Đề tài Cách lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ và công tác phân tích đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp

số 21 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số tiền đã thu về các khoản cho vay, góp vốn liên doanh, trái phiếu đến hạn, bán cổ phiếu, trái phiếu đã mua của các doanh nghiệp đơn vị khác trong kì. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này lấy từ sổ theo dõi thu tiền trong kì. 2.Tiền thu từ lãi các khoản đầu tư vào đơn vị khác - Mã số 22 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số tiền đã thu về các khoản lãi được trả do cho vay, góp vốn liên doanh, nắm giữ các cổ phiếu, trái phiếu của đơn vị khác trong kì. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này lấy từ sổ theo dõi thu tiền trong kì. 3.Tiền thu do bán TSCĐ - Mã số 23 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số tiền đã thu về do bán, thanh lí TSCĐ trong kì. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này lấy từ sổ kế toán theo dõi thu tiền. 4. Tiền đầu tư vào các đơn vị khác - Mã số 04 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số tiền đã chi trong kì để cho vay, để góp vốn tham gia liên doanh, để mua cổ phiếu, trái phiếu của các đơn vị khác. Số liệu lấy từ sổ theo dõi chi tiền trong kì và được ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). 5. Tiền mua TSCĐ - Mã số 25 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số tiền đã chi trong kì để mua sắm, xây dựng, thanh lí TSCĐ. Số liệu lấy từ sổ theo dõi chi tiền trong kì báo cáo và được ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). Lưu chuyển thuần từ hoạt động đầu tư - Mã số 30 Số liệu này được tính bằng tổng cộng số liệu chỉ tiêu từ mã số 21 đến mã số 26. Nếu số liệu là số âm thì sẽ được ghi dưới hình thức trong ngoặc đơn (…). Chỉ tiêu này phản ánh chênh lệch giữa tổng số tiền thu vào và tổng số tiền chi ra từ hoạt động đầu tư của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo. Phần III:lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động tài chính 1. Tiền thu do đi vay - Mã số 31 Chỉ tiêu này phản ánh số tiền mà doanh nghiệp đã đi vay từ các ngân hàng, các tổ chức tài chính và các đối tượng khác. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này lấy từ sổ theo dõi thu tiền trong kì báo cáo. 2. Tiền thu do các chủ sở hữu góp vốn - Mã số 32 Chỉ tiêu này phản ánh số tiền mà doanh nghiệp đã thu từ các chủ sở hữu góp vốn thông qua hình thức trực tiếp chuyển tiền vào doanh nghiệp hoặc mua cổ phần của doanh nghiệp. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này lấy từ sổ theo dõi thu tiền trong kì báo cáo, với đối ứng bên có tài khoản 411 “ Nguồn vốn kinh doanh”. 3. Tiền thu từ lãi tiền gửi - Mã số 33 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số tiền đã thu về các khoản lãi được trả do gửi tiền có kì hạn hoặc không kì hạn ở các ngân hàng, tổ chức tài chính khác trong kì báo cáo. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này lấy từ sổ theo dõi thu tiền trong kì, với đối ứng bên có tài khoản 711 “Thu nhập từ hoạt động tài chính “. 4. Tiền đã trả nợ vay - Mã số 34 Chỉ tiêu này phản ánh số tiền mà doanh nghiệp đã hoàn trả các khoản nợ vay của các ngân hàng, tổ chức tài chính và các đối tượng khác. Số liệu lấy từ sổ theo dõi chi tiền trong kì, với đối ứng bên nợ TK311 “Vay ngắn hạn”, TK315 “Nợ dài hạn đến hạn trả”, TK341 “Vay dài hạn” và TK 3388 “Phải trả, phải nộp khác”. Số liệu này ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). 5. Tiền đã hoàn vốn cho các chủ sở hữu - Mã số 35 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số tiền đã chi hoàn vốn cho các chủ sở hữu của doanh nghiệp hoặc mua lại cổ phần của doanh nghiệp bằng tiền. Với doanh nghiệp Nhà nước, tổng số tiền nộp khấu hao cơ bản cho ngân sách Nhà nước cũng được phản ánh vào chỉ tiêu này. Số liệu để ghi lấy từ sổ theo dõi chi tiền trong kì báo cáo, với đối ứng bên nợ TK441 “ Nguồn vốn kinh doanh”. Số liệu này ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). 6. Tiền lãi đã trả cho các nhà đầu tư - Mã số 36 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số tiền đã chi trả cho các bên góp vốn liên doanh, các cổ đông, các doanh nghiệp, các thành viên của công ty. Đối với doanh nghiệp Nhà nước và các doanh nghiệp khác có lập các quỹ doanh nghiệp từ lợi nhuận sau thuế thì các khoản tiền chi từ nguồn các quỹ doanh nghiệp như 441- quỹ đầu tư xây dựng cơ bản, 415- quỹ dự phòng tài chính…cũng được phản ánh vào chỉ tiêu này. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này lấy từ sổ theo dõi chi tiền trong kì và được ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). Lưu chuyển thuần từ hoạt động tài chính - Mã số 40 Số liệu này được tính bằng tổng cộng số liệu chỉ tiêu từ mã số 31 đến mã số 35. Nếu số liệu chỉ tiêu này là số âm thì sẽ được ghi dưới hình thức trong ngoặc đơn (…). Chỉ tiêu này phản ánh chênh lệch giữa tổng số tiền thu vào và tổng số tiền chi ra từ hoạt động tài chính của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo. Lưu chuyển tiền thuần trong kì - Mã số 50 Chỉ tiêu này tổng cộng các chỉ tiêu từ phần I, phần II, phần III ( Mã số 50 = Mã số 20 + Mã số 30 + Mã số 40). Nếu số liệu này âm ghi trong ngoặc đơn (…). Tiền tồn đầu kì - Mã số 60 Chỉ tiêu này phản ánh sử dụng vốn bằng tiền đầu kì báo cáo và phải khớp với chỉ tiêu I –Tiền ở cột “số cuối kì” trong BCĐKT của kì trước, có đối chiếu với chỉ tiêu “Tiền tồn cuối kì” trên BCLCTT kỳ trước và số dư đầu kỳ trên sổ kế toán thu, chi tiền kỳ báo cáo. Tiền tồn cuối k ì - Mã số 70 Chỉ tiêu này phải khớp với tổng đại số các số liệu về lưu chuyển tiền thuần trong kì (Mã số 50) và chỉ tiêu tiền tồn cuối kì (Mã số 60) (Mã số 70 = Mã số 50 + Mã số 60). Chỉ tiêu này phải là số dương và phải trùng với số dư cuối kỳ của vốn bằng tiền (mã số 110, cột “số cuối kỳ” trên BCĐKT kỳ báo cáo). c>Nhận xét, đánh giá Cách lập các chỉ tiêu báo cáo theo phương pháp trực tiếp thì đơn giản, có thể hiểu được ngay nội dung, phương pháp và định hướng được những công việc cần thiết. Theo phương pháp này thì vấn đề quyết định tính chính xác các chỉ tiêu cũng như việc đảm bảo việc lập báo cáo kịp thời chính là việc tổ chức có tính khoa học, hợp lí kế toán chi tiết vốn bằng tiền. Tổ chức tốt công tác kế toán vốn bằng tiền giúp cho việc dễ dàng phân tích và xác định trực tiếp các khoản thực thu, thực chi bằng tiền theo đúng nội dung của từng chỉ tiêu tương ứng trên báo cáo, từng khoản tiền, lượng tiền từ hoạt động nào. Với việc ứng dụng các phần mềm tin học trong công tác kế toán thì việc tập hợp, phân loại dữ kiện và việc tập hợp số liệu trong việc lập báo cáo theo phương pháp này sẽ thực hiện một cách nhanh chóng, không phức tạp trong việc xử lí và tổng hợp thông tin. Phương pháp này công bố những loại thu gộp và thanh toán gộp bằng tiền mặt chính, cân đối giữa lợi nhuận trước thuế và tiền thu được từ hoạt động kinh doanh đã trình bày trong bảng thuyêt minh cho BCLCTT. Tuy nhiên phương pháp này có những hạn chế nhất định, nó không chỉ rõ ra được lý do tại sao lượng tiền thuần từ hoạt động doanh nghiệp khác. Với nền kinh tế phát triển, công tác tổ chức kế toán chặt chẽ, áp dụng nhiều máy vi tính ở các nước phát triển thì việc IAS7 khuyến khích lập BCLCTT theo phương pháp này là phù hợp. Còn ở Việt Nam, công tác kế toán chủ yếu là thủ công, tổ chức chưa được chặt chẽ thì lập BCLCTT theo phương pháp này dựa vào ghi chép chi tiết kế toán thu, chi tiền trên thực tế rất khó thực hiện được. Do vậy phương pháp gián tiếp lập BCLCTT được sử dụng phổ biến hơn ở Việt Nam. 2>Phương pháp gián tiếp a>Nguyên tắc chung và cơ sở Thực chất phương pháp gián tiếp lập BCLCTT chỉ khác phương pháp lập trực tiếp ở việc lập các chỉ tiêu thuộc phần I, còn phương pháp lập các chỉ tiêu thuộc phần II và phần III giống phương pháp lập trực tiếp. Với phương pháp gián tiếp, phần I “Lưu chuyển tiền từ hoạt động kinh doanh” được lập bằng cách điều chỉnh lợi nhuận trước thuế của hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ khỏi ảnh hưởng của các nghiệp vụ không trực tiếp thu, chi tiền như các khoản dự phòng, khấu hao TSCĐ, chuyển đổi ngoại tệ… đã làm ảnh hưởng đến việc tăng, giảm lợi tức; loại trừ các khoản lãi, lỗ của hoạt động đầu tư và hoạt động tài chính đã tính vào lợi nhuận trước thuế; điều chỉnh các khoản mục thuộc vốn lưu động như tăng, giảm các khoản phải thu, phải trả, hàng tồn kho…Để hiểu rõ phương pháp này ta cần tìm hiểu một số vấn đề sau. Trước hết ta bắt đầu bằng khái niệm lợi nhuận trước thuế của doanh nghiệp, đó chính là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh và hoạt động khác của doanh nghiệp sau một thời kỳ nhất định, biểu hiện số tiền lãi, lỗ qua phương trình sau: Lợi tức trước thuế của doanh nghiệp trong 1 kỳ = DT thuần của các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong 1 kỳ - Tổng chi phí của các hoạt động kinh doanh của DN trong 1 kỳ Trong đó doanh thu thuần (DTT) của các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một kỳ bao gồm DTT của hoạt động sản xuât kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt động bất thường. Trong một kỳ nhất định, doanh thu có thể thực thu bằng tiền hoặc chưa thu bằng tiền và có những khoản thực thu không thuộc doanh thu của kỳ. Mối quan hệ giữa DTT trong một kỳ nhất định với lượng tiền thực thu vào trong kỳ đó của doanh nghiệp được thể hiện ở công thức sau : Lượng tiền thu được trong 1 kỳ = DT thuần của hoạt động của DN trong 1 kỳ - Các khoản đã tính vào DT trong kỳ nhưng không thực thu tiền trong kỳ + Lượng tiền thực thu trong kỳ không thuộc DT trong kỳ Tiếp theo là khái niệm tổng chi phí của các hoạt động kinh doanh trong 1 kỳ nhất định của doanh nghiệp chính là khoản chi để tạo ra các khoản doanh thu. Xây dựng công thức thể hiện mối quan hệ giữa tổng chi phí và lượng tiền thực chi trong kỳ tương tự như nguyên tắc trên: Lượng tiền thực chi trong 1 kỳ = Tổng chi phí của các hoạt động KD của DN trong kỳ - Các khoản tính vào chi phí trong kỳ nhưng không thực chi tiền + Lượng tiền thực chi nhưng không tính vào chi phí trong kỳ Hơn nữa, để lập phần I “Lưu chuyển tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh” trong BCLCTT cáo thì cần phải loại trừ các khoản lãi, lỗ của hoạt động đầu tư, hoạt động tài chính. Kết hợp các công thức trên ta có công thức xác định lượng tiền lưu chuyển thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh như sau: Lượng tiền lưu chuyển thuần trongkỳ = Lợi tức trước thuế của DN trong kỳ + Lượng tiền thực thu không thuộc DT trong kỳ - Các chi phí trong kỳ không thuộc DT trong kỳ - Tính DT trong kỳ không thực thu tiền trong kỳ - Lượng tiền thực chi không tính chi phí trong kỳ - + Lãi, lỗ từ hoạt động đầu tư, hoạt động tài chính Để lập BCLCTT ta dựa vào các tài liệu sau - Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh (Mẫu B02- DN) - Bảng cân đối kế toán (Mẫu B01- DN) - Các tài liệu khác: sổ cái, các sổ kế toán chi tiết, báo cáo vốn góp, khấu hao, hoàn nhập dự phòng, hoặc các tài liệu chi tiết về mua, bán TSCĐ, trả lãi vay… b>Bảng mẫu và phương pháp lập từng chỉ tiêu cụ thể Bộ, tổng công ty Đơn vị… Mẫu số B01- DN Lưu chuyển tiền tệ (Theo phương pháp gián tiếp) Quý… năm… Đơn vị tính… Chỉ tiêu Mã số Kỳ này Kỳ trước 1 2 3 4 I. lưu chuyển tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh Lợi nhuận trước thuế Điều chỉnh cho các khoản Khấu hao tài sản cố định Các khoản dự phòng Lãi, lỗ do bán TSCĐ Lãi, lỗ do đánh giá lại tài sản và chuyển đổi ngoại tệ Lãi, lỗ do đầu tư vào các đơn vị khác 6. Thu lãi tiền gửi Lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh II. lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư (Giống phương pháp trực tiếp) III. lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính (Giống phương pháp trực tiếp) Lưu chuyển tiền thuần trong kỳ Tiền tồn đầu kỳ Tiền tồn cuối kỳ 01 02 03 04 05 06 07 20 30 40 50 60 70 Lập, ngày… tháng… năm… Người lập biểu Kế toán trưởng Giám đốc (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên, đóng dấu) Phương pháp lập từng chỉ tiêu cụ thể trên BCLCTT theo phương pháp gián tiếp Phần I: Lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động sản xuất,kinh doanh Chỉ tiêu “Lợi nhuận trước thuế” – Mã số 01 Chỉ tiêu này được lập căn cứ trực tiếp vào số liệu chỉ tiêu 13 “Tổng lợi tức trước thuế” (Mã số 60) của BCKQKKD ở cột “kỳ này”. Nếu số liệu là số âm (bị lỗ) sẽ ghi trong ngoặc đơn (…). Điều chỉnh các khoản sau: 1. Khấu hao TSCĐ - Mã số 02 Chỉ tiêu này được tính căn cứ vào bảng tính khấu hao TSCĐ, số phân bổ vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ báo cáo của doanh nghiệp (phần ghi Nợ TK 627, 641, 642, 241 /Có TK 214). Số liệu chỉ tiêu này được cộng vào số liệu chỉ tiêu “Lợi nhuận trước thuế” (Mã số 01). Vì chi phí khấu hao là chi phí được tính vào chi phí trong kì nhưng không thực chi bằng tiền. 2. Các khoản dự phòng - Mã số 03 Chỉ tiêu này được tính căn cứ vào tổng số chênh lệch số dư cuối kỳ với số dư đầu kỳ của tài khoản dự phòng (TK129- dự phòng giảm giá đầu tư ngắn hạn, TK139- DP phải thu khó đòi, TK159- DP giảm giá hàng tồn kho, TK229- DP giảm giá đầu tư dài hạn) trong sổ cái. Số liệu chỉ tiêu này được cộng vào số liệu chỉ tiêu mã số 01, nếu số dư đầu kỳ lớn hơn số dư cuối kỳ (chi phí dự phòng tăng lên, đây là chi phí được tính vào chi phí trong kì nhưng không thực chi bằng tiền); ngược lại trừ vào số liệu chỉ tiêu mã số 01 nếu số dư cuối kỳ nhỏ hơn số dư đầu kỳ (do tăng doanh thu trong kỳ nhưng không thực thu tiền) và ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). 3. Lãi, lỗ do bán TSCĐ - Mã số 04 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào sổ chi tiết tài khoản 421 “Lợi nhuận chưa phân phối”- phần lãi lỗ do bán thanh lí TSCĐ trong kỳ. Số liệu chỉ tiêu này nếu lãi sẽ được trừ vào số liệu chỉ tiêu mã số 01 (đây chính là lãi từ hoạt động đầu tư) và được ghi âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…); ngược lại nếu lỗ sẽ được cộng vào số liệu chỉ tiêu “Lợi nhuận trước thuế” (lỗ từ hoạt động đầu tư). 4. Lãi, lỗ do đánh giá lại tài sản và chuyển đổi tiền tệ - Mã số 05 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào sổ chi tiết tài khoản 421 “Lợi nhuận chưa phân phối”- phần lãi, lỗ do đánh giá lại tài sản và chuyển đổi ngoại tệ. Số liệu chỉ tiêu này nếu lãi sẽ được trừ vào số liệu chỉ tiêu mã số 01(đây chính là lãi từ hoạt động đầu tư) và được ghi âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…); ngược lại nếu lỗ sẽ được cộng vào số liệu chỉ tiêu mã số 01 (lỗ từ hoạt động đầu tư). 5. Lãi, lỗ do việc đầu tư vào đơn vị khác - Mã số 06 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào sổ chi tiết tài khoản 421 “Lợi nhuận chưa phân phối”- phần lãi, lỗ do việc đầu tư vào đơn vị khác trong kỳ. Số liệu chỉ tiêu này nếu lãi sẽ được trừ vào số liệu chỉ tiêu mã số 01 (đây chính là lãi từ hoạt động đầu tư) và được ghi âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…); ngược lại nếu lỗ sẽ được cộng vào số liệu chỉ tiêu mã số 01(lỗ từ hoạt động đầu tư). 6. Thu lãi tiền gửi - Mã số 07 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào sổ kế toán thu tiền trong kỳ báo cáo và trừ vào số liệu chỉ tiêu mã số 01(đây chính là lãi từ hoạt động tài chính) và được ghi âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). Chỉ tiêu “Lợi nhuận kinh doanh trước những thay đổi vốn lưu động”- Mã số 10. Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào số liệu chỉ tiêu “Lợi nhuận trước thuế” cộng hoặc trừ các khoản điều chỉnh. Nếu số liệu chỉ tiêu này là số âm sẽ được ghi âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). Chỉ tiêu này phản ánh luồng tiền được tạo ra từ hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ đã loại trừ ảnh hưởng của các khoản thu nhập và chi phí không trực tiếp bằng tiền nhưng chưa tính đến sự thay đổi của các yếu tố của vốn lưu động 1.Tăng, giảm các khoản phải thu - Mã số 11 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số chênh lệch số dư cuối kỳ với số dư đầu kỳ của các tài khoản phải thu trong sổ cái. Bao gồm các tài khoản: TK131 dư nợ- Phải thu của khách hàng, TK133- Thuế giá trị gia tăng được khấu trừ, TK136- Phải thu nội bộ, TK138- Phải thu khác, TK141- Tạm ứng, TK142- Chi phí trả trước, TK144- Cầm cố, ký quỹ, ký cược ngắn hạn (phần đưa đi và nhận về bằng tiền), TK331 dư nợ- Trả trước người bán. Số liệu chỉ tiêu này được cộng vào số liệu chỉ tiêu “Lợi nhuận kinh doanh trước những thay đổi vốn lưu động” (Mã số 10), nếu số dư cuối kỳ nhỏ hơn số dư đầu kỳ (lượng tiền thực thu trong kỳ không thuộc doanh thu trong kỳ). Ngược lại số dư cuối kỳ lớn hơn số dư đầu kỳ, số liệu chỉ tiêu này được trừ vào số liệu chỉ tiêu có mã số 10 (khoản đã tính vào doanh thu trong kỳ nhưng không thực thu tiền trong kỳ) và được ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). 2. Tăng, giảm hàng tồn kho - Mã số 12 Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số chênh lệch số dư cuối kỳ với số dư đầu kỳ của các tài khoản hàng tồn kho trong sổ cái, bao gồm các tài khoản: TK151- Hàng mua đang đi trên đường, TK152- Nguyên liệu, vật liệu, TK153- Công cụ, dụng cụ, TK154- Chi phí kinh doanh dở dang, TK155- Thành phẩm, TK156- Hàng hoá, TK157- Hàng gửi đi bán. Số liệu chỉ tiêu này được cộng vào số liệu chỉ tiêu mã số 10, nếu số dư cuối kỳ nhỏ hơn số dư đầu kỳ (khoản đã tính vào chi phí trong kỳ nhưng không thực chi tiền trong kỳ). Ngược lại số dư cuối kỳ lớn hơn số dư đầu kỳ số liệu chỉ tiêu này được trừ vào số liệu chỉ tiêu mã số 10 (lượng tiền thực chi trong kỳ không thuộc chi phí trong kỳ) và được ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). 3. Tăng, giảm các khoản phải trả - Mã số Chỉ tiêu này được lập căn cứ vào tổng số chênh lệch số dư cuối kỳ với số dư đầu kỳ của các tài khoản phải trả trong sổ cái. Bao gồm các tài khoản: TK131 dư có- Khách hàng trả trước, TK315- Nợ dài hạn đến hạn trả, TK331 dư có- Phải trả cho người bán, TK333- Thuế và các khoản phải trả cho Nhà nước, TK334- Phải trả công nhân viên, TK335- Chi phí phải trả, TK336- Phải trả nội bộ, TK338- Phải trả, phải nộp khác. Số liệu chỉ tiêu này được cộng vào số liệu chỉ tiêu mã số 10, nếu số dư cuối kỳ lớn hơn số dư đầu kỳ (khoản đã tính vào chi phí trong kỳ nhưng không thực chi tiền trong kỳ). Ngược lại số dư cuối kỳ nhỏ hơn số dư đầu kỳ số liệu chỉ tiêu này được trừ vào số liệu chỉ tiêu mã số 10 (lượng tiền thực chi trong kỳ không thuộc chi phí trong kỳ) và được ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). 4. Tiền thu từ các khoản khác - Mã số 14 Chỉ tiêu này phản ánh các khoản tiền thực thu khác trong kỳ có nguồn gốc từ hoạt động sản xuất kinh doanh chưa được phản ánh ở các chỉ tiêu khác đã trình bày. Vì vậy số liệu chỉ tiêu này được cộng vào số liệu chỉ tiêu mã số 10. Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này được căn cứ vào sổ kế toán chi tiết thu tiền mặt. 5. Tiền chi cho các khoản khác - Mã số 15 Chỉ tiêu này phản ánh các khoản tiền thực chi phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh nhưng chưa được phản ánh ở các chỉ tiêu khác đã trình bày. Vì vậy số liệu chỉ tiêu này luôn luôn được trừ vào số liệu chỉ tiêu mã số 10 và được ghi bằng số âm dưới hình thức ghi trong ngoặc đơn (…). Số liệu để ghi vào chỉ tiêu này được căn cứ vào sổ kế toán chi tiết chi tiền mặt. Lưu chuyển thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh - Mã số 20 Số liệu này được tính bằng tổng cộng số liệu chỉ tiêu từ mã số 10 đến mã số 20. Nếu số liệu chỉ tiêu chỉ tiêu này là số âm thì sẽ được ghi dưới hình thức trong ngoặc đơn (…). Phần II: Lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư Nội dung và cách lập phần này tương tự như phương pháp trực tiếp. Phần III: Lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính Nội dung và cách lập phần này tương tự như phương pháp trực tiếp. Các chỉ tiêu khác còn lại như chỉ tiêu “Lưu chuyển tiền thuần trong kỳ”(Mã số 50= Mã số 20+ Mã số 30+ Mã số 40) “Tiền tồn đầu kỳ” (Mã số 60) “Tiền tồn cuối kỳ” (Mã số 70 = Mã số 50 + Mã số 60) cũng được lập giống phương pháp trực tiếp đã được trình bày ở trên. c>Nhận xét, đánh giá Việc lập BCLCTT theo phương pháp này sẽ thấy được mối quan hệ giữa lợi nhuận doanh nghiệp thu được trong kỳ với lượng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh phát sinh trong kỳ đó như thế nào. Nhưng nhược điểm của phương pháp này là chỉ nêu tổng lượng tiền chứ không nêu cụ thể từng khoản, từng loại tiền từ hoạt động kinh doanh. Để có lượng tiền thuần phải qua nhiều khoản điều chỉnh. Nhưng các khoản các điều chỉnh này do không trực tiếp liên quan đến tiền nhưng kết quả sau khi tính toán có được lượng tiền thuần thì người đọc khó hiểu, dễ cảm thấy vấn đề quá phức tạp nhất là đối với người không có chuyên môn kế toán. Do vậy để phương pháp này có thể được mọi đối tượng sử dụng thì cần phải giải thích rõ ràng, cụ thể từng chỉ tiêu. Tại sao lại sử dụng chỉ tiêu này để điều chỉnh và chỉ tiêu này được cộng vào còn chỉ tiêu kia bị trừ ra khỏi lợi nhuận trước thuế. Có như vậy người lập, người đọc báo cáo mới hiểu được nguồn gốc của sự tính toán các chỉ tiêu, dễ nhớ vấn đề hơn. Đây chính là thiếu sót của cơ quan ban hành và hướng dẫn việc lập BCLCTT, càng làm hạn chế thêm việc vận dụng BCLCTT trong thực tế ở nước ta. IAS không khuyến khích lập BCLCTT theo phương pháp này vì những hạn chế của nó. ở nước ta phương pháp này được sử dụng nhiều hơn nhưng do tình trạng trình độ kế toán nói chung còn yếu kém nên vẫn còn có những khó khăn nhất định. Do vậy trong hai phương pháp, chế độ kế toán Việt Nam cho phép các doanh nghiệp tuỳ thuộc vào tính chất hoạt động và trình độ cán bộ kế toán mà vận dụng phương pháp cho phù hợp. III. Đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp thông qua các chỉ số lưu chuyển tiền tệ Quản lý lưu chuyển tiền tệ, một nội dung chủ yếu trong công tác quản lý tài chính doanh nghiệp. Vì vậy phải có kế hoạch lưu chuyển tiền tệ và phải quản lý tốt kế hoạch này nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu trang trải các chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh. Và sử dụng hợp lí lượng tiền tệ tạm thời nhàn rỗi để tăng thu nhập cho doanh nghiệp. Có những yếu tố cơ bản sau ảnh hưởng đến khả năng tạo tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Thứ nhất là vòng quay vốn sản xuất. Về mặt lí luận, một chu kỳ luân chuyển vốn bắt đầu từ tiền chi ra để mua các yếu tố sản xuất đầu vào và kết thúc khi thu được tiền bán hàng. Vì vậy để tính tốc độ luân chuyển vốn thì tử số của công thức phải là tiền thu được trong kỳ chứ không phải là doanh thu: Vòng quay vốn sản xuất = Tổng thu nhập bằng tiền từ các hoạt động KD trong kỳ Vốn sản xuất bình quân Tỷ số này càng lớn chứng tỏ vòng quay vốn sản xuất nhanh và doanh nghiệp thu được tiền càng nhiều và ngược lại. Thứ hai là tỉ lệ lợi nhuận và khấu hao so với doanh thu tăng hay nói cách khác tỉ lệ chi phí không kể khấu hao so với doanh thu giảm sẽ làm cho tiền tạo được tăng. Một yếu tố cực kì quan trọng đối với sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp là các chỉ tiêu sinh lời phải khả quan và ngày càng được cải thiện. Nếu khả năng sinh lời so với doanh thu ngày càng lớn thì rủi ro trong kinh doanh của doanh nghiệp càng thấp và khả năng sinh lời tốt. Thứ ba là sự gia tăng hàng tồn kho (HTK) và các khoản phải thu sẽ làm giảm khả năng tạo tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy nếu tốc độ gia tăng HTK và các khoản phải thu quá lớn vượt quá khả năng bù đắp của lợi nhuận và khấu hao sẽ dẫn đến lưu chuyển tiền tệ ròng từ hoạt động kinh doanh âm. Doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn về tiền mặt do nhu cầu vốn tăng quá nhanh, đây là hiện tượng kinh doanh vượt quá khả năng vốn. Doanh nghiệp chỉ còn con đường tất yếu và duy nhất là tăng các khoản nợ ngắn hạn. Nếu kéo dài tình trạng này doanh nghiệp sẽ mất khả năng thanh toán và bị phá sản. Các hệ số hoạt động của doanh nghiệp như hệ số vòng quay HTK và kì thu tiền bình quân có thể dùng để đo tốc độ luân chuyển vốn hay tốc độ lưu chuyển tiền của doanh nghiệp: Hệ số vòng quay hàng tồn kho của doanh nghiệp = Giá vốn hàng bán Tồn kho bình quân Khi tốc độ tăng của HTK lớn hơn tốc độ tăng của giá vốn hàng bán, hệ số vòng quay HTK giảm, tốc độ chu chuyển vốn bị chậm lại, nhu cầu vốn tăng lên vì vậy nhu cầu tiền cũng tăng lên. Hệ số vòng quay các khoản phải thu = Doanh thu bán chịu Bình quân các khoản phải thu Tốc độ tăng của doanh số bán chịu nhỏ hơn tốc độ tăng của các khoản phải thu làm cho hệ số vòng quay các khoản phải thu giảm, vòng quay vốn chậm lại dẫn đến tốc độ luân chuyển cốn chậm lại, gia tăng nhu cầu tiền. Do vậy chính sách thương mại, tín dụng của doanh nghiệp cần phải tính toán dựa trên cơ sở nguồn lực tài chính của doanh nghiệp . Thứ tư sự gia tăng các khoản phải trả của doanh nghiệp làm tăng khả năng tạo tiền trong kỳ, nhưng nếu số dư các khoản phải trả không được duy trì tốt thì nó sẽ là nguyên nhân làm giảm tiền ở kỳ sau: Hệ số vòng quay các khoản phải trả = Doanh số mua chịu Bình quân các khoản phải trả người cung cấp Khi tốc độ tăng các khoản phải trả người cung cấp lớn hơn tốc độ tăng của doanh số mua chịu, hệ số vòng quay các khoản phải trả thấp, nhu cầu vốn lưu động giảm nên nhu cầu tiền cũng giảm. Tuy nhiên sẽ làm gánh nặng cho kỳ sau đồng thời làm tăng chi phí kinh doanh do không được hưởng chiết khấu thanh toán nếu doanh nghiệp trả tiền ngay. Ngoài ra một yếu tố khách quan nhưng cũng ảnh hưởng đến khả năng tạo tiền của doanh nghiệp đó chính là thuế thu nhập, thuế suất cao làm giảm tiền từ hoạt động kinh doanh. Trên đây ta đã xem xét đến các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tạo tiền của doanh nghiệp. Để đánh giá khả năng thanh toán và khả năng hoạt động liên tục của doanh nghiệp, các chủ nợ và các nhà đầu tư xét đến các chỉ số trong BCLCTT , là các chỉ số hữu dụng nhất. 1>Đánh giá khả năng thanh toán Dùng các chỉ số lưu chuyển tiền tệ sau - Chỉ số về lượng tiền hoạt động (Operating Cash Flow- OCF) OC F= ND SD ND: Lượng tiền thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh SD: Tổng các khoản nợ ngắn hạn được trích từ BCĐKT Chỉ số này về cơ