Chuyên đề Phân tích các yếu tố tác động tới tăng trưởng công nghiệp Việt Nam và những dự báo cho công nghiệp

Vì vậy mất cân đối về cung cấp điện, nước luôn tiềm ẩn và còn ảnh hưởng trực tiếp lâu dài đến nền kinh tế nói chung và sản xuất công nghiệp nói riêng. Những vùng công nghiệp trọng điểm vẫn chiếm tỷ trọng lớn. Vùng đồng bằng sông Hồng tỷ trọng tăng 21.1% năm 1985 lên 22.8% năm 2005, vùng Đông Nam Bộ từ 38% năm 1985 lên 48.2% năm 2005. Các vùng còn lại đều giảm hoặc tăng không đáng kể như: vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ từ 8.2% còn 5.3%, vùng đồng bằng sông Cửu Long từ 15.5% còn 9.0%, vùn Đông Bắc từ 10.0% còn 5.0% … Đáng chú ý là các vùng miền núi và Tây Nguyên vốn tỷ trọng rất nhỏ, nhưng lại không có cơ hội để tăng lên, tỷ trọng vùng Tây Bắc vẫn chỉ ở mức 0.3%, Tây Nguyên giảm từ 1.6% xuống còn 0.82%. Phân bố công nghiệp vẫn tập trung ngày càng lớn hơn cho các vùng công nghiệp tập trung như vùng Đông Nam Bộ và vùng đồng bằng sông Hồng, chỉ riêng hai vùng này đã chiếm 70.4% giá trị sản xuất công nghiệp cả nước, tất cả các vùng còn lại gồm 45 tỉnh, thành phố chỉ chiếm 29.0%. Riêng 10 tỉnh, thành phố có sản xuất công nghiệp lớn nhất cả nước đã chiếm 67.2% giá trị toàn ngành, trong đó: - Thành phố Hồ Chí Minh chiếm 23.55% - Thành phố Hà Nội 8.41% - Đồng Nai 8.18% - Bà Rịa – Vũng Tàu (chủ yếu dầu khí) 8.72% - Bình Dương 6.45% - Thành phố Hải Phòng 4.23% - Vĩnh Phúc 2.37% - Quảng Ninh 1.82% - Thanh Hoá 1.78% - Khánh Hoà 1.70% Cùng với tăng trưởng cao về sản xuất, thì hiệu quả kinh tế của ngành công nghiệp tuy còn nhiều hạn chế nhưng đã có những tiến bộ. Theo số liệu từ năm 2000 đến năm 2005 cho thấy: Hiệu quả về mặt tài chính được nâng lên, tỷ lệ số doanh nghiệp kinh doanh có lãi năm 2004 là 69.0%, tăng 3% so với năm 2001 (năm 2001 là 66.0%), tổng lãi năm 2004 tăng trên 60% so với năm 2001, mức lãi bình quân của một doanh nghiệp cũng tăng từ 4.40 tỷ đồng lên 4.63 tỷ đồng. Số doanh nghiệp kinh doanh bị lỗ năm 2004 là 25.7%, so với năm 2001 là 25.8%, và tổng mức lỗ chỉ bằng 11.8% tổng mức lãi của toàn ngành, điều đó cho thấy cố gắng lớn trong kết quả sản xuất kinh doanh về mặt tài chính của các doanh nghiệp công nghiệp. Thời kỳ 2001 – 2005 có đặc điểm là tăng vốn đầu tư khá nhanh ở tất cả các khu vực và bị nhiều tác động khách quan làm cho chi phí đầu vào tăng, nhưng tỷ suất lợi nhuận trên vốn của khu vực doanh nghiệp vẫn tăng (năm 2001 là 8.3% thì 2004 lên 8.6%), tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu tăng từ 8.85% lên 8.9% và tỷ lệ nộp ngân sách so với doanh thu giảm không đáng kể (từ 11.3% còn 10.76%). Chất lượng của nhiều sản phẩm công nghiệp được nâng lên rõ rệt, mặt hàng phong phú đa dạng đáp ứng cơ bản nhu cầu tiêu dùng, những năm gần đây có nhiều sản phẩm đã chiếm lĩnh được thị trường trong nước, nâng dần tỷ lệ hàng hoá xuất khẩu cũng như mở rộng mặt hàng mới và thị trường mới, do vậy giá trị sản phẩm công nghiệp xuất khẩu (tính theo USD) tăng bình quân gần 17%/năm và chiếm khoảng 30 – 35% tổng giá trị sản xuất toàn ngành theo giá thực tế. 3. Những mặt hạn chế của ngành công nghiệp hiện nay: 3.1. Còn một số mục tiêu hướng tới chưa cao và còn nhiều hạn chế. Nền kinh tế nước ta chủ yếu là nông nghiệp, nhưng phát triển công nghiệp chế biến nông sản thực phẩm lại rất chậm và chưa có hiệu quả. Những cơ sở công nghiệp chế biến hiện tại mới chỉ đáp ứng được một phần trong tiềm năng phát triển của nông nghiệp nước ta, trong khi đó công nghiệp chế biến lại lạc hậu, chủ yếu là sơ chế và chỉ trong một số loại rau quả. Điều đáng lưu ý là những dự án đầu tư vào chế biến nông sản thực phẩm về chủ trương là đúng, nhưng triển khai thực hiện lại đưa đến kết quả kém hiệu quả như: Đầu tư phát triển ngành đường, chế biến hoa quả hộp, chế biến sữa, thực phẩm xuất khẩu… Phát triển những ngành có hàm lượng công nghệ cao, nhất là ngành công nghệ thông tin còn chậm, chủ yếu là lắp ráp và tỷ trọng các ngành công nghệ cao trong tổng ngành công nghiệp nước ta còn ở tỷ lệ thấp trong khu vực. Theo tiêu chuẩn của tổ chức chương trình phát triển công nghiệp Liên Hợp Quốc (UNIDO) về những ngành công nghệ cao, công nghệ trung bình và công nghệ thấp, thì ngành công nghệ cao của nước ta mới chiếm 19.9% trong tổng giá trị của công nghiệp chế biến, các ngành công nghệ trung bình chiếm 28.9%, các ngành công nghệ thấp chiếm 51.2 %. Nếu tính theo giá trị tăng thêm thì tỷ trọng ngành công nghệ cao của nước ta còn thấp hơn nhiều vì phần lớn những ngành công nghệ cao của nước ta là sản xuất lắp ráp. Trong khi đó cơ cấu các nhóm ngành công nghệ cao, trung bình và thấp của một số nước ASEAN như sau: Nước Nhóm ngành công nghệ cao Nhóm ngành công nghệ trung bình Nhóm ngành công nghệ thấp Thái Lan 30.8 26.5 42.7 Singapore 73 16.5 10.5 Malaysia 51.1 24.6 24.3 Indonexia 29.7 22.6 47.7 Philippin 29.1 25.7 45.2 Việt Nam 19.9 28.9 51.2 * Số liệu các nước là năm 1998, số liệu Việt Nam là năm 2005 Đặc biệt là ngành điện tử, viễn thông, công nghệ thông tin lại càng nhỏ bé và đa phần là các doanh nghiệp kỹ thuật công nghệ lạc hậu (thiết bị văn phòng, máy tính chiếm 0.56%, sản xuất thiết bị điện, điên tử chiếm 2.76 %, sản xuất thiết bị chính xác chiếm 0.20 % trong tổng giá trị sản xuất ngành công nghiệp). - Phát triển các ngành sản xuất tư liệu sản xuất để trang bị lại cho nền kinh tế quốc dân còn chậm, nhất là ngành sản xuất thiết bị máy móc vẫn dừng ở mức sản xuất những máy móc thông thường và phụ tùng thông thường, tỷ trọng chiếm trong ngành công nghiệp lâu nay chỉ từ 1.5 – 1.6 % và chưa có hướng tăng lên. 3.2. Số lượng cơ sở công nghiệp nước ta tăng nhanh, nhưng qui mô phổ biến là nhỏ và trình độ công nghệ thấp. Số cơ sở sản xuất nhiều, tăng nhanh nhưng qui mô nói chung là nhỏ, bình quân một cơ sở ở đầu năm 2005 chỉ có 6.4 lao động, 0.99 tỷ đồng vốn và 0.54 tỷ đồng tài sản cố định. - Doanh nghiệp nhà nước: 654 lao động, 213.2 tỷ đồng vốn và 120.2 tỷ đồng tài sản cố định. - Doanh nghiệp ngoài nhà nước: 64 lao động, 7.2 tỷ đồng vốn và 3.0 tỷ đồng tài sản cố định. - Cơ sở cá thể chỉ có 2.5 lao động, 0.037 tỷ đồng vốn và 0.026 tỷ đồng tài sản cố định. - Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài: 414 lao động, 129.3 tỷ đồng vốn và 74.9 tỷ đồng tài sản cố định. - Nếu theo số lao động của doanh nghiệp để phân loại thì: + Doanh nghiệp có dưới 50 lao động chiếm 68.0 %. Trong đó dưới 10 lao động chiếm 27.5 %. + Doanh nghiệp có từ 50 đến dưới 200 lao động chiếm 18.9%. + Doanh nghiệp có từ 200 đến dưới 500 lao động chiếm 7.5%. + Doanh nghiệp có từ 500 lao động trở lên chiếm 5.6%. Nếu theo qui mô thì: + Doanh nghiệp có số vốn dưới 10 tỷ đồng chiếm 77.7%. + Doanh nghiệp có từ 10 tỷ đồng trở lên chiếm 22.3%. Trong đó từ 200 tỷ đồng trở lên chiếm 2.3%. Như vậy có thể nói, doanh nghiệp công nghiệp của nước ta cơ bản là vừa và nhỏ, trong đó khu vực doanh nghiệp nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài có qui mô lớn hơn và có nhiều doanh nghiệp có trình độ kỹ thuật công nghệ khá, là bộ phận quan trọng của phát triển ổn định sản xuất.Khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh và cơ sở công nghiệp cá thể thực chất là qui mô nhỏ và siêu nhỏ, khó có thể đổi mới, tiếp cận được với công nghệ tiên tiến, không thể nâng cao được năng lực cạnh cạnh tranh và vươn ra thị trường nước ngoài, sản xuất thường không ổn định, có nhiều thay đổi trong hoạt động; Nhưng lại là khu vực giải quyết được nhiều việc làm cho lao động từ nông thôn, nông nghiệp và khai thác, tận dụng tiềm năng hiện có ở các địa phương để sản xuất và đáp ứng nhu cầu chế biến và tiêu thụ tại chỗ cho dân cư. 3.3. Trình độ kỹ thuật công nghệ của phần lớn doanh nghiệp là lạc hậu: Vốn sản xuất kinh doanh bình quân của một doanh nghiệp thấp, 77.7% số doanh nghiệp có mức vốn dưới 10 tỷ đồng, chỉ có 2.3% doanh nghiệp có từ 200 tỷ đồng trở lên. Trang bị tài sản cố định cho một lao động ngành công nghiệp thấp, bình quân toàn ngành ở đầu năm 2005 mới đạt 84.4 triệu động/ lao động, trong đó: - Khu vực doanh nghiệp nhà nước 183.6 triệu đồng/lao động. - Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 181.0 triệu đồng/lao động. - Khu vực ngoài quốc doanh 25.0 triệu đồng/lao động, trong đó cơ sở cá thể 10.5 triệu đồng/lao động. Do khó khăn về vốn, nên hệ số đổi mới tài sản cố định cũng không cao, trong những năm gần đây có được tăng lên song còn thấp mới đạt được khoảng 20% trong khi yêu cầu của mục tiêu phải 24-25%. . Hiệu quả kinh tế sản xuất kinh doanh tuy có tiến bộ nhưng còn thấp. Tỷ suất lợi nhuận của vốn hiện tại mới đạt 9.9%, trong đó doanh nghiệp nhà nước 5.5%, ngoài quốc doanh 3.5% , khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 16.4% (do có tham gia của ngành dầu khí có tỷ suất cao trên 50.0.%). Với tỷ suất lợi nhuận thấp như hiện nay, các doanh nghiệp không có khả năng tự tích tụ vốn để tái sản xuất mở rộng từ chính hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp còn bị lỗ tuy nhỏ so với doanh nghiệp lãi, nhưng hiện tại vẫn còn trên 6000 doanh nghiệp lỗ với tổng số lỗ trên 7500 tỷ đồng cũng cần được khắc phục. Tổ chức sản xuất của một số ngành, nhất là các ngành có công nghệ cao chưa đảm bảo cho phát triển vững chắc. Nhiều ngành sản phẩm được tổ chức sản xuất theo mô hình khép kín trong một doanh nghiệp, do vậy các hoạt động phụ trợ bị phân tán theo doanh nghiệp, ít được tổ chức tập trung chuyên môn hoá cao, nên hiệu quả của các hoạt động phụ trợ đem lại không cao, có nhiều dịch vụ hoặc cung cấp phụ liệu có thể sản xuất được trong nước, nhưng các doanh nghiệp vẫn phải nhập khẩu từ bên ngoài. Tổ chức gia công lắp ráp phát triển cả bề rộng và chiều sâu, nhưng hầu hết các ngành sản phẩm có gia công lắp ráp chưa quan tâm đúng mức đến đầu tư nội địa hoá các linh kiện phụ tùng, điển hình như: Sản xuất ô tô, điện tử, thiết bị chính xác, máy tính, phương tiện vận tải khác…Do vậy tính phụ thuộc vào nước ngoài quá lớn và chất lượng sản phẩm luôn có vấn đề, nhưng khó có thể được nâng cao. 4. Những nguyên nhân chủ yếu: 4.1. Những nguyên nhân của kết quả đạt được: Thành tựu to lớn nhất mà nghành công nghiệp nước ta đạt được qua hơn 20 năm đổi mới là do những nguyên nhân chủ yếu sau đây: 4.1.1. Đã xoá bỏ được cơ chế kế hoạch hoá tập trung, bao cấp: Từng bước chuyển sang nền kinh tế thị trường, nhờ đó đã khai thác và phát huy được tiềm năng và thế chủ động, năng động của cơ sở. Từ việc giao và thực hiện ba phần kế hoạch trong những năm đầu đổi mới là bước mở đầu cho việc trao quyền tự chủ kinh doanh cho daonh nghiệp nhà nước, tiếp đến là xóa bỏ chế độ cung cấp vật tư, chuyển sang chế độ 1 giá vật tư đầu vào, Nhà nước hạn chế dần việc bù lỗ cho doanh nghiệp. Nhờ những chính sách đó, nền kinh tế thị trường dần hình thành, đã tác động đến tính năng động của các doanh nghiệp nhà nước đang giữ vai trò quyết định của sản xuất. 4.1.2. Chính sách khuyến khích phát triển nền kinh tế nhiều thành phần Trong công nghiệp, nhờ chủ trương phát triển nhiều thành phần kinh tế, đã mở ra thời kỳ phát triển mạnh mẽ và ổn định nhất so với trước năm 1986, nhất là hình thành cơ cấu nội bộ ngành công nghiệp theo hướng tích cực. Năm 1987, Luật đầu tư trực tiếp nước ngoài ra đời, năm 1989 thành phần kinh tế này chính thức tham gia sản xuất và chỉ 15 năm sau, năm 2005 khu vực này đã vươn lên chiếm tỷ trọng sản xuất cao nhất trong 3 khu vực và chiếm giữ nhiều ngành sản phẩm có kỹ thuật công nghệ cao hoặc có tỷ trọng lớn như: Khai thác dầu khí, sản xuất ô tô, xe máy, điện tử… Năm 2000 Luật Doanh Nghiệp chính thức có hiệu lực, đã mở ra thời kỳ mới cho nhiều loại hình doanh nghiệp ngoài quốc doanh ra đời và phát triển. Với thời gian 5 năm đã có trên 1 vạn doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần ra đời góp phần quyết định nâng tỷ trọng của khu vực ngoài quốc doanh từ 21.9% năm 2000 lên 28.5% ở năm 2005. 4.1.3. Tạo lập được môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng thông thoáng và tin cậy cho các nhà đầu tư. Đến nay có thể nói, môi trường đầu tư kinh doanh ở nước ta tương đối thong thoáng và đang hấp dẫn tạo lòng tin yên tâm cho các nhà đầu tư, đây là nhân tố hết sức quan trọng để thu hút mọi nguồn vốn cho sự nghiệp Công nghiệp hoá – Hiện đại hoá đất nước. Kết quả là nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước giảm nhanh, nhưng bù đắp lại bằng nguồn vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài, đầu tư từ các thành phần ngoài quốc doanh và của bản thân doanh nghiệp, đã tạo cho nguồn vốn đầu tư vào ngành công nghiệp từ năm 1990 lại đây liên tục tăng, mỗi năm tăng bình quân gần 30% năm, nhất là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài. 4.1.4. Vai trò quản lý của Nhà nước và điều hành của chính phủ Chính phủ đã có nhiều giải pháp kịp thời và có hiệu quả trong xử lý điều hành tháo gỡ những khó khăn phát sinh cho sản xuất như: Cơ chế chính sách về đất đai, thị trường vốn, quan hệ xuất nhập khẩu với một số quốc gia và đặc biệt là giá cả và những bất ổn của kinh tế toàn cầu tác động xấu đến nến kinh tế nước ta và cả các chính sách chưa cởi mở của một số nền kinh tế lớn thông qua áp thuế bán phá giá, yêu cầu chất lượng rất cao với sản phẩm công nghiệp nước ta, Chính phủ đã xử lý, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho sản xuất. 4.1.5. Tính năng động sáng tạo và trình độ quản lý sản xuất kinh doanh của các cơ sở được nâng cao Nhìn chung thì năng lực điều hành của các doanh nghiệp đã từng bước được nâng lên thích ứng dần với cơ chế thị trường. Tính chủ động sáng tạo của nhiều doanh nghiệp đã giúp họ đứng vững và phát triển, trình độ quản lý và quan hệ với nước ngoài có bước tiến lớn, nhất là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp nhà nước và một số doanh nghiệp ngoài quốc doanh có qui mô lớn. Chính nhờ yếu tố này đã giúp doanh nghiệp đón nhận các chính sách và giải pháp của Chính phủ nhanh nhạy hơn, có hiệu quả hơn và chủ động trong phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 4.2. Nguyên nhân của những hạn chế yếu kém. Nguyên nhân bao trùm của những hạn chế yếu kém trong công nghiệp hiện nay là khả năng đầu tư của nền kinh tế trong lĩnh vực công nghiệp còn thấp, mặc dù trong 20 năm đổi mới, tình hình vốn đầu tư được cải thiện đáng kể, nhưng nhìn chung vẫn ở mức thấp, chưa đủ điều kiện để có được đột biến về tăng trưởng và đổi mới kỹ thuật công nghệ, kể cả khu vực có vốn đầu tư nước ngoài. Nhưng đáng quan tâm vẫn là khu vực trong nước, một khi doanh nghiệp nhà nước được sắp xếp lại, thu hẹp các ngành sản xuất, thì khu vực ngoài quốc doah vươn lên chưa đủ mạnh, đầu tư của khu vực tư nhân trong nước còn mang tính nhỏ lẻ, manh mún, phân tán, rất ít có những dự án đầu tư lớn có tầm cỡ để tiếp cận được công nghệ hiện đại, đủ sức cạnh tranh với những công ty nước ngoài. Một nguyên nhân khác phải kể đến là qui hoạch phát triển tổng thể ngành công nghiệp quốc gia về thực tế là chưa có. Cơ chế qui hoạch như vừa qua chưa đem lại hiệu quả thiết thực: Mâu thuẫn giữa qui hoạch ngành với qui hoạch địa phương luôn diễn ra và kết quả là qui hoạch địa phương luôn phá vỡ qui hoạch ngành và Trung ương, ví dụ điển hình như: Qui hoạch phát triển xi măng, qui hoạch phát triển ngành đường, rượu bia, thuốc lá, chế biến rau quả… Ngoài ra, yếu tố mới mẻ của cơ chế thị trường và kinh nghiệm trong quan hệ kinh tế quốc tế cũng là những vật cản đáng kể, nhất là 10 năm đầu của đổi mới, đặc biệt với các doanh nghiệp trong nước vừa mới thoát ra từ cơ chế kế hoạch hoá tập trung bao cấp. Mặc dù còn những hạn chế yếu kém không phải nhỏ của ngành công nghiệp nước ta, nhưng những gì đã đem lại qua hơn 20 năm đổi mới là giá trị nền tảng cho phát triển trong tương lai, đó là: - Cơ sở vật chất kỹ thuật của nhều ngành công nghiệp đã đạt được ở mức đáng kể, đã hình thành một số khu công nghiệp tập trung, khu công nghệ cao ở tầm cỡ khu vực. Năng lực sản xuất của nhiều ngành sản phẩm tương đối lớn, một số ngành đạt tới công nghệ khá tiên tiến như: Khai thác than, khai thác dầu khí, sản xuất xi măng, vật liệu xây dựng, công nghệ đóng tàu, lắp ráp các sản phẩm công nghệ cao…Đó là tiềm năng hiện thực cho sự phát triển trong tương lai. - Môi trường đầu tư kinh doanh được hình thành, trải qua hàng chục năm điều chỉnh bổ sung hoàn thiện, nay cơ bản đã ổn định và tỏ ra có sức hấp dẫn với các nhà đầu tư trong và ngoài nước, lòng tin đối với các doanh nghiệp và các nhà đầu tư được nâng lên. - Qua 20 năm đổi mới, thực tế đối mặt với nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm và bài học quí báu không chỉ cho quản lý điều hành vĩ mô của nhà nước, mà còn nâng cao rất nhiều kỹ năng, tính năng động và kinh nghiệm quản lý vi mô của đội ngũ doanh nhân nước ta, kể cả trong quan hệ kinh tế quốc tế. - Vị thế và vai trò của Nhà nước ta trong quan hệ quốc tế và trong quan hệ song phương, đa phương với các nước được nâng lên rất nhiều so với trước thời kỳ đổi mới. Tất cả những yếu tố nói trên sẽ là điều kiện đảm bảo cho ngành công nghiệp nước ta trong những năm tới vẫn có thể duy trì được nhịp độ tăng trưởng cao và ổn định hơn thời kỳ 20 năm đầu đổi mới vừa qua.Trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài vẫn là khu vực tăng trưởng nhanh, chiếm tỷ trọng lớn. Khu vực kinh tế tư nhân sẽ có những thay đổi về chất, qui mô sẽ lớn lên, trình độ kỹ thuật công nghệ cao hơn, những doanh nghiệp tư nhân vừa và lớn ra đời rất nhiều. Doanh nghiệp nhà nước sau khi tổ chức lại ổn định sẽ có những tập đoàn kinh tế lớn, đủ mạnh tham gia đầu tư nước ngoài. Tổng thể của cả 3 khu vực đều có những thay đổi căn bản và tiếp tục duy trì được nhịp độ tăng trưởng cao hơn ở những năm tiếp theo. CHƯƠNG III NHỮNG PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO VỀ TĂNG TRƯỞNG CÔNG NGHIỆP DỰA TRÊN MÔ HÌNH KINH TẾ LƯỢNG. Trong chương này, bằng việc áp dụng các mô hình Kinh tế lượng với sự trợ giúp của phần mềm Eviews, em sẽ đi ước lượng và kiểm định các mô hình đưa ra nhằm tìm ra một mô hình phù hợp với tăng trưởng công nghiệp Việt Nam trong đó những biến số là những nhân tố cơ bản có thể tác động tới quá trình tăng trưởng công nghiệp của ngành. Từ mô hình tìm được ta sẽ đưa ra những dự báo về giá trị của ngành công nghiệp trong những năm tiếp theo. 1. Các biến số trong mô hình: 1.1. Biến phụ thuộc gồm: 1.1. Giá trị sản xuất ngành công nghiệp hàng năm: - Là là toàn bộ kết quả hoạt động sản xuất công nghiệp tạo ra trong một năm. Giá trị sản xuất công nghiệp được tính theo giá cố định và giá thực tế. - Kí hiệu: GO 1.2. Biến độc lập gồm: 1.2.1. Vốn đầu tư sản xuất cho ngành công nghiệp: - Là lượng vốn đầu tư vào sản xuất công nghiệp bao gồm cả vốn của khu vực kinh tế quốc doanh, khu vực kinh tế ngoài quốc doanh và khu vực đầu tư nước ngoài. Vốn đầu tư là yếu tố hết sức quan trọng đối với tăng trưởng của công nghiệp, để biết được vốn đầu tư có được sử dụng hiệu quả không ta xem xét tới việc khi đầu tư thêm một đồng vốn thì tạo thêm được bao nhiêu giá trị sản phẩm. - Kí hiệu: NV  1.2.2. Lao động trong ngành công nghiệp: - Là là tổng số lao động (cả lao động trí óc và lao động chân tay) có tham gia sản xuất trong ngành công nghiệp. Bất kỳ quốc gia nào đều cần đến lao động, lao động là nguồn lực quí, quyết định trong số các nguồn lực tác động tới phát triển. Do nước ta vẫn là nước công nghiệp còn lạc hậu, nhiều ngành công nghiệp còn cần sử dụng lao động thủ công thì lao động càng là nhân tố quyết định quan trọng đến tăng trưởng công nghiệp. - Kí hiệu: LD 1.2.3. Giá trị xuất khẩu của ngành công nghiệp: - Là là toàn bộ giá trị xuất khẩu sản phẩm công nghiệp thô hay tinh chế hàng năm. Giá trị xuất khẩu hàng năm của ngành công nghiệp có đóng góp lớn vào tổng sản phẩm quốc dân và thúc đẩy tăng trưởng của ngành công nghiệp nói riêng và toàn nền kinh tế nói chung. Đồng thời chính sách mở cửa kinh tế, hội nhập quốc tế và cải thiện các chính sách ngoại thương đã làm tăng tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu hàng công nghiệp trong tổng giá trị sản xuất công nghiệp. - Kí hiệu: XK 2. Xây dựng và phân tích mô hình: 2.1. Cơ sở lý thuyết: Các nhà kinh tế tân cổ điển đã cố gắng giải thích nguồn gốc của sự tăng trưởng thông qua hàm sản xuất. Hàm số này nêu nên mối quan hệ giữa sự tăng lên của đầu ra với sự tăng lên của các yếu tố đầu vào: vốn, lao động, tài nguyên và khoa học công nghệ. Ta có hàm sản xuất sau: Y = f( K,L,R,T) (1) Trong đó: Y: Đầu ra (GO hoặc GDP) K: Vốn sản xuất L: Số lượng lao động R: Nguồn tài nguyên thiên nhiên. T: Tiến bộ công nghệ. Ta xét một dạng của hàm sản xuất là hàm Cobb-Douglas: Y = T.Kα.LβRγ (2) Dạng hàm này khá phù hợp với nhiều mối quan hệ trong thực tiễn thông qua các giả thiết đối với các tham số của hàm: Ở đây, α, β, γ là các số luỹ thừa phản ánh tỷ lệ cận biên của các yếu tố đầu vào Đây là lớp hàm phi tuyến nhưng ta có thể đơn giản hoá về cấu trúc bằng cách chuyển dạng logarit: y = t + α.k + β.l + γ.r (3) Trong đó : y: Tỷ lệ tăng trưởng của đầu ra (tốc độ tăng trưởng của GO hoặc GDP) t: Tỷ lệ tăng trưởng của công nghệ. l: Tỷ lệ tăng trưởng của lao động. k: Tỷ lệ tăng trưởng của vốn. r: Tỷ lệ tăng trưởng của tài nguyên. Khi xem xét các hàm sản xuất người ta thường quan tâm tới một khái niệm đó là: Hiệu suất của qui mô. Hiệu suất của qui mô đề cập tới sự thay đổi của sản lượng đầu ra khi tất cả các đầu vào có thể tăng theo cùng một tỷ lệ trong dài hạn. Xét hàm sản xuất (1): + Khi tăng h lần các yếu tố đầu vào mà đầu ra tăng trên h lần h*Y > f(hK, hL, hR, hT) => Hiệu suất kinh tế tăng theo qui mô. + Khi tăng h lần các yếu tố đầu vào mà đầu ra tăng dưới h lần h*y < f(hK, hL, hR, hT) => Hiệu suất kinh tế giảm theo qui mô. + Khi tăng h lần các yếu tố đầu vào mà đầu ra cũng tăng đúng h lần h*y = f(hK, hL, hR, hT) => Hiệu suất không đổi theo qui mô. Đối với hàm sản xuất Cobb-Douglas tổng của các hệ số (α+β+γ) cho biết hiệu suất tăng, giảm, không đổi theo qui mô: + Nếu (α+β+γ) > 1 : Hiệu suất tăng theo qui mô. + Nếu (α+β+γ) < 1 : Hiệu suất giảm theo qui mô. + Nếu (α+β+γ) = 1 : Hiệu suất không đổi theo qui mô. Hơn nữa, đặc trưng cơ bản của hàm sản xuất Cobb-Douglas là các hệ số α, β và γ thường nhỏ hơn 1. Tức là sản phẩm cận biên của tất cả các đầu vào đều giảm xuống khi tăng lượng đầu vào sử dụng. 2.2. Xây dựng mô hình: 2.2.1. Mô hình: Ta đưa ra mô hình ban đầu có dạng sau: Log(GO) = C(1) + C(2)* log(NV) + C(3)*log(LD) + C(4)*log(XK) Trong đó: Log(GO): là biến phụ thuộc Log(NV), log(LD), log(XK): là biến độc lập. C(1):là hệ số chặn. C(2), C(3), C(4): là hệ số riêng của các biến tương ứng. 2.2.2. Các giả thiết của mô hình: - Giả thiết 1: Các biến giải thích là phi ngẫu nhiên, tức là các giá trị của nó là các số đã được xác định. - Giả thiết 2: Kỳ vọng của các yếu tố ngẫu nhiên U bằng 0, tức là : E( Ui | Xi ) = 0 Giả thiết này có nghĩa là các yếu tố không có trong mô hình, Ui đại diện cho nó, không có ảnh hưởng hệ thống đến giá trị trung bình của Y. - Giả thiết 3: Phương sai bằng nhau (phương sai thuần nhất) của các Ui Var (Ui | Xi ) = Var (Uj | Xj ) = δ2 mọi i ≠ j Tức là phân bố có điều kiện của Y với giá trị đã cho của X có phương sai bằng nhau, các giá trị cá biệt của Y xoay quanh giá trị trung bình với phương sai như nhau. - Giả thiết 4: Không có sự tự tương quan giữa các Ui: Cov ( Ui | Uj ) = 0 mọi i ≠ j Giả thiết này có nghĩa là Ui là ngẫu nhiên. Về mặt hình học có nghĩa là nếu như có một giá trị U nào đó lớn hơn (nhỏ hơn) giá trị trung bình thì không có nghĩa giá trị khác cũng lớn hơn (nhỏ hơn) giá trị trung bình. Giả thiết 5: Ui và Xi không tương quan với nhau: 2.2.3. Ước lượng mô hình: Với các giả thiết trên, sử dụng phần mềm Eviews để ước lượng bình phương nhỏ nhất cho các biến số đã nêu, ta có mô hình dưới đây: Dependent Variable: LOG(GO) Method: Least Squares Date: 03/24/08 Time: 22:46 Sample: 1990 2006 Included observations: 17 Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob. LOG(LD) 0.843179 0.137220 6.144715 0.0000 LOG(NV) 0.219638 0.064159 3.423336 0.0045 LOG(XK) 0.165798 0.079656 2.081431 0.0577 C 0.716061 1.961645 0.365031 0.7210 R-squared 0.994827 Mean dependent var 18.85989 Adjusted R-squared 0.993633 S.D. dependent var 0.681929 S.E. of regression 0.054414 Akaike info criterion -2.782052 Sum squared resid 0.038492 Schwarz criterion -2.586002 Log likelihood 27.64744 F-statistic 833.2911 Durbin-Watson stat 1.260203 Prob(F-statistic) 0.000000 Ta có phương trình sau khi ước lượng là: Log (GO) = 0.716061+ 0.219638* log( NV) + 0.843179* log( LD) +0.165798* log( XK) Nhìn vào giá trị P-value của các biến trên ta thấy: + P-value( log(LD)) = 0.000 bác bỏ giả thiết Ho: C(3) = 0. Hay sự thay đổi số lượng lao động trong ngành công nghiệp có ảnh hưởng đến giá trị sản xuất công nghiệp, cụ thể là : khi tăng lao động lên 1% thì giá trị sản xuất công nghiệp tăng lên 0.843179%. + P-value( log(NV)) = 0.0045 bác bỏ giả thiết H0: C(2) = 0. Hay sự thay đổi của lượng vốn đầu tư cho ngành công nghiệp có ảnh hưởng đến GO (giá trị sản xuất công nghiệp), cụ thể là: khi lượng vốn đầu tư cho công nghiệp tăng lên 1% thì giá trị sản xuất công nghiệp tăng lên 0.219638%. + P-value( log(XK)) = 0.0577 > 0.05 => không đủ cơ sở bác bỏ giả thiết H0: C(4) =0. Hay sự thay đổi của lượng giá trị xuất khẩu trong ngành công nghiệp không có ảnh hưởng đến giá trị sản xuất công nghiệp. + P-value( C(1)) = 0.7210 > 005 => không đủ cơ sở bác bỏ giả thiế