Chuyên đề Thực trạng và giải pháp thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo ngành tỉnh Nam Định

gành trồng trọt Bảng 7: Cơ cấu diện tích các loại cây trồng Đơn vị tính: Ha Stt Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Tổng diện tích các loại cây trồng 208.084 100 208.264 100 207.622 100 206.564 100 I Diện tích gieo trồng cây hàng năm 202.642 97,38 202.831 97,39 202.193 97,39 201.306 97,45 1 DT cây lương thực có hạt 166.938 82,38 166.521 82,1 165.132 81,67 163.090 81,02 2 DT cây chất bột 7.242 3,57 7.246 3,57 5.961 2,95 5.569 2,77 3 DT rau đậu các loại 18.161 8,97 17.880 8,82 19.369 9,58 19.940 9,91 4 DT cây công nghiệp ngắn ngày 8.833 4,36 9.540 4,7 9.979 4,94 10.700 5,32 5 DT cây hàng năm khác 1.468 0,72 1.644 0,81 1.752 0,86 2.007 0,98 II Diện tích gieo trồng cây lâu năm 5.442 2,62 5.433 2,61 5.429 2,61 5.258 2,55 1 Cây ăn quả 4.269 78,45 4.265 78,5 4.276 78,76 4.272 81,25 - Cam, quýt, bưởi 986 23,1 991 23,24 996 23,29 999 23,38 - Nhãn, vải 451 10,56 461 10,81 461 10,78 463 10,84 - Cây ăn quả khác 2.832 66,34 2.813 65,95 2.819 65,93 2.810 65,78 2 Cây lâu năm khác 1.173 21,55 1.168 21,5 1.153 21,24 986 18,75 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Trồng trọt là ngành sản xuất vật chất quan trọng, hiện nay nó chiếm tới 65,72% GTSX ngành nông nghiệp. Diện tích các loại cây trồng giảm qua các năm( năm 2003 diện tích cây trồng đạt 208.264 ha tăng 180 ha so với năm 2002, năm 2004 diện tích cây trồng đạt 207.622 ha giảm 642 ha so với năm 2003, năm 2005 diện tích gieo trồng đạt 206.564 ha giảm 1058 ha so với năm 2004, tốc độ giảm bình quân 0,24%/năm. Diện tích gieo trồng cây hàng năm giảm chiếm tỷ trọng cao và ổn định, tốc độ giảm bình quân 0,22%. Trong đó diện tích gieo trồng cây lương thực chiếm tỷ trọng lớn nhất, chiếm 81,02% diện tích gieo trồng cây hàng năm. Diện tích cây lương thực và cây chất bột giảm trong khi đó diện tích cây rau đậu, cây công nghiệp hàng năm và cây hàng năm khác tăng, đặc biệt là cây công nghiệp ngắn ngày, năm 2005diện tích cây công nghiệp ngắn ngày đạt 10.700 ha tăng 1.867 ha so với năm 2002, tốc độ tăng trưởng bình quân 6,61%/năm Diện tích gieo trồng cây lâu năm giảm năm 2005 đạt 5.258 ha giảm 184 ha so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 1,13%. Diện tích cây ăn quả ổn định ở mức trên 4000 ha, chiếm tỷ trọng cao nhất tăng dần qua các năm, năm 2005 diện tích gieo trồng đạt 4.272 ha chiếm 81,25% diện tích gieo trồng cây lâu năm. Diện tích cây lâu năm khác giảm dần qua các năm ,năm 2005 đạt 986 ha chiếm 18,75% giảm 187 ha so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 5,4%/năm. 2.1.1.1 Cây lương thực Bảng 8: Cơ cấu diện tích, năng suấ, sản lượng cây lương thực stt Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Diện tích cây lương thực Ha 166.938 100 166.521 100 165.132 100 163.040 100 Năng suất tạ/ha 59,51 57,58 60,71 49,14 sản lượng tấn 993.428 958.767 1.002.561 801.221 1 Diện tích lúa cả năm ha 164.035 98,26 162.972 97,87 161.017 97,51 158.296 97,1 Năng suất tạ/ha 59,95 58,06 61,29 49,44 sản lượng tấn 983.339 946.169 986.934 782.549 - Diện tích lúa đông xuân ha 81.252 49,53 80.913 49,65 79.953 49,66 78.329 49,48 Năng suất tạ/ha 68,38 68,75 69,6 69,92 Sản lượng tấn 555.656 556.305 556.461 547.671 - Diện tích lúa mùa 82.783 50,47 82.059 50,35 81.064 50,34 79.967 50,52 Năng suất tạ/ha 51,66 47,51 53,1 29,37 Sản lượng tấn 427.683 389.864 430.473 234.878 2 Diện tích ngô ha 2.903 1,74 3.549 2,13 4.115 2,49 4.744 2,9 Năng suất tạ/ha 34,75 35,5 37,98 39,36 Sản lượng tấn 10.089 12.598 15.627 18.672 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Qua 4 năm ta thấy diện tích cây lương thực từng bước giảm dần, diện tích cây lương thực năm 2005 đạt 163.040 ha giảm 3.898 ha so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 0,78%. Cây lương thực chủ yếu là lúa, diện tích lúa chiếm 97,1% tổng diện tích cây lương thực, năm 2005 đạt 158.296 ha giảm 5.759 ha so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 1,18%/năm. Sản xuất lúa được chia làm 2 vụ/năm. Diện tích lúa mùa hàng năm chiếm tỷ trọng cao hơn diện tích lúa đông xuân nhưng năng suất lúa mùa và sản lượng lúa mùa giảm, tốc độ giảm bình quân tương ứng là13,65%; 14,65%. Lúa đông xuân năng suất tăng, tốc độ tăng bình quân 0,75%, sản lượng giảm với tốc độ giảm bình quân 0,48%. Đối với cây ngô diện tích trồng ít nhưng cho năng suất cao, tốc độ tăng bình quân 17,83%/năm, diện tích trồng tăng dần năm 2005 đạt 4.744 ha tăng 1.841 ha so với năm 2002. 2.1.1.2 Cây chất bột Bảng 9: Cơ cấu diện tích, năng suất, sản lượng cây chất bột Stt Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Diện tích cây chất bột Ha 7.242 100 7.246 100 5.961 100 5.569 100 1 Diện tích khoai lang Ha 5.572 76,94 5.612 77,45 4.348 72,94 4.153 74,57 Năng suất Tạ/ha 75,18 75,94 76,46 75,65 Sản lượng Tấn 41.892 42.615 33.246 31.417 2 Diện tích sắn Ha 353 4,87 341 4,71 354 5,94 255 4,58 Năng suất Tạ/ha 76,54 70,3 74,38 51,88 Sản lượng Tấn 2.702 2.397 2.633 1.323 3 Diện tích cây có bột khác Ha 1.317 18,19 1.293 17,84 1.259 21,12 1.161 20,85 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Cây chất bột sản xuất chủ yếu để làm thức ăn cho chăn nuôi nên diện tích cây chất bột ít. Ta thấy diện tích cây chất bột giảm dần qua các năm , năm 2005 đạt 5.569 ha giảm 1.673 ha so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân hàng năm 8,08%. Trong đó chủ yếu là diện tích cây khoai lang, chiếm tỷ trọng cao nhất, năm 2005 chiếm 74,57% diện tích cây chất bột nhưng diện tích ngày càng giảm dần; năng suất ngày càng cao, tốc độ tăng bình quân 0,21%/năm, sản lượng ngày càng giảm, năm 2005 đạt 31.417 tấn giảm 10.475 ha so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 8,36%. Diện tích cây sắn ngày càng giảm, tốc độ giảm bình quân 9,19%, năng suất và sản lượng đều giảm với tốc độ giảm bình quân lần lượt 10,87%;17,07%. Bên cạnh đó diện tích cây chất bột khác ngày càng giảm, năm 2005 đạt 1.161 ha giảm 156 ha so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 4,08%. 2.1.1.3 Cây rau đậu các loại Bảng 10: Cơ cấu diện tích, năng suất sản lượng cây thực phẩm Stt Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Diện tích cây thực phẩm ha 18.161 100 17.880 100 19.369 100 19.940 100 Năng suất tạ/ha 122,61 123,89 126,33 127,31 Sản lượng tấn 222.680 221.508 244.696 253.854 1 Diện tích rau các loại ha 13.588 74,82 13.085 73,18 14.759 76,2 15.718 78,83 Năng suất tạ/ha 129,82 132,6 133,9 132,6 Sản lượng tấn 176.394 173.457 197.595 208.422 2 Diện tích đậu các loại ha 864 4,76 936 5,24 1.091 5,63 1.055 5,29 Năng suất tạ/ha 13,6 14,5 12,95 12,39 Sản lượng tấn 1.175 1.357 1.413 1.307 3 Diện tích khoai tây ha 3.709 20,42 3.859 21,58 3.519 18,17 3.167 15,88 Năng suất tạ/ha 121,63 121 129,8 139,3 Sản lượng tấn 45.111 46.694 45.689 44.126 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Diện tích cây thực phẩm ngày càng tăng, năm 2005 đạt 19.940 ha tăng 1.779 ha so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân 3,24%, năng suất và sản lượng cây thực phẩm ngày càng tăng với tốc độ tăng bình quân lần lượt 1,26%; 4,56%. Trong đó diện tích rau các loại chiếm tỷ trọng lớn nhất, năm 2002 chiếm 74,82% đến năm 2005 chiếm 78,83% diện tích cây thực phẩm, diện tích rau các loại ngày càng tăng năm 2005 đạt 15.718 ha tăng 2.130 ha so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân 5,2%, năng suất và sản lượng rau các loại ngày càng tăng Diện tích đậu các loại ngày càng tăng, năm 2005 đạt 1.055 ha tăng 191 ha so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân 7,2%, năng suất ngày càng giảm với tốc độ giảm bình quân 2,8% /năm, trong khi đó sản lượng ngày càng tăng với tốc độ 4,04%/năm Diện tích cây khoai tây ngày càng giảm, năm 2005 đạt 3.167 ha giảm 542 ha so với năm 2002 nhưng năng suất ngày càng tăng, năm 2005 đạt 139,3 tạ/ha với tốc độ tăng bình quân 4,69%, sản lượng không ổn định. Các vùng trồng rau tập trung có giá trị kinh tế cao đã từng bước hình thành như khoai tây, bí xanh, dưa chuột bao tử…đạt năng suất cao, khả năng mở rộng diện tích, năng suất, sản lượng rất lớn nhưng chưa khai thác được vì thị trường còn hạn chế. 2.1.1.4 Cây công nghiệp hàng năm Bảng 11: Cơ cấu diện tích, năng suất, sản lượng cây công nghiệp hàng năm Stt Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 số lượng Cơ cấu % số lượng Cơ cấu % số lượng Cơ cấu % số lượng Cơ cấu % Diện tích cây công nghiệp hàng năm ha 8.833 100 9.540 100 9.979 100 10.700 100 Năng suất tạ/ha 38,98 36,21 37,36 34,14 Sản lượng tấn 34.429 34.541 37.282 36.530 1 Diện tích đay ha 187 2,12 261 2,74 218 2,18 213 2 Năng suất tạ/ha 46,95 47,32 42,57 46,81 Sản lượng tấn 878 1.235 928 997 2 Diện tích cói ha 179 2,03 145 1,52 113 1,13 103 0,96 Năng suất tạ/ha 146,87 125,66 150,53 146,8 Sản lượng tấn 2.629 1.822 1.701 1.512 3 Diện tích lạc ha 5.205 58,93 5.689 59,63 6.115 61,28 6.442 60,21 Năng suất tạ/ha 34,4 33,93 35,63 35,27 Sản lượng tấn 17.902 19.301 21.788 22.722 4 Diện tích đậu tương ha 2.541 28,77 2.714 28,45 2.812 28,18 3.175 29,67 Năng suất tạ/ha 18,08 14,83 16,56 14,08 Sản lượng tấn 4.594 4.025 4.656 4.469 5 Diện tích cây khác ha 721 8,15 731 7,66 721 7,23 767 7,16 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Trong giai đoạn 2002-2005 diện tích cây công nghiệp hàng năm ngày càng tăng, năm 2005 đạt 10.700 ha tăng 1.867 ha so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân đạt 6,61% nhưng năng suất ngày càng giảm với tốc độ giảm bình quân 4,18%; sản lượng ngày càng tăng năm 2005 đạt 36.530 tấn tăng 2.101 tấn so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân 2,08%. Cây trồng chủ yếu là lạc và đậu tương chiếm tỷ trọng cao trong tổng diện tích cây công nghiệp hàng năm. Là 2 cây trồng có tốc độ tăng trưởng cao về diện tích, là tác nhân chính thúc đẩy vị trí cây công nghiệp hàng năm tăng lên. Diện tích lạc chiếm tỷ trọng cao nhất, năm 2002 chiếm 58,93% đến năm 2005 chiếm 60,21% tổng diện tích cây công nghiệp. Diện tích lạc ngày càng tăng,năm 2005 đạt 6.442 ha tăng 1.237 ha so với năm 2002, tốc độ tăng trưởng 7,38%; năng suất và sản lượng tăng với tốc độ lần lượt là 0,88%; 8,33%. Diện tích đậu tương tăng 634 ha so với năm 2002 với tốc độ tăng 7,88%, năng suất và sản lượng giảm. Diện tích đay ngày càng tăng với tốc độ tăng 6,93% nhưng năng suất ngày càng giảm, sản lượng tăng với tốc độ 7,75%. Bên cạnh đó diện tích cói ngày càng giảm, năm 2005 đạt 103 ha giảm 76 ha so với năm 2002 với tốc độ giảm bình quân 16,64%, năng suất không ổn định, sản lượng ngày càng giảm năm 2005 đạt 1.512 tấn giảm 1.117 tấn so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 16,15% Diện tích cây khác như mía, thuốc lá, vừng ngày càng tăng với tốc độ tăng bình quân 2,13%. 2.1.2 Cơ cấu sản xuất ngành chăn nuôi Bảng 12: Số lượng và sản lượng chăn nuôi Stt Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 So sánh % 2003/ 2002 2004/ 2003 2005/ 2004 2002-2005 1 Đàn trâu Con 9.351 9.342 9.080 9.059 99,9 97,2 99,77 98,96 2 Đàn bò Con 27.091 29.423 34.099 38.967 108,61 115,89 114,28 112,93 3 Tổng đàn lợn Con 675.445 716.172 736.782 774.975 106,03 102,88 105,18 104,7 Trong đó:lợn nái Con 118.904 128.904 130.941 141.840 108,41 101,58 108,32 106,1 Nái ngoại Con 3.000 5.200 4.184 5.483 173,33 80,46 131,05 128,28 4 Đàn gia cầm Nghìn con 5.415 5.729 5.069 5.399 105,8 88,48 106,51 100,26 Sản phẩm chăn nuôi Thịt trâu bò Tấn 1.041 1.124 1.276 1.518 107,97 113,52 118,97 113,49 Thịt gia cầm Tấn 7.390 7.894 7.441 6.020 106,82 94,26 80,9 94 Thịt lợn Tấn 54.681 57.820 63.838 72.443 105,74 110,41 113,48 109,88 Trứng 1000 quả 147.069 156.180 143.315 152.509 106,2 91,76 106,42 101,46 Kén tằm Tấn 870 854 938 778 98,16 109,84 82,94 96,98  Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Đã phát huy thế mạnh chăn nuôi của địa phương, áp dụng tích cực và có hiệu quả một số thành tựu khoa học công nghệ đặc biệt là việc phát huy ưu thế giống lai. Sản lượng lương thực ổn định nên chăn nuôi có điều kiện phát triển thuận lợi theo hướng đa canh, tốc độ phát triển nhanh đạt năng suất cao đã đáp ứng nhu cầu trong tỉnh và xuất khẩu. Trong chăn nuôi thì chăn nuôi gia súc là chủ yếu, trong chăn nuôi gia súc thì chăn nuôi lợn là chính, số lượng lợn ngày càng tăng, năm 2005 đạt 774.975 con tăng 99.530 con so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân 4,7% . Đàn bò ngày càng tăng năm 2005 đạt 38.967 con tăng 11.876 con so với năm 2002 với tốc độ tăng bình quân 12,93%. Trong khi đó đàn trâu ngày càng giảm dần do nhu cầu về sức kéo giảm, sức kéo bằng máy tăng, năm 2005 số lượng trâu 9.059 con giảm 292 con so với năm 2002, tốc độ giảm 1,04%. Số lượng gia cầm không ổn định, tốc độ tăng bình quân 0,26%. Sản phẩm chăn nuôi có sự thay đổi, thịt trâu bò ngày càng tăng do mức sống của người dân ngày càng nâng cao, năm 2005 đạt 1.518 tấn tăng 477 tấn so với năm 2002 với tốc độ tăng bình quân 13,49%. Sản lượng thịt hơi ngày càng tăng không chỉ đáp ứng nhu cầu trong tỉnh mà còn xuất khẩu, năm 2005 đạt 72.443 tấn tăng 17.762 tấn so với năm 2002, tốc độ tăng 9,88%/năm. Bên cạnh đó thì sản lượng thịt gia cầm, kén tằm không ổn định với tốc độ giảm bình quân lần lượt 6%; 1,46%. Số lượng trứng không ổn định do dịch cúm gia cầm với tốc độ tăng bình quân 1,46%. 2.2. Cơ cấu kinh tế ngành lâm nghiệp Bảng 13: Cơ cấu giá trị sản xuất ngành lâm nghiệp Stt Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Tổng giá trị sản xuất lâm nghiệp Triệu đồng 25.820 100 25.422 100 25.268 100 25.316 100 1 Trồng và nuôi rừng Triệu đồng 2.579 10 2.691 10,59 2.658 10,52 2.782 11 - Trồng rừng tập trung Triệu đồng 112 4,34 195 7,25 144 5,42 200 7,2 - Trồng cây phân tán Triệu đồng 2.013 78,05 1.875 69,68 1.935 72,8 1.914 68,8 - Chăm sóc rừng Triệu đồng 454 17,6 621 23,07 579 21,78 668 24 2 Khai thác gỗ và lâm sản Triệu đồng 22.968 88,95 22.465 88,37 22.343 88,42 22.241 87,85 - Khai thác gỗ Triệu đồng 4.897 21,32 4.224 18,8 4.188 18,74 4.320 19,42 - Khai thác củi Triệu đồng 625 2,72 670 2,98 670 3 766 3,44 - Khai thác tre, luồng Triệu đồng 17.426 75,87 17.544 78,09 17.459 78,14 17.128 77,02 - Mây Triệu đồng 20 0,09 27 0,13 26 0,12 27 0,12 3 Dịch vụ lâm nghiệp Triệu đồng 273 1,05 266 1,04 267 1,06 293 1,15 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Trong 4 năm qua,GTSX ngành lâm nghiệp ngày càng giảm, năm 2005 đạt 25.316 triệu đồng giảm 504 triệu đồng so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 0,65%. GTSX sản xuất khai thác gỗ và lâm sản chiếm tỷ trọng lớn nhất trong GTSX khai thác gỗ và lâm sản nhưng ngày càng giảm, năm 2005 đạt 22.241 triệu đồng chiếm 87,85% giảm 727 triệu đồng so với năm 2002, tốc độ giảm bình quân 1,06%. Trong đó khai thác tre luồng chiếm tỷ trọng lớn nhất trong GTSX khai thác gỗ và lâm sản nhưng GTSX không ổn định, tốc độ giảm bình quân 0,57%, năm 2005 đạt 17.128 triệu đồng giảm 298 triệu đồng so với năm 2002. Khai thác gỗ ngày càng giảm với tốc độ giảm bình quân 3,81%, còn khai thác củi ngày càng tăng, năm 2005 đạt 766 triệu đồng tăng 141 triệu đồng so với năm 2002 với tốc độ tăng bình quân 7,18%. Mây chiếm tỷ trọng nhỏ trong GTSX khai thác gỗ và lâm sản nhưng GTSX ngày càng tăng với tốc độ 11,71%/năm. Trồng và nuôi rừng có vai trò quan trọng đối với lâm nghiệp, GTSX không ổn định, năm 2003 đạt 2.691 triệu đồng chiếm 10,59%, tăng 4,34% so với năm 2002, năm 2004 đạt 2.658 triệu đồng chiếm 10,52%, giảm 1,23% so với năm 2003, năm 2005 đạt 2.782 triệu đồng chiếm 11%, tăng 4,67% so với năm 2004. Trong đó trồng cây phân tán chiếm tỷ trọng lớn nhất nhưng GTSX hàng năm ngày càng giảm, tốc độ giảm bình quân 1,58%. Bên cạnh đó GTSX trồng rừng tập trung ngày càng tăng , năm 2005 đạt 200 triệu đồng tăng 88 triệu đồng so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân đạt 28,95%. Bên cạnh đó GTSX chăm sóc rừng ngày càng tăng, năm 2005 đạt 668 triệu đồng tăng 214 triệu đồng so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân 15,13%. GTSX dịch vụ lâm nghiệp không ổn định, chiếm tỷ trọng nhỏ trong GTSX ngành lâm nghiệp với tốc độ tăng trưởng bình quân 2,52%/năm. Nó cần thiết cho quá trình phát triển ngành. Để hiểu về cơ cấu kinh tế ngành lâm nghiệp cần đi sâu nghiên cứu sản phẩm đạt được trong giai đoạn 2002-2005 Bảng 14: Sản phẩm lâm nghiệp chủ yếu Stt Chỉ tiêu Đơn vị tính Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 So sánh % 2003/ 2004/ 2005/ 2002-2005 2002 2003 2004 1 Trồng rừng tập trung Ha 88 153 110 154 173,86 71,9 140 128,59 2 Trồng cây phân tán Ha 1.184 1.103 2.276 2.233 93,16 206,35 98,11 132,54 3 Chăm sóc rừng Ha 510 698 651 750 136,86 93,27 115,21 115,11 4 Gỗ tròn khai thác M3 7.898 6.813 6.755 6.967 86,26 99,15 103,14 96,18 5 Củi khai thác Ster 11.577 12.410 12.404 14.193 107,2 99,95 114,42 107,19 6 Tre, nứa, luồng Nghìn cây 2.681 2.699 2.686 2.635 100,67 99,52 98,1 99,43 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Diện tích rừng hiện nay 4.368,4 ha, trồng được 2.387 ha. Rừng của Nam Định chủ yếu là rừng phòng hộ và đặc dụng. Cây trồng chủ yếu là sú vẹt, phi lao, bần. Ngoài ra hàng năm tỉnh còn trồng được 1000-2500 ha cây phân tán và cây xanh đô thị, cung cấp gỗ gia dụng, củi kết hợp cây ăn quả. Diện tích trồng cây phân tán không ổn định, năm 2005 đạt 2.233 ha tăng 1.049 ha so với năm 2002, tốc độ tăng trưởng bình quân 32,54%. Diện tích trồng rừng tập trung cũng không ổn định( năm 2003 đạt 153 ha tăng 73,86% so với năm 2002, năm 2004 đạt 110 ha giảm 28,1% so với năm 2003, năm 2005 đạt 154 ha tăng 40% so với năm 2004). Chăm sóc rừng là một vấn đề quan trọng cần được chú trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp tới năng suất, chất lượng sản phẩm lâm nghiệp. Chính vì vậy những năm gần đây diện tích rừng cần đựơc chăm sóc tăng, năm 2005 đạt 750 ha tăng 240 ha so với năm 2002, tốc độ tăng 15,11%/năm. Sản phẩm lâm nghiệp đạt được là kết quả của nhiều năm trồng rừng và chăm sóc rừng. Gỗ tròn khai thác ngày càng giảm, năm 2005 đạt 6.967 m3 giảm 931 m3 so với năm 2002, tốc độ giảm 3,82%/năm . Củi khai thác ngày càng tăng, năm 2005 đạt 14.193 ster tăng 2.616 ster với tốc độ tăng 7,19%/năm. Tre nứa luồng không ổn định( năm 2003 đạt 2.699 nghìn cây, tăng 0,67% so với năm 2002, năm 2004 đạt 2.686 nghìn cây giảm 0,48% so với năm 2003, năm 2005 đạt 2.635 nghìn cây giảm 2,9% so với năm 2004). Như chúng ta đã biết rừng và cây xanh có vai trò quan trọng. Nó không những có năng suất sinh khối, năng suất kinh tế và mức hữu dụng cao như chắn sóng, phòng hộ cho sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, lấn biển mở rộng diện tích canh tác…mà còn làm đẹp cảnh quan, điều hòa khí hậu cải tạo môi trường sinh thái. Vì vậy cần mở rộng diện tích trồng rừng và người dân phải có biện pháp khai thác hiệu quả. Tránh vì mục đích riêng của cá nhân mà làm mất đi môi trường sinh thái của tỉnh nhà. Hàng năm tỉnh thực hiện dự án 5 triệu ha rừng của Nhà nước để xây dựng hệ thống phòng hộ bền vững trên cơ sở khoa học và thực tiễn. 2.3 Cơ cấu kinh tế ngành thuỷ sản Bảng 14: Cơ cấu giá trị sản xuất ngành thủy sản Đơn vị tính: triệu đồng Stt Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Số lượng Cơ cấu % Giá trị sản xuất ngành thủy sản 369.755 100 429.514 100 494.879 100 512.417 100 1 Nuôi trồng thủy sản 176.178 47,65 218.597 50,89 286.232 57,84 281.054 54,85 2 Khai thác thủy sản 186.851 50,53 202.981 47,26 193.367 39,07 208.859 40,76 3 Dịch vụ thủy sản 6.726 1,82 7.936 1,85 15.280 3,09 22.504 4,39 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Cùng với sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông lâm nghiệp, cơ cấu kinh tế thuỷ sản đã từng bước chuyển đổi ngày càng rõ nét đúng hướng. Song song với phát triển hải sản xa bờ, nuôi trồng thuỷ sản ở cả 3 vùng nước ngọt, nước mặn, nước lợ ngày càng được quan tâm phát triển mạnh mẽ đã trở thành phong trào của nhân dân cơ cấu kinh tế nông nghiệp vùng nội đồng cũng như ven biển. Xuất khẩu thuỷ sản đã trở thành mũi nhọn có bước đột phá trong ngành thuỷ sản, là khâu tiêu thụ nhiều sản phẩm thuỷ sản có giá trị kinh tế cao, đã kích thích cho khai thác và phát triển nhất là nuôi trồng. Thuỷ sản góp phần nâng cao đời sống của nhân dân vùng ven biển. Nhiều vùng thủy sản ven biển những năm 80 về trướcviệc khai hoang lấn biển, mở rộng diện tích chủ yếu là di dân làm muối, sản xuất nông nghiệp trên đất chua mặn nên năng suất thấp đời sống khó khăn nay chuyển sang nuôi trồng thuỷ hải sản tạo ra nguồn hàng hoá xuất khẩu đã giàu lên nhanh chóng hình thành nhiều vùng trù phú ven biển. Hiện nay GTSX ngành thủy sản ngày càng tăng, chiếm 14,65% tổng GTSX nông-lâm-thuỷ sản(năm 2003 GTSX ngành thuỷ sản đạt 429.514 triệu đồng tăng 16,16% so với năm 2002, năm 2004 GTSX đạt 494.879 triệu đồng tăng 15,21% so với năm 2003, năm 2005 GTSX đạt 512.417 triệu đồng tăng 3,54% so với năm 2004, tốc độ tăng bình quân 11,64%/năm). Trong đó GTSX nuôi trồng thuỷ sản chiếm tỷ trọng lớn nhất, năm 2005 đạt 281.054 triệu đồng chiếm 54,85% GTSX ngành thuỷ sản nhưng không ổn định( năm 2003 đạt 218.597 triệu đồng chiếm 50.89% tăng 24,08%so với năm 2002, năm 2004 đạt 286.232 triệu đồng chiếm 57,84% tăng 30,94% so với năm 2003, năm 2005 đạt 281.054 triệu đồng chiếm 54,85% giảm 1,81% so với năm 2004). Bên cạnh đó GTSX khai thác thuỷ sản cũng không ổn định (năm 2003 đạt 202.981 triệu đồng chiếm 47,26% tăng 8,63% so với năm 2002, năm 2004 đạt 193.367 triệu đồng chiếm 39,07%, giảm 4,74% so với năm 2003, năm 2005 đạt 208.859 triệu đồng chiếm 40,76% tăng 8,01% so với năm 2004). Dịch vụ thuỷ sản như dịch vụ cảng bến bãi, đóng và sửa tàu thuyền và các dịch vụ khác phát triển mạnh góp phần thúc đẩy sự đi lên của ngành thuỷ sản. GTSX dịch vụ thủy sản ngày càng tăng, năm 2005 đạt 22.504 triệu đồng chiếm 4,39% tăng 15.778 triệu đồng so với năm 2002, tốc độ tăng bình quân 52,6%/năm. Bảng 15: Sản lượng thủy sản chủ yếu Đơn vị tính: Tấn Stt Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 So sánh % 2003/ 2002 2004/ 2003 2005/ 2004 2002-2005 Tổng sản lượng thủy sản 51.609 55.071 61.558 60.118 106,71 111,78 97,66 105,38 1 Sản lượng hải sản khai thác 27.758 30.574 28.398 29.802 110,15 92,88 104,94 102,66 Trong đó:-cá 22.748 24.308 23.722 23.483 106,86 97,59 98,99 101,15 -tôm 1.060 949 1.036 1.013 89,53 109,17 97,78 98,83 2 Sản lượng thủy sản nước ngọt khai thác 1.242 1.783 1.759 1.897 143,56 98,65 107,85 116,69 Trong đó:-cá 1.014 1.461 1.348 1.476 144,08 92,27 109,5 115,28 -tôm 89 106 133 132 119,1 125,47 99,25 114,61 3 Sản lượng thủy sản nuôi trồng 22.609 22.714 31.401 28.419 100,46 138,25 90,5 109,74 Trong đó:-cá 12.623 11.262 16.326 15.276 89,22 144,97 93,57 109,25 -tôm 1.660 2.075 2.291 1.904 125 110,41 83,12 106,18 Theo Niên giám thống kê tỉnh Nam Định năm 2005 Năm 2005 sản lượng thủy sản đạt 60.118 tấn tăng 8.509 tấn so với năm 2002 với tốc độ tăng bình quân 5,38%. Trong thời kì đổi mới nghề cá được nhân dân phát triển mạnh nhiều công cụ thuyền máy vượt xa thời kì bao cấp rất nhiều. Số tàu thuyền đánh bắt xa bờ chủ yếu phát triển trong những năm gần đây. Đánh bắt xa bờ đã trở thành một nghề mới và đang tiếp tục phát triển góp phần tăng nhanh sản lượng thuỷ sản khai thác. Hiện nay sản lượng hải sản khai thác không ổn định( năm 2003 đạt 30.574 tấn tăng 10,15% so với năm 2002, năm 2004 đạt 28.398 tấn giảm 7,12% so với năm 2003, năm 2005 đạt 29.802 tấn, tăng 4,94% so với năm 2004). Trong đó sản lượng cá là chủ yếu nhưng sản lượng không ổn định (năm 2003 đạt 24.308 tấn tăng 6,86% so với năm 2002, năm 2004 đạt 23.722 tấn giảm 2,41% so với năm 2003, năm 2005 đạt 23.483 tấn giảm 1,01% so với năm 2004). Sản lượng tôm nhỏ với tốc độ giảm bình quân 1,17%/năm. Sản lượng thuỷ sản nước ngọt khai thác không ổn định (năm 2003 đạt 1.783 tấn tăng 43,56% so với năm 2002, năm 2004 đạt 1.759 tấn giảm 1,35% so với năm 2003, năm 2005 đạt 1.897 tấn tăng 7,85%. Trong đó sản lượng cá là chủ yếu nhưng sản lượng không ổn định với tốc độ tăng trưởng 15,28%, sản lượng tôm ít nhưng cũng không ổn định với tốc độ tăng trưởng bình quân 14,61%. Đến nay nuôi trồng thuỷ sản mặn lợ đã trở thành phong trào và nghề nghiệp của nhân dân vùng ven biển. Nhiều hộ, nhóm hộ đã đầu tư hàng trăm triệu nhận thầu từ 5-100 ha khoanh nuôi tôm, cua, rong câu…đạt sản lư