoạt động này chủ yếu dùng để cung cấp những thông tin cơ bản của dự án như kiến thức chuyên môn, đào tạo các kỹ năng cho dự án, ngoài ra nó cũng có nhiệm vụ lấy thông tin phản hồi về dự án. Hoạt động chính được tiến hành là: Tổ chức hội nghị vận động các cấp lãnh đạo từ tỉnh thành đến quận huyện phường xã ủng hộ cho chương trình dự án Tổ chức hội nghị khách hàng để giới thiệu về đặc tính của sản phẩm và lợi ích của nó đối với người sử dụng Tổ chức hội thảo, giảng dạynvề những kỹ năng làm việc cơ bản và kiến thức chuyên môn. Tổ chức hội thảo nhóm cho đối tượng đích can thiệp của dự án. Trong năm 2007, dự án “Tiếp thị xã hội Viên uống tránh thai Newchoice” tiến hành trên 16 tỉnh đã tổ chức 3 hội nghị vận động tại Bắc Giang, Ninh bình và Hà Nam với 279 đại biểu các sở ban ngành trong tỉnh và đại diện Ủy ban dân số huyện thị triển khai dự án tham gia, ngoài ra còn tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng về tiếp thị xã hội trên 9 tỉnh dự án. Trong năm 2008, dự án “ Thử nghiệm tiếp thị xã hội bơm kim tiêm 24/24h” đã tổ chức 58 buổi thảo luận dự án cho 560 người sử dụng ma túy, dự án vẫn duy trì phương pháp và nội dung của buổi thảo luận nhóm được áp dụng hiệu quả từ năm trước như lựa chọn cộng tác viên có khả năng dẫn dắt các buổi thảo luận nhóm cho đồng đẳng viên và địa điểm tổ chức vẫn là những quán café, công viên hay các địa điểm mà người sử dụng ma túy thường tụ tập. Phương pháp này đem lại cho người sử dụng ma túy sự gần gũi và sự đồng cảm, từ đó khuyến khích họ chia sẻ nhiều kinh nghiệm phòng chống HIV/AIDS và tiêm chích an toàn cho những người sử dụng ma túy cùng tham gia buổi thảo luận. Các chương trình sự kiện truyền thông. Các chương trình sự kiện truyền thông được đánh giá là cách tiếp cận với đối tượng truyền thông dễ dàng và hiệu quả nhất. Hoạt động này có thể tiếp cận với số lượng lớn các đối tượng khác nhau. Tuy nhiên, các thông tin được cung cấp rất ít, chủ yếu là những sự vận động thay đổi hành vi đơn thuần. Chính vì vậy, việc lựa chọn nội dung, địa điểm và cách thức tổ chức chương trình là điều cần nghiên cứu kĩ. Trong khuôn khổ các dự án, ví dụ như “Dự án phòng lây nhiễm HIV tại Việt Nam”, tổ chức DKT đã tổ chức các sự kiên truyền thông lớn “ Yêu để sống, sống để yêu” nhân kỉ niệm ngày thế giới phòng chống AIDS 1/12. Chương trình được tiến hành trong 2 năm 2007, 2008 thu hút một số lượng lớn người có HIV tham gia tập luyện và trình diễn văn nghệ trước cộng đồng, là hoạt động truyền thông thay đổi hành vi có quy mô với mục đích giảm thiểu sự kì thị với người có HIV của cộng đồng. Ngoài ra, tổ chức DKT còn tham gia các hoạt động cộng tác quảng bá trong các chương trình lớn như chương trình “ Ngày sáng tạo” năm 2007, 2008. Gian hàng của tổ chức chủ yếu quảng bá các sản phẩm phòng chống HIV/AIDS đặc biệt là bao cao su OK. Các dự án khác còn tổ chức các hoạt động tiếp cận địa phương qua các hoạt động như “ Làng vui chơi, làng ca hát”, các chương trình văn nghệ. Dự án Tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice đã tổ chức chuỗi hoạt động Ngày hội Newchoice cho sinh viên và công nhân, Làng ca hát cho phụ nữ trong cộng đồng tại các tỉnh dự án như Hà Nội, Bắc Giang, Ninh Bình, Hải Phòng, Hà Nam, Nam Định, Cần Thơ, Đồng Nai. Truyền thông thay đổi hành vi qua các phương tiện đại chúng như tivi, báo, đài; các vật phẩm như poster, tờ rơi, tranh ảnh, sách nhỏ thông tin... Phương pháp truyền thông thay đổi hành vi này sẽ tiếp cận cộng đồng nói chung chứ không phải là chỉ riêng đối tượng đích. Tùy vào phương tiện mà có những phục vụ nhất định cho việc truyền thông thay đổi hành vi. Hoạt động truyền thông qua phương tiện đại chúng như tivi, báo đài sẽ vừa cung cấp thông tin vừa vận động thay đổi hành vi. Qua poster, tờ rơi, tranh ảnh sách nhỏ thì chủ yếu giới thiệu về các sản phẩm, cùng với đó là các thông tin chuyên môn cơ bản. Quảng bá trên các phương tiện đại chúng, DKT đã quay chương trình “ Một ngày mới” dành riêng cho phụ nữ với các chuyên mục Làm đẹp, ẩm thực, du lịch và đặc biệt là chuyên mục sức khỏe, giúp chị em hiểu biết về các biện pháp tránh thai. Thời lượng mỗi chương trình là 15 phút. Chương trình đã được phát sóng 80 lần trên đài truyền hình Bắc Giang, Hà Tây, Ninh Bình, Hải Phòng và Hà Nam vào khung “ giờ vàng” của mỗi đài truyền hình tỉnh. Hoạt động quảng bá các sản phẩm tiếp thị xã hội cũng được tiến hành trên tivi rộng rãi, với các nhãn hiệu như thuốc tránh thai hằng ngày Newchoice, Bao cao su OK với những câu slogan quen thuộc như “ Khỏe như lực sĩ OK”, “ OK – Yêu để sống – Sống để yêu”… Từ năm 2007 đến nay, DKT có hợp tác với tạp chí “AIDS và cộng đồng” mỗi tháng viết về hoạt động tiêu biểu và giới thiệu các sản phẩm của DKT Việt Nam. Tạp chí “AIDS và cộng đồng” là chuyên trang về HIV/AIDS do Cục phòng, chống HIV/AIDS Việt Nam và Bộ Y tế xuất bản mỗi tháng 1 tờ. Bên cạnh đó các sản phẩm của DKT cũng đã được xuất hiện, quảng bá trên các báo và tạp chí danh tiếng như tạp chí “ Thời trang trẻ”, “ Sành điệu”. “ Tuổi trẻ”, “ Lao động”… Tờ rơi, poster, tranh ảnh, sách nhỏ... là một trong những công cụ không thể thiếu trong hoạt động truyền thông. Hình ảnh được đưa trong tờ rơi, poster sẽ tạo điều kiện cho mọi người tự nghiên cứu về các kiến thức chuyên môn. Nội dung của poster, tranh ảnh thường để giới thiệu về các sản phẩm mà tổ chức DKT phân phối như thuốc tránh thai, bao cao su... Tờ rơi chủ yếu là cung cấp những thông tin cơ bản về các lĩnh vực khác nhau như: HIV/AIDS, phòng tránh thai, sử dụng bơm kim tiêm an toàn... Bên cạnh đó, sách nhỏ thường là sách thông tin cơ bản hoặc các câu chuyện vận động truyền thông. Cụ thể tổ chức DKT đã phát hành 5.000 quyển cẩm nang phụ nữ cần biết Newchoice, 5.000 tờ rơi quảng bá về các biện pháp tránh thai, 500 tờ rơi giới thiệu về các trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản tại Hà Nội, 30.000 tờ rơi hướng dẫn sử dụng bơm kim tiêm an toàn, 2.000 quyển giới thiệu về tổ chức DKT Quốc tế và DKT Việt Nam, và hàng nghìn sách nhỏ truyền thông về các thông tin như Tiếp thị xã hội, chăm sóc sức khỏe sinh sản… Hoạt động nhận phản hồi thông tin Hoạt động này được tiến hành song song và sau khi thực hiện các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi. Hoạt động không ảnh hưởng ngay đến kết quả của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi nhưng nó góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả của các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi được thực hiện tiếp theo. Việc tiếp nhận thông tin phản hồi từ đối tượng được truyền thông sẽ đánh giá trung thực nhất chất lượng của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi, và từ đó có những sửa đổi, điều chỉnh cho lần truyền thông tiếp theo có chất lượng cao hơn. Các hội nghị, hội thảo, tập huấn được tổ chức trong thời gian thực hiện dự án cũng được sử dụng để lấy thông tin phản hồi từ phía đối tượng đích về các hoạt động của dự án đã được tổ chức và sự thay đổi hành vi của chính các đối tượng đó. Hoạt động này được thực hiện thường bằng các bảng điều tra từng cá nhân về các vấn đề quan tâm, hoặc các bài kiểm tra về kiến thức và sự thay đổi hành vi. Khi tiến hành và kết thúc dự án, tổ chức DKT còn tiến hành các cuộc điều tra trên một số địa phương và đối tượng nhất định của dự án, từ đó đưa ra các nhận định về sự thay đổi hành vi và kết quả đạt được của dự án. Trong năm 2007, tổ chức DKT kết hợp với trường Đại học Y khoa Thái Nguyên, tổ chức nghiên cứu “Đánh giá về dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice” tại ba tỉnh thành là Thanh Hóa, Hà Tây và Cần Thơ trong bốn tháng từ tháng 3/2007 đến tháng 7/2007. Nghiên cứu này đã cho thấy sự thay đổi hành vi của các đối tượng dự án cũng như là hiệu quả của hoạt động dự án nói chung, hoạt động truyền thông thay đổi hành vi nói riêng, tạo cơ sở để tiếp tục thực hiện dự án trong năm 2008 và 2009. Ngoài ra, khi kết thúc mỗi dự án, tổ chức DKT đều thực hiện điều tra báo cáo tổng kết dự án. Từ đó đưa ra được kết quả thực hiện của các dự án mà trong đó thay đổi hành vi là một trong những yếu tố được nghiên cứu kỹ càng. Qua những báo cáo đó, ta cũng thấy được hiệu quả của các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi để tiếp tục thực hiện tốt hơn trong các dự án tiếp theo. Từ thực trạng của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi, ta có những đánh giá về hoạt động này trong hoạt động chung của tổ chức DKT Quốc tế tại Việt Nam. Đánh giá về hoạt động truyền thông thay đổi hành vi ở tổ chức DKT Quốc tế tại Việt Nam Hoạt động truyền thông thay đổi hành vi là một hoạt động mang tính xã hội, vì vậy việc đánh giá nó có tính tương đối. Ta có thể lượng hóa qua một số tiêu chí, tuy nhiên sự thành công hay không của một hoạt động truyền thông thay đổi hành vi sẽ được chính những hành vi thay đổi của đối tượng được truyền thông quyết định. Kết quả đạt được Qua hơn 17 năm tổ chức hoạt động truyền thông thay đổi hành vi, DKT đã thu lại nhiều kết quả đáng ghi nhận. Những kết quả này có thể được phản ánh qua một số con số cụ thể như sau: Thông qua số người được tiếp cận các thông tin truyền thông Mỗi dự án do tổ chức DKT thực hiện có một đến hai đối tượng đích, tuy nhiên hoạt động truyền thông thay đổi hành vi đã tiếp cận được đến rất nhiều đối tượng. Ví dụ, dự án “ Tiếp thị xã hội Viên uống tránh thai Newchoice” trong năm 2007, DKT đã tiếp cận được với hơn 2000 người tham gia chương trình Làng ca hát và Ngày hội Newchoice tại Ninh Bình. Gần 300 đại biểu đại diện các Sở ban ngành đã tham gia các Hội nghị vận động ở Bắc Giang, Ninh Bình và Hà Nam. Tổ chức đào tạo cho 347 cán bộ chuyên trách cấp tỉnh và cấp xã cho 9 tỉnh dự án. Tổ chức 731 đợt truyền thông tại 411 xã phường cho 71638 lượt người tham dự… Dự án Tiếp thị xã hội Viên uống tránh thai được tiến hành từ năm 1995 đến năm 2009, và số người được tiếp cận với những hoạt động truyền thông tăng dần qua các năm. Dự án “ Thử nghiệm tiếp thị xã hội bơm kim tiêm 24/24h”, năm 2007, DKT đã tiếp cận với 270 người sử dụng Ma túy tại 7 quận huyện tham gia dự án là Đông Anh, Thanh Xuân, Đống Đa, Hoàn Kiếm, Tây Hồ, Ba Đình, Long Biên qua 9 cuộc thảo luận nhóm. Tổ chức 7 cuộc thảo luận nhóm với sự tham gia của 210 người bao gồm: Lãnh đạo chính quyền cơ sở và đại diện gia đình những người sử dụng mà túy. Tổ chức hội thảo định hướng cấp thành phố với sự tham gia của 70 người lãnh đạo các ban ngành thành phố Hà Nội. Tổ chức 1 hội nghị giới thiệu bơm kim tiêm tự khóa cho 50 người sử dụng Ma túy tại Hải Phòng. Trong năm 2007, tổ chức DKT quốc tế tại Việt Nam đã tổ chức được 10 chương trình biều diễn thời trang cho nhóm MSM tại các quán bar, cà phê, nhà hàng,… tại Hà Nội và Tp.HCM với hơn 2.500 khán giá - đại đa số là nhóm MSM đến tham dự. Nội dung của chương trình rất đa dạng và sôi nổi như ca nhạc, biểu diễn thời trang bao cao su, giao lưu khán giả, bốc thăm trúng thưởng,… Ngoài ra, các chương trình sự kiện truyền thông là những hoạt động thu hút được đông đảo sự tham gia của các đối tượng. Năm 2009, tổ chức DKT quốc tế tại Việt Nam phối hợp với Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh Thanh Hoá tổ chức chương trình trưng bày bao cao su tại các “điểm nóng” và chương trình văn nghệ đặc biệt nhân kỷ niệm 100 năm du lịch Sầm Sơn tại khu vực bãi biển Sầm Sơn. Chương trình thu hút 50 chủ cơ sở tham gia mua bao cao su và trưng bày. Đặc biệt trong đêm ca nhạc có hơn 500 khách du lịch và người dân địa phương tại bãi biển Sầm Sơn tham dự. Trong đêm văn nghệ, ngoài nội dung truyền thông về bao cao, chúng tôi còn phát gần 500 tờ rơi về bao cao su và gần 5.000 chiếc bao cao su miễn phí cho khách du lịch. Các hoạt động truyền thông qua các kênh truyền thông đại chúng khó có thể thống kê được các đối tượng được tiếp cận thông tin nhưng nó cũng đảm bảo một số lượng lớn người có thể tiếp cận thông tin của dự án Với số lượng người tiếp cận qua hằng năm lớn như vậy, sẽ đảm bảo một phần nào thành công của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi, khi những nội dung truyền thông được đưa đến nhiều người, trong đó có tỷ lệ nhất định đối tượng truyền thông cần hướng đến. Ngoài ra, khi nghiên cứu về sự tiếp cận thông tin của các nhóm đối tượng khác nhau trong dự án “Tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice”, ta có có thể thấy hoạt động truyền thông thay đổi hành vi đã tiếp cận được với hầu hết các đối tượng đích của dự án qua nhiều kênh, phương tiện khác nhau. Bảng 2.1: Kênh thông tin về biện pháp tránh thai mà đối tượng nghiên cứu được tiếp cận Kênh thông tin Nữ CCVC (n= 183) Nữ cộng đồng (n = 327) Nữ HSSV (n =135) Chung (n = 645) n % n % n % n % Vô tuyến 146 79.8 188 57.5 122 90.4 456 70.7 Đài 104 56.8 133 40.7 78 57.8 315 48.8 Báo chí 122 66.7 90 27.5 118 87.4 330 51.2 Tranh tuyên truyền 85 46.4 72 22.0 63 46.7 220 34.1 Bạn bè, người than 95 51.9 58 17.7 59 43.7 212 32.9 Thầy cô giáo 37 20.2 11 3.4 76 56.3 124 19.2 Cán bộ Y tế 118 64.5 230 70.3 46 34.1 394 61.1 Tư vấn qua điện thoại 16 8.7 6 1.8 16 11.9 38 5.9 Cộng tác viên dân số 74 40.4 230 70.3 36 26.7 340 52.7 Khác* 6 3.3 21 6.4 16 11.9 43 6.7 Nguồn: Báo cáo Đánh giá dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice năm 2007 Ghi chú: * Khác: Hội phụ nữ, họp phụ huynh học sinh, mạng Internet... Tuy là từ các nguồn khác nhau nhưng 100% những người được hỏi đã tiếp cận với các phương tiện truyền thông thay đổi hành vi do tổ chức DKT thực hiện. Điều này chứng tỏ độ phủ rộng của các thông tin truyền thông đến cộng đồng nói chung. Thông qua số người sử dụng các sản phẩm truyền thông Mỗi dự án lại có các sản phẩm khác nhau được tiếp thị. Vì vậy ta có thể đánh giá sự thành công của các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi qua số người sử dụng các sản phẩm truyền thông đó. Điều này chứng tỏ nội dung truyền thông thay đổi hành vi về việc giới thiệu và khuyến khích sử dụng các sản phẩm đó đã thành công Trong dự án “Tiếp thị xã hội Viên uống tránh thai Newchoice” từ năm 1995 đến năm 2009 đã tổng kết được số lượng bán ra của Newchoice như sau: Biểu đồ 2.1: Số lượng Newchoice tiếp thị qua từng năm Nguồn: Báo cáo tổng kết dự án “Tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice” Nhìn qua biểu đồ ta có thể thấy số lượng vỉ thuốc tránh thai cung cấp qua từng năm đều có sự tăng mạnh. Năm 1995, số lượng phân phối được mới chỉ là 1.001.425 vỉ thì đến năm 2009 đã đạt được con số 5.577.561 vỉ, tăng gấp hơn 5 lần. Qua đó phản ánh việc gia tăng nhu cầu sử dụng của người dân với sản phẩm này, qua đó cũng thể hiện ý thức người dân đã thay đổi trong việc sử dụng thuốc tránh thai như một biện pháp hữu ích bên cạnh những biện pháp truyền thống như tránh thai tự nhiên hay đặt vòng tránh thai. Cũng chứng tỏ rằng hiệu quả đạt được của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi của dự án Tiếp thị xã hội Viên uống tránh thai Newchoice đạt được rất cao. Sự ưa chuộng của người sử dụng đối với các sản phẩm của tổ chức DKT phân phối cũng ngày càng tăng lên. Điều này chứng tỏ nhận thức của người dân về các sản phẩm càng lúc càng cao, sự quan tâm đến chất lượng càng ngày càng được đặt lên cao. Tuy đã xuất hiện nhiều nhãn hàng cạnh tranh nhưng hoạt động truyền thông thay đổi hành vi đã thực sự gây dấu ấn với khách hàng về sản phẩm. Có thể thấy rõ điều này qua tỷ lệ ưa chuộng sản phẩm Newchoice. Biểu đồ 2.2. Loại thuốc tránh thai được khách hàng ưa chuộng nhất Nguồn: Báo cáo Đánh giá dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice năm 2007 Sản phẩm Newchoice được đến 55.5% những người được hỏi ưa chuộng. Đây là một con số lớn hẳn so với những nhãn hàng khác như Ideal 16.4% hay Maverlon 5.5%. Điều này chứng tỏ dấu ấn của sản phẩm Newchoice là rất lớn trong khách hàng. Là một thành công trong việc giới thiệu nhãn hiệu này đến người tiêu dùng của truyền thông thay đổi hành vi. Trong dự án “Tiếp thị xã hội bao cao su OK”, số lượng bao cao su cung cấp qua các năm đến năm kết thúc dự án đều có sự tăng mạnh. Điều này cũng khẳng định thành công của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi về tình dục an toàn cũng như việc sử dụng bao cao su. Biểu đồ 2.3: Số lượng bao cao su OK phân phối qua các năm trong dự án tiếp thị xã hội bao cao su OK Nguồn: Báo cáo về các sản phẩm được phân phối của tổ chức DKT năm 2010 Qua biểu đồ ta có thấy sự tăng mạnh trong việc phân phối bao cao su OK từ năm 1994 đến 2003, tăng từ 1.483.632 chiếc bao cao su lên đến đỉnh điểm là 40.724.280, tuy nhiên từ khi dự án này kết thúc năm 2003 thì số lượng bao cao su OK phân phối qua kênh này giảm mạnh. Điều này chứng tỏ hoạt động truyền thông thay đổi hành vi đã có tác dụng ban đầu, làm thay đổi ý thức người dân về sử dụng bao cao su. Tuy nhiên truyền thông thay đổi hành vi trong giai đoàn từ năm 1994 đến năm 2003 chưa thay đổi được ý thức tự bảo vệ của người dân, vì khi giá sản phẩm tăng lên thì lập tức mức phân phối bao cao su OK giảm xuống. Năm 2006 chỉ đạt 8.640.000 chiếc. Tuy nhiên, từ năm 2006 hoạt động truyền thông thay đổi hành vi bắt đầu có hiệu quả, khi người dân bắt đầu chấp nhận giá mới tăng lên của bao cao su OK. Và đến năm 2009, số lượng bao cao su phân phối đã tăng đến 24.116.953 chiếc, tăng gần gấp ba lần so với năm 2006. Điều này chứng tỏ hoạt động truyền thông thay đổi hành vi đã có những tác động làm thay đổi hẳn hành vi của cộng đồng Sự thay đổi hành vi của người tiếp cận thông tin Các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi của DKT tuy được tiến hành cho từng dự án, nhưng đều trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe sinh sản và HIV/AIDS nên tác dụng của các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi có tính kế thừa lẫn nhau. Sự thay đổi hành vi của đối tượng có thể do nhiều hoạt động truyền thông thay đổi hành vi tạo thành. Sự thay đổi hành vi và hiểu biết của những người được truyền thông thay đổi hành vi vừa là mục đích chính của hoạt động vừa được coi là tiêu chí quan trọng nhất để đánh giá sự thành công của một hoạt động truyền thông thay đổi hành vi. Trong nghiên cứu “Đánh giá về dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice” được thực hiện năm 2007. Đã có sự điều tra hiểu biết về bao cao su với nhiều đối tượng, từ đó cho ta thấy sự thay đổi của hiểu biết người dân trong việc sử dụng bao cao su. Bảng 2.2: Hiểu biết đúng về biện pháp dùng bao cao su Hiểu biết đúng về bao cao su Nữ CCVC (n= 183) Nữ cộng đồng (n = 327) Nữ HSSV (n =135) Chung (n = 645) n % n % n % n % Chỉ có tác dụng khi sử dụng đúng cách 176 96.2 298 91.1 124 91.9 598 92.7 Có tác dụng tránh thai và các bệnh lây truyền qua tình dục 180 98.4 312 95.4 124 91.9 616 95.5 Ngăn không cho tinh trùng gặp trứng 168 91.8 279 85.3 120 88.9 567 87.9 Ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục 170 92.9 272 83.2 108 80.0 550 85.3 Là biện pháp an toàn cho quan hệ tình dục 172 94.0 300 91.7 113 83.7 585 90.7 Hiểu biết chung 90.4 Nguồn: Báo cáo Đánh giá dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice năm 2007 Tỷ lệ phụ nữ hiểu biết đúng về bao cao su khá cao (90.4%), và tỷ lệ này cao nhất ở nhóm nữ công chức viên chức. Điều này chứng tỏ hiệu quả rất lớn của dự án tiếp phòng lây nhiễm HIV/AIDS mà hoạt động chính là tiếp thị bao cao su. Nhận thức của người sử dụng đã tăng lên rất nhiều. Đặc biệt ở tác dụng tránh thai và phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục (95.5%). Việc một tỷ lệ lớn những người được hỏi có những hiểu biết cơ bản về bao cao su sẽ tạo thuận lợi cho việc thay đổi hành vi của họ từ chưa sử dụng sang sử dụng bao cao su. Đó là một thành công lớn của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi. Ngoài ra còn có nghiên cứu về hiểu biết nói chung về các biện pháp tránh thai. Sự hiểu biết này cũng thể hiện hiệu quả của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi đã đạt được. Bảng 2.3: Hiểu biết về tên các biện pháp tránh thai Các biện pháp tránh thai Nữ CCVC (n= 183) Nữ cộng đồng (n = 327) Nữ HSSV (n =135) Chung (n = 645) N % n % n % n % Vòng tránh thai 161 88.0 288 88.1 116 85.9 565 87.6 Thuốc uống tránh thai 150 82.0 282 86.2 128 94.8 560 86.8 Thuốc tiêm tránh thai 85 46.4 125 38.2 35 25.9 245 38.0 Bao cao su 171 93.4 275 84.1 131 97.0 577 89.5 Triệt sản 118 64.5 160 48.9 72 53.3 350 54.3 Tính vòng kinh 121 66.1 145 44.3 60 44.4 326 50.5 Xuất tinh ngoài âm đạo 105 57.4 146 44.6 35 25.9 286 44.3 Không biết 3 1.6 3 0.9 0 0.0 6 0.9 Nguồn: Báo cáo Đánh giá dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice năm 2007 Vòng tránh thai, thuốc uống tránh thai và bao cao su được đối tượng nghiên cứu biết đến nhiều nhất với tỷ lệ tương ứng là 87.6 %; 86.8 % và 89.5%. Các biện pháp tránh thai khác được đối tượng nghiên cứu biết đến với tỷ lệ thấp hơn như: triệt sản, tính vòng kinh, xuất tinh ngoài âm đạo, thuốc tiêm tránh thai. Chỉ có 0,9% phụ nữ không biết một biện pháp tránh thai nào. Không có sự khác biệt về hiểu biết tên các biện pháp tránh thai giữa các nhóm nghiên cứu. Điều này so với con số năm 1988, chỉ có 0.4% phụ nữ sử dụng viên uống tránh thai, đến năm 1995 tỷ lệ này là 2% thì hoạt động truyền thông thay đổi hành vi đã đưa được thông tin hiệu quả đến rất nhiều đối tượng. Tỷ lệ hiểu biết nói chung của phụ nữ Việt Nam đến viên uống tránh thai đã đạt mức 15%. Từ những hiểu biết kiến thức về các sản phẩm sẽ đảm bảo một nền tảng vững chắc cho các đối tượng thay đổi hành vi. Đầu tiên là hành vi sử dụng các sản phẩm đang được tổ chức DKT Quốc tế tại Việt Nam phân phối qua các dự án. Bảng 2.4: Các biện pháp tránh thai mà đối tượng nghiên cứu đã từng sử dụng Các biện pháp tránh thai Nữ CCVC (n= 183) Nữ cộng đồng (n = 327) Nữ HSSV (n =135) Chung (n = 645) N % n % n % n % Vòng tránh thai 88 48.1 218 66.7 3 2.2 309 47.9 Thuốc uống tránh thai 44 24.0 163 49.8 3 2.2 210 32.6 Thuốc tiêm tránh thai 10 5.5 27 8.3 1 0.7 38 5.9 Bao cao su 115 62.8 147 45.0 6 4.4 268 41.6 Triệt sản 8 4.4 22 6.7 0 0.0 30 4.7 Tính vòng kinh 56 30.6 62 19.0 2 1.5 120 18.6 Xuất tinh ngoài âm đạo 61 33.3 83 25.4 7 5.2 151 23.4 Chưa dùng BPTT nào 18 9.8 7 2.1 126 93.3 151 23.4 Không trả lời 3 1.6 2 0.6 2 1.5 7 1.1 Nguồn: Báo cáo Đánh giá dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice năm 2007 Có tới 47.9% đối tượng nghiên cứu đã sử dụng vòng tránh thai, 41.6% sử dụng bao cao su, 32.4% sử dụng thuốc uống tránh thai. Có 23.4% đối tượng trong mẫu nghiên cứu chưa từng sử dụng biện pháp tránh thai nào. Trong đó 93,3% là nữ học sinh sinh viên. Có phần đông công chức viên chức và nữ cộng đồng đã sử dụng các biện pháp tránh thai. Điều này đã khẳng định sự thay đổi hành vi, biết tự phòng tránh cho mình của các đối tượng này. Hành vi của những đối tượng đã có sự thay đổi thật sự. Ngoài ra, nghiên cứu hành vi của những người chịu ảnh hưởng của hoạt động dự án cũng cho thấy sự thay đổi hành vi của những người này. Đây cũng là những tác động thành công của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi. Biểu đồ 2.4: Thái độ của người chồng khi vợ sử dụng biện pháp tránh thai Biện pháp tránh thai Đồng ý Phản đối n % n % Vòng tránh thai 114 71.7 33 20.8 Thuốc uống tránh thai 102 81.0 19 15.1 Thuốc tiêm tránh thai 2 100.0 0 0.0 Bao cao su 64 54.7 41 35.0 Triệt sản 8 88.9 1 11.1 Tính vòng kinh 20 48.8 15 36.6 Xuất tinh ngoài âm đạo 29 54.7 22 41.5 Nguồn: Báo cáo Đánh giá dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice năm 2007 Tỷ lệ người chồng đồng ý khi vợ sử dụng thuốc tiêm tránh thai, triệt sản, thuốc uống tránh thai và vòng tránh thai khá cao tương ứng là 100%, 88.9%, 81% và 71.7%. Có 62.0% người chồng đồng ý cho vợ sử dụng biện pháp tránh thai. Tỷ lệ người chồng phản đối khi sử dụng biện pháp tránh thai xuất tinh ngoài âm đạo là 41.5%, tính vòng kinh là 36.6%, bao cao su 35.0%. Những con số này đã chứng tỏ nhận thức của không chỉ người vợ mà cả người chồng cũng đã có sự thay đổi theo hướng tích cực. Ảnh hưởng của hoạt động truyền thông thay đổi hành vi đã làm mất dần những quan niệm cổ hủ về việc sinh nhiều con hay người đàn ông không phải quan tâm về những vấn đề này. Những người trong gia đình đều có sự chịu trách nhiệm trong việc phòng tránh thai. Cuối cùng, những nghiên cứu đánh giá về một sản phẩm nào đó, lý do hài lòng về sản phẩm đó là những nghiên cứu cho thấy sự thay đổi hành vi của cộng đồng. Nghiên cứu về lý do hài lòng về viên thuốc tránh thai Newchoice, ta thấy sự quan tâm thực sự của người sử dụng đến chất lượng sản phẩm, đến mong muốn bảo vệ bản thân và quan tâm ít dần đến các lý do như việc được cấp miễn phí hay dễ kiếm. Điều này cho thấy sự hiểu biết và mong muốn sử dụng sản phẩm Newchoice do tổ chức DKT Quốc tế tại Việt Nam phân phối. Biểu đồ 2.4: Lý do hài lòng về viên thuốc tránh thai Newchoice Nguồn: Báo cáo Đánh giá dự án tiếp thị xã hội viên uống tránh thai Newchoice năm 2007 Lý do không ảnh hưởng