Công tác xã hội cá nhân và gia đình - Trịnh Thị Thương

được cộng 1 điểm, nếu sai GV công bố đáp án  Kết thúc phần thi, đội nào ghi nhiều điểm nhất giành chiến thắng. LOGO SỰ HÌNH THÀNH CTXH CÁ NHÂN TRÊN THẾ GIỚI  GĐ từ trợ giúp từ thiện đến từ thiện khoa học (Trƣớc TK XIX) - Giúp đỡ cá nhân mang tính cấp phát, cho, ban tặng - Cho/chia sẻ : + Vật chất + Sự thông thái + Tình cảm thân thiện LOGO SỰ HÌNH THÀNH CTXH CÁ NHÂN TRÊN THẾ GIỚI  GĐ hình thành cơ sở khoa học của phương pháp CTXHCN (từ đầu TK XX đến những năm 1950) - Nền móng khoa học đào tạo - Hình thành và hoàn thiện các hiệp hội nghề nghiệp - Ứng dụng KHXH vào thực hành CTXH COS (Charity Organization Society) Mary Richmond LOGO SỰ HÌNH THÀNH CTXH CÁ NHÂN TRÊN THẾ GIỚI Mary Richmond (1917) Signumd Freud (1920) Nghiên cứu xã hội; Chẩn đoán; Trị liệu. Tâm lý cá nhân Tình cảm tâm lý xã hội trong vấn đề của thân chủ Các bệnh viện bắt đầu tuyển NVXH CTXH cá nhân LOGO SỰ HÌNH THÀNH CTXH CÁ NHÂN TRÊN THẾ GIỚI  GĐ phát triển chuyên nghiệp (những năm 1950 đến nay) - Thay đổi chuyên nghiệp về tổ chức - Sự thay đổi phong phú về cách thức tiếp cận hỗ trợ cá nhân - Sự phát triển rộng khắp trên thế giới LOGO KHÁI NIỆM CTXH CÁ NHÂN  Theo Grace Mathew: “CTXH cá nhân là một phương pháp giúp đỡ cá nhân thông qua mối quan hệ một - một. Nó được NVXH sử dụng để giúp những người có vấn đề về chức năng XH và thực hiện chức năng xã hội” LOGO KHÁI NIỆM CTXH CÁ NHÂN  Theo các tác giả Việt Nam: “CTXH cá nhân là phương pháp giúp đỡ cá nhân có vấn đề khó khăn thoát ra khỏi hoàn cảnh ấy bằng chính khả năng của họ”. LOGO KHÁI NIỆM CTXH CÁ NHÂN  Kết luận: Công tác xã hội cá nhân là một phương pháp của Công tác xã hội: - một cách thức, một quá trình nghiệp vụ - thông qua mối quan hệ 1-1, Nhân viên xã hội sử dụng các kiến thức, kỹ năng chuyên môn - giúp cho thân chủ (cá nhân / gia đình) phát huy tiềm năng, tham gia tích cực vào quá trình giải quyết vấn đề, cải thiện điều kiện sống của mình. LOGO CÁC THÀNH TỐ TRONG CTXH CÁ NHÂN THÂN CHỦ VẤN ĐỀ TỔ CHỨC, CƠ QUAN CUNG CẤP DVXH TIẾN TRÌNH NVXH LOGO VÍ DỤ Chuyện xảy ra ở một làng quê Việt Nam. NVXH gặp một cô gái 17 tuổi sinh một đứa con thiếu tháng đang ở trong lồng ấp của bệnh viện. NVXH tiếp cận tìm hiểu về hoàn cảnh của cô. Cô gái bị mồ côi mẹ từ lúc 2 tuổi, đang sống với người cha nát rượu và bà mẹ kế không hề thương yêu cô. Sau một lần bị lạm dụng tình dục, cô mang thai nhưng không hề hay biết mãi khi thai nhi được bốn tháng, sợ bố và mẹ kế đánh đập, cô bỏ trốn và luôn sống trong tâm trạng lo lắng sợ hãi, do đó sau 7 tháng mang thai cô sinh một bé gái (sinh non). Dù thương con nhưng mặc cảm tủi thân và lo sợ, cô ít đến thăm con. Mỗi lần đến thăm con, cô chỉ bất động nhìn con và khóc. LOGO YÊU CẦU  Xác định thân chủ trong tình huống nêu trên  Xác định các vấn đề của thân chủ  Xác định các cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ xã hội có thể hỗ trợ thân chủ giải quyết vấn đề LOGO VẤN ĐỀ VẤN ĐỀ CỦA THÂN CHỦ Mối quan hệ của cá nhân Sự mâu thuẫn với môi trường Thiếu thốn về vật chất, kiến thức, kỹ năng sống, sức khoẻ Tình cảm, rối loạn tâm lý; Thiếu việc làm, thu nhập thấp Khó khăn trong thích nghi LOGO TỔ CHỨC, CƠ QUAN CUNG CẤP DỊCH VỤ XÃ HỘI TỔ CHỨC, CƠ QUAN XÃ HỘI CHÍNH PHỦ CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI Là nơi cung cấp dịch vụ và tài nguyên bên ngoài mà cá nhân hoặc gia đình không có. TƢ NHÂN PHI CHÍNH PHỦ LOGO TIẾN TRÌNH CTXH CÁ NHÂN Tiếp nhận ca và xác định vấn đề ban đầu Thu thập thông tin Chẩn đoán Lập kế hoạch trị liệu Triển khai kế hoạch Lƣợng giá Tiếp tục/ Kết thúc LOGO HĐ 2: KỂ CHUYỆN VỀ NHỮNG NGƢỜI SỐNG QUANH TÔI  Làm việc nhóm (30 phút)  Yêu cầu: - Chia sẻ câu chuyện đã chuẩn bị trước - Chọn 1 câu chuyện điển hình để thảo luận: + Xác định: thân chủ, vấn đề của thân chủ + Để giải quyết vấn đề của thân chủ, cần kết nối với những cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ xã hội nào? - Nộp kết quả sau thời gian quy định. LOGO VAI TRÕ CỦA NVXH TRONG CTXH CÁ NHÂN NHÀ GIÁO DỤC NHÀ THAM VẤN NGƢỜI KẾT NỐI NGƢỜI BIỆN HỘ NGƢỜI QUẢN LÝ CA NHÀ CHUYÊN MÔN NV XH LOGO LƢU Ý TRONG QUÁ TRÌNH TUÂN THỦ GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC CTXHCN  D:\HOC NVSP\DST\Trinh Thi Thuong.wmv  Tôn trọng phẩm giá và năng lực cá nhân  Tôn trọng giá trị khác biệt  Tôn trọng tính tự quyết của thân chủ LOGO TIẾN TRÌNH CTXH CÁ NHÂN Tiếp nhận ca và xác định vấn đề ban đầu Thu thập thông tin Chẩn đoán Lập kế hoạch trị liệu Triển khai kế hoạch Lƣợng giá Tiếp tục/ Kết thúc LOGO TIẾN TRÌNH CTXH CÁ NHÂN Cho tình huống: “Tình huống xảy ra ở huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang: Do ghen tuông, người cha đã vô tình giết chết vợ mình. Ông bị tuyên án 15 năm tù, bỏ lại 5 đứa con, đứa lớn nhất 13 tuổi và đứa nhỏ nhất mới hơn 1 tuổi.” - TC là ai? NVXH tìm đến TC hay TC tìm đến NVXH? - Vấn đề của TC là gì? LOGO TIẾP NHẬN CA Nhiệm vụ: - NVXH tìm đến TC hoặc TC tìm đến NVXH; NVXH tiếp nhận qua sự chuyển giao của cơ quan cấp trên - Xác định nhanh vấn đề của TC + Nếu thuộc phạm vi giải quyết -> tiếp nhận + Nếu không -> chuyển TC đến cơ quan có chức năng phù hợp - Nếu ca liên quan đến nhiều người -> xác định TC trọng tâm LOGO TIẾP NHẬN CA Nhiệm vụ - Đánh giá nhu cầu hỗ trợ khẩn cấp của thân chủ - Thông báo cho thân chủ về vai trò và mục tiêu hỗ trợ - Đánh giá vấn đề ban đầu - Ghi hồ sơ thông tin ban đầu về thân chủ LOGO HOẠT ĐỘNG SẮM VAI  Các cặp chuẩn bị sắm vai NVXH và TC trong buổi làm việc đầu tiên của giai đoạn tiếp nhận thân chủ.  Các thành viên trong lớp quan sát và đưa ra nhận xét: - Những điều gì đã làm tốt - Cần thay đổi điều gì để tốt hơn LOGO TIẾP NHẬN CA Yêu cầu đối với NVXH - Tạo lập được mối quan hệ hợp tác, thân mật với thân chủ - Tạo được sự tin tưởng cho thân chủ. - Ý thức, xác định đúng khả năng, chức năng của cơ quan xã hội khi tiếp nhận ca LOGO HĐ 3: KỂ CHUYỆN LOGO HĐ 3: KỂ CHUYỆN Nhân buổi ế hàng, năm ông thầy bói mù chuyện gẫu với nhau. Thầy nào cũng phàn nàn không biết hình thù con voi nó ra làm sao. Chợt nghe người ta nói có voi đi qua, năm người chung nhau tiền biểu người quản tượng xin cho con voi đứng lại để cùng xem.Thầy sờ vòi, thầy sờ ngà, thầy sờ tai, thầy sờ chân, thầy thì sờ đuôi. Ðoạn năm thầy ngồi lại bàn tán với nhau. Thầy sờ vòi bảo: - Tưởng con voi nó thế nào, hóa ra nó sun sun như con đỉa! Thầy sờ ngà bảo: - Không phải, nó cứng như cái đòn càn chứ! LOGO HĐ 3: KỂ CHUYỆN Thầy sờ tai bảo: - Ðâu có! Nó to bè bè như cái quạt thôi! Thầy sờ chân cãi lại: - Ai bảo? Nó sừng sững như cái cột nhà! Thầy sờ đuôi lại nói: - Các thầy nói không đúng cả. Chính nó tua tủa như cái chổi xể cùn. Năm thầy, thầy nào cũng cho mình nói đúng, không ai chịu ai, thành ra xô xát, đánh nhau toạc đầu, chảy máu. LOGO SỰ CẦN THIẾT PHẢI THU THẬP THÔNG TIN  Thân chủ có thể đưa thông tin không chính xác.  Thân chủ có thể chưa bộc lộ hết thông tin.  Thân chủ chưa nhận thức đầy đủ về vấn đề mà họ gặp phải. Chƣa thể xác định ngay vấn đề cối lõi. LOGO CÁC THÔNG TIN CẦN THU THẬP VẤN ĐỀ CỦA THÂN CHỦ Thuộc loại vấn đề gì Xuất phát từ khi nào Đã được can thiệp chưa Nguyên nhân gì Ảnh hưởng ra sao LOGO CÁC THÔNG TIN CẦN THU THẬP BỐI CẢNH XÃ HỘI CỦA THÂN CHỦ TT VỀ BẢN THÂN THÂN CHỦ - Hoàn cảnh gia đình - Những ngƣời có liên quan - Thiết chế xã hội - Nguồn nội lực, ngoại lực - Yếu tố nội tâm - Điểm mạnh - Điểm yếu LOGO CÁC THÔNG TIN CẦN THU THẬP THÔNG TIN VỀ LUẬT PHÁP, CHÍNH SÁCH, CHƢƠNG TRÌNH DỊCH VỤ LIÊN QUAN LOGO CÁC NGUỒN THU THẬP THÔNG TIN  Thân chủ: Qua lời kể, quan sát hành vi, cử chỉ, ngôn ngữ.  Những người có quan hệ với thân chủ  Nơi làm việc, học tập / sinh sống của thân chủ  Hồ sơ, tài liệu liên quan đến vấn đề  Kết quả trắc nghiệm. LOGO BT TÌNH HUỐNG Cho tình huống: “Nguyễn Văn C, 15 tuổi, bị thiểu năng trí tuệ. Em là con trong một gia đình rất giàu và có quyền lực trong giới kinh doanh. Ba mẹ em không muốn cho ai biết về tình trạng của em, vì thế lúc nhỏ em phải sống với ông bà ngoại trong căn biệt thự ở ngoại ô, ông bà rất thương và lo cho em. Lúc 6 tuổi em về sống với ba mẹ, em bị cách ly hoàn toàn với môi trường xung quanh, suốt ngày em chỉ ở trong phòng riêng thậm chí người bảo vệ trong nhà cũng không hề gặp mặt em. Ba em rất nghiêm khắc, ai hỏi về em, ba mẹ đều nói em ở nước ngoài. Mẹ em rất đau khổ và thương em, tuy không theo đạo nhưng ngày ngày bà đều đến Nhà thờ cầu nguyện cho em. Đến một ngày bà gặp được NVXH, bà thổ lộ tình cảnh của em và muốn giải thoát cho em. LOGO LUYỆN TẬP Yêu cầu: - Xác định các thông tin cần thu thập trong tình huống nêu trên - Anh/chị dự định thu thập thông tin qua những nguồn nào? LOGO LUYỆN TẬP Các thông tin cần thu thập - Liên quan đến vấn đề của thân chủ: + Tình trạng, mức độ bệnh tật của thân chủ C + Nguyên nhân C bị thiểu năng trí tuệ + Có sự kiện gì xảy ra vào thời điểm C 6 tuổi (chuyển từ nhà ông bà ngoại về sống với ba mẹ) + Cuộc sống hiện tại của C (mọi hoạt động: sinh hoạt, vui chơi, ) + C đã từng được can thiệp gì về y tế, chăm sóc sức khỏe chưa LOGO LUYỆN TẬP Các thông tin cần thu thập - Liên quan đến bối cảnh xã hội của thân chủ: + Hiện tại thân chủ có những mối quan hệ xã hội với ai (Ông bà? Anh chị em? ) + Cách chăm sóc, giao tiếp của những người trong gia đình với C + Suy nghĩ của bố mẹ thân chủ về việc lựa chọn phương án cách ly C với môi trường xung quanh + Các cơ quan cung cấp dịch vụ y tế, tâm lý, hòa nhập xã hội đối với trẻ KT trên địa bàn LOGO LUYỆN TẬP Các thông tin cần thu thập - Liên quan đến thân chủ: nhận thức, cảm xúc của thân chủ về vấn đề hiện tại của bản thân Các nguồn thông tin: - Bố mẹ; ông bà thân chủ - Chính thân chủ - Hồ sơ, tài liệu liên quan đến vấn đề thân chủ (trước đây như thế nào? hiện tại cần thăm khám và đánh giá chính xác mức độ bệnh của C) - Cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ y tế, hỗ trợ tâm lý LOGO PHƢƠNG PHÁP THU THẬP THÔNG TIN VẤN ĐÀM QUAN SÁT VÃNG GIA NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU LOGO CÁC BƢỚC THU THẬP THÔNG TIN CHUẨN BỊ, LIÊN HỆ TRƢỚC THU THẬP THÔNG TIN TỪ CÁC NGUỒN GHI CHÉP THÔNG TIN LOGO VD: DANH SÁCH LIÊN HỆ THU THẬP THÔNG TIN  Thân chủ (Đ/c: ). Ghi chú: chưa hẹn được  Mẹ TC (tên, đ/c ). Ghi chú: đã hẹn gặp tại , vào lúc  Bà nội (tên, đ/c ). Ghi chú: đã hẹn gặp tại , vào lúc  Bố, mẹ kế (tên, đ/c ). Ghi chú: chưa hẹn được  Cô giáo (tên, đ/c ). Ghi chú: đã hẹn gặp tại , vào lúc  . LOGO ĐÁNH GIÁ, XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ ĐÁNH GIÁ THÔNG TIN Cây vấn đề Bảng phân tích điểm mạnh, điểm yếu Sơ đồ phả hệ Biểu đồ sinh thái CHẨN ĐOÁN Xác định thực chất vấn đề, chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến vấn đề hiện tại Xác định nguồn lực giải quyết vấn đề: + Yếu tố tiềm năng + Yếu tố cản trở LOGO CÂY VẤN ĐỀ VẤN ĐỀ ƢU TIÊN Nguyên nhân 1 Nguyên nhân 2 Nguyên nhân 3 Ng.nhân 1 Ng.nhân 2 Ng.nhân 1 Ng.nhân 2 Ng.nhân 1 Ng.nhân 2 .. .. .. LOGO LUYỆN TẬP: CÂY VẤN ĐỀ Tình huống: “A là học sinh nam lớp 9, trước đây gia đình của A là một gia đình hạnh phúc. Tuy nhiên, hơn một năm nay bố em mất việc đâm ra cáu bẳn, uống rượu và hay đánh đập mẹ con em. Mẹ thấy bố mất việc, thu nhập giảm sút nên cũng hay cáu, bố mẹ hay cãi nhau và bố hay đánh mẹ. Trong một lần, bố mẹ A cãi nhau xảy ra xô xát và mẹ A bỏ đi. Từ đó A bị đánh nhiều hơn và học tập ngày càng giảm sút, từ học sinh giỏi xuống còn học sinh trung bình, bị thầy quở trách. Trong một lần bị bố đánh thậm tệ, A rất uất ức nên đã uống rượu và muốn tự tử, bạn em phát hiện và nhờ Nhân viên xã hội can thiệp”. LOGO CÂY VẤN ĐỀ VÍ DỤ Vấn đề ƣu tiên: A có ý định tự tử A bị cha bạo hành Gia đình A không hạnh phúc A suy nghĩ tiêu cực Cha mẹ cãi nhau Mẹ A bỏ đi Tâm lý lứa tuổi của A Bố mất việc Bố đánh mẹ LOGO CÂY VĐ, CÂY MT LOGO SƠ ĐỒ PHẢ HỆ Cách thức: - Hỏi tên, tuổi của những người có mặt trong gia đình; - Tìm hiểu mức độ mối quan hệ của các thành viên trong gia đình và các vấn đề khác (hôn nhân, ly hôn, lịch sử gia đình, các biến cố xảy ra trong gia đình); - Thể hiện dưới dạng sơ đồ; - Chú thích LOGO SƠ ĐỒ PHẢ HỆ • Chú thích: : Nữ : Nam : chết : Quan hệ tốt : Quan hệ không tốt T LOGO BIỂU ĐỒ SINH THÁI  Liệt kê các cơ quan, cơ sở, dịch vụ xã hội có liên quan đến thân chủ và vấn đề của thân chủ.  Xác định xem các nguồn lực này hiện tại có mối quan hệ như thế nào đến thân chủ (có cung cấp các dịch vụ xã hội không, mức độ cung cấp như thế nào, )  Mô hình hóa  Chú thích LOGO BIỂU ĐỒ SINH THÁI Chính quyền địa phƣơng Thân chủ Nội Trƣờng học Đoàn thể Hàng xóm Bạn bè Ngoại Giải trí Việc làm Tôn giáo Dịch vụ xã hội Y tế Chú thích: : Trước có quan hệ, sau không còn : Ít quan hệ : Quan hệ 2 chiều LOGO BẢNG PHÂN TÍCH ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU Các hệ thống Điểm mạnh Điểm yếu Thân chủ Cha/mẹ GĐ mở rộng Cộng đồng . LOGO VÍ DỤ N.H.H Bố H Mẹ H Bà nội H Bên ngoại H Nhà Hữu Nghị I Điểm mạnh -Thông minh -Có điều kiện học tập -Được chăm sóc tận tình -Thương bà -Có mơ ước -Thương con -Mong muốn đón em về chăm sóc -Thương cháu -Có nguồn nuôi dưỡng -Sẵn sàng nhận H về nếu cháu muốn -Chăm sóc tận tình -Các bạn hoà đồng -Chú B. quan tâm em -Môi trường học tốt Điểm yếu -Thái độ bất cần -Nghịch ngợm -Bị đình chỉ học tạm thời -Đi tù -Không quan tâm, giáo dục được cho H -Đã từng đi tù -Không có sự gắn bó của H -Già yếu -Có mâu thuẫn với mẹ H -Chưa quan tâm em khi em ở nhà Hữu Nghị -Số lượng trẻ nhiều, nhiều hoàn cảnh khác nhau -Đội ngũ CBCNV ít LOGO LUYỆN TẬP CÂY VẤN ĐỀ Th là một cô bé 11 tuổi, xinh xắn, dễ thương. Em không biết cha là ai, hiện tại em sống với mẹ làm nghề xem bói dạo ở các khu vui chơi, công viên. Hai mẹ con em không có chỗ ở ổn định. Mọi sinh hoạt đều diễn ra ở vỉa hè hoặc dưới hiên nhà của các hộ gia đình trong khu vực hẻm 2, Lý Chính Thắng, Phường 8, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy đã được 11 tuổi nhưng Th vẫn chưa được đi học ở trường. Hằng ngày Th vẫn sinh hoạt vào buổi sáng ở Cơ sở Bảo trợ xã hội Thảo Đàn, tại đây em được giáo dục viên của cơ sở hoặc sinh viên tình nguyện dạy học và được vui chơi cùng các bạn. Buổi chiều em theo mẹ đi làm; mẹ xem bói, Th lượm ve chai. Mẹ Th rất thương em nhưng cũng không có thời gian chăm sóc cho em. Khi Th bị bệnh, mẹ thường mua thuốc tây cho em uống, không có điều kiện đưa em đi khám ở bệnh viện. LOGO HĐ 4: LÀM VIỆC NHÓM - Anh/chị có thƣờng lập kế hoạch không? - Lập kế hoạch có ý nghĩa nhƣ thế nào đối với các hoạt động sống? - Trong các hoạt động, khi lập kế hoạch, cần chuẩn bị những yếu tố nào để đảm bảo tính khả thi? Cho ví dụ một KH cụ thể LOGO LẬP KẾ HOẠCH TRỊ LIỆU  Xác định mục tiêu: Đạt được sự thay đổi gì? (về phía thân chủ, về phía môi trường)  Xác định hoạt động để đạt được mục tiêu: Bằng cách nào?  Xác định nguồn lực (nội lực, ngoại lực): Ai có thể thực hiện, hỗ trợ?  Xác định thời gian: Khi nào? Bao lâu?  Xác định kết quả mong đợi: Dự kiến mức độ đạt được của kết quả LOGO LẬP KẾ HOẠCH TRỊ LIỆU STT Mục tiêu cụ thể Hoạt động Nguồn lực Thời gian Kết quả mong đợi Bên trong Bên ngoài Bắt đầu Kết thúc 1 2 n LOGO LẬP KẾ HOẠCH TRỊ LIỆU  Cách xác định mục tiêu: - Thay đổi thái độ, hành vi trong hoàn cảnh trước mắt - Thay đổi cải thiện hoàn cảnh sống của thân chủ - Các mục tiêu có thể thực hiện cùng lúc - Các mục tiêu cụ thể nhằm đáp ứng cho các nguyên nhân tạo ra vấn đề của thân chủ LOGO LẬP KẾ HOẠCH TRỊ LIỆU  Cách xác định hoạt động: - Phù hợp với mục tiêu, đảm bảo thực hiện được mục tiêu đặt ra - Một mục tiêu có thể phải thực hiện bằng nhiều hoạt động khác nhau - Hoạt động bao gồm: hoạt động mà thân chủ tham gia trực tiếp; hoạt động gián tiếp - Xác định người thực hiện, thời gian thực hiện tương ứng với từng hoạt động, đảm bảo tính khả thi LOGO LUYỆN TẬP  Xác định các mục tiêu để giải quyết vấn đề của thân chủ A trong tình huống “A bị cha bạo hành, mẹ bỏ đi, ”  Xác định các hoạt động để đạt được mục tiêu LOGO LUYỆN TẬP TT Mục tiêu cụ thể Hoạt động 1 Thân chủ có suy nghĩ tích cực hơn, không nghĩ đến việc tự tử - Tham vấn cho TC - Tổ chức trò chơi, hoạt động nhóm để TC tham gia 2 Thân chủ không bị bố bạo hành - Tách TC ra khỏi môi trường GĐ (tạm thời) - Tham vấn cho bố TC 3 Thân chủ có cuộc sống gia đình ổn định - Liên hệ tìm mẹ TC - Tham vấn cho gia đình TC - Tìm việc làm cho bố TC LOGO TRIỂN KHAI KẾ HOẠCH  Chuẩn bị các điều kiện cần thiết trước khi triển khai  Hỗ trợ TC thực hiện kế hoạch LOGO CHUẨN BỊ CÁC ĐIỀU KIỆN Cần chuẩn bị những điều kiện gì trước khi triển khai kế hoạch? - Tâm thế cho thân chủ - Nguồn lực liên quan: + Con người + Vật chất, dịch vụ hỗ trợ LOGO TRIỂN KHAI KẾ HOẠCH  Tiến hành các hoạt động dựa trên kế hoạch trị liệu  Vai trò của Nhân viên xã hội là : người định hướng, người hỗ trợ, khuyến khích  Công cụ trị liệu: - Mối quan hệ Nhân viên xã hội và thân chủ - Vấn đàm - Triển khai các nguồn lực xã hội, vật chất - Áp dụng chính sách và nguồn lực của cơ quan xã hội - Nối kết với các nguồn lực của cơ quan và cộng đồng khác LOGO THẢO LUẬN NHÓM NHỎ Dự kiến những khó khăn trong Giai đoạn Triển khai thực hiện kế hoạch? LOGO LƢỢNG GIÁ  Lượng giá là việc đo lƣờng và thẩm định các thay đổi tiến bộ của thân chủ -> xác định kết quả, điều chỉnh kịp thời  Lượng giá không phải chỉ là một bước trong tiến trình, mà là một hoạt động được thực hiện xuyên suốt tiến trình  Có 2 trường hợp : - Nếu mục tiêu chưa đạt -> xem xét lại có sai ở bước nào không, nguyên nhân từ đâu để điều chỉnh. - Nếu mục tiêu đã đạt được : chấm dứt mối quan hệ nghề nghiệp, rút ra kinh nghiệm.  NVXH, TC, những người có liên quan tham gia lượng giá LOGO ĐỘNG NÃO  Những nội dung nào cần tiến hành lượng giá?  Có thể lượng giá bằng những cách thức nào? - Tính hiệu quả của quá trình can thiệp - Sự tiến bộ, năng lực được nâng cao của cá nhân - Phương pháp tiếp cận, cách làm việc của NVXH - Hoạt động quản lý tổ chức, hành chính - Vấn đàm - Bảng hỏi - So sánh kết quả trước và sau can thiệp - Quan sát LOGO KẾT THÖC  Xem xét nhu cầu và quyền lợi của thân chủ trước khi kết thúc  Không kéo dài mối quan hệ với thân chủ chỉ vì ý kiến chủ quan của thân chủ hay sự duy ý chí của Nhân viên xã hội.  Trước khi kết thúc phải thông báo cho thân chủ về thời gian kết thúc (trước 1-2 tuần) -> tránh gây sốc cho thân chủ LOGO CHUYỂN GIAO Trong trƣờng hợp nào cần thực hiện chuyển giao? - TC có nhu cầu khác - Quá trình can thiệp không mang lại hiệu quả cao Chuẩn bị những gì để chuyển giao? - Chuẩn bị hồ sơ TC - Chuẩn bị tâm thế cho TC, cho bản thân NVXH LOGO KỸ NĂNG TRONG CTXH CÁ NHÂN  Giao tiếp  Lắng nghe tích cực  Quan sát  Đặt câu hỏi  Phản hồi Vấn đàm  Ghi chép, lƣu trữ hồ sơ  Tham vấn  Đồng cảm / thấu cảm  Biện hộ  Xử lý căng thẳng  Xử lý khủng hoảng LOGO GIAO TIẾP NGÔN NGỮ  HĐ: Xem phim “Sức mạnh của lời nói” ..\Tai lieu Internet\Suc manh cua loi noi.flv  Động não: Ý nghĩa của giao tiếp ngôn ngữ trong hoạt động CTXH cá nhân? GT NGÔN NGỮ NGÔN NGỮ NÓI NGÔN NGỮ VIẾT - Thu thập thông tin - Trao đổi, chia sẻ, thảo luận => Sử dụng nhiều, nhanh chóng, chính xác, sinh động - Thông báo - Ghi nhớ - Giao BT về nhà - Ghi nhận mức độ tiến bộ của TC LOGO GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ  HĐ: Đoán từ qua cử chỉ không lời  Cách chơi: - GV chia cho mỗi nhóm 3 từ (cụm từ) (lưu ý giữ bí mật). - Các nhóm cử ra 3 thành viên diễn đạt từ/cụm từ đó mà không dùng lời nói. Mỗi nhóm chuẩn bị giấy để ghi đáp án (ghi rõ tên nhóm). TG chuẩn bị: 10 phút - Lần lượt các nhóm thể hiện từ ngữ mà mình được chuẩn bị; sau đó các nhóm còn lại ghi kết quả vào giấy -> GV thu lại sau mỗi từ, tổng kết khi trò chơi kết thúc LOGO GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ  GT bằng mắt  GT qua biểu hiện cử chỉ  GT qua biểu hiện của nét mặt  Khoảng cách trong GT  Tư thế cơ thể  Vận động của bàn tay và cánh tay  Âm điệu, ngữ điệu và nhịp độ của giọng nói  Trang phục, cách trang điểm LOGO LẮNG NGHE TÍCH CỰC HĐ: Xem phim “Học cách lắng nghe” ..\Tai lieu Internet\Hoc cach lang nghe.flv LOGO LẮNG NGHE TÍCH CỰC Động não: - Phân biệt nghe và lắng nghe? - Phân biệt lắng nghe và lắng nghe tích cực? - Hiệu quả của lắng nghe tích cực? LẮNG NGHE TÍCH CỰC Tiến trình Nghe chăm chú Quan sát điệu bộ cử chỉ không lời Khích lệ TC tự bộc lộ Ghi nhớ những điều nghe được Phản hồi bằng hành vi không lời/ lời nói LOGO LẮNG NGHE TÍCH CỰC Làm việc nhóm Dựa trên tình huống đã chọn, sắm vai tái hiện một phần của buổi làm việc với TC / những người liên quan đến TC; qua đó thực hành kỹ năng lắng nghe tích cực của NVXH trong đoạn sắm vai. - Các nhóm chuẩn bị trước (ngoài giờ lên lớp) - Thời gian thể hiện trước lớp: tối đa là 10 phút/nhóm LOGO LẮNG NGHE TÍCH CỰC  Chú ý tư thế ngồi  NVXH nghe nhiều hơn nói, không đoán trước hay tỏ ra biết vấn đề trước khi TC nói ra  Sử dụng cách tiếp nhận, ngôn ngữ phản hồi phù hợp tuổi tác, trạng thái của TC; dùng đúng từ ngữ mà TC dùng  Xử lý im lặng khi cần thiết  Mắt nhìn mắt khi nói chuyện  Thân thiện, cởi mở; tạo ra bầu không khí dễ chịu  Bỏ qua định kiến, không phán xét  Không bỏ qua chi tiết nhỏ LOGO LẮNG NGHE TÍCH CỰC  Động não: Những yếu tố nào có thể cản trở việc nghe tích cực? - Sự xao nhãng - Sự lo lắng của NVXH - Chỉ nghe có chọn lọc LOGO THẤU CẢM  Thấu cảm: là hiểu biết với sự rung cảm một cách chính xác thế giới bên trong của người kia, như từ bên trong nhìn ra, cảm thấy thế giới riêng của họ như là thế giới riêng của mình nhưng không bao giờ làm mất đi phẩm chất “như là”.  Các khả năng thấu cảm: - Đạt đến cảm xúc của TC - Hiểu và thể hiện sự hiểu biết của NVXH về tâm trạng, cảm xúc của TC - Chuyển cảm xúc của TC thành ngôn từ LOGO VẤN ĐÀM  Vấn đàm: là một hình thức tác động giữa các cá nhân có ý thức với mục đích kế hoạch cụ thể và nó đòi hỏi những kỹ năng giao tiếp đặc biệt  Vấn đàm trong công tác xã hội: là cuộc đối thoại trực tiếp giữa nhân viên xã hội với một hay nhiều người với mục đích thu thập thông tin, cung cấp thông tin nhằm đưa ra biện pháp trị liệu, cách can thiệp hỗ trợ đối tượng LOGO VẤN ĐÀM Vấn đàm tiểu sử Vấn đàm chẩn đoán Vấn đàm trị liệu Thu thập thông tin Khảo cứu, đánh giá VĐ Đưa ra cách can thiệp LOGO CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH  Chuẩn bị: mục đích, thời gian, địa điểm, nội dung câu hỏi, phương tiện, thông tin về người liên quan  Mở đầu: chào hỏi, làm quen, giới thiệu mục đích, tạo bầu không khí thoải mái, đảm bảo tính bí mật  Triển khai: đặt câu hỏi phù hợp, khuyến khích, đồng cảm, đi đúng định hướng, tóm tắt, phản hồi  Kết thúc: kiểm tra lại thông tin, khẳng định tính bảo mật, ra dấu hiệu kết thúc, hẹn buổi sau (nếu có) LOGO  Giao tiếp, tạo lập mối quan hệ  Đặt câu hỏi  Dẫn dắt, định hướng  Lắng nghe tích cực  Quan sát  Phản hồi MỘT SỐ KỸ NĂNG CẦN CÓ TRONG VẤN ĐÀM LOGO KỸ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI HĐ: Đoán con vật qua câu hỏi Các loại câu hỏi: - Câu hỏi đóng/mở - Câu hỏi khai thác cảm xúc, suy nghĩ, hành vi - Câu hỏi định hướng - Câu hỏi dẫn dắt, tạo đà, tạo bầu không khí Lƣu ý khi đặt câu hỏi? LOGO LÀM VIỆC NHÓM  Kỹ năng của NVXH  Các kỹ thuật thường sử dụng trong CTXH cá nhân LOGO KỸ NĂNG PHẢN HỒI, QUAN SÁT  Phản hồi nội dung  Phản hồi cảm xúc  Phản hồi suy nghĩ, hành vi Sử dụng quan sát khi nào? - Trong lúc vấn đàm - Quan sát độc lập Những điều gì cần đƣợc quan sát? - Dáng vẻ bên ngoài - Biểu hiện nét mặt - Dấu hiệu của sự lo lắng - Ngôn ngữ cơ thể - Động tác, hành vi, cử động, di chuyển LOGO BIỆN HỘ  Biện hộ là hoạt động thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, đặc biệt là với những người thế, thúc đẩy công bằng xã hội.  Biện hộ là việc NVXH nói lên tiếng nói, quan điểm của TC để cố gắng bảo vệ quyền được tôn trọng, nhu cầu được thỏa mãn, mang lại dịch vụ tốt nhất cho TC.  Thực hiện biện hộ: xác định nhu cầu của TC; thu thập thông tin; xác định mục tiêu biện hộ; xác định người/cơ quan cần gặp là ai; xác