Đề giao lưu học sinh giỏi lớp 8 cấp huyện năm học 2017 - 2018 môn: Địa Lý

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN THIỆU HÓA ĐỀ CHÍNH THỨC (Đề gồm 01 trang) ĐỀ GIAO LƯU HSG LỚP 8 CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2017- 2018 Môn: Địa lý Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Ngày thi: 11 tháng 4 năm 2018 Câu I (4 điểm) Em hãy trình bày đặc điểmsự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và nêu hệ quả của sự chuyển động này. Giải thích vì sao có hiện tượng ngày - đêm kế tiếp nhau ở khắp mọi nơi trên bề mặt Trái Đất? Sự thay đổi mùa có tác động như thế nào đến cảnh quan thiên nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống của con người trên Trái Đất? Câu II(3 điểm) Tại sao nói địa hình nước ta mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa? Khí hậu có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển nông nghiệp của Thanh Hóa? Câu III (5 điểm) Em hãy nêu đặc điểm cơ bản của sông ngòi nước ta. Dựa vào kiến thức đã học hãy cho biết vì sao sông ngòi nước ta có những đặc điểm trên? Sông ngòi Thanh Hóa có những giá trị nào? Câu IV (3 điểm) Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam, hãy trình bày giới hạn và đặc điểm vùng núi Tây Bắc và vùng núi Đông Bắc của nước ta? Câu V (5 điểm) Dựa vào bảng số liệu dưới đây: Tổng sản phẩm trong nước (GDP) theo giá thực tế phân theo khu vực kinh tế ở nước ta năm 2000 và năm 2010 ( Đơn vị: Nghìn tỉ đồng) Năm 2000 Năm 2010 Tổng số 441,9 1980,9 Nông – Lâm – Ngư nghiệp 108,4 407,6 Công nghiệp – Xây dựng 162,2 824,9 Dịch vụ 171,3 748,4 Hãy vẽ biểu đồ thể hiện sự thay đổi quy mô và cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế ở nước ta năm 2000 và năm 2010 Nhận xét sự thay đổi cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế ở nước ta năm 2000 và năm 2010 ...............HẾT................... *Lưu ý: Học sinh được sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam, do NXB Giáo Dục phát hành. (Đề thi gồm 01 trang) PHÒNG GD&ĐT HUYỆN THIỆU HÓA ĐÁP ÁN ĐỀ CHÍNH THỨC (Đáp án gồm 04 trang) ĐÁP ÁN ĐỀ GIAO LƯU HSG LỚP 8 CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2017- 2018 Môn: Địa lý Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Ngày thi: 11 tháng 4 năm 2018 Câu Ý Nội dung Điểm I 1 2 * Sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời - Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời trên quỹ đạo có hình elip gần tròn. - Hướng chuyển động của Trái đất quanh Mặt Trời là từ Tây sang Đông - Thời gian Trái Đất chuyển động một vòng trên quỹ đạo là 365 ngày 6 giờ - Khi chuyển động trên quỹ đạo quanh Mặt trời, trục Trái Đất bao giờ cũng nghiêng 66033’ và không đổi hướng, gọi là chuyển động tịnh tiến * Hệ quả : - Hiện tượng các mùa trên Trái đất - Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn khác nhau theo mùa, theo vĩ độ * Có hiện tượng ngày - đêm kế tiếp nhau ở khắp mọi nơi trên bề mặt Trái Đất là do: - Trái Đất hình cầu nên ánh sáng Mặt Trời chỉ chiếu sáng được một nửa. Nửa đang được chiếu sáng là ngày, nửa chìm trong bóng tối là đêm. - Trái Đất tự quay quanh trục liên tục nên khắp mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm. 2,5 điểm 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,5 0,5 2 Sự thay đổi mùa có tác động đến cảnh quan thiên nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống của con người + Làm cho cảnh quan thiên nhiên thay đổi theo từng mùa + Sản xuất nông nghiệp theo thời vụ. + Sự thay đổi của thời tiết và khí hậu ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe con người 1,5 điểm 0,5 0,5 0,5 II 1 Tại sao nói địa hình nước ta mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa - Trong môi trường nóng ẩm, gió mùa, đất đá bị phong hoá mạnh mẽ, lớp phong hóa dày, vụn bở. - Lượng mưa lớn và tập trung theo mùa đã nhanh chóng xói mòn, cắt xẻ, xâm thực các khối núi lớn, đặc biệt nước mưa hòa tan với đá vôi tạo nên địa hình caxto nhiệt đới độc đáo, những mạch nước ngầm khoét sâu vào lòng núi tạo nên những hang động lớn, kì vĩ và phổ biến ở Việt Nam - Bồi tụ nhanh ở vùng đồng bằng 2,0 điểm 0,5 1,0 0,5 2 Khí hậu có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển nông nghiệp của Thanh Hóa *Thuận lợi: Tính chất khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, phân hóa đa dạng tạo điều kiện thuận lợi phát triển nông nghiệp nhiệt đới:Cây trồng phát triển quanh năm, thực hiện các biện pháp thâm canh, tăng vụ, xen canh, gối vụ, luân canh. Tạo ra cơ cấu mùa vụ khác nhau giữa các vùng, cơ cấu cây trồng đa dạng: cây nhiệt đới, ôn đới, cận nhiệt *Khó khăn: + Nhiều thiên tai: bão, lũ lụt, hạn hán, + Nấm mốc, sâu bệnh phát triển ảnh hưởng đến đời sống sản xuất. + Quá trình xâm thực, xói mòn diễn ra mạnh mẽ vào mùa mưa ở các vùng đồi núi. 1,0 điểm 0,5 0,5 III 1 *Đặc điểm cơ bản của sông ngòi nước ta - Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước - Sông ngòi nước ta chảy theo hai hướng chính là Tây Bắc – Đông Nam và hướng vòng cung. - Sông ngòi nước ta có hai mùa nước: mùa lũ và mùa cạn khác nhau rõ rệt - Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn. * Giải thích: - Do nước ta nằm trong vùng nhiệt đới ẩm gió mùa có lượng mưa lớn đã làm cho quá trình cắt xẻ địa hình mạnh mẽ tạo nên mạng lưới sông ngòi dày đặc và phân bố rộng khắp trên cả nước - Do cấu trúc địa hình nước ta có 2 hướng nghiêng chính là Tây Bắc - Đông Nam và hướng vòng cung nên sông ngòi chảy theo 2 hướng chính là Tây Bắc -Đông Nam và hướng vòng cung - Do chế độ nước của sông ngòi phụ thuộc lớn vào chế độ mưa, nước ta có chế độ mưa theo mùa nên chế độ nước sông thay đổi theo mùa: mùa lũ và mùa cạn - Do khí hậu nhiệt đới ẩm làm cho các chất hữu cơ phân huỷ nhanh, lượng mưa lớn tập trung theo mùa, hàm lượng phù sa dồi dào 2,0 điểm 0,5 0,5 0,5 0,5 2,0 điểm 0,5 0,5 0,5 0,5 2 Sông ngòi Thanh Hóa có những giá trị nào: - Tạo ra các châu thổ màu mỡ - Cung cấp nước cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp, công nghiệp - Phát triển giao thông đường thuỷ, du lịch - Khai thác và nuôi trồng thuỷ sản - Xây dựng các công trình thuỷ điện 1,0 điểm IV Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam, hãy trình bày giới hạn và đặc điểm vùng núi Tây Bắc và vùng núi Đông Bắc của nước ta * Vùng núi Tây Bắc: - Nằm giữa sông Hồng và sông Cả - Là vùng núi hùng vĩ, đồ sộ nhất nước ta. - Hướng núi chủ yếu: Tây Bắc – Đông Nam - Tên núi: Hoàng Liên Sơn... - Cảnh quan nổi tiếng... - Ảnh hưởng đến khí hậu... *Vùng núi Đông Bắc - Nằm ở tả ngạn sông Hồng (đi từ dãy Con Voi đến vùng đồi núi ven biển Quảng Ninh) - Là một vùng đồi núi thấp và vùng đồi trung du phát triển rộng - Hướng dãy núi chủ yếu là hình cánh cung - Tên cánh cung: Các dãy núi chính: Các cánh cung Đông Triều, Bắc Sơn, Ngân Sơn, Sông Gâm. - Ảnh hưởng đến khí hậu: đón gió mùa Đông Bắc - Cảnh quan đẹp... 3 điểm 1,5 1,5 V 1 Vẽ biểu đồ: Tròn Xử lí số liệu: đơn vị % Năm 2000 Năm 2010 Tổng số 100 100 Nông-lâm- NN 24,5 20,6 Công nghiệp- XD 36,7 41,6 Dịch vụ 38,8 37,8 Vẽ theo bán kínhTính bán kính vòng tròn: Bán kính vòng tròn năm 2000 = đvbk Vậy bán kính vòng tròn 2010 = 1980,9441,9 = 2,1 (đvbk). - Vẽ biểu đồ hình tròn: chính xác, đủ số liệu, đủ tên, chú thích. ( thiếu mỗi cái trừ 0,25 điểm) 3,0 điểm 2 Nhận xét cơ cấu: Cơ cấu kinh tế của nước ta giai đoạn 200- 2010 có sự thay đổi theo hướng công nghiệp hóa Khu vực Nông- Lâm- Ngư nghiệp: chiếm tỉ trọng thấp nhất có xu hướng giảm xuống (dẫn chứng) Khu vực công nghiệp- Xây dựng chiếm tỉ trọng khá cao có chiều hướng tăng (dẫn chứng) Khu vực dịch vụ giảm nhẹ (dẫn chứng) 2,0 điểm 0,5 0,5 0,5 0,5 (Đáp án này gồm có 4 trang)