Chuyên đề Thực trạng và giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu lao động sang thị trường các nước Trung Đông

và suy giảm lòng tin của người lao động đối với công tác này. Trong ®ã, tån t¹i viÖc lao ®éng bá trèn lµ quan träng vµ cÇn gi¶i quyÕt sím h¬n c¶, vµ kh«ng ph¶i t×nh tr¹ng nµy míi x¶y ra mµ nã cã tõ n¨m 2004, nh­ng vÊn ®Ò nµy ch­a ®­îc xem xÐt cô thÓ vµ nghiªm tóc nh­ hiÖn nay. TÝnh ®Õn th¸ng 9/2004, ®· cã 7.935 lao ®éng ViÖt Nam bá trèn trªn tæng sè 80.890 ng­êi ViÖt Nam lµm viÖc ë §µi Loan. Vµ ®Õn ®Çu n¨m 2005 th× sè lao ®éng bá trèn ®· lªn tíi 11.100 ng­êi, chiÕm 8,7% tæng sè lao ®éng. ViÖt Nam lµ n­íc cã tû lÖ lao ®éng bá trèn lín nhÊt trong c¸c n­íc xuÊt khÈu lao ®éng sang §µi Loan mÆc dï ViÖt Nam cã tæng sè lao ®éng xuÊt khÈu ®øng thø 3 trong thÞ tr­êng nµy (sau Th¸i Lan vµ Indonesia). Cã thÓ so s¸nh sè lao ®éng bá trèn cña ViÖt Nam víi ch­a ®Çy 2000 lao ®éng sang Th¸i Lan vµ kho¶ng 4000 lao ®éng Indonesia bá trèn. Do cã qu¸ nhiÒu lao ®éng bá trèn nªn tõ n¨m 2003, §µi Loan ®· tõng nhiÒu lÇn ®e do¹ sÏ ngõng tiÕp nhËn lao ®éng nÕu ViÖt Nam kh«ng ®­a hÕt sè ng­êi thuéc diÖn nµy vÒ n­íc. Ngµy 20/1/2005, phÝa §µi Loan th«ng b¸o t¹m ngõng tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam ®i gióp viÖc gia ®×nh vµ ch¨m sãc bÖnh nh©n. Tr­íc ®ã, §µi Loan còng ®· ngõng tiÕp nhËn lao ®éng thuyÒn viªn tµu c¸. §©y chÝnh lµ hËu qu¶ nh·n tiÒn cña t×nh tr¹ng lao ®éng ViÖt Nam bá trèn ngµy cµng nhiÒu. Lý do t¹m dõng ®­îc phÝa §µi Loan ®­a ra lµ viÖc ChÝnh phñ ViÖt Nam cö ng­êi sang §µi Loan b¾t lao ®éng bá trèn kh«ng ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn. ChÝnh quyÒn §µi B¾c yªu cÇu ViÖt Nam ph¶i ®­a vÒ n­íc ®­îc Ýt nhÊt lµ 2000 trªn tæng sè gÇn 8000 ng­êi lao ®éng bá trèn vµ ViÖt Nam ®· kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nµy. NÕu trong vßng 3 th¸ng, viÖc b¾t lao ®éng bá trèn cã kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh th× lÖnh t¹m dõng cã thÓ ®­îc huû bá. Tuy nhiªn, lao ®éng gióp viÖc gia ®×nh lµm hÕt 3 n¨m ®­îc chñ ®ång ý ký tiÕp hîp ®ång lÇn 2 vµ c«ng nh©n trong nhµ m¸y kh«ng bÞ h¹n chÕ bëi lÖnh nµy. ChØ trong vßng ch­a ®Çy nöa th¸ng sau ®ã, ngµy 1/2/2005, Malaysia lµ thÞ tr­êng thø hai (sau §µi Loan) tuyªn bè t¹m ngõng tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam. Bé tr­ëng Bé Néi vô Malaysia th«ng b¸o n­íc nµy t¹m ngõng tiÕp nhËn lao ®éng n­íc ngoµi trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc trong thêi gian Ýt nhÊt lµ 3 th¸ng. Malaysia lµ mét thÞ tr­êng thu hót rÊt nhiÒu lao ®éng ViÖt Nam (n¨m 2004 cã 14.560 ng­êi). HiÖn nay cã 86.000 ng­êi ViÖt Nam ®ang lµm viÖc t¹i Malaysia. Lý do cã th«ng b¸o nµy lµ ChÝnh phñ Malaysia muèn dµnh c¬ héi ®Æc biÖt cho lao ®éng n­íc ngoµi bÊt hîp ph¸p ®· trë vÒ n­íc theo ch­¬ng tr×nh ©n x¸ ®­îc trë l¹i lµm viÖc t¹i Malaysia mét c¸ch hîp ph¸p. Ngoµi ra, ®©y còng lµ c¸ch khuyÕn khÝch nh÷ng lao ®éng bÊt hîp ph¸p cßn l¹i h·y nhanh chãng håi h­¬ng. Tuy nhiªn, lao ®éng ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ ®èi t­îng chÝnh mµ ChÝnh phñ Malaysia muèn nh»m vµo v× sè lao ®éng bá trèn nãi riªng vµ lao ®éng bÊt hîp ph¸p nãi chung ë Malaysia chñ yÕu lµ ng­êi Indonesia. ThËm chÝ cã thÓ nãi, th«ng b¸o t¹m ngõng tiÕp nhËn lao ®éng n­íc ngoµi cña Malaysia lÇn nµy sÏ t¹o nhiÒu c¬ héi viÖc lµm h¬n cho lao ®éng ViÖt Nam v× Malaysia rÊt cÇn nh©n c«ng n­íc ngoµi ®Ó bï ®¾p vµo kho¶n thiÕu hôt. Vµ thùc tÕ chØ h¬n 1 th¸ng sau, tõ 2/3/2005, ChÝnh phñ Malaysia ®· b¾t ®Çu xem xÐt cÊp thÞ thùc nhËp c¶nh ®èi víi hå s¬ xin tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam cña c¸c chñ sö dông lao ®éng Malaysia. T¹i thÞ tr­êng Hµn Quèc, tû lÖ lao ®éng bá trèn lµ 25-30% vµ hiÖn nay cã kho¶ng 9.500 lao ®éng ViÖt Nam ®ang lao ®éng bÊt hîp ph¸p. Trong sè nµy, chñ yÕu lµ lao ®éng ®i theo ch­¬ng tr×nh tu nghiÖp sinh bá trèn ra ngoµi. Ngoµi ra cßn cã mét sè lao ®éng ®i theo con ®­êng ®i du lÞch, thËm chÝ tham dù héi chî th­¬ng m¹i vµ t×m c¸ch ë l¹i Hµn Quèc lao ®éng bÊt hîp ph¸p. T¹i thÞ tr­êng NhËt B¶n, tû lÖ lao ®éng n­íc ta bá trèn thËm chÝ cßn cao h¬n, kho¶ng 30-40%. Trong khi ®ã, tû lÖ lao ®éng Trung Quèc bá trèn chØ lµ 1,02%, Indonesia lµ 5,58%, Philippines, Th¸i Lan còng chØ ë møc trªn d­íi 1%. ThËm chÝ ngay c¶ ë thÞ tr­êng Anh - mét thÞ tr­êng hÕt søc míi mÎ cña lao ®éng ViÖt Nam - còng cã t×nh tr¹ng lao ®éng bá trèn. Chóng ta míi chØ ®­a ®­îc 450 lao ®éng sang thÞ tr­êng nµy th× ®· cã gÇn 50 lao ®éng bá trèn. Ngoµi ra, c«ng t¸c t×m vµ ®­a ng­êi lao ®éng vÒ n­íc nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy kh«ng hiÖu qu¶ nh­ mong muèn. Tõ h¬n hai n¨m nay, ViÖt Nam rÊt tÝch cùc trong viÖc gi¶m tû lÖ lao ®éng xuÊt khÈu bá trèn nh­ng kÕt qu¶ kh«ng ®­îc nh­ mong muèn. Cô thÓ nh­ ë thÞ tr­êng §µi Loan, sè lao ®éng bá trèn t×m ®­îc do phÝa ViÖt Nam phèi hîp víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng §µi Loan lµ qu¸ Ýt: 900 ng­êi so víi h¬n 10.000 lao ®éng ®· bá trèn. Cßn sè lao ®éng ViÖt Nam sau khi bá trèn tù nguyÖn ra tr×nh diÖn lµ cùc k× hiÕm hoi. 2.1.3. Những tác động tiêu cực của tình trạng này T×nh tr¹ng lao ®éng xuÊt khÈu bá trèn g©y nªn rÊt nhiÒu t¸c ®éng tiªu cùc, trong ®ã râ rÖt nhÊt, trÇm träng nhÊt lµ nguy c¬ ViÖt Nam sÏ bÞ mÊt thÞ tr­êng lao ®éng. Trªn thùc tÕ, thÞ tr­êng §µi Loan ®· ngõng tiÕp nhËn lao ®éng ViÖt Nam lµ n÷ gióp viÖc gia ®×nh vµ ch¨m sãc bÖnh nh©n (chiÕm phÇn lín trong l­îng lao ®éng ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy) vµ cho ®Õn hiÖn nay vÉn ch­a më cöa trë l¹i. V× ®©y lµ thÞ tr­êng lín nhÊt cña n­íc ta nªn ®iÒu nµy sÏ lµm ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kÕ ho¹ch ®­a 70.000 lao ®éng ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi trong n¨m 2005. Cïng víi viÖc thÞ tr­êng bÞ thu hÑp, uy tÝn cña ViÖt Nam trªn c¸c thÞ tr­êng lao ®éng kh¸c bÞ gi¶m m¹nh, dÔ dÉn ®Õn viÖc thu hÑp thÞ tr­êng. Do ®ã, ngµnh xuÊt khÈu lao ®éng - ngµnh mang l¹i nguån thu ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ cho n­íc ta - sÏ dÇn bÞ suy gi¶m. §iÒu ®ã sÏ cã nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc. C¸c doanh nghiÖp còng bÞ ¶nh h­ëng kh«ng nhá. Do bÞ thu hÑp thÞ tr­êng, do ph¶i chi tiªu cho c¸c ho¹t ®éng nh»m ng¨n chÆn vµ gi¶i quyÕt hËu qu¶ cña t×nh tr¹ng lao ®éng bá trèn, c¸c doanh nghiÖp sÏ bÞ gi¶m lîi nhuËn tõ xuÊt khÈu lao ®éng. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn mét lo¹t c¸c doanh nghiÖp bÞ ®×nh chØ ho¹t ®éng xuÊt khÈu lao ®éng do cã qu¸ nhiÒu lao ®éng bá trèn. Cô thÓ lµ ®Õn th¸ng 9/2005 cã 34 doanh nghiÖp bÞ ®×nh chØ ®­a lao ®éng sang §µi Loan do lao ®éng bá trèn qu¸ nhiÒu (trªn 3%). Ng­êi lao ®éng còng ph¶i g¸nh chÞu rÊt nhiÒu thiÖt thßi do t×nh tr¹ng lao ®éng bá trèn t¨ng cao. Ng­êi lao ®éng trong n­íc bÞ gi¶m c¬ héi ®i xuÊt khÈu lao ®éng, c¬ héi lµm giµu cho b¶n th©n vµ gia ®×nh do thÞ tr­êng lao ®éng bÞ thu hÑp. Cô thÓ nh­ thÞ tr­êng Hµn Quèc víi chñ tr­¬ng lµ chØ khi nµo ViÖt Nam ®­a ®­îc lao ®éng bá trèn vÒ n­íc th× míi ®­îc cÊp chØ tiªu ®­a lao ®éng míi sang. Nh÷ng ng­êi lao ®éng ®ang lµm viÖc hîp ph¸p ë n­íc ngoµi sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n do ph¶i chÞu sù kiÓm tra, gi¸m s¸t g¾t gao h¬n cña chñ sö dông lao ®éng vµ chÝnh quyÒn së t¹i. Nh÷ng ng­êi lao ®éng ®· bá trèn th­êng ph¶i sèng lÈn trèn hÕt søc cùc khæ vµ rÊt dÔ ph¹m thªm nhiÒu téi kh¸c hoÆc trë thµnh n¹n nh©n cña c¸c trß lõa ®¶o kh¸c. Thªm n÷a, trong khi bá trèn hä kh«ng ®­îc h­ëng bÊt k× quyÒn lîi nµo hay ®­îc gióp ®ì cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn. Cã nhiÒu lao ®éng bá trèn èm ®au còng kh«ng d¸m ®i kh¸m bÖnh v× sî bÞ ph¸t hiÖn. ThËm chÝ cã tr­êng hîp lao ®éng sau khi bá trèn ®· chÕt v× tai n¹n vµ cho ®Õn nay hµi cèt vÉn ch­a ®­îc ®­a vÒ n­íc. Cuèi cïng lµ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc ®èi víi n­íc së t¹i (n­íc tiÕp nhËn lao ®éng). Tr­íc hÕt lµ nh÷ng t¸c ®éng vÒ mÆt kinh tÕ. N­íc tiÕp nhËn ph¶i tèn kinh phÝ truy lïng, b¾t gi÷ vµ trao tr¶ lao ®éng bá trèn. Nh÷ng ng­êi chñ sö dông lao ®éng còng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong s¶n xuÊt do thiÕu nh©n c«ng v× ph¸p luËt §µi Loan quy ®Þnh : chØ khi nµo t×m ®­îc lao ®éng bá trèn th× chñ sö dông lao ®éng míi ®­îc thuª lao ®éng míi. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn c¸c t¸c ®éng tiªu cùc vÒ v¨n ho¸ - x· héi; lao ®éng ViÖt Nam bá trèn, sèng chui lñi gãp phÇn lµm gia t¨ng tû lÖ téi ph¹m vµ c¸c tÖ n¹n x· héi cho n­íc së t¹i. Trước những thực trạng không có lợi như hiện nay,việc thị trường nhập khẩu lao động của Việt Nam đang dần bị thu hẹp thì Nhà Nước Việt Nam đã có chủ trương một mặt là kắc phục những tiêu cực trên và đồng thời mở rộng thị trường xuất khẩu lao động sang thị trường mới như thị trường lao động các nước Trung Đông 2.2. Thực trạng xuất khẩu lao động Việt Nam sang thị trường các nước Trung Đông. 2.2.1. Những nét khái quát về Trung Đông Để biết được về những điểm thuận lợi hay khó khăn khi thúc đẩy xuất khẩu lao động sang thị trường lao động Trung Đông thì ta cần biết những nét cơ bản nhất về thị trường nhiều tiềm năng này như về dân số,diện tích,mật độ dân cư,thu nhập trung bình của người dân ở các nước Trung Đông.Dưới đây là những bảng số liệu cụ thể cho ta thấy được những điều đó: Bảng 2.2.1 Số liệu về diện tích,dân số và mật độ dân cư của các nươc Trung Đông Thứ tự Quốc gia Diện tích Dân số Mật độdân cư 1 Bahrain 665 688.345 987 2 Ai Cập 1.001.450 77.505.756 77 3 Iran 1.648.195 68.588.433 41 4 Iraq 437.072 26.000.000 62 5 Israel 20.770 7.015.680 333 6 Jordan 92.300 5.759.732 62 7 Kuwait 17.818 2.992.000 131 8 Liban 10.452 3.826.018 358 9 Các vùng lãnh thổPalestine 6.220 3.888.292 632.52 10 Oman 212.460 3.001.583 14 11 Qatar 11.437 863.051 75 12 Ả Rập Saudi 1.960.582 26.417.599¹ 13 13 Sudan 2.505.810 41.236.378 16.5 14 Syria 185.180 18.448.752 99 15 Các Tiểu Vương quốcẢ Rập Thống nhất 83.600 4.496.000 54 16 Yemen 527.970 20.727.063 39 (Nguồn Nhìn vào bảng số liệu trên ta có thể thấy Trung Đông là một khu vực rộng lớn nhưng lại có số người sinh sống chưa nhiều.Có sự không cân bằng này có thể do khí hậu của Trung Đông hơi khắc nhiệt hay vì một lí do nò khác,nhưng vì lí do gì thì đây cũng là một lợi thế cho việc xuất khẩu lao động sang thị trường này.Vì thế,thị trường Trung Đông được coi là rất tiềm năng cho các nước xuất khẩu lao động muốn mở rộng thị trường .Nhưng khu vực Trung Đông lại là khu vực có những nước có thu nhập bình quân đầu người cao trên thế giới để biết được cụ thể ta sẽ xem tiếp bảng số liệu sau: Bảng 2.2.2 Bảng số liệu về thu nhập bình quân đầu người tại các nước Trung Đông Thứ tự [2] Thứ tự[3] Quốc gia Thu nhập bình quânđầu người 1 7 Qatar 47,519 2 21 Các Tiểu Vương quốcẢ Rập Thống nhất 28,582 3 25 Kuwait 26,020 4 30 Israel 18,266 5 36 Bahrain 16,153 6 39 Ả Rập Saudi 13,316 7 40 Oman 12,495 8 58 Liban 6,033 9 89 Iran 2,825 10 101 Jordan 2,219 11 107 Iraq 1,783 12 115 Syria 1,418 13 116 Ai Cập 1,316 14 131 Sudan 783 15 146 Yemen 586 (Nguồn ▲ Gồm cả 235.108 không mang quốc tịch ▲ So sánh với các nước trong khu vực Trung Đông ▲ So với các nước trên thế giới Nhìn bảng số liệu trên, ta có thể thấy hầu hết các nước ở Trung Đông đều có thu nhập bình quân trên đầu người lớn hơn ở Việt Nam(ở Việt Nam thu nhập bình quân trên đầu người mới chỉ đạt hơn 500 USD).Điều này sẽ là một điểm lợi cho các công nhân lao động của ta khi được xuất khẩu sang Trung Đông.Đó chính là lương của lao động Việt Nam tại thị trường Trung Đông sẽ cao hơn là khi những người lao động này làm việc tại Việt Nam.Với việc lương lao động tại thị trường các nước Trung Đông cao hơn so với lương lao động tại Việt Nam sẽ thúc đẩy người lao động sang thị trường Trung Đông làm việc.Như chúng ta đã biết những người lao động xuất khẩu mục tiêu đầu tiên của họ là tài chính vì thế lương cao đã giải quyết được mục tiêu quan trọng nhất mà họ muốn đạt được,điều này sẽ thôi thúc họ sang làm việc tại các thị trường có mức lương cao và hơn thế nữa,thị trường Trung Đông theo đạo Hồi là chủ yếu cho nên họ cấm uống những nước có độ cồn,cấm mở các quán bar.Vì thế,các lao động Việt Nam khi làm việc tại thị trường này sẽ bớt được một khoản chi tiêu hang ngày và như vậy mục tiêu tài chính của họ càng được đảm bảo. Bên cạnh những điểm chú ý trên,thì ta cũng cần rất quan tâm đến vấn đề tôn giáo ở khu vực Trung Đông này. Như ta đã biết thì Trung Đông là nơi sinh ra và là trung tâm tôn giáo của Đạo Do Thái, Đạo Thiên Chúa và Đạo Hồi.Mặc dù chỉ có 3 tôn giáo chính,nhưng Trung Đông có những luật lệ về tôn giáo rất nghiêm ngặt có thể nói là nghiêm ngặt nhất trên thế giới vì thế Trung Đông là nơi rất hay nổ ra những cuộc xung đột sắc tộc giữa những nước với nhau cho đến những tộc người với nhau.Vì thế,khi xuất khẩu lao động sang thị trường lao động này thì các nhà tuyện dụng nên xem xét vấn đề này để đảm bảo an toàn cho người lao động. Bên cạnh những điểm chú ý trên,ta có thể thấy thị trường lao động các nước Trung Đông có nhu cầu về lao động xuất khẩu rất lớn chỉ đơn cử như đối với thị trường Saudi Arabia trong thời gian ngắn tới có thể tiếp nhận đến 100.000 lao động Việt Nam.Còn đối với thị trường Qatar thí con số này là 60.000 người lao động Việt Nam,đây sẽ là một thị trường nhiều tiềm năng và nhiều hứa hẹn cho Việt Nam.Bên cạnh đó,nhu cầu lao động của thị trường các nước Trung Đông rất đa dạng về nghành nghề,họ tiếp nhận lao động Việt Nam sang làm việc tại rất nhiều nghành nghê như thợ ốp lát,thợ xây,người giúp việc,…….Điều này rất phù hợp với trình độ lao động của Việt Nam. 2.2.2. Số liệu lao động Việt Nam xuất khẩu sang các nước thị trường Trung Đông. Mặc dù thị trường Trung Đông là một thị trường rất lớn nhưng cho đến nay thì mới chỉ có khoảng 15 doanh nghiệp thực hiện việc xuất khẩu lao động sang khu vực này.Trong đó,Trung tâm xuất khẩu lao động và thương mại thuộc tổng công ty hang không Việt Nam(Airserco) là công ty đi đầu và có số lượng công nhân xuất khẩu sang thị trường Trung Đông nhiều nhất so với các doanh nghiệp khác trong nước cụ thê là Đến nay, Airserco đã đưa được hơn 7.000 lao động sang Trung Đông, trong đó khoảng 3.500 lao động sang Qatar, thu nhập của lao động đang làm việc chuyển về nước đạt khoảng 200 triệu đồng/người/năm. Mới đây,hãng hàng không Qatar đã mở đường bay trực tiếp từ Thành phố Hồ Chí Minh đi Doha (4 chuyến mỗi tuần), điều này đã giúp cho Airserco mạnh dạn đặt chỉ tiêu đưa 7.000 lao động sang Qatar trong năm 2007, cùng với 3.000 lao động vào các nước khác thuộc Trung Đông như Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Ả Rập Saudi, Kuwait... Không chỉ xuất khẩu lao động sang thị trường Qatar,mà các doanh nghiệp xuất khẩu lao động Việt Nam còn mở rộng thị trường sang các nước khác như UEA(Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất).Từ năm 2002, việc đưa lao động sang UEA đã được Cty Airserco tiến hành thăm dò khai thác. Đến nay công ty đã đưa được 1.400 lao động sang thị trường này với công việc và thu nhập ổn định (300 - 400 USD/tháng).  Công ty Vinamex cũng đã có một số hợp đồng tuyển lao động đến Dubai làm nghề xây dựng và mộc nội thất, lương tháng 1.040 AED (tương đương 300 USD), thời hạn hợp đồng 2 năm (có thể gia hạn thêm)… Từ đầu năm đến nay, Trung tâm XKLĐ và Thương mại Airserco đã đưa được 1.200 lao động sang Qatar. Hiện Airserco đang gấp rút tuyển chọn lao động cho các hợp đồng lớn ký kết với đối tác. Theo đó, trong quý I/2007, Airserco đặt chỉ tiêu tuyển 6.000 thợ nề (thợ xây), thợ sắt, thợ mộc cốp pha; 150 đốc công, đội trưởng giám sát thi công, kỹ sư xây dựng sang Qatar và 300 thợ nề sang Dubai (Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất). Một DN khác khảo sát khá kỹ thị trường Trung Đông là Công ty XKLĐ - Thương mại và Du lịch Sovilaco. Năm 2006, Sovilaco đưa được hơn 1.700 lao động đi làm việc ở Malaysia. Do thị trường Malaysia có dấu hiệu bão hòa, Sovilaco giảm chỉ tiêu đưa lao động vào thị trường này trong năm 2007 xuống 1.300 – 1.500 lao động, để chuyển hướng mở rộng thị trường Trung Đông. Dự kiến tháng 4 tới, Sovilaco sẽ mở văn phòng đại diện quản lý lao động tại Qatar. Nhiều hợp đồng đã được Sovilaco ký kết, trong đó có hợp đồng tuyển 2.000 lao động ký với đối tác ở Qatar. Hiện Sovilaco đang tuyển nhiều lao động phổ thông ngành xây dựng, thợ ốp lát, mộc cốp pha, thợ sắt, thợ xây, đốc công, kỹ sư xây dựng, bếp trưởng, đầu bếp, giúp việc gia đình và thợ làm vườn. Chỉ tiêu của Sovilaco là tuyển 1.000 lao động giúp việc gia đình và thợ làm vườn sang Ả Rập Saudi, 3.500 lao động ở Qatar trong năm nay. Ngoài ra, một thị trường mới ở Trung Đông cũng đang được Sovilaco thí điểm là Jordan với hợp đồng đầu tiên đưa 50 lao động xây dựng sang làm việc. Ngoài hai DN nói trên, Công ty Cổ phần Thương mại Châu Hưng, Trung tâm Dịch vụ du lịch và Cung ứng lao động OSC Việt Nam, Công ty Dịch vụ & XKLĐ Lasec, Công ty Cung ứng nhân lực quốc tế Sona... đang tuyển chọn nhiều lao động, chủ yếu lao động xây dựng sang Trung Đông. Mặc dù,thị trường Trung Đông là một thị trường lớn,nhưng các doanh nghiệp xuất khẩu lao động Việt Nam vẫn chưa thực sự chú trọng và chưa khai thác hết.Vì thế mà số lượng lao động Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này là chưa đáng kể.Trong tổng số 15 doanh nghiệp xuất khẩu lao động sang thị trường Trung Đông thì mới chỉ có 2 doanh nghiêp là lượng người xuất khẩu đáng kể là Airserco và Sovilaco.Và thị trường Trung Đông của các doanh nghiệp này mới chỉ chủ yếu là thị trương Qatar và UEA là đáng kể còn các nước khác trong Trung Đông còn rất ít không đáng kể. Theo Tổng lãnh sự Phan Văn Thắng, tính chung cả Qatar và UAE, hiện có trên dưới 10.000 lao động VN.Quả thật đây là con số quá it ỏi so với tiềm năng của thị trường như Trung Đông cụ thể là: Đối với thị trường Saudi Arabia trong thời gian ngắn tới có thể tiếp nhận đến 100.000 lao động Việt Nam.Còn đối với thị trường Qatar thí con số này là 60.000 người lao động Việt Nam.Trước thực trạng này thì về phía các doanh nghiệp cũng đã có những định hướng và mục tiêu mới đề ra để chinh phục và từ phía Nhà Nước cũng có những biện pháp hỗ trợ.Cụ thể là công ty Airserco thì trong năm 2007,họ đã đặt ra mục tiêu là sẽ xuất khẩu 10.000 lao động sang thị trường Trung Đông.Quả thật,con số 10.000 lao động xuất khẩu sang một thị trường mới và nhiều điều còn lạ lẫm như Trung Đông thì thật là không dễ dàng gì.Nhưng công ty Airserco đã khẳng định sẽ hoàn thành chỉ tiêu mà mình đã đặt ra,điều này cho ta thấy được quyết tâm của công ty này muốn chinh phục một thị trường mới đầy tiềm năng.Còn về phía Nhà Nước cũng đã có cách nhìn mới về thị trường Trung Đông này,và đã coi đây là một thị trường mới đầy tiềm năng.Vì thế,chính phủ đã có những cuộc gặp mặt và tiếp xúc với một số Bộ trưởng của các nước Trung Đông để thúc đẩy việc xuất khẩu lao động và tạo môi trường pháp lý cho người lao động đó là việc Ngày 30.1, trong buổi hội kiến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Phó Thủ tướng thứ nhất kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Qatar - ngài Sheikh Hamad Bin Jasim Bin Jabor Al-Thani - đã khẳng định, quốc gia Trung Đông này sẵn sàng tiếp nhận 60.000 lao động VN.Trước những thực trạng nên trên,ta sẽ đi sâu thêm xem thị trường Trung Đông có những điểm mạnh nào so với các thị trường khác để có thể coi là thị trường tiềm năng và nhiều hứa hẹn. 2.2.3. Đánh giá về thực trạng xuất khẩu lao động Việt Nam sang thị trường các nước Trung Đông. 2.2.3.1. Những kết quả đạt được Mặc dù mới chỉ thâm nhập vào thị trường các nước trung Đông từ năm 2002 đến nay nhưng lao động Việt Nam cũng đã thu được nhưng kết quả rất khả quan: -Kết quả đạt được đầu tiên chúng ta cần nói đến đó là số lượng lao động Việt Nam đang làm việc tại thị trường các nước Trung Đông.Có thể nói thị trường lao động các nước Trung Đông là một thị trường mới,với nhiều sự khác biệt về văn hóa lối sống,ngôn ngữ,phong tục tập quán và còn rất lạ lẫm với người Việt Nam chúng ta.Nhưng Chúng ta đã xuất khẩu được hơn 10.000 lao động đang làm việc tại các nước Trung Đông.Có thể nói đây không phải là một con số ấn tượng về lao động xuất khẩu,nhưng nó được coi là một kết quả quan trọng trong con đường chinh phục một thị trường mới như Trung Đông.Kết quả này còn khá khiêm tốn so với lượng lao động xuất khẩu của Việt Nam,nhưng lại rất có ý nghĩa và kết quả quan trọng đó là vì thị trường lao động các nước Trung Đông là một thị trường mới nên các doanh nghiepj còn e dè thận trọng khi tham gia xuất khẩu lao động vào thị trường này,hiện nay trên tổng số 15 doanh nghiệp xuất khẩu lao động sang thị trường các nước Trung Đông thì chỉ có 2 doanh nghiệp mạnh dạn kí những hợp đồng xuất khẩu lao động với số lượng lớn sang thị trường các nước Trung Đông đó là công ty Airserco và công ty Sovilaco,còn đâu các doanh nghiệp khác chỉ xuất khẩu lao động sang thị trường các nước Trung Đông số lượng it với tính chất thăm dò.Có điều này không phải là do họ không kí được những hợp đồng xuất khẩu lao động lớn mà là do các doanh nghiệp xuất khẩu lao động này đang xem xét một thị trường mới.Nhưng sau khi xem số liệu 10.000 lao động đang làm việc tại thị trường các nước Trung Đông mà chủ yếu chỉ từ hai công ty Airserco và công ty Sovilaco thì các doanh nghiệp này sẽ tự tin hơn để kí những hợp đồng xuất khẩu lao động với số lượng người lao động lớn hơn.Vì thế con sô 10.000 lao động có thể coi là một kết quả mà các doanh nghiệp xuất khẩu lao động Việt Nam bước đầu đạt được. -Kết quả thứ hai mà thị trường lao động các nước Trung Đông đem lại đó là kết quả về thu nhập do các lao động làm việc tại thị trường các nước Trung Đông đem lại.Thu nhập của lao động đang làm việc tại thị trường các nước Trung Đông chuyển về nước đạt khoảng 200 triệu đồng/người/năm.Đây có thể coi là một nguồn lực về tài chính lớn lao được đem về cho nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ của Việt Nam.Nguồn tài chính này sẽ giúp cho nền kinh tế Việt Nam có thêm nguồn lực về ngoại tệ(người lao động làm việc tại các nước Trung Đông đã đổi tiền lương của mình ra USD gửi về trong nước).Với việc thêm nguồn cung về ngoại tệ,Việt Nam có thể có thêm nhiều sự lựa chọn trong việc nhập khẩu hàng hóa cũng như hỗ trợ xuất khẩu hàng hóa và hỗ trợ thánh toán cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong nước.Không chỉ thúc đẩy ngoại thương mà với việc gửi tiền về từ các lao động làm việc tại nước ngoài,còn giúp cho hoạt động ngân hàng phát triển,thông qua dịch vụ đổi tiền và gửi tiền tiết kiệm.Điều này thúc đẩy phát triển nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng nhanh hơn. -Mặc dù lượng lao động xuất khẩu sang thị trường các nước Trung Đông không nhiều nhưng có thể nói lao động Việt Nam xuất khẩu sang thị trường này rất đa dạng về nghành nghề,và đáp ứng được những yêu cầu từ phía nhà tuyển dụng đặt ra cho người lao động.Lao động Việt Nam sang thị trường các nước Trung Đông tham gia vào các nghành nghề như thợ ốp lát, mộc cốp pha, thợ sắt, thợ xây, đốc công, kỹ sư xây dựng, bếp trưởng, đầu bếp, giúp việc gia đình và thợ làm vườn….Với việc lao động Việt Nam tham gia vào rất nhiều nghành nghề như trên và không gặp phải nhưng phản ánh từ phía người tuyển dụng lao động từ các nước Trung Đông cho ta thấy được rằng,bước đầu lao động Việt Nam đã tạo được niềm tin cho người tuyển dụng.Và đây có thể nói là một kết quả hết sức đáng mừng cho các doanh nghiệp xuất khẩu lao động Việt Nam.Vì khi đã tạo được niềm tin cho người tuyển dụng thì sẽ thúc đẩy việc kí kết hợp đồng xuất khẩu lao động Việt Nam sang thị trường này càng diễn ra một cách dễ dàng và nhanh chóng.Ngoài ra tạo được niềm tin cho người tuyể dụng còn giúp cho lao động Việt Nam khi sang thị trường Trung Đông làm việc có thể dễ dàng hơn và cao hơn đó là tạo được niềm tin của các nước Trung Đông với Việt Nam. -Kết quả đạt được tiếp theo đó là xuất khẩu lao động sang thị trường Trung Đông giúp cho Nhà Nước thực hiện được nhiệm vụ đề ra về xóa đói giảm nghèo.Hiện nay các lao động đi xuất khẩu lao động tại các thị trường Trung Đông đa số là người lao động tại các vùng quê nghèo như Thanh Hóa,Nghệ An,…..Những người lao động tại vùng này được ưu tiên hơn các vùng khác bởi vì những vùng này có khí hậu cũng khắc nhiệt gần giống với khí hậu ở các nước Trung Đông và các lao động đi lao động tại Trung Đông lại được Nhà Nước ưu tiên chọn tại những gia đình có hoàn cảnh khó khăn,Nhà Nước sẽ hỡ trợ về kinh phí cho những người xuất khẩu lao động và vì thế vô hình chung xuất khẩu lao động lại giúp cho Nhà Nước không chỉ giảm bớt gánh nặng về tỷ lệ thất nghiệp mà còn giúp cho Nhà Nước thực hiện chính sách xóa đói giảm nghèo hữu hiệu.Vì thế,xuất khẩu lao động sang thị trường Trung Đông đem lại được nhiều lợi cho cả người lao động cũng như Nhà Nước. 2.2.3.2. Những tồn tại và nguyên nhân +/Những tồn tại đặt ra cho Nhà Nước và các doanh nghiệp xuất khẩu lao động -Tồn tại thứ nhất của thị trường Trung Đông đó là đây là một thị trường rất lớn.mà các doanh nghiệp xuất khẩu lao động Việt Nam chưa khai thác hết. Theo Tổng lãnh sự Phan Văn Thắng, tính chung cả Qatar và UAE, hiện có trên dưới 10.000 lao động VN. Đây là con số quá nhỏ nhoi so với nhu cầu của bạn và so với các quốc gia đưa lao động đến Trung Đông (Ấn Độ có gần 1 triệu lao động đang làm việc tại riêng UAE). Còn Philippines là trên 300.000 lao động). Hiện đối tác đánh giá rất cao lao động VN. Họ luôn mở cửa, sẵn sàng tiếp nhận không hạn chế lao động VN, nhưng hiện ta vẫn chưa đáp ứng được...Còn theo ông Nguyễn Thanh Hòa - Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước Trung Đông là thị trường tiếp nhận lao động nước ngoài vào loại lớn nhất trên thế giới và nhận đủ các ngành nghề từ dịch vụ, giúp việc gia đình, xây dựng đến lao động kỹ thuật cao. Chỉ riêng Saudi Arabia đã có trên 6 triệu lao động nước ngoài. UEA có 7 bang thì riêng bang Dubai đã có đến 100.000 lao động Philippines... Qua những nhận định và con số mà các chuyên gia đã đưa ra ở trên ta có thể thấy Trung Đông quả là một thị trường tiếp nhận lao động