Đề án Một số giải pháp để thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn dài hạn cho đầu tư

àn dân, xã hội hoá nền kinh tế. Từ khi ra đời TTCK, rất nhiều các doanh nghiệp nhà nước đã tiến hành cổ phần hoá, phát hành chứng khoán ra công chúng, nhân dân đã có quyền sở hữu nhiều hơn, có quyền tham gia vào những lĩnh vực đa dạng hơn của nền kinh tế. Còn một lí do nữa đó là trong tiến trình hội nhập, quốc tế hoá nền kinh tế, thì sự tham gia của các yếu tố kinh tế nước ngoài là vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của các quốc gia. Và TTCK được mở ra như một con đường đến với thị trường vốn quốc tế, nhằm mở rộng, tăng cường đầu tư hợp tác quốc tế. Với những lí do trên đây, chúng ta có thể kết luận là sự ra đời của TTCK Việt Nam là một yêu cầu tất yếu đối với nền kinh tế Việt Nam. 2.Quá trình hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam Sự ra đời của TTCK VN được đánh dấu bằng việc đưa vào vận hành TTGDCK tại TPHCM ngày 20/7/2000, và thực hiện phiên giao dịch đầu tiên vào ngày 28/7/2000, thị trường mới chỉ có 4 loại cổ phiếu, 2 loại trái phiếu chính phủ Đến ngày 29/6/2001, TTGDCK TPHCM đã thực hiện 139 phiên giao dịch với -Tổng khối lượng giao dịch thị trường là 12.464.820, trong đó: + Giao dịch khớp lệnh:11.961.820 chứng khoán + Giao dịch thoả thuận:503.000 trái phiếu -Tổng giá trị giao dịch thị trường : 596.785.213.000 đồng, trong đó: + Giao dịch khớp lệnh: 544.669.178.000 đồng + Giao dịch thoả thuận: 52.086.035.000 đồng Đây là năm khởi đầu cho hoạt động của TTCK,với điểm khởi đầu đầy khó khăn như vậy,nhưng kết quả đạt được cũng phần nào nói lên nỗ lực và tiềm năng của TTCK VN Đến năm 2002,một sự kiện nổi bật là vào phiên 218 ngày 2/1/2002 thời gian thanh toán tiền và chứng khoán sau giao dịch đã đựơc rút ngắn từ T+4 xuống còn T+3 sau hơn 1 năm đi vào hoạt động.Việc rút ngắn thời gian thanh toán đã làm tăng tính thanh khoản của cổ phiếu, từ đó gia tăng khối lượng giao dịch, đồng thời có tác động tích cực tới hoạt động của TTCK Đến năm 2003,sau hơn 3 năm hoạt động, TTCK đã huy động được một lượng vốn nhất định cho ngân sách, thông qua đấu thầu và bảo lãnh phát hành trên 5.400 tỷ đồng TPCP, trái phiếu quỹ hỗ trợ phát triển để niêm yết trên thị trường. Đã mở ra một TTCK theo mô hình tập trung với quy mô nhỏ. Hoạt động của TTCK mặc dù chưa phát triển như mong muốn, song bước đầu đã đựơc triển khai khá suôn sẻ, không gây ra những biến động lớn hoăc tác động tiêu cực đến đời sống kinh tế xã hội của đất nước Đến năm 2004,theo báo cáo tổng kết thị trường của UBCKNN ,giá trị chứng khoán niêm yết gia tăng đạt gần 12.500 tỷ đồng, tăng 93.4% so với năm 2003. Chỉ số VN-index tăng 72,35 điểm trong năm 2004 đưa tổng giá trị thị trường cổ phiếu tại thời điểm cuối năm đạt hơn 3.700 tỷ đồng, chưa tới 0.6% giá trị GDP. Năm 2005, sau hơn 5 năm hoạt động TTCK VN đã đạt được những kết quả đáng mừng, hoạt động của các công ty niêm yết tăng trưởng tốt, phương thức quản trị công ty đựơc cải thiện đáng kể, thực hiện tốt chế độ kiểm toán và công bố thông tin. Đến nay,trên thị trường đã có 29 loại cổ phiếu và 240 loại trái phiếu được niêm yết với tổng giá trị niêm yết trên 30.000 tỷ đồng. Về định chế trung gian, đến nay đã có 13 CtyCK, 4 công ty quản lý quỹ,5 ngân hàng lưu ký,1 ngân hàng chỉ định thanh toán. Về số lượng các nhà đầu tư, hiện tại đã có trên 24.000 tài khoản giao dịch tại TTGDCK,tăng 7 lần so với năm 2000 II.Thùc tr¹ng huy ®éng vèn cho ®Çu t­ qua thÞ tr­êng chøng kho¸n *Quy m« vèn huy ®éng th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n Thêi ®iÓm th¸ng 7 n¨m 2000, khi TTGDCK TP HCM chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng, thÞ tr­êng míi chØ cã bèn lo¹i cæ phiÕu, 2 lo¹i tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. §Õn nay, trªn thÞ tr­êng ®· cã 29 lo¹i cæ phiÕu vµ 240 lo¹i tr¸i phiÕu ®­îc niªm yÕt víi tæng gi¸ trÞ niªm yÕt trªn 30.000 tû ®ång (t­¬ng ®­¬ng 2 tû USD). VÒ chÕ ®Þnh trung gian, ®Õn nay ®· cã 13 c«ng ty chøng kho¸n, 4 c«ng ty qu¶n lý quü, 5 ng©n hµng l­u ký, 1 ng©n hµng chØ ®Þnh thanh to¸n. VÒ sè l­îng c¸c nhµ ®Çu t­, hiÖn t¹i ®· cã trªn 24.000 tµi kho¶n giao dÞch t¹i c¸c TTGDCK, t¨ng 7 lÇn so n¨m 2000, trong ®ã cã h¬n 200 nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc vµ h¬n 190 nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. TTGDCK Hµ Néi ®· ®i vµo ho¹t ®éng víi phÇn mÒm ®Êu gi¸ cæ phÇn vµ ®Êu thÇu tr¸i phiÕu t­¬ng ®èi hoµn chØnh. PhÇn mÒm giao dÞch cæ phiÕu cña TTGDCK Hµ Néi còng ®ang ®­îc triÓn khai x©y dùng ®Ó phôc vô cho viÖc giao dÞch cæ phiÕu trong thêi gian tíi. Gi¸ trÞ vèn ho¸ tÝnh ®Õn ngµy 30 th¸ng 6 n¨m 2005 ®¹t ®­îc 4.500 tû ®ång. GÇn 30 cæ phiÕu niªm yÕt sau 5 n¨m ho¹t ®éng lµ mét con sè ch­a nhiÒu, phÇn nµo lµm gi¶m sù kú väng cña mét sè nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc vµo TTCK. Sè l­îng tµi kho¶n cña c¸c nhµ ®Çu t­ hiÖn ë con sè h¬n 24.000 tµi kho¶n trong ®ã chØ cã kho¶ng 1% lµ cña c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc vµ còng chõng ®ã cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. ThÞ tr­êng vµ nhµ ®Çu t­ ®­îc chia sÎ gi÷a 13 c«ng ty chøng kho¸n thµnh viªn cña TTGDCK TP HCM. Qua 5 n¨m chØ víi 2 lo¹i chøng kho¸n niªm yÕt vµo thêi khai tr­¬ng ho¹t ®éng ®Õn nay ®· cã 6 c«ng ty niªm yÕt ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu víi tæng trÞ gi¸ 1772 tû ®ång, kho¶ng 27.000 tû ®ång tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, tr¸i phiÕu quü hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn, tr¸i phiÕu ®« thÞ TP HCM ®­îc huy ®éng qua ®Êu thÇu vµ b¶o l·nh ph¸t hµnh ®· niªm yÕt t¹i TTGDCK TP HCM. Quü ®Çu t­ chøng kho¸n ®Çu tiªn VF1 víi sè vèn huy ®éng 300 tû ®ång ®· chÝnh thøc ho¹t ®éng. Giao dÞch cæ phiÕu trªn TTGDCK TP HCM ®· cã nh÷ng t¸c ®éng kh«ng nhá gióp c¸c doanh nghiÖp niªm yÕt thuËn lîi trong huy ®éng vèn trªn thÞ tr­êng s¬ cÊp vµ t¹o ra tÝnh thanh kho¶n ngµy cµng lín h¬n cho c¸c kho¶n ®Çu t­. TTCK chÝnh thøc còng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c ho¹t ®éng mua b¸n cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng kh«ng chÝnh thøc diÔn ra th­êng xuyªn h¬n víi h¬n 100 lo¹i cæ phiÕu, trong ®ã cã nh÷ng tªn tuæi nh­: Vinamilk, gièng c©y trång MiÒn Nam, DÇu T­êng An,… Sù t¨ng tr­ëng cña TTCK chÝnh thøc cïng víi chñ tr­¬ng vµ nç lùc ®Èy m¹nh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cña ChÝnh phñ ®· thu hót c«ng chóng ®Çu t­ tham gia mua chøng kho¸n t¹i c¸c ®ît ®Êu gi¸ cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc, t×nh tr¹ng cæ phÇn ho¸ khÐp kÝn trong néi bé doanh nghiÖp, lµm lîi cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc hµng chôc tû ®ång. B1.KÕt qu¶ giao dÞch toµn thÞ tr­êng tõ 28/7/2000 ®Õn 30/6/2005 Mã CK Toàn thị trường Cổ phiếu Chứng chỉ quỹ Trái phiếu Tổng số phiên trong kỳ Tổng khối Khớp lệnh 169.572.820 159.763.060 9.565.910 243.85 lượng giao Thoả thuận 314.102.108 25.735.573 1.092.270 287.274.265 dịch Tổng cộng 483.674.928 185.498.633 10.658.180 287.518.115 Tổng giá Khớp lệnh 4.555.678 4.445.036 87.276 23.366 trị giao Thoả thuận 30.555.152 708.529 . 93.88 29.836.743 dịch Tổng cộng 35.110.830 5.135.565 97.156 29.860.109 (Nguồn số liệu -Chứng khoán Việt Nam,số 7/2005) *Chñ thÓ tham gia trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ngµy cµng ®a d¹ng Nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ vµ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ®­îc ®Çu t­ th«ng qua TTCK. Bªn c¹nh c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n, c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc, ®· cã sù tham gia ngµy cµng m¹nh mÏ cña c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc, c¸c nhµ §TNN, ®Æc biÖt lµ c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n lín nh­: VEIL, PXP Fund, VF1… Vµ s¾p tíi lµ c¸c quü ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm. §©y lµ nguån vèn lín cÇn thiÕt cho ®Çu t­ ph¸t triÓn t¹i ViÖt Nam trong thêi gian tíi (theo ­íc tÝnh cña bé KH&§T, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu t¨ng tr­ëng GDP 8,5% trong n¨m 2005, tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn x· héi ph¶i ®¹t kho¶ng 300.000 tû ®ång, t­¬ng ®­¬ng 18 – 19 tû USD hay 36% GDP). *VÒ t×nh h×nh cæ phÇn ho¸, tÝnh tõ khi doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Çu tiªn ®­îc cæ phÇn ho¸ ®Õn nay, ®· cã gÇn 2500 doanh nghiÖp nhµ n­íc hoµn thµnh cæ phÇn ho¸. Riªng trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 2000 ®Õn 7/2005, ®· cã kho¶ng gÇn 2000 doanh nghiÖp nhµ nø¬c ®­îc cæ phÇn ho¸. §©y còng chÝnh lµ kho¶ng thêi gian 5 n¨m ra ®êi, ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña TTCK VN. Tuy nhiªn,còng ®Õn thêi ®iÓm nµy, míi chØ cã h¬n 1% tæng sè doanh nghiÖp nhµ n­íc cæ phÇn ho¸ niªm yÕt trªn TTCK VN. Theo c¸c cÊp ®é: b¸n toµn bé doanh nghiÖp, b¸n mét phÇn, nhµ n­íc gi÷ cæ phÇn chi phèi 51%.KÕt qu¶ lµ,trong nÒn kinh tÕ,nÕu tr­íc ®©y gÇn nh­ 100% lµ thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh(c¸c DNNN) vµ thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ(c¸c hîp t¸c x·) th× nay,bªn c¹nh thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, kinh tÕ tËp thÓ cßn cã c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t­ b¶n n­íc ngoµi,kinh tÕ t­ b¶n trong n­íc vµ hµng ngµn doanh nghiÖp së h÷u hçn hîp-doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸-gi÷a nhµ n­íc víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Th«ng qua cæ phÇn ho¸,c¸c doanh nghiÖp ®· huy ®éng vèn lín tõ c¸c thµnh phÇn ngoµi x· héi,®¹t 13.000 tû ®ång,b¸n cæ phÇn thu vÒ cho nhµ n­íc ®­îc gÇn 12.000 tû ®ång,sè vèn nhµ n­íc ®­a ra cæ phÇn ho¸ míi chØ kho¶ng 9% trªn tæng sè vèn cña nhµ n­íc lµ 214.000 tû ®ång Tuy nhiên có một thực trạng là số lượng công ti cổ phần tham gia niêm yết trên TTCK là rất nhỏ, chỉ có một số công ty tích cực phát hành cổ phiếu để huy động vốn. Đây là hậu quả của việc cổ phần hoá trên diện rộng mà không gắn với niêm yết. Đối với các công ty cổ phần thì phát hành cổ phiếu là kênh huy động vốn chủ yếu trên TTCK B2:Bảng cổ tức,hệ số chi trả cổ tức, tỷ lệ lợi nhuận trên vốn cổ phần và tỷ lệ tăng trưởng của các công ty niêm yết STT Mã NY Cổ tức 2001 Hệ số chi trả % Cổ tức 2002 Hệ số chi trả ROE 2001(%) ROE 2002(%) tỷ lệ tăng trưởng 2001 Tỷ lệ tăng trưởng 2002 1 AGE - - 2.400 43.1 31.4 35.6 31.4 20.2 2 BBC 1.200 116.1 1.600 - 7.0 - 0 - 3 BPC 1.500 71.5 1.550 60.0 16.2 19.6 4.6 7.8 4 BT6 1.200 74.5 1.200 55.0 13.2 19.8 3.3 8.9 5 BTC 1.200 82.3 1.600 390.8 11.7 2.4 2.0 0 6 CAN 1.700 70.0 1.000 66.0 21.6 19.2 6.5 6.5 7 DPC 1.000 60.3 2.500 67.3 14.0 12.3 5.5 4.0 8 GiL 3.200 43.0 3.000 29.8 29.5 41.7 16.8 29.3 9 HAP 3.000 37.7 1.690 71.0 32.6 14.9 20.3 4.3 10 KHA 1.200 43.0 1.800 50.5 24.3 24.9 13.8 12.3 11 LAF 1.000 55.0 1.200 41.8 10.8 22.3 4.8 13.0 12 REE 1.500 50.3 1.600 72.7 17.4 13.5 8.6 3.6 13 SAM 1.600 55.1 600 31.1 23.2 29.7 10.4 20.0 14 SGH 600 68.1 2.200 42.2 7.3 - 2.3 - 15 TMS 1.800 42.1 1.800 44.0 27.3 27.1 15.8 15.2 16 TRi 1.800 62.0 1.400 67.0 20.1 18.7 7.6 6.1 17 TS4 1.400 90.0 1.600 40.0 13.4 25.9 1.3 15.5 18 SAV 1.400 71.7 1.800 49.0 17.6 21.9 4.9 11.1 19 GMD 3.255 65.0 1.400 41.8 32.8 26.3 11.4 15.3 20 HAS 1.300 37.1 1.350 35.3 26.9 25.5 16.9 16.5 21 VTC 1.250 48.6 1.500 30.5 21.8 31.8 11.2 22.1 (Nguồn số liệu- tạp chí đầu tư chứng khoán,số 4/2003) Qua bảng tổng kết ESP, chúng ta có thể đánh giá được công ty nào tạo ra nhiều lợi nhuận hơn cho cổ đông bằng cách sắp xếp chúng theo thứ tự từ cao xuống thấp. Theo đó,những cổ phiếu nào có ESP cao chắc chắn sẽ có giá cao hơn,tức là công ty đó thực hiện hoạt động vốn trên TTCK có hiệu quả hơn *VÒ vÊn ®Ò thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trªn TTCK Trªn thùc tÕ,sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ nø¬c ngoµi nh­ mét nh©n tè kÝch ho¹t ®èi víi TTCK VN trong n¨m qua, nh­ng chªnh loch vÒ n¨ng lùc ph©n tÝch, hiÓu biÕt vÒ TTCK, quy m« vèn ®Çu t­…sÏ t¹o nh÷ng bÊt lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc. HiÖn nay,sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ch­a nhiÒu v× c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ ®Òu lµ nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá, sè l­îng cæ phiÕu cña doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi B3. T×nh h×nh giao khíp lÖnh cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi (tõ ngµy 28/7/2000 ®Õn ngµy 30/6/2005) Mã chứng khoán Cổ phiếu % giao dịch toàn thị trường Chứng chỉ quỹ % giao dịch toàn thị trường Trái phiếu % giao dịch toàn thị trường Tổng cộng % giao dịch toàn thị trường Khối lượng giao dịch Mua 17.779.610 11,13% 2.291.900 23,96% 0 0,00% 20.071.510 11,84% Bán 2.164.080 1,35% 29.000 0,30% 0 0,00% 2.193.080 1,29% Chênh lệch 15.615.530 2.262.900 0 17.878.430 Giá trị giao dịch(VNĐ 1000) Mua 581.416.50 13,08% 21.511.153 24,65% 0 0,00% 602.927.654 13,23% Bán 61.362.729 1,38% 262.500 0,30% 0 0,00% 61.625.229 1,39% Chênh lệch 520.053.772 21.248.653 0 541.302.425 (Nguồn số liệu-Chứng khoán Việt Nam,số 7/2005) III. Đánh giá tình hình huy động vốn cho đầu tư trên thị trường chứng khoán Những kết quả đạt được *Quy m« vèn huy ®éng tõ TTCK T¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi,gi¸ trÞ vèn ho¸ tÝnh ®Õn ngµy 30 th¸ng 6 n¨m 2005 ®¹t ®­îc 4.500 tû ®ång, sè l­îng c¸c nhµ ®Çu t­ hiÖn t¹i cã trªn 24000 tµi kho¶n T¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n TPHCM ®Õn nay ®· cã 6 c«ng ty niªm yÕt ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu víi tæng gi¸ trÞ 1772 tû ®ång, kho¶ng 27.000 tû ®ång tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tr¸i phiÕu quü hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn §Õn nay trªn thÞ tr­êng cã 29 lo¹i cæ phiÕu, vµ 240 lo¹i tr¸i phiÕu ®­îc niªm yÕt víi tæng gi¸ trÞ ®­îc niªm yÕt trªn 30.000 tû ®ång(t­¬ng ®­¬ng víi 2 tû USD) *Chñ thÓ tham gia vµo TTCK TTCK ngµy cµng ph¸t triÓn nªn ®· thu hót ®­îc ®«ng ®¶o thµnh phÇn tham gia, nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, c«ng ty chøng kho¸n, ng©n hµng, së giao dÞch vµ tæ chøc phô trî… §Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ,nhiÒu nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· tham gia vµo TTCK, vµ høa hen sÏ cßn t¨ng trong nh÷ng n¨m tiÕp theo Sè l­îng c¸c nhµ ®Çu t­ hiÖn cã h¬n 24.000 tµi kho¶n trong ®ã1% lµ cña c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc vµ còng chõng ®ã nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi *Về khung pháp lý và các chính sách. Từ khuôn khổ pháp luật đến cách thức tổ chức quản lý thị trường, đến việc giám sát, cưỡng chế thực thi đã được hình thành và từng bước thực hiện. Các nội dung nghiệp vụ như vấn đề phát hành chứng khoán ra công chúng, niêm yết và giao dịch chứng khoán, lưu ký thanh toán bù trừ, công bố thông tin, quản trị công ty đã được áp dụng theo thông lệ chung, song đang ở một mức độ nhất định phù hợp với điều kiện ở Việt Nam. Về khung pháp lý, chúng ta có Nghị định 144/2003/NĐ-CP (NĐ 144) và các Thông tư hướng dẫn, thay thế Nghị định 48/1998/NĐ-CP về chứng khoán và TTCK. Với phạm vi điều chỉnh bao trùm hơn và chú trọng những vấn đề trọng tâm của thị trường như công bố thông tin, giao dịch, NĐ 144 đang phát huy khá tốt vai trò của mình trong việc điều chỉnh các hành vi và các đối tượng tham gia thị trường. Chúng ta cũng có Nghị định 161/2004/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK. Tuy nhiên, về lâu dài, cần thiết phải có một khung pháp lý hoàn chỉnh hơn, có giá trị pháp lý hơn, đó chính là luật chứng khoán mà UBCKNN đang phối hợp với các bộ, ban ngành và các tổ chức quốc tế xây dựng *Về hợp tác quốc tế Hiện nay,xu thế hội nhập kinh tế quốc tế đang tác động mạnh mẽ đến tình hình kinh tế xã hội của đất nước, đặc biệt là một đất nước có nền kinh tế chuyển đổi như Việt Nam.Một số kết quả đánh giá những nỗ lực của UBCKNN trong hoạt động hợp tác quốc tế trong giai đoạn hiện nay là - Một thành công nổi bật nhất trong mối quan hệ hợp tác đa phương trong các năm qua là việc UBCKNN chính thức gia nhập tổ chức quốc tế iOSO tháng 5/2001. Thành công này đánh dấu nỗ lực của UBCKNN trong công tác hợp tác quốc tế và tăng cường vị thế của VN trên trường quốc tế - UBCKNN ký kết biên bản ghi nhớ với uỷ ban giám quản chứng khóan Trung Quốc. Nội dung chính của biên bản này là trao đổi thông tin thị trường giữa hai tổ chức,hợp tác song phương trong việc trao đổi các đoàn công tác,hỗ trợ kỹ thuật , cùng hợp tác phòng chống vi phạm tài chính trên các TTCK, hợp đồng tương lai và các thị trường liên quan khác -Dự án “Tăng cường phát triển thị trường vốn” do ngân hàng thế giới tài trợ. Đây là lần đầu tiên UBCKNN tiếp nhận và triển khai một dự án có quy mô lớn với tư cách là cơ quan hưởng lợi duy nhất *Về nhân lực -Tất cả cán bộ,chuyên viên của UBCKNN đều được đào tạo kiến thức chuyên sâu về chứng khoán và TTCK -31 cán bộ đã và đang được đào tạo chương trình cao cấp lý luận chính trị, 90% cán bộ , chuyên viên đã được đào tạo kiến thức quản lý nhà nước chương trình chuyên viên trở lên -55 cán bộ đã được đào tạo và 42 người đang được đào tạo tiến sỹ,thạc sỹ trong và ngoài nước -Từ năm 1997 đến nay. 1.084 lượt cán bộ,chuyên viên đã được nghiên cứu học tập, khảo sát về chứng khoán và TTCK ở nước ngoài -Hàng năm, đội ngũ cán bộ, chuyên viên làm công tác chuyên môn của UBCKNN đều được đào tạo, bồi dưỡng cập nhật kiến thức bổ trợ khác nhằm nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ *Về hoạt động giám sát Hoạt động của UBCKNN đã được duy trì thường xuyên, liên tục, chủ động, kịp thời và tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. Nội dung giám sát ngày chhhàng được mở rộng, phù hợp với từng đối tượng giám sát. Đa số các chủ thể tham gia trên TTCK đã tuân thủ khá tốt các quy định của pháp luật Thông qua công tác giám sát, UBCKNN đã kịp thời phát hiện kịp thời phát hiện những vấn đề còn bất cập, chưa phù hợp trong cơ chế chính sách,hệ thống pháp luật để điều chỉnh hoặc đưa ra những kiến nghị sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện cơ chế,chính sách và pháp luật về TTCK Những hạn chế vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã Bên cạnh những kết quả đạt được, TTCK VN còn bộc lộ nhiều hạn chế mà chính những hạn chế này làm cho việc thu hút vốn cho đầu tư trên TTCK không đạt hiệu quả như mong đợi *ChÊt l­îng hµng hãa ch­a cao vµ sè l­îng kh«ng nhiÒu Nếu xét trên thị trường sơ cấp, hiện có hơn 2.500 doanh nghiệp nhà nước cổ phần hoá, hàng chục ngân hàng thương mại cổ phần, hàng chục doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đã và đang trong quá trình chuyển đổi thành công ty cổ phần và hàng ngàn công ty cổ phần thành lập mới theo Luật doanh nghiệp, trong số này có nhiều công ty đã phát hành đại chúng, đặc biệt là từ nhóm các DNNN CPH và nhóm các NHTMCP. Nhìn vào thị trường thứ cấp, phần lớn cổ phiếu của các CtyCP đại chúng đang trôi nổi trên thị trường tự do trong tình trạng thông tin rất tù mù, còn tại thị trường có tổ chức(TTDGCK) hiện chỉ có cổ phiếu của 29 công ty niêm yết với quy mô không lớn và chưa đại diện cho các ngành kinh tế, không tính đến các loại trái phiếu chính phủ kỳ hạn từ 2 đến 15 năm, 1 trái phiếu chính quyền địa phương, 1 trái phiếu NHTM nhà nước và 1 loại chứng chỉ quỹ đầu tư chứng khóan Các công ty phát hành cổ phiếu ở Việt Nam hiện nay chủ yếu là các DNNN CPH, mới chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trường.Quy mô vốn của hầu hết của hầu hết các DNNN CPH nhỏ, khoảng 80% là dưới 10 tỷ đồng. Các công ty sau khi CPH nhìn chung là kinh doanh có lãi, tuy nhiên trong quản trị, điều hành ít có những thay đổi về chất vì phần lớn vẫn giữ nguyên bộ máy quản lý cũ.Các CtyCP được thành lập mới theo luật Doanh nghiệp từ năm 2000 có quy mô rất nhỏ, trung bình gần 3 tỷ đồng. Đây chủ yếu là các doanh nghiệp còn non trẻ đang bước đầu xây dựng cơ bản vật chất và đang cố gắng để có vị thế trên thương trường, tuy cũng có một số công ty có thành tích trong hoạt động sản xuất. Tuy nhiên, phần lớn các công ty nói trên vẫn đứng ngoài TTCK có tổ chức và không phải công khai tình hình tài chính cũng như việc phân phối lợi nhuận. Trong điều kiện đó, các cổ đông lớn hoặc người quản lý công ty dễ thao túng hoạt động kinh doanh cũng như việc phân chia lợi nhuận của công ty,làm thất thoát hoặc chiếm đoạt lợi ích của công ty èNguyªn nh©n lµ :Hiện nay trong một thời gian ngắn, chúng ta đã hình thành đựơc hệ thống hàng chục công ty kiểm toán độc lập, tuy nhiên nhiêu công ty mới đi vào hoạt động nên chất lượng và uy tín còn nhiều vấn đề. Gần đây,có một tổ chức ĐMTN mới bố cáo thành lập,nhưng chưa đi vào hoạt động và chưa có hành lang pháp luật cho hoạt động của các tổ chức này. Chỉ khi nào các tổ chức ĐMTN tham gia thị trường, thì mới có cơ hội phát triển thị trường trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu công ty. Xét từ góc độ chính sách, thể chế và pháp luật, chúng ta vẫn chưa có những chính sách hợp lý, thể chế chưa hoàn thiện và luật pháp vừa chồng chéo vừa không đồng bộ. Bên cạnh đó, xuất phát từ một nền kinh tế bao cấp, cho đến nay tuy đã cố gắng rất nhiều nhưng chúng ta vẫn chưa có chính sách thực sự bình đẳng đối với các thành phần kinh tế, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân. Khu vực có vốn nhà nước vẫn có được những đặc quyền, đặc lợi, ưu tiên, đặc biệt là chính sách cấp vốn, vay vốn với lãi suất ưu đãi… Hạn chế từ bản thân các doanh nghiệp. Rất nhiều công ty cổ phần không có chiến lược kinh doanh một cách dài hạn, do đó cũng không xác định được cơ cấu vốn và phương huy động vốn một cách tối ưu. Những doanh nghiệp cần vốn thì có thói quen huy động vốn phạm vi hẹp, hoặc vay vốn ngân hàng, dù sao cũng đơn giản hơn qua TTCK và không cần sự tham gia của các tổ chức tư vấn, bảo lãnh phát hành… Một số doanh nghiệp kinh doanh tốt hoặc có những dự án mới có triển vọng vẫn chưa biết cách huy động vốn đại chúng từ TTCK, mà chủ yếu vẫn tự tìm nguồn vốn trong phạm vi bạn bè thân quen, thông qua việc liên doanh, liên kết hoặc phổ biến nhất là đi vay ngân hàng. *Sù chËm trÔ trong tiÕn ®é thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ Số lượng DNNN thực hiện CPH tăng mạnh, nhưng thực chất số vốn đưa ra CPH rất thấp. CPH DNNN thực chất là CPH vốn nhà nước tại DN, nhưng cho đến nay, số vốn nhà nước đưa ra CPH mới chỉ khoảng 9% trên tổng số vốn nhà nước là 214.000 tỷ đồng.Những DNNN thực hiện CPH phần lớn có quy mô nhỏ,vốn dưới 5 tỷ đồng.Vào cuối năm 2004, số doanh nghiệp này vẫn chiếm tới 40% -Từ quy mô vốn điều lệ của các DNNN thực hiện CPH như trên cho thấy, số lượng các cổ đông bên ngoài đầu tư vào DN CPH rất hạn chế. Đúng như Nghị quyết TW 9 khoá IX nhận định,việc CPH của các DNNN trong thời gian qua vẫn còn mang tính chất khép kín.Trong số các DNNN đã CPH mới chỉ có 25 DN có cổ đông là người nươc ngoài. Các cổ đông chiến lược cũng hạn chế -Mặc dù đã thực hiện CPH và hoạt động theo hình thức CtyCP, nhưng vẫn còn rất nhiều DN chậm đổi mới trong công tác quản trị doanh nghiệp, những thói quen,lề lối làm việc, đặc biệt là tư duy quản lý vẫn theo nếp cũ. Ban lãnh đạo của các doanh nghiệp sau CPH hầu hết đều của DNNN chuyển sang èMét sè nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù chËm trÔ trong c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ -Một số bộ phận doanh nghiệp,công tác tư tưởng chưa được rõ . Sự hiểu biết về chủ trương CPH từ người lãnh đạo đến người lao động chưa thấu đáo, thông suốt, đặc biệt chưa thấy rõ lợi ích của việc thực hiện CPH đối vơi doanh nghiệp -Thời gian CPH của doanh nghiệp còn quá dài. Điều này có thể nói là quá trình CPH chưa gắn với quá trình cải cách hành chính.Qua khảo sát 500 DN thực hiện CPH,nhận thấy rằng thời điểm DN quyết định CPH đến khi hoàn thành CPH bình quân phải mất 15 tháng -Việc xử lý những vấn đề tài chính trong DN khi CPH rất khó khăn và phức tạp, như xử lý công nợ,lỗ lãi…. -Cách thức định giá DN cũng làm chậm quá trình CPH -Về phía các DN,người lao động trong DN không muốn đưa DN ra đấu giá. Đây là một tâm lý rất nặng nề vì họ sợ bị pha loãng quyền cổ đông *Ho¹t ®éng thanh tra gi¸m s¸t cßn cã nh÷ng thiÕu sãt,vi ph¹m chñ yÕu sau: -Gửi báo cáo định kỳ chậm so với quy định, không công bố thông tin hoặc công bố thông tin đối với đối với các giao dịch nội bộ chậm so với quy định, chưa thực hiện đúng quy định về mở tài khoản, tỷ lệ ký quỹ…nhưng hầu hết là những thiếu sót, vi phạm nhỏ, không cố ý và đã khắc phục sau khi được nhắc nhở,riêng đối với các giao dịch có dấu hiệu lũng loạn thị trường, giao dịch nội gián…được theo dõi,giám sát một cách chặt chẽ và tiến hành kiểm tra,thanh tra khi thấy cần thiết èNguyªn nh©n lµ do tr×nh ®é, n¨ng lùc c¸n bé gi¸m s¸t cßn h¹n chÕ, ph­¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c cßn Ýt, hệ thống công nghệ thông tin của các TTGDCK, CtyCK, ngân hàng lưu ký còn ở trình độ thấp,năng lực trình độ của cán bộ quản lý, cán bộ hoạch định chính sách,các nhân viên hành nghề còn ở trình độ thấp *HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy hiÖn nay nãi chung võa cã nhiÒu chång chÐo l¹i võa nhiÒu lç hæng Xét riêng về lĩnh vực TTCK, hệ thống này chưa đầy đủ, đồng bộ và thống nhất điều chỉnh công ty đại chúng về hoạt động phát hành ra công chúng, quản trị công ty,kế toán kiểm toán, thông tin minh bạch công khai, thường xuyên… Cụ thể, hoạt động phát hành chứng khoán ra công chúng cho đến nay vẫn do các văn bản pháp luật khác điều chỉnh, như pháp luật chứng khoán điều chỉnh phát hành chứng khoán ra công chúng của doanh nghiệp thành lập mới theo luật Doanh nghiệp, các quy định đối với hoạt động phát hành ra công chúng của các đối tượng lại không thống nhất, không bình đẳng như nhau. Phần lớn các công ty đại chúng hình thành từ nhiều nguồn vẫn chưa chịu sự điều chỉnh của pháp luật để bảo vệ quyền lợi cổ đông, chính sự bất bình đẳng về luật pháp nói trên khiến cho nhiêu doanh nghiệp thờ ơ với TTCK *NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a th«ng suèt Các doanh nghiệp Việt Nam còn mang nặng tư tưởng của cơ chế bao cấp, còn trông chờ vào nguồn vay ưu đãi, chưa muốn huy động vốn trên TTCK. Nhiều doanh nghiệp còn e ngại kiểm toán, công bố thông tin, chính vì thế đã gây nên một nghịch lý trên TTCK Việt Nam so với thông lệ quốc tế, đó là các công ty cổ phần không muốn niêm yết trên TTCK tập trung. Ví dụ, đứng về phía các công ty cổ phần ta có thể đưa ra một sự so sánh về quyền lợi của các công ty khi tham gia niêm yết. B4. Bảng so sánh quyền lợi của các công ty khi tham gia niêm yết Tham gia niêm yết Không tham gia niêm yết Huy động vốn từ công chúng khó hơn,