MỤC LỤC
Lời nói đầu
Phần I:Pương pháp phân tích dãy số thời gian và dự đoán thống kê ngắn hạn
I.Một số vấn đề chung về phân tích dãy số thời gian
1.Phương pháp dãy số thời gian
1.1Khái niệm
1.2 Các chỉ tiêu phân tích dãy số thời gian
1.2.1 Mức độ trung bình theo thời gian
1.2.2 Lượng tăng(giảm) tuyệt đối
1.2.3 Tốc độ phát triển
1.2.4 Tốc độ tăng hoặc giảm
1.2.5 Giá trị tuyệt đối của 1% tăng giảm
2.Một số phương pháp biểu hiện xu hướng biến động cơ bản của hiện tượng
2.1 Phương pháp mở rộng khoảng cách thời gian
2.2 Phương pháp số trung bình trượt
2.3 Phương pháp hồi quy
2.4 Phương pháp biểu hiện biến động thời vụ
II.Phương pháp dự đoán thống kê ngắn hạn
1.Khái niệm dự đoán thống kê
1.1 Khái niệm
1.2 Đặc điểm của dự đoán thống kê
2. Một số phương pháp đơn giản để dự đoán thông kê ngắn hạn
2.1 Dự đoán dựa vào lượng tăng (giảm) tuyệt đối trung bình
2.2 Dự đoán dựa vào tốc độ phát triển trung bình
2.3 Dự đoán dựa vào hàm xu thế
3.Dự đoán dựa vào phương pháp san bằng mũ
3.1 Mô hình dự đoán đơn giản
3.2 Mô hình tuyến tính không biến động thời vụ
3.3 Mô hình tuyến tính kết hợp với biến động thời vụ
3.3.1 Mô hình tuyến tính kết hợp cộng với biến động thời vụ
3.3.2 Mô hình tuyến tính kết hợp nhân với biến động thời vụ ( mô hìnhWinter)
4.Dự đoán dựa vào mô hình tuyến tính ngẫu nhiên
4.1 Một số mô hình dừng
4.2 Một số mô hình tuyến tính không dừng
4.3 Phương pháp của Boxjenkin
PhầnII: Vận dụng phương pháp dãy số thời gian và dự đoán thống kê ngắn hạn để phân tích dự đoán doanh thu của Bưu Điện tỉnh Yên Bái
I.Khái quát về đặc điểm hoạt động kinh doanh của Bưu Điện tỉnh Yên Bái
1.Lịch sử hình thành phát triển bưu điện tỉnh Yên Bái
2.Đặc Điểm hoạt động kinh doanh của Bưu Điện tỉnh Yên Bái
II.Phân tích biến động doanh thu của Bưu Điện tỉnh Yên Bái giai đoạn năm 1996 đến 2003 và dự đoán đến năm 2004.
1.Đặc điểm nguồn dữ liệu
2.Phân tích các chỉ tiêu doanh thu Bưu Điện theo dãy số thời gian
2.1 Mức trung bình qua thời gian
2.2 Lượng tăng (giảm) tuyệt đối
2.3 Tốc độ phát triển
2.4 Tốc độ tăng giảm
3. Hồi quy theo thời gian
3.1 Mô hình tuyến tính
3.2 Mô hình Para bol
3.3 Mô hình hàm mũ
4.Dự báo các quý của năm 2004
4.1 Dự báo dựa vào lượng tăng giảm tuyệt đối trung bình
4.2 Mô hình dự đoán dựa vào tốc độ phát triển chung
4.3 Dự đoán dựa vào hàm xu thế
Nhận xét
31 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 1794 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề án Vận dụng phương pháp dãy số thời gian, và dự đoán thống kê phân tích sự biến động về doanh thu của ngành Bưu Chính Viễn Thông Tỉnh Yên Bái từ năm 1999 đến 2003 và dự đoán cho năm 2004, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
t định các mức độ của dãy số được tính bằng cách lần lượt loại dần các mức độ đầu ,đồng thời thêm vào các mức độ tiếp theo ,sao cho tổng số lượng mức độ tham gia tính số trung bình không thay đổi .
Giả sử có dãy số sau đây : y1,y2,y3....,yn-2,,yn-1,yn.
Nếu tính trung bình trượt cho 3 mức độ , ta sẽ có :
......
Từ đó ta có một dãy số mới gồm các số trung bình trượt
Viêc lựa chọn nhóm bao nhiêu mưc độ để tính trung bình trượt đòi hỏi phải dựa vào đặc điểm biến động của hiện tượng và số lượng các mức độ của dãy số thời gian.Nếu sự biến động của dãy số tương đối đều đặn và số lượng các mức độ của dãy số không nhiều thì có thể tính trung bình trượt với 3 mức độ .Nếu sự biến động của hiện tượng lớn và dãy số có nhiều mức độ . thì có thể tính trung bình trượt từ 5 đến 7 mức độ .Trung bình trượt càng được tính từ nhiều mức độ thì càng có tác dụng san bằng ảnh hưởng của các nhân tố ngẫu nhiên ,Nhưng mặt khác lại làm giảm số lượng các mức độ của dãy trung bình trượt
2. 3.Phương pháp hồi quy
Trên cơ sở dãy số thời gian ,người ta tìm một hàm số (gọi là phương trình hồi quy )phản ánh sự biến động của hiện tượng qua thời gian có dạng tổng quát như sau :
Trong đó ;
:mức độ lý thuyết
: các tham số
t:thứ tự thời gian
Để lựa chọn đúng dạng của phương trình hồi quy đòi hỏi phai dựa vào sự phân tích đặc điểm biêns động của hiện tượng qua thơi gian ,đồng thời kết hợp với một số phương pháp đơn giản khác (như dựa vào đồ thị , dựa vào độ tăng (giảm ) tuyệt đối ,dụa vào tốc độ phát triển ...)
Các tham số ai ( i = 1,2,3,...,n) Thường được xác định bằng phương pháp bình phương nhỏ nhất .Tức là
Một số phương trình đơn giản thường được sử dụng:
_Phương trình đường thẳng:
_phương trình đường thẳng được sử dụng khi các lượng tăng hoặc giảm tuyệt đối liên hoàn (còn gọi là sai phân bậc một)xấp xỉ nhau
_Theo phương pháp bình phương nhỏ nhất ta sẽ xác định được theo hệ phương trình sau
Phương trình đường parapol
Giải hệ phương trình trên ta thu đươc b0,b1,b2
_Phương trình đường hypepol
Theo phương pháp bình phương nhỏ nhất ta có thể tìm b0 ,b1bằng cách giải hệ phương trình sau
_phương pháp hàm mũ
Giải hệ sau
ta sẽ thu được b0.b1
2.4.Phương pháp biểu hiện biến động thời vụ.
_Biến động của một số hiện tượng kinh tế ,xả hội thường có tính thời vụ ,trong từng thời gian nhất định sự biến động được lặp đi lặp lại .Ngiên cứu biến động thời vụ để đề ra những chủ trương biện pháp phù hợp kịp thời hạn chế những hưởng của biến động thời vụ đối với sản xuất và sinh hoạt của xã hội.
_Nhiệm vụ của thống kê là dựa vào số liệu của nhiều năm (ít nhất là 3 năm )để xác định tính chất và mức độ của biến động thời vụ .Phương pháp thường được sử dụng là tính chỉ số thời vụ,
Trong đó : Ii:Chỉ số thời vụ của thời gian t
:Số trung bình các mức độ của các thời gian cùng tên i
: Số trung bình của tất cả các mức độ
II.Phương pháp dự đoán thống kê ngắn hạn
1. khái niêm về dự đoán thống kê:
1.1 khái niệm: Dự đoán thống kê là việc dự đoán quá trình tiếp theo của hiện tượng trong những khoảng thời gian tương đối ngắn ,nối tiếp với hiện tại bằng việc sử dụng những thông tin thống kê và áp dụng các phương pháp thích hợp .
1.2.Đặc điểm của dự đoán thống kê:
-Đối với nghiên cứu thống kê không những phải biết điều đã xảy ra ( đó là những hiện tượng quy luật )mà phải biết sự phát triển của tương lai của hiện tượng cần dự đoán .Kết quả của dự đoán thống kê là căn cứ để tiến hành điều chỉnh kịp thời các hoạt động sản xuất kinh doanh là cơ sơ để đưa ra những quyết định kịp thời và hữu hiệu .Hiện có 3 loại dự đoán thống kê như sau
Dự đoán thống kê ngắn hạn : Khoảng 3 năm trở xuống
Dự đoán trung hạn : Từ 3 năm trở lên đến 7 năm
Dự đoán dài hạn : Trên 10 năm ( thường là những dự đoán mang tính chiến lược )
Trong giới hạn hạn đề tài này em xin trình bày những vấn đề của dự đoán thống kê ngắn hạn :
2Một số phương pháp đơn giản để dự đoán thống kê ngắn hạn
2.1Dự đoán dựa vào lượng tăng giảm tuyệt đối trung bình
Mô hình dự đoán là :
Với :
( l = 1,2,3... là tâm dự đoán )
Điều kiện sử dụng: (i=)
Trong đó :yn: Mức độ cuối cùng của dãy số thời gian
y1:Là mức độ đầu tiên của dãy số thời gian
2.2 Dự đoán dựa vào tốc độ phát triển trung bình
Mô hìnhdự đoán : với l =1,2,3...n là tầm dự đoán
với với điều kiện ti (i= ) xấp xỉ nhau
yn: mức độ cuối cùng của dãy số thời gian
y1 :Mức độ đầu tiên của dãy số
2.3dự đoán dựa vào hàm xu thế
Chọn hàm xu thế tốt nhất tức là chọn hàm xu thế có SE min
Se= =
Trong đó k :Là số lượng các tham số trong mô hình
n :số trường hợp nghiên cứu
Hàm xu thế có dạng :
( t = 1,2,... là thứ tự thời gian)
b0, b1 là hệ số của hệ phương trình tuyến tính sau
Trong đó :y là tiêu thức chỉ kết quả
x là số thứ tự theo thời gian
3. Dự đoán dựa vào phương pháp san bằng mũ
Khi xây dựng mô hình dự đoán thì các mức độ của dãy số thời gian được xem như nhau nghĩa là có cùng quyền số trong quá trình tính toán .Do vậy để mô hình không cứng nhắc kém nhạy bén với sự biến động của hiện tượng đòi hỏi khi xây dựng mô hình dự đoán ,các mức độ thời gian phải xem xét một cách không như nhau ,các mức độ mới càng phải chú ý nhiều : Phương pháp san bằng mũ là phương pháp đơn giản để xây dựng loại mô hình dự đoán .
3.1 Mô hình dự đoán đơn giản
Giả sử ở thời gian t có : Mức độ thực tế của hiện tượng là yt
Mức độ dự đoán là
Dự đoán ở thời gian t+1 : Mức dự đoán (1)
được gọi là các tham số san bằng với và nằm trong khoảng [ 0;1]
là trung bình cộng gia quyền
Mặt khác ta có :
Tương tự :
........
Vậy
Vì nên khi n thì
do đó ta có công thức tính tổng quát như sau :
Như vậy dự đoán mức độ hiện tượng ở thời gian t+1 nó chính là tổng tất cả các mức độ của dãy số thời gian được tính theo quyền số .Mà trong đó các quyền số giảm dần theo dạng mũ tuỳ thuộc vào mức độ cũ của các mức độ trong dãy số thời gian
Từ biểu thức : có thể được viết như sau ;
trong đó et (et là sai số ở thời gian t)
Vậy et
Từ các công thức trên cho thấy việc lựa chọn có ý nghiã quan trọng .có hai vấn đề sau : Thứ nhất :Nếu lớn ((0,1] ) điều này có ý nghĩa là các mức độ càng lớn (ở cuối dãy số ) càng được chú ý .Nếu nhỏ (=(0.1:0.4) ) thì có sự chú ý đến các mức độ cũ. Do vậy vấn đề đặt ra nên chọn bằng bao nhiêu cho phù hợp ? .Qua nghiên cứu việc chọn bằng bao nhiêu dựa vào sự phân tích biến động của hiện tượng qua thời gian
Thứ hai Để dự đoán ở mức độ phải biết ytvà ...Phương pháp này có ý nghĩa nhân bản .Theo phương pháp này để dự đoán mức độ phải biết mức độ dự đoán yt ,và ... Do đó để thực hiện dự đoán phải biết giá trị điều kiện ban đầu .Kí hiệu y0
y0 có thể lấy mức độ đầu tiên trong dãy số ,hoặc có thể được xác định bằng trung bình cộng giản đơn .Tuy nhiên dù chọn y0 như thế nào thì qua một số bước tính toán sẽ hội tụ về cho kết quả giống nhau ( hoặc không khác nhau là mấy )
3.2 Mô hình tuyến tính không biến động thời vụ
Mô hình giản đơn có dạng :
với
Thì mô hình thời vụ có dạng :
với
là tham số san bằng : với điều kiện
Để xác định được mô hình thời vụ ,trước tiên phải xác định được điều kiện ban đầu
a0(0) : Dùng mức độ đầu tiên trong dãy số
a1(0) :Dùng lượng tăng giảm tuyệt đối trung bình để xác định .Ta có
3.3 Mô hình tuyến tính kết hợp với biến động thời vụ
3.3.1.Mô hình tuyến tính kết hợp cộng với biến động thời vụ
Mô hình :
Với:
st=
Trong đó: là những tham số san bằng với điều kiện
điều kiện ban đầu: a0(o)là mức độ đầu tiên trong dãy số ( a0(0)=y1)
a1(0) là lượng tăng giảm tuyệt đối trung bình
k là thời gian tính ( k=4đối với tài liệu quý ,k=12 đối với tài liệu tháng )
st là thành phần thời vụ
3.3.2 Mô hình tuyến tính kết hợp nhân với biến động thời vụ (mô hình winter)
Mô hình :
Với :
st=
Điều kiện ban đầu của tham số san bằng ,tham số ban đầu ,thành phần thời vụ như mô hình kết hợp cộng
4.Dự đoán dựa vào mô hình tuyến tính ngẫu nhiên
Một quả tình ngẫu nhiên là một tập hợp các biến ngẫu nhiên xuất hiện qua thời gian theo một quy luật xác xuất nào đó .Một quá trình ngẫu nhiên được gọi là dừng nếu quy luật phân phối của cũng là quy luật phân phối của
Việc phân tích những đặc của một quá trình ngẫu nhiên chủ yếu dựa vào hàm tự hiệp phương sai ,hàm tự tương quan .
Giả sử có quá trình nhẫu nhiên dừng ;
Với kì vọng :E[Yt] =M
Phương sai :Var[Yt] =E[(Yt-M)2] =
Ta có hàm tự hiệp phương sai :
với k=0,1,2,..
Hàm tự tương quan :
Với k= 0,1,2...
Trong thực tế ,ta chỉ có dãy số thời gian y1,y2,..,yn.Do đó ta phải ước lượng và qua Ck và rk được tính từ dãy này .
Với k = 0,1,2,...
với Với k =0, 1,2...
Ck và rk được gọi là tự hiệp phương sai và hàm tự tương quan mẫu .
4.1 Một số mô hình dừng :
Để mô tả ta thường dùng các toán tử sau đây để mô tả :
B: toán tử chuyển dịch về phía trước
BYt =Yt-1
BmYt= Yt-m
Toán tử sai phân :
4.1.1Mô hình hồi quy bậc p –kí hiệu AR(p)
Mô hình tổng quát :
trong đó : là các tham số
at là một quá trình đặc biệt đơn giản thường gọi là tạp âm trắng (nhiễu trắng) với :
Biểu diễn toán tử B ta có :
Hay
Hàm tự tương quan
Hay
Mô hình AR(1)
Hàm tự tương quan
Mô hình AR (2)
Hàm tự tương quan
4.1.2Mô hình trung bình trượt bậc q –kí hiệu MA(q)
Với là các tham số
Hàm tự tương quan :
một vài mô hình đơn giản
Mô hình MA(1)
Hàm tự tương quan
Mô hình MA(2)
Hàm tự tương quan :
4.1.3Mô hình hỗn hợp p,q,_kí hiệu ARMA(p,q)
là sự kết hợp giữa mô hình tự hồi quy bậc p và mô hình trung bình trượt bậc q
Một vài mô hình đơn giản :
Mô hình ARMA(1,1) :
Mô hình ARMA(2,1) :
Mô hình ARMA (2,2) :
4.2 Một số mô hình tuyến tính không dừng
4.2.1Mô hình ARIMA (p,d,q)
Trong thực tế ta thường gặp dãy thời gian tồn tại su thế (có thể tuyến tính hoặc phi tuyến tính )tức là các dãy không dừng .Để áp dụng các mô hình dừng ta phải khử xu thế đi bằng toán sai phân :
Thông thường: lấy sai phân bậc 1 với xu thế tuyến tính (d= 1)
Lấy sai phân bậc 2 với xu thế parabol (d=2)
Lấy sai phân bậc 3 với hàm xu thế bậc 3 ( d=3)
Như vây ta có :Thay vào mô hình ARMA(p,q) ta có mô hình ARIMA(p.d.q)
p là bậc của toán tử hồi quy
d; là bậc của toán tử sai phân
q; là toán tử của trung bình trượt
Một vài mô hình ; 1, ARIMA(1,1,1) :
2,ARIMA(0,1,1):
3,ARIMA(0,2,2):
4.2.2Mô hình biến động thời vụ – kí hiệu SARIMA(p,d,q)
Trong thực tế chúng ta thường gặp dãy thời gian có biến động thời vụ ( thường là quý và tháng ).Và có xu thế vì vậy để đưa về dãy dừng ta phải áp dụng toán tử lùi và toán tử sai phân .và khi đó ta có mô hình SARIMA(p,d,q)Để khử biến động thời vụ ta phải thông qua toán tử
Xt= (1-Bs)Yt
s=4 nếu đó là tài liệu quý
s=12 nếu đó là tài liệu tháng
Nếu Xt có xu thế ta phải khử xu thế
Ta có mô hình tổng quát (Mô hình SARIMA)
4.3 Phương pháp của Box-Jenkes
Từ dãy số thời gian mà ta nghiên cứu chon ra mô hình tuyến tính ngẫu nhiên tốt nhất trên cơ sở đó tiến hành dự đoán và mức độ hiện tượng trong tương lai .gồm 3 bước
- Bước một :Chọn mô hình tốt nhất :
-Khử biến động thời vụ bằng toán tử ( s=4 là tài liệu quý ,s=12 là tài liệu tháng
Khử xu thế bằng toán tử sai phân đưa về Zt dừng
Xác định bậc p,d của ARIMA(p,d) của Zt: Về mặt lý thuyết ta phải khảo sát đồ thị hàm tự tương quan và hàm tự tương quan riêng phần để xác định bậc p,q cho mô hình này .cụ thể
Nếu đồ thị của hàm tự tương quan giảm từ từ và đồ thị của hàm tương quan riêng phần có p giá trị đầu tiên khác 0 (thường p=3 là lớn nhất )thì có thể nghĩ về mô hình AR(p)
Nếu đồ thị hàm tự tương quan chỉ có q giá trị đầu tiên khác 0(thường q=3 là lớn nhất )mà hàm đồ thị tương quan giảm từ từ thì cũng có thể có MA(q)
Nếu đồ thị của hàm tự tương quan và hàm tự tương quan riêng phần không có sự cắt ngắn giống như hai trương hợp trên thì ta có thể nghĩ đến một ARMA(p,q)
- Bước hai: Ước lượng các tham số của mô hình đã chọn :
Đối với AR(p) AR(1) ta co vùng cho phép -1<<1
AR(2):
vùng cho phép -1<<1
là ước lượng của
Đối với MA(q) Nếu gọi là ước lượng của ta có :
MA(1) vùng cho phép -1<<1
MA(2)
Vùng cho phép –1<
-Bước ba :Kiểm định mô hình -dự đoán
Kiểm định mô hình :
Các tham số phải khác 0
Đi phân tích các phần dư
Trung bình của các phần dư bằng 0
Kiểm tra có phải là tạp âm trắng hay không ? tiêu chuẩn kiểm định dùng :
Q = n
Nếu mô hình đã chọn không được chấp nhận thì trở lại bước nhận dạng .Nếu mô hình được chấp nhận thì dùng mô hình đó để dự đoán
- Bước bốn :Dự đoán
mô hình dự đoán : với l=1,2,..là tầm dự đoán
n=1,2,3...số năm cơ sở để dự đoán
phần hai : vận dụng phương pháp dãy số thời gian và dự đoán thông kê ngắn hạn để phân tích và dự đoán doanh thu của bưu điện tỉnh yên bái
i.khái quát về đặc điểm kinh doanh của bưu điện tỉnh yên bái
1.Lịch sử hình thành và phát triển của Bưu Điện tỉnh Yên Bái
Bưu điện Yên Bái là một Bưu điện miền núi ,tuy nhiên Bưu điện Yên Bái đã nỗ lực phát triển cả về nhân lực lẫn vật lực để làm chủ công nghệ ,phục vụ tốt sự chỉ đạo của chính quyền và thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương .
Những năm qua ,từ một cơ ngơi nghèo nàn về vật chất ,thiếu thốn về nhân lực ,vật lực được sự quan tâm của lãnh đạo địa phương ,lãnh đạo Tổng cục Bưu điện ,Tổng công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam và bằng chính nỗ lực của mỗi cán bộ công nhân viên Bưu Điện tỉnh Yên Bái đã xây dựng một Bưu điện Yên Bái hiện đại về mạng lưới ,rộng về diện phục vụ ,đa dạng về dịch vụ ,có một đội nhũ cán bộ công nhân viên đáp ứng được sự phát triển của khoa học ,thiết bị .Để từ đó đảm bảo được thông tin liên lạc phục vụ sự chỉ đạo của các cấp chính quyền địa phương ,phục vụ an ninh quốc phòng ,phục vụ sự phát triển kinh tế ,giao lưu văn hoá của mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh .
Bước vào giai đoạn mới giai đoạn cạnh tranh và hội nhập ,Bưu điện Yên Bái đã đẩy mạnh công tác đầu tư ,hiện đại hoá mạng lưới Bưu chính viễn thông tới các vùng kinh tế trọng điểm ,vùng đông dân cư ,vùng sâu ,vùng xa ,phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị,phát triển kinh tế quốc phòng an ninh của tỉnh .Đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ ,mở rộng các điểm dịch vụ ,rút ngắn bán kính phục vụ xuống không quá 3km/1 điểm .
2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Bưu điện tỉnh Yên bái .
Bưu điện tỉnh Yên Bái đã tập trung đầu tư ,phát triển theo đúng hướng :hiện đại hoá ,số hoá ,tự động hoá đa dạng các dịch vụ chất lương cao .Mạng truyền dẫn dây trần ,âm tần dã được thay thế hoàn toàn bằng mạng số hoá .Tiếp đó hoàn thành mạng cáp quang ở thành phố Yên Bái và một số huyện thị vùng thấp .Số máy điện thoại trên mạng hiện có là 17693 máy đạt tỷ lệ 2.5 máy /100 dân ,tăng 22,7 lần so với năm 1992 ,hoàn thành trước 3 năm mục tiêu đại hội XV Đảng bộ tỉnh đề ra đến năm 2005 .Nhiều dịch vụ mới được đua vào sử dụng ,đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về phát triển kinh tế xã hội ,đảm bảo quốc phòng an ninh .Nhờ đó thông tin liên lạc nội tỉnh và từ Yên Bái đi cả nước ,đi quốc tế thông suốt ,thuận tiện an toàn .Về bưu chính ,toàn tỉnh hiện có 286 điểm phục vụ .từ năm 1998 tới nay đã xây dựng được 98 điểm bưu điện văn hoá xã ,đảm bảo việc phát hành thư báo trong ngày cho 150/180 xã phường thị trấn .
Năm 1999 đưa vào sử dụng cột ăng ten 100m tại trung tâm tỉnh để nâng cao chất lượng truyền dẫn ,lắp đưa vào khai thác tuyến vi ba 10K Văn Yên –An Thịnh và Hoàng Thi –Cát lem ,phát triển mở rộng 100km cáp các loại bổ sung cho mạng vi ba và tuyến cáp ngọn .Đến ngày 31/12/1999 mở thêm 263 kênh liên lạc nội tỉnh .Nâng tổng số kênh truyên dẫn đấu vào tổng đài huyện thị lên 1583 kênh tăng 20% so với năm 1998 .Cũng trong năm ,Bưu điện tỉnh Yên Bái đã đưa dịch vụ Internetvà dịch vụ Vinacard vào phục vụ kinh doanh tại thị xã Yên Bái
Đến tháng 9/2002 doanh thu thực hiện đạt 26,206 tỷ đồng ,đạt 77,6% kế hoạch tông công ty giao cả năm .Phát triển mới được 4.337 máy điện thoại đạt 119% kế hoạch năm .Bưu Điện tỉnh Yên Bái phấn đấu đến năm 2005 cáp quang hoá 100% .Hiện nay có 5 địa phương được cáp quang hoá là :Thành phố Yên Bái ,thị xã Nghĩa Lộ ,huyện Yên Bình ,Lục Yên ,Văn Chấn .
Doanh thu của Bưu Điện tỉnh Yên Bái Đã tăng liên tục từ năm1996 đến năm 2003 theo số liệu của Bưu điện ta thấy chỉ sau 8 năm doanh thu của Bưu điện đã tăng từ 2295 triệu đồng lên tới 15484 triệu đồng tức là năm 2003 tăng 6.75 lần so với năm 1998.
Bước vào thời kì mới –thời kì đẩy mạnh Công nghiệp hoá ,Hiện đại hoá đất nước ,Thực hiện nghị quyết đại hội IX của đảng và nghị quyết đại hội XV Đảng bộ tỉnh Yên Bái ,dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh ,cùng với sự quan tâm của Bộ Bưu chính Viễn thông ,sự phối hợp giúp đỡ của các nghành các cấp ,sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ công nhân viên trong đơn vị ,Chúng ta tin tưởng rằng Bưu điện tỉnh Yên Bái sẽ có bước phát triển đi lên ,Xây dụng cơ sở vật chất ngày càng hiện đại ,thúc đẩy mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh có hiệu quả hơn ,góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đảng bộ tỉnh ,đưa Yên Bái trở thành tỉnh phát triển trong khu vực miền núi Bắc Bộ .
ii.phân tích biến động doanh thu của bưu điện tỉnh yên bái giai đoạn 1996-2003 và dự đoán doanh thu bưu điện tỉnh yên bái
Doanh thu của bưu điện tỉnh Yên bái từ năm 1996 đến 2003 như sau (đơn vị triệu đồng )
Quý I
Quý II
Quý III
Quý IV
năm 1996
2295
2517
2686
2831
năm 1997
2936
3285
3712
4577
năm 1998
4087
4154
4434
4747
năm 1999
4452
4857
4588
4914
năm 2000
4894
5417
5729
6594
năm 2001
6424
6953
7595
7844
năm 2002
8188
9045
10211
10704
năm 2003
12553
12999
14006
15484
(theo số liệu thống kê của bưu điện tỉnh yên bái)
1Đặc điểm nguồn dữ liệu .
Theo số liệu trên ,doanh thu của Bưu Điện tỉnh Yên Bái tăng dần qua các năm .và tăng mạnh trong 2 năm 1998 –1999 .Tuy nhiên nếu xét theo quí doanh thu của bưu điện vừa có tăng vùa có giảm .Do vậy số liệu doanh thu của Bưu điện qua các quí không có tính chất biến động thời vụ . Số liệu doanh thu của bưu điện không phụ thuộc vào thời gian mà chỉ phụ thuộc vào giá cả ,cuớc phí .Do có sự khuyến khích sử dụng dịch vụ Viễn Thông vào cuối năm (khuyến mại ,giảm giá ) và do nhu cầu sử dụng cao vào dịp Tết nên doanh thu của Bưu Điện thường tăng mạnh vào quí IV hàng năm và doanh thu tăng ít (có khi giảm quí I như năm 1998 –1999).Do vậy số liệu trên là số liệu không tăng (hoặc giảm ) theo thời vụ ,không phụ thuộc vào các quy luật tự nhiên mà phụ thuộc vào giá cả cuớc phí và kế hoạch phát triển của Bưu Điện .
2.Phân tích các chỉ tiêu doanh thu Bưu Điện theo dãy số thời gian
2.1Mức trung bình qua thời gian
==6428,5 triệu đồng
2.2 Lương tăng (giảm )tuyệt đối
Lượng tăng giảm tuyệt đối từng kì
....
tương tự các tiếp theo
Lượng tăng (giảm ) tuyệt đối định gốc
...
Lượng tăng (giảm) tuyệt đối trung bình
triệu đồng
2.3 Tốc độ phát triển
Tốc độ phát triển liên hoàn
(lần) hay =109,67%
....
lần hay =110,55%
Tốc độ phát triển định gốc ;
lần hay =109,67%
....
lần hay =674,68%
Tốc độ phát triển trung bình
lần hay =106,35%
2.4 Tốc độ tăng (giảm)
Tốc độ tăng (giảm )từng kì
a2=t2 –1=1,0967-1= 0,0967 lần hay =9,67%
....
a32= t32-1 = 1,1055 –1 =0,1055 lần hay = 10,55%
Tốc độ tăng giảm định gốc
A2=T2-1=1,0967-1= 0,0967 lần hay =9,67%
...
A32= T32-1= 6,7468 –1 =5,7468 lần hay =574,68%
Tốc độ tăng giảm trung bình
lần hay =6,35%Tính toán theo trên ta sẽ có số liệu sau;(bảng1)
t
y
t%
T%
a%
A%
1
2295
_
_
_
_
_
_
2
2517
222
222
109.6732
109.6732
9.673203
9.673203
3
2686
169
391
106.7143
117.037
6.714342
17.03704
4
2831
145
536
105.3984
123.3551
5.398362
23.35512
5
2936
105
641
103.7089
127.9303
3.708937
27.93028
6
3285
349
990
111.8869
143.1373
11.88692
43.13725
7
3712
427
1417
112.9985
161.7429
12.99848
61.74292
8
4577
865
2282
123.3028
199.4336
23.3028
99.43355
9
4087
-490
1792
89.2943
178.0828
-10.7057
78.08279
10
4154
67
1859
101.6393
181.0022
1.639344
81.00218
11
4434
280
2139
106.7405
193.2026
6.740491
93.20261
12
4747
313
2452
107.0591
206.841
7.059089
106.841
13
4452
-295
2157
93.78555
193.9869
-6.21445
93.98693
14
4857
405
2562
109.097
211.634
9.097035
111.634
15
4588
-269
2293
94.4616
199.9129
-5.5384
99.91285
16
4914
326
2619
107.1055
214.1176
7.105493
114.1176
17
4894
-20
2599
99.593
213.2462
-0.407
113.2462
18
5417
523
3122
110.6866
236.0349
10.68655
136.0349
19
5729
312
3434
105.7596
249.6296
5.759646
149.6296
20
6594
865
4299
115.0986
287.3203
15.09862
187.3203
21
6424
-170
4129
97.4219
279.9129
-2.5781
179.9129
22
6953
529
4658
108.2347
302.963
8.234745
202.963
23
7595
642
5300
109.2334
330.9368
9.233424
230.9368
24
7844
249
5549
103.2785
341.7865
3.278473
241.7865
25
8188
344
5893
104.3855
356.7756
4.385518
256.7756
26
9045
857
6750
110.4665
394.1176
10.46654
294.1176
27
10211
1166
7916
112.8911
444.9237
12.8911
344.9237
28
10704
493
8409
104.8281
466.4052
4.828127
366.4052
29
12553
1849
10258
117.2739
546.9717
17.27392
446.9717
30
12999
446
10704
103.5529
566.4052
3.552936
466.4052
31
14006
1007
11711
107.7467
610.2832
7.74675
510.2832
32
15484
1478
13189
110.5526
674.6841
10.55262
574.6841
-15484
-2295
0
0
Nhận xét :Qua bảng tính toán trên ta thấy :
_Lượng tăng (giảm ) tuyệt đối từng kì :đa số các quý doanh thu đều tăng ,lượng tăng tuyệt đối của quý về cuối kì phân tích lớn hơn thời kì đầu .Trong đó tăng nhiều nhất là doanh thu quý thứ 29 (tức là quý I năm 2003).
_Tốc độ phát triển : Đa số doanh thu quý sau vuợt quý trước tuy nhiên có mọt số quý tốc độ phát triển giảm .
Theo bảng phân tích trên cho ta thấy doanh thu bưu điện biến động không đều .Không phụ thuộc vào thời gian ,không có biến động thời vụ .
3.Hồi quy theo thời gian
Để xác định xu hướng phát triển cơ bản của bưu điện tỉnh Yên bái trong những năm qua .Mô hình tốt nhất là mô hình có SE min
SE=
Ta có bảng số liệu sau :
(bảng 2)
t
y
ty
t2
t3
t4
t2y
lgy
t*lgy
1
2295
2295
1
1
1
2295
3.36078269
3.3607827
2
2517
5034
4
8
16
10068
3.400883216
6.8017664
3
2686
8058
9
27
81
24174
3.429106008
10.287318
4
2831
11324
16
64
256
45296
3.451939869
13.807759
5
2936
14680
25
125
625
73400
3.467756051
17.33878
6
3285
19710
36
216
1296
118260
3.516535374
21.099212
7
3712
25984
49
343
2401
181888
3.569607968
24.987256
8
4577
36616
64
512
4096
292928
3.660580912
29.284647
9
4087
36783
81
729
6561
331047
3.611404638
32.502642
10
4154
41540
100
1000
10000
415400
3.618466492
36.184665
11
4434
48774
121
1331
14641
536514
3.646795689
40.114753
12
4747
56964
144
1728
20736
683568
3.676419232
44.117031
13
4452
57876
169
2197
28561
752388
3.648555156
47.431217
14
4857
67998
196
2744
38416
951972
3.686368103
51.609153
15
4588
68820
225
3375
50625
1032300
3.661623409
54.924351
16
4914
78624
256
4096
65536
1257984
3.691435152
59.062962
17
4894
83198
289
4913
83521
1414366
3.689663965
62.724287
18
5417
97506
324
5832
104976
1755108
3.733758836
67.207659
19
5729
108851
361
6859
130321
2068169
3.758078822
71.403498
20
6594
131880
400
8000
160000
2637600
3.819148943
76.382979
21
6424
134904
441
9261
194481
2832984
3.807805532
79.963916
22
6953
152966
484
10648
234256
3365252
3.842172229
84.527789
23
7595
174685
529
12167
279841
4017755
3.880527778
89.252139
24
7844
188256
576
13824
331776
4518144
3.894537585
93.468902
25
8188
204700
625
15625
390625
5117500
3.913177834
97.829446
26
9045
235170
676
17576
456976
6114420
3.956408571
102.86662
27
10211
275697
729
19683
531441
7443819
4.009068276
108.24484
28
10704
299712
784
21952
614656
8391936
4.0295461
112.82729
29
12553
364037
841
24389
707281
10557073
4.098747529
118.86368
30
12999
389970
900
27000
810000
11699100
4.113909944
123.4173
31
14006
434186
961
29791
923521
13459766
4.146314122
128.53574
32
15484
495488
1024
32768
1048576
15855616
4.189883163
134.07626
528
205712
4352286
11440
278784
7246096
107958090
119.9810092
2044.5066
3.1 Mô hình tuyến tính
Với b0,b1là hệ số của hệ phương trình sau
Do đó ta có phương trình mũ:
Thay t =(1,...32) vào mô hình ta có SSE=55453528.7
ta tìm được SE1=
3.2 Mô hình parabol
Giải hệ phương trình sau
Mô hình hàm parabol
Ta có SSE= 304610949.4
SE2=
3.3 Mô hình hàm mũ
b0,b1 là hệ số của hệ phương trình sau :
lg= 3.357+0.024t
SSE= =16732637.51
SE3 ==746.83
So sánh SE1,SE2,SE3 ta thấy SE3 min như vậy trong 3 mô hình hồi quy trên thì mô hình hàm mũ cho SE nhỏ nhất do đó ta chọn mô hình hàm mũ
Ta có bảng tính chi tiết như sau ;(bảng 3)
đường thẳng
parapol
ham mu
t
y
1
2295
985.102
1715832.77
815491.1
661287897055.21
2404.36
11959.61
2
2517
1336.289
1394078.47
658195.94
429914872359.52
2540.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 35558.doc