Chuyên đề Hoạt động xuất khẩu hàng nông sản tại công ty cổ phần xuất nhập khẩu tổng hợp I – Việt Nam

g Nam Á sụt giảm do ảnh hưởng lớn từ sự hội nhập và sự gia tăng mức độ cạnh tranh với các thị trường tiềm năng khác. Trung Quốc và Hàn Quốc là hai quốc gia có mối quan hệ gần gũi với Việt Nam và việc tấn công vào thị trường này dường như dễ dàng hơn so với các thị trường khó tính khác. Với sản lượng là 6.149 tấn năm 2005 và tăng lên gần gấp đôi chỉ sau 3 năm vào năm 2008 con số này đạt mức 11.756 tấn với 11.950 nghìn USD. Cà phê là mặt hàng nông sản chủ lực xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc còn hạt tiêu và tinh bột là hai mặt hàng được thị trường Hàn Quốc ưa chuộng. Dự đoán trong những năm tới, cà phê và hạt tiêu vẫn là hai mặt hàng xuất khẩu chủ lực vào thị trường này trong đó Nhật Bản là thị trường mà Công ty có những chiến lược để đẩy mạnh trở thành thị trường chủ lực. Thị trường Bắc Mỹ: đây là thị trường xuất khẩu mà trong đó Mỹ và Mexico là hai quốc gia nhập khẩu cà phê nhiều nhất. Nếu như năm 2005, sản lượng nông sản xuất khẩu đạt 4.228 tấn với trị giá gần 5 triệu USD thì đến năm 2006, sản lượng này tăng lên hơn 1000 tấn và đạt trị giá là 5.147 nghìn USD, trong khi đó vào hai năm tiếp theo, năm 2007 và 2008 sản lượng và trị giá xuất khẩu của công ty vào thị trường này đề tăng và Công ty vẫn luôn duy trì tỉ trọng xuất khẩu vào thị trường này. Thị trường khác: Bao gồm một số quốc gia tại Trung Đông, Châu Phi và Châu Mỹ La Tinh. Các mặt hàng được xuất khẩu sang thị trường này chủ yếu là cơm dừa và hạt tiêu. Tuy sản lượng này còn thấp so với các thị trường khác và đặc biệt là có suy giảm một chút về sản lượng vào năm 2009 so với năm 2008 nhưng sự suy giảm này vẫn là không đáng kể so với trị giá đã đạt được là 6.554 tăng so với 6.535 nghìn USD của 1 năm trước đó. Nguồn: Tổng hợp từ báo cáo xuất khẩu qua các năm của Công ty Bảng 2.4: Tình hình xuất khẩu nông sản của Công ty sang một số nước Năm Tên Công ty nhập khẩu Khối lượng ( Tấn) Trị giá ( Nghìn USD) 2006 Olam/ Singapore 2.980 3.072 Noble/ Thụy Sĩ 20.900 19.505 Ecom/ Thụy Sĩ 4.800 4.367 Taloca/Thụy Sĩ 7.800 6.541 Louis/Anh 3.400 2.912 Finagra/Anh 2.990 2.882 Armajaro/Anh 3.670 3.464 Alantic/Mỹ 4.900 4.480 Hacofco/Đức 3.000 2.316 2007 Olam/ Singapore 1600 1915 Noble/ Thụy Sĩ 8.170 10.730 Ecom/ Thụy Sĩ 14.270 16.763 Taloca/Thụy Sĩ 10.600 14.165 Louis/Anh 1.520 1.711 Finagra/Anh 1.480 1.641 Armajaro/Anh 6.100 6.946 Sucafina/ Thụy Sĩ 1.550 1.782 Alantic/Mỹ 2.940 3.726 Volcafe/Thụy Sĩ 1.512 1.724 2008 Olam/ Singapore 1.800 1.915 Noble/ Thụy Sĩ 24.428 22.215 Ecom/ Thụy Sĩ 16.100 14.252 Taloca/Thụy Sĩ 10.100 11.165 Finagra/Anh 2.200 1.898 Armajaro/Anh 6.500 6.978 Alantic/Mỹ 3.145 4.438 Volcafe/Thụy Sĩ 2.752 2.625 2009 Olam/ Singapore 1.540 2.012 Noble/ Thụy Sĩ 18.245 16.230 Ecom/ Thụy Sĩ 12.010 13.141 Taloca/Thụy Sĩ 8.000 9.102 Louis/Anh 1.200 1.520 Finagra/Anh 2.001 1.850 Armajaro/Anh 7.120 7.240 Alantic/Mỹ 2.150 3.258 Hacofco/Đức 3.874 3.254 Nguồn: Báo cáo xuất khẩu qua các năm của Công ty Qua bảng 2.4, khối lượng hàng nông sản xuất khẩu của Công ty từ năm 2006-2009 đã có khá nhiều thay đổi, từ việc thay đổi về các thị trường tiềm năng tới khối lượng và kim ngạch đạt được. Nhìn chung, Công ty tập trung vào năm thị trường chính là Thụy Sĩ, Mỹ, Anh, Đức và Singapore. Trong đó Thụy Sĩ là thị trường có nhiều khách hàng quen thuộc hơn cả với Noble, Ecom, Taloca trong đó Noble chiếm vị trí cao nhất không chỉ tại thị trường Thụy Sĩ mà còn so với tất cả 4 thị trường còn lại với mức nhập khẩu lên tới 20.900 tấn năm 2006 và đạt 19.505 nghìn USD cho lượng tương ứng. Sau nó là công ty Taloca cũng tại thị trường Thụy Sĩ với lượng hàng nhập khẩu là 7.800 tấn với 6.541 nghìn USD. Đối với các thị trường khác thì năm 2006 là một khởi đầu tốt đẹp với mức sản lượng và kim ngạch là tương đương nhau tại các thị trường khác nhau. Năm 2007, vị trí của các thị trường đối với công ty vẫn không có gì thay đổi, tuy nhiên số lượng của công ty Ecom đã sụt giảm một cách đáng kể so với cách đó 1 năm, sự sụt giảm này gần 50% nhưng vẫn đảm bảo cho sức hút của Công ty đối với khách hàng này. 10.600 tấn và 14.165 nghìn USD là con số đáng ấn tượng của đối tác từ Taloca, con số này đã tăng lên nhanh chóng so với năm 2006. Bên cạnh đó, một số đối tác mới đã xuất hiện, trở thành nguồn khai thác lớn lao đối với Công ty như Volcafe của Thụy Sĩ thay thế cho Halcofo của Đức. Nói tóm lại, trong thời điểm này, Thụy Sĩ vẫn là thị trường được khai thác nhiều nhất so với các thị trường khác, được thể hiện bởi số lượng khách hàng cũng như số lượng mặt hàng nhập khẩu cùng với trị giá mà Công ty đã thu được từ đối tác này. Năm 2008 và năm 2009, ở giai đoạn này, Ecom đã sụt giảm và đứng sau Noble với mức sản lượng là 24.428 tấn cho năm 2008 và 18.245 vào năm 2009. Mặc dù có sự suy giảm từ 2008 đến 2009 do bị tác động của khủng hoảng kinh tế, nhưng so với các thị trường khác thì con số này cũng là con số cao. Sau Ecom là sự vượt trội của Công ty khi thâm nhập vào thị trường Anh tại công ty Armaljaro từ 6.500 tấn lên 7.120 tấn vào năm 2009 với giá trị kim ngạch từ 6.978 nghìn USD tới 9.102 nghìn USD, và đây là một sự tăng mạnh về kim ngạch. 2.1.3. Các hình thức xuất khẩu hàng nông sản của Công ty Trong giai đoạn từ 2005-2009 xuất khẩu là hoạt động kinh doanh chủ lực của Công ty. Các hợp đồng xuất khẩu được ký kết một cách liên tục và đều đặn vào tất cả các thời điểm trong năm tuy nhiên các hợp đồng đó chủ yếu là hợp đồng vừa và nhỏ và Công ty đã tiến hành hoạt động xuất khẩu hàng nông sản thông qua hai hình thức chính đó là xuất khẩu trực tiếp và xuất khẩu ủy thác. Điều đó thể hiện ở trong bảng sau: Bảng 2.5: Cơ cấu hình thức xuất khẩu hàng nông sản của Công ty CP xuất nhập khẩu Tổng hợp I – VN giai đoạn 2005-2009 Hình thức 2005 2006 2007 2008 2009 Giá trị TT (%) ( Giá trị TT (%) Giá trị TT (%) Giá trị TT (%) Giá trị TT (%) Trực tiếp 7.799 67,7 10.917 74.8 12.692 73,7 11.194 87,1 12.541 85,0 Ủy Thác 3.718 32,3 3.681 25,2 3.514 26,3 1.657 12,9 2.210 15,0 Tổng 11.517 100 14.598 100 17.206 100 12.851 100 14.751 100 Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2005-2009 Bảng số liệu trên đã cho thấy rằng trực tiếp là hình thức xuất khẩu chủ yếu, chiếm tỉ trọng ngày càng lớn trong các hình thức xuất khẩu. Tỉ trọng của hình thức xuất khẩu tăng dần qua các năm từ 67,7% năm 2005 tới 74,8% năm 2006 và giảm một chút còn 73,7% vào năm 2007 nhưng đã kịp lấy lại vị trí khi đạt 87,1% năm 2008 và 85% năm 2009. Những mặt hàng mà Công ty xuất khẩu trực tiếp là những mặt hàng chủ lực của Công ty là cà phê và hạt tiêu, điều này cho thấy rõ công tác xuất khẩu của Công ty đang trở nên ngày càng chủ động hơn, không còn bị phụ thuộc nhiều vào các nhà phân phối nước ngoài về việc thâm nhập hay đưa mặt hàng này vào thị trường nước ngoài. Trái lại, hình thức ủy thác xuất khẩu lại giảm dần qua thời kì 4 năm từ 2005-2009, con số này đã sụt giảm một cách đáng kể do sự phổ biến của hình thức trực tiếp, chỉ chiếm 32,3% vào năm 2005 với 3.718 nghìn USD, bằng một nửa của hình thức trực tiếp. Năm 2006 thị phần của hình thức này giảm xuống chỉ còn 25,2% mặc dù có tăng nhẹ lên 26,3% vào năm 2007 nhưng số lượng tăng lên rất nhỏ, không thể phản ánh được sự hồi phục về mức độ phổ biến của hình thức này. Từ 26,3% năm 2007 giảm xuống chỉ còn 12,9% năm 2008 và tăng nhẹ so với năm 2008 lên 15% vào năm 2009 không chỉ phản ánh vị thế của hình thức trực tiếp mà còn khẳng định sự tiếp cận thị trường một cách nhanh chóng bằng các phương tiện nhạy bén của Công ty. Những mặt hàng nông sản mà Công ty nhận ủy thác xuất khẩu là các mặc hàng như hồi, quế, cao su.. vì đây là những mặt hàng chiếm tí trọng nhỏ trong kim ngạch xuất khẩu hàng nông sản của Công ty. Tuy hình thức này không phải hình thức chủ lực của Công ty nhưng với hình thức này, Công ty đã có thêm điều kiện để mở rộng hoạt động xuất khẩu cũng như phát triển mối quan hệ với bạn hàng. Trong giai đoạn từ năm 2005-2009, các mặt hàng nông sản luôn chiếm một tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu của công ty khoảng từ 78%-90%. 2.1.4. Tình hình xuất khẩu một số mặt hàng nông sản chủ yếu của Công ty Trong vài năm trở lại đây, việc xuất khẩu các mặt hàng nông sản gặp phải khá nhiều khó khăn khi xuất hiện rất nhiều quy định về thuế quan, hạn ngạch cũng như các tiêu chuẩn về chất lượng đặc biệt khi hàng hóa được xuất khẩu sang EU, một trong những đối tác thân thiết của Công ty. Chính vì vậy, việc xuất khẩu mặt hàng nông sản nào, tập trung chiến lược ra sao được Công ty hết sức chú trọng và cẩn thận trong các khâu xuất khẩu hàng hóa. Sau đây là bảng số liệu về cơ cấu xuất khẩu hàng nông sản của Công ty giai đoạn từ năm 2005-2009. Bảng 2.6: Cơ cấu xuất khẩu của hàng nông sản của Công ty giai đoạn 2005-2009 Đơn vị: Nghìn USD Năm 2005 2006 2007 2008 2009 Kim ngạch XK nông sản 30.787 39.150 49.307 53.503 52.970 Tổng kim ngạch XK 36.616 41.523 56.750 57.265 58.791 Tỷ trọng (%) 84,08 94,26 86,88 93,4 90,1 Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty giai đoạn 2005-2009 Theo bảng số liệu trên, ta thấy rõ từ năm 2005 đến năm 2009, mặc dù có chút dao động vào khoảng giữa thời kì nhưng kim ngạch xuất khẩu nông sản gần như chiếm trọn trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Công ty với thị phần thấp nhất là 86,88% năm 2007 và đạt cao nhất vào năm 2006 với 94,26% trên tổng số, như vậy đối với các mặt hàng khác thì chỉ dao động trong thị phần là khoảng từ 14%-15%, tức chỉ khoảng 3/20 trên tổng số kim ngạch mà Công ty thu được từ các mặt hàng xuất khẩu. Bên cạnh đó, bảng số liệu 2.1 ở trên đã cho thấy chi tiết về sản lượng cũng như kim ngạch xuất khẩu của một số mặt hàng nông sản của Công ty trong giai đoạn 2005-2008. Mặt hàng cà phê: Đây là mặt hàng chủ lực của Công ty, được tập trung phát triển và mở rộng ra hầu khắp các vùng trong và ngoài nước. Tuy không phải là doanh nghiệp có sản lượng cà phê được xuất khẩu lớn nhất, nhưng Công ty cũng đứng trong hàng ngũ những doanh nghiệp hàng đầu về xuất khẩu cà phê, cả về uy tín lẫn số lượng. Bảng 2.7: Kim ngạch và sản lượng xuất khẩu Cà Phê Mặt hàng xuất khẩu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) Cà phê 31.500 22.560 25.672 25.563 24.500 28.238 26.000 25.500 Nguồn: Báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm Công ty CP xuất nhập khẩu Tổng hợp I là Công ty có uy tín và thế mạnh trong lĩnh vực xuất khẩu cà phê của Việt Nam. Từ bảng số liệu cho thấy, sản lượng cà phê xuất khẩu có sự tăng mạnh qua các năm. 31.500 tấn của năm 2005 đạt trị giá là 22.560 nghìn USD, tới năm 2006, mặc dù sản lượng giảm xuống chỉ còn 25.672 tấn nhưng trị giá lại tăng nhiều hơn so với năm 2005, điều này chứng tỏ rằng giá trị cà phê ngày càng tăng trên thị trường thế giới. Điều này giúp cho hoạt động xuất khẩu của Công ty thu được lợi nhuận cao. Trong hai năm 2007 và 2008, sản lượng có giảm đi chút ít và kéo theo sự suy giảm về trị giá vào năm 2008 do ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, trị giá năm 2007 là 28.238 trong khi năm 2008 con số này chỉ còn 25.500 quay trở lại với thời điểm năm 2006. Nguồn:Tổng hợp từ các báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm. Mặt hàng hạt tiêu: Đến năm 2007, Việt Nam đã trở thành quốc gia xuất khẩu hạt tiêu hàng đầu trên thế giới với sản lượng xuất khẩu hàng năm đạt khoảng 2.000 tấn, Công ty CP XNK Tổng hợp I-VN là doanh nghiệp góp phần lớn vào thành tựu đó của Việt Nam. Năm 2005, sản lượng chỉ đạt 552 tấn tương ứng với trị giá là 872 nghìn USD nhưng đến năm 2006, con số này vượt trội và tăng gần 2 lần cả về số lượng lẫn giá trị. Bảng 2.8: Kim ngạch và sản lượng xuất khẩu Hạt tiêu Mặt hàng xuất khẩu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) Hạt tiêu 552 872 1.030 1.120 2.200 3.375 1.280 2.630 Nguồn: Báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm Năm 2007 là thời kì đỉnh cao của việc xuất khẩu hạt tiêu ra nước ngoài, với trị giá 3.375 nghìn USD cho 2.200 tấn hạt tiêu đã khẳng định được vị thế của không chỉ Công ty mà còn nâng cao giá trị xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam. Tuy nhiên, con số này vào năm 2008 đã giảm đi và bằng với năm 2006 nhưng giá trị tương ứng thì vẫn giữ được ở mức cao với 2.630 nghìn USD. Arap, Philipines, Yemen là những thị trường nhập khẩu hạt tiêu lớn nhất của Công ty, chiếm khoảng 60% kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu của Công ty. Nguồn: Tổng hợp từ các báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm Mặt hàng gạo Việt Nam là một trong những quốc gia có sản lượng gạo được xuất khẩu thuộc vào hàng lớn nhất thế giới, với các thị trường tiềm năng như Philipines, Indonesia, Công ty CP xuất nhập khẩu Tổng hợp I đã coi mặt hàng này là thế mạnh của mình bên cạnh mặt hàng cà phê, lạc hay hạt tiêu. Vì là mặt hàng thế mạnh nên sản lượng cũng như giá trị xuất khẩu của mặt hàng nông sản này hơn hẳn các mặt hàng khác, chỉ đứng sau cà phê. Bảng 2.9: Kim ngạch và sản lượng xuất khẩu Gạo Mặt hàng xuất khẩu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) Gạo 4.690 3.471 3.900 3.210 5.150 5.786 7.890 8.943 Nguồn: Báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm Năm 2005, số tấn gạo được xuất khẩu là 4.690 nhưng chỉ thu được giá trị là 3.471 nghìn USD, như vậy tính trung bình ra 1 tấn gạo Công ty nhận được là 740 USD trong khi đó, vào năm 2006, cứ mỗi 1 tấn gạo 823 USD, mức giá này còn tăng lên nhiều vào những năm sau như năm 2007 là 1.123 USD/tấn, năm 2008 là 1.133 USD/tấn. Về sản lượng thì từ năm 2005-2009, sản lượng tăng dần đều, tuy có chững lại và giảm vào năm 2006 so với năm 2005, nhưng tới năm 2007, thì Công ty đã tự khắc phục được những khó khăn và tiếp tục tăng sản lượng cũng như giá trị của mặt hàng này lên cao. Cao nhất là năm 2008 với 7.890 tấn tương ứng với 8.943 nghìn USD trong khi thấp nhất là năm 2006 chỉ đạt được 3.900 tấn và 3.210 nghìn USD, con số này giảm đáng kể về số lượng nhưng chỉ thấp hơn một chút về trị giá so với năm 2005. Nói chung, sự chênh lệch về mức độ giảm trong hoạt động xuất khẩu mặt hàng gạo qua 4 năm từ 2005-2008 là không đáng kể, vẫn trở thành một động lực nhằm nâng cao giá trị của gạo Việt Nam trên thị trường gạo quốc tế. Nguồn: Tổng hợp từ các báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm Mặt hàng hành và lạc Singapore, Malaysia và các nước châu Á là những đối tác mạnh trong loạt mặt hàng này, tuy nhiên lạc là mặt hàng được ưa chuộng nhiều hơn so với hành. Bảng 2.10: Kim ngạch và sản lượng xuất khẩu Hành, Lạc Mặt hàng xuất khẩu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 SL (tấn) TG (nghìn USD) SL (tấn) TG (nghìn USD) SL (tấn) TG (nghìn USD) SL (tấn) TG (nghìn USD) Hành 1.650 416 1.438 702 1.645 600 1.520 670 Lạc 2.432 1.466 2.400 1.523 2.514 1.596 2.000 1.784 Nguồn: Báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm Trong năm 2005, lạc có số lượng xuất khẩu gấp đôi hành và thu về trị giá gần gấp 3 lần mặt hàng kia. Với đặc điểm là chỉ khoảng 252 USD/ tấn hành, mặt hàng này vẫn duy trì mức thu đó cho tới năm 2008 mặc dù sản lượng có tăng nhưng không đáng kể, đặc biệt năm 2006, sản lượng giảm xuống chỉ còn 1.438 tấn và tăng lên 1.645 tấn năm 2007, đến năm 2008, lại giảm còn 1.520 tấn với trị giá 670 nghìn USD. Đối với mặt hàng lạc thì đây là mặt hàng tiềm năng của Công ty với mức sản lượng là 2.432 tấn năm 2005, sau đó 3 năm, năm 2008, con số này chỉ còn là 2.000 tấn và trị giá là 1.784 nghìn USD cao nhất trong các năm. Năm 2007 là năm sản lượng lạc đạt cao nhất tại 2.514 tấn và 1.596 nghìn USD. Nguồn: Tổng hợp từ các báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm Mặt hàng nông sản khác Mặt hàng hồi và bột gừng là mặt hàng mới đang được Công ty quan tâm để tiến hành xuất khẩu. Với mặt hàng này thì thị trường xuất khẩu còn hạn chế nhưng trong giai đoạn từ năm 2005-2008 thì sản lượng cũng như kim ngạch xuất khẩu của mặt hàng này có sự tăng dần qua các năm. Bảng 2.11: Kim ngạch và sản lượng xuất khẩu Hồi, Bột gừng Mặt hàng xuất khẩu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) SL (tấn) TG (Nghìn USD) Hồi 21 31 14 20 32 41 35 40 Bột gừng 1 3 5 14 10 24 20 38 Nguồn: Báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm. Năm 2005 hồi xuất khẩu với 21 tấn thì bột gừng chỉ được tiêu thụ với 1 tấn và thu về với kim ngạch là 3 nghìn USD, đây cũng là một mức thu khá cao so với các mặt hàng khác, chỉ kém là số lượng đem ra xuất khẩu vẫn còn hạn hẹp. Năm 2006-2007, số lượng mặt hàng hồi đem xuất khẩu có chút giảm nhẹ còn 14 tấn vào cuối năm 2006 nhưng lại lấy lại tốc độ vào cuối năm 2007 là 32 tấn với 41 nghìn USD. Bên cạnh đó thì số lượng hàng bột gừng tăng lên hàng năm, cứ mỗi năm là số lượng lại tăng lên gấp đôi và giá trị cũng theo đà đó tăng lên dần, và đỉnh điểm cao nhất là năm 2008 với kim ngạch là 38 nghìn USD cho 20 tấn bột gừng. Nguồn: Tổng hợp từ các báo cáo xuất khẩu của Công ty hàng năm. 2.2. Đánh giá chung về hoạt động xuất khẩu hàng nông sản của Công ty CP xuất nhập khẩu Tổng hợp I - VN Công ty CP XNK Tổng hợp I – VN đã nỗ lực hết mình trong việc tìm tòi các chiến lược kinh doanh hiệu quả cũng như con đường vượt lên những khó khăn để tồn tại và phát triển trên thị trường thế giới đặc biệt là thời kỳ khủng hoảng như hiện nay. Bằng việc tìm ra và đánh giá được những thành tựu cũng như những vấn đề nổi lên trong hoạt động xuất khẩu của Công ty sẽ giúp Công ty định hướng được đường lối, cơ hội kinh doanh và tận dụng hết những điểm mạnh và vượt qua những điểm yếu còn tồn tại. Do vậy, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu trong những năm tới đây là cấp thiết cho sự phát triển của Công ty nói riêng và cho nước ta nói chung. 2.2.1. Thành tựu Gần đây, Công ty CP XNK Tổng hợp I - VN đã gặp khá nhiều khó khăn đối với hoạt động xuất khẩu, trước vấn đề này, lãnh đạo Công ty đã nỗ lực tìm ra giải pháp để vượt qua những khó khăn về thị trường tiêu thụ cho sản phẩm của mình cũng như nâng cao trình độ của cán bộ nhân viên để có thể nắm bắt được thông tin về thị trường một cách nhanh nhất và có được kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh với đối tác nước ngoài. Với bề dày lịch sử hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh xuất khẩu, Công ty đã trở thành một thương hiệu kinh doanh đại diện cho sự uy tín và hiệu quả ở thị trường trong nước và quốc tế. Sau thời gian dài hoạt động, Công ty đã thiết lập và duy trì được mối quan hệ lâu dài, bền vững với các bạn hàng truyền thống như Mỹ, Anh, Philipines, Malaysia, Trung Quốc…., mở rộng và phát triển các bạn hàng tiềm năng như Thụy Sĩ, Đức… và một số quốc gia ở Châu Phi, Trung Đông và Mỹ La Tinh. Chính điều này đã tạo cho Công ty ngày càng được mở rộng và ổn định khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên của tổ chức thương mại thế giới WTO từ năm 2007. Nguồn hàng xuất phong phú và ổn định: Công ty luôn cố gắng giữ được nguồn cung cấp ổn định, đảm bảo vận chuyển đúng hẹn, do đó, ngày càng tạo được lòng tin của khách hàng. Bên cạnh đó, do nhu cầu thị trường ngày càng tăng cao vì thế Công ty không ngừng tìm những nguồn cung cấp mới để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của mình. Một nét nổi bật nữa đó là Công ty có một hệ thống thu mua hàng nông sản trên toàn quốc. Việc Công ty làm việc trực tiếp với các nhà sản xuất địa phương đã giúp họ có một nguồn hàng tốt, chi phí thấp mà không phải qua trung gian. Ngoài ra, Công ty còn liên kết xuất khẩu khá hiệu quả. Sự giúp đỡ nhau về nguồn hàng, thông tin về thị trường và những thủ tục pháp lý khiến hoạt động xuất khẩu của Công ty hiệu quả và nhanh chóng. Đa dạng về sản phẩm xuất khẩu: Kể từ khi Công ty thành lập đã xuất khẩu một số lượng lớn sản phẩm mà chủ yếu là sản phẩm nông sản và dệt may. Con số này ngày càng tăng đóng góp đáng kể vào doanh thu và lợi nhuận của Công ty. Các mặt hàng nông sản như cà phê, hạt điều, hạt tiêu, hồi, bột gừng, lạc, gạo… trong đó cà phê và gạo là hai mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực chiếm tỉ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu hàng nông sản của Công ty. Ngoài ra, Công ty luôn tìm tòi, phát triển các mặt hàng mới như cơm dừa, bột dừa, tinh bột sắn… Bên cạnh đó, nguồn hàng của Công ty khá lớn và ổn định do Công ty duy trì được mối quan hệ với các đầu mối thu mua một cách có hệ thống nên nguồn hàng của Công ty khá ổn định và chất lượng cao. Sản lượng xuất khẩu cũng như giá trị xuất khẩu của Công ty có sự tăng đều và ổn định qua các năm trong đó trị giá hàng nông sản xuất khẩu chiếm đến 90% tổng giá trị xuất khẩu của Công ty. Đội ngũ cán bộ công nhân viên có trình độ tương đối cao, trình độ đại học và trên đại học lớn bên cạnh một đội ngũ công nhân lành nghề lâu năm. Ngoài ra công tác tuyển chọn, đào tạo nguồn nhân lực cũng được Công ty quan tâm và có sự đầu tư lớn. 2.2.2. Hạn chế Doanh thu xuất khẩu qua các năm không ổn định: Phần lớn hàng xuất khẩu là hàng nông sản và may mặc chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ trong kim ngạch xuất khẩu. Cung và cầu trên thị trường thế giới không ổn định, thay đổi qua các năm, do vậy, Công ty đã đạt được lợi nhuận cao nhưng vẫn gặp nhưng rủi ro lớn. Công ty đã chưa thể có những bước đi tiên phong trong hoạt động kinh doanh của mình do bị phụ thuộc vào biến động thị trường thế giới. Công tác nghiên cứu và dự đoán thị trường còn nhiều hạn chế. Hoạt động nghiên cứu và dự đoán thị trường chưa được hoàn thiện, thông tin còn thiếu cập nhật và chính xác. Nghiên cứu thị trường và tìm kiếm thị trường chủ yếu thông qua các hội chợ triển lãm diễn ra hàng năm mà không có hoạt động cụ thể, do đó Công ty đã mất đi khá nhiều cơ hội kinh doanh cũng như né tránh rủi ro khi thị trường có nhiều biến động bất lợi. Chất lượng của một số sản phẩm nông sản chưa cao và giá của hàng nông sản còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng của một số thị trường và khách hàng khó tính. Hơn nữa, chất lượng của hàng nông sản còn phụ thuộc rất nhiều vào bảo quản, chế biến trong khi công tác bảo quản, dự trữ, chế biến của Công ty còn kém và chưa đươc đầu từ một cách đồng bộ với khâu thu mua. Giá nông sản còn thấp và không có được thương hiệu riêng, thiếu tính cạnh tranh. Mặc dù khối lượng xuất khẩu hàng năm tăng nhanh, nhưng giá trị xuất khẩu ngoài một số mặt hàng tiềm năng thì đối với các mặt hàng khác con số này tăng không nhiều và đồng thời làm giảm vị trí của Công ty trên thị trường thế giới cũng như lãng phí nguồn lực nước nhà. Ngoài ra Công ty còn gặp khó khăn trong vấn đề về kho chứa hàng cho những mặt hàng dự trữ. Điều này đôi khi khiến Công ty bị các nhà cung cấp ép giá khi đến mùa vụ cần hàng giao gấp, nó thể hiện sự thiếu năng động trong quản lý nguồn hàng. Nguồn nhân lực của Công ty tuy đã có tiến bộ nhưng chỉ là một bộ phận nhỏ và mới, còn với những cán bộ lâu năm thì có sự bất lợi lớn nhất là khả năng về ngoại ngữ và công nghệ thông tin khiến việc giao dịch và đàm phán với đối tác gặp khá nhiều khó khăn. 2.2.3. Nguyên nhân của những hạn chế 2.2.3.1. Nguyên nhân khách quan Nông sản là hàng xuất khẩu tiềm ẩn nhiều rủi ro và chịu sự biến động thất thường của giá cả trên thị trường thế giới trong khi công tác dự báo thị trường ở Công ty còn hạn chế do đó hoạt động xuất khẩu nông sản của Công ty gặp phải khó khăn trong thời gian gần đây là điều không thể tránh khỏi. Sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường xuất khẩu nông sản đến từ các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ… Đây là những quốc gia có sản lượng nông sản xuất khẩu hàng năm lớn trên thế giới với chất lượng cao, cạnh tranh trực tiếp với nông sản của Việt Nam trên thị trường thế giới. Ngành công nghiệp chế biến ở các quốc gia này cũng cao hơn so với Việt Nam, do vậy hàng nông sản xuất khẩu chế biến của họ cũng nhiều hơn và đạt được trị giá xuất khẩu cao hơn. Chính sách bảo hộ của các quốc gia nhập khẩu. Hiện nay, các nước phát triển đang áp dụng những chính sách ngày càng khắt khe hơn trong việc bảo hộ nền nông nghiệp của nước họ, các nước này đã dựng nên các hàng rào về kỹ thuật, nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm và chất lượng cao. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp xuất khẩu khi các doanh nghiệp này muốn thâm nhập vào các thị trường đó. Tỷ giá giữa đồng Việt Nam và đồng Đô la Mỹ thường xuyên có những diễn biến bất thường gây ra sự bất lợi cho việc xuất khẩu của Việt Nam nhất là trong thời điểm hiện nay khi mà đồng Đô la Mỹ giảm so với đồng Việt Nam. Các thủ tục hành chính ở Việt Nam còn rườm rà, chưa hoàn thiện gây khó khăn trong việc làm thủ tục hải quan của các doanh nghiệp xuất khẩu. 2.3.3.2. Nguyên nhân chủ quan Mặc dù Công ty đã cố gắng cung cấp cho khách hàng sản phẩm chất lượng tốt, nhưng điều đó còn phụ thuộc khá nhiều vào bạn hàng của Công ty. Một thực tế dễ dàng nhận ra là các nhà sản xuất còn hạn chế về vốn và khả năng sản xuất còn thấp, do đó họ chỉ dừng lại ở số lượng mà chưa quan tâm đến chất lượng. Điều này ảnh hưởng khá nhiều đến chất lượng của một số mặt hàng nông sản và hoạt động kinh doanh của Công ty ở thị trường quốc tế.. Và đó cũng là lý do Công ty phải bỏ qua nhiều hợp đồng có giá