Đề án Thị trường tái bảo hiểm Việt Nam

hiệp vụ - Ưu điểm của hình thức tái bảo hiểm này: + Tái bảo hiểm theo hình thức này giúp công ty nhượng chủ động trong việc ký kêt hợp đồng với người tham gia bảo hiểm. + Khi công ty tái đã bị ràng buộc bởi hợp đồng tái bảo hiểm cố định thì không nhất thiết phải cân nhắc từng rủi ro.Do vậy thủ tục kí kết hợp đồng cũng được tiến hành nhanh chóng,tiết kiệm được thời gian,chi phí,góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty bảo hiểm. + Theo hình thức tái bảo hiểm này,công ty nhượng được nhà tái bảo vệ cho mọi rủi ro thuộc phạm vi hợp đồng tái,do vậy độ an toàn cao. + Thông thường các hợp đồng tái cố định mang tính liên tục và sẽ được tái tục tự động hàng năm( trừ trường hợp một trong hai bên có ý định chấm dứt hợp đồng).Vì vậy công ty nhận tái sẽ có sự phân tán rủi ro tốt hơn có lợi cho hoạt động kinh doanh của họ. + Thông thường công ty nhận tái trả hoa hồng cho công ty nhượng tái căn cứ vào phần dịch vụ mà họ nhận ,do vậy công ty nhượng có thể bù đắp một phần chi phí khai thác dịch vụ gốc,còn công ty nhận có thể khai thác dịch vụ với chi phí thấp hơn khi phải khai thác trực tiếp. - Nhược điểm của hình thức tái bảo hiểm này: + Trong hình thức bảo hiểm này,nếu công ty nhượng tái còn non trẻ ,yếu kém, đặc biệt trong việc đánh giá rủi ro bảo hiểm gốc thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của cả hai bên. + Công ty nhượng phải tái đi tất cả các đơn vị rủi ro mà họ khai thác được kể cả những đơn vị rủi ro nằm trong khả năng nhận bảo hiểm của họ. Điều này đồng nghĩa với việc công ty nhượng phải chuyển đi một phần lớn phí gốc lớn hơn mong muốn của họ.Do vậy công ty nhượng không thể tối đa hoá lợi nhuận. + Các hợp đồng cố định thường không thay đổi trong một thời gian nhất định do vậy cứng nhắc,thiếu linh hoạt,công ty nhượng cũng phải tự ràng buộc mình trên một số phương diện như thời gian,rủi ro tái đi…Trong khi đó việc thay đổi mức giữ lại,cách thức tiến hành đều cần sự chấp thuận trước của bên nhận tái. + Tất yếu sẽ tồn tại những đơn vị rủi ro bảo hiểm gốc bị hợp đồng tái bảo hiểm cố định loại trừ , điều này gây khó khăn cho công ty nhượng.Họ sẽ phải giữ lại các rủi ro này hoặc lại phải thu xếp hợp đồng tái bảo hiểm tạm thời. *Hợp đồng tái bảo hiểm kết hợp: - Hợp đồng tái bảo hiểm kết hợp là hợp đồng theo đó công ty nhượng không bắt buộc phải nhượng cho nhà tái tất cả những đơn vị rủi ro mà họ nhận bảo hiểm nhưng nhà tái bắt buộc phải chấp nhận tất cả các rủi ro đã được đem tái với điều kiện các dịch vụ đó phù hợp với hợp đồng đã thoả thuận từ trước. - Đối với hình thức này,công ty nhận có thể thu được phí ổn định và lớn hơn so với hợp đồng tái bảo hiểm tạm thời. - Ưu điểm của hình thức tái bảo hiểm này: + Với hình thức này công ty nhượng có điều kiện đem chào tái bảo hiểm từng phần trách nhiệm thặng dư của khả năng giữ lại cho một hoặc một số nhà tái mà họ lựa chọn thay vì tái tất cả theo đơn cố định. + Công ty bảo hiểm gốc có thể giữ lại cho mình các rủi ro tốt. + Còn đối với công ty nhận tái,họ có điều kiện thu nhập nguồn phí tái bảo hiểm lớn hơn, ổn định hơn. + Ngày nay,trong quan hệ quốc tế đây là hình thức tái bảo hiểm dễ thực hiện nhất vì hầu hết các công ty tái bảo hiểm chuyên nghiệp trên thế giới đều có tiềm lực kinh tế mạnh và họ luôn muốn mở rộng thị trường đến những nước đang phát triển và chậm phát triển. - Nhược điểm của hình thức tái bảo hiểm này: + Công ty nhận tái không có quyền từ chối những rủi ro mà họ không muốn nhận. Đây là bất lợi của công ty nhận tái. + Hợp đồng loại này đôi khi được coi như là phương tiện để công ty nhượng tái cố tình đưa ra các rủi ro xấu,phí thấp,tỷ lệ tổn thất cao hoặc có tư tưởng ỷ lại không chặt chẽ trong quá trình đánh giá rủi ro và định phí. + Đối với nhà tái bảo hiểm,nguồn dịch vụ theo hợp đồng tái bảo hiểm kết hợp thường không thường xuyên ,không đồng đều ,tổn thất xảy ra bất thường.Vì vậy đòi hỏi cả hai bên có sự trung thực tuyệt đối để đảm bảo ổn định cho các công ty nhận tái. + Hình thức tái bảo hiểm kết hợp thường có mức phí cao hơn so với tái bảo hiểm cố định. 1.4. Các phương thức tái bảo hiểm. Phương thức tái bảo hiểm là cách thức phân chia trách nhiệm và quyền lợi giữa công ty nhượng và công ty nhận tái. Có hai phương thức tái bảo hiểm chủ yếu là: + Tái bảo hiểm theo tỷ lệ. + Tái bảo hiểm phi tỷ lệ. 1.4.1 Tái bảo hiểm theo tỷ lệ. Là phương thức tái bảo hiểm mà theo đó quyền lợi giữa công ty nhận và công ty nhượng đều phân chia theo tỷ lệ và dựa trên cơ sở số tiền bảo hiểm. Phương pháp tái bảo hiểm theo tỷ lệ được chia thành 2 dạng chính: + Tái bảo hiểm số thành. + Tái bảo hiểm mức dôi. Tái bảo hiểm số thành: Tái bảo hiểm số thành là phương thức tái bảo hiểm theo đó trách nhiệm của công ty nhượng và công ty nhận tái đối với mỗi đơn vị rủi ro được bảo hiểm được phân bổ theo tỷ lệ tham gia của mỗi bên trên cơ sở số tiền bảo hiểm. Đặc điểm của phương thức tái bảo hiểm này là: tất cả các hợp đồng tái bảo hiểm gốc khi được nhượng tái bảo hiểm,trách nhiệm và quyền lợi của công ty nhận,nhượng đều được phân chia theo một tỷ lệ nhất định.Tỷ lệ này được thoả thuận ngay từ khi kí kết hợp đồng tái bảo hiểm. Ưu điểm của phương thức tái bảo hiểm số thành: + Phương thức này đơn giản, dễ tinh toán,chi phí hành chính và cách quản lí đơn giản ít tốn kém. + Phương thức tái bảo hiểm này có tính cân đối, dễ chấp nhận và có khả năng phân tán rủi ro tốt hơn so với các phương thức tái bảo hiểm khác. + Thủ tục phí tái bảo hiểm cao,ngoài ra điều kiện về tạm giữ phí tái bảo hiểm cũng có tỷ lệ cao,nhờ vậy công ty nhượng có điều kiện sử dụng vốn nhàn rỗi để đầu tư vào việc khác. Bên cạnh những ưu điểm trên,phương thức này cũng có một số nhược điểm: + Công ty nhượng phải tái đi tất cả các hợp đồng bảo hiểm gốc dù số tiền bảo hiểm là lơn hay nhỏ nên không khai thác hết khả năng của công ty. + Công ty nhượng tái không khống chế được tỷ lệ bồi thường đối với mức giữ lại,không có khả năng làm giảm hệ số biến thiên của phần tổn thất thuộc mức giữ lại làm ảnh hưởng tới kết quả hoạt động kinh doanh của công ty. Tái bảo hiểm mức dôi: - Là phương thức tái bảo hiểm theo đó công ty nhượng giữ lại cho mình một số tiền bảo hiểm nhất định phù hợp với khả năng,phần còn lại được tái đi cho công ty nhận. - Đặc điểm : + Căn cứ vào khả năng nhận bảo hiểm,công ty nhận tái có thể chấp nhận một mức nhất định. + Căn cứ vào khả năng tài chính của mình,công ty nhượng tái sẽ quyết định mức giữ lại chung cho tất cả các hợp đồng. + Việc phân chia trách nhiệm và quyền lợi giữa công ty nhận và công ty nhượng tái dựa trên tỷ lệ phần trăm trách nhiệm mà mỗi bên gánh chịu so với tổng giá trị của hợp đồng gốc. + Tỷ lệ giữ lại và tỷ lệ tái trong mọi hợp đồng gốc không giống nhau. - Ưu điểm: + Đơn giản,dễ hiểu,vì vậy kết hợp với các phương pháp khác rất dễ dàng. + Phát huy khả năng tài chính của công ty nhượng và giúp công ty nhượng có điều kiện kinh doanh ổn định hơn vì đối với những đơn vị rủi ro có số tiền bảo hiểm bằng mức giữ lại trở xuống công ty nhượng sẽ giữ lại toàn bộ. + Phương pháp này rất phù hợp với những nghiệp vụ bảo hiểm mà có số tiền bảo hiểm biến thiên mạnh do nó quy định hạn mức trách nhiệm của công ty nhượng nên công ty nhượng không sợ bảo hiểm những hợp đồng bảo hiểm có số tiền lớn vượt quá khả năng của mình như trong phương pháp tái bảo hiểm số thành. -Nhược điểm: + Chi phí hành chính tốn kém + Sử dụng nhiều nhân lực. + Có ảnh hưởng lớn đến kinh doanh trong trường hợp tổn thất rơi nhiều vào những rủi ro dưới mức giữ lại của công ty nhượng tái. Thủ tục phí bảo hiểm(hoa hồng nhượng tái): Thủ tục phí bảo hiểm là khoản tiền mà công ty nhận tái bảo hiểm hỗ trợ (trả) cho công ty nhượng tái bảo hiểm nhằm mục đích hỗ trợ một phần cho các chi phí cố định của công ty gốc trong việc khai thác bảo hiểm,giám định và bồi thường. Có hai loại thủ tục phí:Thủ tục phí cố định và thủ tục phí theo thang luỹ tiến. + Thủ tục phí cố định:Trong trường hợp này công ty nhượng và công ty nhận tái bảo hiểm thoả thuận với nhau một tỷ lệ thủ tục phí tái bảo hiểm cố định so với phí nhận tái cam kết cho mọi hợp đồng. + Thủ tục phí theo thang luỹ tiến:Là cách tính phí tái bảo hiểm không chỉ nhằm chia sẻ phí khai thác,giám định,bồi thường mà còn khuyến khích các công ty bảo hiểm gốc nâng cao chất lượng khai thác.Công ty nhận tái cam kết trả phí tái bảo hiểm theo thang luỹ tiến phụ thuộc vào tỷ lệ bồi thường theo hướng:tỷ lệ bồi thường càng cao phí tái bảo hiểm càng thấp và ngược lại. 1.4.2 Tái bảo hiểm phi tỷ lệ. Là phương thức tái bảo hiểm mà trong đó công ty nhượng tái sẽ giữ lại cho mình một số tiền bảo hiểm nhất định tuỳ thuộc vào khả năng tài chính của họ.Phần tổn thất vượt quá mức giữ lại này được chuyển sang cho các công ty nhận tái. Tái bảo hiểm phi tỷ lệ có những đặc điểm chung sau: + Trách nhiệm của công ty nhượng và công ty nhận không chia sẻ theo tỷ lệ,bất kể phí,số tiền bảo hiểm hay số tiền bồi thường. + Tiêu chuẩn cơ bản để phân định trách nhiệm giữa các bên là số tiền bồi thường cho các tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm của đơn bảo hiểm gốc. + Công ty nhượng tái bảo hiểm phải chịu trách nhiệm bồi thường cho những tổn thất dưới hoặc bằng hạn mức bồi thường tự giữ lại(mức tự bồi thường) + Công ty nhận tái chỉ bồi thường cho phần tổn thất vượt quá mức bồi thường của công ty nhượng và tối đa bằng mức giới hạn đã thoả thuận theo hợp đồng tái bảo hiểm(còn gọi là mức trách nhiệm của công ty tái). Ưu điểm của phương thức tái bảo hiểm phi tỷ lệ: + Công ty nhượng có thể xem xét căn cứ vào khả năng tài chính của mình để ấn định một mức bồi thường nhất định, ít bị phụ thuộc vào quy mô và hậu quả của tổn thất xảy ra. + Do nhà tái không có trách nhiệm bồi thường cho các tổn thất nhỏ hơn điểm tự bồi thường của công ty nhượng,do vậy công ty nhượng có thể thu được phí bảo hiểm nhiều hơn. + Chi phí hành chính ít tốn kém hơn (do công ty nhượng không phải phân loại từng đơn vị rủi ro bảo hiểm,tính toán mức giữ lại,phí tái bảo hiểm,mức tái bảo hiểm...) Nhược điểm của phương thức tái bảo hiểm phi tỷ lệ: + Việc tính phí bảo hiểm sẽ rất phức tạp và khó chính xác đòi hỏi kĩ năng và kĩ thuật tính toán cao đặc biệt là đối với các hợp đồng tái bảo hiểm phi tỷ lệ vượt mức bồi thường đảm bảo cho thảm hoạ. + Mức tự bồi thường nếu được tính quá cao có thế ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của công ty nhượng,nếu tính quá thấp thì chi phí hành chính của công ty tái sẽ tăng. + Tái bảo hiểm phi tỷ lệ không có tác dụng nhiều trong việc hỗ trợ cho công ty nhượng trong việc dàn trải chi trả tài chính trong hoạt động kinh doanh do phải đóng phí nhượng tái trước. Các phương thức tái bảo hiểm phi tỷ lệ: * Tái bảo hiểm vượt mức bồi thường: -Khái niệm: Là phương thức tái bảo hiểm phi tỷ lệ trong đó công ty nhượng tái giới hạn trách nhiệm của mình ở một số tiền bồi thường nhất định nếu tổn thất xảy ra có giá trị lớn hơn mức bồi thường đó,phần vượt quá sẽ được chuyển sang công ty nhận tái. Đồng thời khả năng tài chính của công ty nhận tái không phải là vô hạn,do vậy họ cũng giới hạn mức trách nhiệm của mình ,phần vượt quá mức trách nhiệm này sẽ chuyển đến công ty nhận tái khác hoặc chuyển trả lại cho công ty nhượng. - Thu xếp tái bảo hiểm:Công ty nhượng sau khi kí kết hợp đồng bảo hiểm gốc với người được bảo hiểm sẽ tìm kiếm công ty nhận tái bảo hiểm cho phần vượt mức giữ lại của họ.Có thể có nhiều nhà nhận tái khác nhau tham gia trong một hợp đồng.Trách nhiệm của các nhà nhận tái sẽ được sắp xếp theo lớp.Các lớp chính là mức nhận tái của mỗi công ty nhận tái.Các lớp này không cần phải bằng nhau theo hợp đồng trách nhiệm của các nhà nhận tái được xếp theo trình tự lần lượt các nhà nhận tái lớp sau chỉ bồi thường khi thiệt hại bồi thường vẫn tồn tại và người nhận tái lớp trước đã hoàn thành nhiệm vụ của mình. - Có hai loại tái bảo hiểm vượt mức bồi thường: + Tái bảo hiểm vượt mức bồi thường đảm bảo thảm hoạ: Là phương thức tái bảo hiểm phi tỷ lệ bảo vệ công ty nhượng tránh những trường hợp tổn thất quá mức bình thường trong những sự cố nằm ngoài khả năng kiểm soát bảo hiểm thông thường (Ví như các đơn vị rủi ro tích tụ hoặc kết gộp nhiều tổn thất xảy ra từ sự cố và tổn thất mang tính thảm khốc) Các rủi ro được bảo hiểm thường liên quan đến một đối tượng nhưng được bảo hiểm bởi nhiều nghiệp vụ,đặc biệt là trong các trường hợp :các rủi rỏ thiên tai như động đất,lũ lụt ..;các rủi ro xảy ra trong các ngành hàng không,dầu khí,vệ tinh hằng hải.Các nghiệp vụ bảo hiểm nàydo một công ty bảo hiểm gốc cung cấp. + Tái bảo hiểm vượt mức bồi thường đảm bảo nghiệp vụ: Là phương thức tái bảo hiểm phi tỷ lệ trong đó mức tự bồi thường của công ty nhượng được ấn định sao cho khi một số nghiệp vụ bị tổn thất,thong thường xảy ra thì nhà tái vẫn phải chịu trách nhiệm bồi thường. Có hai phương thức tái bảo hiểm vượt mức bồi thường đảm bảo nghiệp vụ: ① Tái bảo hiểm vượt mức bồi thường đảm bảo nghiệp vụ không giới hạn sẽ không giới hạn số nghiệp vụ bồi thường cũng như tổng số tiền bồi thường.Các nhà tái đảm bảo cho tất cả các trường hợp theo hợp đồng tái bảo hiểm. ② Tái bảo hiểm vượt mức bồi thường có hạn mức từng sự cố: đối với loại này quy định trách nhiệm tối đa của nhà tái trong từng trường hợp tổn thất hoặc trường hợp tổn thất nặng nề có quá nhìu rủi ro xảy ra dẫn đến số tiền bồi thường lớn. *Tái bảo hiểm vượt tỷ lệ bồi thường: Đặc trưng của phương thức này là công ty bảo hiểm gốc giữ lại cho mình một tỷ lệ bồi thường nhất định,phần vượt quá được tái đi. Ưu điểm: Đối với một số nghiệp vụ bảo hiểm có tỷ lệ bồi thường cao hoặc ổn định có thể áp dụng phương thức tái bảo hiểm này để phân tán rủi ro cho công ty bảo hiểm gốc. Đặc điểm: + Căn cứ vào tình hình kinh doanh công ty nhượng tái có thể lựa chọn cho mình một tỷ lệ bồi thường nhất định để giữ lại trong phạm vi tỷ lệ đó. + Công ty nhận tái thường giới hạn trách nhiệm của mình trong một khoảng tỷ lệ bồi thường nhất định. + Phí tái bảo hiểm được tính toán tương tự như phí bảo hiểm gốc dựa trên kết quả nhận,nhượng tái bảo hiểm trong một khoảng thời gian nhất định giữa hai công ty. 1.5.Thị trường tái bảo hiểm. 1.5.1.Khái niệm và đặc điểm của thị trường tái bảo hiểm *Khái niệm: Để hiểu được thị trường tái bảo hiểm trước hết chúng ta xem xét khái niệm về thị trường nói chung. Thị trường là một phạm trù kinh tế gắn liền với nền sản xuất hàng hoá.Có rất nhiều quan điểm về thị trường,nhưng có thể nói quan điểm chung nhất là :thị trường bao gồm toàn bộ các hoạt động trao đổi hàng hoá được diễn ra trong sự thống nhất hữu cơ với các mối quan hệ do chúng phát sinh gắn liền với một không gian nhất định. Theo thuật ngữ của bảo hiểm,thị trường tái bảo hiểm được hiểu là nơi mua và bán các sản phẩm bảo hiểm giữa công ty bảo hiểm gốc và công ty tái bảo hiểm.Các sản phẩm bảo hiểm ở đây là những sản phẩm bảo hiểm đã được bảo vệ bởi công ty bảo hiểm gốc và cần có sự san sẻ rủi ro của các nhà tái. *Đặc điểm của thị trường tái bảo hiểm: Cũng như các loại thị trường khác,thị trường tái bảo hiểm cũng có những đặc điểm đẳc trưng như:cung,cầu về các loại sản phẩm luôn luôn biến động;Giá cả sản phẩm phụ thuộc vào nhiều yếu tố( như số tiền bảo hiểm,tỷ lệ phí,chi phí quản lý…);Cạnh tranh và liên kết diễn ra liên tục;thị phần các doanh nghiệp hoạt động trên thị trường luôn luôn thay đổi… Ngoài ra thị trường tái bảo hiểm có một số đặc trưng riêng như: +)Thị trường bảo hiểm,tái bảo hiểm cung cấp những sản phẩm liên quan đến những rủi ro,sự bấp bênh. Đây là những sản phẩm vô hình,trừu tượng vì vậy việc triển khai bán là vô cùng khó khăn,phức tạp. +)Thị trường bảo hiểm,tái bảo hiểm có đối tượng khách hàng rất rộng vì đối tượng bảo hiểm đa dạng,bao gồm tài sản,trách nhiệm dân sự và con người. +)Thị trường tái bảo hiểm là thị trường dịch vụ tài chính,do đó cũng như thị trường chứng khoán,thị trường tiền tệ…chịu sự kiểm tra kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước.Nhà nước có thể can thiệp khá sâu vào hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm.Nhà nước không những xét duyệt biểu phí mà còn xác định trách nhiệm phải bồi thường(trong một số nghiệp vụ). +)Thị trường bảo hiểm thường ra đời muộn hơn các thị trường khác như thị trường hàng hoá,lao động…vì vậy thị trường tái bảo hiểm cũng ra đời muộn hơn các thị trường khác. 1.5.2.Các bên tham gia thị trường tái bảo hiểm. Như chúng ta đã biết công việc kinh doanh tái bảo hiểm mang tính chất quốc tế.Tuy nhiên trong thị trường tái bảo hiểm việc mua hay bán bảo hiểm ở đâu là không mấy quan trọng.Nhưng có một điểm cần lưu ý rằng người được bảo hiểm không xuất hiện trong khi mô tả về thị trường tái bảo hiểm, đây là một điểm cơ bản để phân biệt thị trường tái bảo hiểm và thị trường bảo hiểm. Để hiểu rõ hơn về thị trường tái bảo hiểm chúng ta tìm hiểu các thành viên của thị trường tái bảo hiểm. *Những người mua tái bảo hiểm. - Công ty bảo hiểm gốc: Nhóm này đại diện cho những công ty bảo hiểm bình thường giao dịch với công chúng.Họ mua (nhận) tái bảo hiểm vì những lí do như muốn tăng doanh thu từ việc nhận tái,tăng cường hợp tác về nghiệp vụ và đào tạo chuyên môn với các chuyên gia bảo hiểm trong nước và quốc tế. - Công ty bảo hiểm chuyên ngành: Các công ty này do công ty mẹ không phải là công ty bảo hiểm sở hữu,và chủ yếu giao dịch bảo hiểm cho công ty mẹ.Nói cách khác,một công ty sản xuất có thể lập công ty con là công ty bảo hiểm, để bảo hiểm cho mọi rủi ro của họ.Công ty bảo hiểm chuyên ngành này không đủ lớn để thực hiện nhận bảo hiểm mọi rủi ro của nó và do vậy,một phần lớn sự bảo vệ của việc tái bảo hiểm thường được yêu cầu.Công ty bảo hiểm chuyên ngành giữ lại phần trăm rủi ro hoặc là một tỷ lệ cố định và phần còn lại-thường là phần lớn rủi ro -sẽ được tái bảo hiểm. - Công ty bảo hiểm: Người mua tái bảo hiểm cuối cùng mà chúng ta liệt kê ở đây là bản thân công ty tái bảo hiểm.Mỗi công ty tái bảo hiểm tìm kiếm sự bảo vệ giống như người được bảo hiểm và các công ty bảo hiểm gốc.Họ cũng không tránh khỏi mức độ tổn thất bất ngờ và có thể đảm bảo ổn định tài chính cho chính họ bằng cách mua tái bảo hiểm. *Trung gian tái bảo hiểm. - Môi giới tái bảo hiểm: Tái bảo hiểm là một hoạt động phức tạp và là một lĩnh vực hoạt động chuyên môn,vì vậy người người mua rất cần sự trợ giúp trong việc thu xếp những bảo hiểm cần thiết và chọn lựa các công ty tái bảo hiểm phù hợp.Những người môi giới tái bảo hiểm đóng một vai trò quan trọng trong vấn đề này.Họ có hiểu biết chuyên môn về tái bảo hiểm và các thị trường tái bảo hiểm trên thế giới. - Công ty quản lý: Sự lớn mạnh của các công ty bảo hiểm chuyên ngành cũng đồng thời kéo theo sự phát triển của một số công ty quản lý chuyên ngành.Các công ty này mời chào các dịch vụ quản lý cho các tổ chức có các công ty chuyên ngành.Một công ty quản lý sẽ phụ trách vài công ty chuyên ngành và việc quản lý công ty bảo hiểm chuyên ngành thường bao gồm cả việc thu xếp tái bảo hiểm. *Những công ty bán tái bảo hiểm. - Công ty tái bảo hiểm: Hầu hết việc tái bảo hiểm do các công ty tái bảo hiểm thực hiện. Đó là các công ty lớn chuyên bán tái bảo hiểm mà không khai thác bảo hiểm gốc.Họ thường là các công ty quốc tế,kinh doanh tái bảo hiểm ở nhiều nơi trên thế giới.Vài công ty tái bảo hiểm do các công ty bảo hiểm hỗn hợp sở hữu nhưng chúng hoạt động khá độc lập với các công ty này. - Công ty bảo hiểm gốc: Công ty bảo hiểm phi nhân thọ cũng kinh doanh tái bảo hiểm.Họ có thể được yêu cầu bán tái bảo hiểm cho các công ty bảo hiểm gốc hoặc cho các công ty tái bảo hiểm.Bằng cách này họ vừa là người mua vừa là người bán trong thị trường bảo hiểm. - Công ty bảo hiểm chuyên ngành: Công ty bảo hiểm chuyên ngành cũng có thể là người cung cấp tái bảo hiểm khi các công ty này tiến hành kinh doanh từ những nguồn khác ngoài công ty mẹ.Hoạt động này thường được gọi là “khai thác dịch vụ từ bên thứ ba”.Trong hầu hết các trường hợp,yếu tố kinh doanh này chỉ chiểm rất ít.Một phần của loại kinh doanh này có thể là thực hiện tái bảo hiểm cho các công ty bảo hiểm chuyên ngành khác hoặc thậm chí cho các công ty bảo hiểm gốc,do vậy công ty bảo hiểm chuyên ngành có thể là người mua và người bán. *Mối quan hệ giữa các bên: Thị trường tái bảo hiểm. Người mua Trung gian tái bảo hiểm Người bán Công ty bảo hiểm gốc Môi giới của các công ty tái bảo hiểm Công ty tái bảo hiểm Các công ty bảo hiểm chuyên ngành Các công ty quản lý Các công ty bảo hiểm chuyên ngành II.Thị trường tái bảo hiểm ở Việt Nam 2.1.Thị trường tái bảo hiểm ở Việt Nam trước khi gia nhập WTO * Giai đoạn trước 1995 (từ năm 1965 đến 1995):Sau giải phóng miền Nam - 1975, đất nước đã hoàn toàn thống nhất và bước đầu có kế hoạch xây dựng về kinh tế.Từ 1986,Việt Nam chính thức bước vào thời kỳ đổi mới,thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước.Cùng với sự ra đời và phát triển nhanh chóng các thị trường như thị trường hàng hoá,thị trường tư liệu sản xuất…thị trường bảo hiểm cũng có những thành tựu ban đầu nhất định.Tuy nhiên kinh doanh bảo hiểm là một loại hình kinh doanh dịch vụ tài chính nên bước đầu còn có rất nhiều khó khăn,hạn chế. Giai đoạn này trên thị trường bảo hiểm Việt Nam chỉ tồn tại một công ty bảo hiểm duy nhất là công ty bảo hiểm Việt Nam(nay là tập đoàn tài chính bảo hiểm Bảo Việt).Từ năm 1965 đến 1975 Bảo Việt chỉ phục vụ một nhóm nhỏ khách hàng là các đơn vị kinh tế nhà nước đang kinh doanh trong lĩnh vực xuất nhập khẩu,tầu biển thuộc miền Bắc.Từ năm 1976 trở đi,Bảo Việt đã bắt đầu mở rộng mạng lưới kinh doanh, đa dạng hoá các loại hình dịch vụ bảo hiểm như bảo hiểm hàng không,bảo hiểm con người,bảo hiểm tầu biển,bảo hiểm xe cơ giới…Vì vậy các hợp đồng bảo hiểm gốc ngày càng gia tăng.Thị trường bảo hiểm sôi động nên nhu cầu tái bảo hiểm trở thành nhu cầu cần thiết.Tuy nhiên,lúc đó toàn bộ các hợp đồng tái bảo hiểm được tái ra nước ngoài hoặc không có hoạt động nhận tái. * Giai đoạn từ 1995 đến đầu 2007 ( Trước khi gia nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO): Giai đoạn này được đánh dấu bằng sự ra đời của tổng công ty tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam – VINARE. Để hiểu về thị trường tái bảo hiểm Việt Nam giai đoạn này,chúng ta sẽ nghiên cứu hoạt động nhận và nhượng tái của một số công ty tham gia hoạt động tái bảo hiểm tiêu biểu như Vinare,PVI,Bảo Minh…. Tình hình nhận và nhượng tái tại Vinare: Kinh doanh nhận và nhượng tái bảo hiểm là một loại hình nghiệp vụ kinh doanh hoàn toàn mới đối với thị trường bảo hiểm Việt Nam. Mặc dù Bảo Việt ra đời từ năm 1965 song cho đến trước tháng 9/1995 (khi VINARE được thành lập và đi vào hoạt động) toàn bộ các dịch vụ bảo hiểm có tái bảo hiểm đều được tái bảo hiểm ra thị trường nước ngoài. Trong bối cảnh đó, khi Bộ Tài chính quyết định thành lập VINARE làm chỗ dựa cho thị trường bảo hiểm Việt Nam đặc biệt là cho các doanh nghiệp bảo hiểm mới ra đời. Tổng công ty cổ phần Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam Vinare, trước đây là Công ty Tái bảo hiểm quốc gia Việt Nam, được thành lập năm 1994 và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/01/1995.Sự ra đời của Vinare đã đánh dấu sự phát triển vượt bậc của thị trường bảo hiểm Việt Nam nói chung và đánh dấu sự ra đời của thị trường tái bảo hiểm Việt Nam nói riêng.Hoạt động chủ yếu trên thị trường tái bảo hiểm Việt Nam lúc này chính là hoạt động giữa Vinare với các công ty bảo hiểm,công ty môi giới bảo hiểm trong và ngoài nước. Cũng như thị trường tái bảo hiểm Việt Nam,Vinare ra đời trong bối cảnh thị trường bảo hiểm trong và ngoài nước có nhiều khó khăn, đội ngũ cán bộ còn thiếu kinh nghiệm.Trong thời gian đầu, mới có doanh nghiệp duy nhất trên thị trường lúc đó là Bảo Việt, nên hoạt động của VINARE rất khó khăn. Lúc đó việc ban hành quyết định về tái bảo hiểm bắt buộc là cần thiết,theo quyết định của nghị định 100,các công ty bảo hiểm trên thị trường bảo hiểm Việt Nam bắt buộc phải tái tối thiểu 20% của các hợp đồng tái cho Vinare. Đây là một thuận lợi lớn cho hoạt động của Vinare. Trở thành đầu mối điều tiết dịch vụ cho thị trường trong nước, hỗ trợ tích cực về kỹ thuật và tư vấn cho các doanh nghiệp bảo hiểm gốc trong việc đánh giá các rủi ro bảo hiểm để lựa chọn phương án kinh doanh thích hợp kể cả trong khai thác dịch vụ, bảo hiểm, giải quyết bồi thường..., sau 10 năm họat động, Công ty Tái bảo hiểm Quốc gia (Vinare) ngày càng khẳng định được vai trò của mình trong việc thực hiện các mục tiêu về chuyên nghiệp hoá hoạt động tái bảo hiểm; tạo lập các điều kiện cho việc mở cửa thị trường, đa dạng hoá và phát triển thị trường tái bảo hiểm Việt Nam nói riêng và góp phần phát triển thị trường bảo hiểm Việt Nam nói chung. Trong thời gian đầu,doanh thu phí bảo hiểm bắt buộc chiếm phần lớn trong cơ cấu doanh thu của Vinare.Tuy nhiên,qua thời gian,tổng doanh thu phí bảo hiểm bắt buộc đã không còn chiếm phần đa nữa. Cụ thể tổng doanh thu phí nhận tái bảo hiểm từ năm 1995 đến tháng 6/2004 đạt 3.189 tỷ VND, trong đó phí nhận tái bảo hiểm trên cơ sở tự nguyện và nhận tái bảo hiểm từ thị trường nước ngoài đạt 1.635 tỷ VND, chiếm 51% tổng doanh thu. (Số liệu trên trang web của Vinare). Việc nhận tái trên cơ sở tự nguyện thực sự phản sự cố gắng phấn đấu của công ty cũng như sự phát triển bước đầu của thị trường tái bảo hiểm Việt Nam.Ngay từ năm 1996,công t