Mục Lục
Đề tài: 2
Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thẩm định dự án. 2
Chương 1: Tổng quan về dự án đầu tư và thẩm định dự án đầu tư 2
1. Dự án đầu tư 2
1.1. Định nghĩa 2
1.2. Phân loại đầu tư 3
1.3. Chu trình dự án đầu tư 8
1.4. Vai trò của dự án đầu tư 8
2. Thẩm định dự án đầu tư 10
2.1. Định nghĩa 10
2.2. Mục tiêu thẩm định dự án 10
2.3. Quan điểm thẩm định dự án đầu tư 11
2.4. Nội dung thẩm định dự án đầu tư 11
3. Sự cần thiết thẩm định dự án đầu tư 13
3.1. Dưới góc độ của Doanh nghiệp 13
3.2. Dưới góc độ của Ngân hàng 15
3.3. Dưới góc độ của Nhà nước 16
Chương 2: Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định dự án đầu tư 16
1. Chất lượng thẩm định dự án đầu tư 17
2. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định dự án đầu tư 17
2.1. Nhân tố chủ quan 17
2.2. Nhân tố khách quan 22
Chương 3: Thực trạng và giải pháp để nâng cao chất lượng thẩm định dự án 24
1. Nhân tố chủ quan 24
1.1. Năng lực,kiến thức,kinh ghiệm của cán bộ thẩm đinh dự án 24
1.2. Thông tin 25
1.3. Phương pháp và tiêu chuẩn 25
1.4. Tổ chức công tác thẩm định 27
1.5. Thời gian thẩm định 27
2. Nhân tố khách quan 28
2.1. Môi trương kinh tế 28
2.2. Môi trương pháp lý 34
33 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 9492 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thẩm định dự án, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
g lớn, mức độ ràng buộc ràng buộc về nguồn lực càng cao và càng phức tạp; mọi vấn đề có liên quan đến các vấn đề nảy sinh trong quá trình thực hiện dự án đều bị chi phối bởi nhiều mối quan hệ, chẳng hạn, chủ đầu tư , nhà tư vấn, nhà thầu, các nhà tài trợ, nhân công, các nhà kỹ thuật… Xử lý tốt các ràng buộc này là yếu tố quan trọng góp phần đạt tới mục tiêu của dự án.
Một dự án sẽ thành công nếu các đặc điểm của dự án được các nhà quản lý dự án nhận biết và đánh giá một cách đúng đắn.
Từ sự hiểu rõ về thẩm định dự án và vai trò của dự án, thẩm định dự án chúng ta có thể thấy thẩm định dự án nằm trong khâu thứ hai của chuẩn bị đầu tư. Thẩm định dự án đã tạo ra tiền đề và quyết định sự thành công của các giai đoạn sau đến hiệu quả của hoạt động đầu tư. Do đó, để dự án đi vào hoạt động tốt, với kết quả cao, cần phải có hoạt động thẩm định dự án trước khi quyết định đầu . Thẩm định dự án là một khâu quan trọng trong công tác chuẩn bị đầu tư.
Chính vì vậy, đứng trên góc độ chủ đầu tư hay các doanh nghiệp , thẩm định dự án đầu tư là để ra quyết định đầu tư , có nên triển khai dự án hay không, việc triển khai dự án đem lại những lợi ích gì cho chủ đầu tư , so sánh chi phí sử dụng vốn với lợi ích đem lại của dự án, lựa chọn tỷ suất chiết khấu trong việc tính toán… Thẩm định dự án đầu tư nhằm giúp chủ đầu tư hay doanh nghiệp lựa chọn các dự án có tính khả thi cao (có khả năng thực hiện, đem lại hiểu quả và hiệu quả chắc chắn); loại bỏ được các dự án đầu tư không khả thi, tránh bỏ lỡ các cơ hội đầu tư có lợi. Mục đích của thẩm định dự án là giúp chủ đầu tư đánh giá tính hợp lý của dự án, tính hợp lý của dự án được thể hiện trong từng nội dung và cách thức tính toán của dự án, nó còn được thể hiện cả trong tính hiệu quả và khả năng thực hiện của dự án. Giúp chủ đầu tư đánh giá tính hiệu quả của dự án bao gồm: hiệu quả tài chính và hiệu quả kinh tế- xã hội, đánh giá độ an toàn của dự án đầu tư ; đánh giá khả năng thực hiện của dự án: đây là mục đích rất quan trọng trong thẩm định dự án. Một dự án hợp lý và hiệu quả cần phải có khả năng thực hiện. Mặt khác, tính hợp lý và hiệu quả là hai điều kiện quan trọng để dự án có thể thực hiện được.
Dưới góc độ của Ngân hàng
Trong quá trình thẩm định dự án đầu tư, Ngân hàng phải thẩm định trên nhiều phương diện khác nhau để làm sao có cái nhìn khách quan trước khi quyết định cho vay. NHTM với tư cách là người cho vay, tài trợ cho dự án đầu tư đạc biệt quan tâm đến khía cạnh thẩm định tài chính dự án, nó có ý nghĩa quyết định trong các nội dung thẩm định. Hoạt động cho vay là hoạt động quan trọng nhất của ngân hàng thương mại, các khoản cho vay thường chiếm 59% tích sản của ngân hàng và 65 - 70% lợi tức ngân hàng sinh ra từ các hoạt động cho vay. Thành công của một ngân hàng tuỳ thuộc chủ yếu vào việc thực hiện kế hoạch tín dụng và thành công tín dụng, xuất phát từ chính sách cho vay của ngân hàng. Trong các hoạt động cho vay của ngân hàng thì cho vay theo dự án được ngân hàng đạc biệt quan tâm vì nó đòi hỏi vốn lớn, thời hạn kéo dài và rủi ro cao nhưng lợi nhuận cao. Vô số các rủi ro khác nhau khi cho vay nói chung và cho vay theo dự án nói riêng, xuất phát từ nhiều yếu tố và có thể dẫn đến việc không chi trả được nợ khi đến hạn. Do đó để quyết định có chấp nhận cho vay hay không, ngân hàng cần phải coi trọng phân tích tín dụng nói chung và thẩm định tài chính dự án nói riêng. Thông qua việc thẩm định này, ngân hàng có cái nhìn toàn diện về dự án đánh giá về như cầu tổng vốn đầu tư, cơ cấu nguôn vốn và tình hình sử dụng nguồn vốn, hiệu quả tài chính mà dự án mang lại cũng như khả năng trả nợ của dự án.
Với mục tiêu hoạt động là an toàn và sinh lời, do đó Ngân hàng chỉ cho vay đối với các dự án có hiệu quả tài chính tức là dự án mang lại lợi nhuần và khả năng trả nợ thì ngân hàng mới có thể thu hồi được gốc và lãi, khoản cho vay mới đảm bảo, Ngân hàng mới có được khoản vay có chất lượng.
Dưới góc độ của Nhà nước
Chương 2: Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định dự án đầu tư
Chất lượng thẩm định dự án đầu tư
Chất lượng thẩm định tài chính dự án đầu tư bị chi phối bởi nhiêu nhân tố, song có thể phân chia thành nhân tố chủ quan và nhân tố khách quan. Nhân tố chủ quan là nhân tố thuộc về nội bộ ngân hàng mà ngân hàng có thể kiểm soát, điều chỉnh. Nhân tố khách quan là những nhân tố bên ngoài môi trường tác động nó không thể kiểm mà chỉ khắc phục để thích nghi. Việc xem xét, đánh giá các nhân tố đó là rất cần thiết đối với ngân hàng trong việc đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án.
Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định dự án đầu tư
Nhân tố chủ quan
Năng lực, kiến thức, kinh nghiệm của cán bộ thẩm định (yếu tố con người)
Con người đóng vai trò quan trọng mang tính chất quyết định tới thẩm định dự án đầu tư.Kết quả thẩm định tài chính dự án là kết quả của quá trình đánh giá dự án về nhiều mặt theo nhận định chủ quan của con người bởi vì con người là chủ thể trực tiếp tổ chức và thực hiện thẩm định theo phương pháp và kĩ thuật của mình.Mọi yếu tố khác sẽ không có ý nghĩa nếu như cán bộ thẩm định không đủ trình độ và phương pháp làm viẹc khoa học nghiêm túc,sai lầm của con người trong công tác thảm định dù vô tình hay cố ý đều dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng tới nhiều mặt của dự án,đặc biệt là ảnh hưởng tới bên cho vay vốn như ngân hàng,các tổ chức tín dụng…làm cho các tổ chức này khó khăn trog việc thu hồi nợ,nguy cơ mất vốn và suy giảm lợi nhuận kinh doanh là không thể tránh khỏi.
Thẩm định dự án là một công việc hết sức phức tạp,tinh vi nó không chỉ là việc tính toán theo những công thúc cho sẵn đòi hỏi cán bộ thẩm định phải hội tụ được các yếu tố :kiến thức,kinh nghiệm,năng lực và phẩm chất đạo đức.Kiến thức đó là sự am hiểu chuyên sâu về nghiệp vụ chuyên môn và sự hiểu biết sâu rộng về các lĩnh vực trong đời sống khoa học- kinh tế-xã hội.Kinh nghiệm của cán bộ cũng có ảnh hưởng rất lớn tới quá trình thẩm định,những tiếp xúc trong hoạt động thực tiễn như tiếp xúc với khách hàng,khảo sát nơi hoạt động của doanh nghiệp,phân tich báo cáo tài chính…sẽ giúp cho các quyết định của thẩm định chính xác hơn.Năng lực là khẳ năng nắm bắt và xử lý công việc trên cơ sở kiến thức kinh nghiệm.Ngoài 3 yếu tố trên ,cán bộ thẩm định phải có tính kỷ luật cao,phẩm chất đạo đức,lòng say mê và khả năng nhạy cảm trong công việc.Nếu cán bộ thẩm định không có phẩm chất đạo đức tốt sẽ ảnh hưởng xấu đến quan hệ giữa khách hàng và ngân hàng làm mát uy tín của ngân hàng,đưa ra những nhận xét đánh giá thiếu tính khách quan,minh bạch làm cơ sở cho việc quyết định cho vay của ngân hàng hay các tổ chức tín dụng khác.Sự hội tụ các yếu tố trên sẽ là cơ sở tiền đề cho những quyết định đúng đắn của cán bộ thẩm định dự án,từ đó giúp ngân hàng lựa chọn những dự án bảo đảm khả năng trả nợ của các chủ dự án theo những thỏa thuận đac bàn.
Trong xu thế phát triển như hiện nay,dự án đầu tư không chỉ giới hạn trong phạm vi của các doanh nghiệp trong nước mà nó có sự liên doanh liên kết với các đối tác nước ngoài thì vấn đề nâng cao trình độ của cán bộ thẩm định là cấp bách và phải được ưu tiên.
Thông tin, tài liệu thu thập phục vụ cho quá trình thẩm định
Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, việc thu thập những thông tin về khách hàng phục vụ cho quá trình thẩm định không phải là vấn đề khó khăn mà làm sao để các nguồn thông tin thu thập được phải đảm bảo đầy đủ, chính xác và kịp thời. Việc lấy tài liệu, thông tin ở đâu với số lượng bao nhiêu phải được cân nhắc tính toán thận trọng trước khi tiến hành phân tích, đánh giá dự án. Thông tin mà ngân hàng có thể thu thập từ rất nhiều nguồn khác nhau:
Từ khách hàng xin vay vốn: Ngân hàng căn cứ vào hồ sơ dự án do chủ đầu tư gửi đến, phỏng vấn trực tiếp người xin vay vốn, điều tra nơi hoạt động kinh doanh của người xin vay vốn, các báo cáo tài chính. Trong đó nguồn thông tin từ hồ sơ dự án là nguồn thông tin cơ bản nhất.
Từ trung tâm tín dụng của NHNN như sổ sách của các ngân hàng mà khách hàng vay vốn đã từng có quan hệ để thấy được năng lực vay nợ, uy tín của khách hàng.
Từ các nguồn thông tin bên ngoài về tín dụng.......
Thông tin chính là nguồn nguyên liệu chính phục vụ cho quá trình tác nghiệp của cán bộ thẩm định. Do đó, số lượng cũng như chất lượng và tính kịp thời của thông tin có tác đông rất lớn đến chất lượng thẩm định. Nếu thông tin không chính xác thì mọi quá trình thẩm định từ đầu cho đến cuối đều không có ý nghĩa cho dù chúng ta sử dụng các phương pháp hiện đại như thế nào, thông tin chính xác là điều kiện để đưa ra những đánh giá đúng. Thông tin thiếu, không đầy đủ dẫn đến chất lượng thẩm định không tốt hoặc không thẩm định được, nhất là những thông tin không cân xứng có thể dẫn tới lựa chọn đối nghịch, gây rủi ro cho ngân hàng. Do đó, việc thu thập thông tin từ nhiều nguồn có liên quan đến dự án là rất cần thiếu, tuy nhiên khái niệm đầy đủ chỉ mang nghĩa tương đối. Vấn đề là các nguồn thông tin phải đẩm bảo độ tin cậy, có ý nghĩa quyết định. Trong môi trường cạnh tranh như hiện nay, thì tính kịp thời của các nguồn thông tin thu thập được có ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng thẩm định, sự chậm trễ của thông tin làm ảnh hưởng không tốt trong mối quan hệ giữa khách hàng với ngân hàng, nhất là khách hàng truyền thống và có thể làm mất cơ hội tài trợ cho một dự án tốt.
Ngoài ra, bên cạnh việc có được các nguồn thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời thì việc lựa chọn phương pháp xử lý, lưu trữ và sử dụng các thông tin đó đúng mục đích cũng cần được quan tâm.
Như vậy, thông tin có vai trò rất quan trọng trong quá trình thẩm định tài chính dự án, song để có thể thu thập, xử lý, lưu trữ thông tin một cách có hiệu quả cần phải có các trang thiết bị và các phần mền hỗ trợ.
Phương pháp và tiêu chuẩn thẩm định
Trên cơ sở các thông tin đễ thu thập được thì việc lựa chọn phương pháp thẩm định cũng rất quan trọng. Đó là việc lựa chọn các chỉ tiêu đánh giá, cách thức xử lý thông tin một cách khoa học, tiên tiến, phù hợp với từng dự án cụ thể giúp cho cán bộ thẩm định phân tích, tính toán hiệu quả tài chính dự án nhanh chóng, chính xác, dự báo các khả năng có thể xảy ra trong tương lai để tránh được các rủi ro.
Phương pháp thẩm định: việc thẩm định dự án có thể tiến hành theo nhiều phương pháp khác nhau tùy thuộc vào nội dung của dự án xem xét. Việc lụ chọn phương pháp thẩm định phù hợp đối với từng dự án là một yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng thẩm định. Các phương pháp thẩm định thường được sử dụng đó là phương pháp so sánh, phương pháp thẩm định theo trình tự, phương pháp phân tích độ nhạy của dự án. Tuy nhiên phương pháp chung để thẩm định là so sánh đối chiếu nội dung của dự án với các chuẩn mực đã được quy định bởi pháp luật và các tiêu chuẩn kinh tế kỹ thuật thích hợp hoặc thông lệ quốc tế cũng như trong nước và các kinh nghiệm thực tế.
Tiêu chuẩn thẩm định: để thẩm định dự án, vấn đề quan trọng và cần thiết là việc sử dụng các chỉ tiêu kinh tế kĩ thuật, mặc dù trong thẩm định dự án cũng có những vấn đề được phân tích lựa chọn trên cơ sở định tính. Việc sử dụng các chỉ tiêu kinh tế kĩ thuật cần thiết phải giải quyết hai vấn đề là định lượng và xây dựng tiêu chuẩn để đánh giá các chỉ tiêu đó. Để có cơ sở đánh giá dự án thì việc nghiên cứu xây dựng các chỉ tiêu hoặc các chỉ tiêu hướng dẫn là rất cần thiết, trước hết là các chỉ tiêu về tài chính và tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả dự án như: tỷ lệ chiết khấu áp dụng cho từng loại dự án, thời gian hoàn vốn tiêu chuẩn, hệ số đảm bảo trả nợ, suất đầu tư hoặc suất chi phí cho mỗi loại công trình, hạng mục công trình…Đây là những điểm phải được đặc biệt chú ý đối với các cơ quan quản lý đầu tư tổng hợp như các bộ và từng địa phương.
Hệ thống trang thiết bị phục vụ cho quá trình thẩm định
Với việc phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin như hiện này đã tạo điều kiện cho các ngân hàng ngày càng hoàn thiện hệ thống thông tin phục vụ đắc lực cho công tác chuyên môn của mình. Bằng hệ thống máy tính hiện đại và các phần mền chuyên dụng đã giúp cho công tác thẩm định tài chính dự án diễn ra thuận lợi hơn, với việc tính toán các chỉ tiêu được nhanh chóng, chính xác chỉ trong tích tắc rút ngắn thời gian thẩm định dự án. Chỉ trong thời gian ngắn máy tính có thể xử lý lưu trữ được một khối lượng thông tin khổng lồ, với khả năng nối mạng như hiện nay thì việc truy cập để tìm kiếm những thông tin cần thiết phục vụ cho thẩm định dự án là rất đơn giản và nhanh chóng giúp cho ngân hàng tiết kiệm được rất nhiều chi phí. Với việc ứng dụng các phầm mền chuyên dụng đã giúp cho cán bộ thẩm định giải quyết được những vấn đề tưởng trừng không thể làm được. Từ đó, chất lượng thẩm định ngày càng được nâng cao.
Tổ chức công tác thẩm định
Là việc bố trí sắp xếp quy định trách nhiệm, quyền hạn của các cá nhân, bộ phận tham gia thẩm định, trình tự tiến hành cũng như mối quan hệ giữa các cá nhân, bộ phận đó trong việc thực hiện, cần có sự phân công phân nhiệm cụ thể, khoa học và tạo ra được cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ trong khâu thực hiện nhưng không cứng nhắc, tạo gò bó nhằm đạt được tính khách quan và việc thẩm định được tiến hành nhanh chóng, thuận tiện mà vẫn bảo đảm chính xác.Sự phối hợp các bộ phận trong quá trình thẩm định sẽ tránh được sự chồng chéo, phát huy được những mặt mạnh, hạn chế những mặt yếu của mỗi tác nhân và trên cơ sở đó giảm bớt chi phí cũng như thời gian thẩm định. Như vậy việc tổ chức, điều hành hoạt động thẩm định nếu xây dựng được một hệ thống mạnh, phát huy tận dụng được tối đa năng lực sáng tạo của cá nhân và sức mạnh tập thể sẽ nâng cao được chất lượng thẩm định.
Thời gian và chi phí ảnh hưởng đến thẩm định dự án
Việc tuân thủ theo như quy định của công tác thẩm định là rất cần thiết tuy nhiên đối với những dự án phức tạp đôi khi đó là một rào cản .Việc tuân thủ không đúng thời gian có thể dẫn đến công tác thẩm định một cách sơ sài,những dự án khi cho vay sẽ gặp những rủi ro gây hiệu quả xấu cho ngân hàng. Trên thực tế cho thấy, các cán bộ quản lý chưa phân bổ thời gian hợp lý để các cán bộ thẩm định tuân thủ đúng. Ví dụ như phân bổ thời gian đi thu thập thông tin không ấn định cụ thể rõ ràng ngày hoàn thành và yêu cầu nội dung thông tin phai như thế nào dẫn đến các cán bộ thẩm định lơ là không chú tâm hoàn thành công việc. Đồng thời kiểm tra giám sát không gắt gao khiến cho công tác thẩm định không hiệu quả, mất thời gian mà chất lượng không cao.
Chi phí thẩm định cũng là nhân tố giúp công tác thẩm định được hoàn thiện và là một phần không thể thiếu trong bất kì hoạt động nào. Tuy nhiên trong chi phí thẩm định cũng cần quản lý rõ ràng minh bạch, tránh thất thoát lãng phí, bỏ ra chi phí ít để hiệu quả thẩm định không cao.
Nhân tố khách quan
Thẩm định dự án bị chi phối bởi nhiều nhân tố khách quan, đó là những nhân tố bên ngoài tác động vào dự án làm cho chất lượng thẩm định tài chính dự án bị giảm sút. Các dự án thường có tuổi thọ dài, do đó rủi ro mà các nhân tố khách quan mang lại là rất khó dự báo như: tình hình kinh tế, chính trị, các cơ chế chính sách, pháp luật của nhà nước... mà các nhân tố này luôn luôn thay đổi và nằm ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng và chủ dự án.
Môi trường kinh tế
Môi trường kinh tế nước ta hiện nay cũng là một trong những nhân tố khách quan tác động vào dự án và làm ảnh hưởng đến chất lượng công tác thẩm định dự án. Một nền kinh tế của một quốc gia phát triển thiếu đồng bộ và không ổn định sẽ hạn chế trong việc cung cấp thông tin chính xác để phục vụ cho công tác thẩm định. Đồng thời những định hướng, chính sách, chiến lược phát triển kinh tế- xã hội theo vùng, lãnh thổ, ngành chưa được xây dựng cụ thể, đồng bộ và ổn định cũng là yếu tố gây rủi ro trong phân tích, đánh giá và đi đến chấp nhận dự án. Nhiều yếu tố nằm ngoài tầm dự báo của ngân hàng hay chủ đầu tư như: thiên tai, chiến tranh, khủng bố,… làm cho ngân hàng không thể thu hồi vốn bởi vì rủi ro này ảnh hưởng nghiêm trọng đến dự án và Doanh nghiệp hay chủ đầu tư không tự chống đỡ được.
Môi trường pháp lý
Là yếu tố quyết định đến tốc độ quá trình thẩm định cũng như độ chính xác của công tác thẩm định.Với một quốc gia đang phát triển và còn nhiều bất cập trong pháp luật như Việt Nam thì môi trường pháp lý còn rất nhiều điểm yếu kém. Các thủ tục pháp lý rườm rà,các luật định còn lỏng lẻo, tính minh bạch pháp lý thấp….Trong vài năm trở lại đây pháp luật cũng được sửa đổi nhiều làm hệ thống pháp luật chặt chẽ và tính thông thoáng cao hơn,tuy nhiên những bất cập vẫn còn tồn tại nhiều và làm ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế nói chung cũng như công tác thẩm định nói riêng.
Những khiếm khuyết trong tính hợp lí đồng bộ và hiệu lực của các văn bản pháp lí của Nhà nước đều tác động xấu đến chất lượng thẩm định (cũng như kết quả hoạt động của dự án). Ví dụ sự mâu thuẫn chồng chéo của các văn bản, dưới luật về các lĩnh vực, sự thay đỏi liên tục những văn bản về quy chế quản lí tài chính, tính không hiệu lực của pháp lệnh kế toán thống kê… làm thay đổi tính khả thi của dự án theo thời gian cũng như khó khăn cho Ngân hàng trong việc đánh giá, dự báo rủi ro, hạn chế trong thu thập những thông tin chính xác (ví dụ như một doanh nghiệp có nhiều loại báo cáo tài chính phục vụ cho những mục đích khác nhau).
Chương 3: Thực trạng và giải pháp để nâng cao chất lượng thẩm định dự án
Nhân tố chủ quan
Năng lực,kiến thức,kinh ghiệm của cán bộ thẩm đinh dự án
Thực trạng
Vẫn biết yếu tố con người là quan trọng nhưng hiện nay những cán bộ thẩm định vẫn còn là một vấn đề bất cập.Như chúng ta đã biết ngành ngân hang tài chính của nước ta mới phát triển những năm gần đây,cán bộ trong ngành còn chưa có nhiều kinh nghiệm nghiệp vụ trong khi đó khối lượng thẩm định dự án là rất lớn và rất đa dạng trên nhiều lĩnh vực .
Hiện nay tại các ngân hàng vẫn còn những cán bộ chưa có bằng đại học,những người làm trái ngành nghề.Đặc biệt là tại các ngân hàng nhà nước khi mà vẫn còn dùng các mối quan hệ để có được những công việc này.Cụm từ “con ông cháu cha” vẫn được áp dụng ở lĩnh vực này,một lĩnh vực mang lại nhiều lợi nhuận nhưng cũng đòi hỏi nhiều kinh nghiệm và trình độ.
Phòng thẩm định thường có khá nhiều cán bộ nhưng phòng thẩm dịnh thì ít nhân viên hơn,có cả nhân viên mới ra trường ,công việc khá nhiều….điều này đã ảnh hưởng tới công tác thẩm định do chưa có khinh nghiệm trong công tác thẩm đinh nhất là trong lĩnh vực kĩ thuật
Một vấn đề nữa là các cán bộ thẩm định vẫn còn bị tha hóa về nhân phẩm khi cấu kết với các chủ dự án để hòng bỏ túi 1 khoản lợi nhuận cho riêng mình.rất nhiều ngân hàng,nhiều tổ chức tín dụng bị thiệt hại lớn..
Giải pháp
Vậy đứng trước những bất câọ như vậy chúng ta có nhưng giải pháp gì để khắc phục thực trạng trên?
Đầu tiên ở khâu lựa chọn cán bộ thẩm định,ta phải chọn những cán bộ thẩm định:
+ Về năng lực chuyên môn phải có trình độ đại học trở lên,phải có kiến thức cơ bản tài chính và về kinh tế thị trường,hoạt đông tài chính và pháp luật,phải thong thạo ngoại ngữ và công nghệ thong tin lien quan đến lĩnh vực thẩm định.Biết phân tích đánh giá các dự án đầu tư và các vấn đề liên quan thuần thục,sáng tạo và tìm ra nhiều phương pháp mới.
+ Về kinh nghiệm,cán bộ thẩm định phải là người trực tiếp tham gia giám sát,theo dõi và quản lý nhiều dự án,biết đức kết kinh nghiệm từ các lĩnh vực khác phục vụ cho chuyên môn của mình.
+ Về đạo đức nghề nghiệp,cán bộ thẩm định phải trung thực,có tính kỷ luật cao,tinh thần trách nhiệm trong công việc,có lòng say mê,tâm huyết với nghề nghiệp.
Thông tin
Thực trạng
Các thông tin này chủ yếu được cung cấp từ khách hàng.Mặc dù có sự tiếp xúc trực tiếp giưã cán bộ thẩm định và khách hàng nhưng những thông tin được cung cấp phần lớn mang tính có lợi cho doanh nghiệp ,mang độ chính xác không cao.Vì vậy quản lý bổ sung những thông tin chính xác từ phía khách hàng đòi hỏi khá nhiều thời gian ,làm chậm tiến độ thẩm định dự án
Các thông tin thu thập từ báo chí,internet,khách hàng của doanh nghiệp nhưng vẫn chiếm tỷ trọng nhỏ,thông tin tuẹc tế vẫn rất ít.Chưa có sự kiểm tra tiến độ thực hiện dự án thường xuyên
Giải pháp
Phương pháp và tiêu chuẩn
Thực trạng
Mặt tích cực: các phương pháp thẩm định được áp dụng ngày càng khoa học hiện đại và các chỉ tiêu được sử dụng trong quá trình thẩm định cũng được áp dụng khá linh hoạt tùy theo từng loại dự án. Điều này được thể hiện ở chỗ: mặc dù quy trình thẩm định đã quy định rõ các bước,các công đoạn trong quá trình thẩm định song trên thực tế vẫn có khoảng mở nhất định, nghĩa là việc lựa chọn chỉ tiêu nào và lựa chọn bao nhiêu chỉ tiêu để đánh giá đối với mỗi dự án là tùy thuộc vào trình độ và cách nhìn nhận của cán bộ thẩm định…. Tuy nhiên mục tiêu cuối cùng của sự phân tích đánh giá vẫn là đảm bảo tính khách quan và tổng thể toàn diện nhất.
Những mặt còn hạn chế: việc kết hợp các phương pháp và sử dụng từng chỉ tiêu trong quá trình thẩm định còn nhiều hạn chế.
Phương pháp so sánh các chỉ tiêu đôi khi còn mang tính giản đơn: các chỉ tiêu tổng hợp như cơ cấu vốn đầu tư, suất đầu tư hoặc các chỉ tiêu về sản xuất, tiêu hao năng lượng, nguyên vật liệu, nhân công… chưa có sự so sánh kĩ lưỡng với các dự án tương tự và kết hợp chuyên sâu với các chỉ tiêu kinh tế kĩ thuật của bộ ngành. Các tiêu chuẩn về công nghệ thiết bị còn thiếu chuẩn mực để kiểm tra đối chứng.
Phương pháp dự báo vẫn chưa được áp dụng một cách khoa học các thông tin về cung cầu sản phẩm, giá cả, chất lượng, công nghệ, thiết bị…. Mới chỉ được thu thập qua sách báo tạp chí , các phương tiện thông tin đại chúng hàng ngày mà các nguồn thông tin này nhiều khi không thực sự đầy đủ và cập nhật. Mặt khác việc áp dụng các phương pháp toán học hiện đại còn chưa phổ biến và cập nhật thường xuyên. Điều này có ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng công tác dự báo, làm giảm độ chính xác của các chỉ tiêu hiệu quả.
Các phương pháp phân tích rủi ro chưa được chú trọng một cách đúng đắn. Phân tích rủi ro thông qua phân tích độ nhạy là một trong những phân tích hiện đại nhưng chưa thực sự phát huy hết hiệu quả nếu có cũng chủ yếu ở phân tích độ nhạy một chiều, việc lựa chọn yếu tố dao động, khoảng dao động còn mang tính chủ quan vì vậy kết quả phân tích có tính hiệu quả không cao.
Thông thường đánh giá một dự án được nhìn nhận trên 2 tiêu chí chủ yếu là: các chỉ tiêu kinh tế kĩ thuật và các chỉ tiêu kinh tế xã hội. Ở nước ta hiện nay nhiều khi có sự mâu thuẫn lợi ích giữa 2 chỉ tiêu này trên các góc độ thẩm định khác nhau gây khó khăn trong công tác thẩm định và ra quyết định của các bên liên quan. Đồng thời các chỉ tiêu kinh tế kĩ thuật đôi lúc còn thiếu sự đồng bộ và không phù hợp với yêu cầu thực tiễn khách quan ảnh hưởng không nhỏ đến công tác thẩm định.
Giải pháp
Cần có sự vận dụng các phương pháp thẩm định toàn diện hơn không chỉ xét đến sự phù hợp mà còn cả tính hiệu quả của việc kết hợp chúng với nhau, điều này yêu cầu cần thường xuyên cập nhật và hoàn thiện hệ thống các phương pháp và tiêu chuẩn thẩm định.
Về phía các cá nhân tổ chức thẩm định cần có sự phối hợp với các cơ quan chức năng nhằm có những đánh giá toàn diện và đầy đủ hơn về phía các doanh nghiệp cần thẩm định.
Cần áp dụng các phương pháp phân tích hiện đại trong phân tích và dự báo cung cầu sản phẩm , lựa chọn một phương pháp phù hợp nhất hoặc kết hợp nhiều phương pháp nhằm làm tăng tính chính xác cho các kết quả dự báo.
Về phía nhà nước cần nghiên cứu và đưa ra các chỉ tiêu kinh tế-xã hội và kinh tế-kĩ thuật đầy đủ và toàn diện hơn, đảm bảo tính đồng bộ thống nhất là căn cứ pháp lý và kĩ thuật giúp các bên liên quan có cơ sở thống nhất để đưa ra các tiêu chuẩn cụ thể thích hợp tạo điều kiện thuận lợi cho công tác thẩm định sau này.
Việc áp dụng các chỉ tiêu trong công tác thẩm định cần linh hoạt và phù hợp với từng phương pháp thực hiện và thực trạng của từng đơn vị , cá nhân tổ chức thẩm định cũng như các quy phạm pháp lý chung của nhà nước và quốc tế.
Tổ chức công tác thẩm định
Công tác thẩm định trong và sau khi dự án chưa được xem trọng.Để đành giá việc thẩm định đạt kết quả cao hay không,điều quan trọng phải xem xét khi đi vào thuẹc tế có đúng nội dung thẩm định hay không.Tuy nhiên hiện nay những báo cáo về hoạt động của phòng thẩm định chủ yếu chỉ đề cập đến số lượng mà chưa chú trọng đến phần đánh giá sau dự án .Nếu việc đánh giá sau dự án được xem trọng có thể đánh giá chính xác hơn về năng lực của cán bộ thẩm định và tích luỹ được kinh nghiệm cho dự án tiếp theo.
Thời gian thẩm định
Việc tuân thủ theo như quy định của công tác thẩm định là rất càn thiết tuy nhiên đối với những dự án phức tạp đôi khi đó là một rào cản .Việc tuân thủ đúng thoeig gian có thể dẫn đến công tác thẩm định một cáhc sơ sài,nhuẽng dự án khi cho vay sẽ gặp những rủi ro gây hiệu quả xấu cho ngân hàng.
Giaỉ pháp : Cần xác định thời gian hợp lý vừa đảm bảo dự án đi vào hoạt động đồng thời tránh rủi ro cho bên chủ đầu tư hoặc ngân hàng
Nhân tố khách quan
Môi trương kinh tế
Thực trạng
Ở nước ta hiện nay, sau 10 năm thực
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Tong Hop lan 2.docx